Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 580

RE
सुधा टीका स्था० १० सू० १९ दानभेदनिरूपणम् ___ वचनानुयोगानन्तरम् अर्थानुयोगः प्रवर्तते इति दानरूपस्यार्थ स्य भेदानामनुयोगमाह
मूलम्-दसविहे दाणे पण्णत्ते, तं जहा-अणुकंपा १ संगहे चेव २, भए ३ कालुणिएइ य । लजाए ५ गारवेणं च ६, अहम्मे उण सत्तमे ७ ॥१॥ धम्मे य अट्ठमे वुत्ते ८, काहीइ य ९ कयंतिय १० ॥ सू० ४९ ॥
छाया-दशविधं दानं प्रज्ञप्तम् , तद्यथा-अनुकम्पा १ संग्रहश्चैव २ भयं ३ कारुण्यमिति च ४। लज्जया ५ गौरवेण च ६ अधर्मः पुनः सप्तमम् ७॥१॥ धर्मश्च अष्टममुक्तं ८ करिष्यतीति च ९ कृतमिति च १० ॥ सू० ४९ ।। और इसके ऊपरका दोषसूत्र अर्थ गौरवसे युक्त होने के कारण प्रव चनकी मान्यताके साथ बाधा न आवे इस रूपसे दूसरे प्रकारसे भी व्याख्यात कर लेना चाहिये ॥ सूत्र ४८॥
वचनानुयोगके अनन्तर अर्थानुयोगकी प्रवृत्ति होती है अतः अब सूत्रकार दानरूप अर्थके भेदोंका अनुयोग कहते हैं--
" दसविहे दाणे पण्णत्ते" इत्यादि । सूत्र ४९॥ सूत्रार्थ-दान १० प्रकारका कहा गयाहै जैसे-अनुकंपा दान १, संग्रह दान २, भयदान ३, कारुण्य दान ४, लज्जा दान ५, गौरवदान ६, अधर्मदान ७, धर्मदान ८, करिष्यति दान ९, और कृतदान १०। ___अपनी शक्ति के अनुसार जो दूसरोंकी भलाईके निमित्त प्रत्युपજ સમુદાચાર છે. આ સૂત્ર અને તેના ઉપર દોષસૂત્ર અર્થ ગૌરવથી યુક્ત હેવાને કારણે પ્રવચનની માન્યતામાં બાધા (વાંધ) ન આવે એવે રૂપે બીજી રીતે પણ વ્યાખ્યાત કરી લેવું જોઈએ છે સૂ. ૪૮ છે
વચનાનાગ પછી અર્થાનુયોગની પ્રવૃત્તિ થાય છે. તેથી હવે સૂત્રકાર દાનરૂપ અર્થના ભેદનું નિરૂપણ કરે છે–
" दस विहे दाणे पण्णत्ते" त्याहि-(सू. ४८) सूत्राथ-हनना नाय प्रभारी इस प्रा२ हाछे-(१) अनुहान, (२) सड हान, (3) मयान, (४) ४।२७यान, (५) aronlन, (६) गौरपान, (७) अपमान, (८) महान, (6) रिष्यातहान भने (१०) तहान.
બીજાનું હિત કરવા નિમિત્તે પ્રત્યુપકારની આશા વિના, પિતાની શક્તિ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫