Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
___ स्थानाङ्गसूत्रे संयमः-प्रथमसमयः-प्रथमसमयोपलब्धिकाः, बादरसम्परायः-बादराः = स्थूलाः सम्परायाः संज्वलनक्रोधादयो पस्मिन् स तथाभूतश्च यः संयमः स इ तृतीयो भेदः ! चतुर्यस्तु-अप्रथमसमयबादरसम्परायसंयम इति । एतौ द्वावपि मेदो श्रेणिद्वयापेक्षया यद्यपि पुन िभेदाविति चत्वारो भेदा भवन्ति, तथापि श्रणीद्वया. पेक्षं भेदद्वयं नो विवक्षितमिति द्वावेवात्र भेदौ भवत इति । तथा-उपशान्तकषाय. क्षीणकषायरूपश्रेणीद्वयापेक्षया वीतरागसंयमो द्विविधः । द्विविधोऽप्ययं प्रथमसमयाप्रथमसमयभेदेन द्विविध इति चतुर्विधो वीतरागसंयमः। तमेवाह-प्रथमसमयोपशान्तकषायवीतरागसंयम इत्यादिना ॥ मू० ५८ ॥
जिस संयममें संज्वलनकषाय आदिक स्थूल है, और जिसकी प्राप्तिमें प्रथम समय बादर संपराय संयम है। तथा-चतुर्थ संयम अप्रथम समयबादरसम्पराय संयम है ये दोनों भी संयम दो श्रेणीकी अपे. क्षासे यद्यपि दो दो भेदवाले और हो जाते हैं -पर अणि यापेक्षा भेदोंकी यहां विवक्षा नहीं हुई है इसलिये ये दोही भेद प्रकट किये गये हैं। तथा-उपशान्तकषाय एवं क्षीणकषाय रूप श्रेणी द्वयकी अपेक्षासे चीतराग संपम भी दो प्रकारका होता है यह दोनों भी प्रकारका संयम प्रथमसमय और अप्रथमसमयके भेदसे दो दो प्रका. रका हो जाता है, इस तरह वीतराग संयम चार प्रकारका प्रकट किया गया है। यही बात 'प्रथमसमयोपशान्तकषायवीतरागसंयमः" इत्यादि द्वारा कही गई हैं। सू० ५८॥ संयमी जीव पृथिवीके ऊपर होते हैं अतः अब सूत्रकार आठ
પ્રથમ બાદર સં૫રાય સંયમ–જે સંયમમાં સંજવલન કષાય આદિ સ્થલ હોય છે અને જેની પ્રાપ્તિમાં પ્રથમ સમય હોય એ જે સંયમ છે તેનું નામ પ્રથમ સમય બાદર સંપરાય સંયમ છે. તથા થો ભેદ અપ્રથમ સમય બાદર સંપૂરાય સંયમ છે. આ બને સંયમના પણ શ્રેણીઢયની અપેક્ષાએ ભેદની વિવેક્ષા થઈ નથી, તેથી અહીં ઉપયુક્ત બે ભેદે જ પ્રકટ કરવામાં આવ્યા છે.
તથા–ઉપશાન કષાય અને ક્ષીણ કષાય રૂ૫ શ્રેણીની અપેક્ષા એ વીત. રાગ સંયમ પણ બે પ્રકારને કહ્યું છે. આ બન્ને પ્રકારના સંયમના પણ પ્રથમ સમય અને અપ્રથમ સમય નામના બબ્બે ભેદો પડે છે. આ રીતે વીતરાગ सयभाना इस या२ ले ५४ छ. मेरा पात सूत्रारे "प्रथमसमयोपशान्त. कषायवोतरागसंयमः" त्याहि सू२५ ॥२॥ ५४८ ४री छ. ॥ सू ५८ ।।
સંયમી જીવો પૃથ્વીની ઉપર હોય છે. તેથી હવે સૂત્રકાર આઠ ભેદ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
