Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 303

स्थानाङ्गलने मूलम् --णव देवनिकाया पण्णत्ता, तं जहासारस्सयमाइच्चा, वण्ही वरुणा य गदतोया य । तुतिया अवाबाहा, अगिचा चेव रिट्ठा य ॥१॥सू०२५॥
छाया-नव देवनिकायाः प्रज्ञप्ताः तद्यथासारस्वता आदित्या वह्नयः वरुगा गद्दतोयाश्च । तुषिता अव्यायाधा आग्नेयाश्चैव रिष्टाश्च १ ॥ १॥" सू० २५ ॥
टीका-" णय देवनिकाया " इत्यादि-देवनिकायाः नय प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सारस्वताः १, आदित्याः २, वह्नयः ३, वरुणाः ४, गर्दतोयाः ५, तुषिताः ६, अन्यावाधाः ७, आग्नेया: ८ रिष्टश्च । इत्येतेषु पुनरष्टदेवनिकायाः क्रष्ण राज्यन्तरेष्यष्टासु परिवसन्ति, रिष्टास्तु क्रष्णरानिमध्यभागवर्तिनि रिष्टामविमानमस्तटे परिवसन्तीति नव देवनिकायनियासो ज्ञेयः॥ सू० २५ ॥ स्थिति कुछ अधिक एक पल्योपमकी कही गई है तथा-अपरिगृहीत देवियोंकी जघन्य स्थिति कुछ अधिक एक पल्योपमकी और उत्कृष्ट स्थिति ५५ पल्योपमकी कही गई है । सू० २४ ॥
" जय देवनिकाया पण्णत्ता" इत्यादि।
नौ देवनिकाय कहे गये हैं -जैसे-सारस्वत १, आदित्य २, वह्नि ३ वरुण ४ गर्दतो५५, तुषित६, अव्याबाध७, आग्नेय८, और रिष्ट९ इनमें जो अष्ट देवनिकाय हैं वे आठ कृष्णराजिके अन्तरों में रहते हैं तथाजो रिष्ट हैं वे कृष्णराजिके मध्य भागवर्ती रिष्टाभविमान प्रस्तटमें रहते हैं इस प्रकारसे नव देवनिकायोंका निवास जानना चाहिये।सू०२५॥ કરતાં સહેજ અધિક કહી છે. તથા અપરિગ્રહીત દેવીઓની જઘન્ય સ્થિતિ એક પપમ કરતાં સહેજ વધુ સમયની અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પપ પલ્યોપમની ४ी छ. ॥ सू. २४ ॥
" णव देवनिकाया पण्णना" त्याह- (सू. २५)
Ast-14 पनिडाय ४ा छ-(१)॥२२५त, (२)माहित्य, (3) पनि, (४) ५०४, (५) तय, (६) तुषित, (७) मध्यामाय, (८) नेय भने () विष्ट. આ નવ દેવનિકામાંના પહેલા આઠ દેવનિકાય આઠ કૃષ્ણરાજ્યન્તરમાં છે. તથા જે રિષ્ટ દેવનિકાયના દેવે છે તેઓ કૃષ્ણરાજિઓની મધ્યમાં આવેલા રિષ્ટભવિમાનપ્રસ્તટમાં રહે છે. આ પ્રમાણે નવ દેવનિકાના નિવાસસ્થાન વિષે સમજવું સૂ. ૨પા
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫