Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 386
________________

सुघा टीका स्था०१० सू० ५ क्रोयोत्पत्तिकारणनिरूपणम्
३५७ टीका-'दसहि ठाणेहिं ' इत्यादि
दशभिः स्थानः कारणैः क्रोधोत्पत्तिः स्यात् , तद्यथा-अयं पुरुषो मे मम मनोज्ञान् शब्दस्पर्शरसरूपगन्धान अपाहार्षीत् अपहृतवान् इति प्रथम क्रोधोपत्तिस्थानम् १। अयं मम अमनोज्ञान् शब्दादीन् उपाहापीत्मह्यम् अमनोज्ञान् शब्दादीन समर्पितवान् इति द्वितीयम् २। एवं वर्तमानकालिकभविष्यत्कालिको मनोज्ञामनोज्ञशब्दादिविषयकापहारोपहारावाश्रित्य चत्वारि स्थानानीति उक्तद्वयसंयोजनेन षटूकोधोत्पत्तिस्थानानि ६। तथा-कालत्रयेऽप्येककर्तृक मनोज्ञशब्दादि विषयकापहारमाश्रित्य सप्तमम् ७ कालत्रयेऽप्येककर्तृकम् अमनोज्ञशब्दादिविषइन्द्रियों के विषयभूत पुद्गल धर्मों को आश्रित करके क्रोधकी उत्पत्ति होती है अतः इसी अभिप्रायको लेकर अब सूत्रकार उसीका दशविध रूपसे कथन करतेहैं-"दसहिं ठाणेहिं को हुप्पत्ती सिया" इत्यादि ॥ सूत्र५ ।। टीकाथ-दश कारणोंसे क्रोधकी उत्पत्ति होतीहै वे दश स्थान इस प्रकारसे हैं-जैसे इस पुरुषने मेरे मनोज्ञ शब्द, स्पर्श, रस, रूप, एवं गन्धोंका अपहरण किया था १ इस पुरुषने मुझे अमनोज्ञ शब्दादिकोंको सम. पित किया था २ इसी प्रकारसे वर्तमानकालिक और भविष्यत्कालिक मनोज्ञ अमनोज्ञ शब्दादि विषयक अपहार और उपहारको आश्रित करके चार स्थान बना लेना चाहिये, इनमें पूर्वोक्त स्थान द्वयके संयोग करनेसे क्रोधोत्पत्तिके ये ६ स्थान हो जाते हैं। तथा-कालत्रयमें भी एक कर्तृक मनोज्ञ शब्दादि विषयक अपहारको आश्रित करके सप्तम
ઈદ્રિના વિષયભૂત પુદ્ગલ ધમને આશ્રય લઈને ક્રોધની ઉત્પત્તિ થાય છે. પૂર્વસૂત્ર સાથે આ પ્રકારના સંબંધને લઈને હવે સૂત્રકાર ક્રોધની ઉત્પત્તિના ६ रशीनु नि३५६५ ४२ छ-"दसहि ठाणेहिं को हुप्पत्ती सिपा" त्याहि (सू. ५) ટીકાથ-દશ કારણોને લીધે ક્રોધની ઉત્પત્તિ થાય છે. તે દશ કારણે નીચે પ્રમાણે છે(૧) આ પુરુષે મારાં મનેણ શબ્દ, સ્પર્શ, રસ, રૂપ અને અન્યનું હરણ કરાવ્યું હતું (૨) આ પુરુષે મને અમને શબ્દાદિકે સમર્પિત કર્યા હતા. એ જ પ્રકારે વર્તમાનકાલિક અને ભવિષ્યકાલિક મનોજ્ઞ અને અમનેz શબ્દાદિ વિષયક અપ. હાર અને ઉપહારને આશ્રય લઈને બીજાં ચાર કારણોનું કથન કરી શકાય. પર્વોક્ત બે કારણે સાથે આ ચાર કારણેનો સંયોગ કરવાથી કોત્પત્તિનાં ૬ स्थाने। (१२२)नु प्रतिपाहन मही सुधीमा ५३ थाय छे.
ત્રણે કાળમાં કર્તક (કરાયેલ) મનેસ શબ્દાદિ વિષયક એક અપહારને (તેનાથી વંચિત કરવાની ક્રિયાને) જ આશ્રય લઈને સાતમું સ્થાન (કારણ)
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫

Loading...

Page Navigation
1 ... 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737