Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 411
________________

३८२
स्थानाङ्गसूत्रे
छाया - स्निग्धस्य स्निग्धेन द्विकाधिकेन रूक्षस्य रूक्षेण द्विकाधिकेन । स्निग्धस्य रूक्षेण उपैति बन्धो जघन्यवर्जो विषमः समो वा ॥ १॥ इति प्रथमो भेदः ।
तथा - गतिपरिणामः । अयं द्विविधः स्पृशतिपरिणाम: अस्पृशद्गतिपरिणा मव । तत्र - येन परिणामेन पुद्गलः प्रयत्नविशेषमाश्रित्य क्षेत्रपदेशान् स्पृशन् गच्छति स परिणामः स्पृशतिपरिणामः । तथा - येन परिणामेन पुद्गलः प्रयत्न विशेषमाश्रित्य क्षेत्र प्रदेशान् अस्पृशन्नेव गच्छति स परिणामः अस्पृशद्गतिपरिणामः । गतिमद् द्रव्याणां प्रयत्नभेद उपलभ्यते एव | अतः प्रयत्नभेदेन परिणामनहीं होगा क्योंकि सम गुणोंवाला बन्ध नहीं होता है, इस तरह दो गुण अधिक स्निग्धका स्निग्धके साथ और रूक्षका स्निग्धके साथ बंध होता है इस प्रकारका यह प्रथम भेद है (१)
गति परिणाम स्पृशद्गति परिणाम और अस्पृशद्गति परिणामके भेद से दो प्रकारका है, इनमें जिस परिणामसे पुल प्रयत्न विशेषको आश्रित करके क्षेत्र प्रदेशोंको छूता हुआ जाता है वह परिणाम स्पृशदगतिपरिणाम है तथा जिस परिणामसे पुद्गल प्रयत्न विशेष को आश्रित करके क्षेत्र प्रदेशोंको नहीं छूता हुआ ही चलता है, ऐसा वह परिणाम अस्पृशद्गतिपरिणाम है, गतिवाले जो द्रव्य होते हैं उनमें प्रयत्न भेद पाया ही जाता है, इसलिये प्रयत्न भेदसे परिणाममें भेद સાથે થતા નથી, ચારગણી સ્નિગ્ધતાવાળાં પરમાણુઓના ચાર ગણી સ્નિગ્ધતાવાળાં અન્ય પરમાણુએ સાથે પશુ બન્ધ થતા નથી, કારણુ કે સમગુણૢાવાળાં પરમાશુઓના બન્ધ થઈ શકતા નથી.
આ રીતે અહી એવા નિયમ સમજવા કે એ ગણી અધિક સ્નિગ્ધતા વાળા પરમાણુઓના સ્નિગ્ધની સાથે, રૂક્ષના વૃક્ષની સાથે, બે ગણુાં અધિક સ્નિગ્ધના રૂક્ષની સાથે અને રૂક્ષના સ્નિગ્ધની સાથે બન્ધ-સયાગ થાય છે. આ પ્રકારના આ પહેલા ભેદ છે.
गतिपरियाभना में प्रकार - (1) स्पृशद्गति परिलाभ, (२) अस्पृश ड्रगति परिणाम -
જે પરિણામ વડે પુદ્ગલ પ્રયત્ન વિશેષને આશ્રય લઈને ક્ષેત્રપ્રદેશને સ્પર્ધાતુ સ્પતુ ચાલ્યું જાય છે તે પરિણામને સ્પૃશદ્દ્ગતિ પરિણામ કહે છે. જે પરિણામ વડે પુદ્ગલ પ્રયત્નવિશેષના આશ્રય લઇને ક્ષેત્રપ્રદેશેાના સ્પ કર્યા વિના ચાલ્યું જાય છે તે પરિણામને અસ્પૃશતિ પરિણામ કહે છે, જે દ્રવ્યા ગતિવાળાં હોય છે તેઓમાં પ્રયત્નભેદ તા જોવામાં આવે જ છે; તેથી
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫


Page Navigation
1 ... 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737