Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 373
________________

३४४
स्थानागसूत्रे तत्रैव तत्रैव लोकदेशे गतौ योनौ जातौ कुले या सान्तरं निरन्तरं या औचित्येन भूयो भूयः पुनः पुनः प्रत्यायान्ति= उत्पधन्ते, एवम् अमुना प्रकारेण एका लोकस्थिति भयतीति प्रथमो भेदः १। तथा-यत्खलु जीवानां सदा-यवाहतोऽनाघपर्यवसितं कालं समितं निरन्तरं पापं मोक्षविघातहेतुत्वात् पापमयं कर्म-ज्ञानाव: रणीयाधष्टविधं क्रियतेबध्यते बद्धं भवति, एवमप्येका अपरा-द्वितीया लोकस्थिति भवतीति द्वितीयो भेदः २। तथा-यत् खलु जीवानां सदा समितं मोहनीयं-मोहनीयस्य प्राधान्येन मोहनीयं मोहनीयाद्यष्टविधं पापं कर्म क्रियते-बध्यते -बद्ध भवति, एवम् अनेन प्रकारेणापि एका-अपरा-तृतीया लोकस्थिति भवतीति तृतीयो भेदः ३। तथा-न एवं भूतं वा भव्यं वा भविष्यति वा-कालत्रयेऽप्येवमसंमबि, यत्-जीवा अजीवा भविष्यन्ति, अजीवा वा जीया भविष्यन्ति, न कदाचिदपि जीवा अजीवत्वमापन्ना भविष्यन्ति, नापि कदाचित् अजीया जीय. अथवा गतिमें अथवा जातिमें अथवा कुलमें बार बार सान्तर रूपसे या निरन्तर रूपसे उत्पन्न होते रहते हैं, इस प्रकारसे यह पहिली लोकस्थिति कही गई है, यह इसका प्रथम भेद है १, द्वितीय लोकस्थिति ऐसी है, जीवों के सदा-प्रवाहकी अपेक्षा अनादि अनन्तकाल तक-निरन्तर मोक्षके विघातका हेतु होनेसे पाप-ज्ञानावरण आदि आठ प्रकारका पापमय कर्मबद्ध होता रहता है २। तीसरी लोकस्थिति ऐसी है-जीवोंके आदि अनन्त काल तक निरन्तर मोहनीयकी प्रधानता लेकर मोहनीय आदि आठ प्रकारका पापकर्म बंधता रहता है ३॥ चौथी लोकस्थिति ऐसी है
यह बात न हुई है, न होगी न हो रही है अर्थात् काल त्रय में भी यह असंभव है कि जीव अजीव हो जायें अजीव जीव हो जायें ગતિમાં અથવા જાતિમાં અથવા કુલમાં વારંવાર સાન્તરરૂપે કે નિરન્તરરૂપે ઉત્પન્ન થતાં રહે છે. આ પ્રકારની પહેલી લેક સ્થિતિ કહી છે (૨) બીજી લેક સ્થિતિ આ પ્રકારની છે-જી દ્વારા સદા-પ્રવાહની અપેક્ષાએ અનાદિ અનન્તકાળ સુધી -નિરન્તર મોક્ષના વિઘાતક પાપકર્મોરૂપ જ્ઞાનાવરણીય આદિ આઠ પ્રકારનાં પાપ કર્મોનો બન્ધ થતું રહે છે. (૩) ત્રીજી લેક સ્થિતિ આ પ્રકારની છે–જી દ્વારા અનન્તકાળ સુધી નિરન્તર મેહનીય કર્મની પ્રધાનતાને લીધે મેહનીય આઠ પ્રકારનાં પાપકર્મોને બંધ થતું રહે છે. (૪) ચોથી સેકસ્થિતિ આ પ્રકારની છે-ત્રણે કાળમાં એવું કદી બન્યું નથી, બનતું નથી અને બનવાનું પણ નથી એટલે કે એ વાત બિલકુલ અસંભવિત છે કે જીવ અજીવ બની જાય અને
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫


Page Navigation
1 ... 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737