Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुघाटीका स्था० १० सू० ३ इन्द्रियार्थनिरूपणम्
३५१
एके अशृण्वन् = श्रुतवन्तः तथा-ए के सर्वेणापि समुदायेनापि शब्दान् अशृण्वन् = श्रुतवन्तः । इन्द्रियापेक्षया देशतः = श्रोत्रेन्द्रियेण एके शब्दान् अश्रृण्वन् सम्मिन्न श्री तोलब्धियुक्तावस्थायामेके सर्वतः = सर्वैरिन्द्रियैः शब्दान् अशृण्वन् । अथवादेशतः = एकेन कर्णेन सर्वतः उभाभ्यामपि कर्णाभ्याम् । तथा एके देशेनापि रूपाणि अपश्पन्=दृष्टवन्तः, सर्वेणापि = पर्वतोऽपि चैके रूपाण्यवश्वन् । एवम् = अनेन प्रकारेण देशतः सर्वतच गन्धान् रसान् स्पर्शान् एके समवेदयन् = अनुभूतहुए हैं जिन्होंने विवक्षित शब्द समूहकी अपेक्षा एक देशसे कितनेक शब्दों को सुना है, कई एक ऐसे हुए हैं, जिन्होंने समुदाय रूपसे भी शब्दों को सुना है, तात्पर्य इस कथनका ऐसा है कि जिनको संभिन्नश्रोतालब्धि हो गई हैं उन्होंने उस अवस्थामें समस्त इन्द्रियां से शब्दोंको सुना है और जिन्हें यह लब्धि नहीं हुई है उन्होंने इन्द्रियोंकी अपेक्षासे केवल एक श्रोत्रेन्द्रियसेही शब्दों को सुना है अथवा देशतः शब्दका अर्थ एक कान है और सर्वतः का अर्थ दो कान है, तथा कितनेक पुरुषोंने एक कान से शब्दादिकों को सुना है और कितनेकोने उन्हें दोनों कानोंसे सुना है ऐसा भी इसका अर्थ हो सकता है, इसी तरहसे कितनेक पुरुषोंने भूत कालमें एक देशसे भी रूपोंका अवलोकन किया है और पुरुषोंने सर्वदेश से भी रूपोंका अवलोकन किया है, इसी प्रकारसे देश और सर्व रूपसे गन्धोंका, रसका स्पर्शो का कितनेक पुरुषोंने अनुभवन किया है (१) इसी
"
કેટલાક પુરુષ એવાં થયાં છે કે જેમણે વિવક્ષિત શબ્દ સમૂહની અપેક્ષાએ એક દેશ ( ભાગ )રૂપે કેટલાક શબ્દોને સાંભળ્યા છે. કેટલાક પુરુષ! એવાં થયાં છે કે જેમણે સમુદાયરૂપે પણ શબ્દોને સાંભળ્યા છે આ કથનના ભાવા નીચે પ્રમાણે છે–જેમને સભિન્ન સ્રોનેાલબ્ધિ થઈ ગઈ છે તેમણે તે અવ સ્થામાં સમસ્ત ઈન્દ્રિયા વડે શબ્દોને સાંભળ્યા છે અને જેમને તે લબ્ધિ પ્રસ થઇ નથી તેમણે ઇન્દ્રિયાની અપેક્ષાએ માત્ર શ્રોત્રેન્દ્રિય વડે જ શબ્દને સાંભળ્યા છે અથવા દેશતઃ એટલે એક કાન વડે અને સતઃ એટલે એ કાન, વડે આ અની દૃષ્ટિએ વિચારવામાં આવે તે અહી' આ સૂત્રપાઠના અ
આ પ્રમાણે થાય છે-કેટલાક પુરુષાએ એક કાનથી શબ્દદિકાને સાંભળ્યા છે અને કેટલાક પુરુષાએ બન્ને કાન વડે શબ્દાદિકને સાંભળ્યા છે. એજ પ્રમાણે કેટલાક પુરુષએ ભૂતકાળમાં એક દેશથી પણ રૂપાનું અવલેાકન કર્યું છેઅને કેટલાક પુરુષાએ ભૂતકાળમાં સદેશથી ( સદેશતઃ ) પણ રૂપે નુ અવલેખન કર્યુ છે. એજ પ્રમાણે ભૂતકાળમાં કેટલાક પુરુષાએ દેશ અને સ રૂપે ગન્ધાનુ, રસાનુ અને સ્પોંનું અનુભવન કર્યું' છે (૧)
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
