Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुघा टीका स्था०८ सू०३६ कृष्ण राजीतद्गत लोकान्तिकविमानदेवस्वरूपनि० १३३ आभ्यन्तरकृष्णराज्या अग्रवर्ति ७। तथा-आग्नेयाभं विमानम् उत्तरयोः कृष्णराज्योमध्यवर्ति ८। एतासां कृष्णराजीनां बहुमध्यदेशभागे रिटाममपि विमानमस्ति परन्तु अष्टस्थानकानुरोधात्तन्नात्र विवक्षितमिति । एतत्कोष्ठकं पृथकपत्रे द्रष्टव्यम् । इति ॥३॥ एतेषु अष्टसु लोकान्तिकविभानेषु अष्टविधा लोकान्तिकदेवाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथासारस्वता आदित्या इत्यादि । तत्र-अर्चि विमाने सारस्वताः १, अर्चिालिविमाने आदित्याः २, वैरोचन विमाने वह्नयः ३, प्रभङ्करे वरुणाः ४, चन्द्राभे गर्दतोयाः ५, सूराभे तुषिताः ६, सुपतिष्ठामे अव्यावाधाः ७, आग्नेयाभे च आग्नेयाः ८ इति रिष्टाभे तु रिष्टा देवा बोध्या: इति ॥४॥ एतेषां सारस्व-त अमृतीनामष्टानामपि लोकान्तिकदेवानाम् जघन्योत्कर्षण अष्ट सागरोपमाणि स्थितिः प्रज्ञप्ता ।। सू० ३६ ॥ मध्यवर्ती है, सुप्रतिष्ठाभ नामका जो लोकान्तिक विमान है वह उत्तर दिगवती आभ्यन्तर कृष्णराजिके अग्रवर्ती है, तथा-अग्नेयाभ नामका जो लोकान्तिक विमान है, वह उत्तरकी दो कृष्णराजियों के मध्यवर्ती है, इन कृष्णराजियोंके बहु मध्य देशभागमें रिष्टाभ नामका विमान है, परन्तु-यहां आठ स्थानकोंके अनुरोधसे उसकी विवक्षा नहीं हुई है-इसका कोष्ठक अलग पत्रमें दिखाया है सो वहांसे देख लेवे
इन आठ लोकान्तिक विमानों में आठ प्रकारके लोकान्तिक देव रहते हैं, उनके नाम इस प्रकारसे हैं-सारस्वत १, आदित्य २, यह्नि ३, वरुण ४, गर्दतोय ५, तुषित ६, अव्यायाध ७, और आग्नेय ८ इन सभी लोकान्तिक देवों की जघन्य एवं उत्कृष्ट दोनों प्रकारको आयु आठ सागरोपमकी कही गई है ।। सूत्र ३६॥ નામનું લેકાતિક વિમાન ઉતર દિશાની આભ્યન્તર કૃષ્ણરજિને અગ્રવર્તે છે. આગ્નેયાભ નામનું આઠમું લેકાતિક વિમાન ઉત્તરથી બને કૃષ્ણરાજિઓની મધ્યમાં આવેલું છે. આ કૃષ્ણર જિ એના બહુમધ્ય દેશ ભાગમાં રિણાભ નામનું વિમાન છે. પરંતુ અહીં આઠ સ્થાનકેને અધિકાર ચાલતો હોવાથી અહીં તેનું વર્ણન કર્યું નથી. આ કાતિક વિમાનેનું સ્થાન બતાવતી આકૃતિ આ સાથેના પિજમાં બતાવવામાં આવી છે–આ આઠ લેકાતિક વિમાનમાં આઠ પ્રકારના લેકાબ્લિક દેવે રહે છે. તેમનાં નામ આ પ્રમાણે છે–(૧) સારસ્વત, (૨) આદિત્ય (3) पनि, (४) ५२५, (५) हिताय, (६) तुषित. (७) २०यामा मन (८) આગ્નેય. આ સઘળા લોકાતિક દેવેનું જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ આ બન્ને પ્રકારનું આયુષ્ય આઠ સાગરોપમનું કહ્યું છે. જે સૂ. ૩૬
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
