Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
૨૭૮
स्थानाङ्गसूत्रे ___एता भोगङ्कराधा अष्टौ दिक्कुमार्यों भगवतोऽर्हतो जन्मभवने संवर्तकपवनादिकं कुर्वन्तीति बोध्यम् ॥ ७॥ तथा-अर्यलोकवास्तव्याः ऊर्चलोकवासिन्योऽष्टौ दिक्कुमार्यः प्रज्ञाताः, तद्यथा-मेघङ्करा मेघवतीत्यादि । एता मेघङ्करादयोऽष्टायपि देव्यो नन्दनकूटवासिन्यो बोध्याः । तदुक्तम्
" णंदणवणकूडेसु एयाओ उडलोगवत्थव्वाउ"। छाया-नन्दनवनकूटेषु एता उप्रलोकवास्तव्या इति ॥ । ___मेघङ्करादयोऽष्टायपि दिक्कुमार्योऽभ्रवद्दलकादिकं कुर्वन्तीति । सर्वा अपि दिक्कुमार्यों भवनपतिदेव्यो बोध्याः ॥ सू० ५५ ॥ ___ अनन्तरं दिक्कुमार्योऽष्टस्थानत्वेन निरूपिताः । दिक्कुमार्यश्च देवजातीया इति देवानां कल्पान , देवेन्द्रान् , देवेन्द्रविमानानि चाह -
मूलम्-अट्र कप्पा तिरियमिस्सोववन्नगा पण्णत्ता. तं जहा-- सोहम्मे जाय सहस्सारे ॥ १॥ एएसु णं अट्रसु कप्पेसु अह ___ ये भोगङ्करादिक आठ दिक्कुमारिकाएँ भगवान अर्हन्तके जन्मभवन में संवर्तक पचन आदिक करते हैं, ऐसा जानना चाहिये ७ तथाऊर्ध्वलोकमें रहनेवाली जो आठ दिक्कुमारिकाएँ हैं वे इस प्रकारसे हैं-मेघङ्करा १, मेघवती २, सुमेघा ३, मेघमालिनी ४, तोयधरा ५, विचित्रा ६, पुष्पमाला ७, और अनिन्दिता ८ ये मेघङ्करा आदि आठों ही देवियां नन्दनकूटवासिनी हैं कहा भी हैं--
"णंदणवणकूडेतु" इत्यादि । __ ये मेघड्रादिक आठोंही दिक्कुमारिकाएँ अभ्रयईल अर्थात् आकाशमें बादल करती हैं आदि करती हैं ये सब डिक्कुमारिकाएँ भवनपति देवियां हैं । सू० ५५ ॥
આ ભેગંકરા આદિ આઠે દિકુમારીએ ભગવાન અહંતના જન્મભવનમાં સંવર્તક પવન આદિ કરે છે, તેમ સમજવું. છા
ઉદવલેકમાં નિવાસ કરનારી આઠ દિકકુમારીઓનાં નામ નીચે પ્રમાણે ॥ छ-(१) ४२१, (२) भवती, (3) सुभेधा, (४) मेघमालिनी, (५) तायधरा, (6) वियित्रा, (७) पु०५माता भने (८) मनिन्हिता म मावीमा નન્દનકૂટ પર નિવાસ કરે છે. કહ્યું પણ છે કે –
"णदणवणकूडेसु" त्याह
આ આઠે દિકકુમારીઓ અથવલ આદિ કરે છે. આ બધી દિકકુમારિ. કાઓ ભવનપતિ નિકાયની દેવીઓ છે. કેસૂ. ૫૫ છે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
