Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 05 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 99

सुघा टीका स्था०८ सू. १८ अष्टविधमदस्थाननिरूपणम्
छाया--अष्ट मदस्थानानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-जातिमदः १, कुलमदः २, बलमदः ३, रूपमदः ४, तपोमदः ५, श्रुतमदः ६, लाभमदः ७, ऐश्वर्यमदः ८ ॥ सू० १२ ॥
टीका--' अट्ठ मयट्ठाणा ' इत्यादि
मदस्थानानिम्मदभेदाः अष्ट प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-जातिमद इत्यादि । व्याख्या स्पष्टा । जात्यादिमदेषु सत्सु प्राणिन इहलोके उन्मत्ता दुःखिताश्च भवन्ति, परलोके च हीनजात्यादिकाः । तदुक्तम्" जात्यादिमदोन्मत्तः, पिशाचवद् भवति दुःखितश्चेह ।
जात्यादि हीनतां परमवे च निःसंशयं लभते ।। १ ॥” इति ॥ सू०१८ ।। जात्यादि मदोंके होने पर मनुष्य आलोचनामें प्रवृत्ति नहीं करते हैं इसलिये अब सूत्रकार मदोंका आठ स्थान रूपसे निरूपण करते हैं
" अट्ठ मयट्ठाणा पण्णत्ता" इत्यादि ॥
टीकार्थ-आठ मदके भेद कहे गये हैं-जैसे-जातिमद, कुलमद, बलमद, रूपमद, तपमद, श्रुतमद, लाभमद और ऐश्वर्यमद जात्यादि मदोंके होने पर प्राणी इस लोकमें उन्मत्त और दुःखित होते हैं एवं परलोकमें हीन जाति आदिवाले होते हैं-कहा भी है-- ___“जात्यादि मन्दोन्मत्तः" इत्यादि। ___ जातिमद आदि मदोंसे उन्मत्त हुआ व्यक्ति इस लोकमें पिशाच की तरह होता है और यह सदा दुःखित बना रहता है, तथा-परभवमें वह निश्चयसे जाति आदिकी हीनता वाला होता है । सूत्र १८ ॥
જાત્યાદિ મદોને જે મનુષ્યમાં સદ્દભાવ હોય છે તે મનુષ્ય જ આલેચના આદિ કરતું નથી. પૂર્વસૂત્ર સાથે આ પ્રકારના સંબંધને લઈને હવે સૂત્રકાર આઠ પ્રકારના મદનું પ્રતિપાદન કરે છે
"अटू मयदाणो पण्णता" त्याहिटी -महना मा ४१२ ४ह्या छ-(१) तिमह, (२) मह, (3) सम (४) ३५भ६, (५) त५मद, (6) श्रुतमह, (७) बालम भने (८) मेश्वभह, यारे માણસમાં જાત્યાદિ મને સદ્દભાવ હોય છે, ત્યારે માણસ આ લેકમાં ઉન્મત્ત અને દુઃખી થાય છે, અને પરલોકમાં પણ હીનજાતિ આદિની પ્રાપ્તિ કરે છે. ४५) :-"जात्यादि मदोन्मत्तः" इत्याहि
જાતિ આદિ મ વડે ઉમત્ત બનેલ મનુષ્ય આ લેકમાં પિશાચ જેવો બની જાય છે, અને તે સદા દુઃખ જ ભોગવતે રહે છે. તથા પરભવમાં પણ તે જાતિ આદિની હીનતા પ્રાપ્ત કરીને દુઃખ જ પામતે રહે છે. તે સૂ ૧૮ .
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫