________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
interfeit door प्र. थु. अ. १० समाधिस्वरूपनिरूपणम्
१०७
दुद्वारा एकान्तरूपं ज्ञानादिरूपं भावसमाधि तीर्थकरादय आहु:- मानसमाधेरूपदेशं कथयन्ति द्रव्यसमाधिस्तु नैकान्ततो दुःख मपनयति तदेवम्- 'बुद्धे'
बुद्धो - विदितपरमार्थः 'समाही य' समाधौ - ज्ञानदर्शनादिरूपे भावसमाध, चतथा - 'विवेगे' विवेके आहारोपकरणकषायपरित्यागात्मके द्रव्यभावात्मके - विवेके 'विर' विरतः - विशेषेण रतः- तत्परायणो भवति । तथा--'ठियप्पा' स्थितारमा प्राणातिपातादिभ्यो निवर्त्य सम्यग्रमार्गेषु स्थितः आत्मा यस्य स स्थितात्मा, 'पाणाश्वाया' प्राणातिपातात दशविधमाणानामतिपाठो विनाशः स्वस्मात् प्राणिविराधनाः 'रिए' विरतः- निवृत्तो भवति । अनेकविधजीवानां दुःखितानामपि पुनरपि दुःखकारणे एवं प्रवृत्तिं दृष्ट्वा संसारोद्धाराय ज्ञानादि
भोगते हुए जीवों की भी पुनः अशुभ कर्मों में होती हुई प्रवृत्ति को देख कर, संसारसागर से उनका उद्धार करने के लिए एकान्त ज्ञानादि मोक्षमार्ग रूप भावसमाधि का तीर्थंकरों आदि ने कथन किया है । द्रव्य समाधि एकान्तरूप से दुःखों को दूर नहीं करती ।
इस प्रकार परमार्थ को जानने वाला मुनि ज्ञानदर्शन चारित्र तप रूप भावसमाधि में तथा आहार, उपकरण एवं कषाय के त्याग रूप द्रव्य भाव विवेक में विशेष रूप से तत्पर हो। जिसकी आत्मा प्राणातिपात आदि से निवृत्त होकर सम्यक मार्ग में (संगम में) स्थिर है, वह प्राणियों के दस प्रकार के प्राणों के अतिपात से विरत हो जाता है।
आशय यह है कि अनेक प्रकार के पापी जीवों की पुनः पाप में प्रवृत्ति देख कर तीर्थकर आदि महापुरुषों ने उनका संसार से उद्धार
અશુભ કર્મીના ફને ભાગવતા જીવાની ફરીથી પણ અશુભ કર્મોમાં થનારી પ્રવૃત્તિને જોઈને સ`સાર સાગરથી તેઓના ઉદ્ધાર કરવા માટે એકાન્ત જ્ઞાન વિગેરે મેાક્ષ માગ રૂપે ભાવસમાધિનુ` તીથંકરા વિગેરેએ કથન કરેલ છે, દ્રવ્ય સમાધિ એકાન્ત રૂપથી દુઃખાને દૂર કરતી નથી.
આ રીતે પરમાને જાણવાવાળા મુનિએ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ, રૂપ ભાવ સમાધિમાં તથા આહાર ઉપકરણ અને કષાયના ત્યાગ રૂપ દ્રવ્ય ભાવ વિવેકમાં વિશેષ પ્રકારથી તત્પર રહેવુ.. જેના આત્મા, પ્રાણાતિપાત વિશેરૈથી નિવૃત્ત થઈને સમ્યગ્ માગ માં (સંયમમાં) સ્થિર છે, તે પ્રાણીયાના इस प्रभारना आना अतियातथी (हिंसा) थी विश्रत (निवृत्त) था लय छे.
કહેવાના આશય એ છે કે—અનેક પ્રકારના પાપી જીવની ફરીથી પાપમાં પ્રવૃત્તિ જોઇને તીય 'કર વિગેરે મહાપુરૂષોએ સ’સારથી તેઓના ઉદ્ધાર કરવા માટે
For Private And Personal Use Only
