________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. २१ मोक्षस्वरूपनिरूपणम् मूलम्-जहा ढंका य कंका य, कुलला मग्गुका सिंही।
मच्छेसणं झियायंति, झाणं ते कलुसाधमं॥२७॥ छाया-यथा ढकाश्च कङ्काच, कुररा मदुगुकाः शिखिनः ।
मत्स्यैषणं ध्यायन्ति, ध्यान तत्कलुषाधमम् । २७॥ अन्वयार्थ:-(जहा) यथा-येन प्रकारेण (दंकाय कंकाय कुलला मश्गुका सिही) ढङ्काश्च कङ्काच कुरराः मद्गुकाः शिखिनः-एते पक्षिविशेषा जलाशयाश्रयाः नहीं हो जाती। ऐसे अशुभ ध्यानी मोक्षमार्ग रूप भावसमाधि से रहित होते हैं अर्थात् मोक्षमार्ग से दूर और दुरतर ही रहते हैं।
आशय यह है कि बीजों को, सचित्त जल को एवं अपने लिए बनाये गये आहार को भोगने वाले आर्तध्यान करते हुए भावसमाधि से अत्यन्त दूर ही रहते हैं ॥२६॥ 'जहा ढंका य क का य' इत्यादि ।
शब्दार्थ-'जहा-यथा' जिस प्रकारसे 'ढं काय कंकाय कुलला मग्गु का सीही-ढंकाश्च कंकाश्च कुररा मद्गुकाः' शिखिनः' ढंक, कंक, कुरर, जलमुर्गा और शिखि नामके जलचर पक्षिविशेष 'मच्छेसणं कलुसा. धर्म झाणं झियायंति-मत्स्यैषणं कलुषाधमं ध्यानं घ्यायंति' मछली पकडनेके बुरे विचारमें तत्पर रहते हैं ॥२७॥
अन्वयार्थ--जिस प्रकार ढंक, कंक, कुरर, मद्गुक और शिखी મોક્ષમાર્ગ રૂપ ભાવ સમાધિથી રહિત થાય છે. અર્થાત્ મોક્ષમાર્ગથી દૂર અને દૂરતર જ રહે છે.
કહેવાને આશય એ છે કે –બીજે ને, તથા સચિત્ત પાણીને, અને પિતાને માટે બનાવવામાં આવેલ–આવારને ઉપભોગ કરવાવાળા આર્તધ્યાન કરતા થકા ભાવ સમાધિથી અત્યંત દૂર જ રહે છે ૨૬
'जहा ढकाय कंकाय' या
Avat--'जहा-यथा' २ प्रमाणे 'ढकाय काय कुलला मगुका सीहीढंकाच कंकाश्च कुररा मद्गुकाः शिखिनः' ४४, ४४, १२२, समर्धा भने शिभि नामना सय पक्षि विशेष मच्छेसणं कलुसाधम झाणं ज्ञियायति-मत्स्यैणं कलुषाधर्म ध्यान ध्यायन्ति' भा७१॥ ५४वाना १२ पियारमा तत्५२२९ छ ॥२७॥
भन्याय--२ ते ४४, ४४, २२ मा भने शिभी नामना
For Private And Personal Use Only