________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. भु. अ. १४ ग्रन्थस्वरूपनिरूपणम्
४२३
विशेषादर सन्मानपूर्वकम् (पूया) पूजा - मधुरशब्दादि - सत्काररूपा (कायन्त्रा) कार्या. कर्त्तव्या (एओ) एतदुपमाम् (तत्थ) तंत्र (वीरे) वीरस्तीर्थकर (उदाह) उदाहृतवान् कथितवान् (अ) अर्धम् - परमार्थम् (अणुगम्म ) अनुगम्य - सम्यक्सया विज्ञाय (सम्म) सम्यक् ( उवणे) उपनयति - आत्मनि अवधारयति - अन्यनोदनाकृतं परमोपकारं सम्यगात्मनि धारयति || ११||
टीका - पुनरपि तमेवार्थे दृढयति- 'अह' अथ यथा तेन 'मूढेण' मूढेन पथभ्रष्टा व्याकु किनमानसेन 'अमूढस्स' अमूहस्य तत्सन्मार्गोपदेष्टुः - उपकारातिशयं मन्यमानेन 'सविसेसजुता' सविशेषयुक्ता 'पूया' पूजा - मधुरशब्दादिरूपा सरकारसन्मानरूपा वा 'कायचा' कर्त्तव्या 'एओवमं' एतदुपमाम् ' तत्थ' तत्र 'वीरे' वीर स्तीर्थकर 'उदाहु' उदाहृतवान् अभिहितवान् 'अत्थे' परमार्थम् 'अणु गम्म' अनुगम्य - सम्यग्ज्ञात्वा 'संम्म' सम्यक् 'उत्रणे' उपनयति अन्योपदिष्टं साथ कोमल शब्दादि द्वारा पूजा सत्कार करता है। उसी प्रकार उक्त उपमा को भगवान् महावीर स्वामी ने उदाहरण के रूप में कहा है। अत एव इस परमार्थ को सम्यक् प्रकार से जान कर साधु अपने आत्मा में धारण करे । अर्थात् पूर्वोक्त रीति से अन्य द्वारा की की गई हित शिक्षा को अपना परमोपकारक समझ कर अपने आत्मा में धारण करना चाहिए || ११ ||
टीकार्थ - इसी कथन को पुनः दृढ करते हैं। जैसे - मार्ग भूले होने के कारण व्याकुलचित्त उस मूढ पुरुष के द्वारा, अमूढ पुरुष का अत्यन्त उपकार माना जाता है और मधुर शब्दों द्वारा सत्कार सम्मान आदि किया जाता है। इसी प्रकार तीर्थंकर महावीरने कहा है कि परमार्थ को जान कर साधु प्रेरणा करने वाले के उपकार को अपनी आत्मा में દ્વારા આદર સત્કાર કરે છે. એજ રીતેઉક્ત ઉપમાને ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ ઉદાહરણના રૂપમાં કહેલ છે. તેથી એ પરમાથ ને સ રી રીતે જાણીને સાધુએ તેને પાતાના આત્મામાં ધારણ કરવું. અર્થાત્ પૂર્વોક્ત પ્રકારથી અન્ય દ્વારા કરવામાં આવેલ હિતકર શિક્ષાને પેાતાના પરમ ઉપકાર કરનારી સમજીને પાતાની અંદર તેને ધારણ કરવી જોઈ એ. !૧૫૫
ટીકા”—આ કથનને ફરીથી દૃઢ કરે છે, જેમકે માગ ભૂલેલ હાવાથી વ્યાકુળ ચિત્ત તે મૂઢ પુરૂષ દ્વારા અમૂઢ પુરૂષના અત્યંત ઉપકાર માનવામાં આવે છે. એજ પ્રમાણે તીર્થકર મહાવીર સ્વામીએ કહ્યું - परभार्थने જાણીને સાધુ પ્રેરણા કરવાવાળાના ઉપકારને પાતાના આત્મામાં સ્થાપિત કરે.
For Private And Personal Use Only
