________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र.शु. अ. १२ समवसरणस्वरूपनिरूपणम् ३५ उभयस्वरूपं पदार्थजातं च 'जाण' जानाति । च-तथा 'जाई' जातिम्-स्व स्व. कर्मवशाज्जीवानामुत्पत्ति च-तथा 'मरणं' मरणम्-आयुष्कक्षयरूपं बालपण्डित. मरणादिकं वा, तथा-'जणोववाय' जनोषपातम्-जायन्त इति जना:-प्राणिना, तेषामुपपातम् नरकदेवोत्पत्तिरूपं वा जानाति स क्रियावादं भाषितुमहतीत्यग्रिम गाथान्तिमचरणेन सम्बन्धः ॥२०॥
टीका-च-पुनश्च 'अहो वि' अधोऽपि-अधोलोकेऽपि अशुभकर्मवशाद रत्नपभादिनरकपृथिवीगतानामपि 'सत्ताण' सत्वानां-प्राणिनाम् 'विउदृर्ण' विकुट्टनाम्विविधरूपा नरकयातनाम् तथा 'जो' यः 'आसवं' आस्रवम्-कर्मागमनमार्ग पाणातिपातादिरूपं मिथ्यादर्शनादिकं च । च-तथा 'संबर' संवरम्-कर्मनिरोधरूपं माणातिपातादिविरतरूपं रागद्वेषादिराहित्यरूपं सम्यग्दर्शनादिकम् अशेषयोगनिरोधस्वभावं पुण्यपापं वा 'जाणइ' जानाति, च-तथा-'दुक्खं' दुःखम् ___ अन्वयार्थ -तथा जो पुरुष प्राणियों को नरकादि में होने वाली यातना को जानता है, जो आश्रव और सबर को जानता है, दुःख सुख और निर्जरा को जानता है, वही क्रियावाद का उपदेश करने के योग्य होता है ॥२१॥ ___टीकार्थ-जो अधोलोक में अशुभ कर्म के उदय से रत्नप्रभा आदि नरकभूमियों में गये हुए प्राणियों की विविध प्रकार की पीड़ा को जानता है, जो यह जानता है कि कर्मों के आगमन के बार क्या हैं, अर्थात् हिंसा आदि पापों को, रागद्वेष जो और मिथ्यादर्शन आदि आश्रवों को जानता है, जो आश्रव को रोकने के उपाय को अर्थात् हिंसा विरति, वीतरागता एवं सम्यग्दर्शन योगनिरोध आदि को जानता है, जो
અન્વયાર્થી–તથા જે પુરૂષ પ્રાણિઓને નરક વિગેરેમાં થવાવાળી યાતના (પીડા)ને જાણે છે જે આસ્રવ અને સંવરને જાણે છે. સુખ, દુઃખ અને નિર્જરને જાણે છે, એજ ક્રિયાવાદને ઉપદેશ કરવાને ગ્ય છે. ૨૧
ટીકાર્થ–-જે નીચેના લેકમાં અશુભ કર્મના ઉદયથી રત્નપ્રભા વિગેરે નર ભૂમિમાં ગયેલા પ્રણિયેની વિવિધ પ્રકારની પીડાને જાણે છે, અને જે એ જાણે છે કે-કમના આગમનનું દ્વાર શું છે? અર્થાત હિંસા વિગેરને, રાગદ્વેષને અને મિથ્યા દર્શન વિગેરે આસ્રને જાણે છે, અને જે આસવને રોકવાના ઉપાયને અર્થાત હિંસા વિરતિ, વીતરાગ પણું અને
For Private And Personal Use Only
