________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका प्र. शु. अ. १३ याथातथ्यस्वरूपनिरूपणम् ३७
टीका-केसिंचि' केषांचित्-कुशास्त्रवासिवान्तः कारणानां मिथ्यात्वोपहत बुद्धीना लघुपकृतीनाम् 'भा' भावम्-अभिप्रायम् 'कोऽयं राजादिकः कस्य धर्मस्याऽनुयायी, कतरं धर्ममाश्रितः कस्य देवस्याऽऽराधकः ? इत्यादि, 'तकाई' तर्केण 'अबुज्झ' अबुद्धवा-अनुमानादिना पराभिपायमज्ञात्वा यदि कश्चित्साधुः कमपि परतीथिंकमुपदिशेत्, येनोपदिष्टेन उपदेशेन परशास्त्रदेवादीनां निन्दाऽवगम्येत, स च परतीथिको निन्दाववनं श्रुत्वा ‘असहाणे' जिनमतम् अश्रदधानः-अति कटुतां भावयन् 'खुदंपि' क्षौद्रमपि-क्षुद्रत्वमपि गच्छेन्ज' गच्छे-अतिक्रुद्धः सन् उपदेष्टारं विपियवादिनं मुनि प्रति विरुद्धमपि कुर्यात्, स्कन्दकाचार्यस्य पालक. पुरोहितवत्, स निन्दावचनक्रुद्धः, उपदेष्टुः 'आउस्स' आयुषः 'कालाइयार' कालातिचारम्-दीर्घस्थितिकत्वमपि 'वघाए' व्याघातरूप विनाशरूपम्-परिक्षेप
टीकार्थ-जिनका अन्तःकरण कुशास्त्रों की वासना से वासित है। जिनकी बुद्धि मिथ्यात्व से उपहत है और जो स्वभाव से क्षुद है। ऐसे लोगों के अभिप्राय को जाने विना अर्थात् यह श्रोता राजा आदि कौन है ? किस धर्म का अनुयायी है ? किस देव का आराधक है। इत्यादि बातों को न जान कर कोई साधु यदि अन्यमतावलम्बी को उपदेश दे और उससे शास्त्र या देव की निन्दा हो जाय तो वह निन्दा के वचन सुनकर जिनमत पर श्रद्धा नहीं करेगा। अत्यन्त कटुकता का अनुभव करता हुआ उपदेशक पर कुद्ध हो जाएगा। उपदेश देने वाले मुनि के विरुद्ध भी कुछ कर बैठेगा जैसे पालक पुरोहित ने स्कन्दकाचार्य के विरुद्ध किया था। वह दीर्घस्थिति वाली आयु का
-२मेनुं मत:२९ सुशास्त्रोनी वासनायी वासित छ, सानी બુદ્ધિ મિથ્યાત્વથી ઉપહત-ઘેરાયેલી છે, અને જે સ્વભાવથી ક્ષુદ્ર છે, એવા લે કોના અભિપ્રાયને જાણયા વિના અર્થત આ શ્રોતા રાજા વિગેરે કોણ છે? કયા ધર્મના અનુયાયી છે? કયા દેવની આરાધના કરવાવાળા છે? વિગેરે બાબતેને ન જાણતાં કઈ સાધુ જે બીજા મતવાળાએને ઉપદેશ આપે અને તેમ કરતાં તેઓના દેવ અગર શાસ્ત્રની નિંદા થઈ જાય, તે તે નિદાના વચને સાંભળીને જનમત પર શ્રદ્ધા નહી કરે, અને અત્યંત કડવા પણાનો અનુભવ કરીને ઉપદેશ કરનાર પર કોલ કરી બેસશે અને ઉપદેશ આપવા વાળા સનિ વિરૂદ્ધ પણ કંઈક કરી બેસે. જેવી રીતે પાલક નામના પુરોહિત કુંદકાચાર્યની વિરૂદ્ધ પ્રવૃત્તિ કરી હતી. અને તે દીર્ઘસ્થિતિવાળી આયુષ્યનો
For Private And Personal Use Only
