________________
referrer ०२५ उ. ६ सू०८ पञ्चदशं निकर्षद्वारनिरूपणम्
१६१
गौतम ! 'णो ही णो तुल्ले' नो होनो तुल्य. न भवति निर्ग्रन्थः पुलाकापेक्षा चारित्रपर्यायै हो न वा तुल्यो भवति किन्तु 'अपदिए' अभ्यधिको भवति पुलां कापेक्षया चारित्र ग्रन्थः, यदि अधिको भवति तत्रापि 'अनंतगुग हिए' अनन्तगुणाभ्यधिको भवतीति । ' एवं जाव कसायकुसीलस्स' एवं यावद - कषायकुशीलस्य अत्र यावन्पदेन वकुशपतिसेवनाकुशीलयोः संग्रहो भवति तथा
कुशमति से बना कुशील कपार कुशीलापेक्षया चारित्रपर्याय निर्ग्रन्थोऽनन्तगुणां षिको भवतीति भावः । 'नियंठे णं भंते णिरंठास सद्वाणसन्निगासे णं पृच्छा' निर्ग्रन्थः खल्ल भदन्त ! निर्ग्रन्थस्य स्वस्थानसन्निकर्षेण चारित्रपर्यायैः कि हीनः, तुल्यः, अधिको वा भवति, एको निर्ग्रन्थः सजातीयनिग्रन्थान्तरेभ्यः चारित्रपर्यायैः । किं न्यूनो भवति समो भवति अधिको वा भवतीति परना, भगवा कहते है- 'गोयमा ! जो हीणे, नो तुल्छे, अभहिए' हे गौतम । निर्ग्रन्थ पुलाक की चारित्रपर्यायों से न हीन होता है और न सम होता है किन्तु अधिक होता है । यदि वह उसकी चारित्रपर्यायों की अपेक्षा अधिक होता है सो अनन्तगुणकार से अधिक होता है । असंख्यात अथवा संख्यातगुणकार से अधिक नहीं होता है । 'एवं जाय कसाय
सीलस्स वि' इसी प्रकार निर्ग्रन्धधकुश, प्रतिसेवनाकुशील और कषायकुशील की चारित्रपर्यायों की अपेक्षा से अपनी चारित्रपर्यायों द्वारा अनन्त के गुणकार से अधिक होता है ।
'नियंठे णं भंते । नियंठास सहाणसंनिगालेणं पुच्छा' हे भदन्त ! एक निर्ग्रन्थ अपने सजातीय निर्ग्रन्थों की चारित्रपर्यायों से क्या हीन होता है ? अथवा सम होता है ? अथवा अधिक होता है ? इसके
"
t
હાય છે? અથવા અધિકઢાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુન્ની કહે છે કે'गोयमा ! णो हीणे, णो तुल्ले, अब्भहिए' हे गौतम । नियन्थ, पुसाउना ચારિત્રપર્યાયાથી હીન હૈાતા નથી. સમ પણ હાતા નથી પરંતુ અધિક હાય છે. તે મન'તગુણાકારથી અધિક હોય છે. અસખ્ય'ત અથવા સંખ્યાત ગુણાसारथी अधिक होता नथी. 'एव' जाव कसायकुसीलस्स वि' मे प्रभा નિન્ય, અકુશ પ્રતિસેત્રનાકુશીલ અને કષાયકુશીલના ચારિત્ર પાંચાની અપેક્ષાથી પેાતાના ચારિત્ર પર્યાદ્નારા અનતના ગુણાકારથી વધારે છે. 'णियंठे णं भवे ! नियंठस्स सट्टाणसन्निगासेणं पुच्छा' हे भगवन् ! निन्थ પાતાના સજાતીય નિગ્ર થાના ચારિત્ર પર્યાયેાથી શું હીન હોય છે ? અથવા સમ હોય છે? અથવા અધિક હાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે
५० २१
