________________
भगमतीले भक्तम् उपवासद्वयमित्यर्थः । 'अट्टमे भत्ते' अष्टम भक्तम् त्रय उपवासाः, 'दसमे भत्ते' दशमं भक्तम्-चत्वार उपवासाः । 'दुवाकप्तमे भत्ते' द्वादशं गतम् पञ्चौपवासाः 'चोदसमे भत्ते' चतुर्दशं भक्तम् पइउपचास्ताः । 'अद्धमासिए भत्ते' अर्द्धमासिकं भक्तम् पश्चदशोपवासाः। 'मासिए भत्ते' मासिका मक्तम् । 'दो मासिए भत्ते' द्विमासिकं भक्तम् । 'तेमासिए भत्ते' त्रैमासिक गत्तम् 'जागच्छमासिए भत्ते' यावत् पाण्मासिकं भक्तम् ! यावत्पदेन चतुर्यासिक पञ्चमासिक सक्तयोग्रहणम् । 'सेत्तं इत्तरिए' तदेतत् इत्वरिक नामतप इति । ‘से कि त आवकहिए' चोद्दलमे भत्ते, अद्धमासिए भत्ते, मासिए भत्ते, दो लालिए भत्ते, तेमासिए भत्ते, जाव छम्मासिए भत्ते, सेत्तं इत्तरिए' चतुर्थ भत्ता-एक उपचाल, षष्ठ भक्त-दो उपचास, अष्टम भक्त-तीन उपवास, दशम भक्त-चार उपवास, द्वादश भक्त-पांच उपवास, चतुर्दश भक्त-छह उपधाल, अर्धमासिक भक्त-पक्ष का उपपास, मालिक भक्त-एक मास का उपवास, द्विमासिक भक्त-दो मास का उपचाल, निमासिकभक्त-तीन मास का उपवास, यावत् षटूमासिक भक्त-छह मास का उपवास ये सब इत्वरिक अनशन बाह्यतप है । चतुर्थ भक्त में चार धार के भोजन का त्याग किया जाता है-प्रथम दिन में एक बार का
और द्वितीय दिन के २ यार का एवं तृतीय दिन में एक बार का इसलिये चार बार के भोजन के त्याग करने से यह चतुर्य ला एक उपघास रूप पडता है इसी प्रकार से षष्ठ भक्त आदि में भी समझना चाहिये । यहां यायस्पद से चतुर्मासिक, पञ्चमालिक इन दो अक्तों का 'दसमे भत्ते, दुवालसमे भत्ते, चोदनमे भत्ते, अद्धमासिए भत्ते, मासिए भत्ते, दो मानिए भत्ते, तेमासिए भत्ते, जाव छम्मासिए भत्ते से च इत्तरिए' यतु मत-मे ७५. વાસ ષષ્ઠભક્ત-બે ઉપવાસ અષ્ટમભક્ત-ત્રણ ઉપવાસ દશમભક્ત-ચાર ઉપવાસ દ્વાદશભક્ત-પાંચ ઉપવાસ ચતુર્દશભક્ત-છ ઉપવાસ અર્ધમાસિકભક્ત-પંદર દિવસ (પક્ષ)ને ઉપવાસ માસિકભક્ત-એક મહિનાને ઉપવાસ દ્વિમાસિકભક્તબે માસને ઉપવાસ ત્રિમાસિકભક્ત-ત્રણ માસને ઉપવાસ યાવત્ ષમાસિકભક્ત-છ માસને ઉપવાસ આ બધા ઈરિક અનશન રૂપ બાહ્ય તપ છે. ચતુર્થ ભક્તમાં ચાર વખતના આહારને ત્યાગ કરવામાં આવે છે. તે એવી રીતે કેપહેલે દિવસે એક વારનું અને બીજે દિવસે બે વારનું અને ત્રીજા દિવસે એકવારનું આ રીતે ચાર વખતના આહારને ત્યાગ કરવાથી “રાતુર્થભક્ત' એક ઉપવાસ કહેવાય છે. એ જ રીતે ષષ્ઠભક્ત વિગેરેમાં પણ સમજવું જોઇએ અહિયાં યાવત્ પદથી “ચતુર્નાસિક અને પંચમાસિક” એ બે ભક્તોને ગ્રહણ કરેલ છે.
