________________
४२६
भreater
स्वाच्च बाह्यमिति १ | आभ्यन्तरस्यैव कार्माणाभिधानशरीरस्य प्रायस्तापनात् सम्यग्दृष्टिरेव प्रायस्वया अभ्युपगमाच्च आभ्यन्तरमिति । 'से किं तं बाहिरएतवे' तत् किं तवाह्यं तप इति प्रश्नः । उत्तरमाह - ' वाहिर तवे छत्र पन्नत्ते' बाह्यं तपः पविधं प्रज्ञप्तम्, 'तं जहा ' तयथा 'असणं' अनशनम् अशनपान खादिस्वादिमादि, लक्षणस्य चतुर्विधस्याहारस्य त्याग उति प्रयमं तपः १ । 'ओमोयरिया' अदमोदरिकाः अवमस्य - ऊनस्योदरस्य करणमवमोदरिका व्यु त्पत्तिमानमेतदिति कृत्वा उपकरणादेरपि न्यूनताकरणमत्रमोदरिकेति कथ्यते २ |
नादि को बाप कहा गया है । तथा प्रायश्चित्त आदि आभ्यन्तर तप कार्मण रूप शरीर को प्रायः तपाने वाले होते हैं और इन्हें सम्यग्दृष्टि जीव ही तपते हैं । इसलिये प्रायश्चित्त आदि तपों को आभ्यन्तर तप कहा गया है । 'से कि तं पाहिरए तवे' हे भदन्त । वाह्यतप कितने प्रकार के होते है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - 'पाहिरए तवे छन्हेि पश्नत्ते' हे गौतम | बाह्यतप ६ प्रकार का होता है । 'तं जहा' जो इस प्रकार से है- 'असणं' अनशन 'ओमोयरिया' अवमोदरिका 'भिक्खारिया' भिक्षाचर्या 'रसपरिच्चाओ' रसपरित्याग 'कायकिलेसो' कायक्लेश' 'पडिलीणता' प्रतिसंलीनता अशन, पान, खादिन और स्वादिम आदि रूप चार प्रकार के आहार का त्याग करना इसका नाम अनशन है । भूख से कम भोजन करना इसका नाम अदमोदरिका है 'ऊनस्थ उदरस्थ करणम्' इति अवमोदरिका' यह तो केवल व्युत्पत्ति मात्र है | इसलिये उपकरणादिकों को भी न्यूनता करना इसका नाम
વિગેરે આભ્યન્તર તપ કામણુ શરીરને તપાવવાવાળા જ હાય છે, અને તેને સમ્યગ્યેષ્ટિ જીવ જ તપે છે. તેથી પ્રાયશ્ચિત્ત વિગેરે તપેાને આભ્યુત્તર તપ उस छे. 'से किं तं बाहिरए तवे' हे भगवन् माहातय हेटला अारना हाय छे ? या प्रश्नना उत्तरमा अनु ! - ' बाहिरए तवे छव्विद्दे पण्णत्ते' हे गौतम । माह्य तय छ अअरना होय छे. 'त' जहा' ते या प्रमाणे छे'अणसण' अनशन 'ओमोयरिया' अवमोहरि 'भिक्खायरिया' लिक्षान्यर्या 'रसपरिच्चाओ' रसपरित्याग 'कायकिलेसो' अयादेश 'पडिसंलीणता' अतिસ'લીનતા અનશન-અશનપાન, ખાદિમ, અને સ્વાદિમ વિગેરે ચાર પ્રકારના આહારના ત્યાગ કરવા તેનું નામ અનશન છે. ભૂખથી આછે આાહાર કરવા तेनुं नाम 'अवमेोहरि' छे. 'ऊनस्य उदरस्य करणम् इति अवमादरिका' भा પ્રમાણે તેની વ્યુત્પત્તિ થાય છે. ઉપકરણ વિગેરેની ન્યૂનતા કરવી તેનુ નામ
"