________________
६६८
भगवतीस्त्र पात्र' एवं यथैव पापं कर्म यथा पापकर्मदण्ड के अचरमनारकस्यायों द्वी भङ्ग को कथितौ तेनैव रूपेण अवरमनारकस्य ज्ञानावरणीयकर्मणः बन्धेऽपि-कश्चिदेकोऽचरमो नारका पूर्वकाले ज्ञानावरणीयं कर्म अबध्नान् , वर्तमानकाले वनाति, अनागतकाले भन्स्यति च ज्ञानावरणीयं कर्म १, तथा कश्चिदेको नारका पूर्वकाले ज्ञानावरणीयं कर्म अवधनात् , वनानि वर्तमानकाले, न भन्स्यति अनागतकाले ज्ञानावरणीय कर्म २, इत्या कारको द्वौ आयो भगौ तृतीयचतुर्थवौं वक्तव्यौ इति । अचरमनारकस्य पापकर्मदण्डकापेक्षया ज्ञानावरणीयर्गदण्डके लक्षण्यं प्रतिपा. दयन्नाह-'नवरं' इत्यादि, 'नवरं मणुस्सेसु कमाइसु लोभकमाइसु य पढमवितिया चार भंगोवाला यह प्रश्न गौतमस्वामीने प्रभुश्री से किया है इसके उत्तर में प्रशुश्री कहते हैं-'गोयमा । एवं जहेब पा' हे गौतम पापकर्म दण्डक में जिम रीति से अचरम नारक के आदि के दो भंग कहे गये हैं उमी रीति से अचरम नारक के ज्ञानावरणीय कर्म के यंध में भी आदि के दो ही भंग कहना चाहिये तृतीय चतुर्थ भंग नहीं। जैसेकोह एक अचरमनारक ऐसा होता है कि जिसके द्वारा पूर्वकाल में ज्ञानावरणीय कर्म का वध किया गया होता है, वर्तमान में भी वह उसका घन्ध करता है और आगे भी वह उसका वध करेगा १ तथा कोई एक अचरम नारक ऐसा होता है कि जिसके द्वारा पूर्वकाल में जानावरणीय कर्म का वध किया गया होता है वर्तमान में भी वह उसका बन्ध करता है, पर भविष्य में वह उसका यन्ध करनेवाला नहीं होता है। ___ऐसे ये दो भंग ज्ञानावरणीय कर्म के बन्ध करने के सम्बन्ध में પ્રશ્ન ગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુશ્રીને પૂછે છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુત્રી કહે छ -'गोयमा एव जहेव पावं' के गौतम । पा५४ मा २ प्रभा અચરમ તારકે ને આદિના એટલે-પહેલે અને બીજો એ બે ભંગો કહ્યા છે. એ જ પ્રમાણે અચરમ નારકને જ્ઞાનાવરણીય કર્મના બંધમાં પણ આદિના એ બે ભંગ જ કરવા જોઈએ ત્રીજે અને ચોથો ભંગ કહેવાનો નથી. જેમ કેકેઈ એક અચરમ નારક એવો હોય છે કે જેના દ્વારા ભૂતકાળમાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો બંધ કરાય હેય છે વર્તમાન કાળમાં પણ તે તેને બંધ કરે છે અને ભવિષ્ય કાળમાં પણ તે તેને બંધ કરશે.૧ તથા-કેઇ એક અચરમ નારક એ હોય છે કે–જેણે ભૂતકાળમાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મને બંધ કર્યો હોય છે. વર્તમાન પણ તે તેને બંધ કરે છે પરંતુ ભવિષ્ય કાળમાં તે તેને બંધ કરવાવાળો હેતું નથી, ૨ “આ રીતે આ બે ભાગે જ્ઞાનાવરણીય કર્મને ५५ ४२वाना समधी भय२ ना२४ मा हा छ. 'नवर मणुस्सेसु
