________________
'२४६
भगवती सूत्रे स्पर्शनाऽपि भणितव्या कियत्पर्यन्तमवगाहनामकरणमिह अध्येतव्यं तत्राह'जाव' इत्यादि 'जाब सिणाए' यावत्स्नातकः, स्नातकमकरणान्तं सर्वमवगन्तव्यम् पुलाकादारभ्य निर्ग्रन्धान्तः सर्वोऽपि लोकस्यासंख्येयमेव भागं स्पृशति स्नातक स्तु लोकस्यासंख्येयभागं स्पृशति असंख्येयान् भागान् वा स्पृशति सर्वलोकं वा स्पृशतीत्येवं क्रमेण पुलाकादारभ्य स्नातकान्तस्यावगाहनावदेव स्पर्शना ज्ञातव्येति । ननु अवगाहना स्पर्शनयोः को भेद इतिचेदत्रोच्यसे क्षेत्रस्य यावान् भागः, अवगाहढ - आश्रितो भवेत् सा अवगाहना, अवगाढक्षेत्रस्य तत्पार्श्ववर्त्तिनश्च क्षेत्र - स्पर्शनेति स्पर्शनाद्वारम् ३३ ।
और यह अवगाहना प्रकरण यहां 'जाब सिणाए' इस सूत्रपाठ तक का ग्रहण हुआ है ऐसा जानना चाहिये । तथा च-पुलाक से लेकर निर्ग्रन्थ तक के साधु लोक के असंख्यातवें भाग तक की ही स्पर्शना करते हैं और स्नातक साधु लोक के असंख्यात वें भाग की स्पर्शना करता है लोक के असंख्यात भागों की भी स्पर्शना करता है और समस्त लोक की भी स्पर्शना करता है । ऐसा कथन इस स्पर्शना प्रकरण में किया गया है ऐसा जानना चाहिये ।
शंका- अवगाहना और स्पर्शना में क्या अन्तर है ?
उत्तर -- क्षेत्र का जितना भाग अवगाढ- आश्रित होता है, वह अवगाहना है तथा अवगाहित क्षेत्र और उनकी आजू बाजू का क्षेत्र - पार्श्ववर्ती क्षेत्र जो होता है उसकी भी स्पर्शना होती है ।
स्पर्शना द्वार का कथन समाप्त ३३ ।
अवगाहना अमरण अडियां 'जाव सिणाए' मा सूत्रपाठ सुधी ग्रहण थयेस છે તેમ સમજવું જોઈએ. તથા પુલાકથી લઈને નિગ્રન્થ સુધીના સાધુ લેકના અસખ્યાતમા ભાગ સુધીની જ સ્પર્શના કરે છે. અને સ્નાતક સાધુ લેાકના અસખ્યાત ભાગાની પણુ સ્પન કરે છે, અને સમસ્ત લેાકની પણ સ્પના કરે છે. એ પ્રમાણેનુ'કચન આ સ્પર્ધાના પ્રકરણમાં કહ્યુ છે. તેમ સમજવુ'. શકાઅવગાહના અને સ્પનામાં શુ' અંતર છે ?
ઉત્તર—ક્ષેત્રના જેટલા ભાગ અવગાઢ-મશ્રિત હૈાય છે. તે અવગાહના છે. તથા અવગાહનાવાળુ' ક્ષેત્ર અને તેની આનુમાજીનુ જે ક્ષેત્ર-અર્થાત્ પાર્શ્વવત્તી ક્ષેત્ર હાય છે. તેની સ્પર્શના થાય છે. એ રીતે આ સ્પર્શના દ્વાર સ`બંધી કથન કહેલ છે. સ્પર્શોના દ્વાર સમાપ્ત ॥૩૩॥
