________________
२८२
भगवतीसरे भवेदिति प्रश्ना, भगवानाइ-'गोयमा' इत्यादि 'जोयमा' हे गौतम ! 'पडिसेवए पा होज्जा' मतिसेवको वा-चारित्रस्य चिराधको वा यवेत् 'अपडिसेवए वा होज्जा' अप्रतिसेवको बा-चारित्रस्याविराधको वा भवेत्, 'जह पडिसेवए होज्जा' यदि प्रतिसेवको भवेत्तदा 'कि मूलगुणपडि सेवर होडना' किं मूलगुणपतिसेवको भवेत्, चारित्रस्य मूलगुणा:-प्राणाति पातविरमणादिपञ्चमहावतलक्षणास्तेषां विराधको भवेत् अथवा चारित्रस्य ये उत्तरगुणा:-प्रत्याख्यातादिका स्तेषां विरा. धको भवेदिति अवान्तरमश्नः, उत्तरमाह-'सेमं' इत्यादि, 'सेसं जहा पुलागरस' शेषम्-कथितव्यतिरिक्तं यथा पुलासमारणे यत् कथितं लदेव इहापि ज्ञातव्यम् तथाहि तत्रत्वं प्रकरणम्-सामायिकसंगतः पतिसेवको सवेत अप्रतिसेवको वा भवेत् यदि प्रतिसेवको भवेत् तदा-मूलगुणपति सेवको बा भवेत् उत्तरगुण प्रतिकरने वाला-आराधक, उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा ! पडिसेवए वा होज्जा अपडिलेवए वा होज्जा' हे गौतम ! सामायिकसंयत चारित्र का विराधक भी होता है और अविराधा-आराधक-भी होता है। 'जइ पडिलेवए होज्जा, कि मूलगुणपडिलेवए होज्जा' यदि वह प्रतिसेवक होता है तो क्या वह चारित्र के ब्लगुण जो माणातिपातथिरमण आदि पांच महावन हैं उनका विराधल होता है ? अथवा चारिम्र के उत्तरगुण जो प्रत्याख्यान आदि हैं उनको विराधक होता है ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- सेसं जहा पुलागस्त' हे गौतम ! इस सम्बन्ध में शेष कथन पुलाक के प्रकरण में जैसा कहा गया है-वैप्ता जानना चाहिये। वहां का वह प्रकरण इस प्रकार से है? सामाप्रभारी छे. मा प्रश्नमा उत्तरमा सुश्री ४ छ है-'गोयमा! पडिसेवए वा होज्जा, अपडिसेवए वा होज्जा' हे गोतम ! सामाथि: सयत यात्रिना વિરાધક પણ હોય છે. અને આરાધક પણ હોય છે અર્થાત્ બને
१२ना य छे. 'जइ पडिसेवए होज्जा, कि मूलगुणपडिसेवए होज्जा' જે તે પ્રતિસેવક હોય છે, તે શું તે ચારિત્રના મૂળગુણ જે પ્રાણાતિપાત વિરમણ વિગેરે પાંચ મહાવ્રત છે, તેને વિરાધક હોય છે અથવા ચારિત્રના જે ઉત્તરગુણ રૂપ પ્રત્યાખ્યાન વિગેરે છે, તેનો વિરાધક
य छ १ मा प्रश्नना अत्तरभां सुश्री गौतमस्थामीन ४९ छ -'सेस जहा पुलागस्स' है गौतम ! म सधमा डीनु ४थन Yखाना ४२६मा २ પ્રમાણે કહ્યું છે, એ જ પ્રમાણે સમજી લેવું, ત્યાંનું તે પ્રકરણ આ પ્રમાણે છે-શ્રીગૌતમસ્વામી પૂછે છે કે-હે ભગવન સામાયિક સંયત પ્રતિસેવક હોય છે? - અથવા અપ્રતિસેવક હોય છે જે તે પ્રતિસેવક હોય છે, તે શું તે મૂળગુના