Book Title: Atmsiddhi Mahabhashya Part 03
Author(s): Shrimad Rajchandra, Jayantilalji Maharaj
Publisher: Shantaben Chimanlal Bakhda
View full book text
________________
અહોભાવ ઉમિ
- ડૉ. સાધ્વી આરતી મોક્ષમાર્ગનું આધ સોપાન છે, આત્મા તણી સિદ્ધિ, ત્રિકાલ શાશ્વત નિત્ય છે, નિધાન છે અનંત સુખનિધિ, કર્તા-ભોક્તાપણું નાશ પામે છે, થાય અંતરશુદ્ધિ, વિભાવો સઘળા વિદાય લે ને, રવભાવની થાય સિદ્ધિ, ચૈતન્યધન જ્ઞાનભાવેસ્થિર બને, પ્રગટે અનંત ગુણરિદ્ધિ, ત્રિકાળ વંદન હો, જ્ઞાનીજનોને જેણે આ અનુપમદેશના દીધી....
આત્મસિદ્ધિ મહાભાષ્ય બે ભાગમાં આત્મસિદ્ધિના છ પદમાંથી પાંચ પદના માધ્યમથી આત્માની સિદ્ધિ તથા તેના સ્વાભાવિક અને વૈભાવિક સ્વરૂપનું વિસ્તૃત વિવેચન થયું. હવે ત્રીજા ભાગમાં અંતિમ છતાં મહત્ત્વપૂર્ણ છઠ્ઠા પદની વિવેચના તથા ઉપસંહાર છે, તેમાં ગાથા ૯૨ થી ગાથા ૧૪ર છે.
હિમાચ્છાદિત હિમાલય પર્વતની દિવ્યતા, ભવ્યતા, સુંદરતાનું વર્ણન વાંચ્યા પછી ત્યાં સુધી પહોંચવાનો માર્ગ જો જણાય અને તે માર્ગ જો સ્પષ્ટ અને સુસાધ્ય હોય, તો જ હિમાલયનું આકર્ષણ ટકી રહે છે, તે જ રીતે આત્માના અનંતકાલીન અનંત જન્મ-મરણના મહાદુઃખના અંત રૂપ, આત્માના અનંત સુખ સ્વરૂપ, સચ્ચિદાનંદ સ્વરૂપ મોક્ષના સ્વરૂપને જાણ્યા પછી સાધકના મનમાં મોક્ષપ્રાપ્તિના માર્ગ કે તેના ઉપાય વિષયક સહજ રીતે જિજ્ઞાસા જાગૃત થાય છે. જો અનંત સુખાત્મક મોક્ષપ્રાપ્તિનો ઉપાય હોય એટલું જ નહીં પણ તે ઉપાય સહજ અને સ્પષ્ટ હોય, તો જ સાધકને માટે મોક્ષનું આકર્ષણ ટકી રહે છે. અધ્યાત્મ યોગીરાજ શ્રીમદજીએ સાધકોની જિજ્ઞાસાપૂર્તિ અત્યંત અલ્પ શબ્દોમાં છતાં સચોટપણે કરી છે.
જે જે કારણ બંધના ... ગાથા-૯૯, આ એક જ ગાથામાં મોક્ષમાર્ગ પ્રગટ થાય છે. જેમ કોઈ થાંભલાને વળગેલો પુરુષ બૂમાબૂમ કરે છે મને છોડાવો, આ થાંભલાએ મને પકડી લીધો છે. તેનો આર્તનાદ સાંભળી કોઈ સજ્જન પુરુષ કહે, ભાઈ ! થાંભલાએ તને પકડયો નથી, તે થાંભલાને પકડયો છે. તું થાંભલાને છોડી દે એટલે તું છૂટો જ છે. તેમ છે સાધક ! જો તારે કર્મબંધનની પીડાથી મુક્ત થવું છે, તો તેનો એક અને અનન્ય ઉપાય એ જ છે કે જે કારણથી તું બંધાયો છે, તે કારણનો તું ત્યાગ કરી દે, બંધના કારણો સર્વથા છૂટી જતાં તું સ્વયં મુક્ત જ છો. તારી પીડા તે સ્વયં ઊભી કરેલી છે. તારે અન્ય કોઈ પુરુષાર્થની જરૂર નથી.
આ એક જ ગાથામાં અધ્યાત્મ યોગીરાજ શ્રીમદ્જીએ અત્યંત સરળ ભાવે મોક્ષના ઉપાયની સ્પષ્ટતા કરી છે. આ ગાથા શ્રીમજીની સાધનાની પરિપકવતા અને ઉચ્ચતમ અનુભવદશાને પ્રગટ કરે છે. અનુભવી વ્યક્તિ જ સચોટપણે આટલી સ્પષ્ટતા કરી શકે છે.
આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર આધ્યાત્મિકભાવોને ઉજાગર કરતું અદ્ભુત અધ્યાત્મશાસ્ત્ર છે, તે જ રીતે સમાજનું સર્વાગી ઉત્થાન થાય, ધર્મના નામે ચાર્લી આવતી કેટલીક કુપ્રથાઓ અને રૂઢિઓ દૂર થાય, તેના માટે પ્રબળ પ્રેરણા આપે તેવા શુદ્ધ વ્યવહારને પ્રગટ કરતું સમાજશાસ્ત્ર કે નીતિશાસ્ત્ર પણ છે.
