________________
છે.
૧૭૮૦ શ્રી શ્રાદ્ધ-પ્રતિક્રમણ-સૂત્રપ્રબોધટીકા-૩ (૩-૪-૫) સામાન્ય અને વિશેષ અર્થ, તાત્પર્યાર્થ તથા
અર્થ-સંકલના. | (શબ્દનો ક્રમ અન્વય પ્રમાણે લીધેલો છે.) [૧-૪-૫] સનાઈત-પ્રતિષ્ઠાન-સર્વ અરિહંતોમાં રહેલું.
સન્ન એવા તે સતત, તેમાં છે જેનું પ્રતિષ્ઠાન તે સત્તાઈત-પ્રતિષ્ઠાન, તેને-સર્જનાર્દ-પ્રતિષ્ઠાન-“સનાઈલ્સ પ્રતિષ્ઠાનં યસ્થ તા. સર્જનાર્દભ્રતિષ્ઠાનમ્' (ક.) સત્ત-અશેષ, સમગ્ર, સર્વ. મર્ડ-અરિહંત. પ્રતિષ્ઠાન-અવસ્થાન, આધાર, રહેઠાણ. જેનું સર્વ અરિહંતોમાં રહેઠાણ છે-જે સર્વ અરિહંતોમાં રહેલું છે. તે સંતાઈ-પ્રતિષ્ઠાન. અથવા સકલ અહંતોનું પ્રતિષ્ઠાન તે સર્જનાર્દ-પ્રતિષ્ઠાન.
શિર્વાશ્રય: ધિષ્ઠાન-મોક્ષ-લક્ષ્મીનું નિવાસસ્થાન.
શિવરૂપ જે શ્રી તે શિવશ્રી, તેનું શિર્વાશ્રય: શિવ-મોક્ષ. શ્રી-લક્ષ્મી. મધBTન-નિવાસ-સ્થાન. ‘ધિષ્ઠાનું પ્રમાડયાસને નારયો :' (અનેકાર્થસંગ્રહ, સ્વરકાંડ, શ્લો. ૧૫૨૯). જે મોક્ષ-લક્ષ્મીનું નિવાસ-સ્થાન છે.
અર્પવરવસ્ત્રથીશાનભૂર્લોક, ભુવોંક અને સ્વર્લોકના ઈશાનને; પાતાલ, મત્સ્ય અને સ્વર્ગ પર સંપૂર્ણ પ્રભુત્વ ધરાવનારને.
મૂ અને મુવઃ અને સ્વઃ તે મૂવઃ સ્વઃ એ ત્રણનો સમૂહ તે મથુવ:સ્વસ્ત્રયી, તેનું શાન તે ભૂર્ભુવ:સ્વસ્ત્રયીશાન, તેને-ભૂર્ભુવઃ સ્વયીશીન, મૂર્ભુવ: અને સ્વ. નું નિરુક્ત શ્રીયાજ્ઞવધે આ પ્રમાણે કરેલું છે :
भवन्ति चास्मिन् भूतानि, स्थावराणि चराणि च । तस्माद् भूरिति विज्ञेया, प्रथमा व्याहृतिः स्मृता ॥
-જેમાં ભૂતો એટલે સ્થાવર અને ત્રસ ચિર] પ્રાણીઓ ઉત્પન્ન થાય છે, (તેને) તે કારણથી “પૂઃ જાણવી. શાસ્ત્રોમાં તેને પહેલી વ્યાહૃતિ [ વેદના એક પ્રકારની મંત્ર-રચના ] કહેલી છે.
भवन्ति भूयो भूतानि, उपभोग-क्षये पुनः । कल्पान्ते उपभोगाय, भुवस्तस्मात् प्रकीर्तिता ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
