________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ सू० २३ मनुष्यादीनां लेश्यासंख्यानिरूपणम् ३२१ कानिचिद् भवन्तीति कृष्णलेश्यापरिण सेऽपि जनके जन्यस्य विचित्रलेश्या संपवति, एवमन्यलेश्यापरिणतेऽपि जनके अवगन्तव्यमित्यभिप्रायेणाह-'कण्हलेस्से मणुस्से नीललेस्स गम्भं जणेज्जा ?' कृष्णले श्यो मनुष्यो नीललेश्थं गर्म किं जनयेत् ? भगवानाह-'हन्ता, 'गोयमा !' हे गौतम ! हन्त-सत्यम् 'जणेजा' कृष्णलेश्यो मनुष्यो नीळलेश्यं गर्भ जनयेत, 'भाव सुक्कलेस्सं गम्भं जणेज्जा' यावत्-कापोतलेश्यं गर्भ , तेजोलेश्यं गर्भ, पद्मलेश्यं गर्भ, Vत्रललेश्यं गर्भ कृष्णलेश्यो मनुष्यो जनयेत्, प्रागुक्तयुक्तेः, गौतमः पृच्छति-'नीललेइसे मणुस्से कण्हलेसं गभं जणेज्जा ?' हे भदन्त ! नीललेश्यो मनुष्यः किं कृष्ण लेश्यं गर्भ जनयेत् ? - भगवान्-गौतम ! हां उत्पन्न करता है। उत्पन्न होने वाला जीव पूर्वजन्म में लेश्या द्रव्यों को ग्रहण करके उत्पन्न होता है। वे लेश्याद्रव्य किसी जीव के कोई और किसी के कोई होते हैं-सव के समान नहीं होते। इस कारण जब तक भले ही-कृष्णलेश्या में परिणत हो, जन्य जीव की लेश्या उससे विलक्षण भी हो सकती है। इसी प्रकार अन्य लेाओं में परिणत जनक के विषय में भी समझ लेना चाहिए । इसी अभिप्राय से कहते है_. गौतमस्वामी-हे भगवन् ! कृष्णलेश्या वाला मनुष्य नीललेश्या वाले गर्भ को उत्पन्न करता है ? . भगवान्-हे गौतम ! हां, उत्पन्न करता है । यावत् कृष्णलेश्या वाला मनुष्य कापोतलेश्या वाले, तेजोलेश्या वाले, पद्मलेश्या वाले अथवा शुक्ल लेश्या वाले गर्भ को उत्पन्न करता है। इसका कारण पूर्ववत् ही समझ लेना चाहिए।
गोतमस्वामी-हे भगवन् ! क्या नीललेश्या वाला मनुष्य कृष्णलेश्या वाले गर्भ को उत्पन्न करता है ? । ____भगवान्-गौतम ! हां, नीललेश्या वाला मनुष्य कृष्णलेश्या वाले गर्भ को
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! હા, ઉત્પન્ન કરે છે. ઉત્પન થનાર જીવ પૂર્વજન્મમાં લેશ્યા "દ્રસ્થાને ગ્રહણ કરીને ઉત્પન્ન થાય છે. તે વેશ્યાદ્રવ્ય કે જીવન કેઈ અને કેઈના કેઈ હોય છે-બધાના સરખા નથી હોતાં. એ કારણે જ્યાં સુધી ભલે કૃષ્ણલેશ્યામાં પરિણત હાય, જન્યજીવની કેશ્યા તેનાથી વિલક્ષણ પણ હોઈ શકે છે, એ જ પ્રકારે અન્ય લેશ્યા
માં પરિણવ જનકના વિષયમાં પણ સમજી લેવું જોઈએ. એ અભિપ્રાયથી કહે છે- શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્ ! કૃષ્ણલેશ્યાવાળા મનુષ્ય નીલલેશ્યાવાળા ગર્ભને ઉપન ४रे छ?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ ! હા, ઉત્પન્ન કરે છે. યાવત કૃણુલેશ્યાવાળા મનુષ્ય કાપ તલેશ્યાવાળા, તેતેશ્યાવ ળા, પદ્મશ્યાવાળા અથવા શુલલેશ્યાવાળા ગર્ભને ઉત્પન કરે છે, તેનું કારણ પહેલા પ્રમાણે જ સમજી લેવું જોઈએ. ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્! નીલેશ્યાવાળા મનુષ્ય કૃષ્ણલેશ્યાવાળા ગર્ભને ઉત્પન કરે છે? શ્રી ભગવાન ગૌતમ ! હા, નીલલેશ્યાવાળા મનુષ્ય કૃષ્ણલેશ્યાવાળા ગર્ભને ઉત્પન્ન