________________
aninnamane
प्रमेयवोधिनी टीका पद २० सू० ३ नैरयिकाणां नैररि कादिपु बर्तननिरूपणम् ५११ हे गौतम ! 'अत्थेगइए बुज्झेज्जा, अत्थेगइए जो बुज्झेज्जा' अस्त्येक:-कश्चित् तथाविधो नैरयिकः के विप्रज्ञमां बोधि बुध्येन-जानीयात, अरत्येकः कश्चित्त केवनिप्राप्तां योधि नो बुध्येत, गौतमः पुनः प्रश्नयति -'जेण भने ! केरलं कोहि बुझोज्जा से णं सहजा पत्तिएज्जा रोएज्जा ?' हे भदन्त ! यः खलु तथावित्री ने विधः कैवलिकी-दर्शल प्रज्ञप्तां बोधि प्रा. गुक्तरूपां बुध्येत-अर्थतो जानीयात् स खलु विस् अर्थतरतां वोधि श्रदधीरा ? श्रद्धा विषयत्वेन 'गृह्णीयात् ? तथा प्रत्यारे-कि विश्वस्तरूपेण उपादीत ? रोचयेत्-चिकी पीमि' इत्येवं कि. मध्यवस्थेत ? भगवान ह-योगमा!' गौतम ! 'सदहेज्जा, पत्तिाज्जा, रोएज्जा' तथाविधो नैरयिका केवलिनबोधिज्ञाता तांबोधि अधीन प्रत्गयेत गेचयेच्च, गौतमः पुनः पृच्छति-'जेणं भने ! सदइज्जा पत्तिएमा रोएज्जा सेणं आमिणियोहियनाण सुयणाणाई उप्पाडेजा ?' हे सदन्त ! यः खलु तथानिध केवलितज्ञाबोधिज्ञाजा नैरयिकस्तां बोधि. ऐसी भावना कर सकता है ?
भगणन्-हे गौतम ! केलिजपित धर्म का ज्ञाता वह नारक श्रद्धा, प्रतीति और रुचि कर सकता है ___गौतलस्वामी-हे भगवन् ! वह श्रद्धा, प्रतीति और मचि करने वाला नारक जो अब पंचेन्द्रियनियंच के रूप में है क्या धर्मप्रासिरूप बोधिजनक भगवान् के वचन लन्दर्भ में आमिनियोधिक ज्ञान और श्रुत्तज्ञान उत्पन्न कर सकता है ?
भगवान्-हे गौतम! बह आभिनिदोधिकज्ञान और गुलज्ञान उत्पन्न कर सकता है। क्योंकि केवलि भगवान के द्वारा उपविष्ट धर्म का अक्षण करने से
और उस पर श्रद्धान करने से उसे आभिनियोधिक ज्ञान और श्रुतज्ञान की प्राप्ति अवश्य होती है।
गौतहस्थाली-जो केवलिप्रपित धर्म की प्राप्ति रूप बोधि के विषय में आभिनियोधिकज्ञान और शुतज्ञान प्राप्त करता है, वह जीव क्या शील अर्थात् રૂચિ કરી શકે છે? અર્થાત્ હું તેનું અનુસરણ કરું એવી ભાવના કરી શકે છે?
- શ્રી ભાગવાન ગૌતમ કેલિ પ્રરૂપિત ધર્મને જ્ઞાતા તે નારક શ્રદ્ધા પ્રતીતિ અને રૂચી કરી શકે છે
ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! તે શ્રદ્ધા અનીતિ અને રૂચિ કરવાવાળા નારક જે હવે પદ્રિય તિર્યંચ રૂપમાં શું ધર્મ પ્રાપ્તિરૂપ બધિજનક ભગવાનના વચન સન્દર્ભમાં આભિનિધિ જ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શકે છે?
શ્રી ભગવાન- ગૌતમ! તે ગિનિબોધિજ્ઞાન અને શ્રવજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરી શકે છે. કેમકે કેવલિ ભગવાન દ્વારા ઉદિષ્ટ ધર્મનું શ્રવણ કરવાથી અને તેના પર શ્રદ્ધાન કરવાથી તેને આભિનિધિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ અવશ્ય થાય છે,
શ્રી ગૌતમસ્વામી-રે કેવલિ પ્રરૂપિત ધર્મની પ્રાપ્તિરૂપ બધિના વિષયમાં આભિનિબેધિકજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે, તે જીવ શું શીલ અધત્ બ્રહ્મચર્યવ્રત અત
