Book Title: Samveg Rangshala
Author(s): Jayanandvijay
Publisher: Lehar Kundan Group
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002420/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAgacchIya zrI jinacandrasUrIzvaraviracitA (prAkRta) sampAdaka muni jayAnaMdavijaya Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvega zabda kA artha saMvega raMgazAlA nAmaka isa graMtha meM spaSTa rUpa se darzAyA hai = saMvega yAni bhava-saMsAra kA bhaya aura mokSa kI abhilASA saMsAra kA bhaya roga ko miTAtA hai, mokSa kI abhilASA Atma zakti ko prakaTa karatI hai| hamAre dainika kriyAoM ke sUtroM meM bhI saMvega kI baateN| 'aneka prakAra se AyI huI hai usameM sarvazreSTha sUtra prArthanA sUtra aura usameM prathama prArthanA 'bhavanivveo' / bhava nirvedra saMsAra para aruci arthAt saMsAra kA bhaya, bhaya janaka padArtha para hI aruci hotI hai| dukkhakkhaokammakkhao = duHkhoM kA kSaya-karmoM kA kSaya arthAt mokssaabhilaassaa| aise aneka prakAra ke zabdoM ke pryog| dvArA saMvega rasAyaNa kI bAteM guMthI huI hai| jayAnada Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zatrujayatIrthAdhipati zrI AdinAthAya namaH prabhu zrImadvijaya rAjendrasUrIzvarebhyo namaH vaikramIya 1125 varSe zrI tapAgacchIya-vajazAkhIya-navAGgI vRttikAragurubhrAtR zrI abhayadevasUrisamabhyarthita-zrI jinacandrasUrizekhara viracitA zrI sacegaraGgazAlA prAkRta OM AzIrvAda ra zrIvidyAcandrasUrIzvarAH munirAjazrIrAmacandravijayaH 3 sampAdaka ra munizrIjayAnandavijayaH prakAzaka ra zrI guru rAmacaMdra prakAzana samiti bhInamAla 9) mukhya saMrakSaka ra mu. zrI jayAnaMdavijayajI Adi ThANA kI nizrA meM 2065 meM pAlItANA meM cAturmAsa evaM upadhAna karavAyA usa prasaMge lehara kuMdana grupa zrImatI gerodevI jeThamalajI kuMdanamalajI bAlagotA parivAra meMgalavA, muMbaI, dillI, cennaI, hariyANA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vItarAga deva kA dhyAna karane vAlA svayaM vItarAga hokara karmoM yA vAsanAoM se mukta ho jAtA hai| isake viparIta rAgI devoM kA AlaMbana lene vAlA yA dhyAna karane vAlA kAma, krodha, harSa, viSAda, rAga, dveSAdi doSa prApta kara svayaM sarAgI hI rahatA hai| *to KO bharamagraha pUrNa hone ke bAda deva pRthvI para aayeNge| aisA kahA jAtA hai, to kyA Aja kisI AcAryadeva ke pAsa deva Ate hai ? aura una devoM ke pAsa koI sahAyatA lI jA sakatI hai ? mere anubhavAnusAra koI bhI deva Aja ke isa kSetra ke AcArya ke pAsa Ave yaha banane jaisA nahIM dikhtaa| deva vartamAna meM tAttvika dRSTi se nahIM Ate phira madada kI bAta kahAM rahatI hai| bharamagraha pUrNa hone ke bAda deva pRthvI para AyeMge aisA jAnA nahIM hai| - praznottara karNikA kalyANa mAsika varSa 36 aM. 4-5, julAI-agasta 1980. bhuriNnnaa daab vdaa dhd daurg sgr dee / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya sahAyaka A. zrI vidyAcaMdrasUrIzvarajI ke ziSya evaM munirAja zrI rAmacaMdravijayajI ke kRpApAtra munirAja zrI jayAnaMdavijayajI muni zrI divyAnaMdavijayajI muni zrI vairAgyAnaMdavijayajI muni zrI tattvAnaMdavijayajI muni zrI raivatacaMdravijayajI muni zrI amRtavijayajI Adi ThANA evaM rASTrasaMta ziromaNI A. zrI hemendrasUrIzvarajI ke AjJA. zA. dI. pra. vi. sAdhvIzrI muktizrIjI kI suziSyAe~ sA. zrI kuzalaprabhAzrIjI sA. zrI vasaMtabAlAzrIjI sA. zrI muktiprajJAzrIjI sA. zrI muktiratnAzrIjI sA. zrI muktidarzitA zrIjI sA. zrI muktiriddhizrIjI sA. zrI muktisiddhizrIjI - sA. zrI muktipriyAzrIjI cAturmAsa prAraMbha ASADha sudi 13 budhavAra, 16 / 7 /08 cAturmAsa samApana kArtika sudi 15 guruvAra, 13/11/08 O Adi ThANA kA zAzvata tIrtha zatruMjaya kSetre pAlItAnA nagare 2065 meM cAturmAsa evaM upadhAna karavAyA usa samaya kI jJAna khAte kI Aya meM se... lehara - kuMdana grupa maMgalavA, muMbaI, dillI, cennaI, hariyANA zrImatI gerodevI jeThamalajI kuMdanamalajI bAlagotA parivAra meMgalavA... 200 pratiyA~ : eka sadgRhastha, tharAda ww hww mk lk lk lwmwnd wn Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMrakSaka (1) sumeramala kevalajI nAhara, bhInamAla, rAja. ke. esa. nAhara, 201 sumera TaoNvara, lava lena, majhagAMva, muMbaI-10. (2) mIliyana grupa, sUrANA, muMbaI, dillI, vijayavADA. (3) ema. Ara. impeksa, 16-e, hanumAna Teresa, dUsarA mAlA, tArATempala lena, lemIgTana roDa, muMbaI-7. phona : 23801086. (4) zrI zAMtidevI bAbulAlajI bAphanA cerITebala TrasTa, muMbaI. mahAvideha bhInamAladhAma, pAlItAnA-364270. (5) saMghavI jugarAja, kAMtilAla, mahendra, surendra, dilIpa, dhIraja, saMdIpa, rAja, jainama, akSata beTA potA kuMdanamalajI bhutAjI zrIzrImALa, vardhamAna gautrIya Ahora (rAja.) kalpatarU jvelarsa, 305, sTezana roDa saMghavI bhavana, thAnA (pa.) mahArASTra. (6) dozI amRtalAla cImanalAla prAMcazo vorA tharAda pAlItAnA meM upadhAna karavAyA usa nimitte| - (7) zatrujaya tIrthe navvANuM yAtrA ke Ayojana nimitte zA. jeThamala, lakSmaNarAja, pRthvIrAja, premacaMda, gautamacaMda, gaNapatarAja, lalItakumAra, vikramakumAra, puSpaka, vimala, pradIpa, cirAga, niteSa beTA-potA kInAjI saMkalecA parivAra meMgalavA, pharma - arihanta novelhaTI, GF3 AratI zopIMga senTara, kAlupuraTaMkazAlA roDa, ahamadAbAda. pRthvIcaMda anDa kaM., tirucirApalI. (8) tharAda nivAsI bhaNazALI madhubena kAMtilAla amulakhabhAI parivAra. (9) zA kAMtIlAla kevalacaMdajI gAMdhI siyAnA nivAsI dvArA 2063 meM pAlItAnA meM upadhAna karavAyA usa nimitte. (10) 'lahera kuMdana grupa' zA jeThamalajI kuMdanamalajI meMgalavA (jAlora) (11) 2063 meM guDAmeM cAturmAsa evaM upadhAna karavAyA usa samaya padmAvatI sunAne ke upalakSa meM zA caMpAlAla, jayaMtilAla, surezakumAra, bharatakumAra, prinkeza, kenita, darzita cunnIlAlajI makAjI kAzama gautra tvara parivAra guDAbAlotAna jayaciMtAmaNi 10-543 saMtApeTa nellura-524001 (A.pra.) (12) pU. pitAzrI pUnamacaMdajI mAtuzrI bhurIbAI ke smaraNArthe putra pukharAja, putravadhu lIlAbAI pautra phuTaramala, mahendrakumAra, rAjendrakumAra, azokakumAra mithuna, saMkeza, somIla, beTA potA parapotA zA. pUnamacaMdajI bhImAjI rAmANI guDAbAlotAn 'nAkoDA golDa' 70, kaMsArA cAla, bIjAmAle, rUma naM. 67, kAlabAdevI, muMbaI-2 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) zA sumeramala, mukezakumAra, nitIna, amIta, manISA, khuzabu beTA potA perAjamalajI pratApajI ratanapurA boharA parivAra, modarA (rAja.) rAjaratana golDa proDa. ke. vI. esa. komplekSa, 3/1 aruMDalapeTa, gunTUra A.P. (14) eka sadgRhastha, dhANasA. (15) gulAbacaMda DaoN. rAjakumAra chaganalAlajI koThArI amerIkA, Ahora (rAja.) (16) zAMtirUpacaMda ravindracaMda, mukeza, saMjeza, RSabha, lakSita, yaza, dhruva, akSaya beTA potA milApacaMdajI mahetA jAlora, beMgalora. (17) vi.saM. 2063 meM Ahora meM upadhAna tapa ArAdhanA karavAyI evaM padmAvatI zravaNa ke upalakSa meM pitAzrI thAnamalajI mAtuzrI sukhIdevI, bhaMvaralAla, ghevaracaMda, zAMtilAla, pravINakumAra, manISa, nikhila, mittula, AzISa, harSa, vinaya, viveka beTA potA kanAjI hakamAjImuthA, zA. zAMtilAla pravINakumAra enDa ko. rAma gopAla sTITa, vijayavADA. bhIvaMDI, icalakaraMjI (18) bAphanA vADI meM jina mandira nirmANa ke upalakSa meM mAtuzrI prakAzadevI caMpAlAlajI kI bhAvanAnusAra pRthvIrAja, jitendrakumAra, rAjezakumAra, ramezakumAra, vaMza, jainama, rAjavIra, beTA potA caMpAlAla sAMvalacandajI bAphanA, bhInamAla. navakAra TAima, 51, nAkoDA sTeTa nyu boharA bilDIMga, muMbaI-3. (19) zA zAMtilAla, dIlIpakumAra, saMjayakumAra, amanakumAra, akhIlakumAra, beTA potA mUlacaMdajI umAjI talAvata Ahora (rAja.) rAjendra mArkeTIMga, po.bo. naM.-108, vijayavADA.. (20) zrImatI sakudevI sAMkalacaMdajI nethIjI hukamANI parivAra, pAMtheDI, rAja. rAjendra jvelarsa, 4-rahemAna bhAI bi. esa. jI. mArga, tADadeva, muMbaI-34. (21) pUjya pitAjI zrI sumeramalajI kI smRti meM mAtuzrI jeThIbAI kI preraNA se jayantilAla, mahAvIracaMda, ___ darzana, beTA potA sumeramalajI varadIcaMdajI Ahora, je. jI. impeksa prA. li.-55 nArAyaNa mudalI sTrITa, cennaI-79. (22) sva. hastImalajI bhalAjI nAgotrA solaMkI kI smRti meM haste parivAra bAkarA (rAja.) (23) munizrI jayAnaMda vijayajI kI nizrA meM lehara kuMdana grupa dvArA zatrujaya tIrthe 2065 meM cAturmAsa upadhAna karavAyA usa samaya ke Aradhaka evaM atithi ke sarva sAdhAraNa kI Aya meM se savaMta 2065. (24) kuMdana gupa, meMgalavA, cennaI, dillI, muMbaI. (25) zA sumeramalajI narasAjI - maMgalavA, cennaI. (26) zA dUdhamalajI, narendrakumAra, ramezakumAra beTA potA lAlacaMdajI mAMDota parivAra bAkarA (rAja.) maMgala ArTa, dozI bilDIMga, 3-bhoIvADA, bhUlezvara, muMbaI-2 (27) kaTArIyA saMghavI lAlacaMda, ramezakumAra, gautamacaMda, dinezakumAra, mahendrakumAra, ravindrakumAra beTA potA sonAjI bherAjI dhANasA (rAja.) zrI supara spearsa, 11-31-3A pArka roDa, vijayavADA, sikandrAbAda. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) zA narapatarAja, lalItakumAra, mahendra, zaileSa, nileSa, kalpeza, rAjeza, mahIpAla, dikSIta, AzISa, ketana, azvIna, rIMkeza, yaza, mIta beTA potA khImarAjajI thAnAjI kaTArIyA saMghavI Ahora (rAja.) kalAMjalI jvelarsa, 4 / 2 brADI peTha, gunTUra - 2. (29) zA lakSmIcaMda, zeSamala, rAjakumAra, mahAvIrakumAra, praviNakumAra, dilIpakumAra, ramezakumAra beTA potA pratApacaMdajI kAlujI kAMkarIyA modarA (rAja.) gunTUra. (30) eka sadgRhastha ( khAcarauda ) (31) zrImatI suAdevI ghevaracaMdajI ke upadhAna nimitte caMpAlAla, dinezakumAra, dharmendrakumAra, hitezakumAra, dilIpa, rozana, nIkhIla, harSa, jainama, diveza beTA potA ghevaracaMdajI saremalajI durgANI bAkarA. hitendra mArkeTIMga, 11-X-2-Kashi, ceTI lena, sattara zAlA kompleksa, pahalA mAlA, cennaI - 79. (32) maMjulAbena pravINakumAra paTIyAta ke mAsakSamaNa evaM sva. zrI bhaMvaralAlajI kI smRti meM pravINakumAra, jItezakumAra, cetana, cirAga, kuNAla, beTA potA tilokacaMdajI dharmAjI paTiyAta dhANasA. pI. TI. jaina, royala samrATa, 406-sI vIMga, goregAMva (vesTa) muMbaI - 62. (33) golDa meDala inDasTrIsa prA. lI., revataDA, muMbaI, vijayavADA, dillI. (34) rAja rAjendra TeksaTAIlsa, eksaporTasa limITeDa, 101, rAjabhavana, daulatanagara, borIvalI (IsTa), muMbaI, modharA nivAsI. (35) pra. zA. dI. vi. sA. zrI muktizrIjI kI suziSyA mukti darzitAzrIjI kI preraNA se sva. pitAjI dAnamalajI, mAtuzrI tIjobAI kI puNya smRti meM caMpAlAla, mohanalAla, mahendrakumAra, manojakumAra, jitendrakumAra, vikAsakumAra, ravikumAra, riSabha, milana, hRitika, Ahora / koThArI mArkeTIMga, 10/11 citurI kaoNmpalekSa, vijayavADA. (36) pitAjI zrI sonarAjajI, mAtuzrI madanabAI parivAra dvArA sametazikhara yAtrA pravAsa evaM jIvita mahotsava nimitte dIpacaMda uttamacaMda, azokakumAra, prakAzakumAra, rAjezakumAra, saMjayakumAra, vijayakumAra, beTApotA sonarAjajI meghAjI kaTArIyA saMghavI dhANasA. alakA sTIla 857 bhavAnI peTha, pUnA naM. 2. saha saMrakSaka (37) zA samarathamala, sukarAja, mohanalAla, mahAvIrakumAra, vikAsakumAra, kamaleza, anila, vimala, zrIpAla, bharata pholA muthA parivAra sAyalA (rAja.) aruNa enTaraprAijesa 4 lena brADI peTha, gunTUra - 2. (38) zA tIlokacaMda mayAcanda enDa kaM. 116, gulAlavADI, muMbaI - 4 (39) zA bhaMvaralAla jayaMtilAla, surezakumAra, prakAzakumAra, mahAvIrakumAra, zreNikakumAra, pritama, pratIka, sAhIla, pakSAla beTA potA-parapotA zA samarathamalajI sogAjI duragANI bAkarA (rAja.) jaina sTorsa, sTezana roDa, aMkApalI - 531001. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) zA gajarAja, bAbulAla, mIThAlAla, bharata, mahendra, mukeza, zailesa, gautama, nIkhIla, manISa, hanI beTA-potA ratanacaMdajI nAgotrA solaMkI sA~thU (rAja.) - phUlacaMda bhaMvaralAla, 180 govIMdAppA nAyaka sTrITa, cennaI - 1 (41) saMghavI bhaMvaralAla mAMgIlAla, mahAvIra, nIleza, banTI, beTA potA harakacaMdajI zrI zrImAla parivAra AlAsana rAjeza ilekTrIkalsa 48, rAjA bilDIMga, tirunelavelI - 627001. (42) bhaMsAlI bhaMvaralAla, azokakumAra, kAMtilAla, gautamacaMda, rAjezakumAra, rAhula, AzISa, namana, AkAza, yogeza, beTA potA lIlAjI kasanAjI mu. surata. pharma : maMgala motI senDIkeTa, 14/15 esa. esa. jaina mArkeTa, ema. pI. lena, cIkapeTa krosa, beMgalora - 53. (43) sva. mAtRzrI mohanadevI pitAjI zrI gumAnamalajI kA smRti meM putra kAMtilAla jayantilAla, sureza, rAjeza solaMkI jAlora. praviNa eNDa kaM. 15-8-110/2, begama bAjAra, haidarAbAda - 12. (44) zA. kAntIlAlajI, maMgalacandajI haraNa, dasapA, muMbaI. (45) zA. tArAcandajI bhonAjI, Ahora, muMbaI. mahetA narezakumAra enDa kAM. 1st, bhoivADA lena, gulAlavADI, muMbaI-2. (46) zrImatI phensIbena sukharAjajI camanAjI kabadI muMbaI dhANasA, golDana kalekzana, naM-5 cAMdI galI, 3rA bhoIvADA, bhUlezvara, muMbaI - 2. (47) zA bhaMvaralAla, surezakumAra, zaileSakumAra, rAhula beTA potA tejarAjajI saMghavI komatAvAlA bhInamAla, esa. ke. mArkeTIMga, rAjaratana ilekTrIkalsa, ke. sI. AI. vAryarsa prA. li. 163, goviMdAppA, nAyakana sTrITa, cennaI - 600001. (48) ballu gaganadAsa viracaMdabhAI parivAra tharAda. (49) zA jeThamalajI sAgaramalajI kI smRti meM mulacaMda, mahAvIrakumAra, AyuSI, mehula, riyAnsu, DolI, prAgANI grupa-saMkhalecA, maMgalavA. rAja ratana eseMbalI varksa, 146/1169, motIlAla nagara naM.- 1. sAMI maMdira ke sAmane, roDa naM.-3, goregAMva (vesTa), muMbaI - 104. saMkhalecA mArkeTIMga, 11-13-16, samAcAravArI sTrITa, vijayavADA - 1. -- prAptisthAna zA devIcaMda chaganalAlajI 'sumatidarzana' neharU pArka ke sAmane, bhInamAla- 343021. phona : (02969) 220387 zrI AdinAtha rAjendra jaina per3hI sA~yUM. 343026. phona : 254221 zrI vimalanAtha jaina per3hI bAkarA, rAjasthAna -343025. mahAvideha bhInamAla dhAma taleTI hastagiri liMka roDa, pAlItANA (saurASTra ) - 364270 phona : (02848) 243018 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni ko rAjAdi kA saMsarga acchA nhiiN| usiNodagatattabhoiNo dhammaTThiyassa muNissa hi mto| saMsaggi asAhu rAihiM asamAhi u tahAgayassa vi|| TI. cidaNDoddhRtoSNodakabhojinaH yathoktAnuSThAyino' pi rAjAdisaMsargavazAd asamAdhireva apadhyAnameva syAt, na kadAcit svAdhyAyAdikaM bhavediti / ___- sUyagaDAMga vRtti . Y uSNa tapta jala kA hI upayoga karane vAlA dharma meM sthira lajjAyukta aise muni ke lie rAjAdi kA saMsarga acchA nahIM hai| aise sAdhuko bhI asamAdhi ho jAtI hai| TIkArtha :- tIna ukAle vAle pAnI kA hI upayoga karane vAle zAstrokta anuSThAna kA AcaraNa karanevAle sAdhu rAjAdi ke saMsarga se asamAdhi-durdhyAna hI hotA hai svAdhyAyAdi kabhI nahIM kara sktaa| - prabhu tujazAsana atibhalu peja 31 svecchA se rAjanetA Ate ho to koI azAstrokta nahIM hai| paraMtu unako bulavAnA unakI rAjanIti ko hI protsAhana denA hai| caturvidha saMgha soceN| Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNatA jIva apUrNa hai, ziva pUrNa hai| ataH apUrNatA ke ghora aMdhakAra meM se pUrNatA ke ujjvala prakAza kI ora jAne kA upakrama kreN| kyoMki samagra dharmapuruSArtha kA dhyeya pUrNatA kI prApti hai| yahI aMtima dhyeya hai, AkhirI maMz2ila hai| phalasvarupa, AtmA kI aisI paripUrNatA prApta kara leM ki kabhI apUrNa hone kA avasara hI na aaye| apUrNatA kA prAdurbhAva hone kI saMbhAvanA hI na rahe ! yuga-yugAMtara se moha aura ajJAna kI gaharI khAI meM dabI cetanA ko, pUrNatA kI prakAza-kiraNa AkarSita karatI rahatI hai| ___ apUrNaH pUrNatAmeti apUrNa pUrNatA pAye ! graMthakAra mahAtmA ne kaisI gahana-gaMbhIra phira bhI mRdu bAta kA sUtrapAta kiyA hai ! eka hI paMkti meM, gAgara meM sAgara bhara diyA hai| AtmA kI pUrNatA prApta karane hetu karmajanya padArthoM se rikta ho jAe~ ! jJAnasAra Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA do zabda . do zabda AtmA se paramAtmA banane ke lie saMvega kA mArga hI saMpUrNa nirvighna mArga hai| AtmA zabda saMsAravartI jIvoM ke lie vizeSa prayukta hotA hai aura paramAtmA zabda mukti ke jIvoM ke lie vizeSa prayukta hotA hai| saMsAra se mukta hone vAlA hI mukti meM pahu~ca sakatA hai| saMsArI AtmA baMdhana meM hai| baMdhana aneka prakAra ke haiN| sabhI bandhanoM kA mUla baMdhana karma hai| karma hai to dUsare baMdhana hai| karma nahIM to eka bhI baMdhana nhiiN| hara samajhadAra AtmA mUla kI ora lakSya detA hai| roga ho to roga kA mUla kAraNa naSTa hote hI roga naSTa ho jAtA hai ataH roga ke mUla kAraNa ko dUra karane ke lie prayatna kiyA jAtA hai| vaise hI saMsAra kA mUla kAraNa jo karma usako dUra karane ke lie pratyeka samajhadAra vyakti ko pratyana karanA cAhie yaha siddhAMta nizcita hai| jagata meM upacAra aneka prakAra ke hai| jo upacAra jahA~ kArya kara sake vahA~ usI upacAra ko karanA hitakara hai| karma ko bhI roga kI saMjJA dI huI hai| karmaroga ko dUra karane ke lie aneka prakAra ke upacAra anaMtAnaMta tIrthaMkara bhagavaMtoM ne darzAye haiN| una sabhI upacAroM meM sarva zreSTha upacAra pratyeka bhavyAtmA ke lie eka hI hai| aura vaha hai 'saMvega rasAyaNa kA pAna krnaa|' yaha 'saMvega rasAyana' do kArya karatA hai| roga ko miTAtA hai aura zakti ko prakaTa karatA hai| saMvega zabda kA artha saMvega raMgazAlA nAmaka isa graMtha meM spaSTa rUpa se darzAyA hai-saMvega yAni bhava-saMsAra kA bhaya aura mokSa kI abhilASA saMsAra kA bhaya roga ko miTAtA hai, mokSa kI abhilASA Atma zakti ko prakaTa karatI hai| hamAre dainika kriyAoM ke sUtroM meM bhI saMvega kI bAteM aneka prakAra se AyI huI hai usameM sarvazreSThasUtra prArthanA sUtra aura usameM prathama prArthanA "bhavanivveo" bhava nirveda saMsAra para aruci arthAt saMsAra kA bhaya, bhaya janaka padArtha para hI aruci hotI hai| dukkhakkhao-kammakkhao duHkhoM kA kSaya-koM kA kSaya arthAt mokssaabhilaassaa| aise aneka prakAra ke zabdoM ke prayoga dvArA saMvega rasAyaNa kI bAteM guMthI huI hai| jina padArthoM se, vyaktiyoM se sthAna se jise bhaya lagatA hai vaha una-una se dUra rahane ke lie satata prayatnazIla hotA hai| yaha aTala niyama hai| jina AtmAoM ko saMsAra bhaya janaka hai aisA khayAla AyA ve AtmAe~ saMsAra se bhayabhIta banI thIM, bana rahI haiM aura bnegii| saMsAra se bhayabhIta AtmA ko saMsAra baMdhana svarUpa lagatA hai, baMdhana kA kAraNa karma hai to aba karma se mukta banane ke lie prayatna karanA aura karma roga hai roga ko miTAne ke lie roga kA nirNaya kiyA jAtA hai| jagata meM eka nyAya pracalita hai lohA lohe se kaTatA hai| vaise karma ko miTAne ke lie karma hI krnaa| karma ke do bheda hai shubh-ashubh| azubha ko dUra karane ke lie zubha karma krnaa| zubha karma kAyA se, vacana se, evaM mana se hote haiN| ina tInoM yogoM se zubha karma karane ke lie atIva vistRta mArgadarzana isa 'saMvegaraMgazAlA' nAmaka graMtha ke andara prApta hotA hai| saMvega ke raMga rUpa zubha karma se azubha karma rUpa kacarA nikala jAyagA phira zubha karma bhI alpa mAnasika prayAsa se dUra ho jaayeNge| karma dUra hote hI AtmA apane mUla svabhAva meM Akara apane svayaM ke ghara meM svagRha meM jAkara nivAsa kregaa| yaha graMtha vi.saM. 1125 meM racA gayA hai| racanAkAra zrI jinacaMdrasUrijI navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUrIzvarajI ke bar3e gurubhrAtA hai| ataH inhoMne Agama granthoM kA amRta khoja-khojakara isa saMvegaraMgazAlA meM bhara diyA hai| A.zrImuktiprabha sUrIzvarajI kI prastAvanA meM isa graMtha ke viSaya meM vicAra vyakta kiye hai| jo isa saMpAdana meM ve prastAvanAe~ dI hai| jahAM-jahAM pUrva prakAzita meM azuddhiyA~ dRSTigocara huI use sudhArane kA upayoga kiyA hai| phira bhI bhUle raha gayI ho aura pAThakavarga ke dhyAna meM Ave to saMpAdaka ko sUcita karane kI kRpA kreN| isa graMtha meM nimna bAteM haiM jisameM isake bAda race gaye graMthoM meM parAvartana huA hai| jaise vaMkacUla kI kathA meM use yuddha meM roga kI bAta likhI hai anya kathAoM meM kaue se boTA huA pAnI pIne se roga hone kI bAta AyI hai| rAnI dvArA mujha para balAtkAra kiyA aisA rAjA ko kahane kA varNana hai| pR. 25 Arya mahAgiri kI kathA meM sthUlabhadrajI ke varNana meM upakozA ke ghara cAturmAsa kA varNana hai jaba ki anya kathAoM meM kozA ke ghara kA varNana AtA hai| pR. 110 / Arya mahAgiri aura Arya suhasti sUri meM sAMbhogikapanA pRthaka hone kA varNana anya kathAnakoM meM AtA hai isameM nahIM hai| pR. 110 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do zabda saMvegaraMgazAlA arNikA putra AcArya ke varNana meM anya graMthoM meM nadI meM girAne para zUli para lene kA evaM khUna ke bindU jala meM girane para ciMtana kA varNana AtA hai jo isameM nahIM hai| pU. 150 vasurAjA kI kathA meM pAThaka dvArA parikSA kA varNana isameM nahIM hai| nArada kA ziSyoM ko par3hAne kA varNana anya kathAnakoM meM nahIM hai| pU. 161 bAhubalI kI kathA meM indra dvArA donoM bhAIyoM ko samajhAne kA varNana isameM nahIM hai| isameM daMDaratna hAtha meM Ane kA varNana hai jaba ki anya kathAnakoM meM cakraratna ko yAda karane kA evaM pheMkane kA varNana hai| pU. 168 sthUlabhadra sUri kI kathA meM yahAM tIna putriyoM ke smaraNa zakti kI bAta hai| anya kathAoM meM sAtoM bahanoM ke smaraNa zakti kI bAta hai pR. 190 dRDhaprahArI kI kathA meM anya kathAoM meM cAra hatyA kI bAta hai| isameM tIna kI bAta hai| pR. 192 isa prakAra kathAoM meM parivartana huA hai| yaha graMtha nAmAnusAra AtmA meM saMvegaraMga ko utpanna karane vAlA, vRddhi karane vAlA aura isake upadeza dvArA sva para kalyANa karane vAlA utkRSTatama graMtha hai| ArAdhaka AtmA ko isa graMtha kA vAMcana, manana, ciMtana evaM isa para AcaraNa kara graMthakAra ke parizrama ko saphala banAkara sva kalyANa karanA caahie| tADapatra para isa graMtha ko likhavAne vAle kI jo prazasti dI hai| isase aisA lagatA hai ki usa samaya jJAna likhavAne vAle ati alpa hoNge| jisase likhavAne vAle kI aisI prazasti likhI gayI hai| usane likhavAne kI udAratA kI tabhI yaha graMtha hamako upalabdha huA hai| pAThaka gaNa ise par3hakara Atma kalyANa sAdhe / yahI / jAlora, vi.saM. 2064 aSADa suda 14 di. 29/7/2007 - isa graMtha kA bhASAMtara hindI meM chapavAne ke bAda mUla prata bhI chapavAne kA vicAra huaa| ataH ise chapavAyA hai| isameM azuddhiyoM ko sudhArane kA prayatna kiyA hai| patrakAra meM 3089 kA zloka chapA hI nahIM thaa| pATaNa bhaMDAra meM se muni zrI | jaMbuvijayajI dvArA zloka prApta huA so dIyA hai| phira bhI azuddhi rahI ho to vibudha varga saMpAdaka ko sUcita karane kA prayatna kreN| isa graMtha meM maMgalAcaraNa meM zruta devI ko namaskAra karane kI bAta hai| zruta devatA ke kAussagga kA pracalana ho jAne se namaskAra kiyA gayA hai| zruta devatA ko namaskAra kara phira guru bhagavaMta ko namaskAra yaha kitanA yogya hai? isa para ciMtana manana Avazyaka hai| vahI spaSTIkaraNa yahA~ bhI samajhA jA sakatA hai| jayAnaMda pratimA zataka meM isakA jo spaSTIkaraNa kiyA hai| vahA~ spaSTa kiyA hai ki zruta devatA ko namaskAra kara guru mahArAja ko namaskAra to ayogya hogA, yaha namaskAra jinavANI ko hai aisA zrI haribhadrasUrIzvarajI ke maMgalAcaraNa meM spaSTIkaraNa kiyA vi.saM. 2065 phAgaNa suda 13 zaMkhezvara - jayAnaMda Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA prastAvanA prastAvanA jemAM pade-pade vAkye-vAkye ne zloke - zloke saMveganI choLo uchaLI rahI che, evA A granthanuM nAma saMvegaraMgazALA che. A grantharatnanI racanA karanAra samarthatArkika mahAvAdI zrI siddhasenadivAkarasUrijI kRta saMmatitarka grantha para asAdhAraNa TIkA | lakhanAra pU. AcAryadeva zrI abhayadevasUri mahArAjanA vaDIla gurubandhu pUjyapAda AcAryadeva zrI jinacandrasUrijI mahArAja che. A grantha khAsa karIne eja puNyAtmAone lAbha karanAra nivaDaze ke je hRdayathI ema mAne che ke huM AtmA chu, anAdikALathI saMsAra samudramAM rakhaDI rahyo chaM, huM zAzvata chaM, paNa mArI vartamAna avasthA azAzvata che. mArI A anaMta | rakhaDapaTTIno aMta lAvavo hoya to 'saMvega' guNano vega mAre vadhAravo joIe. vinA saMvega mArA saMsArano aMta AvavAno nathI; | kema ke vagara saMvege lAMbAkALa sudhI paNa tapeluM tapa, seveluM zIla kAyakaSTa rUpa che, AcareluM anupama cAritra ene meLaveluM ghaNuM badhuM jJAna paNa kharekhara photarA khAMDavA jevuM che. A vAta granthakAranA zabdomAM joIe to -- suciraM pi tavo taviyaM, cinnaM caraNaM suyaM pi bahu paDhiyaM / jai no saMvegaraso, tA taM tusakhaNDaNaM savvaM / / eso paNa vAMcanAra ema pUchaze ke, saMvega eTale zuM? teno uttara paNa granthakAra nIcenA zabdomAM Ape chepuNa saMvego, saMvegaparAyaNehiM parikahio / paramaM bhavabhIruttaM, ahavA mokkhAbhikaMkhittaM / / tIrthaMkara bhagavaMtoe saMvegano artha A pramANe kahelo che. atyaMta saMsArano bhaya athavA mokSanI abhilASA. atyaMta | saMsArano bhaya eTale cAre gatino bhaya. cAre gatimAM narakagati ane tiyaMca gatino bhaya to lagabhaga badhA ja manuSyone che. koIne pUchIe ke, sukhI yuropiyananA kutarA tarIke janma levo che? to te tarata ja nA pADaze. ApaNe kahIe ke, moTaramA besavA maLaze, | dararoja mANasa navaDAvaze, sAraM sAruM khAvAnuM maLaze. vagere vagere bhautika sukho batAvIe to paNa te nA ja pADaze. kema ke | tiryaMca- pazu ke Dhora thavuM koIne gamatuM nathI. jyAre narakamAM to duHkha ne duHkha ja hoya che. tyAM javAnuM mana kone thAya? tyAre rahI | bAkInI be gati. eka manuSya ane bIjI devagati A manuSyagatimAM paNa dIna-duHkhI ane kaMgALakulamAM janma levAnuM koI | icchatuM nathI. temaja devalokamAM paNa bIjA svAmI devonI gulAmI karavI paDe. tenA hukamathI pazu thaI tene pITha upara besADavA | paDe. tevuM koIne pasaMda nathI. tyAre saMsArI jIvane zuM pasaMda che ? saMsAranuM bhautika sukha. tenI sAme saMvega guNa ApaNane kahe che ke, A saMsAranA sukhone mokSarUpa sukha meLavavA khAtara lAta mAratA zIkho. ane A zikSaNa tamArA haiyAmAM pariNAma pAme e mATe A granthanuM punaH puna vAMcana, manana ane nididhyAsa karo. A saMvega guNa meLavavAnI jene icchA thatI nathI. tene A granthakAra durbhavya ke abhavya tarIke oLakhAve che. A uparathI samajI zakAze ke, A saMvega guNanI jIvanamAM keTalI AvazyakatA che? kahevuM hoya to ema paNa kahI zakAya ke, maMtromA jema namaskAra mahAmaMtra sarvazreSTha che, parvatomAM jema zrI zatruMjaya sarvazreSTha che, devomAM jema vItarAga paramAtmA sarvazreSTha che tema sarva guNomAM ziromaNi bhAvane bhajanAra A saMvega guNa guNomAM sarvazreSTha che. A granthamAM cAra mukhyadvAranuM kathana karavAmAM AvyuM che. saMvegaguNanI prApti thayA pachI ArAdhanA kayA krame karavI | athavA e guNane prApta karavA paNa A ArAdhanA kevI rIte karavI tenuM AmAM spaSTa varNana che. A cAra dvAro (1) parikarmavidhi dvAra (2) paragaNasaMkramaNa dvAra (3) mamatvauccheda dvAra ane (4) samAdhilAbha dvAra che. A cAre mukhya dvAromAM peTAdvAro pahelAnA 15, bIjAnA 10, trIjAnA 9 ane cothAnA 9 che. te peTAdvAronuM varNana vistArathI che, je jijJAsuone vAMcI javA bhalAmaNa che. pahelA parikarmavidhidvAramAM AtmAne te te dvAromAM batAvelI ArAdhanA dvArA saMskArI banAvavAno che. moharAjAnuM sAmrAjya gajabanuM che. jIvane kyAM ane kyAre phasAvI de, teno patto nathI. mATe enA saMkajAmAM jIva phasAI na jAya tenI sAvadhAnI mATe A badhA peTA dvAronI vidhipUrvaka ArAdhanA karavAnI kahI che. A dvAramAM sAdhu ane zrAvakanA upakaraNonuM jema varNana che, tema guru pAsethI grahaNazikSA ane AsevanazikSA lAI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA prastAvanA AtmAnA samyag darzana, jJAna ane cAritrano vikAsa karanArA guNonuM paNa varNana che. ahiM grahaNazikSAno artha e samajavAno che ke, guru mahArAja pAsethI sAdhupaNuM ane zrAvakapaNuM zI rIte ArAdhavaM enI samajaNa levI ane Asevana zikSAno artha e che ke, e samajaNane jIvanamAM jIvIne AtmasAt karavI. A zikSAo vinaya vinA AvatI nathI mATe peTAdvAramA vinayadvAra paNa pADavAmAM AvyuM che. vinayano bhaMga karI je sAdhu ke zrAvaka dharmamA AgaLa vadhavA mAge che, te kadI paNa AgaLa vadhI zakato nathI. kema ke paramAtmAnaM zAsana vinayane dharmanA mULa tarIke oLakhAve che. uttarAdhyayana sUtra je prabhubhASita che, tenA 36 adhyayanomAM paheluM adhyayana vinaya adhyayana che. kema ke vinaya na hoya to bAkInA adhyayanamA batAvelA guNo jIvanamA yathArtharUpe AvI zakatA nathI. mATe ja prathama adhyayana vinayarnu rAkhavAmAM AvyuM che. A sivAyanA bIjA prathama mukhyadvAranA peTAdvAro je samAdhidvAra, manonusiTThIdvAra, aniyatavihAradvAra, rAjadvAra vagere dvAro je batAvavAmAM AvyA che te jijJAsuone granthamAM joI levAnI amArI bhalAmaNa che. pratyeka peTAdvAranuM varNana jo karavAmAM Ave to prastAvanA ja svayaM eka grantha banI jAya. have bIjaM dvAra paragaNasaMkramaNa nAmanuM che. enA peTAdvAro 10 che. dareke dareka dvAramA guruAjJAnI mukhyatA, kaSAyane vosirAvavAnI 'bhAvanA, sAdhune sarvathA strI paricayano tyAga, daza prakAranI sAmAcArInuM vidhipUrvaka pAlana vagere batAvavAmAM AvyuM che. __ A AcAromA jyAM jyAM skhalanA thAya che, tyAM tyAM guru-ziSyabhAvamAM khAmI Ave che. eka gacchanA AcArya bIjA | gacchanA AcArya upara jevo vAtsalyabhAva rAkhavo joIe tevo rAkhI zakatA nathI ane sAdhaka sAmAcArInuM pAlana karavAmAM | zithila banavAthI svacchaMdI bane che. trIga~ mUladvAra mamatva uccheda nAmanuM che. AnA nava peTAdvAro che. temAM zarUmA AlocanAvidhAnadvAra mUkavAmAM AvyuM che AtmAne haLavo karavA mATe pratyeka sAdhu ane zrAvake karelA pAparnu prAyazcitta levAnuM hoya che. temAM prAyazcitta kevI rIte levU, enA ApanAranI lAyakAta, letI vakhatanI vidhi vagerenuM varNana vistArathI karavAmAM AvyuM che. AlocanA nahI lenAra sAdhu ke zrAvaka sazalya kahevAya che, ane zalyavALo sAdhanA kare to paNa jyAM sudhI zalyanI AlocanA na le tyAM sudhI zuddha thato nathI. vagere vagere ghaNo suMdara vicAra AmAM karavAmAM Avyo che. A dvAramA zayyA-saMthAro vagare kyA karavo, pratyAkhyAna Adi dvArA zarIra, Indriyone ane manane kevI rIte kAbumAM levA, khamavA khamAvavA dvArA e kaSAyone kevI rIte aMkuzamAM rAkhavA tenuM AbehUba varNana karavAmAM AvyuM che: ahiM zayyA zabdano artha vasati samajavAno che. sAdhunI vasati kevI hoya? Aju bAju pADoza hoya te paNa kevo hoya? strInA zabdo jyAM na saMbhaLAya. rUpa na dekhAya vagere vagere vAtonuM varNana karI sAdhakane khUba khUba sAvaceta rahevA sUcana karavAmAM AvyuM che. chelluM cothu samAdhilAbha dvAra che. AnA peTAdvAro nava che. A dareka peTAdvAronA avAntara dvAro paNa ApavAmAM AvyA che. amAMnA eka eka dvAra ArAdhanA mATe dhyAna kheMce tevA che. temAM paNa catuHzaraNagamana, sukRtaanumodana ne duSkRta-niMdA dvAro, je peTAdvAromAM paNa avAMtara dvAro che-te savizeSa dhyAna kheMce tevA che. ___ arihaMta AdinuM zaraNa zA mATe svIkAravAnuM che? e tArako rAjakulamA janamyA hatA. sukhasAmagrImAM ucharI moTA thayA hatA. RddhinA DhagalA vacce emanuM jIvana pasAra thaI rahyu hatuM. mAtAnA garbhamAM AvatAM jemane IndrAdi devatAo namatA hatA, temaNe paNa mAthAnA vALa ukheDI loca karI svapara hitArthe pravajyAno svIkAra karyo ane jyAM sudhI ghAtI karmono kSaya na thayo tyAM sudhI palAMThI vALIne teo beThA paNa nahIM. AvA paramAtmAne zaraNe eTalA mATe ja javAnuM che ke "saMsAranA game teTalA suMdara manamohaka ke sAnukUla sukho maLe to paNa te tyAjya che" AvI buddhi Ave tyAre ja A paramAtmAne zaraNe sAcI rIte jaI zakAya che. bAkI paramAtmAnuM zaraNuM maLatuM nathI. e vAta nizcita che. A rIte paramAtmAnuM zaraNuM prApta karanAra je puNyazAlI AtmA bhUtakALanA duSkRtonI gardA kare, sukRtonI anumodanA kare ane AtmAne arihaMtamaya banAvavA tenuM dhyAnAdi kare che ane avazya saMghayaNAdi sAmagrI saMpanna hoya to te, te ja bhavamAM athavA bahu ja thoDA bhavamAM sakalakarmano kSaya karI muktipadane pAme saMsAra e karma rAjAe Ubho karelo nirdayatA ane niSThuratApUrvakano tamAzo che. saMsArI jIvo e tamAzo ke nATaka bhajavanArA nATakIA che. cAra gati e nATakazALAnI raMgabhUmi che. karmarAjA e nATakano sUtradhAra (menejara) che. graMthakAra kahe che IV Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA prastAvanA . ke A nirdaya evA karmarAjAne panAre jo tamAre na paDaq hoya to saMvegaguNanA svarUpane A granthamAthI gurumukhe sAMbhaLo, sAMbhalyA pachI samajo, samajyA pachI zraddhA karo ane pachI jIvanamA utAravA satata prayatnazIla bano. A rItano pratyana satata cAlu haze to karmarAjA tamArA pagamAM namato Avaze. ahiM tame muktinA sukhano namuno cAkhazo ane jyAM sudhI muktimAM nahiM jAo tyAM sudhI saMsAranA sukho tamArI pagacaMpI karaze, ane tyAre tamAre to enI sAthe aNabanAva raheze temaja bahu najIkamAM tame sakala karmano kSaya karI muktipadanA bhoktA banazo. A granthanI khUbI e che ke dvAro ane peTAdvAronA varNanamAM siddhAntasiddha dRSTAMto ApIne te dvAro ane peTAdvAronI samajaNa khUba ja suMdarI rIte ApI che. A granthanI vAta koI prAcIna granthamAthI granthakAre lIdhelI hoya tema jaNAya che. kema ke racayitA pU.jinacaMdrasUrijI mahArAja che. ane je vAta karavAmAM AvI che te bhagavAna mahAvIranA svahastadIkSita ziSya mahasena rAjarSinI che. bhagavAna mahAvIra nirvANa pAmyA pachI bhagavAna gautamasvAmIjIne kevaLajJAna thAya che. temane A laghu-baMdhu potAnI vRddhAvasthAmAM kaMpate zarIre pUche che ke jyAre zarIra viziSTa tapanI ArAdhanAmAM upayogI na rahe tyAre aMtima ArAdhanA kevI rIte karavI? enA khulAsA savistara rIte bhagavAna gautamasvAmIjI mahArAja kahe che e ja A granthano viSaya che. TraeNkamAM saMvegaraMgazALA eTale mohanI sAme viMjhAtI zamazera. enI eka eka gAthAmAM mohanI vedanA ane cItkAranA DusakAM saMbhaLAya che. emAM saMbhaLAya che zivasuMdarInA pAyalano jhaMkAra. enI gauravagAthA eTale krUra ane vikarAla evA kAlane krUra thappaDo. emAM ApelI kathAomAM zetAnanI zetAniyata jema saMbhaLAya che tema vIranI vIratA paNa varNavAya che ane kAyaronI kAyaratAnI kamanasIba kahANI paNa che. saMvegaraMgazALAnA zloko eTale mohanI chAtI upara uparAupari goThavAyelI topo kaho ke tIra kAmaThAM kaho, AjanI bhASAmAM boMba kaho ke junA jamAnAnI baMdUko kaho. je kahevU hoya te kaho paNa e vAta cokkasa che ke A grantha vAMcanAra bhavya jIva thoDA kAlamA nijanA mohano nAza ane sva-svarUpanI anubhUti kare che. mohamAM pAgala banelA kAyaronI kamanasIba kathA sAMbhaLI karmanI krUratA bharI katala karanArA paNa kaMpI uThe che. bIjI bAju vIrapuruSoe mohanI sAme batAvela zauryanAM sanmAna paNa sthaLe-sthaLe dekhAya che. TuMkamAM saMvegaraMgazALA ApaNaneM kahe che, "o mohanidramA masta banelA mAnavI! tuM tArI AtmAnI AMkhane ughADa, uTha, beTho thA. mAtra beThA thaye nahi cAle paNa Ubho thA ane A granthamAM | batAvelA baLavAna zastro svIkArI mohanI sAme laDAI laDavA mAMDa. o ajJAnanA aMdhakAramA athaDAtA mAnavI! jarA vicAra kara, vicAra kara. kyAM tArI ArAdhanAnI uttama sAmagrI ane kyAM tArI mohamastatA? A mohastIne mArIne mULa svarUpane pragaTa karavaM hoya to A grantha- punaH puna raTaNa kara." A grantha eTale ratnatrayInI pAMgarelI vasaMtaRtu, mithyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritranI pAnakharaRtu. A kathA koI kalpanAnA guMthelA tAra nathI paNa AtmAne hitakAra tathyo, pathya che. saMsAra zetaraMjanI pAzavalIlA A grantha AbehUba darzAve che. bAramI sadInI prathama paccIsImAM lakhAyela A grantha e mAtra koI pustaka ke pAnAonA Dhaga nathI. siddhAMta ke niyamonI yAdI nathI. mAtra ahevAlono himAlaya nathI paNa saMsAra sAgara pAra karavA karmamatsyonI katala karanAra hoDI che. mAtra hoDI ja nahi paNa mukti mahAlayamAM sAdi anaMtakAla paryaMta mahAlavA mATe, mahAn yAnapAtra che. eno eka eka zloka mohanI sAme mazInagana che. enuM eka-eka pada karma sAme rIvolvara che. eno eka eka akSara e mithyAtvamAtaMgane mahAta karavA mRgAdirAja che. eno eka eka adhikAra aviratine ukheDavA ene kaSAyavRkSone kApavA kuhADo che. - vadhuM zuM kahIe! A grantha eTale sAkSAt mithyAtvanuM mota, aviratinI virati (virAma) ane kaSAyonI kuTilAnI krUra kahANInA kathana sAthe tenI karapINa katala temaja mana, vacana ane kAyAnA yogano ayoga che. - AcArya deva zrI rAmacaMdra sUrIzvarajI ke ziSyaratna munirAja zrI muktivijayajI. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA -: praveza H :- pU. munirAja zrI mitrAnaMdavijayajI mahArAja lekhaka :- pU. praveza saMvegaraMgazALA H- zAstra graMthanuM A pAvana nAma mArA kAnamAM 26 varSathI guMjatuM thayuM hatuM, te samaye gAMbhIryAda guNaratnonA sAgara parama pUjya AcArya bhagavaMta zrImad vijayameghasUrIzvarajI mahArAje A graMthane lohInA kaNekaNamAM pacAvI dIdho hato. ema kahIe to atizayokti nathI. teozrI saM. 1999nA Aso sudI ekamanI bapAre be vAge pAMca pAMca pU. AcAryadevo, seMkaDo sAdhu-sAdhvIo tathA vizALa zrAvaka-zrAvikA varganI hAjarImAM kALadharma pAmyA tyAre teozrIne je adbhuta samAdhi hatI. temAM A graMtharatnanA manana-ciMtanano moTo phALo hato. te pUjya puruSa 11-11 varSathI aneka rogonI sAme jhajhumI rahyA hatA. chellI avasthAmAM eka bAju rogoe mAjhA mUkI hatI tyAre bIjI bAjA teoe A graMtharatnanuM parizIlana karI cittanI samAdhine saheja paNa khaMDita thavA didhI na hatI. chellI 2-5 miniTa pahelAM teozrInA guruvarca saMghasthavira pU. bApajI mahArAja siddhisUrIzvarajI mahArAja sAhebe pUchayuM, 'meghasUrIjI! samAdhinuM lakSa che ne? zuM vicAra karo cho?' tyAre medasUrIzvarajI mahArAja taraphathI javAba maLyo - 'sAhebA Ape sUcavelI saMvegaraMgazALAnuM ciMtana cAle che.' guru mahArAje paramatoSa mAnyo ane 2 ke 5 minITamAM ja saMveganA raMge raMgAyelo e pAnava AtmA dehapiMjara choDI gayo. tyAre huM tyA ja Ubho hato. bALa sAdhu hato. nUtana muni hato. 'saMvegaraMgazALA'nI tyAre gavAtI gauravagAthA sAMbhaLI A graMtha pratye mArA manamAM arhobhAva jAgyo hato. ane tethI jyAre saM. 2022nI sAlamAM paMDita zrI bAbubhAI savacaMda A graMtharatnanI presopI laIne paramapUjya bhodadhitAraka A.bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAja sAheba pAse AvyA ane enA saMzodhanAdi mATe mane soMpavAnI vAta karI. tyAre huM sahaja rIte e mATe lalacAco hato. paNa tyAre huM dharmasAhityanA 'rasabaMgha' graMthanA saMzodhana saMpAdanAdi kAryamAM tathA karmasAhityanA 'khavagaseDhI', 'hiIbaMdho' vigere graMthonA prakAzana temaja te prasaMge cojAyela jaina sAhityanA pradarzananA kAryamAM khUba guMthAyelo hato. tethI pU. AcArya bhagavaMte te kAryano bhAra mane na soMpyo. khUba ja AnaMdanI vAta che ke TuMka samayamAM ja pUjya parama tapasvI munirAja zrI hemendravijayajI mahArAje tathA paMDita zrI bAbubhAI savaracaMdabhAie suMdara rIte saMzodhana, saMpAdana karI A graMtha taiyAra karyuM ane te Aje Apa sahunA hAthamAM AvI rahyo che. paramapUjya AcAryadeva zrImad vijayameghasUrIzvarajI mahArAja sAheba, pU. munirAja zrI hemendravijayajI mahArAjanA dAdAguru thAya, potAnA dAdAgurujIne parama samAdhi ApanAra A graMtharatna pratye gurubhakta munirAjazrIne khUba AtmIyatA hatI / ane che. A graMnthanuM zloka pramANa 10,053 che temAM 3000 zloka pramANa grantha pUrve chapAI gayo hato. paNa te prAyaH azuddha chapAo hato. bAkIno 7053 zloka pramANa grantha apragaTa hato. tenI kALajIpUrvaka presa kopI hastapratonA AdhAre pU. tapasvI munivarazrIe paMDita bAbubhAI pAse karAvI hatI. teozrIne A grantha pratye khUba ja mamatA jAgI. presa kopI thatI gaI tema teo vAMcatA gayA ane saMveganA raMgathI raMgAtA gayA. sAthe teone AyaMbIlano tapa paNa cAlu ja hato. mokSamArganI ArAdhanAnI gaMbhIra vAto mokSArthI jIvone hRdayaMgamAM banI jAya emAM zuM navAI? paMDita zrI bAbubhAIno sahayoga sAdhI teozrIe athAga parizramathI A granthanuM saMzodhana saMpAdana karyuM che. grantharanuM guNaniSpanna nAma : saMvegarano raMga lagADavA mATe A grantha zALA jevo che. saMvegaraMga eTale muktino abhilASa, mokSanI laganI, mokSa mArganI ArAdhanAno bhAva, suranaranA sukhomAM duHkhanuM darzana, ane mAtra eka muktinA sukhano abhilASa, saMsAranA raMgane kAraNe jIvo saMsAranI cAra gatimAM be sItama trAsa veThI rahyA che. e raMgane haThAvI saMvegano raMga lagADavA tAlima-zikSA joIe. A grantha, e zikSA ApatI zALAnI garaja sAre che. ethI A granthanuM nAma thathArtha che. granthanA racayitA jinacaMdrasUrIzvarajI mahArAje suMdara viSayonI pasaMdagI karI enI rajuAta evA mArmika zabdomAM karI che ke vAMcatA harakoI mokSArthIne saMvegano raMga lAgyA vinA ane saMsAra pratye napharata chuTacA vinA rahe nahIM. VI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA praveza . grantha racanA mATe vijJapti : A "saMvegaraMgazALA' granthanI racanA mATe navAMgI TIkAkAra maharSi zrImad abhayadevasUrIzvarajI mahArAje potAnA vaDila gurubaMdhu sUrizekhara zrI jinacaMdrasUrizvarajI mahArAjane vinaMtI karI hatI. vinaMtI karanAra mahApuruSanuM jaina zAsanamAM viziSTa koTinuM sthAna ane mAna hatuM eTale teozrInI vinaMtI paNa vaDila gurubaMdha AgaLa tevo ja Adara pAme emAM navAI zI? granthakAra maharSi : 'saMvegaraMgazALA' nA racayitA granthakAra maharSi zrI jinacaMdrasUrIzvarajInuM janmasthAna mAtApitA, janma saMvata, dIkSA saMvata aMge khAsa kazI mAhitI maLatI nathI paraMtu AcArya mahArAjazrI devabhadrasUrIzvarajIe racelA mahAvIracaritra, kathAra-koSa tathA pArzvanAtha caritranI prazastio mAMthI saMvegaraMgazALA tathA tenA racayitA aMge kAMIka mAhitI maLI zake che. tethI e prazastionA upayogI aMzonuM ahiM gujarAtI avataraNa ApavAmAM Ave che. je jijJAsuone kAMIka saMtoSaprada thaze. "viziSTa guNaratnonA bhaMDAra, mithyAtvarUpa aMdhakArathI aMdha banelA loko mATe sUryasamA ane dUra phagAvI dIdho che vairabhAva jemaNe evA zrI vajasvAmI mahArAjA thayA. teozrInI paraMparAmAM cAMdrakulamAM munionA nAyaka zrI vardhamAnasUri nAmanA AcArya thayA. teo anupama upazamabhAvanA utpattisthAna samA ane saMcama guNanA bhaMDAra hatA. mahAdevanA aTTahAsya jevA ujavaLa yazathI sAdhI (bharI) dIdhI che. dizAo jemaNe evA te munipatine jagatamAM prasiddha, sUryacaMdra jevA be viziSTha ziSyo hatA. temAMnA pahelA ziSya zrIjinezvarasUri saMsArasAgaranA mojAothI khaLabhaLI gayelA bhavyajIvone tAravA samartha moTA jahAja samAna hatA. ane bIjA ziSya pUrNimAnA caMdra jevA suMdara prazaMsApAtra buddhivALA ane vyAkaraNa temaja chaMdazAstranA racayitA buddhisAgarasUri nAmanA hatA. ekAMtavAdano vilAsa karI rahelA vAdIrUpa haraNIyAonA nAza mATe siMhasamAna e buddhisAgarasUrinA pahelA ziSya jinacaMdrasUri thayA. temaNe saMvegaraMgazALAnI racanA karI. e kevaLa kAvyaracanA nathI karI paNa bhavyajIvone Azcarya pamADanArI saMyamapravRtti karI che. buddhisAgarasUrinA bIjA ziSya svapara zAstranA jJAtA, vizuddha siddhAntanI prarUpaNA karavAmAM kuzaLa, ane samagra pRthvImaMDaLamAM prasiddha abhayadevasUri thayA. jeoe navAMgavRtti racavA vaDe karIne alaMkArane dhAraNa karanArI, lakSaNavaMtI, suMdarapadovALI evI 'sarasvatI'ne strInI jema prasanna banAvI. temanA ziSya prasannacaMdrasUri thayA. jeo caMdranI jema lokonA manane AnaMda ApanArA ane saghaLAya zAstronA arthane samajAvavAmAM nipuNabuddhivALA hatA. temanA kahevAthI sumativAcakanA ziSyaleza nAmanA ziSya guNacaMdramaNie A vIracaritra racyuM. temaja suMdara ane AzcaryakAraka lakSaNothI yukta siddha ane vIra nAmanA bhAIo ke jeo A (vIra) tIrthapati pratye pUrNabhakti dhAraNa karanArA hatA teoe bALa jIvo samajI zake evuM A caritra racAvyuM. vi. saM. 113nnA jeTha suda-3 ne somavAre A caritra racanA samApta thaI." - guNacaMdragaNiracita mahAvIra caritranI prazastinuM avataraNa. "cAMdrakulamAM guNagaNathI vRddhi pAmatA zrI vardhamAnasUrinA ziSyo jinezvarasUri ane buddhisAgarasUri thayA. temanA jinacaMdrasUri ane abhayadevasUri nAmanA ziSyo zIta-uSNa kiraNothI caMdra-sUryanI jema jagatamAM prasiddha hatA. temanA ziSya saghaLAya zAstronA arthamAM pAra pAmelI che mati jemanI evA nAmathI ane arthathI prasannacaMdrasUri thayA. temanA sevaka ane sumativAcakanA ziSyaleza-nAmanA ziSya devabhadrasUrie A kathAra-koSa racyo. saMghamAM dhuraMdhara gaNAtA siddha ane vIra nAmanA bhAIonI vinaMtIthI caramatIrthaMkara zrI vIrabhagavAnanuM caritra racyuM ane vaLI jemaNe saMvegaraMgazALA nAmanuM ArAdhanAratna (zAstra) parikarmita-saMskArita karIne bhavyajIvone yogya banAvyuM. ane amalacaMdra gaNie enI pahelI prati (prathamAdazI vi.saM. 1158 mAM lakhI'' - devabhadrAcAryaracita kathAratnakoSanI prazastinuM avataraNa. "te bhagavAnanuM Indrone paNa vaMdanIya zAsana cAlatuM hatuM tyAre cAMdrakulamAM moTI gaNAtI vajazAkhAmAM prasiddha ane jJAna darzana cAritra guNanidhi zrI vardhamAnasUri thayA. jemanuM nAma sAMbhaLatAMnI sAthe loko romAMca anubhavatA hatA. temane jagatamAM prasiddha, sUrya-caMdra jevA AcArya jinezvarasUri ane buddhisAgarasUri nAmanA ziSyo hatA. temane vaLI prasiddha jinacaMdrasUri ane abhayadevasUri nAmanA ziSyo hatA. siddhAMtanI saMskRta TIkAo-vivecanAo racIne jemaNe bhavyajIvo upara upakAra kayoM che. te abhayadevasUrinA guNalavane paNa vistRta karavA koNa samartha che? temanA ziSya sarvaguNanA vidhAna prasannacandrasUri hatA. temanA caraNa kamalane sevatA ane vAcaka sumatagaNinA ziSya saMvegaraMgazALA nAmanuM ArAdhanAzAstra jagatamAM prasiddha karyuM. temaja vIracaritra ane kathAratnakoSanI racanA karI. sonAnA iMDA (kaLaza)thI zobhatA munisuvratasvAmInA maMdirathI temaja vIra paramAtmAnA maMdirathI zobhatA bharUcamAM Amadatta nA maMdira (ghara)mAM rahelA devabhadrasUrie A pArzvanAtha VII Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA praveza caritra racyuM. enuM prathama pustaka amalacaMdra gaNie vi.saM. 1168mAM lakhyuM. AmAM je kAMI anucita hoya tenI AcAryoe kSamA ApavI ane ene sudhArI levuM." - devabhadrIya pArzvanAtha caritranI prazastinuM avataraNa. A uparAMta saMvegaraMgazALA granthanI pazcikA paNa jovA jevI che te A pramANe che: "zrImad jinacaMdrasUrie racelI ane temanA ziSya prasannacandrasurinI abhyarthanAthI guNacaMdramaNithI pariSkAra pAmelI temaja jinavallabhagaNithI saMzodhita thayelI saMvegaraMgazALA ArAdhanA samApta thaI." A traNe prazastio tathA saMvegaraMgazALA granthanI puSpikA uparathI phalita thAya che ke A granthanA racayitA jinacaMdrasUri che. teo vajasvAmInI paraMparAmAM thayela buddhisAgarasUrinA ziSya hatA. A granthanI racanA karyA pachI temanA ziSya prasannacandrasUrinA kahevAthI sumativAcakanA ziSya zrI guNacaMdragaNie (AcArya thayA pachI devabhadrasUri nAma) ene saMskArayukta banAvI athati sudhAro vadhAro karI saMkalita karI ane jinavallabhagaNie tenuM saMzodhana karyuM. jaina sAhityanA ItihAsamAM mohanalAla dalicaMda desAIe A graMthanA racayitA tarIke devabhadrasUrino nirdeza karyo che. te uparanI prazastiothI binapAyAdAra Thare che. granthavarajI: mahasena rAjA bhagavAna mahAvIradevanA svahaste dIkSita thayelA rAjarSi hatA. temaNe bhagavAna mahAvIra paramAtmAnuM nivaNa sAMbhaLyuM. AthI temane aMtima samaye vizeSa ArAdhanA karavAno manoratha utpanna thayo. temaNe gaNadhara mahArAjA zrI gautamasvAmIjIne vizeSa ArAdhanA kaI rIte karavI te mATe pUchayuM. tenA javAbamAM mahasena rAjarSine udezIne, caturvidha saMgha sAmAnya temaja vizeSa ArAdhanA kaI rIte karI zake te viSayanuM nirUpaNa zrI gautamasvAmIjI kare che. te ArAdhanAno adhikAra granthakAra maharSi jinacandrasUri mahArAjA saMvegaraMgazALAmAM potAnA laghu gurubaMdhu navAMgITIkAkAra zrI abhayadevasUri mahArAjAnI vinaMtIthI varNave che. AmAM sAmAnya-vizeSarUpe jJAna, darzana, cAritra ane tapanI ArAdhanA cAra skaMdha rUpe sAdhu bhagavaMto tathA gRhasthozrAvakonA daSTAntopUrvaka varNavI che. tyAra bAda mokSanagaramAM praveza karavAmAM kAraNarUpa vizeSa ArAdhanAnAM cAra mULadvAro A pramANe kahevAmAM AvyAM che. (1) parikrarmavidhi (2) parANasaMkramaNa (3) mamatvaviccheda (4) samAdhilAbha 1. pahelA parikarmavidhidAranA 15 peTAdAro nIce mujaba che. 1. ariha dvAra: ariha eTale yogya ArAdhanAne lAyaka koNa thaI zake tenuM varNana karI gRhasthamAM vaMkacUlanuM ane sAdhumAM cilAtIputranuM daSTAnna ApyuM che. 2. liMga dhAra: gRhastha mATe temaja sAdhu mATe ArAdhanAmAM upayogI veSa-paheravezanuM varNana karyuM che. sAdhune mahapatti, rajoharaNa, zarIrane kAryotsargadvArA vosirAvavuM, acelapaNuM tathA kezalocanuM svarUpa jaNAvI liMgayukta tathA guNayukta hovA chatAM guru upara dveSa karanAra ArAdhaka banato nathI. A viSaya para phUlavAlaka muninuM daSTAta varNavyuM che.. 3. zikSAlAra : sAdhu ane zrAvakane uddezIne grahaNazikSA ane AsevanazikSA daSTAnto sAthe ApI che. banne zikSAonuM paraspara sApekSapaNuM, mokSa mATe tenI sAdhanA, zrAvakanI savAramAM uThatA bhAvavAnI bhAvanA, dinakRtya tathA zrAvakanA guNonuM vivecana che. 4. vinacakkAra: vinayanuM mahattva daSTAnto sAthe varNavyuM che. 5. samAdhilAra: samAdhinA prakAro, tenuM svarUpa, samAdhinuM mAhAbhya namirAjarSinA daSTAntapUrvaka varNavavAmAM AvyuM che. 6. manojhanuzAkti dAra:- manane vasudattanA daSTAntapUrvaka zikhAmaNa ApavAmAM AvI che. 7. aniyatavihAra Ara :- anicatavihAranuM svarUpa tathA teno vidhi varNavavAmAM Avyo che. 8. rAja dAra: A rAjAne AzrayIne aniyatavihAra dvAra che. svarAjyamAM tIrtha-darzanathI loko dharmanI prazaMsA kare. teone dharmanI prApti, bhavanA svarUpanuM ciMtana, devaguru Adi dharma-sAmagrInI durlabhatAno khyAla, uttama manoratho, patine vasatidAna, A loka paralokamAM vasatidAnanA VIII Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA praveza . lAbho, sAdhu ane zrAvaka mATeno lAbha vidhi, tenA guNonuM varNana, durgatAnArI tathA mulakamuninuM daSTAnna ane darzana vizuddhi Adi cha guNonuM varNana karyuM che. 9. pariNAma lAra :- A dvAra tenA ATha peTAdvAronA varNanapUrvaka sAdhu-zrAvakane AzrayIne varNavyuM che. temAM (1) A bhava parabhavanA guNanI vicAraNA (2) putrane zikhAmaNa (3) kAlavigamana-zrAvakanI pratimAo (4) putrane samajAvavuM-putrapratibodha (pa) susthita ghaTanA (6) AlocanAdAna (0) AyuSyanuM parijJAna (8) anazana-saMthArA dIkSAno svIkAra vagere bAbatono tathA tene lagatA viSayo-dharmajAgarikA, dhamarAdhanAnA zubha manoratho, putrane zikhAmaNa nahi ApavAmAM vaja ane kesarInuM daSTAMta, kAlavigamananI zarUAta ane temAM pauSadhazALAkaraNa, munisevana darzana Adi zrAvakanI 11 pratimAnuM varNana, samyakatva vagara dhamanuSThAnanI niSphaLatAaMdhaputranuM daSTAMta, sAmAyikanA pAMca guNonuM varNana, sAdhAraNa dravyanA upayoga mATenA dasa sthAnonuM suMdara varNana, AlocanAnA viSayonuM svarUpa-AyuSyaparijJAnanA dvAro. 1. devatA 2. zukana 3. upazruti 4. chAyA 5. nADI 6. nimitta che. jyotiSa 8. svapna 9. ariSTa 10. yaMtraprayoga 11. vidyAdvAra vivecavAmAM AvyA che. 10. tyAgadvAra: sahasamallanA daSTAMtapUrvaka A dvAra vivecyuM che. 11. maraNa vibhaktikAra :- A dvAramAM sattara prakAranA maraNanuM svarUpa varNavI temAMnA vaihAnasa ane gRdhrapRSTha maraNa upara jayasuMdara-somadattanuM daSTAMta ApyuM che. 12. adhiegata maraNavArA :- AmAM paMDita maraNanuM mAhAtmaya gAIne tenA para naMda ane suMdarInI rasamaya kathA ApI che. paMDita maraNano prabhAva-phaLa vagere darzAvI A dvAra pUrNa karavAmAM AvyuM che. 13. zItikAra: zItidvAra athata zreNidvAra. AmAM zreNinA varNanamAM bhAvazreNi upara svayaMbhUdattanuM daSTAMta ApavAmAM AvyuM che. 14. bAvaLAlAra :- kadaMrpa vigere bhAvanAonuM svarUpa varNavyuM che. prazasta aprazasta bhAvanAonA prakAro puSpacUlA vagerenA daSTAMto sAthe nirdezyA che. 15. saMlekhanAdAra:- AmAM anazanano vidhi tathA gaMgadattano prasaMga Apyo che. 2. bIjA parANasaMkramaNalAranA 10 peTI dAro A pramANe che. 1. dizAdvAra : A dvAranuM svarUpa varNavI dizAno avagraha (AcArya pada) nahi ApavA upara zivabhadrasUrinuM daSTAMta. 2. kSAmaNAdvAra - dvAranA svarUpanuM varNana tathA kSamApanA nahi ApavA upara nacazIlasUrinuM daSTAMta. 3. anuzAntikAra : dvAranA svarUpanuM vivecana, strIsaMganA doSo-saMsargajanya doSonuM varNana ane enA para sahamAlikAnuM daSTAMta ApyA bAda (4) paragaNasaMkramaNavidhidvAranuM svarUpa, (5) susthitagaveSaNAdvAra, (6) upasaMpadAdvAra, (0) parIkSAhAra, (8) pratilekhanAhAra, (9) pRcchAdvAra tathA (10) pratipRcchAdvAranuM svarUpa varNavI bIjA paragaNasaMkramaNadvAranI pUrNAhuti karavAmAM AvI che. 3. trIjA mamatvaviccheda dAranA nava peTA kAraNe nIce mujaba che. (1) AlocanAvidhAna (2) zayyA (3) saMtAraka (4) niyamaka (5) darzana (6) hAni (6) pratyAkhyAna (8) khamAvavuM (9) khamavuM. A dvAronA svarUpanuM varNana che. AlocanA vidhAnahAranA 10 peTAdvAra 1. keTalA kALe AlocanA ApavI, 2. kone ApavI, 3. koNe ApavI, 4. nahi ApavAmAM kyA doSo, 5. ApavAmAM kyA guNo, 6. kevI rIte ApavI, . AlocanAno viSaya, 8. gurue kevI rIte apAvavI, 9. prAyazcitta, 10. phaLa-A dvAronA svarUpavarNana prasaMge AcArya mahArAjanA 36 guNonuM varNana ane kSAmaNAdvAra upara caMDarudrAcAryanuM daSTAMta ApI bAkInA zathyAdi dvAronuM svarUpa samajAvI A trIjuM dvAra pUrNa karavAmAM AvyuM che. IX Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA praveza 4. cauthA samAdhilAbhadAranA nava peTA dvAro nIce mujaba che. (1) anuzAstidvAra, (2) pratipattidvAra, (3) sAraNAdvAra, (4) kavacadvAra, (5) samatAdvAra (6) dhyAnadvAra, (7) lezyAdvAra, (8) phaLadvAra, (9) vijahanAdvAra, anuzAstidvAramAM enA 18 peTAdvAronuM varNana che. te dvAro A pramANe che. 1. aDhAra pApasthAnaka, 2. AThamadasthAna, 3. krodhAdi kaSAyo, 4. pramAdadvAra, 5. pratibaMdha, 6. samyaktvasthiratva, 0. arihaMtAdiSaTkabhaktimAnapaNuM, 8. paMcanamaskAramAM tatparapaNuM, 9. samyajJAnopayoga, 10. paMcamahAvrata, 11. kSapakane catuH zaraNagamana, 12. duSkRtagAMkaraNa, 13. sukRta anumodanA, 14. bAra bhAvanA, 15. zIlapAlana, 16. Indriyadamana, 10. tapamAM udyama, 18. niHzalyatA. A badhAM dvAro dRSTAMto sAthe varNavyAM che. te pachI prativRtti vagere dvAronuM vivecana kyuM che ane aMte mahasena rAjarSinA manoratho ane temaNe karelo anazanano prAraMbha, temanI Indre karelI prazaMsA ane devAdie karelA upasargo ane temAM rAjarSinuM nizcalapaNuM rAjarSinA bhAvibhavanuM varNana karI, granthakartAe potAnA gurvAdinI paraMparA darzAvIne granthanI samApti karI che. bAramA saikAnA bahuzrutagItArtha saMvignaziromaNi AcArya bhagavaMta zrI jinacaMdrasUri mahArAje racela, zrI saMghanA paramapuNyodaye sva. A. vijayamanoharasUri mahArAja sAhebanA parama vineya ziSyaratna paM. vibudhavijayajI gaNivaranI zubha preraNAthI temanA gurubhAI paramatapasvI munibhagavaMta zrI hemendravijayajI tathA paMDita bAbubhAI savacaMdanA saMzodhana-saMpAdanathI A mahAna grantha zrIsaMghanA karakamalamAM AvI rahyo che. eka paNa mokSArthI AtmA A granthanA vAMcana-zravaNathI bAkAta na rahe. vyAkhyAnamAM paNa A grantha sarvatra vaMcAya ane vartamAnakAlIna zrIsaMghane bhagavAna jinezvaradevanA mArganI ArAdhanAnuM jJAna ane zraddhAbaLa prApta thAya eja eka abhilASA. khaMbhAta dahevANanagara, DhokaLa kuI, poSa suda 6. siddhAMtamahodadhi 5. pU. svargata AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAno pra. pra. ziSyANu mitrAnaMdavijaya X Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA saMpAdakIya saMpAdakIya saMvegavaMzALA'nuM saMzodhana-saMpAdana karatAM paramAtmAnA zAsana pratye amArA aMtaramAM je ahobhAva pragaTyo che teno anubhava ame ja karI rahyA chIe. jagatane e kevI rIte batAvIe? kAraNa, zabda dvArA enuM varNana karavuM atIva muzkela che. paNa amane khAtrI che ke A granthanuM je koI nikaTa muktigAmI AtmA vAMcana karaze tene jarUra jainazAsana pratye ane zAsananA sthApaka arihaMtadevo pratye ahobhAva pragaTaze. A granthanI suMdara viSaya-saMkalanA ane mokSamArganuM maulika vivecana jotAM ema lAgyuM ke have pU. AcArya bhagavaMto tathA vidvAna munipravaro Adi A grantha vyAkhyAnamAM vAMce to Aje je dharmazraddhAnA pAyA hacamacI gayA jevuM dekhAya che te pAchA sthira banI jAya. jaina zAsananI mArmikatAne darzAvato A grantha eka ArisA samo che. paththaradilamAM paNa saMvegarasanI sera pragaTAvavAnI zakti A granthamAM che. sUrizekhara zrIjinacaMdrasUriviracita saMvegaraMgazALA granthanuM saMpAdana ame karI zakyA te ame amAruM ahobhAvya samajIe chIe. grantha aMgenuM varNana Amukha, prastAvanA ane pravezamAM thayuM che. haju enuM varNana karavuM hoya to ghaNuM thaI zake ema che. granthanuM nAma ja enI mahattA puravAra kare che. paNa e viSayamAM ame UMDA nahiM utaratAM saMpAdana aMge saMkSepamAM nivedana karIzuM. A grantha prathama zrIjinadattasUri prAcIna pustakoddhAra phaMDa taraphathI granthAMka 13 tarIke saMskRta chAyA sAthe 3000 zloka pramANa chapAyo hato. paNa temAM mudraNanI temaja chAyA vigerenI azuddhio hatI. AthI pU. munirAja zrI hemendravijayajI mahArAja 10,053 zloka pramANa samagra grantha chapAvavAnI bhAvanAvALA hatA. teoe tenI presakopInuM kArca lagabhaga pAMceka varSa pahelA mane (paM. bAbubhAIne) soMpyuM hatuM. aneka kAryo vacce paNa 2022mAM te kArya pUrNa karI pU. munirAjazrIne meM presakopI soMpI. tyAra bAda teozrI AkhI presakopI vAMcI gayA. pU. AcAryadevo Adine vaMcAvI. keTalAka zakti sthaLo ame bannee tADapatranI pratanI phoTo kopI uparathI sadhAya che. A prata jesalameranA bhaMDAramAM lakhAyelI. jenI phoTo phIlma AgamaprabhAkara pU. munirAjazrI puNyavijayajIe pU. munirAja zrI hemendravijayajIne batAvelI. tyArabAda Agama prabhAkara pU. munirAjazrI puNyavijayajIe phoTophilma uparathI phoTo kopI karAvI ApI. je phoTo kopI hAla zrI jaina vidyAzALAnA bhaMDAramAM hayAta che. A granthanI presakopI jaina vidyAzALAmAM sva. saMghasthavira pa. pU. A. . vijayasiddhisUrIzvarajI mahArAja sAhebanA hastalikhita bhaMDAranI hastalikhita prata uparathI karavAmAM AvI hatI. presakopI karatI vakhate bIjI eka prata pU. AgamaprabhAkara munirAjazrI puNyavijayajI taraphathI maLI hatI paNa te bahu madadarUpa banI zakI na hatI. saMzodhanamAM be prationo upayoga karavAmAM Avyo che. (1) jesalameranA bhaMDAranI pratanI phoTokopI jeno ullekha ame upara karela che. (2) hastalikhita prata pAnAM 233, prata naM. 4605 Agama prabhAkara munirAja zrI puNyavijayajI taraphathI maLelI. A rIte presakopI karatI vakhate be pratio ane saMzodhana karatI vakhate bIjI be prationA AdhAre A granthanuM meTara ame taiyAra karela che. A graMthanI racanA vi.saM. 1125mAM thayela che. ane je prati uparathI ame saMpAdana karyuM te vi.saM. 1203 mAM lakhAyelI che AthI granthakAranA samayanI najIkanA ja samayanI prati maLI javAthI A saMpAdana prAyaH zuddha thaI zakayuM haze evI amArI dhAraNA che. jo ke keTalAMka zakti sthaLo jeno nirNaya karI zakyA nathI te emane ema ja rahevA dIdhAM che paNa te bahu ja alpa che. A saMpAdanamAM pU. AcArya devo Adi, AgamaprabhAkara pUjya munirAja zrI puNyavijayajI tathA anya mahAnubhAvoe je sahakAra Apyo che te sarvanA ame traNI chIe. A mahAna granthanA saMpAdanamAM ghaNI ghaNI kALajI rAkhavA chatAM maMdamatipaNAthI, draSTidoSathI athavA presadoSa AdithI je kAMI kSatio rahI gaI hoya te badala mithyAdukRta aparNa karIe chIe. dasa hajAra zloka pramANa A saMvegaraMgazALA grantha potAnA nAma pramANe adabhuta Atmika sukhane apAvanAro grantha che. A zAstra amArA mATe to dIpakanI garaja sArI che. AnuM saMpAdana karatA amane emAMthI divya prakAza maLyo che. dareka mokSArthI jIvone eka vAra lakSapUrvaka vAMcavA athavA sAMbhaLavAnI amArI khAsa vinaMti che. lI. saMpAdako vaizAkha zukla tRtIyA sva. AcAryadeva vijayamanoharasUri-ziSyANa amadAvAda, hemendravijaya paM. bAbubhAI savacaMda zAha Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA vigata maGgalAcaraNam saMsAravane dharmadurlabhatA ArAdhanAdhikArI svarUpam racanAprayojanam nagarIvarNanam mahasenanRpavarNanam nRpakrIDAvarNanam puruSAgamanam nRpapazcAttApaH pUrvabhavavarNanam puNyapApasvarUpacintanam mahasenaM jAtismaraNajJAnasya prAptiH mahasenanRpacintanam zrI vIrajinAgamanam dharmadezanA kSamAyAcanA hitazikSAvarNanam viSavikAra varNanam putrAnuzAstiH devyaMnuzAstiH dIkSA hetuprayANaH dIkSAgrahaNam- prabhudvArAnuzAstiH zrIgautama gaNadhara stutiH zrIgautamadharmopadezaH ArAdhanAsvarUpam sAmAnya ArAdhanA svarUpam darzana sAmAnyArAdhanA cAritrasya sAmAnyArAdhanA sAmAnyatapArAdhanA saMkSepavizeSArAdhanA svarUpam madhunRpaduSTAntaH sukozalanRpa dRSTAntaH vistRta ArAdhanA svarUpam caturthaH mUladvAranAmAni marudevA dRSTAntaH munimahasenasya pRcchA kSullakamuni dRSTAntaH prathamaH parikarmavihidvArepandraha pratidvAram prathama arhadvAravarNanam badakacula dRSTAntaH vaGkaculaniyamagrahaNam niyamapratipAlanam anukramaNikA pRSTha vigata 1 2 2 cilAtiputra dRSTAntaH ArAdhanAdhikAro varNanam dvitIya liGgadvAravarNanam 3 3 muhapattyAdiliGgaprayojanam 4 4 5 7 7 6 10 11 12 13 14 14 kulavAlakasya dRSTAntaH tRtIya zikSAdvAra svarUpam surendradattasya dRSTAntaH AsevanazikSA svarUpam jJAnakriyA sApekSa upAdeyatA AryamaGagU AcArya dRSTAntaH aGgAramardakasya dRSTAntaH grahaNa Asevana zikSAbhedAH sAdhu - gRhasthAbhyo sAmAnya AcAradharmaH gRhasthasya vizeSArAdhanA sAdhuvizeSArAdhanAH caturtha-vinayanAmakadvAram zrI zreNikanRpa dRSTAntaH stenaprAptaye abhayakathita jIrNa zreSThikanyAkathA 15 16 16 17 kanyAkathAyAH bhAvopalambhadvAreNa 17 stenaprANaprAptiH vidyAdAnasvIkArazca 17 samAdhi nAmaka paJcamadvAravarNanam namirAjarSi dRSTAntaH ghaSTam manaH anuzAstidvAra 18 18 vasudatta dRSTAntaH aniyatavihAranAmaka saptamadvAravarNanam 18 16 durgatAnArI dRSTAntaH aniyatavihArakaraNe guNAH 16 16. zrIselakasUri dRSTAntaH 20 pRSTha 34 34 35 35 36 38 36 41 le 47 48 46 42 42 caturthaH putrapratibodhakadvAram paMcama susthitaghaTanAdvAram 43 43 SaSTam AlocanAdvAram 43. saptamam AyuparijJAnadvAram 44 sAtmam AyuH parijJAnadvAre 45 ekAdazapratidvAravarNanam anazana pratipattidvAram pariNAmadvAram tyAgadvAravarNanam 46 46 sahasramalla dRSTAntaH maraNavibhaktidvAram jayasuMdara somadatta dRSTAntaH udAvinRpaH dRSTAntaH 46 52 57 58 60 61 61 nRpasyAniyatavihAra nAmakASTamadvAravarNanam 62 vasatidAnasyaguNAH 64 66 vigata jina bhavana jinabimba 21 vasatidAne tArAcanda kurucanda dRSTAntaH 22 pariNAma nAmaka navamadvAram 71 22 dharmajAgarikAH ihabhava - parabhava hitacintanam 71 22 putrazikSAdApanam 72 24 putrasyAzikSaNe doSopari bajrakesari dRSTAntaH 73 kAlanirgamanadvAram 24 75 25 ekAdaza paDimAvarNanam 76 77 27 mithyAtve andhaputrasya dRSTAntaH 28. sAdhAraNadravyaviSayavarNanam 78 sAdhAraNadravyavyayaviSaye jinapUjA Agamalekhana sAdhu-sAdhvI svarUpam sAdhAraNadravyavyayaviSaye zrAvakazrAvikA svarUpam sAdhAraNadravyavyayaviSaye pauSadhazAlA svarUpam darzanakAryasvarUpam adhigatamaraNadvAram sundarInandadRSTAntaH zreNidvAram svayambhUdatta dRSTAntaH bhAvanAdvAram puSpacula dRSTantaH AryamahAgiri dRSTAntaH eDakAkSanagarotpattivarNanam dazArNakUTasya gajAgrapadanAmotpattiH saMlekhanAdvAram gaGgadattasya dRSTAntaH paragaNasaMkramanAmaka dvitiyadvAram prathama dizAdvAram AcAryasya yogyatAvarNanam zivabhadrAcArya dRSTAntaH kSAmaNAdvAram kSamApanAdvAram nayazIlasUri dRSTAntaH anukramaNikA pRSTha 76 76 to to to 81 82 82 83 84 86 86 87 64 64 65 66 67 67 EUREUR 101 102 105 106 108 110 110 111 112 112 - 115 118 118 118 116 120 120 121 XII Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA 165 126 167 167 126 167 168 131 166 201 204 204 134 134 206 208 138 173 212 vigata tRtIya anuzAstidvAram mahilAsaGge doSAH sukumArikA dRSTAntaH siMhaguphAvAsImuni dRSTAntaH pravarttinyaiH anuzAstiH sAdhvIvargAnuzAstiH vaiyAvRttasya mAhAtmyam saMsargajanyaguNadoSaNavarNanam ziSyasya guruM prati kRtajJatA paragaNasaMkramaNAya anumatiyAcanam susthitagaveSaNAdvAram upasaMpavAra svarUpam parIkSAdvAra svarUpam pratilekhanAdvAra svarUpam haridattamuni dRSTAntaH pRcchAdvAram pratIcchAdvAram mamatvavyucchedadvAram AlocanAvidhAnadvAram lajjAatyAge-tyAge kapilavipradRSTAntaH AlocanAvidhAnadvAram suratejanarasundarayoH dRSTAntaH dvitIya zayyAdvAram girisuyajugala dRSTAntaH tRtIya saMstArakadvAram gajasukumAla dRSTAntaH arNikAputtasya dRSTAntaH caturthaHniryAmakadvAram paJcama darzanadvAram SaSThamahAnidvAram saptamapAnakaparikarmayuktapratyAkhyAnadvArasvarUpam aSTamakSAmaNAdvAram navama svayaMkSamApanAdvAram caNDarudrAcArya dRSTAntaH caturthasamAdhilAbhadvAra prArambhamaGgalAcaraNam anuzAstidvAram aTThArasapAvaThANadvAram prANivadhatyAgasvarUpam prANivadhezvazrRsnuSayAH dRSTAntaH alIkavacanasvarUpaM vasunRpadRSTAndAH pRSTha | vigata 122 | adattAdAnasvarUpam 124 zrAvakaputravasudatta dRSTAntaH 125 maithuna svarUpam 125 girinayaranivAsinI dRSTAMtaH parigraha svarUpam 126 lohanandajinadAsa dRSTAMtaH 127 krodha svarUpam 128 prasannacandra dRSTAntaH mAna svarUpam 126 bAhubalI dRSTAntaH mAyA svarUpam 133 vaNikputra dRSTAntaH 133 lobha svarUpam kapila dRSTAntaH | prema (rAga) svarUpam 136 arhamitrasya dRSTAntaH 137 dveSa svarUpam 138 | dharmarUci dRSTAntaH kalaha svarUpam 140 harikezIbala dRSTAMtaH 141 | abhyAkhyAnapApasthAna svarUpam 144 aGgarSe dRSTAntaH 147 aratirati svarUpam 147 kSullakakumAra muni dRSTAntaH 148 paizunya svarUpam 150 subandhusacivacANakyoH dRSTAntaH | paraparivAda svarUpam 151 subhadrA dRSTAntaH 152 mAyAmRSAvAda svarUpam 153 kuTakSapaka dRSTAntaH mithyAdarzanazalyasvarUpam 154 jamAlidRSTAntaH 154 madanAmakadvitIyadvAram 155 jAtimedavipraputra dRSTAntaH kulamademarici dRSTAntaH rUpamadaviSaye kAkandIvAstavya157 bhrAtroH dRSTAntaH 157 balamade malladevasya dRSTAntaH 157 zrutamade sthUlabhadradRSTAntaH 157 tapamadasvarUpam 156 dRDhaprahAridRSTAntaH 160 lAbhamadasvarUpam DhaMDhaNakumAradRSTAntaH anukramaNikA pRSTha vigata 162 | aizvaryamadasvarUpam 165 163 dhanasAraputrasyadRSTAntaH 163 dhanasAraputrasyadRSTAntaH 166 164 tapamada-aizvaryamadasthAne buddhibalamada 165 priyatAmadasvarUpam 166 166 krodhAdinigrahanAmaka tRtIyadvAram 167 pramAdatyAganAmaka caturthadvAram 167 madyasvarUpam madyamAsAdisvarUpam 168 abhayakumAreNa mAMsasya maharghatvasthApanam 201 viSayasvarUpam 166 kaNDarikasyadRSTAntaH 203 170 kaSAyasvarUpam 170 nidrAsvarUpam 171 agaDadattasyadRSTAntaH 205 172 vikathAsvarUpam 172 guNakarastriyAdikathAsvarUpam 172 dyUtasvarUpam 206 anyaprakArekhamAdasya aSTasthAnAni .206 174 sarvapratibandhatyAganAmaka paJcmamdvAram 211 176 SaSTamam samyaktvadvArasvarUpam 176 arihaMtAdibhaktidvAram 213 kanakarathanRpadRSTAntaH 213 214 aSTamam paJcanamaskAradvAram 177 zrAvakaputradRSTAntaH 217 zrImatIdRSTAntaH huNDikayakSadidRSTAntaH 218 samyagjJAnopayoganAmaka SaSTamdvAram yavamunidRSTAntaH 220 paJcamahAvratanAmaka dazamaMdvAram 221. ahiMsAmahAvratasvarUpam 222 mRSAvAda viramaNasvarUpam 222 adattAdAnaviramaNasvarUpam 223 maithunaviramaNasvarUpam 223 224 kAmasukhasya azubhatvaM dRSTAMtAH ca 186 mahilAnAM durguNAH 225 mahilAnAM doSAH ca . 187 grbhaavsthaasvruupm| 225 160 cArudattadRSTAntaH 162 mahilAsaMsarge doSAH tyAge guNAH 162 tadviSaye upadezaH ca / abhyantarabAhayagranthayoHsvarUpam mahAvratasyabhAvanAsvarUpam 226 163 mahAvratAnAm arakSaNe doSAH 230 176 178 178 218 150 216 180 161 moc WW000 155 224 186 226 228 228 163 161 Xiill Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA anukramaNikA pRSTha 231 lyh 265 lyh 265 lyh lyh lyh lyh h 272 * 240 275 241 275 242 276 276 243 243 278 278 vigata | vigata pRSTha ujjhikAdidRSTAntaH dvitIya pratipattidvAre dhrmdhyaanciNtnm| 264 catuHzaraNasvIkAravarNanam 231 tRtIya sAraNAdvAram catuHzaraNasvIkAravarNanam caturthaH kavacadvAram dRSkRtagarhAdvAram paJcamam samatAdvArasvarUpam 266 kSAmaNe upadezaH 235 SaSTamdhyAnadvAram 266 sukRtAnumodanAdvAram 238 saptamlezyAdvAram 270 bhAvanApaTaladvAram 236 jambUphalabhakSakadRSTAntaH 270 anityabhAvanAsvarUpam 240 aSTamphaladvAram 271 naggainapadRSTAntaH 240 aSTamphaladvAram azaraNabhAvanAsvarUpam navamam vijahanAdvAram anAthImunidRSTAntaH 241 | ArAdhanAkRtAM prazaMsA saMsArabhAvanAsvarUpam mahasenakRtA gautamagaNadharastutiH tApasazreSThinAdRSTAnntaH | mahasenasya ArAdhanAyai cintanam 276 ekatvabhAvanAsvarUpam. 242 mahasenasya anazanaprArambhaH parasahAyAnicchoparI vIravibhudRSTAntaH indrakRtA prazaMsA anyatvabhAvanAsvarUpam 243 vigata pRSTha sulasaparihAsena zivasya vairAgyam parIkSAyai devAkRtopasargavarNanam 277 azucibhAvanAsvarUpam 244 | mahasenasyazcilatvam zucivodrasya dRSTAntaH 244 sarvArthasiddhau utpattiH arthakAmAnAm azubhatvam 245 mahasenasyabhAvibhAva kathanam 278 AzravasaMvara-nirjarAbhAvanAnAM svarUpam 245 gautamagaNadharadarzita lokasvarUpabhAvanAsvarUpam 246 mahasenasyAgAmIbhavavarNanam 276 zivarAjarSeHdRSTAntaH 246 sthavirakRtA gautamastutiH 276 bodhidurlabhaMbhAvanAsvarUpam 246 granthakartugurvAdInAM nAmAdivarNanamvaNiputradRSTAntaH 247 grantharacanAvarNanam suvarNasyASTaguNaiH dharmaguruH parIkSA 248 lekhkprshstiH| 280 sadguroHsvarUpam zIlapAlanadvAre zIlasvarUpam 250 indriyadamanadvArasvarUpam indriya-avijaye bhadrAdInAM dRSTAntAH cakSurindriya viSayesamaradhIradRSTAntaH 253 ghrANendriyaviSeya gandhapriyakumAra 254 rasanendriya avijayesodAsanRpadRSTAntaH sparzendriyaavijayeviprasutadRSTAntaH 254 tapodvAre tapaHkaraNa-akaraNayoH guNadoSAH 255 niHzalyatAdvAre zalyAnAMsvarUpam 255 brahmadattacakrIdRSTAntaH 256 mAyAzalye pIThamahApIThadRSTAntaH 258 mithyAtvazalyoparInandamaNiyAradRSTAntaH dvitIya pratipattidvAraprArambhaH zrI saGghasya mAhAtmyam kSamApanA ca dvitIya pratipattidvAra kSamApanA 262 virAdhanAyAH kSAmApanA 262 pApagardA 263 280 251 252 254 256 261 261 XIV Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1 se 16 / / Namo'tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa || / / acintyamahimAnidhAna zrIzaGGkezvarapArzvanAthAya namaH / / / / anantalabdhinidhAnAya zrI gautamasvAmine namaH / / / / prabhu zrImadvijayarAjendrasUrIzvarAya namaH / / sirijiNacandasUriviraiAsaMvegaraMgasAlA maGgalAcaraNam. "maGagalAcaraNam" // 8 // usu | rehar3a jesiM payanaha-paraMparA uggamantaraviruirA / namirasuramauDasaMghaTTa - khuDiyavararayaNarAi vva | ahava sivapahapaloyaNa - maNajaNahatthappaIvapaMti vva / tihuyaNamahie te usabha - ppamuhatitthAhiye namaha | ajja vi ya kutitthiyahatthi - satthamaccatthamottharai jassa / dugganayavagganahanivaha - bhIsaNo titthamayanAho taM namaha mahAvIraM, - 2 aNaMtarAyaM pi parihariyarAyaM / sugayaMpi sivaM 4 somaM pi cattadosodayArambhaM je nivvANagayA vi hu, nehadasAvajjiyA vi dippaMti / te appuvyapaIvA, jayanti siddhA jayapasiddhA aisayasahassasuMdara-mayaraMduddAmasuyasaroyassa / jiNamuhasarappasUyassa 'mUlanAlAiyaM jehiM | pAlita - paruvinte, nicvaM paMcappa - yAramAyAraM / guNagaNahare gaNahare, te goyamapabhiiNo vaMde | aNavarayasuttadANA - gaMdiyamuNibhamaraniyarapariyarie / niccaM caraNapahANe, kariNo vya thuNAmi ujjhAe kAruNNapuNNahiyae-dhammujjayajaMtujaNiyasAhejje / dujjayanijjiyamayaNe, muNiNo paNamAmi 'navanihiNo guNarAyarAyahANiM, namAmi savyannuNo mahAvANiM / bhImabhavAgaDanivaDaMta - jaMtunirayajjarajjuM va taM jayai pavayaNaM 7 pava- yaNaM va sAraM jamaMgiNo daddhuM / vasaha vva uppahaM patthi - yA vi laggaMti maggaMmi // 11 // cintAraghaTTasaMjoyaNeNa, suhajhANavasahaseNIe / je bhavakUvAdAya-DDhiUNamuDDhaM parANiti ArAhaNAghaDImA - liyAe ArAhagaMgivaggudayaM / nijjAmage gurU te, muNiNo ya namAmi savisesaM | sugaigamamUlapayavI - caukhaMdhArAhaNA imA jehiM / saMpatA te vaMde, muNiNo gihiNo ya abhiNaMde | ArAhaNAbhagavaI, jayau jae jaM daDhaM samArUDhA / nAvaM va bhavyabhaviNo, taranti rudaM bhavasamudda sA jayai ya suyadevI, jIe pasAeNa maMdamaiNo vi / kaiNo bhavaMti niyaicchi-yatthanitthAraNasamatthA sayalajaNasalahaNijjaM, payaviM jesiM payappabhAveNa / pattomhi vibuhapaNae, te niyaguruNo paNivayAmi itthaM samatthathoyavya-satthavisayAe patthuyathuIe / karaDighaDAe suhaDo vva, daliyapaccUhapaDiyakkho maMdamaI vi sayamahaM mahantaguNagaNagurUNa sugurUNa / caraNapasAeNaM bhavya - hiyakae kiM pi jaMpemi [jummaM ] // 19 // // 10 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // 1 rAjate yeSAM padanakhaparamparA, udgamadravirucirA / namrasuramukuTasaGghaTTa - khaNDitavararatnarAjivat ||1|| athavA zivapathapralokanamanojanahastapradIpapaGktivat / tribhuvanamahitAn tAn RSabha - pramukhatIrthAdhipAn namata ||2|| adyApi ca kutIrthikahastisArtha-matyarthamAkrAmati yasya / durganayavarganakhanivaha-bhISaNastIrthamRganAthaH / / 3 / / taM namata mahAvIra-manantarAyamapi parihRtarAgam / sugatamapi zivaM, somamapi tyaktadoSodayArambhaM ||4|| ye nirvANagatA api khalu, snehadazAvarjitA api dIpyante / te apUrvapradIpA jayanti siddhAH jagatprasiddhAH / / 5 / / // 1 // mn m // 4 // // 5 // F 1. dUga0 / 2. aNaMtarAyaMpi parihariyarAyaM' iti pade anantarAgamapi parihRtarAgam iti padasaMskAre virodho varttate tathA'pi anantarAyamapi parihRtarAgam iti padasaMskArakaraNena tatparihArobhavati / 3. sugayaM pi sivaM' ityatra yaH sugataH saH kathaM zivo bhavitumarhati iti virodho bhavet, tathApi zobhanaM gataM jJAnaM yasya saH = sugata iti tAtparyagrahaNena sugato'pi zivaH - kalyANakArI bhavatIti virodhaparihAro bhavatyeva / 4. 'somaMpi cattadosodayAraMbha' ityatra somaHcandraH doSAyAH-rAtreH udayasya Arambhaka eva iti virodho varttate kintu somaH saumyaH bhagavAn doSANaM-rAgAdidoSANAm udayasya yo ArambhaH saH tyaktaH saH tyaktadoSodayArambho bhavatyeva / evamanyatrApi yathAtatthyaM padaghaTanA kAryA / 5. thUla0 1 6 tava0 / 7. prAjanam / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 20-50 saMsAravane dharmadurlabhatA-ArAdhanAdhikArIsvarUpam "saMsAravane dharmadurlabhatA " // 25 // // 26 // iha hi viyaMbhaMtakayaMtasIha - hammantajantumiganivahe / vilasiraduddatiMdiya - sAvayauppaMkalallakke | vikkaMtakasAyavilAsa - ppasaMkule mayaNavaNadavaraudde / duvyAsaNAvisappira- girisariyApUraduggaMmi nibiDaduhaviDavikiNNe, viyaDaMmi bhavADavIkaDillaMmi / dIhaddhamaddhagehiM va saMcaraMtehiM sattehiM | gaMbhIranIranIrahi-nihittamuttAhalaM va maNuyataM / jugasamilAnAeNaM, laddhUNaM kaha vi dullaMbhaM tattha vi kahiMpi savisesa - dullahaM Usare vva varasassaM / marubhUmIe kappa - humaM va sukulAi lahUNaM tattha viya bhAvibhaddattaNeNa, sesattaNeNa ya bhavassa / abalattaNeNa dujjaya-taradaMsaNamohaNijjassa sugurUvaesasavaNA, sayaM pi vA kammagaMThibheeNaM / taDitaDapAlaMbaM piva, gurugirisarihIramANehiM rorehi va nihANaM, suvejjamiva vivihavAhivihurehiM / avaDaMto paDiehiM samattha- hatthAvalaMbaM va | savisesapunnapayarisa - labdhaM savyannudhammamakalaMkaM / nijjiyaciMtAmaNikappa- pAyavaM pAviuM paramaM hiyameva gaveseyavya-mappaNo taM ca jaM na ahieNa / vAhijjai niyameNaM, kahiMpi katto vi kaiyA vi // 29 // [tIhiM visesayaM ] taM ca tahAvihamaNuvama - ma'ccaMtegaMtiyaM paraM mokkhe | mokkho ya kammakhayao, kammakhao puNa visuddhAe // 30 // ArAhaNAe ArA-hiyAe tA tIe sai hiyatthIhiM / jaiyavyamuveyamuvAya - virahao hoi no jeNa // 31 // [jummaM] // 27 // // 28 // sA puNa kAumaNehi vi, tadatthapayaDaNasamatthasatthANi / motuM 1 abhiutehi vi, nAuM tIrai na jaM sammaM // 32 // tamhA''rAhaNasatthaM, supasatthamahatthaheuparikiNNaM / gihisAhUbhayavisayaM, vocchamahaM tucchabuddhI vi "ArAdhanAdhikArIsvarUpam" zo ArAhaNamicchaMto ya, tigaraNaM paDhamamevaM ruMbhejjA / aniruddhaM jeNa imaM kiM asuhaM taM na jaM kuNai tahAhi asamaMjasaM bhamaMto, niraMkusaM vivihavisayaraNNaMmi / arairaikumaikariNI - kasAyakalabhorujUhajuo kayabahuguNatarubhaMgo, pamAyamayamattamaNakarI esa / avaguMDhai appANaM, pae pae bahuviharaeNaM atthaniravekkhavittI, paikkhaNa'nnannayannakayaghaDaNA / asai vva vilasamANI, vANI vi aNatthapatthArI asamaMjasavAvAro, savvattha samaMtao vi aniruddho / tattAyagolakappo, kAo vi na hojja kusalakaro ekkekkaM pi imesiM, logadugAvAyavIyama'niruddhaM / kiM puNa tassamavAo, jaejja tA tannirohakae so puNa pasatthagaMthaprattha- ciMtaNA - virayaNA''iNA ceva / sammaM pAraddheNaM, saMjAyar3a nannahA jamhA atthehAe tasseva mANasaM, bhAsaNeNa puNa vayaNaM / hoi cciya suniruddhaM, tallihaNAIhiM puNa kAo evaM ca kammabaMdhekka - heupaDiruddhajogapasarassa / hohI mahappaNo cciya, uvayAro patthuyapabaMdhA iha (ya) tannirohajaNio, esuvayAro paro'Nubhavasiddho / saMvegavaNNaNe puNa, pae para pasamasuhalAbho taha saMvegasanivyeya - pamuhaparamatthavittharo jattha / dullambho sumiNaMmi vi, vaNijjai taM paraM satyaM | jattha puNA'NAibhava - bhAsavaseNaM sayaM pi saMsiddhA / taha sukara cciya govAla - bAlavilayAiyANaM pi kAmattha'jjaNavisaMyA, nivanIIgoyarA taha uvAyA / desijjaMti bahuhA, satthaM tamaNatthayaM maNNe | iha saMvegA''ihiya'ttha - desagasseva ettha satthassa / savaNaparibhAvaNesuM, niccaM pi buhehiM jar3ayavyaM | saMvegagabbhasupasattha- satthasavaNaM hi hor3a dhaNNANaM / savaNe'vidhammataragANaM ceva tA samarasA''pattI avi ya jaha jaha saMvegaraso, vaNijjai taha taheva bhavyANaM / bhijjaMti khittajalamimma- yA''makuMbha vva hiyayAI // 49 // sAro'vi ya eso cciya; dIharakAlaMpi cinnacaraNassa / jamhA taM ciya kaMDaM, jaM viMdhai lakkhamajjhe vi // 50 // 1. abhiyukteH / // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 34 // // 35 // E mA // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // "jo // 47 // // 48 // 2 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 51-82 racanAprayojanam - nagarIvarNanam, suciraM pi tavo taviyaM, cinnaM caraNaM suyaM pi bahupaDhiyaM / jai no saMvegaraso, tA taM tusakhaMDaNaM savvaM // 51 // taha saMvegaraso jai, khaNaM pi na samacchalejja 'divasaMto / tA vihaleNa kimimiNA, bajjhADaNaTThANakaTTeNaM // 52 // pakkhaMto mAsaMto, chammAsaMto va baccharaMto vA / jassa na sa hojja taM jANa, dUrabhavyaM abhavyaM vA // 53 // rUve cakkhU mihuNe, hiyAliyA rasavaIe jaha lavaNaM / taha palogavihIe, sAro saMvegarasaphAso // 54 // eso puNa saMvego, saMvegaparAyaNehiM parikahio / paramaM bhavabhIrutaM, ahavA mokkhA'bhikaMkhitaM // 55 // "racanAprayojanam" - tA tavyuDDhikae cciya, na kevalaM kammavAhivihurANaM / bhaviyANamappaNo cciya, ciraguruyejjovaesAo // 56 // melittu vayaNadavye, bhAvA''rogekkaheumAraddhaM / ArAhaNArasAyaNa-meyaM ajarAmarattaraM // 57 // kiMcaparigalai pAvasalilaM, Thiyassa ArAhaNAsasipahAe / jIvasasikaMtamaNiNo; paikkhaNaM divvajoissa // 58 // | saMvegasAramesA, vAyaMta-suNaMta-bhAvamANANaM / kAhI kalusa pi maNaM, vimalaM kayagapphalaM va jalaM // 59 // eto cciya laliyapayA, akuDila-komala-suhaDatthakaliyA yoakkhaMDalakkhaNavarA, suvaNNarayaNujjalasarIrA // 60 // suisuhayabhaddasaddA, vivihAlaMkArakaliyasavvaMgA / ullasiyapasantarasA pagiTThaparaloyavisayakarA // 61 // bahubhAvavirayaNAu, uppAyaMtI paraM parANaMdaM / parihariyaasaggAhA, aNatthabahulA ya na kahiM pi // 2 // bahuehiMto upajIvi-ya'tthasArA mahAbhujisseva / karaNavihIe vi hu kaya-parissamA mUlakAlAo // 3 // appasamaraiparANaM, nicvaM pi hu vihiyamohaNAsANaM / nANA'bhogarayANaM, udaggavayasaMgayANaM ca // 64 // samaNaviyaDaDhavilAsINa, kANa maNaharaNakAraNaM na imA / nayaNasuhadAiNI bhAva-NijjavayaNA ya no hohI // 65 // [chahiM kulayaM] evaM ciya dUrujjhiya-niyayapariggahapasaMgavaMchANaM / sugihatthANa vi nivvui-nimittamesA kaha na hohI // 66 // kiMcajaha ya aNaMtarajAyaM pi, kiM pi kaTThiTThagovalAidalaM / sADaNasaMdhaNavihiNA, kAUNaM avaciovaciyaM // 6 // AkAraMtaravihiNA, Thavei suvisiTThamaMdirateNa / ainiuNasuttahAro, taheva ahayaM pi uvautto // 68 // suyadiTThacira pameyaM, kiM pi pAraddhagaMthapAuggaM / gAhA-siloga-gAha'ddha-kulagapamuhaM parakyaM pi // 9 // avaNayaNadANavihiNA, kahiMpi kAUNa avaciovaciyaM / dArANuguNatteNaM, etthaM kathayi ThavissAmi // 70 // sapabaMdhesu ya niyakavya-gabvacAgatthamavarakairaiyaM / pakkhivamANo takkaraNa-sacittajutto vi hoi lahU // 71 // kevalamuvayArakae, paresimeso mahaM samAraMbho / so ya saparobhayauttIhiM, juttijuttattaNamuvei 72 dIsai ya jeNa savisesa-gAhage Agayammi vaNiyajaNo / saparobhayahaTTapayaTTa-bhaMDavicchaDaDavavahArI // 73 // esA ya patthuyArA-haNeha saMvegaraMgasAlatti / bhaNNai viNicchiyatthA, guNanipphaNNeNa nAmeNa // 74 // esA ya jahA raNNA, mahaseNeNaM navalladineNaM / jaigihivisayA puTThA, siTThA jaha goyameNaM ca // 5 // jaha taM sammaM ArAhiUNa, so pAvihI ya nevyANaM / taha ettha kahijjataM, avahiyacitA nisAmeha. // 76 // "nagarIvarNanam" - atthi dhaNadhaNNapaDipuNNa-paurapuragAmaniyaharamaNijjo / ramaNijjavalAvanna-juvairehantadisicakko // 77 // disicakkAgayanegama-kIrantavicittabhUriyavahAro / vavahArajjiyabahudhaNa-jaNakAriyapavarasurabhavaNo surabhavaNatuMgasiMgagga-dhavaladhayanivahabhariyanahavivaro / nahavivaraTTiyaneyara-paribhAviyarammayaguNoho // 79 // rammayaguNoharaMjiya-paMthiyakIrantavAsaparivaMcho / kaccho nAma jaNavao, jaMbUdIvammi bharahaddhe goviMdasayANugayo, bahuhalio NegaajjuNo jo ya / egaharihaliyaajjuNa-mavamannar3a bhArahakahaM pi. tattha juvai vya suviyA, diNaaramutti vya paurapahakaliyA / suvibhattavannasannA, paccakkhA saddavijja vya // 82 // 1. hiyayaMto pAThAM0 1 2. hitAlikA = hitazreNiH / 3. kASTheSTakopalAdidalam / 4.0cara pAThAM / 5. ytigRhivissyaa| 6. yathA yuvatI saMvRtAGgopAGgA bhavati tathA nagarI api prAkAreNa suvRtA-surakSitA / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 83-112 mahasenanRpavarNanam - nRpakrIDAvarNanam // 87 // // 89 // // 90 // // 91 // // 92 // // 93 // jA vahar3a garuyaparihA - salilAulasAlavalayaparikhittA // jalanihijagaIveDhiya - jaMbuddIvassa samasIsiM |jA niccapayaTTavisaTTanaTTa - kalageyavaDDhiyA''NaMdA / paracakkabhayavimukkA, kayajugalIlaM viDaMbeDa | aiguruyariddhivittharaparigayajaNadijjamANadANAe / vesamaNo vi hu maNNe, jIe samaNo vva paDihAi sA himaselasamujjala- mahantapAsAyaruddhadisipasarA / sirimAlA nAmeNaM; ahesi nayarI surapuri vya paumANaNAhiM supaoharAhiM, viyasaMtakuvalayacchIhiM / bahiyA pukkhariNIhiM, anto nArIhiM jA sahai | bahusAhiyAo vissuya - kar3akulakaliyAo kANaNAlIo / bahiyA anto pavarAo, jIe chajjanti ya sahAo // 88 // paramekko cciya doso, tIe purIe guNAlikaliyAe / khiSpaMti maggaNA jaM, parammuhA dhammavaMtehi nimmalajasovalaMbhe, atthitaM saMgaI ya sAhUsu / rAgo suyammi cintA, niccaM ciya dhammakammammi | sAhammiesuM vacchalla - yA ya rakkhA duhattasattesu / suguNajjaNammi taNhA, nivAsiNo jattha loassa pAler3a taM ca paNamanta - bhUyamaNimauDamasiNapayapIDho / accantapayaMDapayAva - vijiyasAraiyadivasayaro | tikkhakaravAlaniddaya - niddAriyadasiraverikarikuMbho / puraparihuvbhaDabhuyaDaMDa - caMDimamusumUriya vipakkho " mahasenanRpavarNanam"rUvaviNijjiyamayaNo, sasivayaNo kamalapattasamanayaNo / accaMtapauraseNo, rAyA nAmeNa mahaseNo sohaggacAyaviusattaNeNa, ego vi NegarUvo vya / rAmAmaggaNavibuhANa, hiyayagehesu jo cuttho | DiMDIrapiMDapaMDurachata-cchannaMtaraM disAcakkaM / chajjai ya vijayajattAsu, jassa vihiya'TTahAsaM ca ujjhiyapariggahANaM, vajjiyavisayANa bhikkhuvittINa / sumuNINa va sattUNaM, jo dhammaguruttaNaM patto paggahiyakhaggapasaraMta, - nIlakaMticchaDubbhaDo hattho / jassa raNe uggayadhUma, - keusohaM samuvyahai taM natthi jaM na jANai, sa mahappA buddhipagarisavaseNa / kiMtu niddakkhinnattaM khalattaNaM pi hu na jANei // 99 // acvaMtahayagayo vi hu, pauravipattI vi jaM sa naranAho / bahukarivaraparikiNNo, suhio vi ya taM mahacchariyaM // 100 // ekko cciya se doso, jaM suguNaDDho vi teNa siTThajaNo / akaro cAiyavasaNo, anAsadaMDo kao savyo // 1 // tassa ya ranno muhacaMda - caMdimAvijiyakomuimayaMkA / nimmerarUvarAyanta - cArusiMgArasasirIyA uttamakulasaMbhUyA, susIlayAlaMkiyA vigayapaNayA / bhattA suguNA''sattA, bhajjA nAmeNa kaNagavaI xxn // 95 // // 96 // // 97 // ww ro nu | nIsesakalAkosala-kalio rUvI guNAlao somo / paDibiMbo iva raNNo ya, ahesi putto [ 3 ] jayaseNo // 4 // | suvisuddhabuddhipagarisa - nicchiyanIsesasaMsayatthesu / nayagabbhamahatthapasatya - satthaparibhAvaNaparesu // 5 // | saMdhiviggahajANA''saNAi - guNachakkapaNihiyamaNesu / niyasAmikajjasAhaNa - bahumaNNiyajIviyavyesu F | avaropparagADhaparUDha-paNayaparicattaviNogesu / sukaIsu va apuvyattha - ciMtaNacchinnache // 7 // // 8 // maMtIsu dhaNaMjayajaya - subaMdhupamuhesu vissuyajasesu / Aroviyarajjabharo so ya Nivo kIlai jahicchaM tahAhi"nRpakrIDAvarNanam" |kayAi maMjugujiubbhaDappaDaMtaneuraM, visaMThulucchalaMtatArahAralaTThakaMThiyaM; | avaMgahAratuTTadIhakaMcidAmasuttayaM, vicittayaM paloyae paNaMgaNANa naTTayaM | kayAi gADharuTThaTThamattahatthikaMdharaM samAruhitu pANipallaveNa dhAriaMkuso / salIlamAyayappahesu kANaNesu kIliuM jaNovarohakAyaro samandire niyattae |kayAi bhUricaMcarIyapijjamANadANayaM, gayiMdamaMDaliM suvegayaM turaMgavaggayaM / | visiTThamaTThakaTThasiTThayaM susaMdaNukkaraM pagiTThaladdhasAsae mahAbhaDe ya pecchae - | kayAi puNNapAvabandhamokkhajuttijuttayaM, aNegabhaMgasaMgayaM bhavassarUvasUyagaM / niraMtaraM tadatthadinnacittau savimhayaM, asesadosanAsayaM nisAmae ya AgamaM // 83 // // 84 // // 85 // // 86 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // 1. dharmavadibhaH mArgaNAH = yAcakAH parAGmukhAH kSipyante iti virodho bhAsate api tu dharmavadbhiH dhanurvadbhiH mArgaNAH = bANAH parAGmukhAH kSipyante ityarthagrahaNena virodhaparihAro bhavati / 2. nidhAriyadariya tADapatrIya prata meM pAThAntara hai| 3. aMgayahAranuttadIhakaMcidAmasuttayaM pAThAM0 / tADapatriyapratameM 'rayaMgahAra' pAThAMtara hai| 4. prakRSTalabdhasvAzayAn / 4 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 113-148 iya puvyabhavajjiyabhUri- punnapabbhArapuNNavaMchassa / voleMti vAsarA tassa rAiNo vivihakIlAhiM "puruSAgamanam" aha annayA kayAI, atthANImaMDave nisannassa / savveyarataruNIdhuvva - mANasiyacArucamarassa | dUradisAgayasAmaMta- maMDalIpaNayacalaNakamalassa / annannasevagajaNe, saNiyaM pakkhittacakkhussa | kaMpirataNuNA siyasiraruheNa, sakkhA jarApaNihiNa vva / kaMcuiNA saMlataM, sigdhaM uvasappiUNevaM jayau jayau devo, mANamIlaMtarAmA -muhakumuyamayaMko, sokkhavallINa kaMdo / kuvalayadaladIha-racchIlacchIe lIlA - lasabhuyaparisato savvasaMpattijutto puruSAgamanam . // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 24 // // 25 // // 26 // // 32 // vinnavaNijjamimaM pahu ! paDihayapaDiyakkhalakkha ! amhANaM / aMteuraTThiyANaM, savvatto dinnadiTThIgaM | parapurisapaloyaNavAulANa, katto vi jhatti saMpatto / vaNavAraNo vva ego, puriso anivAraNo bhImo viso vva khaggadheNUe, saMgato girivaro vya garuyaM go / ubbhaDabhuyadaMDubbaddha - vIravalao ayuddhamaNo kaNagavaIe devIe vAsabhavaNammi Niyayagehe vva / nAho vva so paviTTho, avaganniyakaMcur3asamUho Nisiya'ggakhaggadhAyA vi, tattha na kamaMti yajjathaMbhe vva / dappubbhaDA vi suhaDA, tammuhapavaNeNa nivaDanti // 22 // karuNAe cciya manne, na pahariyaM teNa amha purisANaM / annaha kayantakappassa, tassa katto bhave khalaNA // 23 // assuyamadiTThapuvyaM, iya erisakajjaminhimAvaDiyaM / eto uyariM devo, Aisai jayaM tayaM kuNimo iya socyA koyabharubbhavanta - bhAlayalabhiuDibhImeNa / puNarutaphuruphurantA - hareNa taMDaviyabhamuheNa sAmaMtasuhaDaseNAvaIsu, nivyaDiyapurisayAresu / navakuvalayadaladIhA, cakkhU khittA mahIvar3aNA aha taM kayaMtajaNaNiM va bhIsaNaM pecchiUNa sAmaMtA / saMkhohavasA jAyA, cittA''lihiya vva savye vi // 27 // seNAvaisuhaDehi vi, tavyaiyarasavaNacattamANehiM / sussamaNehi va saMlI - NayAe diNNaM maNo jhatti 5rA rAyA vi sahaM suNNaM va, pecchiuM pANikaliyakaravAlo / dhI sevagAhamA ! viphala-vihiyaporisaphaDADovA // 29 // avasaraha turiyametto, cakkhuppasarAu iya payaMpato / Abaddhapariyaro lahu, nIhario rAmabhavaNAto | aha caMDacavalamaMgala - vissaMbharapamuha aMgarakkhehiM / bhAlayalaghaDiyakarasaM - puDehiM bhattIe viNNatto | deva pasIyaha viyaraha, AesaM amha ettha patthAve / viramaha sayaM na jutto, paDhamaM ciya patthaNAbhaMgo | jai vi sayaM na niyattaha, khaNamekkaM taha vi pecchagA hoha / cakkhukkhevA hi pahUNa, hunti pAraddhavigghaharA // 33 // | iya saviNayappayaMpiya-savaNamaNAgovasantaparikovo / darakaMpiyAe diTThIe, patthiyo te'Numannei to cAyakuMtakaravAla- bhallisellAipaharaNasameyA / nivvivaravammabhUsiya-taNuNo caMDAiNo caliyA pattA ya kameNaMte - uraMmi diTTho ya tattha so puriso / AsINo sejjAe, devIe samaM tato bhaNio | re re purisA'hama! sAmi - sAlamahilaM malicchasamasIla / kAmiMto tumaminhiM, par3asasi kINAsavayaNammi // 37 // | niyaduccarieNa vi tuha, hayarassa, jar3a vi hu na pahariDaM jutaM / taha vi hu niyapahucittANu - vittio hammasi nirutaM // 38 // navaraM eva Thie vi hu, khAmesu narAhivaM viNayapaNao / jar3a jIviyaM samIhasi, ahavA savaDaMmuho hosu // 39 // muMcasu bhavaNa'vbhantara - muvadaMsasu porisaM khaNaM ekkaM / jAva'jjavi nivaDai no, kayantadiTThi vya bANA''lI // 40 // | iya jaMpiUNa accanta - maccharucchAhabhUrisaMraMbhA / jAya na te paharaMti, vajjariyaM tAva teNa imaM |haMho bAlisaruvA ! kharanaharavibhinnakuMbhikumbhassa / kiM kIrar3a kesariNo, kuvieNa vi hariNanivaheNa kiMvA ubbhaDataMDaviya- caMDamaNiphAraphaNakaDappeNa / vihagAhivassa kIrai, rusieNa vi bhuyagavaggeNa tA muyaha vihalasaMraMbha - nibbharaM paharaNapphaDADovaM / sAmatthANaNurUvo hi, vikkamo hoi maraNAya jaM ca niyasAmibhajjaM, kAmijjaMtaM paloiuM tubbhe / asamaMjasaM payaMpaha, evaM pi vimUDhayAe phalaM niyasAmattheNa jao, taggihiNIe mae pavannAe / sAmittamavakkataM, dUre cciya tumha naravaiNo evaM ca uvavaittaNa- doso vi hu majjha vijjai na ko vi / tumhArisANa vi puro, evaM iha AvasaMtassa // 47 // aha bADhamamariso bhe, ko vArai mama taNummi pahareha / kiMtu na so esa jaNo, satthagaNo pakkamati jtth||48|| // 34 // // 35 // saddo . // 44 // // 45 // // 46 // 1. vRSaH - kRSNaH / 5 // 30 // // 31 // // 41 // jA "jo Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 146-186 puruSAgamanam iya jaMpiyAvasANe, uggIriyapaharaNA daDhaM kuviyA / te nAvaDaMti jA tAva, thaMbhiyA teNa puriseNa // 49 // | aha vajjalevaghaDiya vya, pattharukkIriya vva savve vi / jAyA niccalataNuNo, so puNa kIlitu khaNamegaM // 50 // kaNagavaI 'pANIe, gahiUNaM paTTio ayuddhamaNo / muNito ya imo savyo, yuttato bhUminAheNa // 51 // to teNa ciMtiyamimaM kiM koI imo suro vya khayaro vya / hojja va vijjAsiddho, evaMvihasattisaMjutto // 52 // jai tAva suro kiM tassa, mANusIe imIe kira kajjaM / aha khayaro so vi na bhUmi - goyariM nUNa vaMchejjA // 53 // | vijjAsiddho vi visiTTha - rUvapAyAlajuvaipamuhAsu / saMtIsu divyanArIsu, kaha imaM aNusarejja dhuvaM // 54 // ahavA pAsavisappira - kayantavasajAyadhAukhohassa / kassa na kassa va hiyayaM, kAumakajjaM abhilasejjA // 55 // kiM vA imiNA so ko vi, hou jujjai na saMpayamuvehA / bhajjaMpi arakkhanto, kaha rakkhissAmi mahivalayaM // 56 // desaMtaresu vi imo, majjha kalaMko ciraM pavittharihI / eto cciya rAmo vi hu, sIyAe kae gao laMkaM // 57 // tA jAvajjavi No dUra - desamaNusarai so durAyAro / tAva sayameva gaMtUNa, taM aNajjaM nigiNhAmi // 58 // thaMbhaNapamuhaM cirasikkhiyaM ca, vijjAbalaM parikkhAmi / iti ciMtiya kar3avayasuhaDa-saMgao paTThio rAyA // 59 // aha bhUmivaI muNiuM caliyaM, calioddharasindhurabhImayaraM / mayarAidhayAulabhUsirahaM, rahasubbhaDasevagaruddhadisaM // 60 // disicakkapavaTTaturaMgagaNaM, gaNanAyakadaNDavaIhiM juyaM / juvaIjaNakAyarakhobhakaraM, karahohaparoviyavakvarayaM rayajANavasukkhayakhoNirayaM, rayaNubbhaDabhUsaNavitthariyaM / churiyAimahAuhadinnabhayaM bhayakaMpirabAlayacattapahaM pahasaMtapaDhaMtasumAgahayaM, hayahesiyatAsi asiMkhalayaM / layaNaggagayaM gihisaccaviyaM, viyasantamahAbhaDaloyaNayaM // 63 // nagarIu bahuM cauraMgabalaM balavantavipakkhakhaekkasahaM / sahasacciya pAviyabhUrimahaM, mahaseNaNumaggiNa nIhariyaM // 64 // aha teNa samaggeNa vi, pariyario pavaraturagamAruDho / UsiyasiyAyavatto, rAyA jA jAi thevapahaM tAva puriseNa teNaM, daradaliyakayolamIsi hasiUNaM / naranAhaM mottUNaM, thaMbhiyamavaraM balaM sayalaM rAyA vi cittalihiyaM va, pecchiuM taM samaggamavi sennaM / paricintiuM pavatto, accantaM vimhayAulio ahaha ! mahApAyo kaha, evaMvihamaMtasattisaMjutto | kaha vA vibuhanisiddhaM, akajjameyaM vihaM kuNar3a manne erisaga cciya, te vi hu thaMbhAikAriNo maMtA / teNannonnANugamo, samasIlatteNa jAo siM ahavA kimaNeNa viciMtieNa, sumarAmi thaMbhaNi vijjaM / eyassa thaMbhaNaTThA, cirapaDhiyaM sugurumUlammi to savyaMganivesiya- rakkhAmaMtakkharo'nilanirohaM / kAuM nAsAperaMta - nimiyathiraloyaNaMburuho | paumamayaraMdasaMdoha - suMdaruddAmapasariyamaUhaM / thaMbhaNakaraparamakkhara - mAraddho sumariuM rAyA aha khaNamettaMmi gae, tattohuttaM paloyae jAva / darapahasireNa teNaM, pajaMpiyaM tAva puriseNa // 69 // // 62 // // 65 // // 66 // // 75 // ekkaM // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // he naravara! jIva ciraM, puvvaM maMdA gaI mamaM huMtA / tuha thaMbhaNavijjAe, saMpai pavaNovamA jAyA tA jar3a kajjaM bhajjAe, atthi ejjAhi sigghayegeNa / iya so payaMpamANo, turiyaM gaMtuM payaTTo tti ahaha kahaM cirasikkhiya-vijjA vi hu vihaliyA mameyANiM / vihalijjau ahava paraM, mottUNa parakkama iya ciMtiUNa rAyA, avicalacitto pavaDDhiucchAho / khaggasahAo sahasA, laggo tassANumaggeNa eso vaccai rAyA, esA devI imo ya so puriso / iya jaMpire jaNammi, tANi gayAI sudUrapahaM | paisamayakasAhayatarala-turayalahubhUrilaMghiyadvANo / thevaMtareNa rAyA, jAva na taM pAvai maNussaM tAya nirabbhA vijju vya, jhati devI adaMsaNIbhUyA / so vi ya puriso thANu vya, niccalo saMThio samuho // 80 // |egAgiNaM ca taM pecchi-UNa bhUmIvaI viciMtei / kiM sumiNamimaM mAyA va, hojja diTThIe baMdho vA // 81 // | ahavA kimaNeNa vigappieNa, imameva tAva pucchAmi / amuNiyasIle purise, pahariumavi jujjai na jamhA // 82 // to bhaNiyamaNeNa savimhaeNa, bho bho aNantasAmattha! bhajjA na kevalaM ciya, hariyA tumae mama maNaM pi // 83 // tA kahasu ko tumaM ? kiM, tae kulaM maNDiyaM maliNiyaM ? ca / erisamAhappeNaM, akajjakaraNeNa ya imeNaM // 84 // | teNAvi Isi hasiUNa, jaMpiyaM bho nariMda! saccamiNaM / vihiyaM ubhayaM pi mae, kulamailaNamekkameva tae // 85 // niyagihiNi pi hu nIsesa -nayaralogassa pecchamANassa / avagaNiyAvajaseNaM, arakkhamANeNa hIrantiM mo 1. yadyapi 'pANiM mi' iti prayogo bhavet, tathApi ArSatvAt strIliGge saptamI - ekavacanam / // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // 6 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 187-221 nRpapazcAttApaH - pUrvabhavavarNanam . iya guruyakulakalaMkaM, na pecchasi appaNo tuma muddha! / maha puNa porisavittiM pi, dosapakkhammi pakkhiyasi // 87 // ahavA padosapaloyaNaMmi, jAyai jaNo sahassakkho / jacvaMdho va na pecchai, girivaragurue vi niyadose // 88 // evaMviheNa tumae, taha kaha vi hu mailiyaM kulaM sayalaM / yaha vimalijjar3a no sukya-jalaharAsAravarise vi // 89 // nissAmannaparikkama-rahiyANaM bhadda! tujjha sarisANaM / nAmukkittaNametaM, yuccai bhUmIvaittaM pi // 0 // ko yA iha tuha doso, te avarajjhaMti ittha cirapurisA / asamatthaM pi tuma je, bhUmIpAlaM paTuMti // 1 // ko vA tesiM doso, nariMda! tumhArisANa kumaINaM / esa cciya hoi gaI, visayavyAmohiyamaNANaM / // 92 // iya soccA naranAho, lajjAmaulaMtanayaNasarasiruho / paribhAviuM pacatto, paosasamau vya vicchAo // 3 // "nRpapazcAttApaH" - thI majjha jIviyaM porisaM ca, balabuddhipagarisattaM ca / jeNa mae vayaNijjaM, uvaNIyA puvyapurisA vi // 14 // appA na kevalo cciya, lahuyattaM laMbhio adhanneNa / lahuIkayA mahanto, sikkhAguruNo vi bhayavanto // 15 // kiM jAeNa vi teNaM? jAeNa vi jIvieNa kiM teNa? / niyapuvyapurisalAghava-lesaMmi vi jo payaTTejjA // 16 // sacvaM ca visayamohiya-maINamiccAi jaM bhaNiyamamuNA / kahamannahamevaMviha-viDaMbaNA majjha jAejjA? // 17 // tahAhisatthassAvisao'yaM, na maMtataMtesu kusalayA atthi / ujjogiNo vi majjhaM, kiM balametto paraM hohI // 98 // evaM ca saMpayaM iha, tAvasadikkhA niseviuM jutA / kaha daMsissAmi muhaM, niyattiuM nayariloyassa // 19 // iya garuyavisAyapisAya-yAulijjantamANaso rAyA / jA muyai neva khaggaM, tA gahiyo teNa hatthammi // 20 // bhaNio ya mahAyasa! muyasu, sogamitto kayaM vicitteNaM / parihAseNaM mAiMda-jAlameyaM na paramattho // 1 // |tahAhi "puruSavaktavyam-pUrvabhavavarNanam" - nAhaM puriso na ya majjha, tujjha daiyAe kajjamavi kiM pi / na ya sAmannaparikkama-vikkaMto hosi taM rAya! // 2 // kiMtu iya vaiyareNaM, tiyaso haM paDhamadevalogAo / tujjha paDibohaNatthaM, puvvappaNaeNa 'Ao mhi // 3 // kiM yA mitta! na sumarasi, jamuNAnaiparisarammi puvvabhave / jaM Asi tumaM hatthI, bahulakkhaNasaMgayasarIro // 4 // |sattaMgaparidrANo, mahAnarindo vya visayapaDibaddho / pavahantadANapasaro, srospddidntibhNgkro| // 5 // bahukarikulapariyario, viyaranto tesu tesu ThANesu / karipisiyalAlasehiM, sabarajuvANehiM, diTTo si // 6 // to tehiM vAribaMdhaNa-pamuhovAehiM sarapahArehiM / parivArabbhUyaM tuha, viNAsiyaM gayakulamasesaM apamattayAe gaikosaleNa, durAu pariharanteNa / tumae tesimavAe, cirakAlaM rakkhio appA aha annayA kayAI, saliloyArammi tujjha gahaNatthaM / tehiM khaDDA khaNiuM, uvari chaiyA taNAIhiM // 9 // khittA taduvari dhUlI, taha jaha bhUmIe sA samA jAyA / to tarugahaNanilukkA, paloiuM te pavatta ti // 10 // tumamavi asaMkiyamaNo, puvyapavAheNa pANiyaM pAuM / iMto dhasa ti paDio, tIe khaDDAe vivasaMgo // 11 // aipaMDio si cirajIvio si, re! iNhiM kattha vaccihisi / iya kalakalaM karatA, sabarajuvANA ya saMpattA // 12 // to tehiM niddayaM dAri-UNa kumbhatthalAu thuulaaiN| mottAhalAI gahiyAI, jIyamANassa 4dasaNA ya // 13 // aha tikkhayeyaNApabala-jalaNajAlAkalAvasaMtatto / jIvittA khaNamegaM, jhatti tuma maraNamaNupatto // 14 // uvavanno ya naIe, gaMgAe parisarammi sAraMgo / tattha vi bAlo vi tumaM, sajUhanAheNa haNio si // 15 // tatto magahAvisae, sAliggAmammi somadattassa / vippassa suo jAo, nAmeNaM baMdhudatto ti // 16 // baMbhaNajaNapAoggo, kalAkalAyo ya ahigao tumae / jAgavihiparamakusala-taNeNa laddhA pasiddhI ya // 17 // kIraMti jattha kattha vi, saggatthaM ahaba rogasamaNatthaM / jAgA tesu ya paDhama, taM nijjasi pauralogeNa // 18 // kahasi ya jAgassa vihiM, payaTTase vivihapAvaThANAI / agaNiyaparaloyabhao, huNasi sahattheNa chAge ya // 19 // evaM vaccaMtesuM, diNesu egammi avasare rannA / pArambhio mahanto, turaMgameho mahAjAgo // 20 // AhUo tattha tumaM, rannA sakkArio ya bhattIe / paguNIkayA ya assA, sulakkhaNA jAgakajjeNaM // 21 // 1. AgataH / 2. salilAvatAre / 3. muktAphalAni / 4. dantau / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 222-256 pUrvabhavavarNanam // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // abhimaMtiyA ya tumae, veyapasiddheNa te vihANeNa / etthantaraMmi tArisa- jAgavihiM pecchamANassa | katthavi diTTha evaMvihaM ti, IhAiNo kareMtassa / jAyaM jAissaraNaM, ekkassa turaMgapoyassa diTThaM ca puvyajamme, jAgavihiviyakkhaNeNa huMteNa / jaM huNiyA bhayavihurA, bahuso vi gavAiNo teNa daTThUNa vaiyaramimaM tAhe paricintiyaM bhayatteNa / dhammacchaleNa pAvaM, aho kahaM uyaciNanti jaNA sAhaMti ya muddhANaM, jAge nihayA vayaMti saggaMmi / tippijjaMti ya tiyasA, jalaNammi huNijjamANammi // 26 // na muNaMti imaM pAyA, jai jAgahayA vayanti saggammi / saggAbhilAsiNo sayaNa-baMdhuNo tA varaM huNiyA // 27 // ahavA payaMDapAsaMDa-kUDapaDiyassa muddhaloyassa / ko doso avarajjhati, ettha veiyauvajjhAyA tA eyaM pAviTTha, suduTThaceTTha haNAmi uvajhAyaM / jai puNa jiyanti ee, jAganimittAgayA turayA iya ciMtiUNa teNaM, vacchayale kharakhurappahAreNaM / taha pahao sajja tumaM, jaha mukko jIviyavyeNa paviyaMbhiyapANivahA - bhilAsavasasaMviDhattapAyeNaM / ghaDiyAlae ya jAto, neraio paDhamanarayammi chavvihapajjattIe, payaDasarIro muhuttamajjhammi / jA ciTThasi tAva lahuM, pakuNantA kilakilArAvaM paramAhammiya - asurA, accantaM niddayA mahAkUrA / bIbhacchA bhayajaNagA, samAgayA tattha ThANammi dukkhaM vajjaghaDIe, kiM re ciTThasi viNissarasu bAhiM / ii jaMpiUNa vajjaM -kusehiM kaDDhinti tuha dehaM // 34 // tatto nisiyAe kappaNIe, kampanti suhumakhaMDehiM / aMgaM karuNasareNaM, tuha virasaM ArasaMtassa // 35 // aisahumakhaMDie vi hu, puNo vi milie taNummi sUe vva / bhayavihuro nAsanto, gheppasi tehiM tumaM sahasA // 36 // to vajjakuMbhiyAe, heTThA pajjaliyativyajalaNAe / pakkhippasi pAgatthaM, aNicchamANo haDheNa tumaM tattha ya accataM dajjha - mANadeho tisAe abhibhUo / vAharasi virasasaddaM, tesiM purato tumaM evaM tumbhe jaNaNIjaNagA, bhAyA sayaNA ya baMdhavA pahuNo / saraNaM tANaM tujjhe, tubbhe cciya devayA majjha tA muyaha khaNaM ekkaM, pAyaha salilaM pasIyaha iyANi / iya bhaNie hiTThamaNA, te mahuragirAe jaMpaMti // 40 // re! vajjakuMbhiyAmajjha-bhAgao kaDdiuM varAgamimaM / pAeha vAri sisiraM, tahatti paDivajjiuM avare tattatautaMbasIsaya- rasabhariyaM bhAyaNaM gaheUNaM / sisiraM ti payaMpaMtA, pAyanti tumaM mahApAyA // 32 // // 33 // // 37 // // 38 // // 39 // // 41 // // 44 // // 46 // ||jo aha teNa jalaNatulleNa, dajjhamANassa valiyagIvassa / tujjha aNicchantassa vi, bhettuM saMDAsaeNa muhaM nisiraMti tamAkaMThaM, to teNa kaDhijjamANasavyaMgo / mucchAnimIliyaccho, dhasa ti NivaDasi mahIvIde khaNaladdhaceyaNo asi - vaNammi sisiraM ti jAyasaMkappo / vaccasi tattha vi chijjasi, payaMDatarupattakhaggehiM // 45 // tatto puNo vi tehiM, raMgataraMgabhaMgurAvatte / veyaraNInainIre, khippasi pajjaliyajalaNAbhe tattha vi vijjuDDAmara - mahallakallolapellaNavaseNa / ubbuDDaNabuDDaNacalaNa - khalaNavAuliyasavvaMgo jaratarudalaM va kahavi hu, tIe kileseNa pattaparatIro / acchaMto asurehiM, ghettUNaM harisiyaMgehiM jottijjasi vasabho iva, rahammi accantabhuribhArammi / vijjhasi paikkhaNaM kuMta tikkhadhArAe ArAe aha tattha parissanto, jA gaMtuM neva sakkasi kahiM pi / tA uggamoggarehiM, cUrijjasi taM mahAbhAga ! apphAlijjasi viyaDe, silAyale bhijjase ya kuntehiM / chijjasi karavattehiM, pIlijjasi cittajaMtesu apphAlijjasi viyaDe - maMsakhaNDAI jalaNapakkAI / tADijjasi puNarutaM, vicittadaMDappahArehiM // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // | asuraviubviyagaruyaMga-pakkhi aitikkhanakkhacaMcUhiM / pahaNijjasi karuNasaraM, ruyamANo uDDhakayabAhU iya narayaubbhavaduhaM, aNubhUyaM jaM tae naravariMda! / taM savvaM parikahiuM, jayapahuNo cciya taranti paraM evaM sAgaramegaM nivasittA bhIsaNammi narayambhi / dukhAiM asaMkhAI, visahiya tatto mao santo tumamuvavanno bharahe, nayare rAyaggihammi rorakule / puttattaNeNa tattha vi, aNegarogAulasarIro | samayANuruvabhoyaNa - rogapaDIyArasayaNaparihINo / accantaM dINamaNo, bhikkhAvittIe jIvanto taruNataM saMpatto, tattha vi accantadukkhio santo / pariciMtiuM pavatto, dhI dhI maha jIviavyassa jaM sarise vi hu maNuattaNammi, tulle a iMdiaggAme / bhikkhAe jiyAmi ahaM, ime a dhannA pavilasanti // 59 // // 56 // // 57 // // 58 // 1. sadyaH zIghram, sajja sthAnake bhaTTa ! pAThAMtara / // 42 // // 43 // 8 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 260-266 pUrvabhavavarNanam // 62 // // 67 // // 68 // // 70 // // 71 // // 72 // ege vahanti sogaM, ajja na amhehiM kiMpi dinnaM ti / ajja na kiM pi hu laddhaM, ahaM tu evaM kilissAmi // 60 // chaDDijjai dhammakae, egehiM samuddharA vi niyariddhI / bahuThANajajjaraM pi hu, na caijjar3a kapparaM pi mae // 61 // ege khiyanti cakyuM santIsu vi neva pavarataruNIsu / saMkappovagayAsu vi, ahaM tu tosaM parivahAmi jaccakaNagacchaviM pi hu, ege jaMpaMti asuiyaM dehaM / rogasayavihuriyaM appa - No ya tamahaM tu salahemi ko jaya jIva nanda evaM ege thuvyanti mAgahajaNeNa / akkosijjAmi ahaM tu ninnimittaM pi bhikkhamao // 64 // parusaM pi payaMpantA, jaganti ege jaNANa paritosaM / AsIsAu dinto vi, addhacaMdaM lahAmi ahaM // 65 // iya paurapAvaNihiNo, nihINaciTThassa rogavihurassa / pavvajja cciya uciyA, jamhA tIe vi kiccamiNaM // 66 // malamaliNasarIrataM, bhikkhAvittIya bhUmisayaNaM ca / paravasahIsu nivAso, sayA vi sIuNhasahaNaM ca nikkiMcaNayA khantI, parapIDAvajjaNaM kisataNuttaM / jammasamaNantaraM ciya, eyaM tu sahAvasiddhaM me eyaM ca kuNai sohaM paramaM liMgissa na u gihatthassa / aNurUvaTThANagayA, saccaM dosA vi honti guNA // 69 // iya cintiUNa tumae, paramaM veraggamuvyahanteNa / gahiyA tAvasadikkhA, kayaM ca dukkaratavaccaraNaM aha pajjante mariuM, jaMbuddIyaMmi bhArahe vAse / veyaDDhammi girivare, rahaneuracakkavAlapure caNDagainAmadheyassa, pavaravijjAharassa bhajjAe / vijjumaIe gabme, pAubbhuo suyatteNa uciyasamae pasUo, kayamabhihANaM ca kulisayego ti / accantasuruvataNU, kumArabhAvaM samaNupatto | siksavio sayalakalA - kalAyakosallamappakAleNa / nahagamaNappamuhAo, vijjAo vi hu aNegAo aha jaNanayaNANandaM, maNassiNImANakumuyamAyaMDaM / taruNattaNamaNupatto, rehasi mayaraddhao vya tumaM samavayamittANugato, gau vya tiyacaccaresu sarasIsu / nissaMkkaM bhamasi pure, pauresuM kANaNesuM pi aha annayA kayAI, tumae 'oloyaNaTThiyA diTThA | hemappahavijjAhara-dhuyA surasuMdarINAmA tIse ya jovyaNeNaM, lAyaNNeNaM ca rUvavihaveNaM / sohaggeNa ya hiyayaM suhaya! tuhAyaDDhayaM dUraM tIe vi hu tuha daMsaNavaseNa, viyasantaNayaNakamalAe / kusumAuho vi vajjA - uho vya mayaNo pavitthario // 79 // navaraM samIvasaMThiya-sahINa lajjAe ruMbhiyaviyArA / nIluppalamuvadaMsai, sA tuha agghAyaNamiseNa kasiNAe rayaNIe saMkeo sUio imIe tti / harisabharanibbharaMgo, tumaM gato NiyayabhavaNaMmi to kayadiNakAyacyo, NiyaNiyagehesu pesiyavayasso / khaggasacivo nisIhe, nIhario NiyayagehAto keNa vi amuNijjanto, teNevoloyaNeNa saNiyapayaM / pavisittA sejjAe, tIe samIye nisanno si so esa divasadiTTho, pavarajuvANo tti jAyaharisAe / niyadaiyaNivvisesA, tujjha kyA tIe paDivattI // 84 // aha avaropparasavilAsa - vayaNagoTThIe gamiya khaNamegaM / tumae bhaNiyaM he suyaNu !, visarisaM dIsai tuhemaM // 85 // tahAhi // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 80 // // 81 // 55 585 // 86 // // 87 // // 88 // // 89 // // 90 // // 91 // // 92 // // 93 // taM Natthi osahaM natthi, so maNI sA na vijjae vijjA / 4 vijjA vi natthi te je, na tattha vAvAriyA piuNA // 94 // // | pammukkapANabhoyaNa - NhANavilevaNapamokkhakAyavvo / sogabharagabbhiragiro, ruyai ya pAsaTThio sayaNo jaNaNI vi se avicchinna-sogavasanissarantanayaNajalA / najjai diTThijugoinna-sindhugaMgApavAha vya // 95 // // 96 // 1. gavAkSesthitA / 2. kezacayaH / 3. kaTAha / 4. vaidyAH / | kaha pahasiyasasijoNhA - dehasirI kaha va bhuyagabhImo'yaM / rehar3a 2 cihuracao tuha, veNIbaMdheNa saMjamio | kaha lakkhaNehiM lakkhi-jjase tumaM vijjamANanAha vva / appattapaNaisaMgama - suhaM ca kaha najjai sarIraM tA kahasu suyaNu ! paramatthaM kiM so paI tae catto | ahavA cattA si tumaM, annAsatteNa teNeva aha tIe thevamauliya- loyaNanaliNAe jaMpiyaM eyaM / he suhaya! suNasu etthaM, paramatthaM visarisattammi AruDhajovyaNA haM, iheva vijjAhariMdaputteNaM / kaNagappahanAmeNaM, ubbUDhA gADhapaNaeNaM pariNayaNANaMtaramavi, maha dosA veyaNIyavasao vA / dAhajjareNa gahio, sa mahappA jalaNatulleNa to ubvellai kaMpai, dIhaM nIsasai virasamArasai / sihitAviyaloha' kavalli - majjhakhitto vya aNavarayaM pAraddhA ya aNege, tappiuNA rogapasamaNanimittaM / vivihosahappaogA, paricattAsesakajjeNaM 9 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 267-334 pUrvabhavavarNanam tappaNaijaNo vi daDhaM, tammai nimmAyapemasavvasso / tivvavaNahavyavAhova-daddhakhANu bva vicchAo // 97 // iya tassa AvayAe, vimaNummaNayammi nayariloyammi / kIrantesu ya vivihesu, devauvajAiyasaesu 98 // avi ahiyayaraM buDiMDha, baccaMte par3akhaNaM pi dAhajare / pammukkajIviyAse, niyattamANammi vejjagaNe // 9 // teNa paricintiyamimaM, aho na keNai kahaMpi sAhAro / kIrar3a vihurAvaDiyassa, thevamettaM pi jIvassa // 30 // aivacchalA vi niddhA vi, baMdhavA jaNaNijaNagasahiyAvi / AvayakUvAvaDiyaM taDaTThiyA, AvayakuvAvaDiyaM ceva soyNti||1|| thevaM pi jattha jAyai, jiyassa katto vi no parittANaM / tatthavi vasaMti logA, aho mahaM mohamAhappaM // 2 // jar3a kaha vi ya dAhajaro, mamaM imo usamejja thepi / tA ujjhiyasayaNadhaNo, jiNadikkhaM aNusarAmi ti // 3 // aha vihivaseNa divyo-sahAivirahe vi so NirAyaMko / jAo saMto sayaNe, moyAviya bahupayArehiM // 4 // pavajjaM paDivanno, guNasAgarasUriNo sayAsaMmi / chaTThaTThamAidukkara-tavacaraNaparo ya viharitthA // 5 // iya bho mahAyasa! tae, maha visarisaruvayaM samuddissa / puDheM jaM taM siTuM, savvaM pi mae jahAvittaM odI | evaM soccA mahaseNa-rAya! tumae viciMtiyaM taiyA / thI thI aNajjajjA -sattaM purisattaNaM majjha // 7 // thI thI buddhIe vi hu, nivaDau vajjAsaNI guNagiriMmi / satthatthapAragattaM pi, jAu pAyAlamUlaMmi pavisau darIe uttama-kulajammasamubhayo ya abhimANo / nII vi varAI purisa-pavaramavaraM aNusareu // 9 // jo vaMtamimaM teNaM, purisappavarutamaMgarayaNeNa / seviumahaM samIhAmi, sArameo vva nillajjo // 10 // so dhaNNo kyapuNNo, saphalaM tasseva mANusaM jammaM / sarayaNisAyaradhavalA, pattA teNaM ciya pasiddhI // 11 // NiyakulanahayalacaMdo, so cciya kaNagappabho paraM ekko / lIlAe jeNa dalio, ghoramahAmohapaDivakkho // 12 // he pAvahiyaya! evaMvihANa, purisANa suNiya saccariyaM / paramaNIparibhoge, sumuNiNisiddhe kahaM ramasi // 13 // jAu vi laDahalAyanna-punnasavvaMgiyAu payaIe / sohaggasamuggAo, maNaharasavvaMgaceTThAo // 14 // payaIe cciya saddAi-visayasuMderasImabhUmIo / dIsaMtakaMtasavvaMga-saMgisiMgAragaruIo // 15 // vammahanihIsu tAsu vi, mA maNa! taM ramasu NiyayaramaNIsu / pavaNapakaMpirapippala-pattasamuttAlacittAsu // 16 // annaM ca - jANasi tucchamiha suhaM, jANasi dukkhaM pi merugirigaruyaM / jANasi ya calaM jIyaM, jANasi tucchAo lacchIo // 17 // jANasi athirA nehA, jANasi khaNabhaMguraM samatthamimaM / taha vi hu gihavAsaM kIsa? jIva! no cayasi etAhe // 18 // iya niravaggahaveragga-maggapaDilaggacittapasareNa / AbaddhakrayalaMjalI, bhaNiyA sA sasimuhI tumae // 19 // he suyaNu! tumaM jaNaNI, tujjha paI jo ya so mamaM jaNago / jassuddhario'hamakicca-kUvayA cariyarajjUe // 20 // etto ya maha virAgo, yaTTai saMsAriesu kiccesu / tumama'vi mahANubhAye! paimaggaM aNusarejjAsu // 21 // jeNa kharapavaNatADiya-pallavacalamAuyaM calA lacchI / taDitaralaM tAruNNaM, visayA vi visaM va duhajaNagA // 22 // piyajaNajogo vi viyoga-vihario rogabhaMguraM gattaM / akkamai paikhaNaM parama-dAruNA veriNi vya jarA // 23 // aNusAsiUNa evaM, tIe gehAo jhatti nIhario / teNaM ciya maggeNaM, gato tumaM NiyayabhavaNammi // 24 // tattha ya Thiyassa tujjhaM, saMsArAsArayaM NiyaMtassa / veyAliyaputteNaM, paDhiyA ekkA imA gAhA ro jaha kiMpi kAraNaM pA-viUNa jAyai khaNaM virAgamaI / taha jai avaTThiyA sA, havejja tA kiM na pajjataM // 26 // eyaM ca tuma soccA, savisesasamullasaMtasuhabhAyo / jAe pabhAyasamae, alahanto maMdirammi raiM // // kar3avayajaNapariyario, vaNalacchiM pecchiuM viNikvanto / aha egatthujjANe, cAraNasamaNo tae dihro // 28 // jo pasatthaguNayaNamaNDaNo, mohamalladaDhadappakhaNDaNo / dehakaMtibhusiyadisAmuhI, pAvalogasaMgatiparaMmuho // 29 // jogamagganiggahiyamANaso, kammaverijayapayaDasAhaso / somayAe jaNacittaraMjaNo, mahigato vya chnnhrinnlNchnno||30|| saMgao. bhvvloypaayddiymggo| kohamANabhayalohavajjio, neva vAinivaheNa nijjio // 31 // ekkacalaNanimiyaMgabhArao, sUrasaMmuhakaya'cchitArao / selarAyasiharaM va niccalo, kAussaggagato sttvcchlo||32|| taM evaMvihaguNasaM-gayaM muNiM pecchiuM viyasiyaccho / pAesu tumaM paDio, evaM bhaNiuM pavatto ya // 33 // bhayavaM! sivamagguvadaM-saNeNa mama saMpayaM kuNa pasAyaM / tuha payajuyacintAmaNi-paloyaNaM hou mA vihalaM // 34 // 10 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 335-370 mahasenanRpacintanam // 35 // // 36 // evaM bhaNie pArA - viUNa ussaggamuggakaruNAe / jogo tti kaliya teNaM, bhaNiyaM bho bhavya ! nisuNesu etthaM aNorapAre, saMsAre dukkhalakkhapaurambhi / pAvijjai maNuyattaM, jIvehiM kahavi tuDijogA tattha vi Ariyadeso, dese vi hu varakulAisAmaggI / tattha vi sohaggovari - maMjarisariso ya jiNadhammo ||37|| jamhA narasuralacchI, labbhai maNuyattamavi ya tuDijogA / na vi labbhar3a jiNadhammo, acintacintAmaNIkappo // 38 // evaM ca rayaNanihilAbha - saMnibhaM pAviUNa taM kaha vi / jo nei viphalamaituccha - visayavAsaMgavAmUDho | so'NaMtavAramaNavaraya - jammajaramaraNavAripaDihatthaM / bahurogamayarabhImaM - bhavannavaM sevai varAgo // 39 // // 40 // ko nAma kira sakaNNo, sudIhakAlaM kilissiuM kaha vi / patto suvaNNakoDiM, hArati taM kAgaNIe kae // 41 // kiMca - 545 // 50 // // 51 // // 52 // // 54 // dhammatthakAmamokkhA, cauro kira hoMti ettha purisatthA / tANa puNa sesapurisattha- heubhAvo varo dhammo // 42 // taM puNa micchattatamoha-mohio No jahaTThiyaM jIvo / nAuM sakko paripIya - pauramairAraso vva naro tA bho mahAyasa! tumaM, ujjhiyamicchattasavyakAyavyo / jiNamekkaM ciya devaM, muNiNo guruNo ya sariUNa // 44 // pANivahamusAvAyaM, adattamehuNapariggahAraMbhaM / muMcasu imammi mukke, jIvo muccai bhavabhaeNa // 45 // na ya ettocciya dhammo, anno bhuvaNatae vi atthi varo / na ya eyaviutteNaM, mokkhasuhaM labbhai kahaM pi // 46 // na ya nissArassa, sarIrayassa eyassa dhuvaviNAsissa / dhammovajjaNamekkaM, mottUNa'varaM phalaM asthi // 47 // | kharapavaNapahayapaumiNi-dalaggalaggaMbubiMdu vya calassa / na ya dhammajaNaNavirahe, kiM pi phalaM jIviyassAvi // 48 // | paDipunnamimaM dhammajjaNaM ca, no savyavirativimuheNa / kAuM tIrai na ya eya- viraheNaM labbhae mokkho // 49 // na ya tadabhAve ca suhaM, nIsesakIlesalesaparihINaM / egantiyamaccantiya-maNatamannattha saMbhavai iya evaMvihasokkhaM, mokkhaM jar3a vaMchase tumaM laddhaM / tA jiNadikkhAnAvaM ghettUNa bhavannavaM tarasu iya butte harisavasucchalanta - pulaeNa bhatipaNaeNa / tumae gahiyA dikkhA, tassa samIve muNivarassa | aha paDhiyasayalasattho, suNiuNa maimuNiyasavyaparamattho / chajjIvarakkhaNaparo, gurukulavAsammi Nivasanto // 53 // vivihatavaccaraNAI, kuNamANo gurugilANabAlANaM / uvayAre vaTTanto - niMdanto puvyaduccariyaM apuvyApuvvaguNajjaNammi, abbhujjamaM parivahanto / savisesapasamapIUsa - pasamiyAsesakohaggI niggahiiMdiyavaggo, cirakAlaM pAliUNa pavvajjaM / kayapajjantANasaNo, devo jAto'si sohamme sA vi surasuMdarI taddiNAu, Arambha vihiyapavvajjA / puvyasiNehavaseNaM, tuha devitteNa uvavannA jAto ca mae saddhiM, paDibaMdho koi tujjha aigaruo / khaNamavi viyogadukkhaM, asahaMtANa ya gato kAlo // 58 // cavaNasamae ya tumae, nIo'haM kevalissa pAsammi / Apucchio ya bhayavaM, puvyabhave bhAvijammaM ca teNAvi gayapamokkhA, assaMkhasutikkhadukkhapaDibaddhA / puvyabhavA parikahiyA, imo ya bhAvinariMdabhavo to tumae'haM bhaNio, joDiyakarasaMpuDeNa sasiNehaM / mA kAhisi vaMjhamimaM, apacchimaM patthaNaM suhaya! jar3ayA haM naranAho, homi mahAvisayasaMgavAmUDho / gayapamuhabhavehiM tayA, tumae paDibohiyavyo tti pAvaTThANapasatto, apattajiNadhammasAracArito / mA nivaDissAmi puNo vi, dukkhavasImAsu kugaIsu paDiyannamimaM ca mae, cuo tumaM esa patthivo jAto / sA puNa devI bhajjA, kaNagavaI nAma tuha jAtA // 64 // pAeNa neva suhiNo, souM pi hu ahilasanti dhammagiraM / iya suduhaTTassa mae, tuha siTThI esa vuttanta // 65 // tA so'haM tuha mitto, so ya tumaM te ime ya puvvabhavA / jaM bahuguNovaveyaM taM itto kuNa mahAbhAga ! "mahasenasyacintanam" // 55 // // 56 // // 57 // // 59 // // 60 // // 69 // // 62 // F Fl iya kahie mahaseNo, jAI sariUNa niravasesaMpi / mucchAnimIliyaccho, niddovagao vva ThAr3a khaNaM | aha sisirapavaNapariladdha - ceyaNo bhAlanimiyakarakamalo / sAyarakayappaNAmo, rAyA taM bhaNiumAdatto paDivannabharuvvahaNeNa, suhaya! tumae na kevalaM saggo / samalaMkio virAyar3a, oinneNeha dharaNI vi jar3a vi tuha paNayavacchallayAe, tucchaM tiloyadANamavi / paccuvayArI hohAmi, kahamahaM taha vi ii kahasu // 70 // // 69 // 11 // 67 // // 68 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 371-406 zrIvIrajinAgamanam // 72 // // 73 // // 74 // // 85 // bhaNiyaM sureNa jar3ayA, jiNapayamUle pavajjihisi dikkhaM / paccuvayArI naravara !, hohisi nissaMsayaM taiyA // 71 // evaM kAhaM ti payaMpa - mANamuvaladdhasuddhasammattaM / motuM sagihammi niyaM, jahAgayaM paDigao tiyaso rAyA vi vimhiyamaNo, niyaniyaThANatthasuhaDakarituragaM / bhavaNaM devaM ca palo-iUNa ciMteumAdatto devANamaho sattI ! tahAvihaM daMsiUNa uDDamaraM / taha uvasAmaM nIyaM, jaha na muNai pecchago vi jaNo evaMvihaM supAmattha- sundaraM surabhayaM sarantassa / mANussaesa kiccesu, jIva kaha tujjha ramai maI | kaha vA vi vaMtapittAsuIsu, duggandhamalavilINesu / bhogesu paDibandho, uppajjai tujjha nillajja ! kiM vA khaNabhaMgurarajja - visayavAvAraciMtaNaM motuM / aNavarayamimaM ciya mokkha - heubhUyaM Na patthesi kiM hohI taM sudiNaM, savvaM saMgaM jahiM vimottUNaM / migacAriyaM carissAmi, sumuNipayasevaNAsatto kA hohI sA sunisA, jIe kaMDUyaNaTTayA vasabhA / ghaTTissanti mamaMDagaM, ussaggaTThiyassa thANuM va ko vA so sumuhutto, hohI khaliyAIdosapAmukkaM / AyArappamuhamahaM, jammi suttaM paDhissAmi ko vA sA velA vi hu, hohI jIe ya pakkhivissAmi / dehaviNAsapasate vi, karuNabharamaMtharaM diTThi | kaiyA va thevakhalie vi, parusavayaNehiM bohio santo / harisabharanibbharaMgo, guruNa sikkhaM gahissAmi hohI ya ko sa samao, jammi iha - parabhayesu Nirayekkho / ArAhaNamArAhiya, pANaccAyaM karissAmi iya saMvegovagao rAyA jA cintae ravI tAya / savisesamaNiccaM uya - saMsiuM atthamaNupatto | 1 sUrAruNakarapahakara - karaMbio sahar3a tayaNu jiyaloo / jayakavalaNamaNakINAsa - cakkhupahapasararuddho va kuNaha jaNA! attahiyaM, esa visappar3a tamo kayaMto vya / iya vihagakalayaleNaM, kahar3a va saMjhA viyaMbhaMtI // 86 // vihaliyadosAveso, avahatthiyatamabharo muNijaNo vva / vipphurai payaDamAhappa-nimmalo tArayasamUho | kAlapariNAmavihaDiya - puvyadisAsippisaMpuDhallasio / muttAhalaniuraMbo vya, sIyakiraNo vi uggamai evaM viha nisisamae, jAe kAuM paosakiccAI | suhasejjAe nisanno, naranAho ciMtae evaM | puranagarakheDakabbaDa - maDaMbagAmAsamAiNo dhannA / te jesu jiNo viharati, bhuvaNaguru sirimahAvIro jar3a so bhayayaM bhuvaNekka- baMdhavo ejja ettha nayarIe / tA pavvajjaM ghetuM, dukkhANa jalaMjaliM demi iya naravaiNo cintAgayassa, niddAe aviraie vya / paDivakkhakoviyAe, cintApasaro paDiniruddho aha pacchimarayaNIe, attANaM duggapavyayasirammi / Arohiyamuttamabala - jueNa puriseNa sumiNammi daTThUNaM naranAho, maMgalajayatUraghosapaDibuddho / cintana paramabbhudao, hohI dhuvamajja maha ko vi kiMtu mama pavyayArohaNeNa, jo vaTTio mahAbhAgo / uvayAreNa sa najjai, paramabbhudaekkaheu ti evaM vigappamANassa, bhUminAhassa jhatti AgaMtuM / siraraiyapANikamalA, paDihArI bhaNiumADhattA | deva! duvAre ujjANa - pAlayA tumha daMsaNaTThAe / karakaliyakusumamAlA, ciTThanti kimettha kAyavyaM rannA jaMpiyamANehi, jhatti to sA paDicchiuM ANaM / ujjANapAlage lahu, ghettuM pattA nivasamIyaM ujjANapAlagehiM, kayappaNAmehiM appiuM kusume / sirasi viraiyaMjalIhiM, payaMpiyaM jayasi taM deva ! " zrIvIrajinAgamanam " // 87 // // 8 // // 89 // // 1 // rA yaddhAvijjasi ya jao, tailokkadivAyaro mahAvIro / tihuaNasaraparisarakumuya - vibbhamabbhamirajasapasaro // 400 // chattattayapisuNiyasagga- maccapAyAlapavarasAmito | sAlattayapariveDhiya - maNimayasIhAsaNAsINo | harisuddharasurapakkhitta- paurakusumaMjalIhiM agghavio / saMsayavuccheyasamattha- satthavitthariyadhammakaho | saharisasuravaikaravihuya - kumuyahimagoracAmaruppIlo / ummillapavarapallaya - kaMkellipasAhiyadiyaMto | mAyaMDapayaMDaparipphuraMta-bhAmaMDalovahayatimiro / surapahayaduMduhIrava - payaDiyaappaDimariuvijao gaNaNAikkantasurAsuriMda- saMdohapaNayapayapaumo / sayameva samosario, saraNAgayavacchalo bhayavaM | evaM soccA accanta - paharisuppannabahalapulayaMgo / karakamalanilINaM piva, mannato tihuyaNasiriM pi rA // 4 // 1. pahakara samUhaH / // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // // 90 // // 91 // // 92 // // 93 // mxxn // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 5 // F 12 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 407-442 dharmadezanA so esa jiNo sumiNammi, jeNa Arohio mhi girisihare / saMsArapAragAmI, bhavAmi etto tti cintato // 7 // addhatterasalakne, rayayassa paNAmiuM niyo tesiM / pIIdANaM to siggha-meva karikandharArUr3ho sayalaMteurapuraloya-parigao mAgahehiM thuvvaMto / nikkhaMto NayarIo, vaMdaNavaDiyAe jayaguruNo // 9 // dUrAu cviya chattAi-chattamAloiuM ca hiTThamaNo / pammukkAyaciMdho, paMcavihAbhigamasaMjutto // 10 // asaraNe pavisittA, uttaradisisaMThieNa dAreNa / harisavasaviyasiyaccho, sAmi tipayAhiNeUNa // 11 // mahiviThThacuMbiNA mattha-eNa puNarutaviraiyapaNAmo / bhAlayalAroviyapANi-pallavo thuNiumADhato // 12 // jaya vimalakevalAloya-daliyamicchattabhImatamapasara! / pasaraMtubbhaDakalikAla-mehaviddavaNakharapavaNa! // 13 // kharapavaNabaliMdiyaturaya-vagganiggahaNatihuaNapasiddha! / tihuyaNapasiddhasiddhattha-rAyakulakamalamAyaMDa! // 14 // mAyaMDuDDAmaragurupayAva-paDihayakutitthivipphuraNa! / raNarogAsivapasamaNa-sahekkanAmaggahaNa! deva! // 15 // devindavindavandiya! daDharAgaddosadArukavatti! / karayattinivvuIsuha! jayasi tumaM jiNa! mahAvIra! // 16 // uyasaMggavagganikkhobhayAe, kaha meruNoyamA hojja / tuha deva! caliyacalaNaM-gulIe halahaliyasihareNa // 15 // kaha tejasomayAsu vi, uvamijjasi nAha! taM ravisasIhiM / diNarayaNINa virAme-jesiM sirI dUramuvaramati // 18 // kaha yA teNa tulijjati, tuha jiNa! gaMbhIrimAvi jalanihiNA / jo duTThasattakyakhobha-NaM pi No goviuM trti||19|| iya dUramasAricche, uvamANe jar3a paraM bhuvaNanAha! / tumae cciya tumamuvami-jjasi ti maha cittasaMvittI // 20 // evaM thoUNa jiNaM, goyamapamuhe ya gaNahare namiuM / rAyA pasantacitto, tayaNu niviTTho mahIpaTTe // 21 // to jayaguruNA naratiriya-devasAhAraNAe vANIe / pAraddhA dhammakahA, kahiuM pIUsavuTThisamA // 22 // kahaM "dharmadezanA" - haMho devANupiyA, jai vi hu tujhehiM jalahipabhaDheM / rayaNaM piya maNuyattaM, saMpattaM kahavi tuDijogA // 23 // jai vi hu maNavaMchiyasayala-vatthusatthekkasAhaNasamatthA! / cintAmaNi vya bhuyadaMDa-caMDimAvajjiyA lacchI // 24 // jai vi hu No pecchijjati, tucche pi hu punnapagarisavaseNa / iTThaviyogANiTTha-ppaogapamuhaM ca kiMpi duhaM // 25 // jai yi hu visaTTakandoTTa-dAmadIhacchiyAsu taruNIsu / uvaramai na thevaM pi hu, accantaM gADhapaDibaMdho // 26 // rAgaddosaviuttaM, khaNamekvaM taha vi mANasaM kAuM / pariciMtaha eyANaM, saruvamiya NiuNabuddhIe // 27 // ettha bhavammi pattaM pi, kaha vi maNuyattamakayadhammeNa / emeva hAriyaM puNa, pAvijjati kahavi tuDijogA // 28 // puDhavAiesu jamhA, jIyo parivasati kAlamassaMkhaM / taM ceva aNaMtaguNaM, vaNassaimmi gato santo // 29 // nnAsu vi vivihAsuM, niMdiyajoNIsu NegavArA to / jIvassa bhamantassa, katto cciya eyasaMpattI // 30 // avi lamanti samatthAI, sesamaNavaMchiyAI kjjaaiN| sivasokkhasAhaNakhama, eyaM paNa naNa dallaMbhaM jA vi hu garuyakilesa-ppasAhiyA dukkharakkhaNijjA ya / sayaNanaranAhatakkara-tikkyasAhAraNA lacchI // 32 // AvayaNibaMdhaNAe saMmohakarIe egabhaviyAe / sarayabhaM va calAe, vihalo tIe vi paritoso // 33 // jaM pi ya kahapi saMpar3a, iTThaviyogAi nAvaDai dukkhaM / kiM ettiyameteNa vi, tassAbhAyo sayA jAto // 34 // jamhA siddhe mottuM, anno so natthi tihuyaNe vi jaNo / sArIramANasAI, jassa viyaMbhaMti na duhAI // 35 // eto cciya muNivasabhA, savyaM saMgaM viyajjiuM dUre / abbhujjamanti bhavabhIru-mANasA mokkhasokhatthaM // 36 // jar3a puNa iTTaviyogAi, neva theyaM pi hojja iha dukkhaM / to no rejja dukkara-tavacaraNaM ko vi mokkhakae // 37 // eyaM ca cintaha daDhaM, paDibaMdho jo ya esa ramaNIsu / so kiMpAkaphalaM piya, muhamahuro aMtaviraso ya // 38 // assaMkhabhayaparaMpara-paricayakarI suhAsayavidArI / sumuNijaNavajjaNijjA, maNasA vi ya neva saraNijjA // 39 // jaM kiM pi ettha vasaNaM, dukkhaM jaM kiM pi jaM ca vayaNijjaM / savvassa tassa mUlaM, esA cciya gijjae ekkaa||40|| bhavasAyarassa pAraM, te cciya pattA pavittiyA dharaNI / tehiM ciya saccarieNa, jehiM cattA imA dUraM // 41 // iya bho mahANubhAvA!, suNiuNabuddhIe cintaittANaM / aNusaraha sarahasaM dhamma-sAravAvAramaNavarayaM // 42 // 1. takakuya-yAcaka / 13 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 443-475 kSamAyAcanA, hitazikSAvarNanam - viSavikAra varNanam evaM jiNeNa kahie, savisesasamallasantasahabhAyo / rAyA kyappaNAmo, NiDAlataDaghaDiyakarakamalo // 43 // jaMpiumADhato jAya, nAha rajje ThayAmi niyaputtaM / tAva tuha pAyamUle, pavyajaM saMpayajjAmi // 44 // bhaNiyaM tihuyaNaguruNA, jujjai tumhArisANa rAya! imaM / nahi vinnAyasarUyA, ramaMti thevaM pi saMsAre // 45 // aha paNamiyajiNacaraNo, rAyA gaMtUNa niyayabhavaNammi / sAmantamaMtipamuha, pavarajaNaM vAhArAveti // 46 // "kSamAyAcanA" evaM "hitazikSAvarNanam" :bhaNai ya sa gaggaragiraM, aho maminhiM pavyajjiuM dikkhaM / jAyA buddhI tA ahi-yaittadappAu mohA yA // 47 // jaM vaTTiyamavayAre, tumha mae kiMpi kahavi taM savyaM / khamiyavvaM tubbhehiM, buDDhiM neyaM ca rajjamimaM // 48 // evaM te aNusAsiya, mahAvibhUIe puNNadiyahami / jAyammi suhamuhute, rajjammi ThaveI jayaseNaM // 49 // sAmaMtamaMtimaMDala-pamuhapahANeNa pariyaNeNa samaM / paNamittA sappaNayaM, kayaMjalI tamaNusAsai ya. // 50 // jai yi hu payaDIe cciya, saccariyAlaMkiyassa tuha vaccha! / no asthi sikvaNijja, tahayi ahaM kiM pi jNpemi||51|| sAmI maMtI raTuM, juggaM koso balaM suhI ceva / annonnuvagAreNaM, puttaya! sattaMgarajjamimaM // 52 // avalaMbiUNa sattaM. baddhIe jahociyaM ca ciMtitA / sattaMgassa vi eyassa, lAbhahe jaejja tumaM // 53 // tatthappANaM paDhama,. Thavejja viNae tao amacce u / tatto bhicce putte ya, tayaNu pacchA puNa payAo // 54 // uttamakulappasuI, rUvaM ramaNImaNoharaNacoraM / satthaparikammiyA taha, maI ya bhuyabalaM vaccha! // 55 // eso ya saMpayaM jo, viveyamAyaMDaguMDaNapayaMDo / jovaNatamo viyaMbhai, mohamahAmehapaDalaghaNo // 56 // jA ya buhasalahaNijjA, payaI ANA ya paNaisiravUDhA / eyANekkekkaM pi hu, sudujjayaM kiM puNa samUho // 5 // garuyavihalaMghalattaNa- kAraNadAreNa dAruNo bhuvaNe / lacchImao viputtaya! purisaM lahuei sayarAhaM // 58 // kiMcasuiyAyadiTThiharaNe, narANa lacchIe ko visaMyAyo / jaM na kuNati garalasaho-yarA vi maraNaM tamaccharIyaM // 59 // annaM capuvakayakammapariNati-vaseNa vihayo kulaM varaM ruvaM / saMpajjar3a rajjaM pi hu, guNaheU Na uNa viNayaguNo // 60 // tA ujjhiUNa dappaM, viNayaM siknesu no mayaM bhysu| viNayoNayANa puttaya!, jAyanti guNA mahagpaviyA // 61 // bhuvaNayalammi viyaMbhai, viusANaNakoNapahayajasapaDaho / dhammo kAmo mokkho, kalA ya vijjA ya vinnyaao||62|| viNaeNa labbhar3a sirI, laddhA vi palAi duvviNIyassa / nIsesaguNAhANaM, viNao cciya jIyalogammi // 63 // kiM bahuNA Natthi jae, taM jaM no jAyae imAhito / tamhA sikkhasu viNayaM, puttaya! kallANakulabhavaNaM // 64 // tahAsattaTThiIe gottaTTiIe, dhammaTTiIe avirohA / atthassa ajjaNaM jaM, vaddhaNamaha rakkhaNaM jaM ca // 65 // sammaM ca jaM supatte, viNiyogo rAyavittamiya cauhA / etthaM pi payaTTejjAsu, paramapayatteNa putta! tumaM // 66 // sAmaM bheyaM ca uva-ppayANamaha daMDamiya caubbheyaM / nivanII piyaputtaya!, ArAhejjAsu jhatti tumaM daLI kiMtupaDhamAe asajjhe cciya, kajje bIyAiyAo nIIo / vAvAreja jahakama, vicAraitA jahAjogaM jaM sAmanae sante, sante purisANa bheyavinnANe / dANe ya saMpaDante, ko daMDe AyaraM kuNai // 69 // aNuvattejjasu nIiM, pANappiyapaNaiNiM va NicvaMpi / annAyaM puNa ruMbhejja, savvahA duTThasattuM ya // 70 // "viSavikAraH varNanam" - vatthannapANabhusaNa-sejjAjANAiesu apamatto / pehejja visavigAraM, ca bhiMgArAyAipakkhIhiM // 71 // payaDIe bhiMgarAo, sugo tahA sAriyA ime vihagA / sannihiyapannagavisA, karuNaM kuvyanti uvyiggA // 72 // jhatti virajjanti visaM, daTTeNaM loyaNA cakorassa / nacvai phuDaM ca kuMco, marai puNa mattakoilao // 73 // bhottumahilasiyamannaM, thevaM hi parikkhaNatthamaggIe / pakviviUNaM samma, talliMgAI pi pehejjA // 74 // dhumAbhA jAlA se, nIlataM aggiNo ya phoDarayo / tallaggamacchiyAINa, nicchiyaM hoi maraNaM ca // 75 // 14 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 476-506 putrAnuzAstiH na tahA sussinnataM, jalAvilattaM tahA vivannataM / sigdhaM ca sIyalataM, jAyai visabhAviyannassa // 76 // nIrassa koilAbhA, savisassa dahissa puNa bhave sAmA / AyaMbA duddhassa ya, majjhammi hoti rehAu // 77 // pamilANataM visadasiyassa, savyassa alladavvassa / sakkassa' vivannataM, vivarIyattaM kharamiUNaM 78LA pAuraNattharaNANaM, jhAmappahamaMDalANa bAhullaM / lohamaNipamuhANaM tu, hoi malapaMkakalusattaM // 79 // evaM sAmaneNaM, nAUNaM putta! suttajuttIe / visadUsiyadavvAI, dUreNaM pariharejja tumaM 80 "putrAnuzAstiH " - accantagUDhamato, paribhAgaviU ya desakAlANaM / sAratthANamadAI, dAI vi kahiM pi pattaviU // 81 // suparikkhiyajjakaro, visesao saMdhiviggahaviU ya / uciyannU ya kyannU, piyaMvao 'savyakhneyannU // 2 // jiyaniddachuhapivAso, savyaparIsahasaho susAhuvya / adurArAho guNiyaccha-lo ya taM vaccha! hojja sayA // 3 // mA pechejja ya mar3arA-migayAjUyANi putta! tatto jaM / dIsaMti suNijjanti ya iha-paralogubbhavADavAyA // 4 // kouyametaM mottuM, thIsu vi mA kAhisi aipasaMgaM / vIsAsaM ca bahuvihA, tAhiMto vi hu jao dosA // 5 // taha kohalobhabhayadoha-thaMbhacavalattavajjio hojjA / maccharapesUnnaparo-vatAvaaliyattavajjI ya 8ddo savvAsamavannANaM, NiyaNiyaThiiThAvago ya hojjAhi / duTThANa NiggahaM siTTha-pAlaNaM taha rejja sayA // 87 // tahAjai hohisi tikkhakaro, ubviyaNio ravi vya hohisi tA / acvantamiuko, puNa parAbhavaTThANamiMdu vya // 88 // tA tikkhamiuraM taM, putta! payatteNa dUramujjhittA / savvattha davyakhettA-iyANa baTTejja aNuruvaM // 89 // dINANamaNAhANaM, parehiM paripIDiyANa bhIyANaM / sajjo rejja jaNago vya, savvajatteNa paDiyAraM // 10 // taha vivihayAhiNihiNo, ajaM kallaM va dhuvaviNAsissa / mA dehassAvi kae, ahammakamme ramejjAsi // 11 // ko nAma kulapasUo, tucchasuhalesamohiyamaIo / nissArasarIrakae yi, pANiNo putta! pIDejjA // 92 // gurudevAtihipUyA-paDivattiparo ya davyabhAvasuI / hojjasu piyadaDhadhammo, dhammiyavacchallakArI ya // 13 // savvAo vi pavittI, savyasattANa suhakae ceva / na ya taM dhammAbhAye, bhavejja tA putta dhammaparo // 4 // taha vaccha tuma maha kiM guNassa, rayaNIdiNANi yolinti / iya sai saMnihiyamaI, nAsi duhI ubhayaloge vi // 15 // saMvAsaM sIlaguNaDDhaehi, taha saMkahaM viyaDDhehiM / pII aluddhabuddhIhiM, vaccha! nicvaM ciya karejjA . // 16 // appapasaMsaM ca caejja, putta sappurisaniMdiyaM ahamaM / visamucchA iva purisaM, jA kuNai viveyanissAraM // 17 // appapasaMsA hi narassa, hoi ciMdhaM khu nigguNattassa / jar3a tassa guNA huMtA, tA nUNa jaNo vi salahaMto // 98 // sayaNe va parajaNe vA, paraparivAo vivajjaNijjo ti / appahiyamahilasanto, paraguNadaMsI sayA hojja // 19 // paraguNamaccharabhAvo, saguNapasaMsA ya patthaNAkaraNaM / aviNIyattaM puttaya! imAiM garuyaM pi lahuiMti // 500 // paranindAparihAro, sapasaMsAlajjaNaM aNatthitaM / suviNIyattaM ca puNo, imAI lahuyaM pi garuiMti // 1 // paraguNagahaNaM chandANu-vattaNaM hiyamakakkasaM vayaNaM / supasannasarUvattaM, amaMtamUlaM vasIkaraNaM rA annaM ca putta! tujhaM, paDhama ciya jaha jarA kira maNammi / alliyaI tao dehe, taha kAyavvaM tayA vaccha! // 3 // nivvAhiyamagahaNaM, viNAvavAeNa jovvaNaM jeNa / dosanihANe jamme, kimiva na pattaM phalaM teNa // 4 // esa susIlasahAyo, satthatthaviU ya esa esa khamI / esa guNI ii kassavi, dhannassAghosaNA bhamai // 5 // taha vaccha taha sayammI, nivesiyavyo guNANa pabbhAro / dosANa dukkirANavi, jaha avagAso cciya na hoI // 6 // hiyamiyabhoyaNabhoI ya, taha havejjAsi jaha na vejjehiM / vAhijjasi kiMtu dharesi, nItimitteNa te pAse // 4 // kiM bahuNApayaDiyapabhUyapavyo, pAsanivesiyasupattasaMtANo / payaisaralo suvaMso vya, puta! vaTTasu tuma dUre // 8 // somo nayaNA''NaMdI, kalAlao paidiNaM pavaDDhaMto / putta! payANaM cando vya, jalahiNo hojja buDhikae // 9 // 1. sarvakhedajJaH = sarvaprakAragajazikSAdivettA / 2. svasmin / 3. duSkirANAm-duHkhena dUrIkartuM zakyAnAmityarthaH / 15 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 510-542 devyanuzAstiH - dIkSA hetuprayANaH payaIe ceva garuo, payaIe ceva daDhapaiTThANo / payaIe thirasahAyo, payaIe suvaNNarayaNapaho // 10 // suvisuddhajAivaMso, vibuhANugato ya loyamajhami / meru vya tumaM puttaya!, acalapahuttaM ciraM dharasu // 11 // gambhIrimodayAlaM-kito ya guNamaNiNihI paDicchaMto / bahunainivahaM jalahi bya, mA hu laMghejja majjAyaM // 12 // iya mahaseNanariMdo, vivihajuttIhiM sikkhaviya putaM / sAmaMtamaMtipamuhaM, sappaNayaM bhaNai puraloyaM // 13 // eto tubhaM eso, sAmI cakkhU ya meDhIbhUto ya / tA eyassANAe, mamaM va baTTejjaha sayA vi // 14 // hAseNa va koheNa ya, loheNa va jaM ca dUmmiyA tubbhe / rajjovagaeNa mae, taM pi ya khamiyavyametAhe // 15 // "devyanuzAstiH' - kaNagavaI vi ya bhaNiyA, devi! tuma cayasu saMpar3a pamAyaM / aNusarasu savvaviraI, viramasu saMsAravAsAo // 16 // kimiha paDibandhaThANaM, sayaNe ya dhaNe ya jovvaNe ya jahiM / aNavarayakayaviNAso, vasati samIve cciya kayanto // 17 // ahapavvajjabbhujjaya-niyavANIvajjatADiyA devI / bAhappavAhayAula-viloyaNA jaMpae evaM // 18 // devI-therattasamuciyamimaM, ko saMpar3a patthuyatthapatthAyo / rAjA-taM hojja na yA ko muNati, taDillayAcaMcale jIe // 19 // devI-dussahaparIsahe kaha, sahihI tuha suMdarA sarIrasirI / rAjA-kiM suMdarattameyAe, aTThicammAvaNaddhAe // 20 // devI-kaiyavi diNANi nivasaha, sagihe cciya kIsa UsugA hoha / rAjA-bahuvigghe seyatthe, khaNaMpi kaha NivasiuM jutaM? // 21 // devI-peMcchaha tahAvi niyaputta-rajjalacchIe pavaravicchaDDe / rAjA-saMsAraMmi bhamaMtehiM, NaMtaso kiM ThiyamadiDheM // 22 // devI kiM dukoNa imiNA, saMtIe samuddharAe riddhIe / rAjA-sarayabhabhaMgurAe, imIe ko tujjha vIsaMbho // 23 // devI-paMcappayArapavare, apattakAlevi cayasi kiM visae / rAjA- muNiyasaruyo ko te, sarejja pjjNtdukkhkre||24|| devI-tar3a pavvajjovagae, suciraM paridevihI sayaNavaggo / rAjA- niyaniyakajjAI imo, paridevar3a dhmmnnirvekkho||25|| iya pavvajjApaDikUla-jaMpiraM pecchiuM niyo deviM / jaMpar3a mahANubhAye!, ettha vi kiM tuha raI jAyA // 26 // kiM pamhaTuM jaM majjha-yayaNao iya bhavAo taiyabhave / gahiyA tumae dikkhA, pammukkAusesasaMgAe // 2 // sohammadevaloe, devitteNaM ca majjha uvavannA / iNDiM puNo vi bhajjA, paruDhadaDhapemapaDibaddhA 28nA iya jaMpire nariMde, devI aNusariya puvvabhavavittaM / AbaddhakarayalaMjali-mallaviumimaM samADhatA // 29 // | naranAha! juNNagoNi vya, visayapaMkami nUNa 'khuttA haM / uvaesarajjuNAyaDDhi-UNa tumae samuddhariyA // 30 // iNDiM ciya vipphuriyaM, viveyarayaNeNa iNhiM ninnaTThA / gharavAsavAsaNA viya, iNhiM moho maha palINo // 31 // tA jaha puvvaM taha saMpayaM pi, paDivajjimo samaNadikkhaM / sumiNovameNa etto, pajjattaM gehavAseNaM // 32 // "dIkSAhetuH prayANaH" - iya tIe jaMpiyaMmi, rAyA savisesavaDhiucchAho / kayamajjaNovayAro, parihiyaphalihujjaladugUlo // 33 // moyAviyacAragaruddha-baddhaavarAhakArinaravaggo / savvattha vi NayarIe, ugghosAviyaamAghAo rA kArAviyajiNamaMdira-pUyAsakkArapecchaNAimaho / sukAiparicvAyA, dhammiyajaNajaNiyaparitoso // 35 // sammANiyapaNaijaNo, jaMmaggiratakkuyANa diNNadhaNo / uciyapaDiyAttipuvyaya-saMbhAsiyapayaivaggo ya // 36 // pAsAyasiharaparisaMThiehiM, harisullasaMtapulaehiM / pehijjato NayarI-jaNehiM daDhamaNimisacchIhiM sabbhUyAhiM mahatthAhiM, hiyayaparitosakaraNadakkhAhiM / veyAliyaNivaheNaM, girAhiM pavarAhiM thuvvaMto 28 devIe samaM rAyA, sahassanaravAhiNIe sibiyAe / AruhiUNa payaTTo, gaMtuM jiNapAyamUlaMmi // 39 // tayaNu gahiraduMduhIbheribhaMkArasammissaAdUriyA'saMkhasaMkhubbhavA''rAvaruddhaMbaraM, jugavigamasamIrapakkhuddhakhIroyanigghosasaMkAra kiGkarehiM hayaM tUracAuvyihaM / paharisavasanIsaraMtaMDasujalAvilaccheNa saMkhohapalhatthakaMcIkalAveNa savyAyaraM, | bahavihakaraNaM'ciyaM nacciyaM vArarAmAjaNeNaM jaNANaMdasaMdohadANakkhameNaM paraM [daNDao chando] // 40 // iya paramavibhUIe, rAyA saMpappa osaraNabhUmiM / oyariuM sibiyAo, sAmi tipayAhiNeUNa // 41 // jaya bhavabhayavAraNa! sivasuhakAraNa! dujjayaNijjiyavisamasara! siriyIrajiNesara! paNayasuresara! thuiparaloyahaM duriyhr!||42|| 1. magnA / 2. zulkAdiparityAgAt / 3. yAcakebhyaH / 16 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 543-578 dIkSAgrahaNam-prabhudvArAnuzAstiH - zrIgautamagaNadharastutiH - zrIgautamadharmopadezaH ii thuNiUNaM ujjhai, rayaNAlaMkArakusumasaMbhAraM / puvyuttaradisibhAe, tao jiNaM vinnavar3a evaM // 43 // jayaguru! bhavajalahito, pabvajjAjANavattadANeNaM / kaNAyara! uttAresu, saMpayaM jaNamaNAhamima // 44 // "dIkSA evamanuzAstiH" - evaM bhaNie bhuvaNekka-bhANuNA tesiM niyayahattheNa / dinnA dikhA assaMkha-dukkhanimmokkhaNasamatthA evamaNusAsiyANi ya, dikneyamaho mahaMtapunnehiM / laddhA tumhehiM jao, tamhA eto payatteNa // 46 // pANivaho assaccaM, adattamehuNapariggahAraMbho / jogakaraNattigeNaM, jAjIvaM ciya vimottavyo 4 jaiyavyaM jahasattIe, kammanimmahaNamUlahemi / nicvaM pamAyavirahA, bArasavihatavavisesaMmi 48 dhaNadhannAiyadavye, khete purakheDakabbaDappamuhe / kAle sarayAIe, odaiyAimmi bhAve ya // 49 // thevaM pi neva rAgo, na yA paoso maNami thariyavyo / jamhA mUlaM ee, pasaraMtamahAbhavadumassa // 50 // iya suciraM sikkhaviuM, kaNagavaI candaNAe uvaNIyA / pahuNA mahaseNo puNa, samappio therasAhUNa // 51 // to viharai sa mahappA, gAmAgaranagaramaMDiyaM vasuhaM / therANa samIyaMmi, sutaM atthaM ca giNhato / // 52 // aha annayA kayAI, kevalipajjAyapAlaNaM kAuM / pAvApurIe nAho, sivamayalamaNutaraM patto // 53 // to teNa cintiyamima, aho kayaMtassa kiMpi nAsajjhaM / jaM tArisA vi pahuNo, viNAsadhammataNamuveti // 54 // jai te vinamaMtasuriMdaviMda-maNimauDalIDhapayapIDhA / clnnggcaaliyaacl-ddollaaviysghrdhrnniylaa| // 55 // dharaNiyalachattasurasela-daNDakaraNappahANasAmatthA / kaMkellipamuhavarapADi-herasiripAyaDissariyA // 56 // aMgIkijjati aNiccayAe, accaMtadunnivArAe / tA nissArasarIrammi, mArise hojja kA gaNaNA // 57 // ahayA te jayaguruNo, asoyaNijjA jaekkamahaNijjA / bhetUNa kammagaMThiM, je pattA sAsayaM ThANaM ahameva soyaNijjo, jo ajjavi nibiDakammanigaDehiM / acvaMtanigaDio cA-rage vva ciTThAmi saMsAre // 59 // ko. vA visesalAbho, io jarAjajjarassa me hohI / jeNa na kAuM tIraMti, niccaM tavacaraNavAyArA // 60 // tamhA juttA inhiM, savisesAjarAhaNA maha viheuM / sA ya kaha nicchiyatthA, suvittharatthA ya nAyavyA 61 // kiM vA eeNa vicintieNa, baccAmi gaNahariMdassa / uppannakevalassa. goyamapahaNo smiivNmi| // 62 // pucchAmi taM ca ArAhaNAe, bheyappabheyasahiyAe / gihisAhugoyarAe, vihANamegaggacitto'haM // 63 // to muNiUNa savitthara-masesamayi tabvihANamuvautto / sayamAyarAmi pakami, savvasattANa ya paresiM // 4 // paDhamaM sammaM nANaM, pacchA kaNaM parovaeso ya / amuNiyajahaTThiyatthA, paramappANaM ca nAsiMti // 65 // iya cintiUNa vaccar3a, sa mahappA goyamassa pAsaMmi / kalivijayabaddhalakkho, pacvakho dhammarAu bba // 66 // "zrIgautamagaNadhara stutiH' - tavasusiyataNuttaNao, saNiyaM kyabhUmicaraNavinnAso / jugavigamasusiyasurasari-pavaho'nilacalataraMgo vya, // 6 // thaviratavasapakaMpira-karacaraNasirodarAisavyaMgo / aNavarayaM pAvarayaM, sarIralaggaM va vidhuNaMto // 68 // jugamettanihiyanayaNo, gantUNaM goyamaM gaNaharindaM / tipayAhiNApurassara-mabhivaMdai viNayapaNayaMgo // 69 // harisayasaviyasiyaccho, bhAlayalamilaMtamaulakamamalo / sabbhUyAhiM girAhiM, thuI ca kAuM samADhato .. // 70 // jaya telokkadivAyara! jayaguru! jiNavIrapaDhamavarasissa! / bhImabhavajalaNasaMtatta-gatasattANa jalavarisa! // 1 // jaya himavantamahA'cala-mahaMtaraMgaMtanayataraMgAe / jaNagattaNeNa nimmala-duvAlasaMgIsurasarIe // 72 // jaya akkhINamahANasa-tAvasajaNajaNiyaparamaparitosa! / acvaMtapasiddhapabhUya-laddhisusamiddhisaMpanna! // 73 // jayadhammadhurAdharaNekka-vIra! jaya vijiyasavyajeyavya! / jaya savvAyarasurajakkha-rakhapaNivaiyapayakamala! // 4 // jaya jagacUDAmaNiNA, jiNeNa titthattaNeNa vAgariya! / nimmalachattIsaguNAli-nilaya! bhayavaM! kuNa pasAyaM // 5 // bheyappameyadiTuMta-juttijuttaM savittharaM nAha! / gihisAhugoyaraM maha, kahehi ArAhaNavihANaM . . iya kahiUNaM virae, phuraMtamaNikaMtadaMtadittIe / dhavaliMto vya nahayalaM, goyamasAmI bhaNai evaM . // 7 // "zrIgautamagaNadharopadezaH" - bho! bho devANuppiya!, pahANaguNarayaNaNiruvamanihANa! / savisuddhabuddhikulabhavaNa! suTTha puDhe tae eyaM // 8 // 17 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 576-612 ArAdhanAsvarUpam-sAmAnyaArAdhanA svarUpam - darzanasAmAnyArAdhanA - cAritrasya sAmAnyArAdhanA |na hu kallANaparaMpara-paraMmuhANaM kayAi purisANa / jAyai sudiTThaparamattha-pehaNuppehaNA buddhI // 79 // tA niruvamadhammA''dhAra-dhariyaduddharapagiTThatavabhAra! / mahaseNamahAmuNi! sissa-mANameyaM nisAmesu 80 iya esA jaha rannA, mahaseNeNaM pavannadikneNaM / jaigihivisayA puTTha ti, jaM purA bhaNiya vuttaM taM // 81 // huNA siTThA jaha goyameNa, mahaseNamuNivariTThassa / ArAhaNA tahA'haM, jahAsuyaM taM nidaMsemi rA ArAhaNeha sivapura-paramapaho pahayarAgadosehiM / aNuvakayaparANuggaha-parehiM bhaNiyA jiNiMdehiM // 83 // sA ya mahAjalajalanihi-nihittarayaNaM va kahavi tuDijogA / vavahAranayamaeNa vi, kahaM pi jai labbhai jiehiN||84|| tA tIe uttarottara-pagiTThayArohaNeNa paisamayaM / appA visiTThakiccesu, niccaso saMThayeyavyo // 85 // evaM ca imaM maNuyattaNaM pi, vihalaM na hor3a saMpattaM / jiNasamayapasiddhakkama- 'kamaDhassa va daMsaNaM sasiNo // 86 // kyamettha pasaMgeNaM, nANassa ya daMsaNassa caraNassa / tavaso ya NiraiyAraM, kIrai ArAhaNaM jIe TaLI "ArAdhanA svarUpam evaM jJAnasya sAmAnyArAdhanA" - sA caurodhA ArAhaNeha, bhaNNai imA ya duvigappA / sAmannavisesavasA, tattha ya sAmannao bhaNimo // 8 // jo jattha sae paDhaNAi- avasaro tassa tattha ceva sayA / viNaeNa sabahamANaM, uvahANapurassaraM taha ya // 89 // jaM jato ya ahIyaM, tassa tao dhuvamaniNhavaNapuvvaM / suttatthatadubhayANaM, aNannahAkaraNao taha ya // 90 // jA suThaThu vAyaNA puccha-NA ya pariyaTTaNA pavaNayA / tasseva ya paramegagga-yAe aNupehaNA jA ya 91 // jA u ya diyA rAo ya, vA vi egassa parisuvagayassa / aha suhapasuttagassa ya, jAgaramANassa ahavA vi // 92 // uddhaTThiyassa ahavA, aha va nisannassa aha nivannassa / katthai thirassa calirassa, yA vi aha khliypddiyss||93|| sutthassa dutthiyass ya, savasassa paravyasassa ya taheva / chIe ya viyaMbhaNe khAsa-Neya, ahavA vi kiM bahuNA // 94 // jaha vA taha vA parisaMThiyassa, aNuvarayacittavittissa / taggahaNadhAraNApAra-taMtavittIu tatteNa // 95 // sammannANaguNaDDhesu, purisarayaNesu jaM ca niccaM pi / bhattibahumANakaraNaM, sannANArAhaNA esA // 96 // "darzanasAmAnyArAdhanA" - jA puNa saruvaguvilattaNeNa, dukkhoyalakSaNijjesu / jIvAjIvappamuhesu, savvasatbhUyabhAvesu // 97 // aNuvakayaparANuggaha-paraparamesarajiNappaNIyattA / kahavi abohe vi paraM, bhaviyavvamimehimiya bhAvA // 98 // nissaMsayapaDivattI, niccaM ciya jaM ca kucchiyamayaM pi / eyaM pi iyaguNeNaM, sumayaM ti na kaMnakAritaM // 19 // vihiyANuTThANaphalaMmi, taha ya jaM saMsayassa pariharaNaM / jallamalAvilagattesu, jaIsu na dugaMchaNaM jaM ca // 600 // jo ya kutitthiyaaisaya-dasaNAu na vimhao jA ya / dhammiyaguNovavUhA, jaM guNadutthe ya thirikaraNaM // 1 // jaM ca tahAvihasAhammiesu, vacchallamiha jahAthAmaM / arihappaNIyapavayaNa-pabhAvaNaM jaM ca bahubheyaM // 2 // iNameva ya NiggaMthaM, pavayaNamaTTho ayaM khu paramaTTho / seso hu puNo aNaTThoti, bhAvaNA jA ya bhAveNa // 3 // nimmalasammattaguNaDDha-purisarayaNesu, jaM ca niccaM pi / bhattibahumANakaraNaM, daMsaNaArAhaNA sA u 4 "cAritrasya sAmAnyArAdhanA" - taha jA asesasAvajja-jogaparivajjaNeNa supavittI / paMcasu mahavvayesu, dasappayAre ya jaidhamme // 5 // paDilehaNA-pamajjaNa-pamuhAe cakkavAlarUvAe dasabheyAe taha jA, jaisAmAyArIe AsevA // 6 // ahavAdasavihaveyAvacce, navasu ya taha baMbhaceragutIsu / jA piNDavisuddhIe, guttitige samiipaNage ya // 7 // davyaM khettaM kAlaM, bhAvaM yA''sajja'bhiggahaggahaNe / iMdiyadamaNe kohAi-niggahe jA ya paDivattI // 8 // jamaNiccayAivisae, duvAlasaNhamaha paMcavIsAe / paMcamahavyayavisayaMmi, bhAvaNaM bhAvaNANa sayA jaM ca visesAbhiggaha-gahaNasaruvANa bhikkhupaDimANa / sammaM duvAlasaNhaM pi, pAlaNaM jA ya sAmaie // 10 // cheyovaTThAvaNie, parihAravisuddhie ya caraNami / jA suhumasaMparAe, paDivattI taha ahakkhAe // 11 // saccaraNarayaNapaDipunna-purisasIhesu jaM ca nicvaM pi / bhattibahumANakaraNaM, sA caraNArAhaNA bhaNiyA // 12 // 1. kacchapasya / 18 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 613-647 sAmAnyatapArAdhanA - saMkSepavizeSArAdhanA svarUpam - madhunRpaduSTAMtaH "sAmAnyatapArAdhanA" - na jahA maNassa kheo, tahAvihA jaha na dehabAhA vi / iMdiyavaggo vi hu viyala-bhAvamAvajjae na jahA // 13 // ruhirapisiyAidhAUNa, jaha ya na jAyai thaavihovco| na ya avacao vi sahasA, na vAyapittAikhobho y||14|| pAraddhANaM saMjama-guNANa jAyai jahA na parihANI / kiMtu jaha uttarottara-mussappaNameva tANa bhave // 15 // taha jA taye pavittI, aNasaNappabhiiMmi chavihe bajjhe / pAyacchittappamuhe, iyaraMmi vi chabihe ceva // 16 // ihaloyapAraloiya-savvAsaMsANa dUrapariharaNA / balavIriyapurisakArANa, NiccamaNigRhaNavihIe // 17 // jiNadesiyaM ti jiNaseviyaM ti, titthesarataNakara ti / bhavasUyaNaM ti nijjara-phalaM ti sivasuhanimittaM ti // 18 // jahaciMtiyatthasaMpADaNaM ti, dukkacamakkArajaNagaM ti / nissesaduTThaniggaha-raM ti karaNANa damaNaM ti // 19 // devANaM pi hu AkaMpagaM ti, nissesavigghaharaNaM ti / Aroggara ti suma-galaM ti kicvaM ti kAUNa // 20 // kAyavye cciya bahuhA, imami paramArahaM ti ehiM khu / heUhiM jo ya karaNu-jjamo tave pramasaMvego // 21 // jaM ca vicittatayoguNa-maNirohaNagirIsu purisasIhesu / bhattibahumANakaraNaM, taM ca tavArA''haNaM jANa // 22 // iya sAmanneNa nidaM-siyAvi esA visesacintAe / saMkhevavittharavasA, duviyappA''rAhaNA hoi // 23 // "saMkSepavizeSArAdhanA" - tattha ya saMveNaM, tAva imA jaM muNiya daDhama'suhaM / samaNaM va sAvayaM yA, savittharA''rAhaNANuciaM // 24 // acvaMtatibbagelanna-pattamappattacittasaMtAvaM / dinnAloyaNamuddhaya-sallaM guruNo bhaNAviMti // 25 // tadasaMpattIe puNo, avalaMbiyasAhaso sayaM ceva / kAUNa bhUmigociya-ciivandaNapamuhakAyavvaM // 26 // bhAlayaladhariyakarasaMpuDo ya, dhariUNa mANasucchaMge / arahate bhagavaMte, siddhe ya bhaNei so evaM // 27 // bhAvArinihaMtANaM, bhagavaMtANaM namo'rihaMtANaM / paramAisayasamiddhANaM, taha ya namo savvasiddhANaM 28 eso'hamihagao ha, vandAmi te ya tattha ceva ThiyA / pAsaMta yaMdamANaM, appaDihayanANauna // 29 // taha puvyaM pi hu sakkiriya-gIyasaMviggasukaDajogINaM / purao guruNa savyaM, micchattaM me paDikkaMtaM 30 jIvAjIvAipayattha-ruisaruvaM ca tANa ceva puro / sammattaM paDivannaM, bhavagiriNiddalaNadaDhakulisaM // 31 // iNhiM pi tANa purao, savisesamasesayaM pi micchattaM / tivihaM tiviheNa paDi-kkamAmi bhavabhamaNaheuma'haM // 32 // sammattaM puNa puNaravi, tesiM samIvaMmi saMpavajjAmi / tattha vi paDivattI kira, purA vi esA mahaM Asi // 33 // bhAvAricakkaakkamaNa-pattasabhUyanAmadheyavarA / arihaMtA bhagavaMto, devA sAhU ya guruNo ti / sA ceva iyANiM pi hu, savisesA majjha hou paDivattI / evaM vayANi vi puNo, visesao saMpavajjAmi // 35 // taha metIbhAvo maha, samattasattesu Asi puTviM pi / saMpar3a saviseso so, tumhANa puro havau majjha // 36 // ii kaTTha savvasatte, khAmemi khamaMtu taha mahaM te vi / mittI ceva mahaM tANa-muvari maNasA vi na paoso // 37 // taha paDibandho davvAi-goyaro savvahA vi vosirio| jAva imammi vi dehe, yosirio majjha paDibandho // 38 // iya paDihayapaDibandho. tivihaM ca cauvvihaM ca AhAraM / sAgAramaNAgAraM, paccakkhar3a so bhavabiggo // 39 tatto ya paMcaparameTThi-maMtamacvaMtabhattisaMjutto / parivattaMto kAlaM, rejja sajjhANasaMpanno 40 ettha ya mahunaranAho, saMkhittArAhaNAe diTuMto / anno sukosalamuNI, muNiyavyo niccalapainno // 41 // tahAhi 'madhunRpadRSTAtaH' ahigayajIvAipayattha-vittharo paramasammaddiTThI ya / kiM bahuNA AgamabhaNiya-sayalasAvayaguNANugao // 42 // mahurAurIe rAyA, Asi mahU so ya annayA dhanno / kIlAnimittamujjA-Namuvagato parimiyabalo ya // 43 // tattha ramato so heriUNa, sattuMjaeNa paDiriuNA / paDiruddho bhUribaleNa, bhAuNA rAmadevassa // 44 // sAhikneyaM bhaNio ya, re lahuM cayasu bhuyabalayaleyaM / jar3a jIyatthI tA mattha-eNa uvvahasu me ANaM // 45 // A pAva! kahaM iya jaMpiUNa, ajjavi tumaM dharasi jIyaM / ii tajjato Abaddha-bhiuDibhImo maharAyA // 46 // AvaraNavirahiyaMgo, dappuddharapavarasindhurAruDho / jujjheNa saMpalaggo, teNa samaM, jIyaNiravekkho // 47 // 19 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 648-684 sukozalanRpadRSTAntaH to bhinnakuMbhikaMThayaM, paDaMtadaMtimiMThayaM / 'yalaMtapIlupaTThayaM, tuTuMtasAriyaTThayaM 48 daMtaggadaTThauTThayaM, maraMtalaTThavaMThayaM / saDaMtasArakhaggayaM, palANabhIruvaggayaM // 49 // chijjantaaMgarakkhayaM kuMtaggabhinnakavayaM / bhajjantabhUrisaMdaNaM, pahAradANadAruNaM // 50 // savvattha lohiyAruNaM, aNegaruMDabhIsaNaM / kAUNa sattupakkhayaM, mahUniyo vilakkhayaM // 51 // aNavarayaveripammakka-satthasaMghAyaghAyavihalaMgo / nIhariUNa raNAo, kuMjarapaTTiTTio saMto // 52 // veraggamaggapaDilagga-mANaso mANasoyaparicatto / acvaMtamahAsatto, cintiumevaM samADhato // 53 // Asi kira majjha bajjha-TThiIe rajjaM pi bhuMjamANassa / jiNavayaNAmayabhAviya-maNammi sumaNorahA ee // 54 // ajjaM cayAmi kallaM, cayAmi bhavasayanibandhaNaM rajjaM / geNhAmi ya paramapaekka-heuM savvannuNo dikkhaM // 55 // aiyArapaMkamukkaM, pAlitA taM ca aMtakAlammi / ArAhaNavihimaNahaM, ArAhissAmi jahavihiNA // 56 // iNDiM ca na phAsuyamahI, na ya saMthAro na ceva nijjamagA / ahaha athakke jAyA, atakkiyA me imaa'vtthaa||5|| ahayA eyAvasthassa, maha kiminheiM pi dIhacintAe / karipiTThI saMthAro, appA nijAmao hou // 58m iya ciMtiUNa cattANi, teNa lahu davvabhAvasatthANi / appA ya takkhaNaM ciya, Nivesio paramasaMvege // 59 // harikarirahanaranivahA, aMteuriyA ya vivihabhaMDArA / sanaganagarAgaradharA, tivihaM tiviheNaM yosiriyA yosiriyaM savvaM pi hu, aTThArasapAvaThANapaDalaM me / nIsesadavyakhettAi-goyaro taha ya paDibandho to dhammajjhANarao, roddaTTajjhANavajjio dhImaM / garahiyaciraduccario, niruddhasabvindiyappasaro // 62 // paDiyannANasaNavihI, khAmiyanIsesasattasaMtANo / majjhattho bhattIe, kayaMjalI bhaNiumADhato // 63 // | bhAvAriviNAsINaM, savvannUNaM namo'rihaMtANaM / kammakalAvavimukkANaM, namo namo savyasiddhANaM 64 dhammAyArarayANaM, AyariyANaM namAmi savvesiM / sutappavattagANaM, uvajjhAyANaM ca paNamAmi // 65 // khantAiguNajuyANaM, namAmi bhAveNa savyasAhUNaM / iya paMcanamokkAraM, kuNamANo maraNamaNupatto // 66 // to sattasAgarAU, jAo sa saNaMkumArakappammi / bhAsuraboMdI deyo, suhapaNihANappabhAyeNaM // 6 // iya mahanarindasaMtiya-makkhANayamakkhayaM samAseNa / etto sakosalamahA-maNissa yattavvayaM bhaNimo // 68 // "sukozalanRpadRSTAntaH" - sAkeyamahAnagare, rAyA nAmeNa Asi kittitharo / bhajjA se sahadevI, sukosalo nAma tANa suo| // 69 // aha annayA kyAI, jAyavirAgo sukosalaM rajje / ThaviUNa sugurumUle, pavvajjaM giNhai narindo 70thI gahaNAsevaNarUvaM, sikkhaM duvihaM pi sammamuvautto / AsevaMto viharar3a, amamo gAmAgarAIsu // 71 // egammi ya patthAve, sAkeyapure samAgao so ya / bhikkhaTTAe paviTTho, sahadevIe ya diTTho ya rA mA mama puttaM uggAhiUNa, samaNaM imo muNI kAhI / ii cintiUNa tIe, purAo niddhADio sahasA // 73 // ahaha kahaM eyAe, hIlijjai niyapahU vi pAvAe / iya gADhasogagaggira-girAe runnaM ca dhAIe // 74 // puTThA sukosaleNa ya, ammo! taM kIsa ruyasi? me kahasu / tIe vuttaM puttaya!, kahemi jar3a soumicchasi taM // 5 // jassa pasAeNa ima, rAyasiri cAuraMgabalakaliyaM / patto si sovi devo. kittitharo rAyarisipavaro // 76m cirakAlAo etthA-gao lahuM verio vba nayarAu / eyAe tujjha jaNaNIe, ajja nIsArio yaccha! // 7 // evaMvihavavahAro, hINakulesu vi na dIsae kahavi / tihuyaNasalAhaNijje, tumha kule hor3a cujjamiNaM // 8 // evaMvihaM ca niyasAmiNo vi, daTuM parAbhavaM putta! / annaM kAumasakkA, dukkhaM runneNa avaNemi // 79 // evaM soccA vimhaiya-mANaso so sukosalo rAjA / piuNo vandaNaheDaM, nIhario jhatti nayarAo '80 annannakANaNesuM, paloyamANeNa niuNadiTThIe / diTTho ya teNa taruNo, heTThio kittitharasAhU // 81 // tAhe sukosalo parama-harisavasanissaraMtaromaMco / accantabhattisAraM, paDiosAhussa calaNesu 82 bhaNiumimaM ca payatto, bhayavaM! gehammi huyavahapalitte / piuNo niyapiyaputte, vimottu kiM jujjae gamaNaM // 83 // aNavarayajammamaraNaggi-paurajAlAkalAvadajjhante / jaM loe iha mottuM, mamaM tumaM tAya! pavvaio 84 1. pIlu = hastI / 2. truTyagajaparyANapRSThakam / 3. vaNThaH - yodhaH dAsaH ityarthaH / 4. anghsre| 20 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vistRtaArAdhanAsvarUpam caturthaH mUladvAranAmAni. saMvegaraMgazAlA zloka naM. 685-721 // 85 // // 86 // // 87 // // 88 // ajjavi kuNasu pasAyaM, dikkhAhatthAvalaMbadANeNa / bhImabhayakuvakuharammi, nivaDamANassa me tAya ! | accantanicchayaM picchi-UNa paramaM ca bhavavirAgittaM / dinnA se pavvajjA, kittidhareNaM muNivareNa sahadevI puNa nAuM sukosala dikkhiyaM aiduhaTTA / mariUNaM moMggille, girimmi vagghI samuppannA te puNa dovi muNivarA, tavanirayA saMjamammi ujjuttA // dussahamahAparIsaha - riusaMgaravijayajayapayaDA appaDibaddhavihAra, viharantA tammi ceva giripayare / saMpattA aha jAo, varisAyAlo tahiM tesiM to giriguhAe majjhe, sajjhAyajjhANajhosiyasarIrA / cAummAsaM vasiuM, nissariyA sarayakAlammi aha sA vagghI accanta - puvyayereNa jAyaparikovA / te gacchante picchiya, abhimuhamabhidhAviyA sahasA | muNiNo vi ayuddhamaNA, taM iMtiM pAsiuM mahAsattA / avyo tivyuvasaggo, ucaTThio sAvayaka otti kAuM paccakkhANaM, sAgAramadINavittiNo dhIrA / avalaMbiyabAhulayA, nAsaggasaMgidiTThiyA // 89 // // 90 // // 91 // // 92 // 515 // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // sn meru vya nippakaMpA, kAussagge ThiyA ya ciTThanti / jA tAya avakkhaMda, dAUNa sukosalo tI vagdhIe sidhghamayaNIe, pADio bhakkhiuM samAraddho / sammamahiyAsamANo, bhAvei imaM ca sa mahappA sArIramANasehiM, dukkhehiM abhidduyammi saMsAre / sulahamiNaM jIvANaM, jaM kira dukkhehiM saha jogo | kahamannaheha khaMdaga - muNinAho paMcasAhusayasahio / acvaMtaM jantapIDaNa - pIDAe maraNamaNupatto kaha vA ussaggagayassa, cattadaNDassa daMDasAhussa / sIsaM chinnaM emeva, jamuNarannA paruTTeNa tA ettha bhavasamudde, sulahAu ceva AvayAo daDhaM / bhava-sayaduhanimmahaNo, dulaho puNa navari jiNadhammo // 99 // so puNa kahakahavi, mae cintArayaNaM va kAmadheNu vva / kappahumo vva patto, dullahalaMbho vi sukayavasA // 700 // | iya eso cciya saphalo, majjha aNAyaraNadosaparihINo / saccaraNaguNapahANo, jammoDaNAimmi saMsAre kevalamekkamimaM ciya, cittaM paritayai jamahameyAe / vagdhIe kammabandhassa kAraNatteNa u 2 vayemi etto cciya te namimo, je muNiNo'NuttaraM gayA mokkhaM / jamhA te jIvANaM na kAraNaM kammabaMdhassa soemi na appANaM, eyaM soemi kammaparatantaM / jiNavayaNabAhiramaI, dukkhasamuddammi nivaDantiM iya cintayarassa ya se, sarIrakammamalatabbhavAUhiM / samagaM piva taM samasIsi - gAe sahasa cciya pahINaM to uttarottarapavaDDha - mANajjhANAnaleNa daDDhammi / sayalammi vi kammavaNe, antagaDo kevalI houM samaeNa gato siddhiM, rAyarisisukosalo mahAsatto / kiM vA suppaNihANekka - baddhalakkhANa dussajjhaM | gADhAurattasaMpanna - sAhugihigoyarA samakkhAyA / saMkheveNaM ArA - haNA imA kammanimmahaNI // 1 // ' // 2 // | vittharao puNa ArA - haNAe susiliTThabarapurIe vva / cattAri ceva mUla-ddArAnaM bhavanti eyAI // 3 // // 4 // // 5 // F // 7 // // 8 // // 9 // " vistRtArAdhanA svarUpam" // 13 // // 14 // // 15 // parikammavihI 1 paragaNa - saMkamaNaM 2 taha mamattauccheo 3 / tatto samAhilAho 4, jahakkameNaM jahatthAI // 10 // | iya patthuyatthavitthara - patthAyaNakaraNapaDhamaThANANi / eyAiM cattAri vi, mUladdArAI bhaNNaMti // 11 // eesu ya causu vi ariha- liMgasikkhAiM nAmadheyAiM / paDidArAI pannarasa, dasa nava nava huMta'Nukkamaso // 12 // tAiM puNa niyaniya - mUladAravittharaparUvaNAvasare / vocchaM navaramimANaM, atthavavatthA imA neyA iha parikammavihIe, arihaddArAI cAyadArataM / jA vi vimissA kA vi hu, vibhAgaparikIttaNeNaM ca gihisAhUbhayavisayA, hohI vattavyayA taduvariM tu / pAyaM sAhugaya cciya, jamhA saMjAyaviraimaI vaDDhantaparamasaDDho, saDDho vi hu kuNar3a kAlama'ntammi / aNavajjaM pavajjaM pavajjiuM te NisAmeha alaminhi pasaMgeNaM, ArAhaNameyama'ntakAlammi / aiyArapaMkamukkaM na thevapunno jaNo lahar3a jaha nANadaMsaNANa, ya sAro caraNaM bhave jahuddinaM / caraNassa ya sAro jaha, nivvANamaNuttaraM bhaNiyaM nivyANassa ya sAro, avyAbAhaM jahA suhaM binti / taha savvapavayaNassa vi, sAro ArAhaNA jeNa : suciraM pi niraiyAraM, viharitA nANadaMsaNacarite / maraNe virAhaittA, anaMtasaMsAriNo diTThA AsAya gabahulANaM, virAhagANaM ca nANacaraNANaM / poggalapariyaTTaddhaM, ukkosaM aMtaraM jamhA // 16 // 1. avanyAm / 2. vrajAmi= prApnomi ityarthaH / 21 // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marudevA dRSTAntaH - munimahasenasya pRcchA - kSullakamunidRSTAntaH // 22 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 722-755 diTThA micchAdiTThI, amAiNo takkhaNeNa siddhA ya / ArAhiyamaraNaMtA, marudevAI mahAsattA "marudevA dRSTAntaH" "rA rajA // 25 // // 26 // rA kira marudevI nAmaM, ahesi bhajjA narendanAbhissa / sA usabhajiNe pavvajja-muvagae sogasaMtattA | aNavarayavirNitaMguya-pavAhapakkhAliyANaNA ruyai / jaMpar3a ya mamaM putto, usaho paribhamai egAgI vasai ya susANasunnahara - raNNapamuhesu bhImaThANesu / accantaniddhaNo iva, paDibhavaNaM bhamai bhikkhaM ca eso puNa se putto, bharaho harikarirahubbhaDaM evaM / bhayavasanamaMtasAmanta - maNDalaM bhuMjae rajjaM hA hA hayAsa! hayavihi ! evaMvihavasaNamuvaNamiMtassa / majjha sue tuha nigdhiNa ! kA kittI ko va phalalAbho // 27 // iya evaM aNavarayaM kayappalAvAe soyavihurAe / tIe royaMtIe, acchIsuM nivaDiyA nIlI aha tihuyaNekkapahuNo, uppanne vimalakevalAloe / tiyasehiM viraiyammi, maNimayasiMhAsaNasaNAhe osaraNe cakkavaI, bharaho soUNa kevaluppAyaM / marudevIe sameo, kareNugAe samArUDho jiNavandaNatthamiMto, chattAicchattapamuhamissariyaM / daTThUNaM jayaguruNo, savimhayaM bhaNiumAdatto ammo ! peccha niyasuyaM sasurA'suratijayapUyaNijjapayaM / bhuvaNaccherayabhUyaM paramissariyaM ca eyassa salahijjaMtA tumae, jA maha riddhI purA payatteNa / sA tuha suyariddhIe, na koDilese vi nivyaDai tahAhi, peccha // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // chattattigacindhabandhuraM, bahalasAhakaMkellimaNaharaM / bhuvaNalacchivichaDDasAsaNaM, amma! rammameyassa AsaNaM paMcarAyamaNiraiyagouraM, ruppahemamaNisAlasuMdaraM / jANumettakusumohabhUsiyaM, niyasu amma! osaraNabhUmiyaM iMtajantasuragaNavirAiyaM, varavimANamAlAhiM chAiyaM / duMduhIthaNiyasaddaNibbharaM, peccha aMba! khaNamekkamaMbaraM niyasu ettha paNamantamatthayA, saMthuNaMti jiNamiMdasatthayA / ettha peccha naccaMta accharA, saharisaM ca gAyaMti kinnarA // 37 // aha jiNavANIsavaNubbhavanta - harisaMsupUrahayanIlI / marudevI pecchaMtI, chattAicchattama'malacchI taM kiM pi suhajjhANaM, paDivannA jeNa takkhaNeNA'vi / viddhaMsiyasayalarayA, sivasokkhasiriM samaNupattA // 39 // iya niruvamasuhaheDaM, pajjantArAhaNAphalaM soccA / saMsayavAulacitto, saviNayapaNao bhaNai sisso maLo // 40 // // 41 // " mahasenasya pRcchA" jai pavayaNassa sAro, maraNantArAhaNA muNivarANa / kiM dANiM sesakAle, jayanti tavanANacaraNesu gururAha // 42 // // 43 // | jAvajjIvapainnA - nivvahaNArAhaNA jao bhaNiyA / paDhamaM tIe bhaMge, sA katto tassa maraNaMte teNa jahAsattIe, ArAhiMteNa sesakAlammi / maraNaMte hoyavyaM, muNiNA daDhama'ppamatteNa parijaviyA vi na sijjhai, pahANasevaM viNA jahA vijjA / taha pavvajjAvijjA, maraNaMtArAhaNAe viNA // 44 // puvyamaNabbhatthakamo, riubhaDagahamammi jar3a vi parihattho / suhaDo vi jayapaDAyaM, na harar3a jaha samarasIsammi // 45 // taha uggaparIsahasaMkaDammi, na lahai muNI vi maraNante / ArAhaNavihimaNahaM, puvyamaNabbhatthasuhajogo | kayakaraNA vi sakajjaM, accaMtapamAiNo na sAhiti / parivaDiyaviraibuddhI, AharaNaM khuDDago ettha "kSullakamunidRSTAntaH" // 46 // // 47 // tahAhi // 50 // // 51 // mahimaNDaNA'bhihANe, nayare nANAiguNamaNinihANo / siridhammaghosasUrI, samosaDho bAhirujjANe paMcasayAI muNINaM, parivAro tassa nimmalaguNANaM / tapparivuDo ya rehar3a, surasahio so surindo vya rayaNAyare vva navaraM, vaDavaggI surapurammi rAhu vva / paritAvakaro bhImo, taggacche sasaharasaricche sisso aikalusamaI, niddhammo sIlapasamaguNaviyalo / asamAhikaro sAhUNa-mAsi nAmeNa ruddo ti muNijaNanindiyakajje, bhujjo bhujjo samAyaraMtaM taM / tajjaMti karuNAe, samaNA iya mahuravayaNehiM pavarakulavaDhio vaccha!, taM si taha dikkhio suguruNA taM / evaMvihassa tuha nindi-yatthakAritaNamajuttaM // 53 // evaM mahuragirAe, vArijjato vi viramai na jAya / duccariyAo niThura girAe tA tehiM puNa bhaNio // 54 // re dussikkha durAsaya!, kAhisi jar3a duTThacceTThiyamiyANiM / dhammavavatthAcUraya !, gacchA nicchubhissAmo // 52 // // 55 // // 48 // // 49 // 22 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 756-763 // 57 // kSullakamunidRSTAntaH evaM ca tajjio so, ruTTho sAhUNa mAraNanimittaM / sayalamuNijoggajalabhA - yaNammi parivir3a visamuggaM // 56 // aha jAe patthAye, piyaNatthaM jAya taM jalaM jaiNo / giNhaMti tAva tagguNa - tuTThAe devayAe imaM bhaNiyaM bho bho samaNA!, ettha jale tumha duTThasisseNa / ruddeNa visaM khittaM, tA mA eyaM pivijjAha evaM soccA samaNehiM, taM jalaM teNa duTThasisseNa / samagaM tavvelaM ciya, tivihaM tiviheNa vosiriyaM aha so muNijaNamAraNa- pariNAmajjiyapayaMDapAvabharo / tajjamme cciya accaMta tivbarogAulasarIro ujjhiyajigiMdadikkho, io tao paragihesu Nivasanto / bahupAvakammapasaro, bhikkhAvittIe jIvanto | pavvajjAparibhaTTho addaTThavyo suduTThaceTTho ya / so eso ti jaNeNaM, kittijjanto samakkhaM pi aTTaduhaTToyagao, pae pae ruddajjhANajhAI ya / vAhisihivihuradeho, ar3akUramaI mao santo | savyapuDhavINa pAugga-pAvabandhevakaheubhUyAsu / accantakhuddanindiya - tirikkhajoNIsarUvAsu patteyaM patteyaM, egaMtariyAsu aMtaragaIsu / AhiMDiya AhiMDiya jahakkamaM narayapuDhayIsu aitikkhadukkhalakkhakkhaNIsu ghammAiyAsu sattasu vi / uppanno neraio kayaukkosAuyanibandho tatto jalathalakhahayara - joNIsu aNegaso samuppanno | biticaurindiyajAisu, jAo ya bahusu aibahuso tatto jalajalaNA'nila - puDhavIsuma'saMkhakAlamuppanno / evaM vaNassaimmi vi, navaramaNaMtaM tahiM kAlaM tatto babbaramAyaMga - bhillacammayararayagapamuhesu / saMyuttho savvattha vi, jaNaveso dukkhajIvI ya // 58 // // 59 // // 60 // // 69 // // 62 // Fl // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // tahA // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // kahiM pi satthadArio, kahiM pi leTThacUriyo / kahiM pi rogadUmio, kahiM pi vijjujhAmio kahiM pi dhIvarAhao, kahiM pi jAyadAhao / kahiM pi aggidaddhao, kahiM pi gADhabaddhao kahiM pi gabbhasAvio, kahiM pi sattumArio / kahiM pi jantapIlio, kahiM pi sUlakIlio kahiM pi vArivUDhao, kahiM pi gaDDachUDhao / sahaMtao mahAduhaM gato ya maccuNo muhaM iya bhUribhavaparaMpara- duhasahaNuppannakammalahubhAo / payaNukasAyatteNa ya, cunnaure pavaranayarammi | vesamaNaseTThigehiNi-vasubhaddAe ya puttabhAveNa / uppaNNo niyasamaye, guNAgaro se kayaM nAmaM vaDDhiumADhatto so, gatteNaM buddhivitthareNaM pi / aha annayA kayAI, samosaDho tattha titthayaro vandaNayaDiyAe jaNo, guNAgaro vi ya samAgato turiyaM / vandittA jayanAhaM, ubaviTTho dharaNivaTThammi saMsayasahassamahaNI, sivasuhajaNaNI kudiTThitamaharaNI / kallANarayaNadharaNI, payaTThiyA desaNA pahuNA paDibuddho paurajaNo, paDivanno keNavi viraidhammo / micchattamujjhiUNaM, keNavi gahiyaM ca sammataM so puNa guNAgaro garupa - harisapabbhArapulaiyasarIro / jayagurukayappaNAmo, samuciyapatthAyamuvalabbha bhaNiumimaM pAraddho, bhayavaM! sAhesu puvyajammammi / kimahaM hoMto tti mahanta - mettha kouhalaM majjha aha jayapahuNA tasso- vayAramavaloiUNa nIseso / ruddayakhuDDayamAI, parikahio puvvavuttanto iya so souM bhayavihura - mANaso jAyagADhaparitAyo / jaMpar3a imassa pAvassa, nAha! kiM hojja pacchitaM jayaguruNA bhaNiyaM sAhu-visayaM bahumANapamuhasuhakiccaM / mottuNaM no bhaddaya!, anneNaM atthi iha suddhI // 84 // to paMcasAhusayavisaya- vandaNappabhiDaviNayakiccaparo / gahio abhiggaho teNa, ghorasaMsArabhIeNaM parivAlai ya jahutaM, jattha ya divase na hoMti paMcasayA / sAhUNaM paDipunnA, tattha na so bhoyaNaM kuNai // 86 // iya chammAse pAliya, abhiggahaM tayaNu saMlihiyadeho / mariUNa baMbhaloe, devatteNaM samuppanno ohibaleNaM tattha vi, muNiUNaM puvyakAlayuttaMtaM / savisesajayagurusAhUNa, vandaNAimmi vaTTanto aivAhiya devattaM, tao cavitA purIe campAe / naranAhacandarAyassa puttabhAveNa uppanno | puvyabhavasAhudaDhapakkha-vAyabhAveNa tatthavi sa dhImaM / muNiNo daThThe jAI, sarei tosaM ca uvvahar3a eto cciya piyasAhu tti, nAmadheyaM piUhiM se vihiyaM / taruNattaNamaNupatto, paDivajjai so ya pavvajjaM // 91 // tatthavi ya samatthatavaMssi - loyavissAmaNAikaraNaparo / vivihAbhiggahagahaNekka- baddhalakkho'pamAI ya saMlehaNaM karitA, pajjante sukkapamuhakappesu / tiyasasuhamaNubhavittA, jahakkamaM jAya savyaTThe // 82 // 5835 // 85 // mA // 88 // // 89 // // 90 // // 92 // // 93 // 23 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 764-827 prathama parikarmavihidvAre pandrahaH pratidvAram - prathama arhadvAravarNanam savyukkiTThe sokkhaM, aNubhujjiya ettha laddhamaNuyatto / kayapavvajjo niravajja-vihiyaArAhaNavihANo // 94 // | | nimmahiyamohajoho, 'musumUriyabhavanimittakammaMso / asurasuravihiyamahimo, himagoraM siyapuraM patto // 15 // iya khuDDaganAeNaM, pavvajja uvagayA vi dakkhA vi / ArAhaNAvihANaM, kAuM pAriMti na pamattA // 16 // je puNa jaha eso cciya, taha paibhavavihiyapavarasAmannA / ArAhaNajayalacchiM, te lIlAe cciya lahanti // 9 // tA nikkalaMkapavajja-pAlaNA maraNakAlavisayAe / ArAhaNAe jaNaga-taNeNa NiccaM pi kAyavyA // 98 // evaM soccA sisseNa jampiyaM puvyamakayasAmannA / naNu marudevI siddhA, bhaNiyamiNaM kimiha tattaM ti 99 // gururAhapuvamabhAviyacitto, ArAhei jar3a koi maraNaMtaM / khattayanihiAharaNeNa, taM na savvattha vi pamANaM // 800 // tahAhijar3a kIlagakhivaNatthaM, daraM khaNaMteNa bhUmivaTThammi / keNavi nareNa patto, rayaNanihI kahavi devavasA tA kiM teNaunneNa vi, tahA khaNaMteNa so laheyavyo / aviseseNa mahIe, tamhA savvattha neganto // 2 // iya jai sA marudevI, puvamaNabhatthakusalakammA vi / siddhA kahaMpi kiM eva-meva sijjhau jaNo savvo // 3 // pAliyamUlapainno, tamhA kamavaDhamANasuhabhAyo / kujjA''rAhaNamate, pajjattamaippasagaNa tenA ArAhaNaM ca vihiNA, kAuM paDipuNNamIhamANeNa / muNiNA vA gihiNA vA, parikammeyavyao appA // 5 // paDhama pi rogiNA iva, visesakiriyatthiNa ti daMsemi / parikAmavihINAmaM, pubuddiTuM mahAdAraM // 6 // tappaDibadhAI puNa, pannarasa havanti saMgayaguNAI / jAiM paDidArAiM, jahakkama tANi kittemi // 7 // "pandrahaH pratidvAram' - ariho' liMga sikkhA' viNaya samAhI maNoNusaTThI ya aNiyayavihAradAraM', rAyaddAraM ca pariNAmoM // 8 // cAodeg maraNavihattI", ahigayamaraNaM ca2 sIidAraM ca3, taha bhAvaNANa dAraM, carimaM saMlehaNAdAraM5 // 9 // "arhadvAravarNanam" - ariho joggo bhannai, so puNa ArAhaNAe nAyavyo / sAmantamantisatthAha-seTThikoDuMbiyAINaM // 10 // rAIsaraseNAvar3a-kumArapabhiINamaDahavama'nnayaro / tesima'viruddhakArI, viruddhasaMsaggiparihArI // 11 // jo jar3aNo cintAmaNi-kappe ti karei tIe bahumANaM / patthei thiraNurAo, jo jaisajjhattamacvatthaM // 12 // ArAhaNA'rihesu ya, jo vacchallaM karei aNavarayaM / bhAvei dullahattaM, tIe dhamme pamAINaM // 13 // AloeDa ya niccaM, mac, paccUhabhIhiyatthANaM / tassa ya nirohasAhaNa-mArAhaNameva bhAver3a // 14 // arihantesu ya pUyA-sakkAraM kuNai niccamujjutto / bhAvei ya guNaguruyaM, tesiM guNamaNikaraMDANaM // 15 // pavayaNapasaMsaNAe, rameha viramei dhammanindAo / guNagurugurubhattIe, sattIe sajjar3a nicvaM / // 16 // sumaNe samaNe vandar3a, suTu nindei NiyayaduccariyaM / guNasuTThiesu rajjar3a, sajjar3a sai sIlasaccesu // 1 // | vajjei kusaMsaggiM, saMsaggiM kuNai sIlavantehiM / nicvaM pi guNe giNhai, parassa sante vi no dose // 18 // duTThapamAyapisAe, nihaNei haNei iMdiyamaiMde / tADei ya duccariyaM, maNamakkaDamukkadupayAraM // 19 // nANaM suNei nANaM guNei, nANeNa kuNai kiccAI / nANAhiesu rajjaI, aNusajjai nANadANammi // 20 // akusalakhaovasamao, niyayaM kusalANubandhao ceva / ii guNasatto satto, so cviya ArAhaNA-ariho // 21 // taha kugaIpahasahAe, jiNaittu paresi kahamavi kasAe / pasamei pasaMtamaNo, jo so ArAhaNA-ariho // 22 // aNuvasamapare vi pare, kuNamANo sammamuvasamovAyaM / ArAhaNArihattaM, lahaI cciya suddhabhAvAo // 23 // ArAhaNAThieNa vi, kasAyasallaM samuddhareyavyaM / jo paDhama pi tamuddharaI, tadariho so vi nAyavyo // 24 // | jo ya na tahAriheNaM manno annassa tadariho so vi / Iyaro vi tadariho, jar3a kahamayi vayaharaNaDaNunnAo // 25 // | iharA ArAhaNasaMThiyassa, saMdhANugammamANassa / dhaNavaipaosakaNA, mAlinnaM pavayaNassa bhave // 26 // saMmANadANasikkhAvaNAhiM, ThiidhariyapariaNaccAI / jo so vi tadariho khalu, iharA logammi parivAo // 27 // 1. bhaJjita / 2. jJAnAdhikeSu / 3. mAnyaH / 24 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 828-863 vaGkaculadRSTAntaH tadasAmatthe puNa savva-hA vi dhammiyavisiTThaloyamao / jaha taha tapparicAI vi, tadariho hoi vinneo // 28 // taha payaIe viNIo, payaIe ceva sAhasekkathayo / payaIe sukayannU, nicciyanigguNabhavaThiI ya // 29 // tatto ya taviratto, payaIe ceva appahAso ya / payaIe addINo, payaI paDivannasUro ya relI ArAhaNAe jo vi ya, ThiyaM jaNaM jaNiyapAvaparihAraM / souM daTuM ca bhaye, tabhattirasijjamANamaNo // 31 // hohaM ahaM kahaMpi pi hu, kayAvi kamacinnapunnasAmanno / kiM manne punnehiM, savvannuvihIe iyruyo| iya yAsaNApahANo, dhIbalio thirapasantapayaI ya / siTThajaNassa bahumao, neo ArAhaNA-ariho // 33 // ahavA acvaMtacaMDamaNavayaNa-kAyakiriyA vi kurakammA vi / aNavarayaM mahumeraya-pisiyADasaNalAlasamaNA vi // 34 // thIbAlavuDDhamAraNa-corikkaparisthisevaNaparA vi / aliullAvAbhiratI vi, dhammavihiovahAsA vi, // 35 // hoUNa puvakAle, kiM pi hu veraggakAraNaM pappa / pacchA pacchAyAvA, paramovasamaM pavajjati // 36 // je te viM huMti ArA-haNAe arihA suhAsayA dhIrA / rAyasuyavaMkacUlI, cilAiputtAiNo vya dhuvaM varUNo tahAhi- 'vaGkaculasya dRSTAntaH' / suvibhattatiyacauppaha-caccaradevaulabhavaNaramaNijje / siripuranagare rAyA, ahesi nAmeNa vimalajaso // 38 // vairikarikuMbhaninbheya-laggahirAruNubbhaDacchAyo / parikuviyajamakaDakkho vya, jassa khaggo raNe sahai // 39 // jassa ya jiNamuNicalaNu-ppalesubhasalataNaM samuvvahai / bhattivaseNa ya maNimauDa-kiraNaTiviDikkiyaM 'sIsaM // 40 // tassa ya bhajjA niruvama-rUvAiguNovahasiyasuradayiyA / sayalaMteurapavarA, nAmeNa sumaMgalA devI // 41 // jamalagajAyattaNao, putto nAmeNa pupphacUlo se / dhUyA ya pupphacUlA, donni vi annonnaNiddhANi // 42 // navaraM aNatthasatthaM, uppAyaMto purammi savvattha / bhannai sa puSpacUlo, jaNeNa kira vaMkacUli ti // 43 // nAmeNa imeNaM ciya, saMpatto so pasiddhimannadiNe / taduvAlaMbhAyannaNa-ruTeNaM so nariMdeNaM // 44 // nivvisao ANato, tAhe niyaparijaNeNa pariyario / tIe viya bhaiNIe, sahio nayarAu nIhario // 45 // laMghittA niyadesaM, baccaMto pauragirisaNAhAe / harinaharA''hayakuMjara-vimukkasikkArabhImAe 4ddA nIraMdhagaruyataruvara-paDiruddhAiccakaMtipasarAe / pasaraMtasarahasaharisa-ravasavaNapalANasIhAe // 47 // sIhAvaloyaNAula-mayaulakIraMtadaripavesAe / vesAe vva sayA vi hu, mahAbhuyaMgehiM kaliyAe . // 48 // aDavIe nivaDio so, kattha vi ya adissamANamaggAe / taNhAchuhAkilaMto ya, jaMpiuM eyamADhato // 49 // re purisA! uccatarumi, AruhitA'valoyaha disAo / kiM atthi ettha kattha vi, jalAsao vasimamahavA vi||50|| tavyayaNeNA''ruDhA, purisA uccammi pavaratarusihare / avaloiuM pavattA, disivalayaM NiuNadiTThIe . // 51 // aha thevabhUmibhAge, masikoilagavalasAmalasarIrA / jalaNaM pajjAlintA, bhillA AloiyA tehiM . // 52 // siTuM ca imaM naravar3a-suyassa teNAvi jaMpiyaM bhaddA! gacchaha esiM samIye, pucchaha maggaM vasimahuttaM // 53 // Daya soUNaM parisA. gayA samIvammi tesiM bhillANaM / ApacchiuM pavatA. maggaM bhillehi to bhaNiyA // 54 // kato tubbhe etthA-gayA tahA kassa saMtiyA kiM vA / desaMtaraM samIhaha, gaMtuM sAheha tAva imaM // 55 // purisehiM jaMpiyaM siri-purAo nAmeNa vaMkacUli ti / vimalajasarAyaputto, piuavamANAu nIhario // 56 // paradesaM baccato, ihAgato tassa sevagA amhe / maggassa pucchaNaTThA, tumha samIvaM samaNupattA // 5 // bhillehiM jaMpiyaM bho!, taM daMsaha amha naravaissa suyaM / paDiyannaM purisehiM, baliUNa ya daMsio kumaro // 58 // aha durAu cciya mukka-kaMDakodaNDapamuhasatthagaNA / bhillA namiuM kumaraM, ciMteumimaM samADhatA // 59 // evaMvihasuMdararAya-lakkhaNAlaMkio imo amha / jar3a kahavi hoi sAmI, tA jAyai savvasaMpattI iya cintiUNa tehiM, niDAlataDaghaDiyapANikosehiM / saviNayapaNayaM bhaNiyaM kumAra!, vinnavaNiyaM suNasu // 1 // cirasamuvajjiyapunneNa, nUNaM tumhArisA pavarapurisA / dIsaMti tA pasIyaha, Agacchaha amha pallIe // 2 // kuNaha niyapAyapaMkya-pavittiyAe ya tIi rajjaM ca / sAmiviyalANa amhaM, eto sAmI tumaM ceva // 3 // 1. maNDitam / 2. prasaraccharabhasaharSaravazravaNapalAyitasiMhAyAm / 3. janAkulaM vAsayuktaM sthAnam / 4. vAsasthAnAbhimukham / 25 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 864-600 vaGkaculadRSTAntaH iya sappaNayabhatthaNa-palhatthiyaniyakulavvavattheNa / paDivannaM kumareNaM, visayAsaMgINa kimakicvaM 64 aha pariyaNeNa sahio, pahiTThacittehiM tehiM bhillehiM / daMsijjamANamaggo, paDucca palliM payaTTo so // 5 // acvaMtanibiDadumaduggameNa, saNiyaM paheNa gacchaMto / sIhaguhApallIe tIe adUrammi saMpatto // 66 // | didrA ya kumAreNaM, daMsaNamete vi dinabharibhayA / visamagiriduggalaggA, kayantajaNaNi vva sA jhatti // 6 // avi yaegatthanihiyakuMjara-mahaMtadaMtovaraiyapariveDhA / annattha maMsavikkya-milantajaNajaNiyahalabolA // 68 // egattha biMdapaggahiya-pahiyakIraMtakaruNarunnaravA / annatthaM viNAsiyajaMtu-ruhiravilaphiliyamahivaTThA // 69 // egattha ghorasaraghuru-hurantakoleyanivahaduppecchA / annatthullaMbiyapisiya-bhakkhaNummiliyasauNikulA // 70 // egattha paropparavaira-bhAvajujhaMtabhImabhillabhaDA / annattha lakkhaviMdhaNa-payaTTaegaggadhANukkA // 71 // jattha ya duhattajaNamAraNammi, dhamma vayanti nikkaruNA / gijjar3a ya paramamaMDaNa-ma'kittimaM parajuvaisaMge // 72 // salahijjar3a maivibhavo, visiTTha [visattha] jaNavaMcaNammi daDhavaraM / vujjhai hiyabhAsimmi, tavvivarIe ya mittattaM // 73 // jaha taha bhAsittaNamaDavi, vannijjar3a vayaNakosalateNa / sattaviyalo ti bhannar3a, nayANuvattI vi mUDhehiM // 4 // iya evaMvihaloeNa, saMkulAe ya tIe pallIe / accantapAvavasago, narayakuDIe vya sa paviTTho // 5 // Thavio ya sabahumANaM, cirapallIyaipayammi bhillehiM / niyayaparakkamavasao, jAo acireNa pallivaI // 76 // avagaNiyakulAyAro, avicintiyajaNagadhammavavahAro / avahatthiyalajjabharo, vissumariyasAhudhammagiro // 77 // | vaNavAraNo vya aNivA-raNo sayA teNa bhillaloeNa / pariyario aNavarayaM, pANivahAIsu vaTuMto // 8 // | paccAsannapurAgara-maDaMbakabbaDaviNAsaNujjutto / thIbAlabuDDhavIsaMbha-ghAyadinnAvahANo ya // 79 // nicvaM jUyapasaMgI, niccaM ciya majjamaMsauvajIyI / tattheva ya jAyaraI, kAlaM yolei lIlAe 80thI aha aNNayA kayAi, vaccaMtA kahavi satthapabhaTThA / kaivayasissaparivuDA, saMpattA tattha AyariyA jAo ya tammi samae, nivaDaMtaddAmasalilapabbhAro / taMDaviyasihaMDikulo, paDhamo cciya pAusA''raMbho rehanti jammi pallava-pasAhiyA sAhiNo mahIpaTuM / avaguMThiyaM va chajjai, niraMtaraM hariyapaDaeNa // 83 // girisiharehito tuMga-lolakallolaravaniheNa jahiM / gimhaM va savaMtIo, mahAnaIo paloTTaMti 84 jammi ya paurajalAula-mahimaMDaladuggamaggaparibhaggA / durAu cciya sumariya-daiyA pahiyA niyattaMti // 5 // iya evaMviharuvaM, parisAyAlaM paloiuM sUrI / samaNe suguNapahANe, mahuragirAe imaM bhaNai 8ddA bho bho mahANubhAvA!, ubminnataNaMkurA mahI jAyA / kuMthupivIliyapaurA, tA etto jujjai na gaMtuM // 87 // jamhA jiNehiM kahiyA, sAro dhammassa etthaM jIvadayA / tabirahammi ya dikkhA, niratthiyA kunivaseva vya // 88 // eto cciya vAsAsuM, suppaDilINaMguvaMgavAvArA / kummu vya mahAmuNiNo, egaTThANammi nivasati // 89 // / jAmo pallIe, imAe kira ettha vaMkacali ti / vimalajasabhavaisao, sammai bhillANa nAho ti // 90 // taM maggitA vasahiM, ailaMghemo imaM varisayAlaM / evaM ca nikkalaMka, aNuciNNaM hoi sAmaNNaM // 91 // paDiyannaM samaNehiM, tao gayA vaMkacUliNo gehe / gabuggIveNa maNAga-metayaM teNa paNivaiyA // 92 // dinnAsIseNa ya muNivareNa bhaNiyaM aho mahAbhAga! / amhe satthabbhaTThA, saMpar3a gaMtuM ca asamatthA // 13 // | jiNasAsaNasaravarAya-haMsanaranAhavimalajasaputtaM / soUNa tuma ihaI, samAgayA tA mahAbhAga! // 14 // uvaNehi kiMpi vasahiM, cAummAsaM jahA iha yasAmo / payamettaM pi na gaMtuM, kappai etto tavassINaM aha pAvaparigaeNa vi, aNajjasaMgaisamutthadosAo / teNaM bhaNiyaM bhayayaM!, no yasiuM jujjae ettha // 16 // jeNaM iha maMsAsI, pANiyahA'bhirayamANaso kUro / logo'Najjo khuddo, na sAhusaMvAsajogo ti // 9 // to maNivaiNA bhaNiyaM, aho mahAbhAga! kimiha logeNa / jIvANa rakakhaNaM ciya, kAyavvaM savvajatteNaM // 98 // kuMthupipIliyapaDalA''ulammi, navahariyasalilakaliyammi / bhUmitale vaccaMtA, jar3aNo dhammAu bhassaMti // 19 // tA daMsesu nivAsaM, sAhijjaM kuNasu amha dhammammi / uttamakulappasUyANaM, dUsaNaM patthaNAbhaMgo // 900 // 1. 'kedI' iti bhASAyAm 2. rudhiravyApta0 / 3. koleya = zUkara0 / 26 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaGkaculaniyamagrahaNam saMvegaraMgazAlA zloka naM. 601-635 // // nu n // 4 // evaM soccA naravai - sueNa bhaNiyaM kayaMjaliuDeNa / bhayavaM / demo vasahiM, paraM na etthA''vasaMtehiM tumhehiM thevamettA vi majjha loyassa dhammasaMbaMdhA / kahiyacyA nUNa kahA, kiMtu sakajjammi jaiyavyaM jamhA tumbhaM dhamme, vannijjaI savvajIyaparirakkhA / assaccavayaNaviraI, paradhaNagihiNIpariccAo | mahumajjamaMsaparibhoga - vajjaNaM niccamiMdiyajao ya / eva karate ya dhuvaM, sIyai amhANa parivAro ahaha ! kahaM sakulakkama-saMbaddhajiNidadhammasavvassaM / vissumarai dussaMgai - gasio vi hu ajja vina esa // 5 // iya ciMtaMteNa muNI- sareNa paDivajjiyA vavatthA se / 1 dhammavivaraMmuhammi vi, jaNammi jutta cciya uvehA // 6 // to yaMkacUliNA paNa- miUNa tesiM samappiyA vasahI / sajjhAyajhANaNirayA, ThiyA ya te tattha bhayavaMto // 7 // | kuvyaMti vivihadukkara - tavacaraNamaNuttaraM ahijjaMti / nayabhaMgagahaNamAgama - maNupariyaTTaMti ya tadatthaM bhAveMti bhAvaNAo, pAliMti vayAiM niraiyArAI / muNiNo mahANubhAvA, sugurusamIvaTThiyA saMtA tatto // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // | saMthavavasatheyuppanna - bhattiNA vaMkacUliNA sammaM / NiyayapahANapariyaNo, vAhariUNa ya imaM bhaNito haMbho devANupiyA !, khattiyakulasaMbhavaM mamaM soccA / mAhaNavaNiyappamuho, visiTThalogo ihaM ehI tamhA etto na gihammi, jIvaghAo na maMsaparibhogo / no majjapANakIlA, kAyavyA kiMtu pallibahiM evaM ca kae ee vi, sAhuNo dUramukkavicikicchA / giNhaMti tumha bhavaNesu, bhattapANaM jahAvasaraM jaha ANaver3a sAmI, taha kAhAmo tti tehiM paDiyannaM / bolAviMti ya divase, muNiNo vi sakajjaujjuttA // 14 // aha muNivaiNA nAuM, vihArakAlaM mamattarahieNa / sejjAyaro tti vihiNA, kahiyamimaM vaMkacUlissa bho naravaisuya! tuha vasahi- dANasAhejjamekkamAsajja / ettiyadiNAI butthA, etthaM amhe samAhIe eto puNa paDipuNNA vaTTai avahI vihArasamao ya / saMpatto lakkhijjai imehiM paccakkhaliMgehiM pecchasu 2 vaiukkaMtA, kacchA ucchUNamintajaMtehiM / savvatto sagaDehiM, akkaMtA sayalamaggA vi | thevasalilAu pavyaya - naIu vasabhA vi jAyadaDhathAmA / sukkasalilA ya paMthA, gAmA upavyAyacikkhallA // 19 // tA bho mahAyasa! tumaM, paramuvayAri tti bhannase evaM / gAmantaragamaNaTThA, aNujANasu saMpayaM amhe | jamhA goulasAraiya- mehabhamaraulasauNisumuNINaM / hunti aniyattAo, vasahIo sahAvao ceva iya bhaNiuM muNivaiNo, gaMtuM saMpaTThiyA saha muNIhiM / tesimaNuvvayaNaTThA, pallivaI paTTio tAhe aha sUrIhiM samaM ciya, tAva gao jAva niyayasImaMtaM / to baMdiUNa sUriM, payaMpiuM evamA''datto bhayavaM! eto uvariM, esA paradesasaMtiyA sImA / tA gacchaha vIsatthA, ahaM pi sagihammi baccAmi vajjariyaM muNivaiNA, naravaisuya! jA tae saha vavatthA / dhammAkahaNasaruvA, AsI sA saMpayaM punnA tA tujjha aNunnAe, dhammuvaesaM payaMpiDaM kiM pi / 4 vaMchatthi vaccha ! buccau, kiMvA puvvaM piva niseho uccAliyacalaNA ettha sUriNo kettiyaM kahissaMti / iya ciMtiUNa teNaM, payaMpiyaM bhaNasu sukaraM ti etthantarammi sUrI, savisesasuyovaogao gAuM / jehiM niyamehiM jAyar3a, imassa dhammummuhA buddhI. jatto paccakkhaM ciya, uppajjai AvayApaDigghAo / muNai ya eyaM NiyamA, niyamANa phalaM imANaM ti // 29 // // 20 // // 27 // 5rA -- // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // "caGkaculaniyamagrahaNam" // 30 // to kahar3a jahA bhaddaya!, jIye ghAo na tAva dAyavyo / jAya na sattaTThapae, pacchAhutaM niyatto si ego eso niyamo, bIo puNa mA anAyanAmANi / bhakkhihasi phalANi tumaM, accantachuhA'bhibhUo vi // 31 // taio puNa garuyanariMda- aggamahisI na kAmiyavya tti / bhotavyaM neva ya kAya - maMsameso cauttho ti ee cauro vi tumaM, jAjIyaM savvajattao niyame / pAlejjasu eyaM ciya, jamhA purisANa purisavayaM kiMca // 32 // // 33 // | mANekkakaNagamuttA-halAI mahilANa maMDaNaM eyaM / paDivannapAlaNaM puNa, sampurisANaM alaMkAro chijjau sIsaM parigalau saMpayA bandhavA vi vihaDaMtu / paDivannapAlaNe supuri-sANa jaM hoi taM hou 1. dharma viparAGmukhe / 2. vRtyutkrAntAH / 3. mlAnakardamAH = zuSkakardamAH / 4. vAJchA'sti / 27 // 25 // // 26 // // 34 // // 35 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 636-672 niyamapratipAlanam sadasadavisesaNaM pi hu, etto cciya vuccai iha narANaM / annaha samammi paMciM-diyattaNe hojja kaha bhedo // 36 // iya muNivaiNA bhaNie, sammamabhiggahacaukkamA''dAya / kAUNaM ca paNAma, bhillavaI paDigao sagihaM // 37 // sissajaNeNa parivuDA, muNivaiNo vi ya jahAbhimayadesaM / iriyAsamiijuttA, saNiyaM gaMtuM payaTTa ti // 38 // iyarassa ya pAvapaoyaNesu, aNavarayakaraNapauNassa / nANAvihavasaNasayA-ulassa vaccanti diyahAI // 39 // aha annayA kayAI, atthANImaMDave nisaNNaNa / teNaM payaMpiyamima, ciramiha yavasAyarahiyassa 40 volaMti vAsarA me, tA bho purisA! puraM va nayaraM vA / gAmaM satthaM 'yuciyaM, savvattha paloiuM eha // 41 // jeNa tayaM luTeuM, baccAmo sesajjacAeNa / mahumahaNaM pi vimuMcar3a, lacchI vavasAyaparihINaM 42 AyanniUNa evaM tahatti paDisuNiyasAsaNA jhatti / purisA jahuttaThANAI, heriUNA''gayA binti // 43 // nAha! nisAmehi mahA-sattho bahusAravatthupaDipuNNo / amugapaheNaM ehI, doNhaM divasANamuvarimmi 44 tA jar3a caTTAbaMdhaM kAuM, acchaha aNAgayaM tabbhe / tA pAveha jahicchiya-lacchIvicchaDDamacireNa / // 45 // evaM socA kaivaya-diNANamuciyaM gahAya pAhejjaM / niyapariyaNaparikinno, pallivaI taM gao ThANaM // 46 // so puNa sattho aksauNa-dosao taM pahaM vimottUNa / maggaMtareNa laggo, patto ya samIhiyapaesaM 47 bhillAhiyo ya tappaha-paloyaNaM kuNai aNimisacchIhiM / navaraM puvyANIyaM, saMbalagaM niTThiyaM savyaM 48nA tAhe vicchAyamuho, pIDijjato chuhAi paDivalio / patto pallisamIye, tatto gaMtuM acAiMto // 49 // sisiratarucchAyAe, navakisalayasatthare samakilaMto / pAmukkanIsahaMgo, vissAmaM kAumADhato // 50 // pariyaNapurisA ya gayA, savvatto kaMdamUlaphalaheuM / aha egattha paese, tehiM avaloyamANehiM // 51 // phAraphalabhArabhajjira-sAhAsayasaMkulo mahAsAhI / kiMpAganAmadheo, diTTho accantatuTTehiM // 52 // phalANi tatto vipAkapiMgANi / uvaNIyANi ya siriyaMka-culiNo viNayapaNaehiM // 53 // bhaNiyaM ca teNa haMbho!, phalANi eyANi kimabhihANANi / dIsantasuMdarAI, na kayAi vi diTThapuvvAiM // 54 // tehiM bhaNiyaM sAmI, na yANimo nAmadheyameyANaM / pAgavaseNaM kevala-maNumANemo rasaM pavaraM // 55 // "niyamapratipAlanam" - pallivaiNA vuttaM, havaMti jai amayanivvisesANi / amuNiyanAmANi imANi, tahavi bhuMjAmi na phalANi // 56 // tavvelAvatagamega-meva mottuM ca chuhakilaMtehiM / Ar3hattAiM tAI, bhottuM purisehiM sesehiM / // 57 // muhamuharesuM tesuM, visaesu va pariNaimmi virasesuM / bhuMjeuM suttesuM, visavasao ceyaNA naTThA // 8 // aha pamilANacchijuyA, anto cciya mujjhamANanissAsA / nidAiuM pavattA, suhasejjAe pasutta vya // 9 // aha tajjIyaM ghettuM va, coro iva diNayaro gao atthaM / taggamaNaM pi ya pakkhIhiM, pisuNiyaM vAularaveNaM // 60 // kuNamANo jIyaloyaM, kaMkamarasaraMjiyaM va savyatto / kayacakkayAyaviharo, saMjhArAo pavitthario gavalaguliyAsamappaha-paDasaMchAiyataNu vya paMsuliyA / tAvicchagucchakasiNA, viyaMbhiSA timirariMcholI // 2 // niccaviDappagasijjaMta-caMdapabbhaTThasagalapaDalaM ya / ekkasariyAe savvattha, pasariyaM tArayAjAlaM // 63 // to tijayavijayadikkhiya-vammahamuNisayaNaphalihaphalayaM va / tiyasabhavaNaMgaNu-chaMgapunnakalahoyakalaso vya // 64 // gayaNasarovaraviyasaMta-sahassapattaM va rayaNiramaNIe / 'royaNa-thora-thavakko vya, uggao tuhiNAkiraNo vi // 5 // tAhe gamaNaDaNukUlaM, yelaM kaliUNa pallinAheNa / sutta ti mannamANeNa, bohiyA te gurugirAe // 6 // puNaruttaM jaMpiyA vi hu, na jAya thevaM pi denti paDivayaNaM / tAva samIve ThAUNa, niuNamavaloiyA savve // 6 // | ninnaTThajIviyavye, sabve daThUNa ciMtiyaM teNa / amuNiyanAmaphalANaM upayogaphalaM aho eyaM // 8 // ahama'vi eyama'vatthaM, imAI bhottuM phalANi vaccaMto / jar3a nikkAraNavacchalla-muNivainiyamo na me hunto // 69 // te guruNo guNanihiNo, tamatarusihiNo jayaMtu jAjIvaM / jehiM niyamappayANa-cchaleNa jIyaM ca me dinnaM // 7 // iya suciraM gurumuvahi-UNa accantasogavihuraMgo / tappaharaNAiuvagaraNa-megaThANammi ThaviUNa // 1 // bhaDacaDayaraparikhitto, pubbiM bhamiUNa pallimajjhammi / kaha saMpar3a egAgI, tattha vi mayasavvaparivAro // 72 // 1. vA ucitm| 2. vaTTAbandhaM = mArgarodhanam / 3. zramaklAntaH / 4. paMsuliyA = durAcAriNI strii| 5. rAhuH / 6. jhagiti / 7. gorocnsthuulstbkvt| 28 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 673-1010 niyamapratipAlanam daMsissAmi muhamahaM, logANaM payaDameva vaccaMto / iya ciMtato calio, jAe rayaNIe majjhammi // 73 // aha sigghaM ciya patto, niyayagihe khaggamettayasahAo / keNAvi anajjaMto, sejjAbhavaNammi ya paviTTho // 74 // |pecchai ya pajjalanta - ppaIyapasarantakaMtipaDaleNa / sejjAe niyayabhajjaM, puriseNa samaM suhapasutaM tAhe bhAlayalasamullasaMtaraMgantativalivigarAlo / dantaggabhAganiThura - daTThoTTho gADhakoveNa // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 84 // // 86 // // 87 // mo // 89 // // 90 // K | vipphAriyaphArAruNa - nayaNubbhaDakaMtipaDalapallaviyaM / AyaDDhiUNa khaggaM, ciMteumimaM samAdatto ko ajja esa kINAsa - nayaNamaNusariumicchai varAgo / jo mai jIvaMte vi hu, mama bhajjaM sevai aNajjo kiM vA imA vi pAyA, mama bhajjA cattalajjamajjAyA / purisAhameNa keNa vi, saddhiM evaM prasuta ti | ettha TThiyANi donni vi, imANi khaMDemi maMDalaggeNa / ahavA loyaviruddhe, itthIe vahe kahaM esa | vikkaMtukkaDaparacakka - karighaDADovavihaDaNapayaMDo / vAvArijjai bahusamara - pattakittI mahAkhaggo to eyaM ciya ekkaM haNAmi ii jAya dei no ghAyaM / tA ciragahiyAbhiggaha- maNusumarar3a jhati sa mahappAM // 82 // tAhe paccosakkiya, sattaTThapayAI jAya paharei / uvariM pIDhiukkhalaNe, khaggeNa khaDakkiyaM tAva m aha bhAujAyAdeha - bhArapIDijjamANabAhAe / vihaDaMtanibiDaniddA - bharAe bhagiNIe taM soccA cirakAlaM jIvau majjha, bhAugo yaMkacUlinAmo so / sajjhasavasappabuddhAe, tIe vi [ a ] jaMpiyaM sahasA // 85 // AyanniUNa evaM viciMtiyaM yaMkacUliNA tAhe / ahaha ! kahaM mama bhagiNI, sA esA pupphacUlA ti jIe accataM gADha- paNayavasao mamaM saraMtIe / suhisayaNajaNaNi-jaNagAiNo vi puvyaM pariccattA hA ! kahameyamiyANiM, haNiUNaM niyayajIviyanmahiyaM / aigaruyapAvakArI, jIvaMto'haM sayamalajjo kattha va pasatthatitthe, gayassa keNa va tayoviseseNa / huMtA suddhI bhaiNI-viNAsajAyAu pAvAo iya cintiUNa bhaiNIe, kaMThamAsajja mannubharavihuro / roviumAraddho Niyaya-pAvaceTTAe saMtatto kaha kaha vi pupphacUlAe, vimhayA''kkhittacittapasarAe / uvavesiUNa sejjAe vaMkacUlI imaM bhaNio // 91 // bhAuga ! vicchAyamuho, tattha vi nIsesapariyaNavihINo / tatthavi pacchanno cciya, gihe kimevaM paviTTho'si // 92 // kiM vA jaMbUNayasela - sArasatto vi garuyapayaI vi / sahasa cciya maM avalaMbi- UNa evaM parunno'si kiMca tuhAgamaNammi, paDibhavaNaduvArabaddhadhavaladhayA / 'hallamphaliyajaNAula - racchA pallI imA huMtA acvantA'NiTThasamubhaye vi, gADhAvayAnivaDaNe vi / dUre parunnamannaha - muharAgo vihu na te huto to teNa tIe kahiyo, savyo pariyaNaviNAsavuttanto / parapurisabuddhiyAyA-riyAsipaDikhalaNavattA vi evaM ca jaMpiyaM bhaiNi! neva soemi parijaNaviNAsaM / soemi puNa imaM jaM, tumaM mae iya hayA huMtA etto cciya iNhiM pi hu, vaiyaramimameva sumaramANo haM / bAhappavAhamittaM khaliuM na tarAmi nayaNesu keNa puNa kAraNeNaM, evaM kAUNa purisanevacchaM / bhAujAyAe samaM bhaiNi! pasuttAsi kahasu mamaM tIe bhaNiyaM bhAuga! tumae pagayammi vijayajattAe / etthAgayA naDA nacca - Na'TTayA tehiM puTThA'haM acchai iha pallivaI, na vatti to ciMtiyaM mae eyaM / jai natthi tti kahissaM, tA soccA koi riupuriso // 1 // sAhissai sImAlANaM, tumha paDibaddhagADhaverANaM / te puNa laddhogAsA, mA palliM viddavissaMti teNa mae bhaNiyamimaM acchar3a so pallimauDamANikko / sayameva vaMkacUlI, navaraM kajjantarAsatto kaM velaM pecchaNayaM, daMsemo me payaMpiyaM tehiM / vRttaM ca mae rayaNIe, jeNa soDaNAulo niyar3a pAraddha tehiM taheva, tayaNu kayapurisacArunevacchA / bhAujAyAe samaM, tumaM va tahiyaM nisannA'haM aha majjharatasamae, uciyaM dAu naDANa dAyavyaM / niddAghummiranayaNA, imAe saddhiM pasuttamhi eto ucariM na muNemi, kiMpi navaraM khaDakkayaM soccA / jIvau bhAyA suciraM ti jaMpamANI viddhA'haM // 7 // evaM soccA ya IsiM, pasantasogo puNo puNo tesiM / niyamANa phalaM eyaM ti cintayanto gamai kAlaM | aha parivAravirahao, parA''gare luMTiuM apAranto / daTThUNa pariyaNaM sIya-mANamuppannasaMtAyo khattakhaNaNaM vimottUNaM, etto me nanthi jIvaNovAo / i nicchiUNa ego vi, so gao nayarimujjeNiM // 10 // 1. autsukyavajjanAkula / // 94 // // 1000 // // 2 // 5 // 4 // // 5 // En // 8 // // 9 // 29 // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1011-1048 niyamaprAtapAlanam dhaNavantaloyamandira-pavesanIharaNadArapaDidAre / pehitA ya paviTTho, musaNaTThA garuyagehammi // 11 // aha tammi nayari dIsaMta-bAhirAkArasuMdara soccA / kalahaM paropparaM mahili-yANa ciMteumAraddho // 12 // nUNaM na taha bahudhaNaM, atthi gihe ettha kalahakaraNAo / 'chullucchalaMti UNAI, jeNa loe vi payaDamiNaM // 13 // saMte vi hu thovadhaNe, muTe kA hojja majjha saMpattI / nahi biMduNA bharijjai, aigarueNa vi naInAho // 14 // iya taM mottUNa gharaM, sa mahappA sayalanayaripayaDAe / gaNiyAe devadattAe, maMdirammi gao jhatti // 15 // khattaM ca pADiUNaM, kayakaraNo rayaNarammabhittimmi / vAsabhavaNe paviTTho, acchinnajalaMtadIvammi // 16 // diTThA ya suhapasuttA, sejjAe gADhakoDhasuDhieNa / egeNa nareNa samaM, sA gaNiyA bhIsaNaMgeNa // 17 // ahaha! kahaM evaMviha-dhaNavitthArA vi peccha daviNaTThA / kurhi pi abhigamatI esA iya vaTTai aNajjA // 18 // ahavA ahaM aNajjo, jo etto vi hu dhaNaM samIhAmi / tA pajjataM imiNA paramissaragihamaNusarAmi // 19 // tAhe samaggavaNiya-ppahANaseTThissa maMdire khattaM / pADitA saNiyagaI, jhatti paviThTho bhavaNamajhe 20 pecchai ya tahiM seTiM, karasaMpuDadhariyakhaDiyasaMpuDayaM / putteNa samaM lekkhaga-maDaNukkhaNaM ciya karemANaM // 21 // ettha ya egammi visovagammi, kahamavi apujjamANammi / ruTTho jaMpai seTThI, re! re! kulakavalaNakayanta! // 22 // avasara diTThipahAo, mA gehe majjha vasihisi khaNaM pi / ettiyameta'tthakhayaM, nA'haM piuNo vi hu sahissaM // 23 // evaM payaMpamANaM, ubbhaDakovAruNacchivicchohaM / taM pecchiUNa ciMtai pallivaI vimhio saMto // 24 // jo egavisovagavippa-NAsama'valoiUNa puttama'vi / nissAriuM samIhar3a, so jar3a musiyaM gihaM muNai // 25 // tA nUNa marai dhaNavippaNAsa-vasajAyahiyayasaMghaTTo / evaM ca kiviNapiuNo, na mAraNaM jujjai imassa // 26 // vaccAmi maMdire naravaissa, giNhAmi vaMchiyaM tatto / na hu viramai taNhA vAra-Nassa, taNuvirayanIreNa // 27 // evaM paribhAyeMtassa, tassa rayaNI virAmamaNupattA / aruNo vipphurio pucca-disimuhe ghusiNatilau vva // 28 // aha saNiyaM ciya tatto, niyattiuM so gao araNNammi / puTThasarIraM gohaM, ghettuM ca samAgao nayariM // 29 // mukkA ya teNa tatpuccha-baddhadaDhadorageNa appANaM / saMjamiUNaM gohA, nivabhavaNArohaNanimittaM niThuracaraNAvaTuMbhao ya, so laMghiUNa gihabhittiM / pAsAyaM AruDho, pallivaI tayaNu tuTThamaNo // 31 // taM ujjhiUNa saNiyaM, ADhatto pavisiuM bhavaNamajjhe / tavvelaM puNa tattha ya, ranno upari vihiyakovA // 32 // maNibhUsaNakaMtikaDappa-nihayatimirA nareMdavarabhajjA / sejjAgayA paloiya, taM jaMpiumeyamA''raddhA // 33 // ko bhadda! tumaM? coro mhi, vaMkacUli ti bhuvaNajaNapayaDo / maNikaNagacoraNaDaTThA, ihAgao teNa iya bhaNie // 34 // pariyuttaM devIe, na tuma coro hirannamAINaM / coriumicchasi nigghiNa!, jeNaM mama saMpayaM hiyayaM // 35 // teNaM payaMpiyaM suyaNa!, mA tuma evamullavasu jeNa / ko sucirajIviyautthI, phaNipahumaNimabhilaMsai ghettuM // 36 // aha tassa mayaNasacchaha-sarIrasuMderahariyahiyayAe / itthIsahAvao cciya, acvantaM tucchabuddhIe rUthI kulaMgajaNAvaloyaNa-paraMmuhAe aNaMgavihurAe / tIe bhaNiyaM bhaddaya!, dUrujjhiyapaDisayavigappo // 38 // abhigamasu mamaM saMpar3a, sesA tuha cintiyatthasaMpattI / eto cciya nIsesA, savisesA hohii acirA // 39 // kiM no pecchasi acvaMta-nimmalummillarayaNapahapasaraM / AbharaNamAliyaM ettha suhaya!, eyAe taM sAmI // 40 // iya tIe giraM souNa, jaMpiyaM yaMkacUliNA suyaNu! / kA si tuma kimihecchasi, ko yA tuha pANanAho tti // 41 // tIe bhaNiyaM bhaddaya!, mahAnariMdassa aggamahisI haM / kayakoyA naranAhe, evaM etthAvasAmi ti // 42 // puvvaggahiyAbhiggaha-maNusariUNaM payaMpiyaM teNa / jai naravar3aNo bhajjA, tA maha jaNaNi bva hosu tumaM // 43 // tA mA mahANubhAve! puNaravi evaM samullavijjAsi / mailijjar3a jeNa kulaM, kulappasUyANa tama'kicvaM // 44 // ahaha mahAmuddha!, kimeva-maDaNuciyaM vAulo vya vAharasi / iya nibhacchaMtIe tIe, sakovAe bhaNio so // 45 // jaM sumiNe vi na pecchasi, bhUvaibhajja pi tamahuNA pattaM / kiM mUDha! nova jasi, paDibhaNiyaM teNa ettAhe // 46 // amba! vimuMca ggAhaM, maNasAvi hu ciMtiyaM na juttamimaM / varamuggavisaM khaiyaM, mA kyamevaMvihamajjaM // 47 // vayaNapaDikUlaNAvasa-savisesavisappamANakovAe / payaDakvarehiM bhaNiyaM, devIe taM paDucca imaM // 48 // 1. 'chalakAya che' bhASAyAm / 2. 'vaso' iti bhASAyAm (Aja kI bhASAmeM nayA paisA ke smaan)| 3. alyavirajonIreNa / 4. dUrojjhitapratizrayavikalpaH / | 30 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1046-1086 niyamapratipAlanam hosi vase majjha tuma, hayAsa! nRNaM viDambio saMto / jAissai saggaM nagga-khavaNao navari viggutto // 49 // aha teNaM sA bhaNiyA, ambA amba ti puvyamullaviuM / tumameva saMpayaM kaha, jAyaM bhaNiUNa sevemi // 50 // eyaM ca tadullAyaM, kaDagaMDatario samaggamayi socyA / devIpasAyaNaTThA, cirAgao ciMtae rAyA // 51 // acchariyamaho! sammANa-dANanaMdijjamANahiyayA vi / nAvatthANaM baMdhar3a, itthI egattha purisammi // 52 // kalaggayA vi ha. aNarattamaNaM mama pi mottaNa / amaNijjaMtaM pi jaNaM, kAmiumicchai imA evaM // 53 // dhI! thI! paDibaMdho savva-heva rAmAsu suhavirAmAsu / ahaha! kahaM sukulA vi hu, vihure khippaMti eyAhiM // 54 // ajjavi kovi supuriso, eso coro na jo muyar3a meraM / patthito vi imIe, sAmabheyAibhaNiIhiM // 55 // ajja'vi rayaNAdhArA, dharaNI ajjavi na ei kalikAlo / dIsaMti jeNa evaM-vihAI varapurisarayaNAiM // 56 // je kira karikuMbhatthala-mekkapahAreNa ceva khaMDaMti / te vi hu abalAloyaNa-sarapaharahayA kilissaMti // 5 // eso ya mahAsatto, imIe iya patthio vi thevaM pi / savavatthaM no cUrar3a, tA itto hoi daTThavyo // 58 // iya jAva nivo ciMtai, tAva viNicchayakaeNa devIe / bhaNiyaM kiM re! niyamA, no kAhisi majjha vayaNaM ti // 59 // | teNA'vi jaMpiyaM sahari-seNa evaM ti aha paruTThAe / vAhariyaM devIe, re purisA! rAyasavvassaM hIraMtaM kimuvekkhaha, dhAvaha eso ihADajavasai coro / iya soccA sabbatto, samAgayA jAmarakkhabhaDA // 1 // asicakkacAvahatthA, na jA pahAraM kuNaMti tA rannA / bhaNiyA haMho! coraM, mamaM va rakkhejjaha imaM ti // 62 // aha tehiM paDiruddho, anubhiyacitto mahAgaiMdo vya / vigamer3a vaMkacUlI, rayaNiM karakaliyakavAlo // 3 // devIe vihiyakoyo, sejjAbhavaNe gao ya naranAho / kaha kaha vi laddhaniddo, pAsutto pacchimanisAe // 64 // aha jAyammi pahAe, vajjatesuM pahAyatUresu / avasaraniveyageNaM, paDhiyamimaM mAgahasueNa // 65 // appaDihayappayAyo, samatthateyassiteyanimmahaNo / aklaMDamaMDaladharo, paDihayadosAarapayAso // 66 // paviyaMbhamANakamalA-yaro ya acale paiTThio udae / samaggapayAsaparo, jayasi tumaM deva! sUro vya // 6 // suNiUNa imaM rAyA, kayapAbhAiyasamaggakAyavyo / atthANe AsINo, nisivittaMtaM samaramANo // 68 // yaMkacUlI kayappaNAmehiM / so deva esa coro ti, jaMpamANehiM uvaNIo // 69 // daThThaNa ya se rUvaM, vimhaiyamaNeNa ciMtiyaM rannA / evaMvihAe kaha A-giIe coro hajjeso // 70 // jai sacvaM ciya coro, tA kiM devIe no kayaM vayaNaM / pAyaM na bhinnacittANa, hoi kattha vi jao khalaNA // 1 // ahavA kima'NeNa vigappieNa, imameva tAva pucchAmi / ii ciMtiUNa susiNiddha-caknuNA pekhio rannA // 72 // teNa ya kao paNAmo, davAviyaM AsaNaM ca uciyaM se / tahiyaM AsINo so, puTTho sayameva naravaiNA // 73 // haMho devANuppiya!, ko'si tumaM kiMca asarisaM kamma / acvantaniMdaNijja, pAraddhaM teNa to bhaNiyaM . // 74 // sIyantapariyaNabhatthiyANa, purisANa khINavihavANaM / na hu Navari kAyarANaM, garuyANa vi calai maivihavo // 5 // ko'si tumaM jaM ca tae, puTuM tattha vi na kiM pi vattavyaM / evaMvihakiriyAe, pAyaDie Niyasaruvammi // 6 // rannA bhaNiyaM mA bhaNasa, erisaM hosi taM na sAmanno / tA acchau tAva ima, kahesu rayaNIe vittaMtaM // 77 // | devIe ullAvo, nUNaM rannA viyANio savyo / ii nicchiUNa teNaM, payaMpiyaM deva! nisuNesu // 8 // tuha gehaM musiumaNo, ahaM paviTTho tahiM ca devIe / diTTho kahapi ento vi, deva anno na vittaMto // 79 // puNarutaM pucchio vi hu, jAva imaM ciya sa jaMpar3a mahappA / sappurisayAe tuTTeNa, tAva bhaNiyaM nariMdeNa // 80 // to bhadda! baresu varaM, tuTTho'haM tujjha suddhaceTTAe / to vaMkacUliNA bhAla-baTTakayapANikoseNa // 1 // vinnataM eso cciya, deva! varo savvahA na kAyavyo / deviM paDucca koyo, jaM sA jaNaNI mae bhaNiyA // 82 // paDiyannamimaM rannA, tao viyaMbhaMtagADhapaNaeNa / putte bva pakkhavAyaM, acvaMtaM uvvahaMteNa // 3 // vio mahaMtasAmaMta-saMtie so payammi dinno ya / karitarayarayaNavihayo, samappio sevagajaNo ya // 84 // evaM ca pattavihavo, so ciMtai te samaggaguNanihiNo / erisakallANANaM, nibandhaNaM sUriNo jAyA // 5 // kahamannahA tahA'haM, jIvaMto kaha va majjha sA bhaiNI / kaha vA iNDiM evaM-vihaM ca lacchiM aNuhavanto // 86 // 1. nanakSapaNakaH = nagasAdhuH / 2. vigopitaH 31 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1087-1118 niyamapratipAlanam hA mandabuddhiNo maha, paraMmuhassa vi mahANubhAvehiM / kahamuvayariyaM tehiM, parokyArekkaniraehiM RLA te cciya ciMtAmaNiNo, kappadumA kAmadheNuNo ya dhuvaM / navaraM nippuNNeNaM, mae na muNiyA maNAgaM pi // 8 // iya te cciya maNivaDaNo, sahe vca sayaNe vya jaNaNijaNage vda / deve vc samaramANo, aNavarayaM aha annammi avasare, damaghosA nAma sUriNo diTThA / acvaMtapahiDeNaM, paNivaiyA te ya bhattIe // 90 // jogo ti kaliya nehiM, uvaiTTho arihadhammaparamattho / aNuhavasiddho ti para-ppamoyao teNa gahio ya // 11 // jAyA ya samIvaggAma-vattiNA paramadhammakusaleNa / jiNadAsasAvageNaM, saha metI teNa ya samaM so // 12 // nayabhUribhaMgagaMbhIra-maNudiNaM AgamaM nisuNamANo / vacchallaM kuNamANo, sayaNesu va tulladhammasu // 93 // nivvattito jiNamaMdiresu, savyAyareNa pUyAI / puvvaggahiyAbhiggaha-niyahaM ca sayA vi cintito // 94 // jahabhaNiyaM jiNadhammaM, paripAlinto pamAyaviraheNa / sajjaNasalAhaNijjaM, sAmaMtasiriM samaNuhavai // 95 // annammi ya patthAve, navaivayaNAo paurabalakalio / kAmarUvanariMdaM par3a, calio so vijayajattAe kAlakkameNa patto, riuNo desassa sImabhAgammi / etthaMtarammi patto, paDisattU vi hu tao tattha // 97 // DhalaMtacArucAmaraM, phuraMtachattaDAmaraM / thiNaMtasaMdaNohayaM samullasaMtajohayaM // 98 // DhukkantamattavAraNaM, bhaDANa tuTThikAraNaM / hiMsantaAsaghaTTayaM, paDhaMtabhUribhaTTayaM // 19 // rasaMtatAratUrayaM, coijjamANasUrayaM / vajjaMtajuddhaDhakkayaM, annonnamukkahakkayaM // 1100 // thuvvaMtacittaviMdhayaM annonnaghAyasaMdhayaM / saMnaddhabaddhakavayaM, nadantajoDDasaMkhayaM // 1 // phurantatikkhakhaggayaM, dalANa tANa laggayaM / payaMDakovakAraNaM, paropparaM mahAraNaM rA tao ya naTThakAyaraM, hayA''sajohakuMjaraM / pahArajAlajajjaraM, paDatadehapaMjaraM // 3 // kirAsi jaM mahAbalaM, paresiM saMtiyaM balaM / raNA''gayaM samaggaya, khaNeNa taM pi bhaggayaM Asi raNaMgaNakkaDo, rAyA kAmarUo mahAbhaDo / aha so vikhaNeNanijjio. laha pANehiM kao vivjjio||5|| vaMkacUlI vi kharapaharabhinnaMgao, vijiyapaDivakkhu, samarAu lahuniggato / patu ujjeNinayarIe ghAyA''uro, tassa AgamaNi tuTTho daDhaM navaro // 6 // vejjasattheNa se vaNacikicchA kyA, neva jAyA maNAgapi nIrogayA / rohapattA vi bihaDanti pAyA puNo, cattajIyA''sao teNa dhuvamappaNo // 7 // to puNo sogagaggirasaro bhUvaI, bhaNaDa vejje aho majjha seNAvaI / jeNa keNAvi divyosaheNaM lahuM, hoi nIrogu taM deha eto bahuM LI tayaNu vejjehiM satthAI saMciMtiuM, niuNabuddhIe avaropparaM nicchiu~ / |kAyamasosahaM saMsiyaM sohaNaM, tassa ghAyavvaNANaM ca saMrohaNaM // 9 // ahajiNadhammaNurattiNa niruvamatiNa, kAyamaMsu paDisiddha tiNa / vari jIviu baccau niyama ma muccau, to vi eu sumaraMtaeNa // 10 // aha jar3a puNa nibbharapaNaya-juttajiNadAsayayaNao kuNai / osahamimaM ti rannA, purisaM pesittu gAmAu // 11 // AhUo iMto puNa, devidugaM pecchiUNa / jiNadAso pucchai kIsa, ruyaha tAhiM ca saMlataM // 12 // mayanAhANaM sohamma-kappadevINamiNDiM amhANaM / mariUNa vaMkacUlI, abhuttamaMso havai nAho // 13 // jar3a puNa tuha vayaNAo, kahaMpi kira kAyamasama'sihI so / tA nUNaM bhagganiyamo, paDihI annattha kugaIe // 14 // eeNa kAraNeNaM, roemo nibbharaM mahAbhAga! / evaM ca tumaM soccA, jaM juttaM taM rejjAsu // 15 // AyanniUNa evaM, vimhiyacitto gao sa ujjeNiM / diTTho ya vaMkacUlI, naravaivayaNANuroheNa // 16 // bhaNio ya suhaya! no kIsa, kuNasi taM kAyamaMsaparibhogaM / jAyAroggasarIro, pAyacchittaM carejjAsi // 17 // teNaM payaMpiyaM dhamma-mitta! evaM tumaMpi uvaisasi / jANantaniyamabhaMge, pacchittaM kaM guNaM jaNai // 18 // 1. stanatsyandanaughakam / 2. heSAravaM kurvadazvaghaTTakam / 3. stUyamAnacitra = AzcaryakArivedhakam / 32 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1116-1153 cilAtiputradRSTAntaH jai niyama bhaMjittA, tappAyacchittamaNucareyavyaM / tA paDhama ciya jutto, no kAuM niyamabhaMgo ti // 19 // to kahiyaM naravar3aNo, jiNadAseNaM jahA imo deva! / avi cayai jIviyavyaM, na puNo niyama ciraggahiyaM // 20 // etto pArattahiyaM, tA kIrau deva vaMkacUlissa / nicchiyabhAviramaraNe, kimakicceNaM kaeNimiNA // 21 // evaM yutte rannA suya-nihiNo sAhuNo samAhUya / pajjatavihisaNAho, kahAvio dhammaparamattho // 22 // aha so sAhusamIye, Aloiyasayalapuvvaducario / khAmiyasamaggajIyo, visesapaDivannavayanivaho // 23 // paMcaparameTThimaMtaM, parivattaMto samujjhiyAhAro / mariUNa acvuyammi, devo jAo mahiDDhIo // 24 // jiNadAsasAvago vi ya, sagAmahattaM puNo NiyattaMto / taM taha devijuyalaM, royaMtaM pecchiuM bhaNai // 25 // maMsammi abhutte cciya, kiM tubbhe ruyaha tAhiM to kahiyaM / savisesavihiyadhammo, devo annantha so jAo // 26 // amhe nippunnA u, saMpayama'vi pANanAharahiyAo / jamhA tahaTThiyAo, sogaM teNaM remo ti raLI aha jiNadAso divyaM, deviDDhiM yaMkacUliNA laddhaM / jiNadhammapahAveNaM, nAuM evaM viciMtei 28 namiraparamapemubbhantadeviMdaviMdu-bhaDakaNayakirIDugghaTThapAyADaraviMdo / jayai jiNasamUho desio jeNa dhammo, sivasurapuralacchi-hatthadANekkadaccho // 29 // khaNamaDavi parisuddhaM pAliUNaMDatakAle, kalikalilamaDasesaM khAliGa jappabhAvA / pavaragaimuvetI vaMcUli bya jIvA, sa jayau jayapujjo vIyarAgANa dhammo // 30 // iya vaMkacUlicariyaM, niveiyaM saMpayaM parikahemi / puvvaM ciya ukkhitaM, cilAiputtassa vittaMtaM // 31 // "cilAtiputradRSTAntaH" - bhUmipaiTThiyanayare, nAmeNaM Asi jannadevo ti / vippo paMDiyamANI, jiNasAsaNakhisaNA''satto // 32 // jo jeNa jippar3a ihaM, so sisso tassa ii pannAe / vAyammi nijjio pavara-buddhiNA sAhuNA so yaM // 33 // pavyApio ya NavaraM, pavvajjaM devayAe ujjhanto / paDisiddho aha jAo, niccalo sAhudhammami // 34 // tahaDayi hu jAimaeNaM, duguMchabhAvaM maNAgamuvyahai / paDibohio ya teNaM, nIseso niyayasayaNajaNo // 35 // bhajjA puNa tassa paruDha-gADhapemmADaNubaMdhadoseNa / kArAviuM samIhai, taM pavvajjApariccAyaM // 36 // so puNa niccalacitto, saddhammaparo gamei diyahAI / aha annavAsarammi, dinnaM se kammaNaM tIe // 37 // taddoseNaM mariUNa, sa devaloe suro samuppanno / iyarI vi ya pavvaiyA, tanniveeNa saMtatA AloyaNaM akAuM, mayA samANI suresu uppannA / aha jannadevajIvo, caiUNaM rAyagihanayare // 39 // dhaNasatthavAhagehe, cilAinAmAe dAsaceDIe / teNa duguMchAdoseNa, puttabhAvaM samaNupatto // 40 // vihiyaM ca jaNeNaM se, cilAiputto ti 'guttamabhihANaM / iyarI vi tao caiuM, tasseva dhaNassa bhajjAe // 41 // paMcaNha suyANuvariM, nAmeNaM suMsumA suyA jAyA / so ya cilAIputto, bAlaggAho kao tIse // 42 // accantakalahakAri ti, duviNIo ti satthavAheNa / nicchUDho gehAo, pariyaDamANo gao palliM // 43 // ArAhio ya bADhaM, pallivaI gADhaviNayao teNa / aha pallivaimmi mae, miliUNaM coranivaheNa // 44 // jogo ti kaliya vihio, pallInAho mahAbalo so ya / acvantanigghiNo haNai, gAbhapuranayarasatthAI // 45 // egammi ya patthAve, teNaM corANa eyamuvaiTuM / rAyaggihammi nayare, satthAho atthi dhaNanAmo // 46 // tassa ya dhUyA nAmeNa, suMsumA sA ya majjha tumha thaNaM / tA eha tattha jAmo, avahariuM taM ca emo ti // 47 // paDiyannaM corehi, rayaNIe tato gayA ya rAyagihe / osoyaNI ca dAuM, jhatti paviTThA dhaNassa gihe // 48 // muTuM corehiM gihaM, gahiyA sA suMsumA vi iyareNa / satthAho suyasahio, annattha lahuM avakkaMto // 49 // pAviyasamIhiyattho, saTThANaM paTThio ya pallIvaI / aha uggayammi sUre, paMcahi vi suehi parikinno // 50 // daDhadehabaddhakavao, naravar3abahusuhaDaparivuDo sigcha / tammaggeNaM laggo, dhUyAneheNa satthAho . // 51 // bhaNiyA ya rAyasuhaDA, dhaNeNa dhUyaM mamaM niyatteha / davvaM tumhaM dinnaM, iya bhaNie dhAviyA suhaDA // 52 // iMte ya te paloiya, naTThA corA dhaNaM vimottUNa / ghettUNa ya taM suhaDA, jahAgayaM paDigayA savve // 53 // 1. gotram = guNavAcakam / . // 38 // 33 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAdhikArovarNanam saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1154- 1186 // 54 // suyasahio satthAho, gaMtuM ekko paraM samAraddho / saMpatto ya samIve, acireNa cilAiputtassa mA hou imA kassa vi, ii sIsaM suMsumAe ghetUNa / so sigghamavakkato, vimaNo valio ya satthAho // 55 // aha aDavIe majjhe, cilAiputteNa paribhamanteNaM / daTThUNa sAhumegaM, ussaggaTThiyaM mahAsattaM // 56 // jaMpiyamaho mahAmuNi!, saMkheyeNaM kahesu maha dhammaM / iharA tujjha vi sIsaM, phalaM va asiNA luNissAmi // 57 // muNiNA u nibbhaeNa vi, uvayAraM se muNitu bhaNiyamiNaM / uvasama-vivega - saMvara - payatiyaM dhammasavyassaM // 58 // ghettuM ca imaM sammaM, egaMte so viciMtiuM laggo / uvasamasaddattho ghaDar3a, savvakohAr3acAyammi // 59 // ddA // 61 // // 62 // so kuddhassa kahaM me, tA kohAr3a mae pariccatA / parihAre dhaNasayaNANa, hoi nUNaM vivego vi tA kiM khaggeNaM me, kiM vA sIseNa majjha ettAhe / iMdiyamaNasaMvaraNe ya, saMvaro NicchiyaM ghaDar3a tA taM pi ahaM kAhaM, ii ciMtanto vimukkaasisIso / nAsagganihiyadiTThI, niruddhamaNakAyavAvAro paribhAveMto puNaruta-meva eyANi tinni vi payANi / kAussaggeNa Thio, suniccalo kaMcaNagiri vya aha ruhiragaMdhaluddhAhiM, kulisatikkhaggacaMDatuMDAhiM / 'muiMgaliyAhiM lahuM, savvatto bhottumAraddho | avi ya Em // 64 // ApAyasIsaM sayalaM pi dehaM, muiMgaliyAhi vibhakkhiUNa / viNimmiyaM cAlaNiyAsamANaM, tahAvi jhANAu na kaMpio so|| 65 // payaMDatuNDAhiM pivIliyAhiM, khaddhesarIrammi muNissa tassa / chiddAI rehaMti samatthapAya - nissAradArANi va dIharANi // 66 // aDDhAiehiM diyahehiM dhImaM, sammaM samArAhiya uttima / surAlayaM so sahasAranAmaM, patto sucAritadhaNo mahappA // 67 // accaMtacaMDamaNavayaNa - kAya iccAi jaM purA vuttaM / taM sAharaNaM bhaNiyaM eto pagayaM nisAmeha ddA "ArAdhanAdhikArIvarNanam " // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // mn // 77 // // 78 // suviNicchiyaparamattho, aNajjajaNakajjavajjaNujjutto / iya guNavaMto ArAha - NAe ariho havejja gihI kiMtu sudaMsaNamUlaM, paMcANuvyayasamanniyaM taha ya / tiguNavvaovaveyaM, causikkhAvayasaNAhaM ca samaNovAsayavisayaM, dhammaM paripAliuM niraiyAraM / daMsaNapamuhekkArasa- paDimAo taha ya phAsitA balaviriyANaM hANiM, viyANiuM kuNar3a antakAlammi / ArAhaNaM jiNANA - NusArao suddhapariNAmo saMviggaM gIyatthaM, sAhUM piva gurujaNaM samAsajja / paMcasamio tigutto, aNigUhiyasattabalavirio | paidiNapavaDDhamANutta-rottara'ccantaparamasaMvego / sammamavagamma rammaM, suttatthehiM jiNidamayaM tappArataMtajogA, 2 aNusoyaM vajjiUNa jatteNa / paDisoyaladdhalakkho, jutto ya pamAyaparihAre saMte balammi aNahe, saMte viriyammi caraNakaraNakhame / saMte purisakkAre, saMtammi parakkame taha ya cariUNa ciraM caraNaM, balaviriyAIsu hAyamANesu / hatthaM pacchimakAlammi, ceva ArAhaNaM kujjA iharA balaviriyAIsu, saMtesu vi ahilasejja jo mUDho / ArAhaNamiha tamahaM, manne sAmannanivviNNaM jai puNa vAhI hojjA, sigghaM pAraddhadhammavigghakarI / mANusatericchiyatiyasa-saMbhavA ahava uvasaggA aNukUlA yA sattU, cAritadhaNAvahAriNo hoMti / dubbhikkhaM vA gADhaM, aDavIe vippaNaTThataM jaMghAbalaM va hIejja, hojja vi gelannamiMdiyANaM vA / apuvyadhammaguNaajja - Nammi sattI va na havejjA | annammi vAvi eyA-risammi AgADhakAraNe jAe / ArAhaNaM karejjA, tA sigghaM ciya na vayaNijjaM je puNa sayaM kusIlA, kusIlasaMgammi ceva harisaparA / nicvaMpi caMDadaMDA, na hu te ArAhaNA- arihA taha payainigghiNamaNA - kasAyakalusA pavaDDhiyAmarisA / aNiyattacittataNhA, mohovahayA niyANakaDA je vi ya accAsAyaNa- nirayA jiNasiddhasUripamuhANaM / paravasaNadaMsaNuppajja - mANamANasapamoyA ya saddAivisayagiddhA, saddhammaparammuhA pamAyaparA / savvattha niraNutAvA, na te vi ArAhagA hoMti taha je na kevalaM ciya, adhammavaMtA sayaM sahAveNa / je vi ya paccUhaparA, dhammaparANaM parANaM pi |ceiyasAhAraNadavya-dohaduTThA ThiyA ya risighAe / je je ya jiNavarAgama - ussuttaparUvaNaparA ya // 79 // // 80 // // 81 // mn // 83 // // 84 // // 85 // mA // 87 // // 88 // | sarayasasilacchisacchaha-jiNasAsaNajasaviNAsagA je ya / je vi ya 4 vaiNIviddhaMsakAriNo kira mahApAyA // 89 // | 1. pipIlikAbhiH / 2. aNusoyaM = anustrotaH zadIrAdyanukUlAcaraNam ityarthaH / 3. hatthaM = zIghram / 4. vratinI = sAdhvI0 / 324 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1160-1223 dvitIyaliGgadvAravarNanam - muhapattyAdiliGgaprayojanam paraloganippivAsA, iha loge ceva suTTha paDibaddhA / nicvaM pasatacittA, aTThArasapAvaThANesu 90 // jaM ca visiTThajaNANaM, asaMmayaM jaM ca dhammasatthANaM / tattha vi je gADharayA, paDisiddhA''rAhaNA tesiM // 11 // satthaggivisavisaiya-sAvayasalilAivasaNapatto jo / Aha sa kahamArAhao, sigdhaM mArinti eyAI // 92 // gururAhanaNu saMkhevArAhaNa-mArAhai so vi puyabhaNiyamiNaM / jaha mahurAyA jaha vA, sukosalo rAyarisipavaro // 13 // avi yajo kira dhIbalakalio, uvasaggappabhavabhayamamannaMto / jhatti uvaTThiyamette, uvasagge aha va patte vi // 14 // jAvaDajjavi kira sabalo, tAva cciya AyahiyaviiNNamaNo / samma amUDhalakkho, jIviyamaraNesu ya samANo // 95 // avi saMbhavaMtamaraNe, raNe vya suhaDo abhinnamuharAgo / ArAhaNaM sa saMve-vaovi kujjA mahAsatto // 16 // iya suttavRttajuttIjuyAe, saMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha-caumahAmUladArAe 8LI ArAhaNAe pannarasa-paDidAramayassa paDhamadArassa / vittharao parikahiyaM, paDhamamimaM arihadAraM ti // 98 // "dvitIya liGgadvAravarNanam" - ArAhaNAe ariho, nidaMsio saMpayaM ca jeNeso / liMgijjar3a liMgeNaM, lesuddeseNa taM bhaNimo // 99 // nicvakaraNIyajogA, paraloyapasAhagA jiNuddiTThA / je Asi purA aha tANa, ce savisesamattammi // 1200 // samma ujjamaNaM jaM, saMvegarasAiregao gADhaM / ArAhaNaarihatte, ArAhaNaliMgamiNameva // 1 // ussaggiyaM ca taM sAva-gassa nikkhittasatthamusalataM / vavagayamAlAvannaga-vilevaNuvvaTTattaNataM ca appaDikammasarIrataNaM ca, pairikkadesavattitaM / lajjAchAyaNameto-vahittasamabhAvabhAvittaM rA pAeNa paikhaNaM pi hu, sAmAiyaposahAinirayattaM / paDibaMdhaccAittaM, taha bhavaneguNNabhAvittaM saddhammakammaujjaya-jaNavajjiyasannivesayajjitaM / kAmaviyAruppAyaga-davyANa vi aNabhilAsittaM // 5 // nicvaM gurujaNavayaNA-NurAgasaMbhinnasattadhAuttaM / parimiyaphAsuyapANanna-bhogavatitamaNudiyahaM dA emAi guNabbhAsattaNaM khu, ArAhagassa iha gihiNo / liMgaM aha jaiNo vi hu, sAmanneNaM imaM muhaNaMtaga 1, rayaharaNaM 2, bosaTTasarIrayA 3, acelakkaM 4 / siraloya 5, paMcabheyo ussaggiyaliMgakappo so||8|| saMjamajattAsAhaNa-ciMdhaM jaNapaccao ThiIkaraNaM / gihibhAvavivego vi ya, liMgaggahaNe guNA honti . // // taM liMgaM jahAjAyaM, avyabhicArI sarIrapaDibaddhaM / uvahI puNa therANaM, coddasahA suttaNiTThio // 10 // ____ "muhapattyAdiliGgaprayojanam" - sIsovarikAyapamajjaNA ya, muhamarutamA''IrakvaTThA / rayareNurakkhaNaaTThA, diTuM muhaNaMtagaM muNiNo [dAraM] // 11 // rayaseyANamaugahaNaM, maddavasukumArayA lahuttaM ca / jatthee paMca guNA, taM rayaharaNaM pasaMsaMti // 12 // iriyA ThANe nikveva-vivege taha ya nisiyaNe sayaNe / uvvattaNamAIsuM, pamajjaNaTThAe rayaharaNaM [dAraM] // 13 // abhaMgasiNANubbaTTaNANi, taha kesamaMsu saMThappaM / vajjei daMtamuhanAsi-yacchibhamuhAisaMThavaNaM // 14 // jallamaladiddhadeho, lukkho kayaloyavigayasirasoho / jo rUDhanakkharomo, so guto baMbhacerammi [dAraM] // 15 // junnehiM maliNehi ya, pamANajuttehiM thovamullehiM / celehiM saMtehi vi, jiyarakhaTThA acelakkaM // 16 // | gaMthaccAo lAghava-mappA paDilehaNA gayabhayattaM / vesAsiyaM ca rUvaM, aNAyaro dehasoknesu / // 17 // jiNapaDirUvaM viriyA-yAro rAgAdidosapariharaNaM / iccevamADaibahuyA, Acelakke guNA hoMti [dAraM] // 18 // payaDamahAsattattaM, jiNabahumANo tadutakaraNeNaM / dukkhasahattaM naragAi-bhAvaNAe ya nivveo // 19 // ANakkhiyA ya loeNa, appaNo hoi dhammasaddhA vi / na ya suhasaMgo pacchA-purakammavivajjaNaM ceya // 20 // dehammi vi amamataM, bhUsAcAo ya nimviyArataM / appA ya hoi damio, loyammi guNA ime iharA // 21 // jAejja saMkileso, bAhijjantassa jUyalikkhAhiM / kaMDuyaNe puNa NiyamA, tAsiM saMghaTTamA''IyA // 22 // iya paMcaruvasAmanna-liMgamuvadaMsiyaM samaNavisayaM / etto savisesaM pi hu, tama'haM doNhaM pi pakahemi // 23 // 1. vizvAsyaM = vizvAsayogyam / 2. ANakkhiyA = parIkSA / 3. locena / 35 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1224-1256 kulavAlakasya dRSTAntaH nANA''iguNagaNADagara-gurupayapaMkayapasAyaNaparattaM / theve vi hu avarA puNo attaNo garihA // 24 // savisesA''rAhaNakaraNa-nirayamuNisakkahAsavaNayaMchA / aicArapaMkapammukka-mUlaguNasevaNA'bhiraI // 25 // piMDavisuddhipamuhappahANa-kiriyAsu baddhalakkhattaM / puvapaDiyannasaMjama-niravajjujjogasaMjuttaM // 26 // emAi guNakalAvo, visesaliMgattaNeNama'vaseo / samaNANa gihatthANa ya, hiyAbhikaMkhINa jahajoggaM // 27 // navaraM evaMvihaguNa-juA vi kahamavi ya kohapaDibaddhA / coyaNavaseNa sugurusu, sugaIpahasatthavAhesu 28 kuvyaMti je paosaM, 'ukkalijjati kulavAlo vya / ArAhaNAmahAdhaNa-nihANalAbhAo te acirA // 29 // tahAhi "kulavAlakamuni dRSTAntaH" Asi caraNA''DguNamaNi-rohaNagiriNo visiTThasaMghayaNA / nijjiNiyamohamallA, mahallamAhappaduddharisA // 30 // saMgamasIhA nAmeNa, sUriNo bhUrisissaparivArA / tesiM sisso ego, maNAgamussiMkhalasahAyo // 31 // kuNamANo vi hu dukkara-tayovihANA''iMNiyayabuddhIe / ANAsAraM caraNaM, na pavajjai kuggahavaseNa // 32 // coiMti sUriNo taM,dussikkha! kimevama'phalamappANaM / ussuttakaTThaceTTAe duTTha! santAvamuvaNesi // 33 // ANAe cviya caraNaM, tabbhaMge jANa kiM na bhaggaM ti / ANaM caDaikkamaMto, kassA''esA kuNasi sesaM // 34 // evaM sAsijjato, gurusu veraM sa uvvahai ghoraM / aha annayA kyAI, teNekkeNaM samaM guruNo // 35 // ekkammi girivarammi, siddhasilAvaMdaNatthamAuDaruDhA / suciraM ca taM namaMsiya, saNiyaM oyariumA''raddhA // 36 // aha teNa duvviNIeNa, ciMtiaM nUNa esa patthAvo / tA duvyayaNaNihANaM, haNAmi Ayariyameyama'haM // 37 // jar3a ettha vi patthAve, uhiyo esa nissahAyo vi / tA jAjIyaM nibha-cchihI mamaM duTThasikkhAhiM // 38 // | iya ciMtiUNa paTThi-TThieNa mahaI silA parimmukkA / sUrINaM haNaNaTThA, diTThA ya kahaMpi sA tehiM // 39 // to osariuM sigghaM, payaMpiyaM re mahAdurAyAra! / gurupaccaNIya! acvaMta-pAvamiya yavasio kIsa // 40 // na muNasi logaThiI pi hu, uvayArisu jaM resi vahabuddhiM / jesuvayAre thoyaM, samaggatailokkadANaM pi // 41 // mannaMti uvayAraM, tANa vi sIsA u kevi avaNIe / uThiMti vahAya pare, tumaM va sucirovacariyA vi // 42 // | ahayA kupatasaMgahavaseNa, eseva nUNa hoi gaI / nu kyAi mahAvisavisa-hareNa saha nivvahai mettI // 43 // iya evaMvihagurupAva-kammanimmUladaliyasukyassa / savvannudhammapAlaNa-dUrAjoggassa tuha pAya! // 44 // hohI etto itthI-sayAsao nUNa liMgacAo vi / evaM saviuM sUrI, jahAgayaM paDiniyatto ti // 45 // taha kAhaM jaha eyassa, sUriNo bhavai yayaNamassaccaM / iya ciMtiuM kusisso, so ya gaoDarannabhUmIe // 46 // jaNasaMcAravirahie, egammi tAvasA''samammi Thio / kUle naIe uggaM, tavaM ca kAuM samADhato // 47 // patte ya parisayAle, tattavatuTThAe devayAe naI / mA hIrihI jaleNaM ti, vAhiyA avarakUleNa 48. aha kUlaM'taralaggaM, daThUNa naI jaNeNa se vihiyaM / taddesageNa gutaM, abhihANaM kUlavAlo tti 46a tappahapayaTTasatthAo, laddhabhikhAe jIvamANassa! / liMgaccAgo jAo, jaha se taha saMpayaM bhaNimo // 50 // caMpAe nayarIe, asogacaMdo ti patthiyo atthi / seNiyanariMdaputto, vikkamaakkantariucakko // 51 // hallavihallA se lahuga-bhAuNo tesiM seNieNa varo / hatthI hAro dinno, abhaeNa vi pavyayaMteNa // 52 // khobhaM kuMDalajuyalaM, jaNaNItaNayaM paNAmiyaM tesiM / aha khomahArakuMDala-virAie kariyarA''ruDhe // 53 // te caMpAe tiyaccacresu, doguMduge vya kIlaMte / daTuM asogacaMdo, bhaNio bhajjAe sAmarisaM dho rAyasirI paramattheNa, deva! eesiM tujjha bhAUNa / jeNevama'laMkariyA, karikhaMdhagayA pakIlaMti / // 55 // tuha puNa mottuM AyAsa-mekkama'nnaM na rajjaphalama'tthi / tA tumamee patthesu, hatthippamuhAI rynnaaii| // 56 // | rannA payaMpiyaM kaha, mayacchi! piuNA paNAmiyAI sayaM / lahubhAINamimAiM, magganto neva lajjAmi // 57 // tIe bhaNiyaM kA nAha!, ettha lajjA paraM bahuM rajjaM / dAUNamimesiM kari-pamokkharayaNAI liMtassa // 58 // iya puNaruttaM tIe tajjijaMto mahIvaI sammaM / egammi avasarammi, halavihalle imaM bhaNai // 59 // 1. ukkalijaMti = bhRzyante / 2. yeSAmupakAre 36 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1260-1267 kulavAlakasya dRSTAntaH bho! tubbhamahaM savisesa-maDavarakariturayarayaNadesAI / demi mamaM ca samappaha, tAva imaM hatthivararayaNaM // 60 // AlociUNa demo tti, jaMpiuM te gayA NiyayaThANe / mA Nehii haDheNaM ti, bhayavasA rayaNisamayammi // 61 // hatthimmi samAruhiuM, amuNijjantA jaNeNa NIhariyA / vesAlIe purIe, ceDagarAyaM samallINA // 62 // nAyA asogacaMdeNa, tadaNu viNaeNa dUyavayaNehiM / hallavihalle pesehi, sigghamii ceDago bhaNio // 3 // aha ceDageNa bhaNiyaM, nINemi kahaM ime haDheNAhaM / sayameva tumaM saMbo-hiUNa uciyaM samAcarasu // 64 // | ee tumaM ca jamhA, dhUyasuyA majjha natthi hu viseso / gehA''gaya ti NavaraM, balA na sakkemi peseuM // 65 // evaM soccA ruTTeNa, teNa puNaravi ya ceDago bhaNio / pesesu kumAre ahava, jujjhasajjo lahuM hosu // 66 // |paDivanne jujjhe ceDageNa, kAuM samaggasAmaggiM / yesAlIe purIe asogacaMdo lahuM patto 6LI jujjheNa saMpalaggo, NavaraM ceDagamahAmahIvar3aNA / kAlappamuhA dasa avara-mAugA bhAugA tassa // 68 // dasahiM divasehiM pahiyA, amohamekkaM saraM khivaMteNa / kira se ekkadiNaMDato eksaranevaniyamo ti // 19 // ekkArasame ya diNe, bhayabhIeNaM asogacaMdeNaM / ciMtiyamaho iyANiM, jujhaMto haM viNassAmi // 7 // tA jujjhiuM na jujjai, ii osariuM raNaMDagaNAu lahu~ / kuNai sa aTThamabhattaM, surasannijjhA'bhilAseNa // 71 // | aha sohammasuriMdo, camaro vi ya puvyasaMgayaM sariuM / tammUle saMpattA, payaMpiuM evamAuDaDhatA // 72 // bho bho devANappiya!, kahesa kiM te piyaM prayacchAmo / rannA bhaNiyaM mAreha, ceDayaM veriyaM majjha // 73 // sakkeNa jaMpiyaM parama-sammaddiDhei imaM na mAremo / saNNijjhaM tassa tujjha ya, jai bhaNasi tA kuNimo ti // 74 // eyaMpi hou ii jaMpiUNa rannA asogacaMdeNa / ceDaganiyeNa saddhiM, pAraddho samarasaMraMbho // 75 // appaDi hayasuravaipADi-herapAyaDapahAvaduppecho / riupakvaM nihaNato, so patto ceDagaM jAya // 76 // to AyannaM AyaDDhiUNa, cAyaM kayaMtadUovya / taM par3a amohavisiho, pAmukko ceDaganiyeNa // 77 // taM ca tadaMtaracamariMda-raiyaphAlihasilApaDikkhaliyaM / avaloiUNa sahasA, vimhaio ceDayanariMdo 78 khalie amohasatthe, eto no majjha jujjhiuM juttaM / ii ciMtiuM paviTTho, vegeNa purIe majjhammi // 79 // kiMtu gayaM se nihaNaM, asuriMdasuriMdanimmiehiM bahuM / rahamusalasilAkaMTaga-raNehiM cauraMgama'vi sennaM // 80 // nayarIrohaM kAuM, asogacaMdo Thio ciraMkAlaM / uttuMgasAlakaliyA, na vi bhajjar3a sA kahaMpi purI // 1 // egammi ya patthAve, rAyA taM bhaMjiuM apAraMto / jA soiMto acchar3a, tA paDhiyaM devayAe imaM // 82 // 'samaNe jar3a kUlavAlae, mAgahiyaM gaNiyaM laggissaI / rAyA ya asogacaMdae, vesAliM nagariM gahissaI' // 83 // harisaviyasaMtavayaNo, pAuM amayaM va savaNapuDaehiM / yayaNamimaM naranAho, taM samaNaM pucchae loyaM 84 aha kahamavi logAu, naIkUlaTThiyamimaM viyANittA / paNataruNINa pahANaM, mAgahiyaM vAharAvei // 5 // bhaNai ya bhadde! taM kUla-bAlagaM samaNamettha ANehi / evaM remi tIe, paDiyannaM viNayapaNayAe // 86 // to kavaDasAviyA sA, houM sattheNa taM gayA ThANaM / vaMdittA taM samaNaM, saviNayamevaM payaMper3a // 87 // gihanAhe saggagae, jiNiMdabhavaNAI yaMdamANA'haM / souM tubbhe etthaM, samAgayA vaMdaNaTThAe tevA tA ajjaM ciya sudiNaM, pasatthatitthaM va jaM tumaM diTTho / etto kuNasu pasAyaM, bhikkhAgahaNeNa munnipvr!||89|| tumhArise supatte, nihittamappaMpi dANamacireNa / saggA'pavaggasokkhANa, kAraNaM jAyae jeNa // 90 // iya bahubhaNito so kUla-vAlao Agao ya bhikTThA / dinnA ya moyagA duTTha-davyasaMjoiyA tIe // 1 // tamogAuNaMtaramavi, aisAro se daDhaM samuppanno / teNa vibalo'taraMto, kAuM uvvattaNAiM pi // 92 // tIe bhaNiyaM bhayavaM, ussaggaDavavAyaveiNI ahayaM / gurusAmibaMdhutullassa, tujjha jai kiMpi paDiyAraM // 93 // kAhaM phAsuyadavyehiM, hojjA ettha vi asaMjamo koI / tA aNujANasu bhaMte, veyAvaccaM karemi ti .. // 94 // paguNasarIro santo, pAyacchittaM ihaM carejjAsi / appA hi rakhiyavyo, jatteNaM jeNa bhaNiyamimaM // 95 // savvattha saMjamaM saMja-mAu appANameva rakkheMto / muccar3a aDvAyAo, puNo vi sohI na yA'viraI // 6 // iya siddhaMtAbhippAya-sAravayaNANi so nisAmittA / mAgahiyaM aNujANai, vyAvaccaM remANiM ReLI 37 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1268-1333 kulavAlakasya patanaH - tRtIyazikSAdvArasvarUpam to uvyattaNadhAvaNa-nisiyAvaNapamuhasabakiriyAo / kuNai samIvatthiyA sA, aNavarayaM tassa parituTThA // 8 // kar3avayadiNAI evaM, pAlittA osahappayogeNa / paguNIkayaM sarIraM, tavassiNo tassa lIlAe 99 // aha pavarubbhaDasiMgAra-sAranevatthasuMdaraMgIe / egammi diNe tIe, saviyAraM so imaM yutto // 1300 // "kulavAlakasya patanaH" - pANanAha! nisuNesu me giraM, gADharuDhapaDibaMdhabaMdhuraM / maM bhayAhi subharAsiNo nihiM, muMca dukkaramimaM tayovihiM // 1 // kiM aNeNa taNusosakAriNA, paidiNaM pi vihieNa veriNA / pattameva phalameyasaMtiyaM, maM lahittu paI kuNddntiyN||2|| kiM varannamimamassio tumaM, duTThasAvayasamUhaduggamaM / ehiM jAmu nayaraM manoharaM, raisaruvahariNacchisuMdaraM // 3 // muddha! dhuttanivaheNa vaMcio, acchase jamiha siisluNcio| kiM vilAsamaDaNuvAsaraM tuma, no karesi bhavaNe mae samaM // 4 // tujjha thevavirahe vi nicchiyaM, nissarei maha nAha! jIviyaM / tA uvehi samameya paccimo, dUradesagayatitthaM vaMdimo // 5 // etieNa vi samatthapAvayaM, tujjha majjha ciya vacvihI khayaM / paMcarUvavisae ya bhuMjimo, jAva nAha! iha kiMpi jiivimo||6|| iya saviyAraM maMjula-girAhiM, tIe payaMpio saMto / so saMkhuddho paricatta-dhIrimo muyai pavyajjaM // 7 // accantaharisiyamaNA, to teNa samaM samAgayA ranno / pAse asogacaMdassa, pAyavaDiyA ya vinnavaha so esa deva! muNikUla-bAlago majjha pANanAho ti / jaM kAyavvaM imiNA, taM saMpai deha AesaM asiaa rannA bhaNiyaM bhaddaya!, taha kuNa jaha bhajjae imA nayarI / paDiyajjai so vayaNaM, tidaMDirUvaM ca kAUNa // 10 // pavisai purIe majjhe, muNisuvvayanAhathUhamaha daTuM / cintei neva bhajjar3a, dhuvameyapabhAvao nayarI // 11 // tA taha remi avanti, jaha imaM nayarivAsiNomaNuyA / ii cintiUNa bhaNiyaM, haMho logA! imaM thUbhaM // 12 // jar3a avaNeha lahuM ciya, tA pacakkaM sadesamaNusarai / iharA nayarIroho, na phiTTihI jAvajIvaM pi // 13 // saMkeio ya rAyA, avasariyavvaM tae vi thUbhammi / avaNijjate dUraM, ghettuM NiyasavvasennaM ti // 14 // aha logeNaM bhaNiyaM, bhayavaM! ko ettha paccao atthi / teNaM payaMpiyaM thUbhe, thevametammi avaNIe // 15 // jai praccakkaM vaccar3a, tA eso paccao ti ii vutte / logeNaM AraddhaM, avaNeuM thUbhasihara'ggaM // 16 // avaNijjate tammi, bacvaMtaM pecchiUNa riusennaM / saMjAyapaccaeNaM, avaNIyaM savvaDavi thUbhaM // 17 // to bhaggA paliUNaM, rannA nayarI viDambio logo / avaDammi niyaDio ceDa-go ya jinnpddimaamaaudddaay||18|| iya evaMvihagirigaruya-pAvarAsissa bhAyaNaM jAo / jaM kUlavAlago suguru pacvaNIyattadoseNa // 19 // jaM ca sudukkatavacaraNa-kaNanirao vi rannavAsI vi / bhaggapainno jAo, tamasesaM gurupaosaphalaM . // 20 // teNaM savisesamiNaM, liMgaM gurupayapasAyaNAruvaM / ArAhaNA'rihANaM, bhannai kayamiha pasaMgeNa // 21 // iya nivvuipahasaMdaNasamAe, saMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha-caumahAmUladArAe // 22 // ArAhaNAe pannarasa-paDidAramayassa paDhamadArassa / liMgAbhihANameyaM, akkhAyaM bIyapaDidAraM // 23 // puvyuttaliMgajuttA vi, sammamA''rAhaNaM na pAveMti / jamhA viNA imIe, tA eto bhaNNae sikkhA // 24 // "tRtIyazikSAdvArasvarUpam - grahaNazikSAsvapam" - gahaNA''sevaNatadubhaya-bheehiM sA bhave tihA tattha / nANabbhAsasaruvA, sikkhA buccai gahaNasikkhA // 25 // sA ya jahanneNa jaissa, sAvayassa ya paDucca suttatthe / aTTha u pavayaNamAyA, jAya bhave tucchamaiNo vi // 26 // ukkoseNaM sAhussa, suttao atthao ya hoi imA / payayaNamAyAibiMdu-sArapuvyAvasANa ti // // jAvaM chajjIvaNiyaM, ukkosA suttao gihatthassa / atthaM paDucca piMDesa-NAvasANA sa kira jeNa // 28 // pavayaNamAyA'higama, viNA vi sAmAiyaM kaha rejja / chajjIvaNiyAnANaM, viNA ya kaha rakkhar3a jIve // 29 // piMDesaNautthavinnANa-virahao kaha va dejja samaNANaM / phAsuyaesaNiyAiM, pANA'saNavatthapattAI // 30 // iya ghorabhava'nnavataraNa-tarIsamuddAmapAyaDapahAvaM / punnA'NubaMdhipuNNANa, kAraNaM paramakallANaM // 31 // muhapariNaI mahuraM, pamAyadaDhaselavajjaDamaNavajjaM / jamaraNarogapasamaNa-maNahArirasAyaNavihANaM // 32 // jiNavayaNaM paDhamaM suddha-maDavikalaM suttao paDheyavyaM / pacchA susAhupAse, soyavyaM atthao samma 1. tvayA 38 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1334- 1368 surendradattasya dRSTAntaH // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // paDhiya - suNiyaM pi ekkasi, jatteNa puNo puNo hu pehejjA / Ajammama'ppaNo tayaNu-baMdhathirIkaraNaheu ti // 34 // taM kiM pi paramatattaM, imaM mae pAviyaM supunnehiM / evaM ca bhAvasAraM, bahumannejjA'NavajjaM taM bhaddaM samaMtabhaddassa, tassa pAyaDiyasugaimaggassa / jiNavayaNassa bhagavao, bhavaMti jatto guNA ee AyahiyaparinnA bhAva-saMvaro navanavo ya saMvego / nikkaMpayA tayo bhAva - NA ya paradesiyattaM ca nANeNa savyabhAvA, jIvA'jIvA''savAiNo sammaM / najjaMti AyahiyaM, ahiyaM ca bhave iha pare ya Ayahiyama'yANaMto, mujjhai mUDho samAiyai pAvaM / pAvanimittaM jIvo, bhamar3a bhavasAyaramanaMtaM jANaMtassAyahiyaM, ahiyaniyattI ya hiyapavittI ya / hoi jao tA niccaM, AyahiyaM AgameyavyaM sajjhAyaM kuvyaMto, paMciMdiyasaMvuDo tigutto ya / saMvarai asuhabhAve, rAgaddosA''ie ghore [dAraM ] jaha jaha suyama'vagAhar3a, aisayarasapasaranibbharama'uvyaM / taha taha palhAr3a muNI, navanavasaMvegasaddhAe [ dAraM ] // 42 // AyovAyavihinnU, vijjA tavanANadaMsaNacarite / viharar3a visuddhaleso, jAvajjIvaM pi nikkaMpo [dAraM ] // 43 // bArasavihammi vi tave, sabbhintarabAhire kusaladiTThe / na'vi atthi na'vi ya hohI, sajjhAyasamaM tavakammaM [dAraM ] // 44 // sajjhAyabhAvaNAe ya, bhAviyA hoMti savvaguttIo / guttIhiM bhAviyAhiM, maraNe ArAhao hoi [dAraM ] // 45 // AyaparasamuttAro, ANAvacchalla dIvaNA bhattI / hoi paradesiyate, avvocchitI ya titthassa // 46 // // 40 // // 41 // annaM ca // 50 // // 53 // // 54 // // 56 // // 57 // uvaesamaMDatareNa vi, kAmatthe kusalo sayaM logo / dhammo u gahaNasikkhaM, viNA na tA tIe jaiyavvaM // 47 // atthA''isu avihIe, tadabhAvo ceva jar3a paranarANaM / rogacigicchA''haraNA, dhamme avihI aNatthakae // 48 // tA niccaM dhamma'tthI, jattaparo hojja gahaNasikkhAe / nimmohaM dhammijaNe, pavittiheU tadujjoo // 49 // nANaM ciMtArayaNaM, nANaM kappahumo paro loe / taha savvagayaM cakkhU, dhammassa ya sAhaNaM nANaM jasseha na bahumANo, aphala cciya tassa dhammakiriyA'vi / pekkhaNagekkhaNakiriyA, jaha jaccaMdhassa loyammi // 51 // annaM ca viNA nANaM, jo vaTTai kAmacArao kicce / lahar3a na tassiddhiM so, na suhaM na paraM gaI vA'vi // 52 // iya mottUNa pamAyaM, paDhamaM ciya kajjasAhaNamaNeNa / sammaM sayA vi jatto, kAyavyo nANagahaNammi annaM ca patthuyaitthe, etthaM nIsesanayamayANaM pi / saMgAhiNo nayA donni, nAMNakiriyA'bhihANAo tattha kira nANanayamaya - meyaM jaM savvahA vi kajjatthI / gahaNassikkhAe cciya, jaejja sammaM sar3a tahAhi // 55 // | he ovAeyatthe, vinnAe ceva gahaNasikkhAe / sammaM buhehiM jaiyavyaM, annahA phalavisaMvAo phalasAhaNekkaheU, sannANaM ciya narANa no kiriyA / micchAnANapavattANaM, phalavisaMvAyabhAvAo iya ihalogaphalaM par3a, jaha bhaNiyaM taha bhavaMtaraphalaM pi / Asajja so cciya vihI, jiNanAhehiM jao bhaNiyaM // 58 // 'paDhamaM nANaM tao dayA, evaM ciTThai savvasaMjae / annANI kiM kAhI, kiMvA nAhI cheyapAvayaM' iha jaha khAovasamiga-nANassa taheva khAigassA'vi / saMmaM visiTThaphalasAha-gattaNaM hor3a vinneyaM jamhA arihantassa vi, saMsArasamuddapArapattassa / dikkhApaDivannassa vi, pagiTThatavacaraNavaMtassa no tAva siddhigamaNaM, kevalanANaM na jAva uppannaM / jIvA''isamatthapayattha- satthavitthAraNasamatthaM | tamhA ihaparaloiya-phalasaMpattIe kAraNama'vaMjhaM / sannANaM ciya tatto, tammi payatto na motavyo nANaM viNA na gorava - mei naro iMdadattaputtovya / nANAu tassuo cciya, suriMdadatto vya gauravio tathAhi" surendradattasya dRSTAntaH" iMdapure iva ramme, iMdapure varapurammi naranAho / nAmeNa iMdadatto, iMdo iva vibuhamahaNijjo sirimAlipamuhaputtA, bAvIsamaNaMgacaMgarUvadharA / bAvIsAe devINa - mattayA tassa ya ahesi egammi ya patthAve, amaccadhUyA rai vya paccakkhA / diTThA teNaM gehe, kIlaMtI vivihakIlAhiM to pucchio pariyaNo, kaspesA teNa jaMpiyaM deva ! / maMtisuyA aha rannA, taduvari saMjAyarAgeNa // 59 // 1. vidvAn / 39 // 60 // // 69 // // 62 // ddo // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1366-1405 surendradattasya dRSTAntaH vivihapayArehi maggiUNa, maMtiM sayaM samuvyUDhA / pariNayaNANaMDataramavi, khittA aMtaure sA ya // 69 // annannapavararAmA-pasaMgavAsaMgao ya naravaiNo / vissumariyA cireNa ya, daTuM 'oloyaNaThiyaM taM // 7 // jaMpiyama'NeNa sasahara-saricchapasaraMtakatipabbhArA / kA esA kamalacchI , lacchI viva suMdarA jubaI // 1 // kaMcuiNA saMlataM, sA esA deva maMtiNo dhUyA / jA pariNiUNa mukkA, tubbhehiM puvakAlammi / , tIe samaM taM nisIhiNiM vattho / uuNhAya ti taya cciya, pAubhao ya se gabbho // 73 // aha sA pucamaDamacceNa, Asi bhaNiyA jahA tuhaM putti! / pAubbhavejja gabbho, jaM ca nariMdo samullavai // 74 // taM sAhejjasu taiyA, mahaM ti tIe vi savyavuttaMto / siTTho piuNo teNAvi, bhujjakhaMDammi lihiUNa // 75 // | paccayakaraNa mukko, paidiyahaM sAravei apamatto / jAo ya tIe putto, suriMdadatto kyaM nAmaM // 6 // tammi ya diNe pasUyANi, tattha cattAri ceDarUvANi / aggiyao pavvayao, bahulI taha sAgarayanAmo 77 // | uvaNIo paDhaNatthaM, lehA''yariyassa so amacceNa / tehiM ceDehiM samaM, kalAkalAvaM ahijjei // 8 // te vi sirimAlipamuhA, ranno puttA na kiMcivi paDhaMti / thevaM pi kalA''yarieNa, tADiyA niyayajaNaNIe // 79 // sAheti royamANA, evaM evaM ca teNa haNiyamha / aha kuviyAhiM bhaNijjar3a, ujjhAo rAyamahilAhiM // 8 // he kUDapaMDiya! sue, amhANaM kIsa haNasi NissaTuM / puttarayaNAiM jaha taha, na hoMti eyaM pi no muNasi // 81 // ho! hou tujjha pADhaNavihIe, acvaMtamUDha! vihalAe / jo na sue thevaM pi hu, tADito vahasi aNukaMpaM // 82 // | iya tAhiM pharusavayaNehiM, tajjieNaM uhiyA guruNA / acvantamahAmukkhA, jAyA tAhe nariMdasuyA // 3 // rAyA vi vaiyaramima, ayANamANo maNammi cintei / accaMtakalAkusalA, mama ceva suyA paraM ettha // 84 // so puNa suriMdadatto, kalAkalAvaM ahijjio sayalaM / agaNeto samavayaceDa-rUvavihiyaM pi paccUhaM // 5 // aha mahurAe nayarIe pavyayaganarAhiyo niyayadhUyaM / pucchai putti! tuha varo, jo royai taM paNAmemi // 86 // tIe paryapi tAya!, iMdadattassa saMtiyA puttA / suvyaMti kalAkusalA, sUrA dhIrA suruvA ya // 87 // tesiM ekkaM suparikkhiUNa, rAhApavehavihiNA'haM / jai bhaNasi tA sayaM ciya, gaMtUNa tahiM varemi ti // 88 // paDivannaM naravaDaNA, tAhe paurAe rAyariddhIe / sA parigayA payaTTA, gaMtu nayarammi iMdapure // 89 // taM iMtiM soUNaM, tuTTeNaM iMdadattanaravaiNA / kAraviyA niyanayarI, ubhaviyavicittadhayanivahA 90 // aha AgayAe tIe, davAvio sohaNo ya AvAso / bhoyaNadANappamuhA, vihiyA uciyA pavittI vi // 11 // vinnatto tIe nivo, rAhaM jo vidhihI suo tujjha / so cciya maM pariNehI, eto cciya AgayA'hamihaM // 12 // rannA bhaNiyaM mA suyaNu!, ettieNA'vi taM kilissihasi / ekkekkapahANaguNA, savve vi suyA jao majjha // 13 // uciyapaese ya tao, savveyarabhamiracakkapaMtillo / siriraiyaputtigo lahu, mahaM paiTThAvio thaMbho // 14 // akkhADao ya raio, baddhA maMcA kyA ya ulloyA / harisullasantagato, AsINo tattha naranAho // 95 // upaviTTho nayarijaNo, AhUyA rAiyA niyayaputtA / varamAlaM ghettUNaM, samAgayA sA vi rAyasuyA // 96 // aha savvaputtajeTTho, sirimAlI rAiNA imaM vutto / he vaccha! maNoyaMchiya-maDavaMjhametto kuNasu majjha // 97 // dhavalesu niyakulaM para-munnaI nesu rajjamaDaNavajjaM / giNhAhi jayapaDAyaM, sattUNaM vippiyaM kuNasu // 98 // evaM rAyasiriM pica, paccakkhaM nibbuiM nariMdasuyaM / pariNesu kusalayAe, rAhAvehaM lahuM kAuM // 19 // evaM ca vuttu so rAyaputtu, saMjAyakhohu ninnaTThasohu / passeyakinnu aicittasunnu dINA''NaNatthu pagalaMtakacchu // 1400 // vicchAyagattu naM lacchicattu, lajjAyamANu pihalA'bhimANu / heTuM niyaMtu porisu muyaMtu, Thiu thaMbhiu vya daDhajaMtiu ca // 1 // puNaravi bhaNio rannA, saMkhohaM ujjhiUNa he puta! / kuNasu samIhiyama'tthaM, kettiyametaM imaM tujjha // 2 // saMkhohaM puta! kuNaMti, te paraM je kalAsu na viyaDDhA / tumhArisANa sa kahaM, akalaMkakalAkulagihANaM // 3 // iya saMlato ciTThima-maDavalaMbiya so maNAgamaviyaDDho / kaha kahavi dhaNuM geNhai, pakaMpireNaM kara'ggeNa // 4 // savvasarIrA''yAseNa, kahavi AroviUNa kodaMDaM / jattha va tattha va baccau, mukko sirimAliNA bANo // 5 // 1. gavAkSasthitAm 2. atyantam / 40 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1406-1441 AsevanazikSAsvarUpam thaMbhe anmiTTitA, jhaDatti, so bhaMgamuvagato tayaNu / logo kayatumularayo, nihuyaM hasiuM samAraddho dA evaM sesehi vi nara-vaissa puttehiM kalAviuttehiM / jaha taha mukkA bANA, na kajjasiddhI paraM jAyA // 7 // lajjAmilaMtanayaNo, vajjADasaNitADio vva naranAho / vicchAyamuho vimaNo, sogaM kAuM samADhatto // 8 // bhaNio ya amacceNaM, deva! vimuMcaha visAyama'nno vi / atthi suo tumhANaM, tA taMpi parikvaha iyANiM // 9 // rannA bhaNiyaM ko puNa, samappiyaM maMtiNA tao bhujjaM / taM vAiUNa rannA, payaMpiyaM hou teNA'vi // 10 // acvaMtapADhiehiM pi, imehiM pAvehiM jaM samAyariyaM / so vi hu tamA''yarissai, thI thI evaM vihsuehiN||11|| jar3a puNa tuha nibbaMdho, vinnAsijjau tadA suo so vi / to maMtiNovaNIo, suriMdadato saujjhAo // 12 // aha taM bhUmIvaiNA, vicittapaharaNaparissamakiNaMkaM / ucchaMge viNivesiya, payaMpiyaM jAyatoseNaM // 13 // pUresu tuma mama vaccha!, vaMchiyaM vidhiUNa rAhaM ca / pariNesu nivvuI rAya-kannegaM ajjiNasu rajjaM // 14 // tAhe sureMdadatto, naranAhaM niyaguruM ca namiUNa / AlIDhaTThANaThio, dhIro ghaNudaMDamA''dAya // 15 // | nimmalatellAUriya-kuMDayasaMkaMtacakkagaNachiTuM / pehinto avarehi, hIlijjanto vi kumarehiM // 16 // aggIyayappamuhehiM, roDijjanto vi tehiM ceDehiM / guruNA nirUviehiM, pAsaTThiehiM ca purisehiM // 10 // AyaDDhiyanaggehiM, jai cukkasi tA vayaM haNissAmo / ii jaMpirehiM dohiM, tajjijjato vi puNarutaM // 18 // lakkhummuhakayacakkhU, egaggamaNo mahAmuNiMdo vya / uvaladdhacakkavivaro, rAhaM viMdhar3a sareNa lahuM // 19 // | viddhAe tIe khittA, varamAlA nivvuIe se kaNThe / ANaMdio nareMdo, jayajayasaddo samucchalio // 20 // vihio vIvAhamaho, dinnaM rajjaM pi se mahIvaiNA / evaM sureMdadato, nANAu gauravaM patto // 21 // iya nANanayamaeNaM, jatto niccaM pi gahaNasikhAe / kAyavyo ihaparabhava-suhadANaavaMjhaheUe // 22 // | eyarahiyA na jamhA, kiriyAjuttA vi hoMti jaNapujjA / acaMtakalAviyalA, nivasuyasirimAlipamuha vya // 23 // iya tAva gahaNasikkhA, nidaMsiyA inheiM puvbauddiTThA / kiriyAkalAvaruvA, buccai AsevaNAsikkhA // 24 // eyAe viNA vaNamAlaIe, kusumoggamo vya vihavAe / ruvA''iguNagaNoiya, hor3a vihalA gahaNasikkhA // 25 // __ "AsevanazikSAsvarUpam" jogatigeNAsevaNa-sikkhaM ciya sammamAyarantassa / gahaNassikkhA jAyai, na annahA jeNa payaDamiNaM // 26 // gurucaraNapasAyaNao, asesavakneyavajjaNujjamao / sussUsaNapaDipucchaNa-pamuhaguNapauMjaNeNaM ca . // 27 // bahubahutarabahutamaboha-saMbhavA paramapagarisamuvei / gahaNassikkhA na u anna-hA vi sirimAliNo vva dhuvaM // 28 // | evaM jAyA vi abhikkhaNaM pi, maNavayaNakAyakiriyAhiM / Asevijjanta cciya, vaDDhai esA thirA ya bhave // 29 // tA hoi ahantA vi ha, haMtIe ahaMtiyAe hantA vi / na ha hoDa jappabhAyA. bhavyANa imA gahaNasikkhA // 30 // tIe cviya ekkAe, namo'tthu saddhibhUmIe / AsevaNasikkhAe, bhavatarupalavAnalasamAe // 31 // ettha ya kiriyAnaya-mayameyaM jaM savvahA vi kajjatthI / kiriyAe cciya samma, jaejja niccaM ciya tahAhi // 32 // heovAdeya'tthe, vinnAe ubhayalogaphalasiddhiM / icchanteNa mar3amayA, jaiyavyaM ceva jatteNa // 33 // jamhA pavittilakkhaNa-payattavirahe na nANiNo vi ihaM / ahilasiyavatthusiddhI, dIsaha annehi vi jamuttaM // 34 // kiriya cciya phalajaNaNI, no nANaM saMjamautthavisayANa / vinnAyA vi suniuNaM, na nANamettA suhI hoi // 35 // tisio vi hu salilAiya-mavaloyanto vi jAva na payaTTo / pivaNA''ikiriyAe, 'tattittiphalaM na tA lhi||36|| |aggaTThiyaiTTharasovaveya-bhoyaNataDovaviThTho vi / hatthamavAvArinto, nANI vi hu marai bhukkhAe // 30 // aipaMDio vi vAI, Ahasiya paraM gato nivasabhAe / vayaNamayAvArinto, na lahai atthaM salAhaM ca // 38 // iya ihaloyaphalaM par3a, jaha vutto taha bhavantaraphalaM pi / Asajja so cciya vihI, jao jiNiMdehiM bhaNiyamiNaM // 39 // ceiyakUlagaNasaMghe, AyariyANaM ca pavayaNasue ya / savyesu vi teNa kayaM, tavasaMjamamujjamanteNa // 40 // iya jaha khAovasamiga-caraNassa taheva khAigassAvi / samma pagiTThaphalasAha-gattaNaM hoi vinneyaM // 41 // 1. tttRptiphlm| kiMca 41 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1442-1478 jJAnakriyAsApekSaupAdeyatA - AryamaGagUAcAryadRSTAntaH // 43 // // 44 // // 46 // // 47 // jamhA arihantassa vi, pattassa vi vimalakevalA''loyaM / no tAva nANao cciya, saMpajjai muttisaMpattI // 42 // | jAva na samatthakammiM - dhaNaggitullA parA visuddhikarI / lahupaMca'kkharasaMgiraNa-metakAlappamANaTThiI |nIsesA''savasaMvara- rUvA etthaM apattapuvvA ya / sesakiriyApahANA, pattA cAritakiriyatti nAyaM ca ettha so cciya, suriMdadatto na jar3a muNanto vi / rAhaM viMdhato tA, pare vva hIlApayaM huMto // 45 // tamhA ihaparaloiya-phalasaMpattIe kAraNama'yaM / AsevAsikkha cciya, tA iha jatto na mottavyo evaM ca nANakiriyA - naehiM uddiTThamubhayapakkhe vi / siddhaMtuddiTThavicitta - juttinivihaM nisAmettA egattha mAMsalA''moya - maNaharaM phUDiyakeyaIkosaM / annatto daravidaliya - mavaloiya mAlaImaulaM taggaMdhaluddhao mahu-yaro vva dolAyamANamaNapasaro / sisso pucchai saTThANa - juttigaruyattaNe 'bhaMto kiM tattamettha guruNA, payaMpiyaM haMta ubhayasikkha ti / gahaNA''sevaNarUvA, annonnasavekkhayAe jao AsevaNAe sikkhA, na gahaNasikkhaM viNA bhavai sammaM / sahalA na gahaNasikkhA vi, iha viNA''sevaNAsikkhaM // 51 // saMmataM pi jao iha, suyA''NusAreNa jA pavittI u / sutta'tthagahaNapuvyA, kiriyA teNeha sivajaNaNI // 52 // kiMca"jJAnakriyAsApekSaupAdeyatA" // 48 // // 49 // // 50 // suyanANammi vi jIvo, vaTTanto so na pAuNai mokkhaM / jo tayasaMjamamaie, joe na caer3a voDhuM je // 53 // 'hayaM nANaM kiyAhINaM, hayA annANao kiyA / pAsaMto paMgulo daDDho, dhAyamANo ya aMdhao' // 54 // 'saMjogasiddhIe phalaM vayaMti, na hu egacakkeNa raho payAi / aMdho ya paMgU ya vaNe sameccA, te saMpauttA nagaraM paviTThA ' // 55 // nANaM nayaNasamANaM, caraNaM caraNappavittipaDirUvaM / doNhaM pi samAjoge, sivapuragamaNaM jiNA biMti // 56 // sikkhAdugouvaeso, jar3a tA muNiNo vi yannio evaM / savisesaM samaNovAsa- eNa tA tattha jaiyavyaM // 57 // eto cciya vannijjai, te cciya dhannA jayammi sappurisA / je niccama'ppamaMtA, nANI ya caritajuttA // 58 // paramatthammi sudiTThe, avinaTThesu tavasaMjamaguNesu / labbhar3a gaI visiTThA, kammasamUhe viTThammi // 59 // lakkhitA dakkho lakkha - NijjabhAve u gahaNasikkhAe / lakkhANurUcamaha aNu - sarejja AsevaNAsikyaM // 60 // jar3a tAva gahaNasikkhA, ekka cciya phalavaI havejja ihaM / tA nahi suyanihI so vi hu, mahurAmaMgU tahA huMto // 61 // tahAhi-"AryamaGgaAcAryadRSTAntaH" mahurAe nayarIe, jugappahANo suyassa ya nihANo / aNavarayasissasuttattha - kahaNapaDibaddhavAvAro agaNiyaparissamo bhavya sattasaddhammadesaNAIsu / nAmeNa ajjamaMgU, Asi sUrI jaNapasiddho // 70 // so puNa jahutta kiriyA - kalAvaviyalo suhAbhilAsI ya / sAvayakulapaDibaddho, paggahio gAravatieNa | aNavarayabhattajaNadijja - mANapANa'nnavatthalAbheNa / tattheva ciraM yuttho, ciccA abbhujjayavihAraM aha siDhiliyasAmanno, nissAmannaM pamAyamuvaciNiuM / akayaniyadosasuddhI, mariUNaM Auvigamammi tIe ceva purIe niddhamaNA'sannajakkhabhavaNammi / acvaMtaM kivvisio, jakkho hoUNa uppanno muNiUNa vibhaMgeNaM, puvyabhavaM to viciMtiuM laggo / hA hA pAveNa mae, pamAyamayamattacitteNa pattaM pi vicittA'isaya - rayaNapaDipunnajiNamayanihANaM / takkahiyapavittiparaM - muheNa vihalattamuvaNIyaM | mANussakhettajAI - pamokkhasaddhammaheusAmaggiM / caraNaM pamAyabhaTTha, etto katto lahissA mi hA jIva ! pAva! taiyA, iDDhIrasagAravANa virasataM / satthaitthajANageNa vi, na lakkhiyaM kiM tae Asi // 71 // mAyaMganivvisesaM, kivvisiyasurattaNaM imaM patto / jAo'mhi cirama'joggo, viraipahANassa dhammassa dhI dhI satthatthapari-ssamo mamaM dhI maIe suhumattaM / dhI dhI parovaesa - pyayANapaMDiccamacvaMtaM dhI bhAvaviyalakiriyA - kalAyamaNudiNamaNuTThiyaM taM pi / vesAnevatthaM piva, paracittapasAyaMNAmettaM iya evaM niyaduccariya - maNukhaNaM paramajAyaveraggo / niMdaMto divasAI, gamei 2 gotInihitto vya aha teNa paeseNaM, uccAramahiM paDucca vaccate / daTThUNa niyayasisse, muNiNo paDibohaNa DAe jakkhapaDimAmuhAu, dIhaM nissAriDaM Thio jIhaM / taM ca muNiNo paloiya, paidiyahaM bhaNiumAdattA jo koI ettha devo, jakkho rakkho va kinnaro vA'vi / so jaMpara payaDaM ciya, na kiMpi evaM vayaM muNimo // 78 // // 72 // // 75 // // 76 // // 77 // 1. bhrAntaH / 2. gottI = kArAgRham / // 62 // En // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 73 // // 74 // 42 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1476-1512 aGgAramardakasya dRSTAntaH - grahaNa-Asevana zikSAbhedAH - sAdhu-gRhasthAbhyAM sAmAnya-AcAradharmaH to savisAyaM jakkheNa, jaMpiyaM bho tavassiNo so'haM / tubbhANa guru kiriyAe, maMgulo ajjamaMgu ti // 79 // | tehiM yuttaM hA suyanihANa!, sikkhAdugammi vi sudakkha! / kaha hINajakkhajoNiM, gato'si cojjaM mahaMtamimaM // 80 // teNaM bhaNiyaM no kiM pi, cojjamiha sAhuNo mahAbhAgA! / esa cciya hoi gaI, siDhiliyasaddhammakammANa // 81 // sAyayapaDibaddhANaM, iDDhirasasAyagArayaguruNaM / sIyavihArINaM mAri-sANa jimiMdiyajiyANa iya maha kudevajoNiM, jANittA sAhuNo mahAsattA! / jai sugaIe kajjaM, tA dulahaM saMjamaM laddhaM 82 pariharipamAyA, nijjiyAuNaMgajohA / caraNakaraNarattA, nANavaMtANa bhattA | paricaiyamamattA, moknamagge pasattA / viharaha lahubhUyA, bhUyarakkhaM kuNaMtA // 84 // bho bho devANuppiya!, saMmaM saMbohiyA tae amhe / ii jaMpiUNa muNiNo, paDiyannA saMjamujjoyaM // 5 // iya punnA yi hu paMchiya- soggatiphalasAhigA gahaNasikkhA / AsevaNasikkhAe, rahiyA no jAyai kahaM pi // 86 // AsevaNasikkhA vi hu, asahAya cciya guNAya no bhaNiyA / aMgAramaddagassa va, sammaM sannANasunnassa // 8 // tathAhi "aGgAramardakasya dRSTAntaH" - atthi puraM gajjaNayaM, susAhugaNaparivuDo vijayaseNo / sUrI saddhammaparo, tattha Thio mAsakappeNa // // pacchimarayaNIsamae, sIsehiM tassa sumiNao diTTho / paMcasayakalahakalio, kolo vasahIe kila patto // 89 // vimhiyamaNehiM tehiM, sumiNaDatthaM puchiyA ya to sUrI / tehiM kahiyaM ehI, gurukolo sAhugayasahio // 9 // | aha uggayammi sUre, somaggahasaMgao ravisuo vya / kappatarusaMDamaMDala-sahio eraMDarukkho vya // 1 // |paMcasayasumuNijutto, Ayario ruddadevanAmotti / patto sAhuhiM kayA, uciyA se savvapaDiyattI // 12 // aha vatthavyA muNiNo, parikkhaNauTThA nisimmi kolassa / guruvayaNeNaM viviuM, kAiyabhUmimmi aMgAre // 13 // pacchannapaesagayA, paloyamANA ya jAya ciTThati / pAhuNagasAhuNo tAva, paTThiyA kAiyamahIe // 94 // aMgArakkamaNuppanna-kisikisADaDarAyasavaNao ceva / micchA mi dukkaDaM hA, kimeyamevaM ti jaMpaMtA // 95 // aMgArakisakisAraya-ThANammi viraiUNa ciMdhAI / gose pahissAmo, hojja kimeyaM ti buddhIe // 96 // viNiyattaMti javeNaM, tesiM gurU puNa tadArave tuTTho / ee vi jiNehiM aho, jIvA kahiya ti bhAsaMto // 9 // kharayayaraM aMgAre. madaMto kAiyAmahimma go| eso ya vaiyaro tehiM, saMsio niyayasarissa // 98 // teNA'vi jaMpiyaM bho, tavassiNo esa so guru kolo / ee vi mahAmuNiNo, sissA eyassa gayakalahA // 19 // to patthAye pAhuNaga-sAhuNo vijayaseNasUrihiM / jahadigRheujuttIhiM, bohiUNaM imaM bhaNiyA // 1500 // bho bho mahANubhAyA! tumha gurU esa nicchiyama'bhavyo / jai mokvakaMkhiNo tA, caeha eyaM lahuM ceva * // 1 // jamhA guruNo vi hu uppahammi, laggassa mUDhabuddhissa / cAgo vihiNA jutto, iharA dosappasaMgAo // 2 // evaM soccA tehiM, uyAyao ujjhio imo jhatti / kyauggatavavisesehiM, pAviyA devalacchI vi . // 3 // aMgAramaddago puNa, sannANavivajjiyattaNeNa ciraM / kaTThANuTThANaparo vi, dukhabhAgI bhave jAo iya bho devANupiyA!, gahaNA''sevaNasarUyasikkhAsu / dosu vi jaejja samma, tumamArAhaNamabhilasaMto // 5 // "grahaNa-Asevana zikSAbhedAH" - evaM tadubhayasikkhA, bhaNiyA vi puNo havejja duviyappA / sAmannavihisaruvA, savisesavihIsaruvA ya // 6 // ekkekkA vi ya duvihA-jaigihivisayattaNeNa nAyavyA / tAva gihatthANama'haM, bhaNAmi sAmannavihisikvaM // 7 // "sAdhu-gRhasthAbhyAM sAmAnya-AcAradharmaH" - yavahArasuddhI jaNaNiMdaNijja-yAvAracAganiSphannA / kAlussaviyalasaddhamma-kammaparivAlaNasaruvA saMkhANa va dhavalapahA gabhIrayA, viya mahAsamudANaM / caMdANa sisirajoNha vva, nayaNasoha bva hariNINaM // 9 // ucchRNa mahurayA viya, sussAyayakulapasUisabbhAve / jar3a vi hu siddhA sA tesiM, taha vi evaM samavaseyA // 10 // | nANayayayuDDhasevA, satthaDabhAso parovayAritaM / saccariyajaNapasaMsA, dakkhinnaparAyaNataM ca // 11 // | uttamaguNANurAgo, aNUsugataM akhuddabhAyo ya / paraloyabhIruyattaM, savvattha aNakkhaparihAro // 12 // 1. sadgati0 2. kharakataram = gADham ityarthaH nirNaya sAgara se prakAzita meM ye do gAthAe~ kI huI hai| 42 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhasthasya vizeSArAdhanA Kn // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1513-1546 | gurudevA'tithipUyaNa-mapakkhavAeNa nAyadarisitaM / asada'ggahavajjaNayA, sapaNayapuvvA'bhibhAsitaM vasaNammi sudhIrataM, saMpattIe 'aNuttuNattaM ca / saguNapasaMsAlajjaNa - mattukkarisassa parihAro nayavikkasamAlittaM, lajjAluttaM sudIhadarisitaM / uttamakamavattittaM, paDiyannabharekkathavalattaM | uciyaThi parivAlaNa - majdurArAhattaNaM jaNapiyattaM / parapIDAparihAro, thirayAsaMtosasArataM aNavarayaguNa'bbhAso, paratthasaMpADaNekkarasiyattaM / payaie viNIyattaM, hiovaesovajIvittaM gurujaNarAyA''INaM, avannavAyA''ikAripariharaNaM / ihaparaloyA'pAyA''i - cintaNaM ceva ainiuNaM emAiguNagaNo sAvagehiM, iha parabhave ya hiyaheU / appANayammi niccaM, nivesiyavyo payatteNa | iya guNajogArA''hiya - sAmannavihI gihI a jatteNa / sAher3a visesavihiM pi, nUNa tada'vaMjhaheuttA sAmannaguNA'satto, kimaDalaM dhariDaM naro visesaguNe / na hu sarisavaM pi voDhuM, asamattho maMdaraM dharihI logaTThiipagiTTho, evaM ciya bhUmigA'NusAreNa / sAmannavihIsikkhaM, sussamaNo vi hu aNusarejja aha puvvasUiyaM ciya, saMkheyeNaM visesavihisikyaM / sussAvagasAhugayaM, bhaNAmi duvihaM pi suvibhattaM " gRhasthasya vizeSArAdhanA " tattha ya. sAmannavihi- ppavittiabbhahiyajoggayagayassa / gihiNo visesasikkhA, paDhamaM ciya yuccae tAva | sammamavagayassa jiNamaya - ma'NudiNavaDDhantasuddhapariNAmo / pariNAmamaMgulaM jANi - UNa gharavAsavAsaMgaM |paDupavaNaM'doliyakayali - pattapaDibaddhatoyabiMdu va / suviNicchiUNaM bhaMgura - mA''uM tArunnama'tthaM ca payaiviNIo payaIe, bhaddao payaiparamasaMviggo / payaIudAracitto, payaijahukkhittabharadhavalo niccaM ciya sAhammiya - vacchalle junnaceiuddhAre / paraparivAyaccAe, jaejja sussAyago maimaM niddAviramammi tahA, sammaM kayapaMcamaMgalavihANo / aNusaraNapuvyayaM uTThi-UNa uciyaM ca kAUNa saMkheyeNaM pi hu vIya - rAyapaDimAu vaMdiuM sagihe / gacchejja sAhuvasahiM, karejja AvassayAi tahiM evaM hi kIramANe, jiNANamA''NA kyA havai sammaM / guruparataMtattaM sutta - atthasavisesanANaM ca | jahaThiyasAmAyArI - kusalattama suddhabuddhivigamo ya / gurusakkhio ya dhammo, saMpuNNavihI ya hoi kayA sAhUNa asai vasahI - saMkinnatAikAraNehiM yA / guruNA samaNunnAo, posahasAlAIsu vi kujjA sajjhAyaM kAUNaM, khaNaM apuvyaM paDhejja suttaM pi / tatto ya viNikkhamiuM, hoUNa ya davyabhAvasuI paDhamaM niyagehe cciya, niccaM ciivaMdaNaM samayavihiNA / vibhavA'NusAripUyA, puvyama'NuTTejja gosammi tayaNaMtaraM tu jar3a tA, tahAvihaM tassa na'tthi gihakiccaM / tA tavyelaM ciya kaya- sarIrasuddhI sunevattho |pupphAipavarapUyaMga-vaggahattheNa pariyaNeNa samaM / baccejja jigiMdagihe, paMcavihAbhigamapuvyaM ca // 38 // // 39 // 545 // 41 // // 42 // tattha pavisitu vihiNA, udArapUyApurassaraM sammaM / ciivaMdaNaM karejjA, paNihANaMDataM susaMviggo aha kAraNeNa keNa'vi, jiNavarabhavaNammi ahava niyagehe / posahasAlAe yA havejja sAmAiyA''i kayaM to sAhusamIyammi, gaMtuM kiikammapuvyagaM sammaM / kujjA paccakkhANaM, khaNaM ca jiNavayaNasavaNaM ca bhattIe tahA kAuM, bAlagilANAigoyaraM pucchaM / takkiccaM ca samaggaM, saMpADejjA jahAjoggaM aNaikkamaNeNa kulakkamassa, logA'vavAyaviraheNa / tato vittinimittaM vavahArama'NidiyaM kujjA bhoyaNakAle ya gihaM, Agamma cauvvihAe pUyAe / 2 pupphA''misavatthehiM, thottehiM ya bhAvasArehiM saMpUUNa vihiNA, jiNabiMbaM tayaNu sAhumUlammi / gaMtUNa bhaNai evaM, aNuggahaM kuNaha me bhaMte! asaNA''IdavyANaM, gahaNeNa bhavA'vaDe nivaDiyassa / jayajIyayacchalehiM, dijjau hatthAvalaMbo me saMpaTTiyasaMghADaga-paTThiThio jAi jAya niyadAraM / etthaMtaramanne vi hu, gihaTTiyA abhimuhA iMti vaMdaMti ya to saDDho vi, jAyasaDDho pamajjiuM pAe / dAUNa AsaNaM kuNai, saMvibhAgaM jahAvihiNA vaMdaNapuvvaM aNugacchiUNa, tatto gihe samAgamma / bhuMjAviya jaNayAI, ciMtiya goNAI pesAI desaMDatarA''gayANaM, ciMtaM kAUNa sAvagANaM pi / paDiyaggiuM gilANe, tAhe uciyappaesammi | 1. anuttAnatvaM = garvarahitatvam ityarthaH / 2. puSpanaivedyavastraiH (yahAM para bhI prathama puSpa pUjA kA vidhAna darzAyA hai)| 3. preSyAdIn / // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // 25 // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 43 // // 44 // // 45 // "jA // 47 // // 48 // // 49 // 44 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1550-1585 sAdhuvizeSArAdhanAH // 51 // // 52 // uciyA''saNovaviTTho, paccakkhANaM ca sariya jahagahiyaM / kayapaMcanamokkAro, susAbago tayaNu bhuMjejjA // 50 // bhottUNa tao vihiNA, purao gharaceiyANa ThAUNa / tavyaMdaNaM karitA, paccakkhar3a divasacarimA''I khaNamettaM sajjhAyaM, apuvyapaDhaNaM ca kiMci kAUNaM / puNaravi vittinimittaM vavahArama'NidiyaM kujjA saMjhAsamayammi puNo, pUyaM kAUNa jiNavariMdANaM / sArathuithottapuvyaM, sagihammi vi vaMdaNaM kujjA to jiNabhavaNe gaMtuM, vaMdejjA pUiUNa jiNabiMbe / sAmAiyapaDikkamaNA''i, gosabhaNiyaM piva karejjA sAhusamIve akae ya, tammi gacchejja sAhuvasahIe / vaMdaNamAloyaNayaM khAmaNayaM pi ya tahiM kAuM giNhar3a paccakkhANaM, khaNamiha savaNaM ca dhammasatthassa / vissAmaNA''I vihiNA, bhattIe karejja sAhUNaM saMdiddhapae pucchiya, sAvagavaggassa kAumuciyaM ca / gihagamaNaM vihisuyaNaM, vihejja gurudevasaraNaM ca ukkosabaMbhayArI, parimANakaDo va hojja niyameNa / kaMdappAiviutto, pairikkammi ya tuyaTTejjA uddAmamohavasao, payaTTiuM kahavi ahamakiccammi / uvasantamohayego, cintejjA bhAvasAramimaM moho duhANa mUlaM mUlaM ca vivajjayassa savvassa / eyassa vasaM pattA, sattA mannaMti hiyama'hiyaM jassa vaseNaM pi ya kAmiNINa, vayaNA''iyaM asAraM pi / caMdAIhuyamijjai, dhiratthu hI tassa mohassa // 61 // itthIkaDevarANaM, 2 satata - cintaM tao tahA kujjA / jaha mohA'rijayAu, saMvegaraso samucchalai tahAhi // 58 // // 59 // // 60 // Em // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 63 // // 64 // // 69 // // 70 // jaM tAva kAmiNINaM, maNoharaM hariNalaMcchaNacchAyaM / vayaNaM taM pi hu malagalira - vivarasattayasamAuttaM vicchinnathorathaNayA, maMsacayA poTTama'suimaMjUsA / maMsaTThinasAvirayaNa-mettaM sesaM pi hu sarIraM jaM pi ya payaIe cciya, duggaMdhimalA''vilaM vilINaM ca / payaiahogatidAraM, bIbhacchaM kucchaNijjaM ca // 65 // ailajjaNIyamaMgula - rUvaM ti Thaijjai ya kira ramaNaM / tammi vi ramejja jo naNu, sa keNa avyo virajjejja // 66 // evaM guNANa sImaMtiNINa, ramaNammi je viratamaNA / jammajarAmaraNANaM, dinno hu jalaM'jalI tehiM // 67 // iya jeNa jeNa bAhA, havejja taM tassa tassa paDivakkhaM / puvvA'caranisisamae, sammaM bhAvejja kiM bahuNA ||68 || titthayarappaDivattiM, paMcavihA''yArasAragurubhattiM / suvihiyajaijaNasevaM, sama-samahiyaguNasamAvAsaM appuvvaguNasamajjaNa - ma'ppuvyApuvvatarasuya'bbhAsaM / appuvvatthA'higamaM, apuvvA'puvyasikkhagahaM sammattaguNavisuddhiM jahagahiyavaesa niraiyArataM / aMgIkayadhammaguNA - virohigihakajjakAritaM dhamme cciya dhaNabuddhiM samadhammisu ceva gADhapaDibaMdhaM / AgamavihivihiyA'tihi-ppayANaparisesabhoitaM ihaloyasiDhilabhAyaM, paraloyArAhaNekkarasiyattaM / caraNaguNalaMpaDataM, jaNavAyA'bhigamabhIrutaM | saMsAramokkhaparamattha- dosaguNabhAvaNANusAreNa / paivelaM ciya sammaM, paramaM saMvegarasagamaNaM savvattha vihiparattaM jiNasAsaNaparamasamarasA''pattiM / saMvegasArasamaiya-sajjhAyajjhANarasiyattaM emAi uttarottara - guNagaNama'viyanhamANaso dhImaM / ArAheMto sammaM, gamejja kAlaM kulapasUo evaM ca guruM pi giriM, Aruhar3a payaMpaeNa jaha koI / ArAhaNAgiriM taha, sammaM dhIro samAruhihI | evaM dhamma'tthigihattha - goyarA iha visesavihisikkhA / buttA etto buccai, muNivisayA sA samAseNa // 78 // " sAdhu vizeSArAdhanA " // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // // 80 // // 8 // navaraM samayaviUhiM, sA cciya bhaNiyA visesavihisikkhA / jA kira paidiNakiriyA, jaINa puNa sA imA neyA // 79 // | paDilehaNApamajjaNa-bhikkhiriyAloyabhuMjaNA ceva / pattagadhuvaNaviyArA, thaMDilamA''vassayA''iyA jA vi ya icchAmiccha-ppamuhA uvasaMpayA'vasANAo / suvihiyajaNapAuggA, sAmAyArI dasapayArA paDhau sayaM pADheu ya, pare vi tattaM pi ciMtau payattA / jai natthi visesavihimmi, Ayaro tA muNI vasaNI // 82 // iya guNadosaparikkhaM, kAuM avagamma taha gahaNasikkhaM / samaNusarejja abhikkhaM, sammaM AsevaNAsikkhaM // 83 // evaM ca sappabheo - bhayasikkhajuo havejja dhamma'tthI / savyo vi savvayA vi, kiM puNa ArAhaNAcitto // 84 // ArAhaNA vi na jao, pAyaM taha sammamarihai houM / emeva atthiNo vi hu, puvyama'Nabbhatthajogassa // 85 // 1. candrAdibhiH upamIyate / 2. svatattvacintAm = svarUpacintanam / 3. vivarasaptaka0 / 4. sthagyate = AcchAdyate / 5. laMpaDattaM = lampaTatvaM 45 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1586-1618 caturtha-vinayanAmakadvAram - zrI zreNikanRpadRSTAntaH tamhA tadatthiNA savvahA ci, eyAsu bhaNiyasikkhAsu / jaiyavyaM jatteNaM, eto ya :yaM pasaMgeNa // 86 // iya dhammuvaesamaNo-harAe, saMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha-caumahAmUladArAe // 8 // ArAhaNAe panarasa-paDidAramayassa paDhamadArassa / taiyaM sikkhAdAraM, samattameyaM sabheyaM pi 88 ArAhago na pubbutta-sikkhadakkho vi viNayaviraheNa / hoi kayattho jatto, etto yucvai viNayadAraM // 89 // "caturtha vinayadvAravarNanam" - viNao ya paMcaruvo, paruviyo nANadarisaNacaritte / tavaviNao ya cauttho, carimo uvayArio viNao // 10 // 'kAle viNae bahamANe, upahANe tahA aninhavaNe / vaMjaNa-attha-tadabhae. viNao nANassa aviho' 91 // 'nissaMkiya nikkaMkhiya, nivitigicchA amUDhadiTThI ya / uvavUha thirIkaraNe, vacchalla pabhAvaNe aTTha' // 12 // paNihANapahANassa u, guttIo tinni paMca samiIo / Asajja ujjamaMtassa hoi viNao carittassa // 93 // bhattI tavammi taha tavaraesu sesesu hIlaNaccAo / jahaviriamujjamo vi a, tavaviNao esa nAyavyo // 14 // kAiyavAiyamANassio a, tivihovayArio viNao / so puNa savyo yi duhA, paccakkho taha parokkho // 95 // tattha ya guNavaMtANaM daMsamaNamette vi AsaNaccAo / sattaTThapaosappaNama-'bhimuhamintANa sappaNayaM // 6 // aMjalikaraNaM pAya-ppamajjaNaM AsaNovaNayaNaM ca / AsINesu ya tesu, sayamuvavisaNaM uciyaThANe // 9 // iccAi kAio vAi-o ya nANAhie paDucca bhave / kittaMtassa guNagaNaM, gauravasArehiM vayaNehiM // 98 // akusalamaNaniroho, kusalassa udIraNaM ca te cevaM / Asajja jaM kira bhave, eso mANassio viNao // 19 // AsaNadANAIo paccakkho, esa ceva guruvirahe / takkahiyavihipahANa-ppavittio havar3a ya parokkho // 1600 // iya bhUribheyabhinnaM, viNayaM niuNaM viyANiuM dhIro / ArAhaNA'bhilAsI samma kujjA tayaM jamhA // 1 // jo paribhavar3a aviNayA, dhammaguruM jattha sikkhae vijaM / sA sugahiyA vi vijjA, dukkheNaM tassa dei phalaM // 2 // |kiMcasavvattha labhejja naro, vIsaMbhaM paccayaM ca buddhiM ca / jai gurujaNoyaTTha, viNayaM bhAveNa giNhejjA // 3 // pavvaiyassa gihissa ya, viNayaM ceya kusalA pasaMsaMti / na hu pAvai aviNIo, kittiM ca jasaM ca loyammi // 4 // jANaMtA vi ya viNayaM, keI kammADaNubhAvadoseNa / necchaMti pauMjeuM, abhibhUyA rAgadosehiM // 5 // viNao sirINa mUlaM, viNao mUlaM samatthasokkhANaM / viNao hu dhammamUlaM, viNao kallANamUlaM ti // 6 // viNaeNa vihINassa, u, savvaM pi, niratthayaM aNuTThANaM / taM ceva viNayasAraM, sayalaM sahalattaNamuvei // 7 // taha viNayavihINammi sikkhA vi niratthiyA bhave savvA / viNao sikkhAe phalaM, viNayaphalaM savvapAhannaM // 8 // dosA vi guNA viNayAu, hoti dosA guNA vi aviNIe / sajjaNajaNamaNaraMjaNa-jaNaNI mettI vi viNayAo // 9 // viNayaparammi guruttaM, samma daMsaMti jaNaNijaNayA vi / viNayavihINe puNa te vi, ahaha! sattuM viseseMti // 10 // viNayovayArakaraNA, adissaruvA vi diti darisAvaM / 'aviNayajaNiyADaNakkhA, phiDaMti pAsaTThiyA vi lahuM // 11 // pattharakharahiyayA dukkuhAvi viNayAu palhayaMti lahuM / niyavacchadaMsaNeNa ya, pasUyasurahi vya nibhaMtaM // 12 // viNayAo vissAso, viNayAu sayalaatthasiddhIo / viNayAo cciya phaladAi-NIo savyAo vijjAo // 13 // aviNIyassa paNassai jai na paNassai na jujjar3a guNehiM / vijjA susikkhiyAvi hu, guruparibhavabuddhidoseNaM // 14 // aviNIyassa u vijjaM, guru vi diMto lahejja vayaNijjaM / hArejja sajjaM pi hu, pAvejja tato viNAsaM pi // 15 // vijjA vi hoi baliyA gahiyA puriseNa viNayavaMteNa / sukulapasUyA kulabA-liya vya paraM paI pattA // 16 // saMkamai duviNIe, guruparibhavakArae ya no vijjA / seNiyanive vyaM tattheva, saMkamajjA u vivarIe // 17 // tahAhi ___ "zrI zreNikanUpadRSTAntaH" rAyaggihammi nagare, rAyA nAmeNa seNio Asi / saMmattathirattapahi vca, sakkavipphAriyapasaMso // 18 // 1. avinayajanitaroSAH / 2. dukkuhA = arucayaH / 3. samyaktvasthiratvapradhIH / 46. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1616-1655 stenaprAptaye abhayakathita jIrNazreSThikanyAkathA sayalaMteurapavara!, devI nAmeNa cellaNA tassa / cauvihabuddhisamiddho, maMtI putto ya abhao ti // 19 // | egammi ya patthAve, devIe patthiyo imaM bhaNio / pAsAyamegakhaMbha, mama joggaM kArayesu ti // 20 // dunniggaheNa itthI-gaheNa, saMtAviega naravar3aNA / paDiyannaM tavyayaNaM, abhayakumAro ya AiTTho // 21 // to vaDDhaiNA samagaM thaMbhanimittaM mahADavIe gao / diTTho tahiM ca rukkho!, susiNiddho aimahAsAho // 22 // | 'ahiTThio sureNaM, hohi ti vicittakusumadhUvehiM / ahivAsio sa sAhI, kaovayAseNa abhayeNa // 23 // | aha buddhiraMjieNaM, taruyAsisureNa nisipasuttassa / siTuM abhayassa mahANu-bhAva! mA chiMdihisi eyaM // 24 // baccasu tumaM pi sagiha, kAhamahamegakhaMbhapAsAyaM / savvouyataruphalaphulla-maNaharAuDarAmaparikaliyaM // 25 // iya paDisiddho abhao, vaDaDhaiNA saha gao sagehammi / deveNa vi nimmavio, ArAmasameyapAsAo // 26 // tammi ya devIe samaM, vicittakIlAhiM kIlamANassa / raisAgarAvagADhassa, rAiNo jaMti diyahAI aha tannayaranivAsissa, pANavaiNo kayAi gabbhavasA / bhajjAe samuppanno, dohalao aMbagaphalesu to tammi apujjaMte, paidiyahaM khijjamANasavyaMgiM / taM datRRNaM puDhe, teNa pie! kAraNaM kimiha? // 29 // paripakkaM'bayaphaladohalo ya, tIe niveio taahe| pANA'hiyeNa bhaNiyaM, cUyaphalANaM akAlo'yaM // 30 // jar3a vi hu tahAvi kato vi, suyaNu! saMpADimo thirA hosu / nisuo ya teNa ranno, savyouyaphaladumArAmo // 31 // taM cA''rAma bAhiTThieNa, pehaMtaeNa pakkaphalo / diTTho aMbayasAhI tAhe jAyAe rayaNIe // 32 // oNAmaNIe vijjAe, sAhamoNAmiUNa gahiyAI / ambayaphalAiM puNaravi paccoNAmaNisuvijjAe // 33 // sAhaM visajjiUNaM, samappiyAI piyAe hiTeNa / paDipunnadohalA sA, gabbhaM yoDhuM samADhatA 34 aha avarAvarataruvara-paloyaNaM rAiNA kuNaMteNa / puvadiNadiTThaphalapaDala-viyalamavaloiuM cUyaM // 35 // bhaNiyA rakkhagapurisA re! keNeso vilutaphalabhAro / vihio ti tehiM vuttaM, deva! na tAvettha parapuriso // 36 // nUNaM paviTTho na ya nIharaMta-pavisaMtayassa vi payANi / kassa vi dIsaMti mahI-yalammi tA deva! cojjamiNaM // 37 // jassA'mANusasAmatha-merisaM tassa kiMpiDakaraNijjaM / natthi ti ya ciMtaMteNa, rAiNA siTThama'bhayassa // 38 // evaMviha'tthakaraNa-kkhamaM lahuM lahasu putta! coraM ti / jaha hariyAI phalAiM, taha'nnayA dArama'vi harihI // 39 // bhUmiyalanilINasiro, mahApasAo ti jaMpiuM abho| tiyacaccaresa coraM nirUviuM bADhamA''Dhato yolINAI kar3avayadiNAI pattA na tappauttI vi / ciMtAyAulacito, tAhe abhao daDhaM jAo . // 41 // pAraddhamaunnadiyahe naDeNa nayarIe bAhi pecchaNayaM / milio pauranaragaNo abhaeNa vi tattha gaMtUNaM // 42 // bhAvovalakkhaNaTThA, payaMpiyaM bho jaNA! nisAmeha / jAva naDo nAgacchar3a, tAva mama'kvANayaM ekkaM // 43 // tehiM payaMpiyaM nAha!, kahaha to kahiumevamAuDaraddho / nayarammi vasaMtapure, Asi suyA junnaseTThissa // 44 // dAridaviduyatteNa, neva pariNAviyA ya sA piuNA / vaDDakumArI jAyA, vara'tthiNI pUyae mayaNaM / // 45 // ArAmAu sA coriyAe, kusumoccayaM remANI / pattA mAlAgAreNa, jaMpiyaM kiMpi saviyAraM // 46 // tIe vutto kiM tujjha, bhaiNidhUyAo maha saricchAo / neva'tthi jaM kumAri pi, maM tuma evamullayasi // 47 // saMlataM teNa tumaM, uvyUDhA bhattuNA abhuttA ya / esi samIve jai me, muMcAmi annahA neva evaM ti paDisaNitA. gayA gihaM sA kayAi taTaTheNa / mayaNeNaM se dinno, maMtissa suo varo pavaro // 49 // supasatthe hatthaggaha-joge laggammi teNa uvyUDhA / etthaMtarammi atthagiri- muvagayaM bhANuNo bimbaM // 50 // kajjalabhasalacchAyA viyaMbhiyA disisu timirariMcholI / hayakumuyasaMDajaDaM samuggayaM maNDalaM sasiNo // 51 // aha sA vicittamaNimaya-bhUsaNasohaMtakantasavvaMgA / vAsabhavaNammi pattA, bhattA,evaM ca vinnatto // 52 // tavyelubbUDhAe, AgaMtavyaM ti mAliyassa mae / paDivannamA''si piyayama!, tA jAmi tahiM visajjesu // 53 // saccapainnA esa ti, mannamANeNa teNaDaNunnAyA / vaccantI parihiyapavara-bhUsaNA sA purAu bahiM // 54 // diTThA corehiM tao, mahAnihI so imo ti bhaNirehiM / gahiyA navaraM tIe, Niveio niyayasabbhAyo // 55 // 1. adhiSThitaH / 2. vividha0 / 47 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1656-1661 kanyAkathAyAH bhAvopalambhadvAreNa stenaprANaprAptiH vidyAdAnasvIkAraca corehiM jaMpiyaM suyaNa!, jAhi sigghaM paraM yalejjAsi / musiUNaM jeNa tumaM, jahA''gayaM paDiniyattAmo // 56 // evaM kAhaM ti payaMpiUNa saMpaTThiyA ahaDaddhapahe / taralataratArayA''ula-samucchasaMta'cchivicchoho // 5 // raNaraNiradIhadaMto, dUrapasAriyarauddamuhakuharo / cirachuhieNaM laddhA'si, ehi ehi ti jaMpanto 8 accantabhIsaNaMDago, samuTThio rakkhaso suduSpekkho / teNA'vi kare dhariyA kahio tIe ya samAyo // 59 // pAmukkA ArAme gaMtUNaM bohio suhapasutto / mAlAgAro bhaNio ya, suyaNu! sA'haM ihaM pattA hAI pattA // 60 // evaMviharayaNIe, sA''bhUsaNA kaha samAgayA taM si / iya teNaM sA puTThA siTuM tIe ya jahavittaM // 61 // avvo! saccapainnA, mahAsaIma ti bhAvamANeNa / calaNesu niyaDiUNaM, mAlAgAreNa to mukkA pAdarA pattA rakkhasapAse, siTTho se mAliyassa yuttanto / avyo! mahappabhAyA, esA jA ujjhiyA teNa // 6 // iti bhAvateNa nivaDiUNa, pAesu teNa vi vimukkA / corasamIve ya gayA, siTTho taha puvyayuttanto 64 tehi vi aNappamAhappa-dasaNuppannapakhavAehiM / sAlaMkAra cviya vaMdi-UNa sagihammi paTTaviyA // 65 // aha AbharaNasameyA akkhayadehA abhaggasIlA ya / pattA paissa pAse, kahiyaM savyaM jahAvittaM // 66 // parituTThamaNeNa sama, teNa pasuttA samattharayaNiM pi / jAe pabhAyasamae, ciMtiyamiya maMtiputteNa 6LI chaMdaTThiyaM surUyaM, samasuhadukkhaM aniggayarahassaM / dhannA suttaviuddhA, mitaM mahilaM ca pecchaMti 68 iti bhAveMteNa kayA, gharassa sA sAmiNI samaggassa / kiM va na kIrai nikkayaDa-pemapaDibaddhahiyayammi // 19 // iya paitakkararakhasa-mAlAgArANa majjhao keNa / tacvAgeNa kRyaM dukka-raM ti bho! majjha sAheha // 7 // IsAluehiM bhaNiyaM, sAmI! paiNA sudukkara vihiyaM / parapurisasamIye jeNa, pesiyA sayyarIe piyA . // 1 // bhaNiyaM chuhAluehiM sudukkaraM rakkhaseNa ceva kayaM / jeNa ciraM chuhieNa vi, na bhakkhiyA bhakkhaNijjA vi // 72 // aha pAradAriehiM, payaMpiyaM deva! mAlio ekko / dukkaragArI jeNaM,, cattA sA nisi sayaM pattA // 73 // pANeNa jaMpiyaM hou, tAya corehiM dukkaraM vihiyaM / pairikke vi vimukkA, sasuvannAjehiM sA tar3ayA // 7 // evaM yutte coro tti, nicchiuM so'bhaeNa mAyaMgo / gihAviUNa puTTho, kahamA''rAmo viluto ti // 5 // teNaM payaMpiyaM nAha!, payaravijjAbaleNa NiyaeNa / kahio ya vaiyaro seNi-yassa eso samaggo yi // 76 // rannA vi saMsiyaM dei, majjha jai kahavi niyayavijjAo / so pANo tA muMcaha, iharA se haraha jIyaM ti // 77 // paDiyannaM pANeNaM, vijjAdANaM pi aha mahInAho / siMhAsaNe nisaNNo, vijjAo paDhiumADhato // 8 // puNaruttapayatukkittiyA yi, ranno na ThaMti jA vijjA / so tA tajjar3a ruTTho, na re! tumaM desi sammaM ti||79|| abhaeNa bhaNiyamiha deva!, natthi eyassa thevamayi doso / viNayaggahiyA hi vijjAo, ThaMti phaladA ya jAyaMti // 8 // tA pANamimaM sIhAsaNammi, ThaviUNa sayama'vi mahIe / hoUNa viNayasAraM, paDhasu jahA ThaMti inheiM pi // 81 // taha ceya kayaM rannA saMkaMtAo lahuM ca vijjAo / sakkAriUNa mukko, pANo acvaMtapaNai vya // 82 // iya jar3a ihaloiyatuccha-kajjavijjA vi bhAvasAreNa / pAvijjar3a hINassa vi, guruNo acvaMtaviNaeNa // 83 // tA kaha samatthamaNavaMcchiyattha-dANakkhamAe viz2jAe / jiNabhaNiyAe dAeNa viNayavimuho buho hojja // 84 // annaM capattharakayA vi devA, sANijjhaparA havaMti viNayAo / jar3a tA kA gaNaNA anna-vatthusiddhIe dhIrANaM // 85 // jai vi suyanANakusalo hoi naro heukAraNavihannU / aviNIyaM tahayi na taM, samaya'tthaviU pasaMsaMti // 86 // saMmattanANacAritta-pamuhaguNaheuviNayakaraNaparaM / abahussuyaM pi kusalA, bahussuyapayammi ThAyeti // 87 // jassa viNao sa nANI, jo nANI tassa smmkiriyaao| sammakiriyAo jassa u, so cciya aaraahnnaajoggo||88|| tamhA kallANaparaMparAe, saMpADaNekkapaDuyammi / viNayammi nimesaM pi hu, buheNa na pamAiyavyaM ti // 89 // iya saMsAramahoyahi-tarIe saMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha-caumahAmUladArAe // 9 // ArAhaNAe panarasa-paDidAramayassa. paDhamadArassa / saMkheyeNaM bhaNiyaM,, viNayo ti cautthapaDidAraM // 91 // 1. mahAsatI iyam / 2. dAtari (saptamyarthe tRtIyA) 3. hetukAraNavidhijJaH / . 48 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1662-1724 samAdhinAmakapaJcamadvAravarNanam - namirAjarSidRSTAntaH "samAdhinAmakapaJcamadvAravarNanam' - 'viNayapaNayassa vi paraM, samAhivirahammi jeNa purisassa / saggA'pavaggajaNaNI, na sammamA''rAhaNA ghaDai // 12 // tA eto dAraM piya, maNavaMchiyasavvakajjasiddhIe / siddhIpurIe pavaraM,, samAhidAraM pavakvAmi // 93 // so ya samAhI duviho,, davce bhAve ya tattha davvammi / payaippahANadavyo-vaogao jAyai samAhI // 14 // ahavA vi sudullaMbha, payaIe suMdaraM tahA iTuM / saI rUyaM ca rasa, gaMdhaM phAsa ca jahasaMkheM // 95 // souM daTuM bhottuM, jiMpitA phAsiuM samAhANaM / jaM pAuNejja pANI, davvasamAhI bhaye so u // 96 // teNa na ihA'higAro,, ahavA so vi hu kahiM pi kesi pi / bhAvasamAhinimittaM, icchijjar3a ceva jaM bhnniyN||9|| 'maNunnaM bhoyaNaM bhoccA,, maNunnaM sayaNA''saNaM / maNunnammi agArammi, maNunnaM jhAyae muNI' // 98 // bhAvammi samAhI puNa, egaMteNeva cittavijayAo / cittavijao ya sammaM, rAgaddosANa pariharaNA // 19 // tapparihAro ya suheyaresu, saddAiesu visaesu / pattesu vicitesu vi, abhisaMgapaosasaMcAro // 1700 // tamhA kumaggalaggaM, viveyarajjUe caDulaturagaM va / sudaDhaM saMjamiUNaM, mANasamussiMkhalapayAraM jaiyavvaM sabveNa vi, suhatthiNA supuriseNa nicvaM pi / sammaM samAhikaraNe, visesao dhammaniraeNa // 2 // tatthaDavi savisesataraM, pajaMtA''rAhaNujjayamaNeNa / na tamaMtareNa hi suhaM, dhammo ArAhaNA ya bhave // 3 // tahAhiasamAhIo dukkhaM,, duhiNo puNa aTTameva na u dhammo / dhammavihINassa puNo, dUre ArAhaNAmaggo // 4 // mottuM samAhimekkaM, asesasesaMgasaMgayA vi jao / savvA suhasAmaggI, dAvaDaggI ceva purisassa // 5 // jaM vA taM vA'sissa vi, jeNa va keNaM pi pAuyassA'vi / jattha va kattha va vAsissa, jammi kammi vi ahava kaale||6|| jaM vA taM vA visama, samaM va saMpAviyassa vi avatthaM / paramasuhaM ciya niccaM, samAhimaMtassa puNa nipmaa||7|| sokkhaM ca samAhikayaM, abhayaM akilesajaM alajjaNiyaM / pariNAmasuMdaraM savasa-makkhayaM niruvamamapAvaM // 8 // kiMca-- pajjattametieNa vi, susamAhiThiyassa vIrapurisassa / jaM so na bharai kassayi, nayAvi se bharai ko vi paro // 9 // avi yaje susamAhimmi rayA, viyA nIsesapAvaThANAo / suhisayaNadhaNA''iviNAsa-dasaNe vi hu na tesiM mnno||10|| acalo vya calar3a thevaM pi, susaMjamAu mamattacattANa / susamAhinihI bhayavaM, rAyarisinamIha diTuMto . // 11 // tahAhi "namirAjarSidRSTAntaH" / naganagarADagaravarapura-dhaNadhaNNasamiddhagAmaraMmammi / nAmeNa videhAjaNa-vayammi mihilApurI Asi // 12 // nyvinnysccsrt-stpmhpphaanngnnklio| pAler3a taM ca rAyA, jayabhamirajaso namI nAma // 13 // jammi nareMde rajjaM, pAlite khaMDaNA'haradalANa / karapIDaNaM urojANa, jar3a paraM taruNilogassa // 14 // guNabAhAe vuDDhI ya, saddasatthesu summar3a viroho / uppekkhA vi ya dIsar3a, jar3a para sukaINa kavyesu // 5 // so evaMvihaguNavaM, aNappamAhappanihayapaDivakkho / sahasakkho iva, visae, nisevamANo gamai kAlaM // 16 // aha egammi avasare, veyaNiyavaseNa palayajalaNasamo / naravaiNo tassa mahA-ghoro dAhajjaro jAo // 17 // teNa ya vAuliyataNU, vajjAunalamummure nivaDio vya / uvvellai pariyatai, sudIhamussasai sa mahappA // 18 // vAhariyA varavejjA, kyA ya tehiM ca bhesahapaogA / na ya pasamamuvagato se, maNAgamettaM pi paritAyo // 19 // avare vi maMtataMtA''i-jANagA je jaNe pasiddhigayA / AhUyA te vi tahiM asAhiyaTThA ya nIhariyA // 20 // | navaraM par3akhaNacaMdaNa-rasasisiramuNAliyAjaladdAhiM / acvaMtadAhavihurassa, hoi se thevamA''hAro // 21 // aha tannimittamaNaDavaraya-meva aMteurIhiM samakAlaM / piyaviharajAyadukkhAhiM, caMdaNammi ghasijjate / 22 payalaMtakomalabhuyA-paropparapphiDiyaNagavalayabhayo / avahariya'nnaninAo, viyaMbhio raNajhaNA''rAvo // 23 // taM cAyaNNiya rannA, payaMpiyaM kiMsamubhayo eso / bADhama'NivyuikArI, aho ninAo pavittharai // 24 // 1. vinayapraNatasya = vinayatatparasya 2. bharai = smarati / 49 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1725-1761 namirAjarSidRSTAntaH // 25 // ro // 28 // // 29 // rA // 33 // // 34 // // 35 // F // 37 // // 38 // // 39 // | bhaNiyaM ca pariyaNeNaM deva! ravo kaNayavalayasaMbhUo / aMteurINa caMdaNa - mugdharisaMtINameso tti souM ca naravaigiraM, ekkekkaM dhariya sesavalayAI / avaNIyAiM aMte - urIhiM bhuyavallarIhiMto khaNamettammi aigae, puNo vi pucchiyamimaM nariMdeNa / kiM re! na saMpayaM so, nisuNijjaI kaNayavalayaravo // 27 // bhaNiyaM jaNeNa sAmI!, paropparapphiDaNavirahao iNhiM / egAgINaM valayANa kaha ravo saMbhavejja ihaM avyo ! jaha eyANaM, asahAyANaM tahA jIyANaM pi / nUNamaNatthuppAo, ravo vya no jAyar3a kahaM pi jettiyametto saMgo, tettiyamettA aNatthapatthArI / saMgaM vivajjiUNaM, tA homi ahaM pi nissaMgo iya saMvegovagayassa, rAiNo jAisaraNamuppannaM / puvyabhavacinnasAmanna - suttamaNusumariyaM jhati aNukUlakammavasao, so vi hu dAhajjaro avakkaMto / aha niyayapae puttaM, ThaviUNaM so mahAbhAgo patteyabuddhaliMgI, egAgI savyasaMgamavahAya / nayarI bahiyA''rAme ussaggeNaM Thio bhayavaM to rAyarisimmi namimmi, tahaTThie hariyasavyasAra vya / accaMtapaNaiviccho-hiya vya gururogavihura vya kayakaruNavippalAyA, vAulahalabolabahuliyadiyaMtA / aMsujalA''vilanayaNA, tabyelaM ciya ahesi payA aha olaMbiyabhuyapariha - ma'maraselaM va niccalaM daTTTu / namirAyarisiM sakko, cinteumimaM samAdatto paDhamaM paDivannammi, sAmane saMpayaM namimuNissa / kericchA hu samAhI, havejja gaMtuM parikkhAmi to kayamAhaNarUyo, viubviraM nayaridAhamuddAmaM / vilayaMtaloyanivahaM ca, kulisapANI namiM bhaNai kiM muNipuMgava ! mihilAe, ajja suvvaMti savvaThANesu / karuNappalAvaruvA, loyANaM vivihaArAvA namiNA bhaNiyaM sacchAya - phullaphalamaNaharammi vacchammi / jaha bhajjaMte vAeNa, pakkhiNo dukkhiyA saMtA // 40 // kaMdaMti saraNarahiyA, taha loyA vi hu purIviNAsammi / accaMtasogavihayA, paridevanti bahuduhattA // 41 // sakkeNa jaMpiyaM peccha, peccha esA kahaM tuhaM nayarI / kIlApAsAo vi ya, Dajjhai pabaleNa jalaNeNa // 42 // aMteuraM pi pecchasu, ubbhiyabhuyanAlamubbhaDapalAvaM / hA nAha! rakkha rakkha tti, jaMpiraM paramakaruNamayaM 545 namiNA bhaNiyaM paricata - puttasuhisayaNagihakalattassa / jar3a majjha hojja kiMci viya, kiMcaNaM tA tayaM dajjhe // 44 // tada bhAve mihilAe, DajjhatIe vi kiM nu DajjhejjA / evaM ca pehiyAe vi, bhadda! kiM vA maha purIe // 45 // eyaM hi paramasokkhaM, nUNa mumukyUNa cattasaMgANa / jaM natthi piyaM na ya kiM pi, appiyaM mokkhakaMkhINa // 46 // | iya pasamasAramA''yanniUNa, namiNo payaMpiyaM sakko / saMhariyanayaridAho, puNo vi evaM samullavar3a // 47 // nAho tti tANakAri tti, saraNakAri tti parabhayavasaTTo / nibiDabhuyadaMDamaMDaya - maDallINo esa tujjha jaNo // 48 // tamhA purIe pAyAraM, gouraggaladuggamaM / AuhANi ya kAritA, pavvajjaM kAuma'rihasi muNiNA jaMpiyaM haMta! saddha cciya purI mahaM / kao ya tIe pAyAro, sutuMgo khaMtilakkhaNo saMvara'ggaladuggammo, dhiIkeyaNasaMgao / parakkamo dhaNU tattha tavo nArAyarAiyaM AuhaM pi kayaM cAru, kammasattuviNAsagaM / evaM pi kayarakkhassa, kiM na pavyaiuM khamaM sakkeNa jaMpiyaM bhante!, kAraitANamuttame / pAsAe vivihe pacchA, pavvajjaM kAuma'rihasi namiNA bhAsiyaM bhadda!, ko karejja pahe gihaM / jIvassa jattha'yatthANaM, tattha kuvvejja taM buho bajjAuheNa saMlataM, khudde corAiNo pare / haNittA logakhematthaM, pavvajjaM kAuma'rihasi namiNA jaMpiyaM ee, micchA hammaMti nicchiyaM / akhemayANi kammANi, haMtuM juttANi tANi me hariNA jaMpiyaM bhaMte!, je namaMti na patthivA / te lahuM nijjiuM savve, pavvajjA tujjha jujjae muNiNA yuttamattANaM, jo jiNejja sudujjayaM / sahassajohiNo vIha, so ekko vijaI paraM tA appaNA samaM tAva, jujjhiuM majjha jujjae / nisseyasatthiNo bajjha - jujjheNaM vihaleNa kiM kohaM lohaM mayaM mAya - mindiyANi ya paMca vi / jiyANi jeNa savyaMpi, jeyavvaM teNa nijjiyaM akkamittA tilokkaM pi, kittI tassa paraM ThiyA / sAsayA siddhikhettaM va, jeNa eyaM viNijjiyaM // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // 1. vIha = iva iha / // 30 // // 31 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 69 // 50 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namirAjarSidRSTAntaH // 62 // En // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1762-1762 soccA eyaM sahassakkho, bhattipabbhArasaMgao / puNo namiM rAyarisiM, evamA''ha mahAyasaM | jaittA paure janne bhoittA mAhaNA''iNo / dANaM dINA''iyANaM ca sAmannaM kAuma'rihasi gihAsamaM vimottUNa kiM vA pavvajjamicchasi / posahA'bhirao rAya!, etthecA''vasasu tumaM namiNA bhAsiyaM janne, dakkhiNAlakkhasuMdare / jo kAravejja tatto vi, saMjamo guNakArago mAse mAse kusaDaggeNa, jo bhuMjejja gihaTThio / vimukkasavvasaMgassa, leseNa vi na so samo jaMpiyaM hariNA rAyA !, suvannaM maNisaMcayaM / kaMsaM dUsaM ca vaDDhittA, pavvajjaM kAuma'rihasi muNiNA bhaNiyaM bhadda!, suvannamaNimA''iNo / kelAsatuMgakUDA vi, asaMkhA vi paNAmiyA luddhassa jaMtuNo tittiM, egassa vi jaNiti no / icchA AgAsasaMkAsA sakkA keNa va pUriuM jahA jahA bhave lAbho, loho hoi tahA tahA / evaM telokkalAbhe vi, na hojjA kA vi nibbuI yajjiNA jaMpiyaM rAya ! saMte bhoge maNohare / ciccA asaMte patthito, saMkappeNaM vihammasi muNiNA bhAsiyaM muddha !, varaM sallaM varaM visaM / varaM AsIviso sappo, varaM kuddho ya kesarI varaM aggI ya no bhogA, ciMtijjaMtA vi je naraM / narayaM niMti duttAraM bhAmayaMti bhava'nnave sallAINaM hi joge vi, maccU egabhavo bhave / bhogANaM patthaNeNAvi, pANI hammai lakkhaso tA cattabhogavaMcho haM, ahogaikaraM paraM / kohaM haMtUNa mANaM ca, dinnA'hamagaIgamaM sugaIghAyagaM mAyaM, lohaM pi duhao bhayaM / viddhaMsiUNa sAmanne, ujjamissAmi egago | iya paramasamAhI - maMtama'ccantasantaM; bahuvihabhaNiIhiM, taM parikkhittu sakko / kaNagamiya muNittA, egarUvaM sakhyaM; payaDiyahariseNaM, thoumevaM pavato jayasi vijiyakoha !, dhaMsiyAsesamANa!; paDihayapasaraMtu - ddAmamAyApavaMca 1 muNivara ! hayaloha - johasaMcattasaMgo; tumamiha paramekko, pujjaNijjo jayammi tumamiha parakko, uttamo uttamANaM; bhavihasi parajamme, uttamo taM si ceva / tijayatilayatullaM, uttamaM siddhikhetaM; aNusarihisi nUNaM, piTThakamma'TThagaMThI bhavati kaha na suddhI, tujjha saMkitaNeNaM; kahamuvasamameI, daMsaNe vA na pAvaM / phurati maNanirohA -''yAsasajjho avaMjho; sivasuhajaNaNammi, jassa eso samAhI iya thuNiya muNidaM, vaMdiUNaM ca pAe; kamalakulisacakkA' - laMkie bhattisAraM / bhasalagayalanIlaM, yomamullaMghiUNaM; surapurama'Nupatto, takkhaNeNaM surendo // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // evaM nami vya dhIrA, ihaloiyapAvasaMgavirayamaNA / acvaMtasamAhIe, kuNaMti savyujjamaM jamhA dhammaguNanAgarANaM nivAsanayaraM paraM ciya samAhI / ArAhaNAlayAe, ruMdo kaMdo taha samAhI | sammattanANacArita - khantipamuhA mahAguNA vi phalaM / denti sasajyaM sammaM samAhIgabbha cciya jahutaM uvavisau ya egaMte, bandhau paumAsaNaM payatteNa / dharau ya sAsaM ruMdhau, bajjhaM taha kAyaceTTaM pi nimioTTapuDaM maMthara - tAraM diTThi ca nisau nAsagge / jar3a na samAhI laggar3a tapphalabhogI na tA jogI // 86 // | karayalanilINanimmala-phalihaM va sudivyajoiNo jaM ca / pAsaMti jagaM sacarAcaraM pi taM pi hu samAhiphalaM // 87 // kiMca // 85 // cittaM samAhiyaM jassa hoi savasaM 2 visottiyArahiyaM / so vahar3a niraiyAraM, sAmannadhuraM aparitaMto te dhannA bhuvaNayale samAhibaladaliyarAyadosA je / paramaM dehA''hAraM, AhAraM pi hu aNIhaMtA suviiyavatthusaruvA, harisavisAyA''iehiM appuTThA | bahujammanimmiyaMpi hu, kammaM nimmUlayaMti lahuM tA cittavijayalakkhaNa- bhAvasamAhIe hoi jaiyavyaM / eeNaM ciya etthaM, pagayaM ti kayaM pasaMgeNa iya suttavRttajuttIjuyAe, saMvegaraMgasAlAe / parikammavihipAmokkha - caumahAmUladArAe 1. nyayastu / 2. vistrotasikA = durdhyAnam / 51 // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 88 // // 89 // // 90 // // 99 // // 92 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1763-1828 SaSTam manaH anuzAstidvAraM ArAhaNAe panarasa-paDidAramayassa paDhamadArassa / paMcamagaM bhaNiyamima, samAhInAma paDidAraM // 9 // eso ya samAhI citta-vijayajaNio vi na hu thiro hoi / ArAhago maNaM jar3a vAraMvAraM na sAser3a // 14 // jao "SaSTam manaH anuzAstidvAraM" - poyavahaNaM va cittaM, cintAsAgaragayaM paribhamaMtaM / annANapavaNapelliya-visottiyAvIihammataM // 15 // paDiyaM mohAvatte, kaha laggejjA samAhivaramagge / jar3a jAejja na samma aNusAsaNakannathAro se // 16 // dosANa nAsaNaM guNa-payAsaNaM tA'NusAsaNaM eto / cittassa yuccai tayaM, evaM susamAhio kujjA // 9 // haM bho! citta! vicittaM, cittaM va tuma pi vahasi bahubhAye / kiMtu parataMtehiM, mohei tumaM tu appANaM // 18 // sar3a ruiyagIyanacciya-hasiyA''iviyArao jaNaM daTTuM / mattaM va hiyaya! taha taM, vaTTasu jaha nA'si hasaNIyaM // 19 // mohabhujaMgamadaTuM, suvisaMthulaceTThiyaM jayamasaMtaM / kiM na puratthaM pecchasi, viveyamaMtaM na jaM sarasi // 1800 // cittacapalattaNeNaM, rasAyalaM visasi jAsi gayaNaM pi / bhamasi disimaMDalANi vi, asaMgayaM puNa na taM phusasi // 1 // jammajaramaraNasihiNA, bhavabhavaNe savvao palitami / nANodahima'vagAhiya, sutthataM lahasu hiyaya! tumaM // 2 // hiyaya! tume esa kao, bhavavAsaNavAgurAe mahabanyo / tA taha pasiya iyANiM, jaha tavyigamo lahu~ hoi // 3 // kiM citta! ciMtiehiM, vihavehiM atthirehiM aha na tuhaM / tattaNhA'vagamo tA, saMtosarasAyaNaM piyasu // 4 // he hiyaya! bhavasarUvaM, puttakalattA''ivaiaravicittaM / cintesu iMdajAlaM ti, jar3a suhaM mahasi aviyAraM // 5 // bhavavaNagayammi sAraMga-gahaNapaDuyammi kAmaguNakUDe / hiyayagayama'ppayaM kiM no, kAsi jaM tuha suhamaraTTo // 6 // bhavapabhave jai dukhne, tujjha paoso suhe ya maNavaMchA / tA taha kuNa jaha na siyA, taM taM ca bhave jaha annNt||7|| mittA'mittesu samA, cittapavittI jayA ya tuha hohI / lahihisi taM taiya cciya suhama'vagayasayalasaMtAyaM // 8 // narayatidiye'rimitte, bhavamukche duhasuhe taNamaNIsu / jai leThukaMcaNesu ya samama'si tA maNa! kayatthama'si // 9 // duvyAramimaM maccu, paccAsannIbhavantamaDaNusamayaM! he hiyaya! ciMtasu tumaM kiM sesayiyappajAleNa he hiyaya! cintasi tumaM, nADaNajjajarAe jajjarijaMtiM / niyataNukuDi pi eyaM, ahaha mahAmohamahimA te|| jattha jaramaraNadAridda-rogasogAiduhagaNo loe / tattha vi kahaM tumaM mUDha-hiyaya! na virAgamuvvahasi // 12 // jIyaM pi taNummi gayA'gayAiM sAsacchaleNa kuNamANaM / kiM na maNo! muNasi jeNaM, ciTThasi ajarAmaraM ca tumaM // 13 // saha rAgeNa maNa! tumaM, suhAubhimANAu bhamaDiyaM suiraM / caya taM bhaya taduvasamaM IyANiM jaM muNasi suhabheyaM // 14 // aviveyattA bAlattaNammi viyalataNAu buDDhate / maNa! thammacittavirahe, bahU vi vihalo narabhavo te // 15 // mayaraddhaekkamittaM, kugaimahAdukkhaM saMtatinimittaM / visayANugAmicittaM mohuppattIe heDaM ca // 16 // aviveyaviDavikaMda, candaNarukkho vya dappasappassa / nIraMdhamehapaDalaM, sannANamayaMkabiMbassa // 17 // tAruNNaM pi hu tuha maNa! ummAyaparassa niccakAlaM pi / savyADaNatthakae cciya, na dhammaguNasAhagaM pAyaM // 18 // eyaM kayaM imaM puNa, karemi kAhaM imaM ca gihakicvaM / iya Aulassa taha hiyaya!, yAsarA jaMti akayatthA // 19 // vIvAhiyA na duhiyA, na pADhio bADhamesa bAlo vi / taM taM ca kiMci vi mahaM ajjayikajjaM na siddhaM ti // 20 // ajja imaM kAhama'haM imaM ca kallammi kira karissAmi / eyaM ca tammi diyahe, pakkhe yA ahava mAsaMte // 21 // varisaMDate vA eyaM, kAhaM icvAi niccacintAhiM / he khrijjamANamANasa!, kRto tuha nivyuilayo vi // 22 // eyaM karemi inheiM eyaM kAUNa puNa imaM kalle / kAhaM ko maNa! cintai, sumiNayatullami jiyaloge // 23 // kattha gayaM hosi gayaM maNa! kAuM kiM ca hohisi kyautthaM / thirayAe gaccha kuNasu ya, na gayassaMDato na ya kyassa // 24 // cintAsantANaparaM jai ciTThasi citta! nicvakAlaM pi / acvantaduruttAre, tA re! nivaDasi duhasamudde // 25 // hA hiyaya! kiM na cintasi, jamesa riuruvacaraNachakkillo / vitthAriyapakkhadugo, tiloyapaumassa sAraM va // 26 // piyamANo vi paidiNaM, atittimaM ceva akkhaliyapasaro / savvajagajIvatullo, iha kIlai kAlabhamarullo // 27 // adhaNe dhaNaM dhaNe puNa, kameNa nivacakkisakkapayayIo / maNa! maNasi tumaM lahasi ya, jar3a vi tahA vi hu na te tittI, 28 52 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1826-1865 manaH anuzAstisvarUpam pavisaMtA sallaM piva, payaIe paidiNaM pi pIDakarA / je kAmakohapamuhA, abhintarasatuNo tujjha // 29 // . nicvaM dehagaya cciya, citta! taducchAyaNe na vaMchA vi / bajjhArisu puNa thAvasi, aho mahAmohamAhappaM // 30 // bajjhArisu mitattaM, karesi sattuttamantarArIsu / jar3a tAhe hiyaya! tumaM, airA sAhasi sajja pi // 31 // muhamahurakaDuvivAgesu hiyaya! visaesu kuNasu mA giddhiM / vihivasayiyajjamANA, sutikkhadukhAI se denti // 32 // |jai paDhama pi na rajjasi, muhamahura'vasANavirasavisaesu / tA hiyaya! tumaM pacchA vi, lahasi na kayAvi sNtaa||33|| hiM viNA na saha, visayA vi havaMti bahakilesehiM / tA tacimahaM cintasa., sahaMDataraM kiM pi he hiyy!||34|| jaha AvAyaM visayANaM pecchase jar3a tahA vivAgaM pi / tA cita! etiya tumaM, na kayAi viDaMbaNaM lahasi // 35 // visatullavisayavaMchAe, kIsa he hiyaya! vahasi saMtAcaM / tA kiMpi cintasu tumaM, hoi jao nibbuI paramA // 36 // taha visayAsAchiDaDeNa, nANajaNiyA guNA galissaMti / tA cayasu taM tumaM mUDha-hiyaya! tesiM thiratakae // 37 // visayAsAvAoli-jaNiyaraoguMDiyaM kaha na hiyaya! / sahajAyakaraNavaggassa, lajjase bhamiramaNibaddhaM // 38 // | kAmasarajajjare re!, tumaMmi maNakuMbha! kammamalaharaNaM / bhavasaMtAvakhayakaraM, na ThAi savvannuvayaNajalaM // 39 // aha taM pi ThiyaM kahamaci, kiM no pasamai kasAyadAho te / eso kiM va na bhijjai, jo tuha aviveymlgNtthii||40|| aNavarayagaruyadukkhoha-mandaruddAmamaMthamahiyassa / tahavi tuha hiyayasAyara!, viveyarayaNaM na ucchaliyaM // 41 // aviyeyapaMkakalusassa, citta! no tAva tuha maI kusalA / jAyai na jAva vihio, suviveyajalAbhiseyavihI // 42 // he hiyaya! suMdarA vi hu, saddA ruvANi rasaviseyA ya / gaMdhA phAsA ya varA, tAva cciya taralayaMti tumaM // 43 // jAva na sammaM avagA-hio tae tattaboharayaNillo / suhasalilapUrapunno, suyanANaagAhamayaraharo // 44 // saddA 'niru suisuhayA rUvANi ya cakkhuharaNacorANi / rasaNAsuhayA ya rasA, gaMdhA ghANindiyAuDaNaMdA // 45 // phAsA pharisaNasahayA, saMge dAuM pi suhamaDaha viyoge / denti duhaM tahaDaNaMtaM, citta! alaM tujjha tA tehiM // 46 // airamma hammayalaM, sarayasasI piyajaNeNa saMgo ya / kusumANi malayajaraso, dAhiNapavaNo ya maharA ya // 47 // eyANi samuditANi vi, citta! sarAgassa hoti khobhAya / tuha visayasaMgavimuhassa, kiM puNeyANi kAhiti // 48 // kiM bahuNA dANeNaM, kiM yA bahuNA taveNa tavieNa / kaTThADaNuTThANeNa yi, bajjheNa kimettha bahuNA vi // 49 // kiM ca paDhieNa bahuNA, jar3a tA maNa! muNasi appaNo patthaM / tA rAgAipayAo viramasu ramasu virAgapae // 50 // kasiNAhibilasamIye, bahucchiSTuM cArucaMdaNadaleNa / kAuM gihaM tadanto ya, mAlaIkusumasayaNijje . // 51 // nidaM jigIsasi tumaM, jaM suhameyaM ti kaTu he hiyaya! / abhilasasi visayasaMga, nIrAgataM vimottUNaM // 52 // aNahaM pariNAmasuhaM, jai IsarIyattamIhase hiyaya! / tA tumamappANugayaM, gharesu sannANavararayaNaM // 53 // ghoraM tamo tuhaMDato, jA viyarai tA tumaM nirAloyaM / aha hiyaya! jiNamayaraviM, dharesi tA hosi saauddloyN||54|| mohamahAtamasaMkula-bhayavisamaguhaMtarAu tuha hiyaya! / na viNA nANapaIyaM niggamuvAyaM paraM manne // 55 // davyAisu paDibaMdhaM, motuM cittAuNusarasu saMvegaM / jeNA''mUlAo tuha, tuTThai eso bhavapabaMdho // 56 // hiyaya! sakilesavihavehiM, suhakae kAmiehiM kiM mUDha! / appANaM saMtose, nivesiuM hosu taM suhiyaM // 5 // jaNayaMti kilesaM ajjaNammi, mohaM samajjiyAo puNo / tAyaM paraM ca nAse, payaIe cciya vibhUIo // 58 // |tA tAsu kugaigamavattiNIsu, rAyaggicorasajjhAsu / he citta! tatacintaNa-purassaraM cayasu paDibandhaM // 9 // aTThiyathUNAdharie, pae pae NhArubandhaNanibaddhe / tayamaMsavasAchannammi, iMdiyA''rakkhaguttammi // 60 // aMto sakammanigaDA-'vabaddhajIye ya guttigehe vya / dukkhANubhavaNaThANe, maNa! kuNa kAe vi mA mohaM // 1 // saccittapamuhadavvAi-visayapaDibandhanibiDataMtUhiM / appANamappaNo ceya, citta! nicvaM pi hu samaMtA // 2 // gADhaM pariveDhaMtassa, tuha kahaM kosiyArakimiNo vya / mokkho puNo vi hohI, he mUDha! imaM pi cintesu // 63 // iMdiyagajjhaM jaM kiJci, katthaI ettha atthi vattha na taM / thiramAha tattha vi jai ramasi, maNa! tuma ceva tA mUDhaM // 64 // ekkaM niyayA'NubhavA bIyaM puNa jiNavariMdavayaNAo / karikalahakannapAlI-taralatarattaM khu payaIe // 5 // 1. nishcitm| 53 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1866-1866 |saMsArasamutthasamattha-vatthusatthassa maNa ! muNittANaM / mA paDibandhaM baMdhasu, khaNamettaMpi hu tumaM tattha manaH anuzAstisvarUpam Fl kiMca nissAre saMsAre, sAro sAraMgaloyaNA ceva / iya kubbhamamairAmatta-cita ! tuha nivvuI katto // 67 // ettha parattha va jamme,, jaMtUNaM jANi tikkhadukkhANi / tANa na nimittama'nnaM, mottUNaM maNa! mayacchIo // 68 // muhamahurataM pajjaMta- dAruNattaM ca pecchiUNa vihI / paliyacchaleNa manne juvaINa sire khivai chAraM // 69 // tahA // 71 // | pamphullANi vi suvisAla - nettapattoyasohiyANi vi / lAyaNNajala'ddANi vi, alayA'likulAulANi vi // 70 // pasaraMtaparimalANi vi, asarisakhvasiriparigayAI pi / mayaparayasalIlA'lasa - vilAsiNIvayaNakamalANi | AvAyamettasuhadAya - gANi hoUNa kiMpi tAI pi / he maNamahuyara ! baMdhAya, tujjha hohinti pajjate | vasaphepphasahaDDakaraMka - NhArujaMbAlapUr3apamuhANa / bIbhacchakudavyANa vi, rAsI jaM juvaIjaNadehaM | ratuppalaraMbhAkhambha - jaccakaMcaNasilAsukalasehiM / kaMkellipallavalayA - sasividdumakuMdakaliyAhiM // 72 // // 73 // // 74 // // 77 // | kuvalayadala'TThamIcaMda - sihikalAvehiM umar3a buho vi / taM citta ! tuhaMDato vipphu-raMtarAgassa mAhappaM | kalamalagamaMsasoNiya - purIsakaMkAlakalusakoTThAsu / dIsaMtasuMdarAsu vi, tA maNa mA ricca ramaNIsu saddA''isamudayadahe, vilasantaM jhatti pakkhivittANaM / juvaijaNanibiDabaDisaM, mayaraddhayadhIvareNa tumaM tassaMgA''misarasiyaM, vegAdA''garisiUNa maNamINa ! / tivvA'NurAga aggIe, mUDha ! tAvijjasi samantA // 78 // thevaM pi hu na viyAraM, kuNanti ramaNINa hasiyalaliyAI / jiNavayaNama'mayabhUyaM, jar3a maNa! tuha pariNamai sammaM // 79 // | jIe viogaDaggipalI - vio tumaM maNa! muhuttamettaM pi / varisasayasamairittaM, parimannasi samayamettaM pi // 80 // saha tIe vippaogo, sa kovi tuha hohir3a na jeNa puNo / jAyar3a saMjogA''sA vi, sAgarovamasaehiM pi // 81 // acvantaM saMvAso, labbhai na sae vi citta! dehammi / niyajIveNA'vi sayA, kiM puNa antreNa keNA'vi // 82 // | jogA ya viyogA vi ya jIvANa dhuvaM jayammi jAyANa / maNa ! bubbuya vya salile, bhavanti na bhavanti ya khaNeNa // 83 // jaM payaicalA pANA, ciTThati khaNaM pi taM maNa ! 'ccheraM / na hu hoi khaNAu paraM, vijjulayAe samujjoo // 84 // iTThehiM vippaogo, jammasahassAI saMgamo ya khaNaM / taha vi tumaM he hayahiyaya!, mahasi piyasaMgamaM ceva // 85 // AvAyamettaramaNIyagANa, piyasaMgamANa he hiyaya! | 2 bhuttANama'patthANa va pariNAmo dAruNo ceva oddo saMtosaparassa tave rayassa, savvattha nirabhilAsassa / ciTThau tA iha dhammo dUrIkayaduggaImaggo // 87 // ettiyametteNaM ciya, he mANasa ! tujjha kiM na pajjataM / tammasi tosakae jaM, na cakkisakkattaNANaM pi // 88 // taha attha''jjaNarakkhaNa- vayaNakayaM veyaNaM na pAvesi / maNa! paramanivvuI te bhave vi saMtosao hohI // 89 // saMtosA'mayarasasiccamANa - mANasa ! suhaM sayA jaM te / tama'saMtuTThe kato, io tao cintaNA''satte tamudArataM taM ciya, gurutaNaM taha tameva sohaggaM / sA kittI taM ca suhaM, saMtosaparaM tumaM maNa! jaM savyAu saMpayAo, saMtosapare tumammi he citta ! | cakkitasuratesu vi, iharA dAriddameva sayA dINattamesi atthI, laddhatthaM gavvama'paritosaM ca / naTThadhaNaM puNa sogaM suheNa ciTThasi maNa! nirAsaM antosAro nIsarar3a, nUNamatthittaNeNa samameva / annaha tadavatthassa vi, kaha maNa! haluyattama'tthissa jaM kira mayassa bhAro! taM pi phuDaM jANiyaM jaha jiyanto / atthitAu haluo huMto taM puNa mae natthi // 95 // | ubviyasi duhehinto niccaM pi samIhase puNa suhAI / na ya puNa kuNasi tumaM taM samIhiyaM lahasi maNa ! jeNa // 96 // jaM vihiyaM hiyaya! purA, tumae cciya tama'huNA tuha uyei / mA kuNa harisavisAyaM saha sammaM pariNatiM kAuM // 97 // kiMca // 90 // // 99 // // 92 // // 93 // // 94 // // 75 // // 76 // saMjogA saviogA, visaM va visayA vi pariNaIvirasA / kAo ya bahuavAo, rUvaM khaNabhaMgurasarUvaM // 98 // evaM parovaesaM dentassa jahA mahaM phurar3a vayaNaM / taha jai ! citta tumammi vi, evaM tA kiM na pajjattaM // 99 // 1. rAgI bhava / 2. 0 apathyAnAM / 3. 0 vyayana / 54 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1600 - 1634 manaH anuzAstisvarUpam // 1 // jaM puNNapAvarUvaM, vaTTai tuha hiyaya ! nibiDanigaDadugaM / sajjhANakuMciyAe, vihADiuM lahasu taM muttiM // 1900 // mAyaNDiyAu taNhA - vigamakae pibasi citta ! culuehiM / sAragavesaNaheuM, tayamuvyeDhesi kayalIe navaNIyakae salilaM, 1 virolase vAluyaM ca tellakae / pIlasi tumaM jamIhasi, saMsAre vi hu suhA'NubhayaM // 2 // kiM pi hu nipphajjantaM, kiMpi hu nippannamiha paraM mukkaM / aMkammi kIramANaM, paraM ca vihaDai jahA bhaMDaM // 3 // taha gabbhAi avatthaM, vivihaM pAvittu pANiNo'Nege / vihaDaMte muNiuM citta !, cintasu kiM pi suhacintaM // 4 // ekkaM pi tumaM bahuvatthu - cintaNA cita! pAvasi bahuttaM / tahabhUyaM puNa ettiya, kassa na dukkhassa hosi payaM // 5 // sayala'nnavatthucintaM cantu tA cita! cintasu paraM taM / ekkaM pi kiMpi vatthaM, jeNa paraM nivyuiM lahasi // 6 // sajjhANabaleNaM kamma - mUlabhavakANaNammi bhaggammi / mattamahAkariNA iva, tumae he citta ! lahu majjha | rAgA''iehiM pamilANa - meva paccaggapallayehiM ya / kammehiM pakkhIhi ya, uDDeUNaM kahiM pi gayaM jammajarAmaraNehiM pupphehi va savvahA paNaThThe va / dukkhehiM tu phalehiM va, khINaM jaha hoi taha kuNasu kammajalasaMgavaMta - guvilabhayavallariM duhaphalillaM / jhANa'ggiNA maNa! tumaM, jai Dahasi na rohar3a tao sA // 10 // lacchIe jai na majjasi nayA'vi rAgAiyANa vasamesi / ramaNIhiM na hIrijjasi, taralijjasi jar3a na visaehiM // 11 // saMtoseNa na muccasi, AliMgijjasi ya jar3a na icchAe / pAvaM ca jar3a na cintasi, tuha ceva namo'tthu tA citta ! // 12 // // 7 // // 8 // usu tahA jar3a tAya tumaM mANasa!, rAgaM abhisaMgacAgao jiNasi / dosaM apIr3aparihA - rao ya mohaM tu sannANA // 13 // kohaM khamAe sammaM, miubhAvA''nayaNao ya puNa mANaM / saralattaNeNa mAyaM, saMtosaguNeNa lohaM tu // 14 // saMtosavasaM nayasi ya, iMdiyagAmaM balA vi jar3a niccaM / jai jIvANaM kappasi ya, appiyaM piyakae ceva // 15 // assaMjamammi araI, raI ca puNa saMjamammi jai kuNasi / jar3a bhayasi bhavabhayaM ciya, pAvaM ciya jai durgAchihasi // 16 // jar3a vatthusarU''vAloyaNAu, na karesi harisasogAi / taha vayaNanisiraNe jar3a saccaM ciya cintase niccaM // 17 // jar3a jiNayaresu bhattiM nicvaM tappavayaNe puNa pasatiM / sammaM jahasattIe, dhammaguNesuM ca AsatiM // 18 // | kAlA'NuruvasuMdara-kiriyAparaparamasAhubahumANaM / dINaduhiesu karuNaM, pAvaparesu puNa uvehaM // 19 // jar3a kuNasi tA pareNaM, kiM kiriyAvitthareNa vihaleNaM / tujjha pasAeNa mamaM muttI karapallava'llINA // 20 // | mailijjai nissAsehiM, dappaNI lahu jahA suvimalo vi / dhUmeNaM jalaNasihA, kalusijjai jaha subahuleNa // 21 // | vicchAijjai jaha sasaharo vi, pasaraMtareNupaDaleNa / taha maNa! kuvAsaNAe, maliNijjasi dhavalama'vi taM pi // 22 // jaM niyamiya appANaM, na rAgadosA''iniggaho vihio / na ya suhajhANaggIe, daDDho kammeMdhaNapabandho // 23 // visaehiMtA khaMciya, dhario sAre na iMdiyaggAmo / taM kiM na tujjha he citta !, muttisokkhammi vaMchA vi // 24 // | sajjijjanti na kariNo, na pakkharijjanti turayaghaTTAI / nA''yAsijjai appA, vAvArijjar3a na khaggaM pi // 25 // kintu suhajjhANeNaM, ariNo rAgA''iNo haNijjanti / taha vi tumaM mANasa! kIsa, paribhavaM sahasi tehiM to // 26 // gurukahiovAeNaM, paDhamaM sAlaMbaNaM payatteNa / abbhasiUNaM jogaM, viyaliyanisesapaccUha // 27 // | jai bajjhavisayacintA - vAvAravivajjaNA nirAlaMbe / tatte pare nilIyasi, tA citta ! na ceva carasi bhave // 28 // payaIe calasahAvaM, duddatiMdiyaturaMgathaTTamiNaM / visayAbhilAsavegaM vivegarajjUe saMjamiuM // 29 // jar3a maNa ! dharesi savasaM, phuranti rAgAisattuNo na tao / iharA u paribhavijjasi, laddhappasarehiM tehiM sayA // 30 // jaha na varisantamehehiM,, neya pavisaMtasarisahassehiM / ukkariso jalanihiNo, na yA'vakariso vi tadabhAve // 31 // taha sayamuviMtabhogova-bhogajoge vi hiyaya! jar3a tuha vi / nokkariso tadabhAve, na yAM'vakariso vi hoi tayA // 32 // saMpattapAviyavyaM, sukayapratthaM taha paraM tumaM ceva / bhogAikayA''saMso, dukkarakArI vi na uNa muNI annaM ca // 33 // moho esa narANaM jaM gihacAgA vaNammi jogarao / sAhai mokkhaM ti bhaNaMti, jeNa sannANao mokkho // 34 // 1. mathnAsi / 55 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1635-1672 manaH anuzAstisvarUpam mita |taM puNa gihe va ranne ya, hoi kajjaM pi sAhai sasajjhaM / ujjhiya sesaviyappaM, citta! vicintesu tA nANaM // 35 // saMsArutthapayatthA paraM surammA vi na hu haraMti tumaM / jai maNa ciTThasi sannANa-pavarapAgAraparikhittaM // 36 // jar3a sannANataraMDaM akkhaNDaM chaDDase na kaiyA vi / he hiyaya! hIrasi na tA, aviveyasarippayAheNa // 3 // jIve supattabhUe, ciTuMtiM mohatantumayayahi / nehaM ca niTThavito, micchattatamoviNAsI ya relI kAlussakajjalaM uvya-mantao jai gihassa va tuhaMDato / sannANapaIyo jalai, citta! tA kiM na pajjattaM // 39 // | gurugiritaDasaMbhUyaM, visayavirAgamajjhamuddharakrodhaM / dhamma'tthisauNaruddhaM ca, paramatattoyaesatarUM // 40 // hoUNamaDaNuttAlaM, saNiyaM citta! jar3a samAruhiuM / ginhasi sannANaphalaM, tA AsAesi muttirasaM // 41 // | rogANa va kammANaM, vijjAsiddho vya viyarai suguru / bajjhoyayAravimuhaM, pasamaNaparamovaesaM jaM // 42 // |taM jhAyasu citta! na keva-laM jao ahigayakhao ceva / sayalakilesavimukkaM jAyai ajarAmarataM pi // 43 // he citta! payatteNaM, cintasu tattaM tuma tayaM kiMci / cintiyameteNaM ciya, ciraM pi jeNAsi suniyuttaM // 44 // dhImaM viU suruyo, cAI sUro'hameva iccAI / dappajaro tA tuha maNa!, jA na nilIyasi pare tatte // 45 // aviveyamiMThamulluMThiUNa, thaMbhaM pi bhaMjiya daDhaM pi / puttakalattAisiNeha-nibiDanigaDAI toDeuM // 46 // rAgA''ibandhaNadume vi, dUramummUliUNa dhammayaNe / he citta! carasu hatthI va, jaM paraM nivyuiM lahasi // 47 // sakkhaM jiNindabhaNiyaM, imaM ti eyaM ca gaNahareNa puNo / tassIseNa ya eyaM, coddasadasapuviNA ya imaM // 48 // patteyabuddhapamuhehiM, bhAsiyaM puyajiNavarehi imaM / bhaNiyaM iccAI para-paccAyaNavayaNacintaNao // 49 // he citta! khijjasi cciya, sayaM rasAuNubhavasunnameva tumaM / davyi vya divyabhoyaNa-bahuviharasapayaDaNaparA vi // 50 // ahavA yAsijjai bhijjar3a ya, davyI rasehiM na uNa tumaM / jiNavayaNamaDaNusaraMtaM pi, mUDha! he hiyaya! khmihraa||51|| vararisisuhAsiyAI aNegaso paDhasi suNasi taha niccaM / bhAvesi ya ainiuNaM, tapparama'tthaM ca bujjhasi ya // 52 // na uNa aNubhavasi pasamaM, na ya saMvegaM na yAvi nivveyaM / na muhattametamavi taha, tabbhAvattheNa pariNamasi // 53 // jiNavayaNasamarasA''patti-mantareNaM tu bajjhacaraNe vi / suvisuddhasAhukiriyA-seyaNarUve jahAthAmaM // 54 // ucchahasi vi na maNa! tumaM, pamAyamayaghummiraM maNAgaM pi / evaM ca laddhapoyaM pi, mUDha! buDDasi bhayoha'nto // 55 // ahava na jiNavayaNattheNa kevalaM na pariNamasi ceva tumaM / sAbhippAyavisarisaM, kiMtu tayaM uvyavatthisi vi // 56 // niyabohavAhageNaM, he hiyaya! kahiM pi jiNamaeNA'pi / maulAvijjasi bADhaM, mUDha! tumaM savyahA vi jao // 5 // kar3ayavi ruhasi nahagge egaMtussaggataraliyaM saMtaM / kaiyavi visasi rasAyala-majyavAe cviya nilINaM tu // 58 // ussaggadiTThiNo tuha, avavAyaThiyA na ceva royaMte / avavAyadiTThiNo uNa, ussaggaThiyA na royanti // 59 // taha davvavettakAlA''iyANa-ma'NusArao jahAvisayaM / ubhayapayasevagA je ya, te vi no tujjha royanti // 60 // evaM maNa! nicchayanaya-Thiyassa vavahAranayaThiyA tujjha / vavahAranayaThiyassa u, royanti na nicchayanayatthA // 1 // taha davyakhetakAlAiyANa-maDaNusArao jahAvisayaM / ubhayanayamayaThiyA je u, te vi No tujjha royanti // 12 // ussaggapamuhasamattha-nayamayaM mayamaroyamANassa! / kaha najjai niravajjA, maNa! jiNamayapariNaI tujjha // 3 // tavvisae suyanihiNo, no bahu pucchasi vi kira mae tataM / nAyaM ti kiM pi aMsaM, niruvasamaM citta! ghettuunn||64|| evaM ca tujjha na gilANa-kajjavisayA vi jAyae cintA / kAlA'NurUvaguNigoya-raM ca na pamoyakaraNaM pi // 65 // vacchallathirIkaraNova-yUhaNAi vi na ceva savvattha / avigANeNaM cintasi, sAhippAyA jai kahaM pi // 66 // evaMvihaM ca kuggaha-cakkaM chettuM viveyacakkeNa / sabboyAhivisuddhaM, saddhamme kuNasu paDibandhaM // 6 // jar3a tumamiha paDibandhaM, hutaM thepi tA na iyakAlaM / hojja mahadukkhajAlaM, kiM na suyamimaM tae citta! // 68 // egadivasaM pi jIvo pavvajjamuvAgao annannamaNo / jar3a vi na pAvai mokkhaM, avassa vemANio hoi // 69 // ahavegadivasamiccAi-thUlaM mANaM jao muhutte vi / sannANapariNaIe u, phalamiTuM hoi jamihutaM // 7 // jaM annANI kamma, khavei bahayAhiM vAsakoDIhiM / taM nANI tihiM gatto. khaveDa UsAsametteNa // 71 // kahamiharA madevI, puvyaM aguNA vi takhaNA ceva / siddhA tumaM tu he maNa!, sunANapariNaiguNavihINa! // 72 // 56 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 1673 - 2008 vasudattadRSTAntaH // 73 // // 74 // // 75 // rA "vasudattadRSTAntaH" kaiyA vi rAgarataM, kaiyavi doseNa kalusiyasarUvaM / kaiyA vi mohamUDhaM kyA vi kohaggisaMtattaM kaiyAvi mANathaddhaM kyAi mAyAe bADhamA''viddhaM / kar3ayA vi mahAlohoya - himmi savvaMganimmaggaM kaDyA vi veramacchara- raNaraNayabhayaTTaroddajhANagayaM / kaiyA vi davyakhettA''i-visayacintAbharakkantaM niccaM pi vAvaDaM ciya, kharapavaNapaNunnadhayavaDo vya tumaM / nA'vatthANaM thevaM pi, lahasi kar3ayA vi paramatthe // 76 // | iccAi cita! kettiya - ma'NusAsijjasi tumaM sayaM ceva / kusalA'kusalavibhAgaM paribhAvasu taha ya nicchayasu // 77 // tatto kusalapavitiM, niccaM kusalaTThiesa bahumANaM / kuNasu a kusalA'kusalattha - cAyamajjhatthabhAve ya // 78 // | evama'kusalavivajjaNa - kusalapavittippahANakAraNao / kajjaM pi maNa! samAhI - rUvaM paramaM ciya lahesi // 79 // iya jo niccaM pi maNo, aNusAsai bhAvasArama'NusamayaM / 1samayaM mAyaM kohaM lohaM, ca jiNejja kiM cojjaM // 80 // | iharA aNappakuvikappa-kappaNA''sattacittavelavio / hiyamavi ahiyaM sayaNaM pi, parajaNaM mittamavi satuM // 81 // sabbhUyama'sabbhUyaM pi, mannamANo kari vya duvyAro / kiM kiM na pAvaThANaM vasudatto iva karejja jaNo tahAhiujjeNIe purIe naravaiNo sUrateyanAmassa / somappaho tti nAmaM, AsI uvarohio vippo nIsesasatthaparamattha- jANago savyadarisaNavihannU / accantavallaho guNi-jaNassa ranno ya suguNo ti egammi ya patthAve, divaM gao so tao ya se putto / vasudatto nAmeNaM, tappayavinivesaNaTThAe |sayaNehiM daMsio naravaissa, navaraM lahu tti apaDho ti / paDisiddho rannA so, annoya nivesio tattha paribhUyaM appANaM, mannaMto guruvisAyasaMtatto / vasudatto nIhario, paDhaNaDatyaM tayaNu gehAo payaraM vijjAkhetaM, nANAvihaviusasaMgayaM soccA / pADaliputtaM loyAo, tattha gantuM samAraddho kAlakkameNa patto, paDhiyAo tahiM ca savvavijjAo / aha siddhavaMchiya'ttho, samAgato niyayanayarammi // 89 // tuTTho vijjAe niyo dinnA piusaMtiyA ya se bhuttI / jAo ya sammao rAya - pauraloyassa savvassa naravaisammANeNaM, issarieNaM ca suyamaeNA'vi / tiNamiva jayaM niyanto, kAlaM volei so tattha issariyA''ilaveNa vi, taralijjai mANasaM adhIrANaM / kiM puNa kulabalavijjA''i - yANa savvesiM samavAe // 92 // | avi tIrijjai jugavigama - jalahikallolapaDalama'vi khaliuM / issariyA''imahAmaya - vivasaM tu maNo na theyaM pi||93|| iya so ummattamaNo, egammi diNe naDANa pecchaNayaM / koUhaleNaM daTTu, nisimmi mittehiM saMlato he mitta! ehi jAmo naDapecchaNayaM khaNaM paloemo / diTThI daTThavyapaloya - NeNa sahalattaNamuvei tesiM aNuvittIe gao tahiM so Thio ya khaNamekkaM / aha tattha tayA juvaI, viDeNa saha jaMpirI evaM // 96 // | aliyaviuseNa paiNA, niruddhapasarAe saMpayaM majjha / tuha suhaya! daMsaNAma'ya - lAbheNaM nivvuI jAyA // 97 // he pecchaNagapayaTTaga!, cirakAlaM jIviyaM havau tujjha / jeNa kao vakkhevo, maha paiNo kovajalanihiNo // 98 // tA ehi suhaya! jAvesa, kUDaviuso iheva jAvei / tAva khaNaM kIlittA, niyaniyagehesu vaccAmo // 99 // iya tIe paNayasAraM, giramAyanniya vicintiyaM teNa / aliyaviyappavigappaNa-pavaNapaNolliyamaNeNa imaM // 2000 // nUNaM sA me bhajjA, esA parapurisamaNusarar3a pAvA / kUDaviusaM ca manne, mamaM ca uddissa vAgarar3a // 1 // puvyaM pi duTThasIlA, liGgehi mae viyANiyA Asi / saMpar3a paccakkhaM ciya, diTThA tA niggahAmi imaM // 2 // | iya cintento jA tADa - NaTThayA paTThio imo tIe / tA sacchaMdapayArA sA juvaI katthai gaya tti // 8 // // 90 // // 99 // // 94 // // 95 // // 3 // // 4 // // 5 // manne iMtaM maM pecchiUNa, pAyA gharaM gayA turiyaM / iya buddhIe tao so, vegeNa gihummuho calio aha pabalakovavivaso, jA patto niyayagehadArammi / tAya ya sarIracintaM, kAuM gehammi pavisaMtI | diTThA niyagA bhagiNI, bhajja ti viyANiUNa to teNa / A pAye ! majjha gihe, dussIlA vi hu kahaM visasi // 6 // kUDaviusaM ti maM dUsiUNa, purao viDassa ramiuM ca / teNa saha saharisaM Aga-yA'si iMya ullavaMteNa // 7 // hA hA kimevameyaM, ko eso kiM mae kayama'kajjaM / ii puNarutaM bahujaM - pirI vi accantukoyavasA // 8 // 1. samadaM / 57 zA // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2006-2045 aniyatavihAranAmakasaptamadvAravarNanam aviyANittA taha teNa, jaTThimuTThIhiM niThuraM pahayA / sA mammapaesammi jaha mukkA jIviyavyeNa aha aNumaggeNaM ciya, samAgaeNaM samittavaggeNa / paDisiddho savisesaM, kuddho tatto imaM bhaNai // 10 // re pAyA! tumhANaM, bheeNaM nRNamerisamaDakajjaM / maha bhajjAe kIrai teNaM tubbhe mamaM khalaha // 11 // naDapecchaNae vidhuvaM, etto cciya ahamaNicchamANo vi / nIo tumhehiM imIe, kajjanivigdhasiddhikae // 12 // kittimamettIjuttANa, hojja ahayA na kiMci vi akicvaM / paricayaha duTThasIlA!, tA etto majjha caknupahaM // 13 // evaM vasudatteNaM, alIyakuviyappayAulamaNeNa / nidosA vi hu te tajji-yA tahA jaha gayA sagihaM // 14 // kolAhalaM ca soccA, samAgayA mandirAo se bhajjA / daThUNa vaiyaramimaM, evaM bhaNiuM pavattA ya // 15 // hA hA nigghiNa! nillaja-uNajja! kiM haNasi appaNo bhaiNiM / jeNevaMvihapAvaM, sovAgA vi huna kuvyaMti // 16 // evaM tIe vRtto, paralogeNa vi ya nindio saMto / so cintei puNo viha, aNappakavigappaviharamaNo // 17 // asaI na kevalaM ciya, maha bhajjA kintu sAINI vi bhave! / evaM vAmohitA, mamaM pi jA sayamavakkaMtA // 18 // bhaiNIe viNihayAe, pasaMtakoyo ti maM viyANittA / viNiyAriumA''raddhA, sAhu vya abhinnamuharAgA // 19 // kima'haM niyamaNiM pi hu, na muNemi sudUramandhayAre vi / jar3a eyAe no diTThi-caMcaNaM maha kayaM hRtaM // 20 // iya cintiUNa kuvalaya-dalasAmaM kaDDhiUNa asigheNuM / pAve DAiNi! bhaiNI-viNAsajaNaNi! palAihasi // 21 // kattheyANiM suragurusamo vi, jo haM tae vi vibhamio / iti jaMpanto bhajjAe, luNai nAsaM sauTThauDaM // 22 // aha uggayammi sUre, nisivaiyarasavaNajAyaroseNa / logeNa nariMdeNa ya, so nayarIo viNicchUDho // 23 // egAgI ya bhamaMto, vaidesAe purIe saMpatto / tArApIDho rAyA, tahiM ca ArAhio teNa 24 tuTTeNa narindeNaM, dinnaM se jIvaNaM pahiTThamaNo / tattha hiuM pavato, aha jAe sUragahaNammi // 25 // so cintiuM pavato, ajja ahaM bambhaNe nimaMtittA / bahubhakkhaM vaMjaNA''ula-maDaNegapANagasamAinnaM radA bahuvicchittisaNAhaM, bhoyaNajAyaM karAvaissAmi / khIraM ca khIrahariyAu, rAiNo maggaissAmmi raLI jar3a so kaha vina dAhI, puNo puNo maggio vi sappaNayaM / to attANaM haNiuM, bambhaNahacvaM pi se kaah||28|| evaM kUDavigappehiM, bhAmio, cintaNaM pi sacvaM ca / mannaMto so bhoyaNa-velApatta ti puNaruttaM // 29 // kira suciramaggio vi hu, na khirahario paNAmae khIraM / to gADhakoyavasao, churiyAe haNai appANaM // 30 // vAharai ya uddhakaro, bambhaNahaccA imA aho logA! / khIrahariyassa ranno, jeNaM khIraM na me dinnaM // 31 // iya khaNamegaM vAhariya, gADhaghAeNa hammio saMto / roddajjhANovagao, mariUNaM nArago jAo // 32 // evaM sacchaMdapayaTTha-cittadoghaTTapaDihayaDappANo / jamhA jIvA ThAu~, khaNaM pi na suheNa pArati // 33 // teNADaNasAsaNaM mANasassa, kIrai paikkhaNaM ceva / iharovadaMsiyaThiIe, hoina khaNaM pi kusalataM rA kiMcadAsaM va maNaM avasaM, savasa jo kuNai teNa jayaraMge / gahiyA vijayapaDAgA, so cciya sUro sa vikkamayaM // 35 // avi nAma kahavi kIrai, pivaNaM puriseNa jalanihINaM pi / pajjaliyajalaNajAlA-kalAvamajhe ya sayaNaM pi // 36 // caMkamaNaM pi hu tikkhaDagga-khaggadhArAe vIracarieNa / paumA''saNaM pi bajjhai, tibbaDa ggijalaMtakuMtaDagge // 37 // na ya puNa payaIe cciya, calassa kuppahapasajjamANassa / kIrai jao jae mANa-sassa akyaa''uhssaa'vi||38|| mattagaiMdaM pi damanti, niMti sIhaM pi appavasigattaM / paknuhiyajalahijala-pasaramavi lahaM niraMbhanti // 39 // na ya sakkA akileseNa, ceva puNa mANasaM jiNeuM je / aha kaha vi taM pi hu jiyaM, jiyaM khu tA savyajeyavyaM // 40 // kiM bahuNA tabijjae, vijio cciya dujjao havai appA / so puNa vijio jAyai, paramappA prmpysaamii||41|| iya maNaalimAlaimAliyAe, saMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha-caumahAmUladArAe 42 ArAhaNAe panarasa-paDidAramayassa paDhamadArassa / cittANusAsaNamiNaM, bhaNiyaM chaTheM paDidAraM // 43 // "aniyatavihAranAmakasaptamadvAravarNanam" - aNusAsijjaMtaM pi hu, cittaM pAeNa niccayAsAo / paDibandhalevalitaM, nirabhissaMgaM na bhaviumaDalaM // 44 // aniyayavihArametto, tA kittemo samatthadosaharaM / jaM soccA paricaiuM, Alassama'vassamujjutto // 45 // 58 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2046-2081 aniyatavihAranAmaka saptamadvAravarNanam vasahIsu ya uvahIsu ya, gAme nayare gaNe ya sannijaNe / savvattha apaDibaddho, visuddhasaddhammakaNaraI // 46 // sai aniyayaM vihAraM, rejja sAhU visesaguNakaMkhI / titthajattADa ikaraNe, jaejja taha sAvago vi sayA // 47 // jamhA'niyayavihAro, sakkhaM ciya natthi kira gihatthassa / kintu gihattho vi ahaM, davvatthayasAramarihante // 48 // |nikkhamaNapamuhatitthesu, tAva vaMdAmi to pavajjissaM / cicyA saMgamasesaM, ArAhaNamaDahava pavvajaM / evaMvihabuddhIe, pasatthatitthesa vaccamANassa / suTTiyagavesaNaM vA, kuNamANassa ya bhave so vi // 50 // tattha ya jo pavvajjaM, kAuM ArAhaNaM samIhai se / suTThiyagavesaNaM gaNa-saMkamadAre nidaMsissaM // 51 // jo puNa gihaTThio cciya, ArAhaNamekkameya kAumaNo / suTThiyagavesaNavihI, yattavyo tassa iha ceva // 52 // aha sAhusAvayANaM, savvANa vi jiNamayAuNusArINaM / khittAo khittama'nnaM, gacchaMtANaM vihI eso // 53 // |kira jassa jeNa saddhiM, maNasA vayaNeNa ahava kAeNaM / kiM pi kayaM kAriyamaNu-mayaM ca jaM dukkaDaM atthi // 54 // thevaM pi taM samatthaM, samma khAmer3a samAhimagaMto! / mA hou kahavi maraNA-ie vi verANu'bandho ti // 55 // jar3a tAva muNI gaMtA, vaMditA sUriNo saujjhAe / pariyAyalahU puNa sesa-e vi samaNe'bhivaMdittA // 56 // iya bhaNai jahA'haM tujjha, santiyaM ceiyANa sAhUNaM / saMghassa ya nayarAIsu, gacchaMto vaMdaNaM kAhaM // 5 // ahayA gaMtA jeTTho, to taM vaMdittu biMti ThiyasamaNA / amhacvayaM karejjasu, ceiyasAhUNa vaMdaNayaM tatto ceiyabhavaNe, gaMtuM bhattIe ceiyANa puro / sammaM tavvaMdAvaNa-paccayamiha kuNai paNihANaM // 59 // emeva sAvago vi hu, sammaM khAmiyasamatthavatthavyo / sammaM kayaceiyasUri-sAhuvaMdaNavihANo ya // 60 // taddinnagahiyaniravajja-visayasaMdesago sapaNihANo / gAmanagarAgarA''isu mahayA jANAivihaveNa // 61 // nAyaDajjiyavitteNaM, maggaTThiyabhUridhammaThANesu / jiNasAsaNunnaI nicca-meva paramaM pakuvvanto dINANAhANa paraM,, aNukaMpAdANao ya ANaMdaM / uppAyanto dhImaM, paribhamai samatthatitthesu // 63 // tattha gihI sAhU vi ya, pAsittA ceiyAiM to samma / saMgho kiresa vaMdai, iya paNihANeNa paDhamaM tu // 64 // kAUNa vaMdaNaM saMgha-saMtiyaM ceiyANamuvautto / to appasaMtiyaM pi hu, tada'vattho cciya kuNai samma // 65 // aha davvavettakAlA''iyANa, saMkinnayA bhave kaha'vi / tAhe paNihANA''i, saMkhitaM pi hu kuNai ceva // 66 // aha sAhusAvagajaNaM, nANA''iguNAgaraM bhaNai daTuM / amugatthAme tubbhe, vaMdAvijjaha jiNavarinde // 6 // te vi sasaMbhamapAubbhavaMta-romaMcakaMcuiyakAyA / mahivaTThaThaviyasIsA, subhattibharanibharamaNA // 6 // jaya tailokkamahApahu!, pabhUyaguNarayaNasAyara! jiNiMda! / iya devaguNe ahavA, namo'tthuNaM evamAINi // 69 // sakkathayavayaNAI, kitaMti tAva jAva AgaMtA / bhaNai puNo AyariyAi-pesie dhammalAbhAI // 70 // abhivandaNA'NuvandaNa-rUyaM uciyaTThiI kira jaNo tA / kuNai tato annonnaM, visesapucchAisu vibhAsA // 1 // iya peraNIyaperaga-bhAvA, suhajogao ya ubhaesiM / suhabandho jayaguruNo, niddiTTo iTThasiddhiphalo . mArA evaM sAmAyariM, nAUNa vihIe je pauMjanti / te ettha kusalA, sesA sabve akusalA u // 73 // iya bhaNiyavihIe gihI, hiDato tesu tesu desesu / appANae parammi ya, savisese kuNai dhammaguNe // 4 // tahAhidaThUNa sAvayajaNaM savisesaM davvabhAvathayanirayaM / sayamavi savisesaM ciya, takkaraNaparAyaNo hoi // 5 // taM ca tahAvihinirayaM, pae pae pAsiuM payaTTataM / paviyaMbhanti suhaguNA, dhammaparANaM parANaM pi // 76 // | kiMcataiMsaNAu saddhA, pAyamasaddhAluNo vi saddhamme / saddhAluNo sayaM puNa, saMjAyai tappavittI vi // 77 // athirA jAyanti thirA, thirAu giNhanti taha visesaguNe / aguNA vi hoMti saguNA, saguNA daDhabahutaraguNA ya // 78 // iya jiNadikvAnivyANa-nANatitthesu suppasatthesu / yaMdaMto savvannU, suTThiyaguruNo ya pehanto // 9 // tA bhamati gihI jA kaha vi, pAvio suTThio guru paramo / patte ya tammi harisu-llasaMtaromaMcakaMcuio // 80 // saMpattapAvaNijjaM, samatthatitthohapUyapAvaM ca / appANaM mannato, vihiNA AloyaNaM dejjA // 81 // 59 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2082-2118 durgatAnArIdRSTAntaH to gurujaNovaiTuM, paDiyajjejjA ya samma pacchittaM / evaM ca vicintejjA, aho kahaM pAyakaluso vi // 82 // pacchittadANajalakhAlaNeNa, nIo paraM visohima'haM / nikkAraNakaruNAsA-yareNa eeNa muNivaiNA // 3 // nUNamimo jaNaNiM pi hu, jaNagaM pi hu bandhayaM pi mittaM pi / abhibhaviUNaM vacchalla-bhAyato viharati jymmi||84|| kahama'nnannA adiTuM, asuyaM desaMtarA''gayaM ca mamaM / piyaputtaM piya evaM, bahumannejjA mahAbhAgo // 5 // aha paramavimhiupphulla-loyaNo pajjuvAsiUNa ciraM / tassuvaese giNhiya, nimantai guruM vihAreNa 8ddA iya tAya punnapabbhAra-punnavaMchassa sAvayavarassa / kassavi nivigghaM ciya, vaMchiyasiddhI havejja phuDaM kassa vi ya tahA saMpaTThiyassa, avi nAma aMtarA ceva / hojjA pANaviyattI, uvakkamA''vihivaseNa // 8 // | suhapaNihANaguNeNaM, titthAINaM apUyaNeNA'vi / duggayanArIe iva, tassajjhaphalaM tahavi hojjA // 89 // tahAhi "durgatAnArIdRSTAntaH" kAyaMdIe purIe surasira-maNikiraNavicchuriyacaraNo / caraNapayaTTiyalogo, logA'logappayAsako // 9 // kuNAmayakhIranihI, nihINauttamajaNesu samadiTThI / siddhatthapatthivasuo, samosaDho sirimahAvIro // 91 // pavaramaNiyaNaruiraM, nANAvihadhuvvamANadhavaladhayaM / siMhAsaNA'bhirAmaM, surehiM raiyaM ca osaraNaM // 92 // tattha ya puvvA'bhimuho, sasurA'suratijayapUyaNijjakamo / AsINo jayanAho, bhavyajaNavibohao vIro // 3 // asurasurakhayarakiMnara-naranaravaiNo ya pulaiyasarIrA / jiNavandaNauTThama'cirA,, osaraNamahiM samallINA // 94 // nayarIjaNo vi harikari-jANavimAuDaNAiesa ArUDho / ubbhaDakayasiMgAro, tiyasasamUho vva sohaMto // 95] dhUvasamuggayavaragandha-kusumapaDalAivAvaDakareNa / kiMkaraniyareNa sama, jhatti jiNaM vaMdiuM calio // 96 // aha tattheva purIe, vatthavvAe dariddatherIe / ghettUNa dAruyAI, iMtIe nayarIbAhimmi // 97 // accantavimhiyAe, puTTho ego naro aho bhadda! / egAbhimuho logo, kattha imo gantumA''raddho teNaM payaMpiyaM tijaya-bandhuNo dhuyakilesakalusassa / jammajaramaraNavallI-viyANaviccheyaparasussa // 99 // sirivIrajiNassa payADaraviMda-pUyaNanimittamesa jaNo / vaccai sivasuhakAraNa-dhammanisAmaNanimittaM ca evaM soccA suhakamma-jogao jAyabhattipanbhArA / sA cintiuM payattA, kima'hama'punnA dariddA ya // 1 // pakaremi jeNa suvisiTTha-'NagyapUyaMDagavaggasAmaggI / nevatthi jIe jiNavara-caraNuppalajuyalamaDaccemi ahavA kimaDaNeNaM siMdu-vArakusumAiM puvadiTThAI / muhiyAlabbhAI lahu~, ghetUNa karemi jiNapUyaM tAhe tAI ghettuM, vaDDhaMtajiNiMdapUyapariNAmA / osaraNassA'bhimuhaM, turiyaM gantuM samAraddhA addhapahe cciya, accantaM therbhaavvihrNgii| paMcattamavagayA sA, vaDaDhaMtavisuddhapariNAmA aha jiNapUyApaNihANa-mettasuviDhatakusalakammeNa / sohammadevaloe, atucchasuralacchimaDaNupattA do therataNeNa mucchaM, gaya ti suDhiya ti vA vicintanto / aNukaMpAe logo, jaleNa siMcai ya se aMgaM // 7 // aparipphaMdaM, ca tayaM, paloiuM pucchar3a jiNaM bhante! / kiM sA jiyai mayA thA, vuttaM nAheNa ya maya ti // 8 // aha so therIjIyo, devattaM pAviUNa tavyelaM / ohIe muNiyaniyapuva-vaiyarA paramabhattIe // 9 // jayagurucaraNasaroruha-ma'bhivandiya saMnihimmi paDheMto / logassa daMsio bhaga-vayA ya jaha tIe therIe // 10 // jIvo deyo eso ti, vimhio to payaMpaI logo / sukayavirahe vi kaha tIe, surasirI erisI pattA // 11 // nANaM dANaM ca tavo, sIlaM savannupUyaNaM vA vi / soggainibandhaNaM nAha!, kittiyaM kira kayaM tIe // 12 // eyaM ca kahamimIe, sayA'vi dAriddaruMdakaMdAe / AjammadukhiyAe, parapesattovatatAe // 13 // to jayaguruNA kahio, pUyApaNihANagoyaro savyo / tavyuttanto puNaravi, logeNaM pucchio sAmI // 14 // annAyajiNavaraguNA, pUyApaNihANamettao ceva / kaha bhayavaM! uppannA, suraloyammi imA therI" // 15 // bhaNiyaM jiNeNa amuNiya-guNA vi maNiNo jahA paNAsiMti / jararogA''isamudayaM, taha jayaguruo jiNiMdA yi // 16 // acvantaguNapahANa-taNeNa sAmannametamuNiyA vi / bahumANaparANa parANa-maDasuhakamma paNAsiMti // 17 // etto cciya'NunnAo, etthaM davvatthao gihatthANaM / eyavirahammi jamhA, saNasuddhI vi neva bhave // 18 // 60 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2116-2155 aniyatavihArakaraNe guNAH - zrIselakasUridRSTAntaH tA mokkhasokkhamUlaM, pucaDajjiyapAyaselavajjasamaM / jiNapUyApaNihANaM, nihANamabhiyaMchiya'tthANa // 19 // jiNapUyApariNAmo, na hoi suhakammuNo abhAvammi / acvaMtakaMtacintA-maNigahaNiccheda muddhANa // 20 // tA bho devANupiyA!, ettiyamette vi cojjamuvyahaha / ajja'vi esa mahappA, sivapayama'vi pAvihI jamhA // 21 // eso io caitA, kule pahANammi pAviuM jammaM sussAhusaMgaIe, pavajjihI pavarapabvajjaM // 22 // tatto devo hohI, puNo vi punnADaNubandhipunneNa / maNuo evaM aTThama-bhavammi nayarammi kaNagapure // 23 // hohI puhavInAho, kaNagajjhayanAmago jayapasiddho / so annayA ya dhanno, kAle sarayammi saMpatte rA iMdamahapecchaNaDaTThA, mahAvibhUIe niggao saMto / avalor3aUNa daDurama-'hiNA mahayA gasijjaMtaM // 25 // ahimayi kurareNaM caNDa-caMcuNA kuraramavi ya karuNaravaM / ghoreNamadhyagareNaM, gasijjamANaM jameNaM va // 26 // paricintihI mahappA, maMDukko iva imo jaNo hINo / ahigAriNA gasijjar3a, bhImeNa bhuyaMgameNeva // 27 // ahigArI vi gasijjar3a, kurareNa va maNDalassa ahivar3aNA / so vi ya sabbaggAseNa, ayagareNaM piya jameNa // 28 // iya aNavarayaM nivaData-AvayA'vAyapUrie loge / bhogappasaMgavaMchA, jaNassa hI hI mahAmoho // 29 // jammaNamaraNavimukko, tailokkami na vijjae koI / veraggaM taha vina atthi, ahaha maNuyANa mUDhataM // 30 // iya cintiUNa rajjaM, raTuM aMteuraM puraM ciccA / samaNo hohI siddhiM ca, pAvihI khaviyakammaDaso // 31 // evama'rihaMtapUyA-paNihANaM pi hu havejja mokkhakaraM / eto ya bhannai ihaM, pUyApaNihANao ceva // 32 // titthANa pUyaNaphalaM, saDDho pAvejja addhamagge vi / paMcattaM saMpatto vi, kaha vi tivyA''vayavaseNa // 33 // evaM AloyaNapari-Nao vi saMpaTTio gurusayAsaM / jar3a aMtarA vi asuho, havejja ArAhao taha'vi // 34 // AloyaNApariNao, sammaM saMpaTThio gurusayAse / jar3a aMtarA sa kAlaM, rejja ArAhao taha vi // 35 // evaM AloyaNapariNayassa, saMpaTThiyassa vi gurusayAse / asuho bhavejja ahavA, marejja ArAhao taha vi // 36 // sallaM uddhariumaNo, saMveguvyeyativyasaddhAe / jaM jAi suddhiheDaM, so teNA''rAhao hoi vi ha. AloyaNapariNayassa intassa / garuNo va appaNo vA. viyalate hojja saMsohI // 38 // ahavA sAhugihINaM, doNha vi sAhAraNe guNe pAyaM / aNiyayavihArajaNie, savvannumae ime suNaha . // 9 // ____ "aniyatavihArakaraNe guNAH" - dasaNasohI thirakaraNa, / bhAvaNA' aisaya'tya kusalataM / 'jaNavayaparikkhaNA vi yaM / aNiyayavAse guNA hoti [daargaahaa||40|| nikkhamaNanANanivvANa-ThANacir3acindhajammabhUmIo / pecchaMto u jiNANaM, suvisuddhaM daMsaNaM kuNai [dAraM] // 41 // saMvegaM saMviggANaM, jaNai iya suvihio suvihiyANa / athiramaiNaM ca puNo, jaNei dhammammi thirIkaraNaM // 42 // saMviggapare pAsiya, piyadhammapare ya'vajjabhIrU ya / sayamavi piyathiradhammo pAyaM viharaMtao hoi [dAraM] // 43 // cariyA chuhA ya taNhA, sIyaM uNhaM ca bhAviyaM hor3a / ahiyAsiyA ya sejjA, samma aNiyayavihAreNa [dAraM] // 44 // | sutta'tthathirIkaraNaM, aisaiyatthANa hoi uvalaMbho / aisaiyasuyaharANaM, paloyaNe viharamANassa [dAraM] // 45 // / nikkhamaNapavesAIsu, AyariyANaM ca bahupayArANaM / sAmAyArIkusalo, jAyati gaNasaMpaveseNa [dAraM] // 46 // sAhUNa suhavihAro, niravajjo jattha sulahavittI ya / taM khettaM viharaMto, nAhI ArAhaNAjoggaM // 47 // emAiyaM guNagaNaM, samIhamANeNa sAhuNA niccaM / aNiyayavihAracariyAe, paTTiyavyaM sai balammi // 48 // jo puNa rasA''igiddhI-vaseNa balavaM pi iha pamAejja / na sa kevalaM muNIhiM, muMcejja guNehi vi avassaM // 49 // paccAgayasuhabhAyo, so cciya iha ujjao muNiguNehiM / parivArijjai sajjo, ubhaya'ttha vi selago nAyaM // 50 // tahAhi "zrIselakasUridRSTAntaH" selagapurammi nagare, AsI niyo selago purA tassa / paumAvaI ya devI, tANa suo maDDugo nAma // 51 // thAvaccAputtamuNinda-calaNasevovaladdhajiNadhammo / so rAyA nayasAraM, bhuMjai niravajjarajjasuhaM | egammi ya patthAve, thAvaccApattasaripayavittI / sayasarI viharaMto, samAgao tattha nayarammi // 53 // miyavaNaujjANammi ya, samosaDho muNijaNociyapaese / muNiyA''gamo ya rAyA, samAgato vandaNanimittaM // 54 // tipayAhiNApurassara-maha taccalaNuppale namaMsittA / harisavasapulaiyaMgo, AsINo dhammasavaNa'tthaM // 55 // 61 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nRpasyAniyatavihAranAmakASTamadvAravarNanam saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2156-2161 muNivar3aNA vi hu saMsAra- paramanivveyakAriNI tassa / visayavirAguppAyaNa-pavaNA saMmohanimmahaNI saMsArasamutthasamattha-vatthuviguNattapayaDaNapahANA / dhammakA suisuhavayaNa - vitthareNaM kyA suciraM paDibuddho naranAho, paramapamoubbhavantaromaMco / gurucaraNe paNamittA, jaMpiumevaM samADhatto bhayavaM! jAva niyasuyaM, Thayemi rajjammi tAva tuha pAse / ujjhitA rajjama'haM pavvajjaM saMpavajjAmi juttamiNaM jANiyabhavaThitINa, tumhArisANa naranAha! / tA eto paDibandhaM, mA kAhisi theyamavi ettha evaM guruNA aNusAsio ya, rAyA gao sagehammi / niyayapayammi nivesai, maDDuganAmaM varakumAraM tatto kayasiMgAro, sahassanaravAhiNIe sibiyAe / ArUDho paMthayapamuha-maMtisayapaMcagA'Nugao gantRNa gurusamIve, ujjhiyasaMgo pavajjai dikkhaM / saMvegasArama'NudiNa - mujjamai ya dhammakammesu kAlakkameNa ekkArasA'vi, aMgANi so ahijjei / dukkaratavakaraNaparo, viharai ya mahIe vAu vya aha paMthagapamuhANaM, paMcanhaM muNisayANa suyasUrI / taM sUrite ThaviDaM sAhusahasseNa pariyario viharitA bahukAlaM, puMDariyamahAnage kayA'NasaNo / asurasuravihiyapUo, nivvANapayaM samaNupatto so puNa selagasUrI, tavovisesehiM arasavirasehiM / pANehiM bhoyaNehi ya, jAto camma'TThimettataNU gahio rogehiM pi ya, tahA'vi sattAhio ti viharaMto / selagapure pahutto, samosaDho migavaNujjANe pIipaDibandheNa ya maDDugo, nivo vandaNaTTayA patto / soUNa ya dhammakahaM, paDibuddho sAvagI jAto aha so sUriM daTTu, sarogamaccaMta kisasarIraM ca / jaMper3a ahaM bhante! ahApavatteNa tegicchaM kAmi tumha esaNiya - bhattapANosahAieNaM ti / paDisuNiyaM muNivar3aNA, kAraviyA tayaNu se kiriyA aha paguNIbhUyataNU vi, pabalarasagAravA''ipaDibaddho / sUrI muNiguNavimuho, tattheva TThAumA''raddho paMthagavajjehiM tato, paricatto sesaehiM sAhUhiM / aha caumAsagarayaNIe, nibbharaM suhapasutto so caumAsiyA'iyAraM, khAmeuM paMthageNa sIseNaM / chikko calaNesu tato, jhati viuddho bhaNati kuddho ko esa durAyAro, maM pAesuM sireNa ghaTTei / teNaM bhaNiyaM bhante!, paMthaganAmo ahaM sAhU khAmi caummAsiya- mekkasi khamaha na puNo imaM kAhaM / aha saMvegovagao, sUrI iya bhaNiumA''raddho // 76 // rasagAravA''ivisavihaya - ceyaNo suTu bohio tumae / paMthaya! tA kayametto, etthA'vatthANasokkheNa // 77 // aha vihariumA''raddho, sa mahappA aNiyayAe vittIe / viharaMto pariyario, puNara'vi porANasissehiM // 78 // kAlaMDatare ya vihuNiya-rayamalo maliyapabalamohabhaDo / setuMjapavyayammi nivvANama'NuttaraM patto // 79 // iya dosaguNe nAuM sIyala - ujjayavihAracariyAe / avihArapakkhamA''sajja ko Nu baTTejja kusalatthI // 80 // kiMca // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // paDibandho lahuyattaM, na jaNuvayAro na desavinnANaM / nA''NA''rAhaNamee, dosA avihArapakkhammi kAlA''idosao puNa, na davyao esa kIrai niyamA / bhAveNa u kAyavyo, saMthAragavaccayA''IhiM iya pAvakalilajalavibbhamAe, saMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha - caumahAmUladArAe ArAhaNAe panarasa - paDidAramayassa paDhamadArassa / aNiyayavihAranAmaM, sattamadAraM samattamimaM " nRpasyAniyatavihAranAmakASTamadvAravarNanam " aNiyayavihAracariyA, esA gihisAhugoyarA bhaNiyA / saMpai nariMdavisayaM, eyaM ciya kiM pi kittemi jamhA ko vi hu cirabhUri- sukayasaMbhArabhAvikallANo / naranAho vi ya houM, acvaMtaM pasamarasarasio paraloyabhIrucitto, sammaM visakappakaliyavisayasuho / mokkhasuhabaddhabuddhI, ArAhaNakaraNamIhejjA tassa sae dese, jiNindabiMbAI vaMdamANassa / hojja aNiyayo vihAro, paradese vigghasambhAvA tahAhi // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // mo // 61 // | karaDighaDubbhaDasuhaDoha- turayarahavUhaparivuDe tammi / paradesesu vi titthAI, vaMdiraM saMpayaTTammi | rajjA'vahAramA''saMkiUNa, paDinaravaI pakuppejjA / hIrejja va taddeso, paDiriuNA sAmirahio tti tamhA bhatte guNasaMgayammi, satthaitthabohakusalammi / maMtimmi rajjabhAraM, Aroviya appatullammi 565 ddo // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // // 88 // // 89 // usn // 91 // 62 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2162-2228 nRpasyAniyatavihAradRSTAntaH sAhiyajeyavyagaNo, sutthIkayamaNDalo mahAkoso / niyaniyaniyogasuniutta-bhattimantappahANajaNo // 92 // acvaMtapavarapUyA-purassaraM lokapIDamareMto / jiNabhavaNAI bandejja, niyayadese cciya nariMdo // 93 // aha taM aduTThadoghaTTa-ghaTTapaDiruddharAyapahapasaraM / saharisaharihesA''rava-kharakhuraravabhariyanahavivaraM // 94 // pammukkahakkapokkAra-ghorapAikkacakkaparikinnaM / paurasiyachattachAiya-diNayarakarapahakarA''bhogaM // 95 // niyadesaTThiyajiNabhavaNANa, pecchaNaM AyareNa kuNamANaM / daTuM dhammapasaMsaM, ke ke maNuyA na kuvaMti // 96 // ke yA uttamajaNapUiyaM ti, somaM ti mokkhaheuM ti / vimaMsiUNa jiNadhamma-mekkacittA na geNhaMti // 9 // evaM ca so mahappA, saMpAiyapavaradhammakAyavyo / kaiyA vi visayaniMdaM, karei jiNabhaNiyanIIe 1LA kaiyA vi mahAmuNipavara-cariyamegaggamANaso suNai / kaiyA vi maMtisAmanta-saMgao kuNai jaNacintaM // 19 // dhammavirohaM kaiyA vi, pecchiuM savvahA niraMbhei / kaiyA vi niyayapariyaNa-muvautto evamullavai // 2200 // haMho! niuNaM pehaha, saMsAre sAramatthi no kiM pi| jaM taDicavalaM jIyaM, taraMgataralAo riddhIo // 1 // avaropparapaDibandhA, bandhA iva dinti nivvuI neva / niccapaguNo ya maccU, nissAro vatthupariNAmo // 2 // kammavivAgo acvaMta-bhIsaNo sokhasaMbhavo tuccho, assaMkhadukkhakArI, sevijaMto pamAo ya // 3 // dulaho ya maNussabhayo, dulahA saddhammakammasAmaggI / nIsesadosakAraNa-atucchamicchattacAgeNa tailokkacakkacamaDhaNa-viDhatajayakAmamallamalaNakhamo / dulaho devo bhavajalahi-tArago vIyarAgo vi // 5 // dulahA vimukkasaMgA, guruNo savyannusAsaNaM dulahaM / laddhe vi ettha dhamma-jjamo na jaM taM maha'cchariyaM // 6 // evaM samIvavattiNa-maDaNusAsittA jaNaM sa kaiyA vi / gIya'tthe saMvigge, muNivaiNo pajjuvAser3a te vi ya gambhIruttIhiM, juttijuttAhiM vAgarinti jahA / naravara! payaIe cciya, dhImaM tumhAriso puriso // 8 // jiNavayaNAo nAuM, nibandhaNaM asuhakammabandhassa / avarAhakare vi pare, na paussejjA maNAgaM pi // namiranariMdAmaramauDa-laggarayaNappahApahAsillaM / cakkadharasurapahuttaM pi, mokkhakakhI na kaMrojjA // 10 // sArIramANasAuNega-tivadukkhohakhohapaurAo / guttiTThio vya muttiM, cintejjA payaibhImabhayA // 11 // daThUNa ya dukkhatte, taDhukkhA''liMgio bva savyaMgaM / kruNApahANacitto, dINA''NAhe'NukaMpejjA // 12 // jIvA'jIvAisamattha-vatthuvitthArama'vitahaM sammaM / mannejja jiNANAe, sammattavisuddhimicchaMto // 13 // kAmo koho loho, hariso mANo mao ya iyarUvaM / dariyADarichakkamantara-maDaladdhapasaraM sayA kujjA. // 14 // savvAo vi kiriyAo, kiliTThacittassa hoMti vihalAo / tassAphallakae tA, sayA visuddhaM dharejja maNaM // 15 // visaparibhAviyadhArA-karAlakaravAlatacchiyaMDago vya / saMjAyai jIe paro, na taM giraM kaha vi bhAsejjA // 16 // na kyAi kulappasUo, suhalesavimohio mahAsatto / khaNabhaMgisarIreNaM, kiliTThaceha~ aNuDhejjA // 17 // tahAcintA'NaMtarasamakAla-meva saMpajjamANasayalatthaM / vIrassa dharApahuNo, rajjaM pi hu bhuMjamANassa // 18 // dhammA'bhimuhA cintA, samma saMvegabhAviyamaissa / saMsArasarUvavibhA-virassa evaMvihA hojjA // 19 // haddhI savvaMgaM pi hu, sayA vi sAvajjajIviNo majjha / saMsArasaraNakAraNa-yAvAraparAyaNamaNassa // 20 // | naNu hohI taM kiMpi hu, bhavissaparisaM riU va sA kAuvi / so mAso pakkho vA, tamaDahorattaM ahava divso||21|| divase vA sa mahatto, tammi khaNo ahava ko vi so yAro / vAre tAM nakkhataM, jatthA'haM viiyaparamAttho // 22 // saMkAmiUNa putte, rajjadhuraM dhIrapurisapannataM / savvannupaNIyADaNAe, pArataMtaM parivahato // 23 // saMvegagaruyagIyauttha-sukiriyANaM guruNa payamUle / paDivajjiUNa dikkhaM, niravekkho savvasaMgesu // 24 // chaTTaaTThamadasamaduvAlasA''i-vivihehiM tavavisesehiM / saMlihiya'ppA taha davya-bhAvasaMlehaNavihIe // 25 // yosaTThacattadeho, nibaddhapaumA''saNo girisilAe / thANumaIe parijutta-hariNakyakAyakaMDuyaNo // 26 // savvA''hAraccAI, jahaTThiyA''rAhaNAvihANeNa / paMcanamokkAraparo, pANacvAyaM karissAmi rA navaraM no jAva'jjayi, labhAmi pavyajjamaDakyapunno'haM / tA sagihe cciya vasahiM, dAuM sevemi muNiNo tti // 28 // 63 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2226-2264 vasatidAnasyaguNAH "vasatidAnasyaguNAH" -. juttA ya imA cintA, visesao vasahidANavisayammi / jaM sesadANa'vikkhAe, yasahidANaM ciya pahANaM // 29 // vasahialAbhe hi muNINa, dAumaDaNavaTThiyANa na taraMti / attAuNuggahaheDaM, gihiNo bhattA vi bhattA''I // 30 // na ya bhesajja na ya osahaM ca, no kaMbalaM na vatthaM ca / phAsuyamakayamakAriya-maDaNaNumayaM neya pAyaM pi // 31 // no pAyapuMchaNaM DaMDa-gaM ca maimantayaM viNeyaM ca / satthaM potthayama'nnaM pi, sAhujaNajoggamuvagaraNaM // 32 // dAuM pAranti na suguru-sevaNaM neva tavyayaNasavaNaM / kAuM khamaMti ke vi hu, bhavayAsavirattacittA vi aNiyayavihAracariyAe, AgayANaM ca jai na khettammi / vasahIlAbho jAyaDa, jaINa tA kaha ThitI tata Thiima'ntareNa takkhettajA ya, kaha ubhayalogasaMbhaviNo / samaNANa gihatthANa ya, patteyaM saMbhavaMti guNA // 35 // tattha ihaloiyA saMjayANa asaNA''ilAbhapabhiIyA / paraloyasaMbhavA puNa, saMjamaparipAlaNA''IyA // 36 // gihINa u ihabhaviyA puNa, muNisaMgAu kusaMgacAgAI / parabhaviyA puNa saddhamma-savaNapamuhA guNADaNege // 37 // taha te sayaM na gehaM, kuNanti na ya kAraviMti annehiM / aNumannaMti vi no para-kayaM pi maNavayaNakAehiM // 38 // jamhA na suhumabAyara-chajjIvanikAyahaNaNaviraheNa / jAyai gihaM kuDIraga-metaM pi ao cciya payuttaM // 39 // avikattiUNa jIye, katto gharasaraNaguttisaMThappaM / avi kappiUNa taM taha, paDio assaMjayANa pahe // 40 // annaM cajai turaravapurassara-maDaNegajaNasugurusaMghapaccakkhaM / caIya gihaM ca karemi, bhante! sAmaiyaM iNhiM // 41 // sabbaM pi hu sAvajjaM, jogaM paccakkhimo u jAjIyaM / tivihaM tiviheNaM ti, mahApainnA kyA esA // 42 // tA kaha savvaMgehiM, chajjIvanikAyarakkhaNekkaparaM / sakyapainnaM mottuM, kuNaMti bhuNiNo gihA''i sayaM // 43 // tamhA annakae cciya pAraddhaM niTThiyaM ca annakae / maNavaikAehiM sayaM akayamakAriyamaDaha parehiM // 44 // aNaNumayaM ca ao cciya, mUluttaraguNajuyaM pamANillaM / thIpasupaMDagadussIla-vajjamujjhiyatadA''sannaM // 45 // sajjhAyakAlauccAra-pAsavaNabhUmisaMjuyaM gutaM / jaijoggaM niravajja sejjaM dejjA jaINa gihI . // 46 // davyaM netaM kAlaM bhAvaM ca paDucca jai tahAruvA / no saMpajjar3a tahavi hu, cintiya sAretaravibhAgaM 4LI suhumappadosajutaM, gurubahuguNasaMgayaM sayA vasahiM / dejja jaINaM na jaM te, tIe viNA saMjamAyA'laM // 48 // dutama'vi bhavajalahiM, sejjAe tarai jeNa taddAyA / sejjAyaro ti yutto, etto cciya samayakeUhiM // 49 // tattha TThiyA ya jaiNo, annehiMto vi vatthapattA''I / jaM pAvaMti tayaM pi hu, dinnaM pramatthao teNa // 50 // jai vi na kahiM pi hu sayaM saMpannaM puvvavanniyaM tANaM / taha vi hu basahIdAyA, jAto tammUlaheu tti // 51 // jaM mUlakAraNaM so, aha uttarakAraNAI iyare u / sai mUlaMDage pAyaM, visayo kira uttaraMDagANaM // 52 // balie mUlajuyammi, jahA tarU lahai paramavitthAraM / taha vasahimUlabalio, pAvar3a pasaraM jaijaNo vi // 53 // kiMcavAyarayavAsadhArA-sIyA''yavamAruovasaggANaM / corANa duTThasAvaya-gaNANa taha daMsamasagANa rakkhamANo muNipuMgave u, sagihammi vasahidANAo / tANa maNavayaNakAye, kuNai pasanne sayAkAlaM // 55 // jogappasannayAe ya, ceva jAyai suI maI sannA / taha nibbuIsuhaM taNu-balaM ca suhajhANabuDDhIkae // 56 // jamhA sumaNunnA''laya-sayaNA''saNabhoyaNesu pAeNaM / sumaNunnajhANajhAI, jAyati sAha // 57 // jassA''samammi muNiNo, muhuttametaM pi vissamanti so / kayakicco teNaM ciya, kima'nnapunneNa kira tassa // 58 // dhanno tesiM jammo, kulaM ca dhannaM sayaM pi te dhannA / pakvAliyapAvamalA, susAhuNo jANa ThaMti gihe // 59 // jar3a puNa dugaMchiesu, kulesu eyANa jaNaNamiha hutaM / tA kaha jaekkapujjA, ThAyaMtA taggihe muNiNo // 60 // punnakaliyANa gehesu, Thanti muNiNo paNaTThamayamohA / na kayAi rayaNavuTThI, nivaDai pAyANa gehesu // 1 // so nAma ko vi kAlo, kalikalusaviyajjio jiyANa bhave / guNarayaNamahAnihiNo, jammi gihe ThaMti vrmunninno||62|| | sevA vi dullaha cciya mahANubhAvANa pAvaniddalaNI / chAyA vi kappataruNo, punnehiM viNA na saMpaDai // 3 // akkhaNDasaMjamadhuraM-dharANa dhIrANa dhammabuddhIe / muNivasabhANaM vasahiM, diteNa imaM imaM ca kayaM // 4 // 64 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2265-2302 vasatidAnasyaguNAH // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 79 // // 80 // cAritapakkhavAo guNANurAgittaNaM sudhammittaM / suddhANa pakkhavAi-taNaM ca kittIsamucchAlo saMmaggavuDhikaraNaM, kusaMgacAittaNaM susaMgaraI / sagihaM'gaNammi kappa - humassa ArovaNavihANaM kAmaduhadheNugahaNaM, cintAmaNiNo ya karayale dharaNaM / niyayabhavaNaM'gaNe cciya, pahANarayaNAyarA''NayaNaM dhammapavAe dANaM, piyaNaM amayassa pavaranihigahaNaM / savvasuhasaMcayAro, vijayapaDAyAe gahaNaM ca paramaM ca savyakAmiya- vijjAmantANa sAhaNavihANaM / bhavai ya vivegasaMgaya-guNannuyApayaDaNaM ca kayaM taha tassuvassae saMThiyANa, sAhUNa guNasamiddhANaM / pAyasamIvamuvAgamma, dhammasavaNaM kuNaMti jaNA jaM jaM ca tadA''yannaNa - paccAgayaceyaNA bhaviyasattA / dhammakiriyAsu niccaM, ramanti vivihAsu jaM ca tahA // 71 // paDaNIyA bhaddatte bhaddA u dayAe jaM ca jahasatiM / maMsA''savAiNiyame, anne puNa jaM ca saMmate saMpAviyasammattA ya, jaM pare paramabhattisaMjuttA / maNaharajigiMdamaMdira - biMbapaiTThaccaNAIsu jiNaharajattAIsu ya, mahUsavesu sayA payaTTaMti / jaM jaM ca jiNappavayaNa - prabhAvaNApamuhakacce ya jaM ujjamaMti keI, gilANasAhammiyA''ikajjesu / jaM ca jiNA''gamapotthaya - lihAvaNaM keI kAriMti jaM ker3a desaviratiM giNhaMti jaM ca savvavirahaM ca / jaM ca vicittesu tavo - kammesu ya ke vi hu ramaMti // 76 // savvANa tANa tehiM, vihijjamANANa punnaheUNaM / sAhUvassayadAyA, niddiTTho mUlaheu ti // 77 // so cciya rAyA so ceva, rAyamatthayamaNI sa thirarajjo / rajje jassa jar3ajaNo viharati appaDihayappasaraM // 78 // rajje ya sesadesANa, rAyabhUo sa ceva deso vi / uvvahar3a AriyattaM, susAhuNo jattha viharaMti dese puNa nayaraM sesa-nayara siraseharaM pavittaM ca / taM ciya caraMti niccaM, jattha guNaDDhA mahAmuNiNo nagare ya pADago pAva- sADago jaijaNo jahiM vasar3a / so ciya dhanno, punno, sunno anno'tti manne'haM // 81 // tattha puNa jattha gIyattha- sutthiyajaINa jAyae vasahI / bhavaNaM taM ciya ekkaM lakkhaNapunnaM khu manne'haM // 82 // lacchIe tamA''vAso, taM arihaM pavararayaNavuTThIe / vatthu puriso vi bhuvi, tassa ceva paramatthao udaI // 83 // kahamannahA muNINaM, saMjama - siriparamaramaNabhUmINaM / tatthA'vatthANaM pi hu, hojjA jiNavayaNanirayANaM // 84 // na hu hoMti tattha dosA, siddhaMtugghosaNAjhuNiguNeNa / khuddovaddavapamuhA, abmudayA''I ya hoMti guNA // 85 // jaM roga'ggipisAya - ggahapabhiiyakhuddadevajA dosA / kUranaratiriyajA vi ya, pAvA pAvAu pabhayaMti // 86 // pAvassa ya paDivakkho, dakkho neo jiNiMdasaddhammo / jattha puNa tappayAro, pAvaviyArA kuo tattha // 87 // | nahi baliyammi sapakkhe, dIsai paDivakkhasaMbhavo pAyaM / pabhayaMte sai mAyaMDa - maMDale timiraniyaro vva iya mokkhasAhaNA'vaMjha - heuNo nANadaMsaNasamaggA / vivihatavaniyamasaMjama - sajjhAya'jjhayaNajhANAI saddhammaguNA guNiseva-gassa ranno'havA amaccassa / seTThissa satthavAhassa, ibbhapamuhassa basahIe annassa va jassa paraM, aNuggahaM samaNumannamANassa / ciTTaMtANaM sAhUNa, nivvahaMti nirAbAhaM dhammA'NubhAvao ceva, tassa dosA na hoMti pAvakayA / huMti ya saddhammakayA, paramabbhudayA, viviharUvA // 92 // | acyaMta'Nuratakalata - puttasuviNIyapariyaNappamuhA / cauraMgabalAIyA, niyaniyapayavIe aNusarisA dAuM vasahimihabhave, jaraMtataNakayakuDIrakoNe vi / bhavasokkhanirAkaMkhINa, mokkhasokkhekkalakkhANaM sAhUNa suvihiyANaM, mahANubhAvANa paramabhattIe / caiuM malAvilaM deha-paMjaraM annajammammi maNimayamahaMtabhAsaMta-bhittivicchitticittaraijaNae / suvisAlasAlabhaMjiya-mattAlaMbAisayakalie | nANAmaNighaDaNubbhaDa - thaMbhasahassUsiyammi rayaNayale / aNavarayarayaNamaNikaMta-kiraNabharanibbharujjoe gayaNaM DagaNasaMlagga'gga-tuMgatoraNamaNAbhirAmille / dhuvyaMtadhavaladhayavaDa - mAlAka lie paramaramme AesA'NaMtaratura-mANaaNuratakiMkarasuraDDhe / lalamANajaNiyanayaNa-cchaNa'ccharAjaNasamAinne | varayaNakaNagamaNimaya-sayaNA''saNachattacamarabhiMgAre / taha paMcavannamaNirayaNa - kusumadevaM'suyasamiddhe ciMtA'NaMtarasamakAla- saMmilaMtA'NukUlasayala'tthe / savyuttame vimANe, jAyati devo mahiDDhio tato ya cuo saMto, udaggasohaggarUvadhArI ya / jaNamaNanayaNA''NaMdI, niruvakkamadIhaniruyA''U // 88 // // 89 // // 90 // // 91 // // 93 // // 94 // 65 // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 2300 // // 1 // m Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2303-2336 vasatidAne tArAcandakurucandayoHdRSTAntaH lAyannapunnagatto, baMdiyaNugghussamANaguNanivaho / maNikaNagarayaNasayaNA-saNavapAsAyatalalalaNo // 3 // saMpajjamANamANasa-samIhiyaDattho mahAvibhUillo / savvA'isayanihANaM, disi disi pasaraMtajasapasaro 4o punnA'NuMbaMdhipunno, akhaMDachakkhaMDabharahabhottA ya / hojjeha cakkavaTTI, rAyA vA'khaMDamaMDalio // 5 // tadamacco vA seTThI, satthAho yA mahinmaputto yA / saMpAviUNa parame, cArittaguNe tato dhanno teNeva bhaveNaM so, tihiM sattahiM vA bhavehiM niyameNaM / kAUNaM kammakhayaM, khippaM mokkhaM pi pAuNai // 7 // iya bhAvasAravasahI-dANeNa nariMdapunnama'kalaMkaM / vaMchiyapUraNapavaNaM, jaM jAyai taM kimaDacchariyaM acchariyaM puNa taM jaM, uvaroheNA'vi vasahidANAo / aNavarayasAhudasaNa-IsiM paDibandhabhAveNa // 9 // ahamagaimuvagao vi hu, pamAyamayamohio vi muddho vi / paDibuddho kurucaMdo, jAI sariUNa sayameva // 10 // tahAhi ____ "vasatidAne tArAcandakurucandayoHdRSTAntaH" kulabhavaNaM va sirIe, acchariyANaM pi jammabhUmi vya / vijjANamAgaro iya, sAvatthI, nAma Asi purI // 11 // tattha ya namatapatthiva-sirarayaNapahApahAsipayajayalo / nAmeNADAivarAho bhavaNapasiddho mahInAho // 12 tassa ya appaDimaguNo, veNaM yammaho vya paccakkho / samaraMgaNaraNaparihattha-yAe jiNhu vya viNhu vya // 13 // tArAcaMdo nAmeNa, attao rAyalakhaNA'Nugato / niyajIyanivviseso, kurucaMdo nAma se mitto // 14 // aha so tArAcaMdo, juvarAyapayappayANakAmeNa / iyarakumArehito, savisesaM pahio rannA // 15 // aha nivasiNiddhasaviyAsa-caknuvikveyagoyarIbhUyaM / daTuM savattijaNaNIe, rAyasannihinisannAe // 16 // niyayasuyarajjavigdhaM, vibhAyayaMtIe nihuyamegate / bhakvavimissaM kammaNa-muvaNIyaM tassa haNaNaTThA // 17 // avigappiUNa teNa ya, uvabhutaM aha tadutthadoseNa / ruvabalaMDagaviNAsI, pAubbhUo mahAvAhI // 18 // teNa ya vihuramaDasAraM, duguMchaNijjaM ca pecchiya sarIraM / accatasogapattho, tArAcaMdo viciMtei // 19 // adhaNANa garuyarogAuDaurANa, niyasayaNaparihavahayANa / maraNamahavaDannadese, gamaNaM jujjai supurisANa ro |tA ettha nivasiuM meM, khaNaM pi na khamaM viNaTThadehassa / khalasavilAsa'ddhacchIhiM, nicvaM pecchijjamANassa // 21 // to rayaNIe aniyeiUNa, niyapariyaNassa yi 'savattaM / gaMtuM jayA payaTTo, puvyadisAhuttamegAgI accaMtaM vimaNamaNo, saNiyaM saNiyaM kameNa gacchaMto / annaDannanagADagaranagara-gAmaniyaraM ca pecchaMto // 23 // sammeyamahAgiripari-sarammi patto purammi egammi / logo ya pucchio tattha, ko giri bhannai imo ti // 24 // logeNa jaMpiyaM muddha!, dUradesA''gayattaNeNa imaM / ravimiva suvissuyaM pi hu, jai pucchasi tA nisAmesu // 25 // sammeyamahAgirirAu ehu!, jahiM jiNasamUha paricattadehu / nivvANaha pattu surAsurehiM, thuvvaMtu bhattibharanibbharehiM // 26 // pavaNullasaMtatarupallavehiM, savvAyareNa nAvai karehiM / ArAhaNatthu pahi inta bhavya, jo vihagaravehiM nimaMtai vy||20|| nAsamganivesiyacaknulakkhu, thevaM pi dehasokkhANaDaveknu / egaggacittu nivigghu jitthu, paramakkharu jhAyai jogistthu||28|| bhUmiguNeNa jahiM mukkavera, kIlaMti duTThasattA vi paura / muddhA vi jetthu kayapANacAya, devattaNu pAvahiM gayavisAya // 29 // | airammayaguNaraMjiya, paDibhayavajjiya; vilasahiM jahiM kinnaramihuNa / | sabbouyakusumasamuddhara, phalabharamaNahara; cAuddisi chajjati vaNa re evaM nisAmiUNaM, acvaMtaM jAyacittaparitoso / so dehaM caiumaNo, calito titthaM ti kAUNa // 31 // gayaNaggalaggadIhara-karAlasiharovaruddhadisipasaraM / aha uvautto samma, saNiyaM saNiyaM tamA''ruDho // 32 // kayakacaraNavisuddhI, sarasiruhAI gahAya sarasIo / aMsuyasaMjamiyamuho, ajiyA''INaM jiNiMdANaM // 33 // maNirayaNabhAsurANaM, paDimANaM kaMtisaliladhoyANaM / phAliyasiddhasilANa ya, pUyApabhAramuvarayai // 34 // jiNapAyapUyasuhasiddha-khettaguNavaDDhamANasuhabhAyo / ANandasaMdira'ccho, thuI ca iya kAumA''Dhato // 35 // iha nihaNiyamohA-DaNaMtakAlapparuDhaM / pabalajaNaNamaccU-vellimullUriUNaM / darisiyasivamaggA, je gayA siddhivAsaM / sivama'yalamaDaNaMtaM, te jiNiMdA jayaMti // 36 // 1. svavArtAm / 2. iva / 3. pAvahiM = praapnuvnti| (gAthA naM. 36-37 nirNayasAgara presa meM prakAzita prata meM tIna gAthA ke rUpa meM hai|) 66 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2337-2371 vasatidAne tArAcandakurucandayo dRSTAntaH payapaNaipabhAve-NaMpi jesiM asesa-ppavarasuhasaNAhA huMti lIlAe bhavyA / niyayakarayalaM vA-uDaloiyADaloyaloyA, tihuyaNajaNapujjA te jiNindA jayaMti // 37 // iya thoUNa jiNiMde-samuccagirisiharama'varamAruhai / rogaghuNajajjaraM deha-mujjhiuM jAva parituTTho 28nA tAva saraiMdusuMdara-pasaraMtuddAmakaMtipabbhAraM / sIlaMDagabharakkaMtaM ya, dUramoNapiyakAyalayaM // 39 // heTThAmuhalaMbiyadIha-bAhukaranahamaUharajjUhiM / narayAvaDanivaDiyapANi-loyamA''garisayaMta va 40 | amraaclnicvlclnn-aNguliivimlkNtinhmiso| khaMtipamokakhaM dasaviha-maNidhamma piva payAsaMtaM // 41 // phAlihamaNirur3arappaha-girikaMdarasaMThiyaM sudittataNuM / sAhaM ussaggagayaM, pecchar3a suhanivahabhUmi va 42 savasaM ciya maraNaM maha, tAva muNiMdaM imaM namasAmi / iti ciMtiUNa saMbhama-bhariyaDaccho namai so sAhuM // 43 // namiUNa bhattisAraM, rUyaM jA niyai vimhaiyacitto / tA vijjAharamihuNaM, gayaNayalAo samoyariyaM // 44 // harisavasaviyasiya'cchaM paDiyaM calaNuppalammi se muNiNo / guNasaMthavaM ca kAuM, nisannamaDamale mahIpaTTe // 45 // tArAcaMdeNa tato, bhaNiyaM iha bhe kuo samAgamaNaM / keNa va kajjeNa tato, yuttaM vijjAhareNa imaM // 46 // vijjAharaseNIo, pahuNo eyassa baMdaNanimittaM / bhaNiyaM tArAcaMdeNa, bhadda! ko esa muNisIho // 47 // paricattA''bharaNo vi hu, divyAlaMkArabhUsiyaMDago vya / lakhijjai maNuo vi hu, amaNuyamAhappakalio vy||48|| aha khyareNa harisUsiyeNa, acvapayatteNa pucchieNa / paDibhaNiu nisuNi bahuguNasaNAhu, vijjAharaseNIhi ehu nAhu // 49 // jarajammamaraNaraNaraNayabhImu, sayameva muNivi bhavaduhu asImu / rajjammi ThaveviNu niyayaputtu, sussamaNu jAu smsttumittu||50|| sA rAyalacchI acvaMtabhatta, jiM lIlaI khalamahila va catta / jasu ajja vi virahahuyAsatattu, aMteuru viramati no ruyaMtu // 51 // pannattipamokkhapahANavijja, dAsi vya jassu kajjesu sajja / ciru vaDhiya naTTiya jemva kitti, tailokkaraMgi nacciya suditti // 52 // tavasattie jAyaaNegaladdhi, jasu aNuyama rehai suhasamiddhi / jo kuNai akhaMDiu mAsakhavaNu, tasu tullu hou dharaNIe kavaNu // 53 // erisaguNajutau, bhavaha viratau; cArittutamarayaNanihi / ehu muNahi muNIsaru, paNayanaresaru; niruvmkrunnaa'myrsjlhi||54|| iya jaMpiUNa virae, khayare romaMcakaMcuiyakAo / tArAcaMdo bhattIe, taM muNiM paNamai puNo vi // 55 // aha tassa taNuM gururoga-jajjaraM pecchiuM bhaNai khayaro / haMho mahAyasa! tumaM, na kIsa eyassa varamuNiNo // 56 // kappatarukisalayasamaM, payajuyalaM naNu parAmusittANaM / avaNesi rogameyaM, aNappamAhappaguNanihiNo // 55 // evaM vutto parama-ppamoyalacchiM samuvvahaMto so / parimusai mahAmuNiNo, payapaMkyamuttamaMgeNa // 58 // aha muNimAhappeNaM, takkhaNameva ya paNaTThacirarogo / abbhahiyasuruvataNU, tArAcaMdo daDhaM jAto // 59 // paramaparitosasAraM, taddiyahuvaladdhajIviyavyaM va / appANaM mannaMto ya, thoumevaM samADhato // 60 // jaya nijjiyakusumAuha!, vajjiyasAvajjapaDibaMdha! / aMgIkayasaMjamabhara!, samAhiniggahiyamohagaha! // 61 // suravijjAharavaMdiya!, rAgamahAkariviNAsavaranahara! / hariNacchisutikhakaDakkha-bANalakkhehi vi akhuddha! // 2 // tivyaduhajalaNasaMtatta-sattapIUsarisasaMkAsa! / kAsakusumappagAsu-cchalatajasadhavaliyadiyaMta! kalikAlubbhaDapasaraMta-dhaMtahIraMtasivapahapaIya! / nissAmannamahAguNa-rayaNohanihANa! jayasi tumaM 64 rogA''uraMgacAgattha-mittha majjhAgamo vi dhuvamiNhiM / sahalo jAo tuha nAha!, pAyapaMkyapabhAveNa // 65 // tA etto jayabaMdhava!, mAyA jaNago ya baMdhayo sayaNo / tumamevekko muNivara!, Aisasu mae jamiha kicvaM // 66 // aha muNivaiNA joggo ti, kaliya pArAviUNa ussaggaM / sammattuttamamUlo, paMcANuvyayamahAkhaMdho // 6 // tiguNavyayasAhAlo, causikkhAvayamahaMtapaDisAho / bahuniyamakusumakinno, jasasorabhabhariyadisiniyaho // 6 // suramaNuyariddhiphalapaDala-maNaharo pAvatAvapasarahare / uvaiTTho tassa jiNiMda-kahiyasaddhammakalpatarU // 69 // acvaMtasuddhasaddhA-veraggavilaggativvabhAveNa / saddahaNanANasAraM, jahociyaM teNa ya pavanno // 7 // paDibohiUNa evaM, tArAcaMda puNo vi muNivasabho / mukchekabaddhalakkho, kAussagge Thio thimio // 1 // // 63 // 67 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasatidAne tArAcandakurucandayoH dRSTAntaH // 72 // // 73 // // 75 // | dinnA bhaNito ya imaM, aho mahAbhAga ! tumamimaM bhotuM / visakammaNA''ibhoge vi, nibbhao bhamasu nissaMkaM // 74 // gahiyA tArAcaMdeNa, sAyaraM tayaNu khayaramihuNammi / gayaNayalaM uppaie, sA uvabhuttA pahiTTeNa oyario selAo, paguNasarIro kameNa gacchanto / puvvamahoyahitIre, rayaNapuraM nayarama'Nupatto | aikasiNakaMtakuMtala - kalAvarehaMtasIsama'irUiraM / rUvajiyakusumavisihaM, daTThUNaM taM ca gaNiyAe // 76 // // 77 // // 80 // | rUvA''garisivahiyayAe, mayaNamaMjUsanAmadheyAe / bhaNiyA jaNaNI ammo!, jai purisamimaM na ANesi // 78 // tA jIviyavyamujjhAmi nicchiyaM mA karejjasu vigappaM / iya bhaNie attAe, rAyasuo ANIo sagihe // 79 // | nhANavilevaNabhoyaNa-pamuhapaDivattipuvyama'ha tattha / vuttho tIe saddhi, suciraM so niyayagehi vya navaraM attA jaMpar3a A pAye muddhi mayaNamaMjUse! / samaNaM va niddhaNaM dharasi, kIsa eyaM tumaM pahiyaM // 81 // paNaramaNINaM vacche, kulakkamo esa jaM na dhaNahINo / kAmijjai vajjaharo vi, ahava mINajjhao vi sayaM // 82 // dhUyAe jaMpiyaM amma!, tujjha pAyappasAyao hohI / AsattayeNiyaM dhaNa-mimaM pi kiM kAhisi pareNa dA aha niThurehiM vayaNehiM, tajjiyA vAriyA ya sA bahuso / jA neva taM vimuMcati, attAe cintiyaM tAva // 84 // eyammi jIvaMte paDivajjai majjhA neva vayaNamimA / tA uggavisaM dAuM, haNAmi nihuyaM ThiyA'hamimaM // 85 // to egammi avasare, uggavisummissacunnayasaNAho / taMbolabIDago se, uvaNIo tIe paNaeNa // 86 // gahio tArAcandeNa bhakkhio vi ya viyapparahieNa / jAo ya visaviyAro, na puvyaguliyA'NubhAveNa // 87 // hA ! kaha visappaoge vi, no mao esa saMpayaM pAvo / ii tIe jIyaharaNaM, puNo vi se kammaNaM dinnaM // 88 // | teNA'vi tassa guliyA'Nu-bhAvao no ahesi jiyanAso / avi ahiyayarI Arogga- rUvalacchI pavitthariyA // 89 // | vajjA''haya vya musiya vya, sayaNadUrujjhiya vya sA tatto / karapalhatthiyavayaNA, sogaM kAuM samAdattA // 90 // bhaNiyA tArAcandeNa, amma! taM kIsa ajja kasiNamuhI / pecchijjasi paDhamasamubbha-vaMtaghaNapAusasiri vya // 91 // tIe bhaNiyaM he vaccha!, teNa kahieNa ko guNo hohI / hiyama'vi sujuttiyaM pi hu, jaM kAuM neva sakkihasi // 92 // teNaM payaMpiyaM amma!, kahasu kAhAma'haM tuhaM vayaNaM / tIe yuttaM puttaya!, jai evaM tA nisAmehi // 93 // suvisiTThalakkhaNadharo, rUvI suguNo maNoramasarIro / taM vaccha! visayagiddhIe, nihaNama'cireNa pAvihasi // 94 // jaM vAyAmaM na karesi, neva uvavisasi siTThagoTThIsu / devabhavaNA''samesu ya, na kayAi vi jaM ca paribhamasi // 95 // acchinnavisayayaMchAe, vaccha! gacchati harI vi maccumuhaM / kiM puNa tumaM saroruha - muNAladalakomalasarIro // 96 // | dullahalaMbhaM pi hu vatthu - majvaramiha saMghaDejja vihijogA / purisarayaNANa tumhAri-sANa katto puNo ghaDaNA // 97 // tA vaccha! ahaM eyAe, ceva ciMtAe sogasaMtatA / paidiyahahIyamANaM, daTuM tumameva vaTTAmi sacchasahAvattaNao, tArAcaMdeNa paDisuyamimaM ca / navaraM rahammi iyarIe, kacaDameyaM ti sihaM se aha puvyaTThiIe par3a - diNaM pi vaTTaMtayammi sA tammi / ciMtei visAINa vi, agoyaro esa pAviTTho // 2400 // jar3a sattheNa haNijjai, eso tA marai nUNa dhUyA vi / ahaha paDiyArarahiyaM, kerisagaM vasaNamA''vaDiyaM // 1 // iya sogA''ulahiyayA, gihammi ThAuM apArayaMtI sA / ceDIhiM parivuDA nayara-parisaraM niggayA daTTha nu pecchaMtI ya jahicchaM, io tao jalahitIrama'NupattA / diTThaM ca tattha desaM-tarA''gayaM tIe bohitthaM puTTho tavyAsijaNo, katto imamA''gayaM kyA jAhI / teNaM vRttaM dUrAo AgayaM ajja nisi jAhI evaM bhaNie tIe vi, cintiyaM hou sesaciMtAhiM / iha so Arovijjau, nisAe ainibbharapasutto baccai ya dUradesaMta - rammi jaha taha puNo vi na balejja / evaM ca kae dhUyA vi, majjha no jIviyaM car3ahI // 6 // aha jANavattanAho, egaMte tIe bhAsio evaM / puttasameyA ahayaM, tumae saha AgamissAmi teNaM payaMpiyaM amba!, jar3a tumaM icchase samAgantuM / tA majjharattasamae, ajjaM nAvaM sarejjAsi paDiyannaM tIe gayA ya, maMdire Agae ya nisimajjhe / nibbharaniddAsuto, tArAcaMdo sasayaNijje un // 99 // mn // 4 // // 5 // // 7 // // 8 // usu saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2372-2406 to vijjAharamihuNaM, tArAcaMdo ya jhANaviggho ti / bAhiM nIhariyAI, sappaNayaM paNamiuM sAhuM | sAhammio tti saMjAya - paNayabhAveNa teNa khayareNa / tArAcaMdassa visA''i-dosaviddhaMsaNI guliyA 68 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2410-2446 vasatidAne tArAcandakurucandayoHdRSTAntaH dhUyAe pasutAe, saNiyaM ceDIhiM ukviviya nIo / nAvAe egadese, sejjAruDho cciya vimukko // 10 // bhaNio ya tIe nAvAe, nAyago esa majjha puto ti / esA ahaM pi eto, tumamekko amha satthAho // 11 // AmaM ti jANanAheNa, jaMpie bhUrikavaDabhariyA sA / tajjaNadiddhiM vaMciya, jahA''gayaM lahu paDiniyattA // 12 // | mukkaM ca jANavataM, vajjaMtA''ujjaghorarasieNa / buddho tArAcaMdo ya, saMbhamubhaMtanayaNapuDo // 13 // kiM eyaM ko deso, katthA'haM ko va mama iha sahAo / iya ciMtanto jA niyai, tAva pecchai mhaajlhiN||14|| acvaMtacaMDakodaMDa-mukkakaMDaM va sigghavegeNa / ApariyasiyavaDayaM, gacchaMtaM jANavattaM pi // 15 // vimhiyamaNo ya cintai, chAyAkheDDe va iMdajAlaM ya / avibhAvaNijjarUyaM, kimiva mmaaddvddiymimmddhvaa||16|| ciMtA'ikkaMtamadhyayaNa-goyaraM vihalapurisayAvAraM / aghaDaMtaghaDaNaraiNo, hayavihiNo vilasiyaM kiM pi // 17 // tA houmiNhi eyaM pi, kiM pi kiM ettha vihalacintAe / iti bhAviUNa puNaravi, suto sejjAe niccinto||18|| aha uggamaMtaravimaMDalammi, attAe vilasiyaM nAuM / supasannavayaNakamalo, sejjAe samuTThio saMto // 19 // nAvAhiveNa cirarUDha-gADhapaNaeNa bAlamitteNa / kurucaMdeNaM diTTho, jhaDatti taha paccabhinnAo // 20 // AliMgiUNa gADhaM, sasaMbhamaM pucchio ya so teNa / acchariyamimaM kato, yayaMsa! tuha ettha AgamaNaM // 21 // kattha va ettiyakAlaM, sAvatthIo viNikvamittANaM / bhamio si kaha va saMpar3a, puNannavaMgo tumaM jAto // 22 // tArAcandeNa tato, tA naparIniggamAo Arabha / kahio se yuttaMto, jAya nisaMte pabuddho ti // 23 // kurucandeNa vi siTTho, attAe vaiyaro samaggo vi / to nAyatappavaMco, tArAcando vicinter3a rA annaM japaMti kuNaMti, annama'nnaM niyanti sasiNehaM / neharahiyA vikAmiti, annamitthINa thI! cariyaM // 25 // mAyaMgANa vi gaMDaM, jAo cuMbaMti dANalobheNa / bhabharIo viva jubaINa, tANa kiM ettha vayaNijjaM // 26 // ahavA girisiranivaDaMta-sariyakallolacaMcalamaNANa / kavaDakuDINaM rAmANa, nUNa eso cciya sahAyo // 27 // ii cintiUNa bhaNiyaM, haMho kurucanda! kahasu niyavattaM / kiM ettha tuhAugamaNaM, gamaNaM ca puNo kahiM hohii||28|| kaha yA tAo, nivasati, avi kusalaM sayalarAyacakkassa / sutthA sAvatthI yi ya sagAmapurajaNavayA dhnniyN||29|| kurucandeNaM bhaNiyaM, rAyA''eseNa ettha rayaNapure / Aomhi saMpayaM puNa, sAvatthIe gamissAmi // 30 // kusalaM ca rAyacakkassa taha ya nayarIe jaNavayajuyAe / tuha gADhavirahaduhiyaM, ekkaM motuM mahInAhaM // 31 // jadiyahAo taM niggao si, tatto vi pesiyA purisA / savvadisAsu rannA tujjha pauttIe lahaNautthaM * // 32 // |tA rayaNapurA''gamaNaM, jAyaM me bahuphalaM mahAbhAga! / jaM laddho tumamiNhiM, punneNA'takkiyA''gamaNo // 33 // io yatArAcandaM sayaNe, paDibujjhiya jhatti mayaNamaMjUsA / aniyaMtI hA piyayama!, kahiM si iti jaMpirI jaav||34|| roviumA''raddhA! tAya, tIe attAe rayaNaDalaMkAraM / avahariUNaM bhaNiyA, acchinnaM ruyasi kiM vacche! // 35 // tIe kahiyaM pecchAmi, ettha no hiyayavallabhaM ammo! / to kavaDeNa paloiya, sabAhiraDabbhaMtaraM gehaM // 36 // attAe AulAe, yuttaM so vi huna rayaNaDalaMkAro / dIsai manne taM gihi-UNa so ajja naTTho ti // 37 // A pAviTThi! sumuTThA'si, teNa joggA'si ettiyassa tumaM / jA vAriyA vi bahuso, aNurattA niddhANe phie||38|| emAi pavaMcapahANa-yayaNanivaheNa tajjiyA tIe / taha sA jaha jAyabhayA, sahasA moNaM samallINA // 39 // etto ya jalahipAre, pattA nAvA samujjhiuM taM ca / kurucaMdeNa sameo, tArAcando rahAruDho // 40 // vaccatA kAlaNa, patto sAvatthInayarIbAhimmi / jANiyatadAgameNaM, piuNA ya pavesio gehe // 41 // paTTo niyavRttaMtaM kahio sayalo vi se kumAreNa / taTreNa tao rannA, o amacco u karucando // 42 // supasatthavAsarammi, tArAcando nivesio rajje / sayama'vi kayapavyajjo, mariUNa surAlayaM patto // 43 // paurarahajohayAraNa-turaMgavaDDhaMtakosakoTThAro / rAyA tArAcando, niravajjaM rajjamaDaNuhavar3a // 44 // cAraNamuNipuMgavakahiya-dhammamegaggamANaso kuNai / accantabhAvasAraM, pUyai ya jiNiMdabiMbAI // 45 // aha egammi avasare, bahussuyA sUriNo vijayaseNA / aNiyayavihAravittIe, AgayA tattha viharaMtA // 46 // 69 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2447-2483 vasatidAne tArAcandakurucandayo dRSTAntaH mahaIe vibhUIe, tArAcandeNa vaMdiyA te ya / dinnA vasahI sagihe, savisesaM dhammasavaNaTThA // 47 // to aNavarayaM nayabhaMga-saMgayaM bahuviyArabhArasahaM / juttIhiM aviruddhaM, siddhaMtamavissama suNai 48LI iya aNavarayaM samayaM, suNamANeNaM sayA vi navaiNA / saMlehaNA'vasANo, muNio gihidhammaparamattho // 49 // paDibuddhA anne vi ya, tannayarinivAsiNo bahulogA / saddhammavimuhacittaM, ekkaM mottUNa kurucandaM // 50 // taM ca tahAvihamavaloiUNa, rannA vicintimimassa / no uvagAro jAto, mae samaM dhammasavaNe'pi // 51 // jai puNa gehasamIce, ThiehiM sUrIhiM hojja dhammamaI / eyassa par3akhaNaM ciya, muNikiriyAuDaloyaNavaseNa // 52 // tAhe vAhariUNaM, kurucando bhAsio nariMdeNa / haMbho devANuppiya!, jaMgamatitthaM ime guruNo // 53 // tA eyANaM niyamandirammi, thIpasuvivajjie dehi / vasahiM tayaNu nisAmehi, dhammama'rihaMtapannataM // 54 // dhammo cciya doggaimajja-mANamANavasamuddharaNadhIro / saggA'pavaggasuhaphala-saMpADaNakappaviDavI ya // 55 // sesaM puNa khaNabhaMgura-masAramacvantamA''hijaNagaM ca / piyaputtamittadhaNadeha-pamuhamegaMtaso muNasu // 56 // iya bhaNie naravaDaNA, kurucando dhammakammavimuho vi / uvaroheNaM sagihe, uvassayaM dei sUrINaM // 5 // guruNo dhammuvaese, suNei pecchai ya vivihatavanirayaM / IsiM paDibandhabaMdhura-hiyao nicvaM tavassijaNaM // 58 // taha vi hu na bhAvasAraM paDivajjai vIyarAyasaddhammaM / kammagaruyANa kiM yA, rejja sugurUNa saMjogo // 59 // aha kappasamatIe, ThANaMDataramuvagaesu sUrIsu / tArAcando rAyA, ahigayajiNasamayasabbhAvo // 60 // kAriyajiNindabhavaNo, jatApUyA''ikaraNanirayamaNo / aNukaMpAdANA''Isu, jahAvihANeNa vaTaito 61 // gehasamIvanivesiya-posahasAlAe posahujjutto / aTThamIcauddasIsu, annesu ya dhammadiyahesu // 62 // pAsaM piva gihavAsaM, kappiMto pAvaloyaparihArI / pavaruttarottaraguNesu, cittavittiM Thavito ya // 63 // bAhiravittIe cciya cintanto rajjaraTThavAvAraM / saccariesu payarTsa, aNumoyaMto ya dhammijaNaM 64 ArAhaNA'bhilAsI, nimmalapariNAmasaMgao so ya / mariUNa accue divya-devariddhiM samaNupatto // 65 // kurucando vi tahAviha-dhammavihivajjio pamAI ya / aTTajjhANoyagao, mariuM tiriesu uvavanno 66 tatto uvyaTTitA, mahADavIe puliMdago jAto / sattheNa samaM samaNe, vaccaMte pecchiuM tattha // 6 // egaMtanilukkeNaM, teNerisagA purA mayA ke vi / AsI diTTha tti vicinti-reNa sario sapuvvabhayo // 68 // saMbhariyA ya mahAguNa-maNinihiNo sagihe vi dhAriyA muNiNo / tehiM puNaruttadinnA, sariyA dhammovaesA vi||69|| to cintiuM pavatto, mahANubhAvehiM tehiM taiyA'haM / sAsijjanto vi tahA, thammujjogaM na paDivanno // 7 // jai vi hu mahANubhAveNa, rAiNA ThAviyA maha gihammi / guruNo uvayArauTThA, uvayAro taha vi no jAto // 71 // | gurukammaNo kahaM maha, etto hohI sudhammasAmaggI / ahavA kimaDaNeNa vicinti-eNa evaM Thito vi lahuM // 72 // kAUNa aNasaNaM sAsa-NaM ca dhariuM maNammi jayaguruNo / jhAyaMto te cciya sari-No vi sAhemi niykjj||73|| iya nikkalaMkasammatta-saMgato ujjhiUNa AhAraM / kurucando sohamme, mariuM devattama'Nupatto // 74 // evaM vasahipayANaM, uvarohakayaM pi jaNai kallANaM / pAeNa parabhavammi vi, daMsiyakurucandanAeNaM // 75 // tA savvasaMgarahiyANa, tiyasamahiyANa jayajiyahiyANaM / sAhUNa vasahiviyaraNa-paraMmuho kaha buho hojja // 6 // | kiMcasAhUNa vasahidANe, tabbahumANA visuddhibhAveNaM / akalaMkacaraNasevA, kammakhao nibbuI ya bhave // 77 // tahAsommamaNidaMsaNeNaM, keI taddhammadesaNAe pare / takkayadakkarakiriyaM, daTaThaNaDanne pabajjhanti // 78 // | buddhA anne paDibohayaMti, kArinti ceiyagharAI / sAhammiyavacchallaM, renti sAhUNa vihidANaM // 79 // | evaM titthavivaDDhI, thirayA sehANa titthavanno ya / jIvANama'bhayadANaM, tamhA eyammi jaiyavyaM 80 evaM sugurusamIvA-dA''yanniya bhUvaI visiTTesu / vaDejjA kiccesuM, niccaM pi kayaM pasaMgaNa // 81 // | iya karaNasauNipaMjara-tulAe saMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha-caumahAmUladArAe // 82 // ArAhaNAe panarasa-paDidAramayassa paDhamadArassa / rAyAbhihANameyaM, paDidAraM aTThamaM bhaNiyaM // 83 // 70 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2484-2515 pariNAmanAmakanavamadvAram - dharmajAgarikAH ihabhava-parabhava-hitacintanam "pariNAmanAmakanavamadvAram" - puvyuttaguNagaNA'laM-kio vi na viNA visesapariNAmaM / ArAheuM pArai, patthuyamA''rAhaNaM jIvo // 4 // tA pariNAmadAraM, etto bhannai duhA ya taM hoi / gihisAhugoyaratteNa, tattha gihivaggavisayassa // 5 // ihaparabhavaguNacintA', suyasikkhA' kAlavigamaNaM ceva / suyabohaNaM ca suTThiya-ghaDaNA' AloyaNAdANaM // 86 // AuparinnANaM pi ya', aNasaNasaMthAradikkhapaDiyattI / aTThappaDidArAI, imAiM pariNAmadArassa // 87 // "dharmajAgarikAH ihabhava-parabhava-hitacintanam" - tattha ya ihabhavaparabhava-guNacintAdAramevama'vaseyaM / kira puvvadaMsiyaguNo, rAyA sAmannamaNuo vA 88LA kAriyajiNiMdabhavaNo, paTTiyAuNegadhammaThANo ya / logadugasalahaNijja-TThiIe kiccesu vaTuMto // 89 // maMdIkayavisayaraI, dhamme cciya NiccabaddhapaDibanyo / atthovajjaNagiha-vivihajjavAsaMgavirayamaNo // 90 // so annayA kayAI, puvA'vararatakAlasamayammi / jAgaramANo samma, supasanno dhammajAgariyaM // 91 // gurusaMvegaparigato, bhavavAsubbiggamANaso dhaNiyaM / AsannabhAvibhaddo, niuNaM evaM vicintei // 92 // aNukUlakammapariNati-vaseNa keNA'vi aha u tAva mae / aidullaho vi laddho, jammo viulujjlkulmmi||13|| annaDannaguNagaNAuDarovaNekka-rasiyaMtakaraNavittINa / jAyA puNo vi dulahA, mAyAvittANa saMpattI // 14 // |divasayasatthaparamaDattha-gahaNaniuNA ya tappabhAveNaM / baddhivijjAvinnANa-payariso vi ya mahaM jAto // 95 // nijabhuyajuyalabalaDajjiya-maDaNavajjama'vajjavajjiyavihIe / vinioiyaM jahicchaM, daviNaM pi hu uciytthaannes||96|| bhuttA kAmabhogA, abhaggapasaraM maNussapAugA / nipphAiyA ya puttA, taduciyakAyavyama'vi vihiyaM // 9 // evaM sammANiyasayala-ihabhayADavikkhaNijjabhAvassa / ihabhaviyabhUrisaddADai-visayasammANaNAvisayaM // 98 // AlambaNabhariyassa vi, imassa dullaliyamAmagajiyassa / ahaNA vi kira kimaDaNNaM, vijjai AlaMbaNaTThANaM // 99 // jaM negaMteNaM ciya, cintAmaNikappapAyavaDabbhahie / visayA''sattiM mottuM, dhamme cciya niccalo homi // 2500 // ahaha! kusalassa kassa vi, vivegasArassa bhaviukAmassa / payaigaruyassa bADhaM, bhavavAsuvviggacittassa // 1 // saMte vi hu bhogANaM, samaggasAmaggisamudae sabase / tadaDavatthuciMtaNAo, tadappavittippahANassa . // 2 // jammAu cciya niccaM, dhamme cciya kiccabuddhiNo dhaNiyaM / paraloyavisayakiccesu, ceva saMjAyai pavittI // 3 // AsApisAiyAviNaDiyassa, amhArisassa tucchassa / tavivarIyassa bhavA-'bhinaMdiNo puNa imA kumaI . // 4 // eyaM na suyaM diTuM pi, nevameyaM tu neya aNubhUyaM / katthavi kayAvi suviNe yi, ahaha! vihalo gao jammo // 5 // tA tAva imamimamahaM, ihaM tahiM taM ca taM ca mANemi / tadaDasaMmANaNajaNiyaM, jeNa Na dukkhaM khuDukkar3a me // 6 // ahavA imaM tayaM pi ya, aNubhUyaM kiMtu parimiyaM kAlaM / tA tAva kiMpi kAlaM, karemi vaMchA'Nuruyama'haM // 7 // kAlAikkamaNeNa ya, pacchA yocchinnavaMcharicholI / sIIbhUo jaM jaM, kAhaM taM taM suhaM hohI // 8 // ko nAma kira sakanno, karejja evaM viyappaNamajutaM / payaIe cciya karikalaha-kannapAlIcale jIe // 9 // tahA eyaM karemi iNDiM, eyaM kAUNa puNa imaM kalle / kAhAmi ko viciMtai, sumiNayatullammi jiyaloe // 10 // annaM cajar3a tA tattagavesI, tA aNaNubhave vi mANiyaM savyaM / aha na tahA tA tammANa-Ne vi savvaM aNaNubhUyaM // 11 // jaohiyaicchiyAI jaha jaha, saMpajjaMtIha kaha vi jIyANa / taha taha visesatisiyaM, cittaM duhiyaM ciya varAyaM // 12 // kiMcauvabhogovAyaparo, pasameuM maNai visayataNhaM jo / niyachAyaDakkamaNakae, puro'varaNhe pahAvai so // 13 // tahAsuTTha vi bhuttA bhogA, suTTha vi ramiyaM piehiM dArehiM / suTTha vi piyaM sarIraM, hA jiya! kaiyA vi motvyN||14|| suciraM vasiuM saha baMdhavehiM, ramiUNa iTThamittehiM / suciraM pi sarIraM lAli-UNa chaDDevi gaMtavyaM // 15 // 71 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2516-2552 putrazikSAdApanam iTThajaNo dhaNadhannaM, bhavaNaM visayA ya maNaharaNacorA / egapae mottavvA tahA vi kiM gayanimIlA me // 16 // arihaM devo guruNo ya, sAhuNo jiNamayammi paDiyattI / dhammiyasaMsaggI nimma-lo ya boho bhavavirAgo // 17 // emAi mae sammaM, patto paraloyasAhago vi vihI / bhavasayaparaMparAsu vi, dullaMbho maMdapunnANaM // 18 // aha patte tammi mahaM, mahaMtapunnehiM saMpayaM dhammo / ArAheuM jutto, visesao attahiyaheuM // 19 // taM ca na taha kAumaNo vi, vivihagihakiccaniccapaDibaddho / puttakalattA''satto, tarAmi kAuM sunivigdhaM // 20 // tA jAya ajjavi jarA, dUre yAhIo neva bAhiti / jAva pabalaM balaM pi hu, iMdiyavaggo samaggo ya // 21 // jAvaDaNurAgI logo, jAya na cavalataNaM bhayai lacchI / jAva na iTThaviogo, jAya viyaMbhei na kyaMto // 22 // tAva parivAradutthatta-bhAvijiNadhammakhisarakkhaDaTThA / nippaccavAyaniravajja-kajjasaMsAhaNaTThA ya // 23 // niyagaM kuDaMbabhAraM, patte saMkAmiUNa vihipuvvaM / siDhiliyatappaDibaMdho, tappariNatidaMsaNakaeNa // 24 // paramaguruparamapUyA-saMpADaNalakkhaNaM jahA'vasaraM / niyabhattisattisarisaM, motuM davyatyayaM sese // 25 // sAvajjA''raMbhapae, paricvaittANa taNuyamete vi / kArAvaNakaraNehiM, maNeNa yAyAe kAraNaM radA posahasAlamaDaigao, AgamavihisuddhadhammakiccehiM / sammaM bhAviyacitto, kiM pi hu kAlaM kila gamemi // 27 // pacchA puttA'Numao, saMlehaNapuvvayaM jahA'vasaraM / ArAhaNavihimaNahaM, savvapayatteNa kAhAmi 28 iya ubhayalogagoyara-guNaciMtaNadAramAuhiyaM paDhamaM / etto ya puttasikhA-dAraM leseNa kittemi // 29 // "putrazikSA dApanama" - aha puvapavaMciyaubhaya-logahiyadhammapariNaipahANo / so gihavaI niyo yA, ujjhiukAmo gharanivAsaM // 30 // rayaNivirAmabiuddhaM, savvA''yarakyapayappaNAmaM ca / putaM niyagADabhippAya-saMsaNaTThA iya vaejja // 31 // payaIe cciya puttaya!, jai vi viNIyassa guNagavesissa / suvisiTThaceTThiyassa ya, sikviviyavyaM na tuha atthi||32|| ammApiUNa taha vi hu, hiovaesappayANamuvavaNNaM / tA taM par3a saMpai sappa-oyaNaM kiM pi jaMpemi // 33 // vaccha! suguNA vi bhaisAliNo vi, sukuluggayA vi naravasabhA / uccaNajovyaNagahanihaya-buddhiNo lahu visiiyNti||34|| sasiravirayaNahuyAsaNa-pahApavAhA''hayaM pi aNavarayaM / viramai na maNAgaM pi hu, jamhA tAruNNatimiramimaM // 35 // eyammi ya pasarate, phurai kuviyappatArayAcakkaM / pasarai vicittavisayA-bhilAsakaDapUyaNAnivaho // 36 // ummAyaghUyasaMghA, samucchalaMti ya pAviyA'vasarA / paviyaMbhai savvatto, kalusamaI vaggulIvaggo // 37 // sajjo pamAyakhajjoya-yA vi vilasaMti pattapahapasarA / vaggai kuvAsaNApaMsu-lINa sattho 'aNuppittho // 38 // taha vaccha! dappadAha-jjaro vi sisirovayAraniruvasamo / jalaNhANA'NutAro, daDharAgamalA'valevo vi // 39 // taha visayavisaviyAro, anivAro maMtataMtajaMtANaM / lacchimayaMDadhattaM pi hu, asajjhamaMDajaNapaogANaM // 40 // visayasuhasannivAo-bhavA ya niddA nisA'vasANe vi / appaDibohA iha vaccha!, nicchiyaM jAyai jaNANaM // 41 // puttaya! tumaMpi taruNo, udaggasohaggasaMgayasarIro / pavarissariyasaNAho ya, nUNamA''bAlakAlAto // 42 // appaDimaruvabhuyabala-sAlI vinnANanANasaMpanno / evaMguNo ya eehiM, ceva hIrijjasi guNehiM // 43 // na jahA taha paTTejjasu, ekkekko vi hu guNo jao esiM / duviNayakAraNaM kiM, puNesi savvesiM smvaao||44|| tA putta! paritthIpecchaNammi, AjammacaknuviyaleNa / pamammajaMpaNammi, sayA vi acvaMtamUeNa 41 assaccavayaNasavaNe, bahireNaM paMguNA kusaMcaraNe / AlassasaMgaeNaM, savyAsu asiTThaceTThAsu 46 | puyAbhibhAsiNA pANi-loyapIDAvivajjiNA NicvaM / vitahA'bhiNivesaparaM-muheNa gaMbhIrabhAveNa // 47 // uciyamudArataM pi ya, samuvvahaMteNa pariyaNapieNa / logA'NuvittijutteNa, ujjamaMteNa dhammammi 48 sumaraMteNaM cirapavara-purisacariyAI tadaNusAreNa / saMcaramANeNa sayA, baDhiMteNaM ca kulakittiM // 49 // guNakittaNaM kuNaMteNa, guNijaNANaM pamoyamaDaNusamayaM / thAreMteNaM dhammiya-jaNammi parihAriNA''Natthe // 50 // kallANamittasaMsaggi-kAriNA kusalasayalaceTTeNa / savvattha laddhalakneNa, putta! hoyavyamaDaNavarayaM // 51 // iya varseto puttaya!, piyAmahappamuhapurisakamapattaM / mANesu vibhUimimaM, cirabhavasukyAuNusAreNa // 52 // 1. aNuppittho = atrastaH / 72 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2553-2586 putrasyAzikSaNe doSoparivajrakesaridRSTAntaH | aMgIkaresu sayalaM, kuDuMbabhAraM vihehi taccitaM / abbhuddharesu baMdhava-jaNaM pi pINesu paNaigaNaM // 53 // appovarisaMkAmiya-samaggakAyavyabhAramAhuNA maM / paresu vaccha! saMpai, tuha juttaM yaTTiuM evaM // 54 // ukkhittasavvabhArassa, tujjha ahayaM tu saMnihimmi Thio / kallANavallijalakulli-tullasaddhammaguNanirao // 55 // tuha saccariyakalAvADa-valoyaNatthaM kiyaMtamavi kAlaM / ciTThAmi tayaNu tuha aNu-maIe saMlehaNaM kAhaM // 56 // icvevamA''iyAhi girAhiM kaMtAhiM taha maNunnAhiM / suyama'paDiyajjamANaM, daDhapiipaDibaMdhabhAveNa // 57 // paDivajjAviya samma, daMsiyabhamIgayaM pi nihiniyahaM / jANAviUNa lekkhaga-maha vahigAsaMpaDADAigayaM dAvAviUNa dAyavya-matthamuggAhiUNa labbhaM ca / gharabhAranAyagatte, Thavejja sayaNA''ipaccakkhaM // 59 // navaraM kiM pi hu vittaM jiNabhavaNamahUsavAikaraNatthaM / sAhAraNajoggaM kiMci, kiMci sayaNANa pAuggaM // 6 // kiMci savisesasIyaMta-saMtasAhammiovaThaMbha'tthaM / kiMci vi ahiNavapaDiyanna-dhammasammANaNanimittaM // 6 // | bhaiNIdhUyAjoggaM ca-kiMci dINADaNukaMpagaM kiMci / uvayArimittabaMdhava-uddharaNaNibaMdhaNaM kiMci // 62 // dhArejja sahatthe cciya, susAvago saMkilesacAgaDaTThA / iharA jiNabhavaNA''isu, niuMjiuM neva pabhavejjA // 3 // iya sAmannagihIvihI, rAyA puNa sohaNe tihimutte / rajjA'bhiseyapuvyaM, puttaM sapae nivesittA // 64 // kujjA savvasamappaNa-muvadaMsejjA nayakkama NiuNaM / sAmI maMtI raTuM, emAI puvavihiNA u // 65 // sAmaMtamaMtiseNA'hivANa, payaINa sevagANaM pi / naravaiNo vi ya sAhA-raNaM ca sikkhaM payacchejjA evaM kayakAyavyo, pattA''roviyasamatthakajjabharo / pavaruttarottaragaNe. ArAhejjA jahA'bhimae daLI jo puNa dhammapavatto vi, nimmalA''rAhaNA'bhilAsI vi / puvyuttavihANeNaM, narejja suyassa sikkhavaNaM // 8 // neva ya mucchAivasA, uvadaMsejjA savihavavitthAraM / so tassa kammabaMdhAya, hojja yairo vya kesariNo 69 // tahAhi "putrasya azikSaNe doSoparivaja-kesaridraSTAntaH" / kusumatthalaMmi nayare, dhaNasAro nAma Asi varaseTThI / niyayasamuddharariddhIe, dUramuvahasiyasamaNo // 70 // upajAiyasayatosiya-devayadinno aNAmayasarIro / var3aro nAmeNa suo, ahesi ekko paraM tassa // 71 // so puNa samahigayakalo, piuNA taruNataNaM samaNupatto / pariNAvio mahesara-seTThisuyaM viNayavaikannaM // 72 // | aha vijjulayAsarayaDabbha-caMcalatteNa savvabhAvANaM / haricakkisakkavikkama-agoyaratteNa maccussa // 73 // par3akhaNaviNAsasIlataNeNa, acvaMtamA ummassa / dhaNasAro niyayapae, taM ThaviuM maraNamaDaNupatto . // 74 // hA tAya! paramavacchala!, guNaNivahanivAsa! paNaikyatosa! / puraloyaloyaNovama!, kattha gato dehi paDiyayaNaM // 5 // hA tAya! tAyasu mamaM, viogavajjADasaNIe bhijjataM / hiyayaM hiyayasuhAvaha!, niyaputtamuvehase kIsa // 6 // tAya! tae saggagae, gayAi paMca vi imAI saggaMmi / gaMbhIrataM khaMtI sacvaM viNao nao ya dhuvaM / // 77 // tAya! tuha vippayoge, na dukkhamekko ahaM ciya pavanno / viphaliyamaNoraho pai-diNaM pi naNu maggaNagaNo vi||78|| iya jaMpireNa pAmukka-dIhapokkeNa sogavihureNa / vareNa pAraloiya-kiccamasesaM kayaM tassa / // 79 // paidiNadaMsaNasArataNeNa, pemmA'NubaMdhabuddhINaM / kAlakkameNa vavagaya-sogA''vego ya so jAto 8thI puvyapavAheNaM ciya, kuDuMbaciMtAe loyavavahAre / dANA''Isu ya vaTTai, no khaMDai pucapurisakama // 81 // navaraM lacchI tucchatta-muvagayA nA''gayA vaNiyaputtA / desaMtaresu cirakAla-pesiyA lAbhakajjeNa rA nihiNo sunnIhUyA, vaDhipautto khayaM gato attho / dhannA''isaMcayA vi hu, niddaDDhA tivvajalaNeNa // 3 // jaM jatto taM tatto, punnavivajjayavaseNa se naTuM / sayaNo vi parajaNo iva, sayyo vi paraMmuhIhUo // 84 // iya chAyAkheDDe piva, samiNuvaladdhaM va so paloittA / davvAisarUvaM jAya-paurasogo viciMteDa // 85 // paricatakusaMgassa vi, thIjUyavivajjiNo vi hI! majjha / nAyaTThiyassa vi kahaM, savyama'vakkaMtama'tthAI // 86 // ahavA vaccau attho, vijjujjou vya caMcalasahAyo / animittameva sayaNA yi, kIsa vivaraMmuhIhUyA // 8 // huM nAyaM sayaNA vi hu, dhaNabhaMge kajjasiddhiviraheNa / daMsiMti kaha varAgA, paNayaM mai roratullammi // 8 // tAva cciya sayaNA baMdhavA ya, mittA ya hoti maNuyassa / jAya na muccar3a kuvalaya-daladIha'cchIe lcchiie||89|| 73 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2560-2626 // 99 // // 92 // // 93 // // 96 // // 1 // m putrasyAzikSaNe doSoparivajrakesaridRSTAntaH dhaNavajjiyassa ya mamaM etto'vatthANamettha no juttaM / paramA viDaMbaNA kA vi, puvyakamakhaMDaNA jeNa // 90 // ii ciMtiUNa teNaM, kahio khemilaganAmadheyassa / mittassa'nnatthagamA - 'bhilasarUyo savuttaMto mitteNa jaMpiyaM juta-meva desaMtaraMmi tuha gamaNaM / navaraM ahaM pi tumae, samagaM ciya AgamissAmi to do vi niyapurAo, viNikkhamittA suvannabhUmIe / te sigghagaIe gayA, pAradvA tattha ya uvAyA atthovajjaNakajjeNa - 'Negaso aha kahaM pi vihivasao / khettA'NubhAvao viya, uvajjiyaM kettiyaM pi dhaNaM // 94 // teNa ya dhaNeNa rayaNAI, aTTha gahiyAI pavaramullAI / sumariya gihAya tatto, viNiyattA niyapurA'bhimuhaM // 95 // iMtANa ya addhapahe, aipabalatteNa lohapasarassa / khemilagassa payaTTA, samattharayaNaggahaNavaMchA kaha vaMcissAmi imaM kaha va gahisAmi savvarayaNAI / aNavarayamegacitto, ciMtiumeyaM samAdatto aha egammi diNammi, gAmassaMDato gayammi vairammi / rayaNa'TThayagaMThisamA, aMto pakkhittaleTThadalA raiyA avarA gaMThI, vairassa imaM samappaittANaM / rayaNIe vaccissaM iti cinteUNa pAviTTho so jAva gaMThijuyalaM, saMjamai sasaMbhramaM lahuM tAva / bairo samAgato bhaNai, mitta! kiM kuNasi tumameyaM // 2600 // kiM diTTho'hama'NeNaM ti, saMkieNA'vi niyaDiniuNeNa / teNaM payaMpiyaM mitta!, kuDilarUvA hi kammagaI sacchaMdavilasiyAI, vihissa ciMtApahe vi na paDaMti / jaM sumiNe vi na dIsai, taM pi balA kajjamA''vaDai // 2 // evaM vibhAviUNaM, kayaM mae rayaNagaMThijuyalamimaM / mA egaTThANaThiyaM, paNassihI kahavi hatthAo tA niyarayaNacaukkassa, gaMThimegaM tumaM dharasu hatthe / avaraM ca ahaM dhAremi, hou daDharakkhaNA evaM | iti saMsiUNa - sammohamUDhahiyaeNa vairatthammi / sArarayaNANa gaMThI, baddhA iyarA ya niyagakare to tattheva paMsuttA, saMpatte kahavi majjharatammi / taM leTTugaMThimA''dAya, khemilo niggao turiyaM gaMtuM joyaNasattaga-mucchoDar3a jAya taM rayaNamaMThiM / tA pecchar3a puvyanihitta - leTThasayalAI se aMto hA asivatukkattiya - sacchaMduddAmavilasiyasahAva ! / pAvavihi! kimiva tumae, mama ciMtiyamannahA vihiyaM haMdi puvyabhavubbhUya - bhUripAvassa dukkhadAitaM / mittaviyogatthakayaM phalajaNagatteNa nivyaDiyaM manne suddhasahAvassa, tassa mittassa vaMcaNAjaNiyaM / pAyaM iha jamme cciya, ucaTThiyaM pittapAgaM va evaM samullavanto, sogamahAbharasamotthayasarIro / saMjamio iva bajjA - hau vya ThAUNa khaNamekkaM acvaMtachuhA'bhihao, maggaparissamakilAmio bADhaM / bhikkhaM bhamiuma'satto, gihammi egaMmi ya paviTTho // 12 // bhaNiyA taggihavilayA, ammo ! me dehi bhoyaNaM kiMpi / Asa'ggalAe khaliyaM, jAva'jja vi jAr3a no jIyaM // 13 // | taddINavayaNasavaNubbhavaMta-karuNAe tIe sappaNayaM / AraddhaM dAu navara - mA''gao jhatti gihanAho // 14 // so taM ca pajemaMtaM, pekkhiya rosA'ruNacchivicchoho / A pAye ! mar3a gehAu, niggae posasi viDe taM // 15 // | iya nibbhacchiya gihiNi, khemilamuvaNei rAyapurisANa / eso akajjakAritti, tesiM purato niver3atA // 16 // bhayakaMpaMtasarIro, vicchAyamuho ya so tao tehiM / kahio jAro tti nivassa, teNa vajjho ya ANato // 17 // to virasamA''rasaMto, so nIo tehiM vajjhaThANammi / bhaNito ya iTThadevaya - ma'Nusumarasu re! tumamiyANi // 18 // | bhayavasavisaMThulaM'takkha - rAe vANIe kiMpi jaMpato / ullaMbiuM vimukko, dIhararajjUe rukkhammi | aha jAvajja'vi nIharar3a, neva jIyaM kahaMpi tuDijogA / tA ullaMbaNarajjU, tuTTA paDio ya so jhati // 20 // sisiravaNamArueNaM, maNAgamA''sAsio khaNadveNa / maraNamahAbhayavihuro, ThANAu tao lahuM calio jAva ya kettiyamettaM pi, bhUmibhAgaM sa jAi vegeNa / tAva tamAlamahAtaru-talammi pecchar3a muNi egaM sajjhAyaM kuNamANaM, varaviNAveNuvijaivANIe / tassavaNa'kkhitakuraMga - vaggasevijjamANapayaM to acchariyabbhUyaM taM vaMdittA mahIe uvaviTTho / jogo ti lakkhiUNaM, muNiNA vi payaMpio evaM haMbho devANuppiya!, aNAisaMsArama'NusaratANa | jIvANa vaMchiyatthA, ke vi ya sijjhanti kaha vi paraM bhattI jiNesu mettI, jiesu tattI gurUvaesesu / pII sIlaguNaDDhesu, taha maI dhammasamma // 10 // // 11 // // 19 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // 1. pattapAgaM = prAptavipAkam / // 97 // // 98 // // 99 // // 4 // // 5 // En // 7 // // 8 // usu 74 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2627-2663 putrasyAzikSaNe doSoparivajrakesaridRSTAntaH - kAlanirgamanadvAram parauyayAre vittaM citaM paraloyakajjaciMtAe / dhammapahANo jammo, niruvamapunnANa jai hoi // 27 // laddhe yi dullahe mANu-sattaNe dhammaguNavihUNANa / yoleMti jANa diyahA, vihala cviya tANa te neyA // 28 // tANa yaramajaNaNaM ciya, jaNaNe yi hu yaramaDarannapasubhAyo / dhammaguNavirahiehiM, jehiM jammo kao vihalo // 29 // AsannaM ciya jesiM, mahANubhAyANa bhAvibhaddattaM / dhammapavittipahANAiM, jaMti tesiM ciya diNAI // 30 // te cviya dhannA te punna-bhAiNo tANa jIviyaM sahalaM / dhammujjayANa jesiM, ramai maI neva pAvesu // 31 // evaM muNiNA kahie, niyaduccarieNa jAyaveraggo / pavyajjaM paDiyajjar3a, nemilago suddhabhAveNa / // 32 // etto ya so mahappA, vairo mittA'valoyaNaM kAuM / tavirahahuyavahA''ula-deho kaha kahavi dINamaNo // 33 // kusumatthalaMmi patto, kayaM ca se pAraloiyavihANaM / rayaNaviNivaTTaNeNa ya, jAyA paurA samiddhI ya // 34 // bhoge bhuMjatassa ya, jAto kAlakkameNa se putto / supasatthayAsarammi, abhidANaM kesari ti kayaM // 35 // aNukUlayAe kammodayassa, thevujjame vi niravajjA / dhaNasaMpattI jAyA, sayaNA vi hu sammuhIhUyA // 36 // to teNa ciMtiyaM lacchi-yajjio savyahA ihaM maNuo / tUlalavakAsakusumaM ya, nUNaM lahuyattaNamuvei // 37 // tA eto upari mae, rakneyavyaM dhaNaM sajIviyaM va / eeNa viNA nUNaM, putto vi hu paribhavaM kuNai // 38 // iti ciMtiUNa savyo, atthacao sAyaraM sahattheNa / nikkhitto dharaNiyale, suyaM pi dUre ThaviMTeNa // 39 // aha annayA kayAi, so khemilagA'bhihANasAhuvaro / suttautthapAragAmI, vicittatavasosiyasarIro // 40 // aNiyayavihAracariyAe, viharemANo samAgato tattha / vareNa yaMdio taha, kaha kahavi ya paccabhinnAo // 41 // avitakkiyataduvAgama-vaTuMtA''NaMdasaMdira'ccheNa / bhaNio ya sabahumANaM, bhayayaM! ko esa yutaMto // 42 // pAyeNa mae tujhaM, paMcattagamo vitakkio Asi / taha tesu tesu ThANesu, pehaNeNa vi adiTThassa // 43 // tAhe muNiNA nicchauma-meya savyA jahaTThiyA vattA / niyagA savittharaM tassa, saMsiyA sacchahiyaeNa AyanniUNa ya ima, paramaM vimhayamuvAMgao vairo / paDibohio ya muNiNA, vicittajutIhiM vayaNehiM // 45 // abbhuyagao ya teNaM, saMsAruvyeyamuvyahaMteNa / saggApavaggaheU, dhammo savyannupannato // 46 // pAlei niraiyAraM, taM ca payatteNa paramasAhujaNaM / acvaMtabhattijuto, paidiyahaM pajjuvAsai ya . 4LI; theratami ya patte, teNa suo kesarI niyayaThANe / Thavio sayaM ca pavaro, pAraddho dhammakammavihi // 48 // nayaraM sucirAyAseNu-yajjiyaM nihigaNaM mahinihittaM / mucchAvaseNa sAhai, pucchijjato vi na suyassa // 49 // ajjaM kahemi kallaM, kahemi evaM payaMpar3a sayA vi / jANato vi hu niyajIvi-yavyama'ithoyadiyahathiraM // 50 // sattovaroharahie gihegadese ya posahA''IhiM / ArAhaNAbhilAseNa, cittaparikammaNaM kuNai // 51 // putto vi piyaramaDacvaMta-theramuyalakkhiuM par3akhaNaM pi / atthaM pucchar3a so viya, acchai sAmAiyaMmi Thio // 52 // no kiMpi kahai aha so, annammi diNammi maraNamaDaNupatto / iyaro ya teNa duktreNa, dukhio jaayviylmnno||53|| hA! hA! nihiNo dharaNIe 'sotthayA te kahaM muhA vigayA / hA! hA! aNajja he tAya!, puttaverI tumaM paramo // 54 // thI thI dhammo yi hu tujjha, mUDha! thI thI viyeyasAro te / iya vilavaMto saMto, mariuM tiriyattaNaM patto // 55 // iya so thammatthI yi hu, jAto puttassa kammabaMdhAya / dhammatthINaM puNa kamma-baMdhaheuttaNama'juttaM // 56 // teNaM ciya bhuvaNaguru, vIro taha parisayAlamajhe vi / annattha vihario tAva-sANamaDappattiyaM nAuM // 5 // te dhannA sappurisA, te cciya saddhammakammapaDiyannA / je no hoti nimittaM, jIvANaM kammabaMdhassa // 58 // bahubhavaparaMparAvera-bajjaNaTThA suyaM ThayeUNa / jatteNa samAhIe, tA dhammammi jaejja gihI // 59 // iya puttasikkhapaDidAra-mettha bIyaM imaM samakkhAyaM / eto ya kAlavigamaNa-paDidAraM taiyama'kvAmi __ // 60 // "kAlanirgamanadvAram" - so puvyutto saDDho, rAyA yA puttanihiyaniyayapao / tappariNaimayaloiu-kAmo jA kiMpi kira kAlaM // 1 // acchiumicchai tA savya-sattasaMtANabAharahiyammi / saccariyajaNA'hiTThiya-peraMte payaisomaMmi .. // 2 // suvivittaMmi paese, parivArAuNumayasuddhacitteNaM / parisuddheNa daleNa ya, viDa-vilayAsaMgaparimukkaM // 63 // 1. susthitAH = suguptaM sthitaaH| 75 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazapaDimAvarNanam saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2664-2701 suvisiTThamaTThathirathora - thaMbhama'ighaNakavADasaMpuDayaM / masiNasamabhittibhAgaM, sumaTThamaNibhUmivaTTaM ca | sukarapaDilehapamajjaNaM ca pavisaMtasattacittakaraM / bahusAvagapAuggaM, tikAlasAhAraNasarUvaM uccArabhUmijuttaM, pAvamahArogilogapaDiyAraM / saddhammosahasAlaM, posahasAlaM karAyejjA // 67 // // 68 // // 70 // // 71 // | ahavA pAraddhavisuddha - dhammakaraNociyaM purA siddhaM / pehejja kiMpi gehaM taM ciya paguNaM karAyejjA tattha ya pasatyadhamma'ttha- ciMtaNakkhittacittavAvAro / sAvajjakajjaparivajja- gujjao pAyamA''sajja kaiyA vi vAyaNAe, kaiyA vi ya pucchaNAe kar3ayA vi / pariyaTTaNAe kar3ayA vi, satyaparamatthaciMtAe // 69 // kaiyA vi ya jhANeNaM, moNeNa kayAi saMkuciyagato / vIrAsaNA''iNA taha, AsaNabaMdheNa kaiyAvi kaiyA vi duvAlasa bhAva - NANa paribhAvaNeNa kar3ayA vi / saddhammakahAsavaNeNa nejja kAlaM samAhIe uciyasamae ya muNiNo, siddhaMtamahArahassamaNinihiNo / bahumANabhattimaMto gaMtUNaM pajjuvAsejja bhoyaNakAle ya tahA, tAya! pasIyaha aNuggahaM kuNaha / eha maha maMdiraMmI, saMpai AhAragahaNaDatthaM iya putteNa saviNayaM, AhUo thimiyamANaso saNiyaM / gaMtUNa ghare vihiNA, rahio mucchAe bhuMjejjA taha pavaravIriyavasA, sai sAmatthammi attahiyakaMkhI / savisesujjamajutto, maimaM paDimAu paDivajje tAo puNa ekkArasa, saMkhAe sAvagANa bhaNiyAo / daMsaNapaDimA''IyA, jiNehiM iya mahiyamohehiM "ekAdazapaDimAvarNanam " // 72 // // 81 // // 82 // daMsaNa' vaya' sAmAiya, posaha' paDimA abaMbha' saccite' / AraMbha' pesa' uddiTTha - vajjae" samaNabhUe ya" [dAragAhA ] // 77 // | puvyapavaMciyaguNamaNi - pasAhio sAyago mahappA so / paDhamaM daMsaNapaDimaM, paDivajjai tIe puNa sammaM // 78 // micchattapaMkaviyalattaNeNa, theyaM pi kuggahakalaMkaM / nA''yarai jeNa micchatta-meva tassAhaNAyA'laM // 79 // | hojja NaDaNAbhogajuo, na vivajjayavaM tahesa dhammaMmi / atthikkA''iguNajuo, suhA'NubaMdho niraiyAro // 80 // naNu puvvaparuviyaguNa - gaNassa sussAvayassa sammatte / vijjaMte vi kimeyaM, daMsaNapaDimA puNo bhaNiyA bhannai iha AgAre, rAyA'bhiogA''iNo vi vajjer3a / paripAler3a ya sammaM aTThavihaM daMsaNA''yAraM | iya savisesaM daMsaNa - paDivattipahANabhAvamA''sajja / daMsaNapaDimA paDhamA, nAyavyA sAyayassa bhaye naNu jo nisaggao yA, ahigamao vA vi jAyasuhaboho / devagurutattagoyara - garuyavivajjAsajaNagaM ti nAUNaM micchataM, paccakkhar3a daMsaNaM pavajjai ya / taM par3a paDivattikamo ko Nu bhave bhaNNae eso sa mahappA daMsaNanANa- pamuhaguNarayaNarohaNagirINaM / suguruNa bhattisAraM, kayappaNAmo payaMpei tumha samIye bhaMte!, karaNeNaM kAraNeNa'NumaIe / maNavAyAkAehiM jAvajjIvaM pi micchataM paccakkhiUNa nIsesa - mokkhasaMpADaNekkakappataruM / jAvajjIvaM sammaM sammataM saMpavajjAmi ajjappabhir3aM ma'jjhaM, jAvajjIvaM pi paramabhattIe / sammattasaMThiyassa, hou imA bhAvapaDiyatI aMtaraarihaNaNAo, devo arihaM khu devabuddhIe / nivvANasAhagaguNANa sAhaNA sAhuNo guruNo | jiNapahupaNIyajIvA''r3a - tattamayasamayasatthasaddahaNaM / nivyuipurappayANe, pauNappayavIpaDisamANaM hou ya me paIdiNa-muciyapUyapuvyaM jigiMdavaMdaNayaM / susamAhiyamaNavaikAya - vittiNo tisu vi saMjhAsu dhammA'bhippAeNa ya, na kappae kiM pi maha samAyariDaM / loiyatitthesu NhANa - dANapiMDappayANA''I taha aggihuNaNakiriyA, ghaDivAhaDigA''ijuttahaladANaM / saMkaMtigahaNadANaM, kannAhalavisayadANaM ca saMDapariNayaNakaraNaM, tilagulakaNagakayadheNudANaM ca / kappAsapavAgoloha - pamuhadANaM taha'nnaM pi dhammamaIe nA'haM dAhaM jamhA adhammavisae vi / dhammamaIe niyeso, nAsai pattaM pi sammattaM jaM sammattaM sutte, avivajjAso maIe niddiTTho / so puNa puvyuttesuM payattamANassa kaha hoi no me saMpai kappar3a, kutitthapaDibaddhadeyaliMgIsu / devaguruNo tti kAuM, paDivatI dhammabuddhIe no maha tesu paoso, maNayaM pi na bhattimettama'vi kiMtu / devaguruguNaviogA, tesu udAsattaNaM ceva ko nAma kira sakanno, kaNagaguNavivajjie vi vatthummi / kaNagaM ti mahaM kujjA, kaNagaDatthI jar3a vi so gADhaM nahi akaNagaM pi saMtaM, jaNeNa gahiyaM pi kaNagabuddhIe / kaNagappaoyaNAI, sAheumaDalaM paraM vatyuM oddA // 65 // // 66 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 83 // // 84 // // 85 // oddo // 87 // // 88 // // 89 // // 90 // // 91 // // 92 // sm mxxn // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 2700 // // 1 // 76 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2702-2736 ekAdazapaDimAvarNanam - mithyAtve andhaputrasyadRSTAntaH | gayarAgadosamohattaNeNa, devassa hoi devataM / taccariyA''gamapaDimANa, daMsaNA taM ca vinneyaM | sivasAhagaguNagaNagauraveNa, satthaitthasammagiraNeNa / iha guruNo vi gurutaM, hoi jahatthaM pasatthaM ca evaM niyaniyalakkhaNa- lakkhiyaphuDadevagurusarUyassa / tatthuttatattapaDivatti - rUvasammattapaDimA me bhavau davyavisuddhA, dullaMbhaguNappahANadavvehiM / sattIe daMsaNaMDagANaM, gauraveNaM pagidveNaM khetavisuddhA savvattha, devagurugoyarA hu paDivattI / tulla cciya majjha paraM, sIyaMteyaravibhAsAo | kAlavisuddhA sA nira- iyAraparipAlaNeNa jAjIyaM / bhAvavisuddhA vi daDhaM, haTThappahaTThattaNaM jAva ahavA bhAveNevaM, sAiNigahapamuhadosagayasanno / ummattukkhayacitto ya, jAya na bhavAmi kiM bahuNA | jAya ya daMsaNapaDimA - pariNAmo kaha vi novadhAyavasA / parivaDai tAva majjhaM, daMsaNapaDimA imA hou etto saMkaM saMkhaM vitigicchaM taha kutitthisatthassa / saMthavapasaMsaNAi ya, vajjaissAmi jAjIvaM naravaigaNabaladevaya-abhiyogA ettha mokkalA majjha / vittiabhAvo piimAi - pamuhaguruniggaho ya tahA | iya kayapaDimApaDivatti - suMdaraM sAvagaM gurujaNo vi / ubbavUhar3a kayapunno, dhanno ya tumaM ti jeNa ihaM te dhannA tANa namo, te cciya cirajIviNo buhA te ya / je niraiyArameyaM, dharaMti sammattavararayaNaM eyaM hi paraM mUlaM, kallANANaM tahA guNagaNassa / eeNa viNA'NuTThANa - ma'phalamucchraNa puSkaM va aviya" mithyAtve andhaputrasyadRSTAntaH" kuNamANo vi hu kiriyaM, pariccayaMto vi sayaNadhaNabhoe / diMto vi duhassa uraM, jiNai na aMdho jaha vipakkhaM // 15 // taha liMto vi nivittiM, pariccayaMto vi sayaNadhaNabhoe / diMto vi duhassa uraM, micchadiTThI lahar3a na sivaM // 16 // ettha ya aMdhakkhANaya-mevaM akkhaMti kira vasaMtapure / nayare rAyA nAmeNa, Asi riumaddaNo tassa // 17 // aMdho ahesi putto, paDhamo bIo ya divyacakkhu ti / ajjhAvagassa paDhaNaDattha-mappiyA te ya naravaiNA // 18 // gaMdhavyappamuhAo kalAo, aMdho tti teNa jeTThasuo / jANAvio tadiyaro, dhaNuveyA''Io savvAo // 19 // aha paribhUyaM muNiUNa appayaM, vigayacakkhuNA vRtto / ujjhAo kIsa na mai, satthaM tuM sikkhavesi ti // 20 // ujjhAeNaM jaMpiya-maho mahAbhAga ! cakkhurahiyassa / kaha tujjha tama'hamujjo - giNo vi pAremi parikahiuM // 21 // | aMdheNaM paDibhaNiyaM, jar3a vi hu evaM tahA vi maM ahuNA / sikkhavasu dhaNuvveyaM, aha taggADhovaroheNa // 22 // ucaiTTho guruNA se, teNa vi nAo subuddhivibhaveNa / jAo ya saddavehI, cukkar3a na kahaM pi lakkhassa // 23 // evaM te dovi suyA, kalAsu kusalattaNaM paraM pattA / annammi ya patthAve, samAgayaM tattha paracakkaM // 24 // aha so kaNiTThaputto, piuNo ANAe pavarabalakalito / Ahavavihiparihattho, calio riucakkama'kkamiuM // 25 // kaha jeTThe vijjaMte, kAumimaM jujjae kaNiTThassa / iti jaMpiUNa sAmarisa - ma'samakovaM parivahaMto riusennaM par3a aMdho yacca'to sAsio imaM piuNA / vaccha! niyabhUmigAe uciyaM ciya jujjae kAuM na ya suTTha kalAkusalo vi, pabalabhuyajuyalabalasaNAho vi / diTThiviraheNa kAuM, tumama'rihasi samaravAvAraM // 28 // iccAibhUrivayaNehiM NegavArAu vArio vi bahuM / avaganniUNa aMdho, daDhakaMkaDanU miyasa karaDataDapagaliyamayaM, nibiDaguDA''DovakappaNAbhImaM / AruhiUNa gayavaraM, nihario jhatti nayarAo | saddA'NusArapammukka- maggaNuppIlachAiyadiyaMto / paracakkeNaM saddhiM, jujjheNaM saMpalaggo ya aha savyato saddA'Nu - sAranivaDaMtaghAyasaMghAyaM / daTThUNa muNiyattattA, riuNo moNaM samallINA riusaddaM asuNato, tatto aMdho pahArama'kuNaMto / pAraddho haNiuma'rIhiM, savvao vihiyamoNehiM moyAvio ya kahakahavi, bhAuNA so sacakkhuNA jhati / diTTaMtovaNao iha, paDhamaM ciya daMsio ceva // 34 // patthuyametto bhannar3a, jAjIyaM daMsaNaM gihI ghetuM / pacchA ya niraiyAraM, daMsaNapaDimaM pavajjei aha taM sammaM paripAli-UNa tagguNajuo puNo bIyaM / vayapaDimaM paDivajjai, tIe puNa giNhar3a vayAI // 36 // | pANivahA'liya addatta - baMbhapariggahanivittiruvAI | baMdhA''I aiyAre, vajjai ya ime sujatteNa // 26 // // 27 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 35 // // 37 // ALo // 39 // | savisesadhammasavaNA''iesu, kiccesu baTTaI sammaM / aNukaMpArasarasiyaMData - karaNavittI ya havai sayA aha taiyaM sAmAiya-paDimaM puvyovaiTThaguNakalio / paDivajjei mahappA, sammamudAsINayA''ijuo 77 n ww // 4 // // 5 // En // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2740-2776 mithyAtve andhaputrasyadRSTAntaH - sAdhAraNadravyaviSayavarNanam udAsINaya 1 majjhattha 2-saMkilesavisuddhIo 3 / aNAulata 4 asaMgataM, 5 ee paMca guNA ihaM // 40 // jehiM tehiM jaha taha, bhoyaNasayaNA''iehiM cittassa / jo saMtoso jAyai, sA hu udAsINayA buttA // 41 // sAmAiyapaDhamaMgaM, esA. ya visuddhikAraNatteNa / bhaNiyA jiNehiM saMpar3a, bhannai majjhAtthavittI u 42 esa sayaNo paro yA, iya buddhI payaitucchacittANa / payaIe viulacittANa, puNa imaM jayamavi kuDuMbaM // 43 // jamhA aNAinihaNe, saMsAramahAsare saraMtANaM / bahubhavasayaajjiyakamma-rAsivasagANa sattANaM // 44 // annonnamaDaNegaviho, kasseha na keNa ko va saMbaMdho / saMjAo iya ciMtA, jA sA majjhatthavittI u // 45 // aha saMkilesavisuddhI, bhannai saMvasai jehiM saha tANaM / annANa ya dunnayadaMsa-Ne vi jamaNakkhapariharaNaM // 46 // ThANagamasuyaNajAgara-lAbhAUlAbhAiesu savvattha / jo harisavemaNassA-bhAvo so puNa aNAulayA // 47 // aha kaNayakayavaresuM, mittA'mittesu sokkhadukhesu / bIbhacchapecchaNijjesu, taha ya thuivAyaniMdAsu 48 annattha ya vivihamaNo-viyArakAraNasamAgame vi sayA / samacittattaM jaM taM, asaMgayaM biMti jayapahuNo // 49 // eyANaM samudAo paMcaNha guNANa paramasAmaiyaM / ahava udAsattaM ciya, ekkaM takkAraNaM paramaM // 50 // kiM bahuNAsAvajjajogavajjaNa-niravajjajogasevaNAruvaM / sAmAiyamittariyaM, gihiNo paramaM guNaTThANaM // 51 // iya taiyAe samma, karei sAmAjhyaM sa paDimAe / maNaduppaNihA''NAI, tahA'IyAre ya pariharar3a // 52 // puvyappaDimAjutto, aTThamImAIsu payadiyahesu / paDivajjaI cautthIe, posahaM cayihaMpi gihI // 53 // | appaDiduSpaDilehiya-sejjAsaMthAragA''i vajjei / sammaM ca aNaNupAlaNa-mA''hArAIsu eyAe // 54 // | aha paMcamapaDimAe, posahadivasesu egarAIyaM / so paDimaM paDivajjar3a, puvyoiyasavvaguNajutto // 55 // asiNANo diNabhoI, abaddhakaccho diNammi kyabaMbho / ratiM parimANakaDo, paDimAyajjesu diyahesu // 56 // jhAyai paDimAe Thio, tiloyapujje jiNe jiyakasAe / niyadosapaccaNIyaM, annaM yA paMca jA mAsA // 5 // chaTThIe baMbhacArI, rattiM pi sa hoi nayari savisesaM / jiyamoho avibhUso, ThAi rahe saha na itthIhiM // 58 // cayai ya aippasaMga, siMgArakahaM ca jAva chammAsA / puyAiyapaDimAsu, paDibaddhamaNo ya apmaaii| // 59 // sattamapaDimAe puNo, sacittamA''hAramesa pariharar3a / pubyoiyaguNajutto, apamato satta jA mAsA // 60 // AraMbhamaTThamIe sAvajjaM kAravei pesehiM / puvyapavattaM na sayaM vittikae aTTha jA mAsA // 61 // navamIe pesehi vi, sAvajjaM kArayei nA''raMbhaM / dhaNavaM saMtuTTho putta-bhiccanikkhittabhAro ti // 62 // logavavahAravirao, thevamamatto ya paramasaMviggo / eso puvyapavaMciya-guNajutto jAya nava mAsA // 63 // dasamIe taduddeseNa, jaM kaDaM taMpi bhuMjar3a na bhattaM / churakyamuMDo koI, sihAdharo yA havejja gihI // 4 // puTTho ya nihANA''I, sayaNehiM kahejja jar3a sa jANejjA / puvyapaDimAsamaggo, dasa mAsA jAba viharejjA // 65 // egArasIe eso, khureNa loeNa vA vi muMDasiro / rayaharaNoyaggahadhArI, samaNabhUo daDhaM vihare dUdhI navaraM sayaNasiNehe, avvucchinne tahAvihe kahayi / sannAyasannivesaM, daTuM bacvejja niyasayaNe 6LI tattha vi so AhAraM, sAha viva esaNAe uvautto / kayakAriyADaNamoyaNa-vivajjiyaM ceya giNhejjA // 68 // aha tassa'bhigamaNAu, puvyAuttaM tu bhattasUyAI / kappai AhAragayaM, pacchAuttaM tu no kappe // 69 // tassa ya bhikkhaTThAe, gharappaviTThassa jujjae yottuM / paDimovagayassa mahaM, bhikkhamaho deha gihiNo ti // 70 // evaM ca viharamANo, ko si tuma iya pareNa so puTTho / saDDho sAvagapaDimA-paDivanno haM ti paDibhaNai // 71 // evaM ukkoseNaM, ekkArasa-mAsa jAva viharei / egAhAdiyareNaM, sesAsu vi iya jahanneNaM // 72 // sammattAsu ya eyAsu, kovi dhIro gahejja pavvajjaM / anno gihatthabhAvaM, vaejja puttA''ipaDibaMdhA // 73 // gehaTThio ya saMto, pAyaM pammuktapAvavAvAro / sai sAmatthe sIyaMta-jiNagihA''I paDiyarejjA // 4 // "sAdhAraNadravyaviSayavarNanam" - tadaDabhAve sAhAraNa-davyavaeNa vi karejja tacciMtaM / sAhAraNaDatthaviNioga-visayamiya navari jANejjA // 75 // jiNabhavaNaM1 jiNabiMbaM2, tahajiNabiMbANa pUyaNaM taiyaM3 / jiNapayayaNapaDibaddhAiM, potthayANi ya pasatthAI // 76 // 78 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2777-2812 jinabhavanaM - jinabimbaM nivvANasAhagaguNANa, sAhagA sAhuNo, ya5 samaNIo6 / saddhagmaguNA'NugayA, susAvagA sAvigAo tahA8 // 77 // posahasAlA 9 daMsaNa- kajjaM pi tahAvihaM bhaye kiMpi 10 / evaM dasa ThANAI, sAhAraNadavyavisao ti "jinabhavanaM" n // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 84 // // 85 // 5865 // 87 // blo // 89 // // 91 // tattha ya samaNA aNiyaya-vihAracariyAkameNa jahasutaM / aNupuceNa purAIsu, mAsa - caumAsakappeNa paDibaMdhapariccAeNa, davvakhettA''iesa viharaMtA / taha sAvagA vi vANijja - titthajattA''ikajjeNa muNiyA''gamaparamatthA, jiNasAsaNaparamabhattisaMjuttA / gAmA''garanagarAIsu, kira caramANA payatteNa | maggA'NulaggagAmA''iesu, jiNabhavaNapamuhaniyapakkhaM / gAmaduvAra'bbhAsAi- saMThiyaM pasiNayaMti jaNaM tavyayaNAo atthi tti, sammama'vagamma jiNagihA''IyaM / gacchaMti tattha vihiNA, pamoyabharapulaiyasarIrA // 83 // jar3a tAya thirA tA paDhama-meva ciavaMdaNaM jahuttavihiM / kAUNaM jiNagehammi, bhaggaluggAi pehaMti aha UsugattaNaM tA, saMkhittayaraM pi paNamiuM pacchA / tassaDiyapaDiyamaMgaM, pehaMti hojja taM kaha vi tatto kuNaMti sAmattha- saMbhave sAyagA u taccitaM / taddesaNAduvAreNa, ceva muNiNo vi jahajoggaM | ahavA sadesaparadesa - gAmanagarA''garAiThANesu / saccariyajaNA''innesu, sAvagehiM virahiesu paridubbalasAvagasaMga - esu vA udayivatthupurisesu / jaM hojja jiNagharaM jiNNa - siNNaparisaDiyapaDiyAI vihaDiyasaMdhicayaM vA, parikhINaduvAradesapihaNaM vA / desaNapayaTTamuNijaNa-muhAu taM ahava logAto socyA kiMpi kahiM piva, daThThe sayaM sAyago viciMtejjA / aNurata aTThimiMjo, jiNasAsaNabhattirAgeNa // 90 // keNA'vi punnanihiNA, iyarUvajiNAlayaM kuNaMteNa / paripuMjiUNa dhario, niyajasapasaro ahaM manne kiMtu iya nibiDaghaDaNe vi, ahaha ! kAleNa vihiyamiha khUNaM / ahavA viNassarA cciya, savyapayatthA bhavasamutthA // 92 // tA ahama'huNA bhaMjemi, eyakkhUNaM tahA kae ya imaM / bhayagattaM toNivaDiya - jaNahatthA''laMbaNaM hohI // 93 // iti ciMtiUNa jar3a taM satto sayameva suMdaraM kAuM / tA ekko cciya kuNer3a, sakko kAuM aha na ekko // 94 // tA annesiM pi hu sAvagANa, jANAviDaM tama'tthaM to / tavvisayama'bbhuvagamaM, kArAvejjA bhaNiikusalo // 95 // aha jaha so taha te vi hu, asamatthA tattha patthue atthe / anno vi na'tthi takkajja-kArao ko vi jar3a tAhe // 96 // iha aMtarammi sAhA - raNassa davyassa hoi taM visao / na hu sAhAraNadavyaM vaejja dhImaM jahakahaMpi sIyaMtajiNagihAi vi, no vaTTejjA ao u annatto / davvA'bhAve sAhA - raNaM pi vivejjasu tahAhi jinnaM navIkarejjA, 2 sinnaM puNa saMThavejja lhasiyaM ca / puNaravi saMpadharejjA, saDiyaM ca puNo vi saMdhejjA // 99 // paDiyaM samuddharejjA, liMpAvejjA ya vigayalevaM ca / vigayachuhaM ca chuhAvejja, dejja pihaNaM ca apihANe // 2800 // taha kalasA''malasAraga-paTTathaMbhA''iyaM tadaMgaM ca / saDiyapaDiyaM tahA paDiya - khaMDicchiDDuM ca pAyAraM emAIyaM annaM pi, taggayaM parivisaMThulaM daTuM / sammaM samAraejjA, savyaM savyappayatteNa | sAhAraNadavyeNa vi, taM jiNagihamuddharAviSaM saMtaM / guNarAgipecchagANaM, hoi dhuvaM bohilAbhakae puDhavAiyANa jar3a vi hu, hoi viNAso jiNidagihakaraNe / tavvisayA taha vi sudiTThi - No'tthi niyameNa aNukaMpA // 4 // eyAhiMto buddhA, virayA rakkhaMti jeNa puDhayAI / tatto nivvANagayA, abAhagA AbhavamimANaM rogisirAvehA''Isu, vejjakiriyA va suppauttA u / pariNAmasuMdara cciya, ceTThA saMbAhajoge vi iya jiNabhavaNaddAraM, bhaNiyaM jiNabiMbadArama'ha bhaNimo / tattha purA''isu savyaMga - saMgayaM atthi jiNabhavaNaM // 7 // "jinabimbaM " // 97 // // 98 // // 1 // // 2 // m // 5 // En // 9 // kiMtu na tattha'tthijiNiMda - biMbamaMto jao u keNA'vi / tamavahIriyaM ya hojjA, bhaggaM va viluMgiyaM ca tao // 8 // puvvattavihANeNaM, sAhAraNadavyamavi samAdAya / niyasAmatthA'bhAve, sammaM kArejja jiNabiMbaM kAritA jiNabiMbaM, niruvamarUvaM sasiM va somaM ca / puvyuttajiNagihe taM, uciyavihIe paiTThejjA taM ca guNarAgiNo keI, pecchiuM ucchalaMtaromaMcA / bohiM labhejja anne, jiNadikkhaM tammi ceva bhave jar3a puNa aNajjajaNasaMgaesu, khijjatavatthupurisesu / pacvaMtadesavattisu sAvagajaNavajjiesuM ca 1. bhaggalugAi = rugNaM = jIrNam / 2. sinnaM = zIrNam / 3. chuhAvejja = sudhayet = dhavalayet / 79 // 10 // // 11 // // 12 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2813-2845 sAdhAraNadravyavyayaviSaye jinapUjA - Agamalekhana - sAdhu-sAdhvI svarUpam / gAmanagarA''garAisu, jiNabhavaNaM hojja navari jajjariyaM / jiNabiMbaM puNa savyaMga-suMdaraM darisaNIyaM ca // 13 // tattha aNAriyajaNakIra-mANaAsAyaNA''idosabhayA / tatto jiNAlayAo, tahaTThiyAo vi kaDDhitA // 14 // jiNabiMbaM annammi yi, saMcArejjA purAie ucie / annatto saMcAraNa-sAmaggIe puNa abhAye // 15 // sAhAraNadavyAo, tassAmaggiM karejja jahajogaM / egaM ca kae ke ke, na bohibIyA''iNo suguNA // 16 // iya jiNabiMbaddAraM, bhaNiyaM jiNapUyadArama'ha bhaNimo / tattha sucariyajaNaDDhata-pamuhaguNajuttarottesu // 17 // aNahaM jiNiMdabhavaNaM, aNahaM jiNabiMbamavi paraM kiMtu / na kuo yi pattiyAmeta-mayi tahiM kiMpi puurygN||18|| "sAdhAraNadravyavyayaviSaye jinapUjA" - hoi ti sayaM daTuM, puvyuttavihIe ahava soUNaM / to meliya savye vi hu, tappuragAmAimayaharage // 19 // sAhU va sAvago yA, suniuNavayaNehiM pannavejja jahA / iha tumhe ceva paraM, ekke dhannA na anne u // 20 // jANa kira sannivese, iyaruvAI vicittabhattINi / dIsaMti kittaNAI, maNoharAI taha'nnaM ca / sabve vi pUNijjA, samma savve vi vaMdaNijjA ya / savye vi accaNijjA, tumhANaM devasaMghAyA // 22 // taha kIsa iha na saMpai, pUyA juttaM na ceva tumhANaM / pUyaMDatarAyakaraNaM, devANevamAiehiM ca // 23 // vayaNehiM te samma, uvarohejjA aNicchamANesu / annatto pUyA'saM-bhave ya sAhAraNaM pi dhaNaM 24 dAuM tatthA''vAsiya-mAlAgArA''iloyahattheNaM / pUyaM dhUvaM dIvaM ca, saMkhasadaM ca kArejjA evaM ca kae ThANA'Nu-rAgakArINa bhavyasattANa / kappadumo bba 'utto, nUNaM gehaMDagaNe ceya // 26 // daTuM pUyA'isayaM, paramaguruNaM jiNANa biMbesu / baMdhati bohibIyaM, jIvA saMjAyabahumANA evaM pUyAdAraM, samma saMkhevao samakkhAyaM / yocchaM guruyaesA, potthayadAraM pi aha tattha 28 "Agamalekhana" - aMgoyaMganibaddhaM, aNuogacaukkaovaogiM yA / joNIpAhuDajor3asa-nimittagabha'tthamajvaraM yA // 29 // jaM satthaM jiNapavayaNa-paramunnaikAraNaM mahatthaM ca / yocchijjataM diTuM, suyaM ca taM jar3a lihAveuM sayamasamattho anno ya, natthi jar3a tallihAvago koI / tA sAhAraNadavyeNa, taM lihAyejja yuDDhikae // 31 // tisaraM caussara bahussaraM ca, vihiNA lihAviUNaM ca / tappotthayAI suviyaDDha-saMghaTThANesu hAvejjA // 32 // je gahaNadhAraNAe paDuyA oyassiNo yaIkusalA / paibhA''iguNasameyA, tANa samappejja vihipuvyaM // 33 // AhAravasahivatthA''iehiM, kAUNuvaggahaM tANa / sAsaNavannanimittaM, kujjA tavyAyaNavihiM ca ra4o addharisaNIyama'nnesiM, sAsaNaM kayamiNaM kuNaMteNaM / thirayA navadhammANaM, caraNaguNANaM visuddhI ya // 35 // avvocchittI jiNasAsaNassa, bhavvADaNukaMpaNaM abhayaM / sattANa ya tA etthaM payaTTiyavyaM jahAsatiM // 36 // potthayadAraM bhaNiUNa, bhannaI sAhudArama'ha tattha / vatthA'saNapattosaha-bhesajjA''isamatthaM pi rUNA "sAdhu-sAdhvI" - phAsuyamakayama'kAriya-maDaNaNumayaM koDinavagaparisuddhaM / ussaggeNaM muNipuMga-yANa saMjamakae dejjA 28 saMjamaposakae cciya, jar3a jaidANaM kahaM tayaTThAu / emeva puDhavikAyAi-hiMsaNaM hoi juttaM ti // 39 // 'saMtharaNammi asuddhaM, doNha vi giNhaMtaditayANa'hiyaM / Aura-diTuMteNaM, taM ceva hiyaM asaMtharaNe' 40 corahariovahitaM, gADhagilANatamomavattitaM / emAI annaM pi hu, ayavAyapayaM paDucca puNo // 41 // yatthA'saNA''iyANaM, osahabhesajjamA''iyANaM ca / jar3a sabyovAehiM ahAgaDANaM na saMpattI 42 to kIyagaDA''INi vi, saMpADejjA ha saparasAmatthA / aha annato tassatti-saMbhayo neya se asthi // 43 // saMpADejjA iya aMtarammi, sAhAraNeNa so samma / sAhU vi tANi giNhai, chaDDaNacitto ayannAe 44o jaM ussagganisiddhAiM, jAiM davyANi saMthare muNiNo / kAraNajAe jAe, savyANi vi tANi kappaMti // 45 // coyaga Aha1. uptH| // 30 // 80 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2846-2876 sAdhAraNadravyavyayaviSaye zrAvaka-zrAvikAsvarUpam // 57 // jaM ciya pae nisiddhaM, taM ciya jai kappaI puNo tassa / evaM hoi aNavatthA, na ya titthaM neya saccaM tuM // 46 // ummattavAyasarisaM khu, daMsaNaM na viya kappaDakappaM tu / aha te evaM siddhI, na hojja siddhI u kassevaM // 47 // Ayariya Ahana vi kiMci aNunnAyaM, paDisiddhaM vA vi jiNavariMdehiM / esA hu tesimAuDaNA, kajje sacceNa hoyvyN||48|| kiMcadosA jeNa nirubhaMti, jeNa khijjati puvyakammAI / so so mokkhovAo, rogA'vatthAsu samaNaM va // 49 // ujjuyamaggussaggo, avavAo tassa ceva paDivakkho / ussaggA viNivaiyaM dharei sAlaMbama'yavAo // 50 // dhAvaMto uccAo, maggannU kiM na gacchati kameNa / kiM yA mAI kiriyA, na kIraI asahao tikkhaM // 51 // unnayama'vekkha ninnassa pAsiddhI unnayassa ninnAo / iya annonnapasiddhA, ussagga'vavAya do tullA // 52 // jAvaiyA ussaggA, tAvaiyA ceva hoMti avavAyA / jAvaiyA avavAyA ussaggA tattiyA ceva // 53 // saTThANe saTThANe seyA baliNo ya hoMti khalu ee / saTThANaparaTThANA ya, hoti vatthUu nipphannA // 54 // saMtharao saTTANaM, ussaggo asahuNo paTThANaM / iya saTThANa paraM yA na hor3a vatthu viNA kiMci // 55 // avavAo vi Thiyassa hu, gIyassa ya puTTakAraNe neo / alamaDaipasaMgabhaNaNeNa, patthuyaM ceva aha bhaNimo // 56 // saNA''ilAbhe, caejja sAhU asuddhae vihiNA / paguNatte Aloyai, asuddhama'nnAi jaM bhuttaM / iya jaha sAhadAraM, samaNIddAraM pi taha viyANejjA / navaraM itthittAo, tAsimaDavAyANa bahalataM // 58 // paripikkasAuphlabhara-badarisamAo havaMti ajjAo / guttiyaiparigayAo vi, savvagammAu payaIe // 59 // tA tANa paramajatteNa, savvao niccarakkhaNIyANa / jar3a pacvaNIyadussIla-loyavasao bhave'Nattho tA sAhAraNadavya-ppayAvihiNA vi sayamasAmatthe / kujjA saMjamapaccUha-kArividdhaMsaNaM samma // 61 // bhaNiyaM samaNIdAraM, sAvagadAraM bhaNAmi tahiyaM ca / dhammANuratacito, dhammAuNuTThANanirao ya // 62 // "zrAvaka-zrAvikA" - jaha kahavi guNapahANo, susAvao vittidubbalo hoi / atthi ya vaNikkalA se, daviNaviNAsI ya jar3a no so // 63 // tAhe sAhAraNadavyao vi, kAUNa kaM pi hu vavatthaM / vavahAranimittaM, tassa, mUlarAsiM samappejjA // 6 // aha nimvinnANo taha vi, addhapAyA''i dejja se ahavA / jai no vasaNovahao na, kalahaNo neya pisuNo.ya // 65 // karakacchA''isu suddho, pavannadakkhinnaviNayasAro ya / tato kammaraMtara-ThANe so cciya dhareyavyo // 66 // samadhammavattiNo vi hu, tavyivarIyassa thAraNe niyamA / saMbhavai appaNo pava-yaNassa khiMsApayaM lAe // 6 // evaM sAvagadAraM va, sAvigAdAramavi viyANejjA / savisesamaDai viheyA, tacciMtA ajjiyANaM va 6LA evaM ca kuNaMteNaM, teNaM jiNasAsaNassa dhIreNaM / avyocchittinimittaM, pamapayatto o hoi // 69 // ahavAevaM vihie vihiyaM, sammatA''iguNapakkhayAittaM / savvannusAsaNaM pi ya, pabhAviyaM hoi teNeya // 70 // avibhAviyasaparajaNo, aNavikkhiyasarisajAiuvayAro / sahadhammayarA maha baMdha-va ti nicvaM viciMtito // 1 // sAhammiyANa saDDho, karei saMsumaraNaM pagaraNesu / saMbhAsaNaM ca diTThANa, pUyaNaM pUgamAIhiM // 72 // paDiyaraNaM rogAIsu vissAmaNama'ddhagamaNakhinnANaM / tANa suheNa suhitaM, tagguNaubbhAvaNaM ceva avarAhagaviNa jAyaNa ca, bahuguNaavaMjhalAbhammi / yavahAre sIyaMtANa, sAraNaM dhammakiccesu 74 dosANa sevaNe yA-raNaM tahA coyaNaM sumahurehiM / vayaNehiM tehiM parusehiM, ceva paDicAyaNa bahusA // 75 // sai sAmatthe uvaThaMbha-karaNama'ha vittidubbalANaM ca / paDiyArakaraNamaDaccanta-vasaNagattAnivaDiyANaM // 76 // nIsesadhammakajjujjayANa, sAhejjakaraNamaDaNavarayaM / daMsaNanANacaritte, ThiyANa samma thirIkaraNaM // 77 // iya bahuvihappagAraM, sAhammiyavacchalattaNaM niyamA / kuNamANo saDDho tittha-buDhima'NahaM jaNai bhuvaNe // 78 // evaM pasaMgapattauttha-juttama'kvAyasAvigAdAraM / posahasAlAdAraM pi, saMpayaM saMpavakvAmi // 79 // 81 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2880-2616 sAdhAraNadravyavyayaviSaye poSadhazAlA svarUpam - darzanakAryasvarUpam "poSadhazAlA svarUpam" - sussAmipariggahiesu, tahaya suvisiTThajaNasamiddhesu / gAmanagarA''garAisu, posahasAlA saDiyapaDiyA // 8 // jar3a hojja hojja saDDhA ya, tattha bhavabhIruNo mahAsattA / niccaM pi chabbihA''vassa-yAisaddhammakammarayA // 81 // navari tahAvihalAbhaM-utarAyakammodayassa doseNa / savyavasAyA vi hu kaTTa-kappaNA hoti nivyAhA rA uddhariumaNA vi na ceva, sattimaMtA tamuddhareuM je / viyaliyapakkhA salahA va appayaM dIvae paDiyaM // 3 // tA sai sattIe sayaM annatto desaNaM va kAUNaM / ubhayA'bhAve sAhA-raNAo taM uddharAvejjA 84 evaM samuddharAviya-posahasAlo vihIe so dhanno / annesiM supavittI-nibaMdhaNaM hor3a niyameNa // 85 // daMsAI agaNite, posahasAmAiyaM pavatte u / saMvegabhAviyamaI, jhANaujjhayaNaM ,te u // 86 // daLUNa tattha saDDhe, kei nibaMdhati bohibIyAI / anne u lahuyakammA, eto cciya saMpabujjhaMti titthassa vannavAo, guNarAgINaM tahA pavittI ya / avyocchittI titthe abhayaM ghosAviyaM loe 88 eto je paDibuddhA, niyamA nivyANabhAyaNaM te u / tA takkayavahaNAu, vimoiyA hoMti jIyA u 8 jai vi niyaniyagihesu, ANaMdAINa purisasIhANaM / ekkekkagANuvAsaga-dasApamoknesu satthesu // 90 // posahasAlAo yanniyAo, na tahA vi saMbhavai doso / subahUNaM sAhAraNa-posahasAlAe bhaNaNe vi // 11 // jamhA subahUNaM mIlagammi, savisesabhAviNo suguNA / sammaM annonnakayA, aNuhavasiddha cviya tahAhiM / // 92 // annonnaviNayakaraNaM, annonnaM sAraNA''ikaraNaM ca / dhammakahAvAyaNapuccha-NA''isajjhAyakaraNaM ca // 93 // sajjhAyaparissaMtANa, taha ya vissAmaNA''ikaraNaM ca / annonnaM suhadukkhAi-pucchaNaM dhammabaMdhUNaM // 94 // sutta'tthatadubhayANaM, tuTTANaM saMdhaNaM ca annonnaM / annonnaM diTThassuya-sAmAyArIe parikahaNaM // 95 // annonnasuya'tthANaM, visayavibhAgammi ThAvaNaM sammaM / kAyavvaM jogavisae vihiavihiniruvaNaM ca miho // 16 // pucchA ya ekkaposaha-sAlAmiliyANa hoi annonnaM / sar3a nivyahaMtageyara-dhammakkhaNagoyarA tato 97 // tannivvahaNuvavUhA, iyaresucchAhaNaM suyavihIe / iya peraNIyaperaga-bhAveNa guNubhayo paramo // 98 // / yavahAre vi. rAyapattA''DayANa nihi, / dhammakkhaNassa karaNaM. posahasAlAe ekkAe 99 // evaM kira subahUNa vi, susAvayANaM sudhammakaraNAya / posahasAlA ekkA, jutta ti kyaM pasaMgeNa // 2900 // posahasAlAdAraM, guruvaeseNa sAhiyaM eyaM / dasaNakajjaddAraM, darisemi saMpayaM kiMpi // 1 // "darzanakAryasvarUpam" - dasaNakajjaM neyaM, ceiyasaMghAigoyaraM jamiha / avitakkiyaM kayA vi hu, visesakiccaM tahAruvaM |taM puNa duvihaM ihaiM, apasatthapasatthabheyao jANa / tatthA'pasatthagaM taM, jaM paDaNIyA''idAreNa // 3 // titthayarabhavaNapaDimA-bhavaMtabhaMgA''iyADaNubaddhANaM / saMghovaddavachobhagarUvaM, paDaNIyakayama havA devAdAyA''ikarAvaNA''i-visayaM ca jaM pasatthaM taM / tattha duge vi hu rAyAi-daMsaNaM saMbhavai pAyaM // 5 // taM ca na viNovayAraM, tadasaMpattI jayA u annato / tA sAhAraNadavyAo, taM viciMtejja uciyannU dA evaM ca kae ke ke, na ubhayalogubbhavA guNA tassa / iha loyammi kittI, paraloe sugaigAmittaM // 7 // ceiyakulagaNasaMghe, AyariyANaM ca pavayaNasue ya / sabbesu vi teNa kayaM, ettha jayaMteNa jahajogaM sAhAraNassa jamhA, ceiyabhavaNA''iyaM imaM ceva / yuttaM dasagaM visao, tA dhannANaM nu ettha maI // 9 // iha hojja kassai maI, ThANagadasagaM imaM na hu kahiMpi / vuttaM jiNuttasutte, na paruttaM puNa pamANate // 10 // sa imaM vattavyo haMta!, samudiyaM no kahiM pi bhaNiyamiNaM / bheeNaM puNa sutte bhaNiyaM ciya bahusu ThANesu // 11 // taha sAhAraNadavyaM, payaDaM ciya tAya daMsiyaM sutte / ceiyadavyaM sAhA-raNaM ca icvAivayaNehiM // 12 // tassa viNiogaThANaM pi, atthao bhaNiyameva bhayai dhuvaM / iha puNa dasahA jiNamaMdi-rAiveNa taM cey||13|| visayavibhAgeNa phuDaM, nirUviyaM bhavvajaNahiyaDaTThAe / AgamavirohaviraheNa, kusalabaMdhikkaheu ti // 14 // jiNabhavaNA''ipayANaM, ekkekkami vi kyA ya paDivattI / punnanimittaM jAyai, kiM puNa tANaM samudiyANaM // 15 // sAhAraNaM ca davyaM AraMbhaMtassa taddiNAo vi / jiNabhavaNappamuhesu, jAyai savyesu paDivattI // 16 // 82 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2617-2653 caturthaH putrapratibodhakadvAram. jaM tassa sAuNubaMdho, padhAvai paDhamameva samakAlaM / tabbisayasavvadabba-kkhettA''isu cittapaDibaMdho // 17 // tamhA niyadavyAo, kiMci vihavADaNusArao ceya / paricintiUNa sAhA-raNassa pAraMbhagA je u // 18 // je ya aNiMdiyavihiNA, paidiNameyaMnayaMti parivuDDhiM / parivAlayaMti je vi ya, acaliyacittA mahAsattA // 19 // je vi ya puvyuttakameNa, ceva juMjaMti ta jahAjogaM / titthayaranAmagotaM, kammaM baMdhati te dhIrA // 20 // paidiNatavisayapavaDDha-mANamANasavisesapariosA / nArayatirayagaidugaM, te nUNa narA niraMbhaMti // 21 // saMpati kyA vi ya, na baMdhagA ayasanIyagotANaM / jAyaMti ya savisesaM, nimmalasammattarayaNadharA // 22 // thI puriso vA pacchA vi, tattha ritthaM niyaM payacchar3a jo / so kallANaparaMpara-ma'viyappaM pAyae pamaM // 23 // iha loge cciya jAyai, niyajasapabbhArabhariyabhuvaNayalo / puNNA'NubaMdhisaMpaya-sAmI bhoI suparivAro // 24 // jaMmaMtarammi uttama-devo tadaNaMtaraM sukulautto / patto carittasaMpatti-bhAyaNaM tayaNu siddho vi // 25 // gaeNaM, jar3a tA na ha tabbhaveNa se mokkho / tA taiyasattamesaM, aTThamayaM puNa na laMgher3a // 26 // je puNa tammUDhamaNA, yAmoheNaM kahiM pi keNA'pi / niyapakkhayAyavasagA, ekkammi ceya jiNabhavaNe // 27 // jiNabiMbe vA muNisAva-gAuDahae yA vi ekkahiM ceva / na ya savvajiNagihA''Isu, samma pucoditvihiie||28|| vecvaMti paMcagA pava-yaNassa te kugatigAmiNo jeNa / tArisapavittio te, sAsaNayoccheyamicchaMti // 29 // bhaNiyamiyakAlavigamaNa-paDidAraM sappasaMgama'pi taiyaM / yucvai cautthametto, puttapaDibohapaDidAraM // 30 // "putrapratibodhakadvAraM" - aha puvvapavaMciyanicca-kicvanicvalanilINaniyacitto / kevar3ae vi hu kAle, yolINe vAhiviraheNa // 31 // puttapayapariNaiM pecchi-UNa savisesavaDDhiucchAho / ArAhaNA'bhilAsI, susAvago jAyaveraggo // 32 // nibiDapaDibaMdhabaMdhura-maDaNaddharaM puttagaM samAhUya / bhavaveraggakarIe, girAe evaM payaMpejjA // 33 // vaccha! niyacchasu payaIe, dAruNataM bhavassa eyassa / jamhA iha dullaMbha, paDhamaM pi jiyANa maNuyattaM // 34 // maraNassa saMcayAro, jammo accaMtakaTThasaMTThapA / saMjjhabbharAyacavalA ya, saMpayA payaio ceva // 35 // bhImA rogabhuyaMgA, vibalataM niMti thevakAle vi / vaDaviDavibIyatuccho, sADayAo vi ya suhAuNubhayo // 36 // suragirigaruyAI Ava-DaMti dukkhAI paramatikkhAI / aNupayama'NulaggAo, viyaraMti AvayAo vi // 37 // nicchiyabhAviviyogA, savye vi hu laTThaiTThasaMjogA / uppajjatamaNoraha-paccUhA ei maccU vi // 38 // na ya lakkhijjai etto, mariUNaM pecca kattha gaMtavyaM / evaMvihA ya dulahA, puNo vi saddhammasAmaggI // 39 // tA vaccha! na jAvaDajja vi, kavalajjii maha jarApisAIe / taNupaMjarama'balataM, vaccaMti na iMdiyAI pi // 40 // uTThANabalaparakkama-viyalattaNamaDavi na jAva AvaDai / tAva tuhAuNunnAe, paraloyahiyaM pavajjAmi // 41 // aha kannakuharakaDuyaM, viogasaMsUyagaM giraM soccA / girigaruyamoggareNA-hao vya pAhANapaDio vya. // 42 // mucchAnimIliyaDaccho, tAvicchasaricchaANaNacchAo / uppannamannukhaliraDakkha-rAe vANIe niyajaNagaM // 43 // sogavigalaMtaneto, putto jaMpejja tAya! hA kIsa / evama'kaMDuDDamara-ppAyaM yayaNaM samullavasi // 44 // ajja vi na patthuyautthassa, ko vi saMpajjaIha patthAyo / ajjhavasAyAo imAo, tAya! tA saMpayaM virm||45|| to jaNago se jaMpejja, putta! acvaMtaviNayapaDibaMdho / saMjAyapaliyasaMgaM, mamottimaMgaM na kiM niyasi // 46 // saMcaliyasaMcaya'TuiM, na kAyajalui pi kiM paloesi / IsipayAse vi na kiM, vicalaMtiM daMtapaMtiM pi // 47 // loyaNabaliyaM no nayaNa-juvaliyaM kiM na pehase vaccha! / balisaMtayaM sarIratta-yaM pi ninnaTThalA 48 pavaraparakkamanivvatta-NijjakajjovajAyasaMdehaM / dehaM biMbaM va ravissa, pcchimaauddsaavilNbiss| // 49 // pabhaTThalaTThasohaM, na vA vibhAvesi kiM tumaM vaccha! / jeNAkAlaM jaMpasi, patthAve patthuya'tthassa // 50 // lakSNa hi maNuyattaM, jiNadhammajuyaM gihINamiNamuciyaM / jaM abbhujjayajIviya-mate abbhujjayaM maraNaM / kiJcavihiyaM niMdiyadamaNaM, kAUNa maNoniraMbhaNaM jeNa / laddhaM pi mANusataM, ahaha! gayaM nipphalaM tassa // 52 // tA putta! samaNumannasu, supurisacariyA'Nuruvama'haminheiM / maggaM samaNusarAmi, aha putto jaMpae tAya! // 53 // 83 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2654-2687 kattha imaM tuha telokka - vimhauppAyagaM taNusarUvaM / kattha va tadannahAkaraNa-kAraNaM ciMtiyamiNaM te tahAhi paJcamasusthitaghaTanAdvAram // 54 // // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 62 // kaTThA'NuTThANamimA, sukomalA tuha taNU kahaM sahihI / tivvA''yavaM dumo cciya visahai na uNo kamalamAlA ||55 // jaM jattha vatthu jujjai, kAuM taM tattha kuNar3a kira vibuho / kiM kuNai kaTThakuMDammi, ko vi bAlo vi havyavahaM // 56 // evaM tujjha taNUe, maNaharalAyannakaMtikaliyAe / hor3a tayA'NuTThANaM, kIraMtaM naNu viNAsAya tA tAya ! niyayabalacIriya- purisakAraparakkame kamaso / saphalataM neUNaM, kaTThA'NuTThANamA''yarasu aha IsihasaNavasavihaDa - mANalaTThoTThauDadalaM kiMci / dIsaMtadantapaMtiM ca puttamevaM bhaNejja puNo vaccha ! mamovari guruneha - mohio teNameyamullavasi / kahama'nnahA vivee, saMte evaM havar3a vayaNaM kiM na kayaM putta ! mae, maNussajammaMmi jamuciyaM kiccaM / suvisiTThaloyahiyayassa, tuTThijaNayaM sai tahAhi // 61 // aNuruvaTThANavayaNA nIyA lacchI salAhaNijjataM / AroviyabhArakkhama-khaMdho ya suo tumaM jaNio niyavaMsapasUyANaM cirapurisANaM kamo ya aNusario / iya kayakicco saMpai, paraloyahiyaM karissAmi jaM puNa balaviriyaparakkamANa, sahalattaNA''iyaM tumae / puvviM mamovaiTuM taM pi na jutaM jao vaccha! dhammA'NuTThANassa vi, kAlo so ceya hoi purisassa / sAmatthaM jattha samattha- kajjavisayaM paripphurai | niravajjiMdiyasAmattha-jogao sai parakkame ceva / sayalANa vi karaNIyANa, paccalo jAyae puriso jaiyA puNa sayaliMdiya - veyallavaseNa nIsahasarIro / iha uTTiuM pi na tarai, taiyA kiM kuNau kAyavyaM je dhamma atthakAmA, nUNaM taruNattaNaMmi kIraMti / pariNayavayassa te ceva, honti giriNo vya dullaMghA jiNavayaNamuNiyatattassa, sayalakiriyAkalAvasajjammi / balasamudayammi tamhA, narassa dhammujjamo jutto vIriyasajjho jAyai, tavo hi taNumettasAhaNo neya / kuliso niddalai giriM, kayAi no maTTiyApiMDo parivajjio na sAmattha-yAe kAuM tarejja kiMpi naro / icchAmi sabalavirio, kAuM dhamme maI teNa F // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // tahA // 72 // taM vinnANaM so buddhi - payariso balasamatthayA sA u / jA uvaogaM vaccai egaMteNeva appahie tA putta ! mamaM hiyaicchiyammi, aNumanniraM tumaM pi sayaM / dhammakkhaNaM kuNaMto, karejja ihalogakkajjAI // 73 // jao tahA dhammajjhANeNa maNaM, taya'NuTThANeNa maNuyajammaM pi / pasama'jjaNeNa ya suyaM putta! payatteNa salahejjA iccAIyayaNehiM putto paDibohio samANo so / aNumannejjA piyaraM paraloyahiya'tthavittIe puttapaDibohadAraM, cautthametthaM mae samakkhAyaM / suTThiyaghaDaNApaDidAra - mihi paMcamagama'kkhAmi saddhammakaraNarahie, aikkamaMte khaNe vi appANaM / musiyaM mannar3a dhIro, pamAyadaDhadaMDacaraDehiM // 74 // // 75 // // 76 // kujjA ya maI sudhamme, jAva'jja vi pabhavai ciraM jIyaM / saMkinnIbhUyammi, tammi kiM kIrae pacchA jaiyavyaM ciya dhamma- kkhaNammi na pamAiyavyayaM tattha / saddhamme nirayanare, jaM jAyai jIviyaM sahalaM je niccaM dhammarayA, amaya cciya te jae mayA vi narA / jIvaMtA vi maya cciya, te uNa je pAyapaDibaddhA // 77 // jAijarAmaraNaharaM, saddhammarasAyaNaM pibejja sayA / pIeNa jeNa jAyai, puttaya! maNanivvuI paramA // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // "paJcamasusthitaghaTanAdvAram" // 82 // // 84 // aha so ahigayasatto kaha kaha vi taNubbhaveNa'NunnAto / paisamayamuttarottara- vaDDhatavisuddhapariNAmo appaviNAsA''saMkAe, muccamANo vya rAgadosehiM / jogo tti kaliya sahasA, sarijjamANo vya pasameNa // 83 // | puvyakayakammakulasela-dalaNadaMbholivibbhamama'dabbhaM / cAritA''rAhaNamujja - eNa citteNa patthinto | saMsArasamutthasamattha- vatthaviguNattaNaM ca bhAveMto / pecchanto suhasumiNe ya, kammallAghavavaseNa jahA kira ajja mae patto, pavittaphalaphullasIyalacchAo / pavaratarU tacchAyA''i - ehiM AsAsio ya daDhaM // 86 // uttArio ya keNa'vi, pahANapuriseNa payaibhImAo / hatthA'valaMbadANeNa, sAgarAo apArAo // 85 // // 87 // 84 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 2688-3025 paJcamasusthitaghaTanAdvAram icvAisumiNadaMsaNa-pamoyavasapasaramANaromaMco / paDibuddho vi samANo, savimhayaM iya viciMtejja // 8 // evaMvihaM na diTuM, na suyaM sumiNaM nayA vi aNubhUyaM / tA manne kallANaM, bhAvi mamaM kiMpi aha kahavi // 89 // tappunnapagarisAgari-sie vya kAlakkameNa viharate / puvvagaviTe suTThiya-muNivaiNo Agae socvA // 90 // AgamaNeNaM eesiM, nUNaM kiM kiM na bhAvi bhadaM me / ke yA nisAmaissAmi, neva siddhaMtaparamatthe // 1 // puTviM nisue thirapari-cie ya kAhAma'haM ti ciMtaMto / gacchejja gurusamIye, pamoyabharabhariyasavyaMgo // 12 // | kAuM payAhiNattiya-mANaMda jalAulacchivicchoho / to pAesu paDejjA, niDAlatADiyadharAvaTTho // 93 // | aha pajjuvAsiUNaM souM ca tadaMtie samayasAraM / so esa sumiNadiTTho, suvisiTThamahAphalo sAhI // 94 // |so cciya eso hatthA'va-laMbadAyA mamaM samudaMDato / evaM viciMtayaMto, patthAyammi bhaNejja guruM // 95 // bhayavamaDatucchavisappira-micchattajalappavAhapaDahatthaM / dIsaMtamahAbhIsaNa-mohamahAvattasayakinnaM // 96 // aNavarayamaraNajammaNa-mahallakallolavAuliyapAraM / paisamayabhamirabahuroga-sogamayaroragA''innaM // 97 // payaIe gaMbhIraM, aNorapAraM ca payaio ceva / payaIe ya raudde, apattamudaM bhavasamudaM // 98 // | pavvajjajjANavataM, samAruhitA vilaMghiuM eyaM / nijjAmageNa tumae, hatthaM vaMchAmi muNinAha! // 99 // aha dhammagurU pasaraMta-bharikArunnamaMtharapuDAe / aMtopharataDaNuggaha-vasasaviyAsAe diTTIe // 3000 // | aNugiNhaMto vya samattha-titthajalaNhANapUyapAyaM ca / pakarito mahuragirAe, taM ca evaM paDibhaNejjA // 1 // haMbho devANuppiya! vinnAyasamatthabhavasaruvassa / paDivavapakvanikkhitta-savyavisayA'bhilAsissa rA | AsaMsApakavimukka-cittavittissa jiyapamAyassa / pasamarasapANapaikhaNa-pavaDDhamANappivAsassa rI paramUsavaThANaTThaviya-samayavihisAramaraNakAlassa / acvantaM juttamimaM, tuha kAuM ettha patthAve rA AloiUNa navaraM, paDivannaguNA'iyAramujjutto / maNavaMchiyaM mahAyasa!, resu niravajjapavyajjaM // 5 // evaM ciya gihiNo pAuNaMti, ciracinnasugihidhammassa / phalamaDahayA pajjate, saMthAragadikkhagahaNeNa do tadasaMpattIe puNa, sAmAiyabhAvapariNayA saMtA / sumuNi vya cattasaMgA, bhattapariNaM pavajjeMti // 7 // icchAmo aNasaddhiM ti. kaTaTa bahamanniuM garugiraM so| cirakAlapannavaMcho tti, kiM pi iya jaMpar3a sakhkheyaM // 8 // ahaha! na kahiMpi bhayavaM!, vinnAo vi hu mae apunneNa / ettiyametaM kAlaM, acchau tA daMsaNaM tumha // 9 // ahavA ciTThau daMsaNa-chAyAsevAisaMbhavo tAva / kaha kappapAyavaM pai-vinnANaM pi hu apunnANa // 10 // sayalapuhavIpayANaM, payaDapayAvo vi jaha sahassakaro / niccamaDavinnAu cciya, sahAyatAmasakhagakulassa // 11 // evaM mamAvi sAmiya!, mohamahAtAmasekpayaiss / viguNassa ya acvaMtaM, kaha va tumaM daMsaNaM esi // 12 // | esa puNa mohamailassa, majjha doso na ceva pahu! tujjha / payaDo cciya diNanAho, ulueNa adIsamANovi // 13 // aNupayamakkhaliyappasara-ppasaraMtasukaMtakittikosa! tumaM / iha kattha kattha taha keNa, keNa bhayavaM! na vinnaao||14|| avi yayAsAvajjavihArI. jaDa vi ya na vikatthae gaNe niyae / abhaNaMto cciya najjaDa, payaDa cciya sA gnngnnaannN||15|| | bhamarehiM mahuyarIhi ya, sevijjai jaha visiTThagaMdheNaM / pAusakAlakayaMbo, taha nAha! tumaM pi loeNa // 16 // | kattha va na jalai aggI kattha va caMdo na pAyaDo hoi / kattha va na hoti payaDA, suguNA tumhArisA purisaa||17|| udae na jalai aggI mehacchaio na dIsae caMdo / tumhArisA puNa pahU, savvattha sayA pabhAsaMti // 18 // accatamaNaharo vi hu nADaNaMdaM jaNai kamalasaMDANa / chaNasasaharo na sAraya-ravI vi rammo vi kumuyANaM // 19 // bhayayaM! tumaM puNa mhaa-psmppmuhpphaanngunnjogaa| paramaparitosayArI, savvassa vi jIvarAsissa // 20 // kiM bahuNA bhaNieNaM, ajaM maha savyasAmisammANo / ajaM ciya aNukUlA, jAyA bhaviyavyayA majjha // 21 // ajaM yaddhAvaNayaM ajjaM sayalUsavANa samavAyo / diNamavi ajja kayatthaM, ajjaM ciya suppabhAyaM ti // 22 // ajjaM ciya cittaraI, ajjaM ciya paramabaMdhusaMbaMdho / ajja kayattho jammo, sAphallaM loyaNANa'jja // 23 // ajja samIhiyalAbho, ajjaM ciya punnarAsiNA phaliyaM / ajja savaMchaM lacchIe pecchiyaM kira mamAbhimuhaM // 24 // niravajjaM ajja mae aNappapunnANa pAvaNijjaM jaM / tuha pAvapaMsupasamaNa! muNiMda! payapaMkayaM pattaM // 5 // 85 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3026-3060 SaSTam AlocanAdvAram - saptamam AyuparijJAnadvAram iya suTThiyaghaDaNAnAma-dheyaM paMcamamimaM paDiddAraM / yanniyameto bhannai chaTheM AloyaNAdAraM // 26 // "SaSTam AlocanAdvAram" - aha so suguruvaiTuM, uvaTThio'NuTTiuM mahAsatto / sussAyago visottiya-vaseNa evaM na ciMtejjA // 27 // bhujjo bhujjo bahuso, bahUNa sugurUNamaMtiyammi mae / AloyaNA vi dinnA, cariyANi ya pAyacchitANi // 28 // savvattha vi jayaNAsAra-meva kiriyAsu yaTTamANassa / thevaM pi maha neva'tthi, kiM pi AloiyavyaM ti // 29 // kiMtu duravagamasuhumA'i-yArasaMsohaNajatthamavi dejjA / AloyaNaM paDucca, cArittA'iyAramiha ekkaM // 30 // nANadaMsagatavaviriya-goyarAUDaloyaNaM tu sAhu vya / uvaripavuttavihIe, dejjA tA desacAritto // 31 // puDhavidagA'gaNipavaNe, vaNe ya patteyaDaNaMtarUvammi / biticaupaMciMdiyagoya-raM pi aiyAramAuDaloe // 32 // tattha puDhavA''ipaNage samma jayaNA pamAyadoseNaM / jaM na kyA kaha vi tayaM, AloejjA suyavihIe // 33 // biticaupaNiMdiyANaM, paritAvA''INa karaNao jo ya / aiyAro bhaMgo yA, viyaDejjA taM ca hiyakaMkhI // 34 // alie abbhakkhANA''i-diTThivaMcaNama'dattadANaMmi / turiyavae sumiNammi vi, vivavakihuMDagaphAsAI // 35 // taha sakalattAdannattha-keligajhaMDagaphAsaNA''IyaM / vIvAhapIr3akaraNA''i, itthipurisANamavisesA |oradA taha ya pariggahamANe khitAiaikkama samAloe disimANAu pareNaM, sayaMgamaM annapesaM ca varUNa uvabhogapparibhoge, aNaMtabahubIyagA''ibhoyaNao / kammayao kharakamma, iMgAlAI tahA''loe // 38 // viyaDe aNatthadaMDe, tellA''iNaM pamAyakaraNaM tuM / pAvuvaesaM hiMsappa-yANamaDavajhANama'vi samma // 39 // sAmAie phusaNA''I, duppaNihANAi chinnaNAI ya / daMDagacAlaNama'vihANa-karaNapamuhaM samAloe 4nA desA'vagAsiyammi vi, puDhavikAyA''isaMvarADakaraNaM / ajayaNacIvaradhuvaNA-iyaM ca savvaM samAloe // 41 // posahavisae sejjA-thaMDilapaDilehaNAi jaM na kayaM / tappAlaNaM ca samma, jaM na kayaM taM pi viyaDejjA // 42 // atihivibhAgo ya kao, asuddhaamaNunnabhattapANehiM / iyarehiM puNa na kao, jaINa jaM taM pi viyaDejjA // 43 // niyameNa geNhiyavyA, abhiggahA keI dhammiyajaNeNaM / nirabhiggahassa jamhA, na baTTae AsiuM tassa // 44 // eesiM jamagahaNaM, pamAyao bhaMsaNA va gahiyANaM / eso u aiyAro, bhaNito AloyaNAvisao // 45 // iya desacaraNavisae, aiyAre viyaDiuM aha jar3a vya / tavaviriyadaMsaNagae vi, nUNa viyaDejja aiyAre // 46 // tahAsAhusAhuNivagge, gilANaosahaniruvaNaM na kayaM / jiNaiMdamaMdirA''Isu, pamajjaNAI ya jaM na kayaM // 47 // ceiyabhavaNaMDato jaM, suttaM bhuttaM ca pIyaDamaha jaM ca / jaM pANipAyapamuha-pakkhAlaNaM taM ca viyaDejjA // 48 // taMbulabhakkhaNAvIla-khelasiMghANajallakhivaNAI / taha sAhaNAiyaM yAla-viuraNaM taha jiNagihaMDato // 49 // jamaDaNuciyAuDasaNagahaNaM, asakkahA vi ya jinniNdbhvnnNddto| vihiyA taM savvaM pi hu, jiNabhattiparo u viyaDejjA // 50 // jaM ceiyadabbuvajIvaNaM ca, rAgAiNA kaha vi vihiyaM / vivalAyaMtaM ceiya-davyaM samuvekkhiyaM jaM ca // 51 // AsAyaNA avannA arahaMtA''INa jA kyA kA vi / taM samma savyaM pi hu, viyaDejjA attasohikae // 52 // dhammaguNasaMjuyANaM, nicvaM uvavUhaNAi jaM na kayaM / jaM maccharadosubbhA-vaNAikaNaM pi taM viyaDe // 53 // kiM bahuNA jaM kiMpi ha, kahiM pi paDisiddhakaraNamiha vihiyaM / kAyavyANamaDakaraNaM, karaNe vi hu jaM na sammakyaM // 54 // jiNabhaNiyADasaddahaNaM, vivarIyaparUvaNaM ca jaM vihiyaM / taM savvaM bhavyeNaM, AloeyavyayaM samma // 55 // iya chaTuM gihigoyara-mAuDaloyaNadANadAramuvaTuM / jaMpemi kiMpi saMpar3a, AuparinnANadArama'haM "saptamam AyuparijJAnadvAram" - aha daMsiyavihiNAlo -yaNAe dinnAe so gihI koI / hojjA saha asaha vA, samaggamAUDarAhaNaM kAuM // 57 // jo tattha sahU so vi ya, nIrogaMDago taheyaro ya bhave / asahU vi ya duriyappo, evaM ciya hoi nAyavyo // 58 // tattha ya sahU vva asahU, samIvasaMpattamaraNakAlo jo / so puvvabhaNiyavihiNA, bhattaparinnaM lahu rejjA // 59 // AsannA'NAsannaM, sesANaM puNa viyANiuM maraNaM / bhattaparinnA''ivihI, takkAluciyA bhave juttA // 60 // 1. vivalAyaMtaM = vipalAyamAnaM = vinazyad ityrthH| 2. samarthaH / 3. asamarthaH / 86 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3061-3068 saptamam AyuH parijJAnadvAre ekAdazapratidvAravarNanam Asanneyaramacca, kAlavibhAgo ya jai vi savyanna / na viNA najjai samma, visesao dUsamAsamae // 1 // tassa parinnANaDaTThA, kei uvAe tahA vi parithUle / ahabhuvaisAmi tavvisaya-satthasAmatthajogeNaM // 2 // ha jalaharAu badrI. jaha dIvAu tamogayapayatthA / jaha dhumAo aggI, jaha pupphAo phalappAo // 63 // bIyAo aMkuro jaha, taha eyaddArasamudayAo vi / lakkhijjai pAeNaM, kusalehiM maraNakAlo vi 64 "mRtyukAlaparijJAnadvAre ekAdazapratidvAravarNanam" - devaya-sauNa-uvassui,-chAyA-nADI-nimitta-joisao / suviNaga-ariTTha-jaMta-ppaoga-vijjAhiM kAlagamo [daargaah]||65|| aMguTThakhaggadappaNa-kuDDAisu pavaravijjasattIe / avayAriyA vihIe, tahAvihA devayA kA vi sAhejja pucchiyahatthaM, navaraM vihiNA daDhaM suibbhuuo| niccalamaNo sarejjA, vijaM taddevayADahavaNiM // 65 // vijjA etthaM puNa 'OM naravIre Tha Tha' ima ti nAyavvA / ravisasigahaNe esA, aThuttaradasasahassANa // 68 // jAyeNa sAhiyavyA, aha saMpatammi kajjakAlammi / aMguTThAisu lIyai, aTThottarasahasajAveNa // 69 // tatto kumAriyAo, vaMchiyamautthaM niyaMti nibhaMtaM / sammattaniccalANaM, NavaraM vaMchiyakarI esA / // 70 // ahava sayaM ciya sakkhA, akkhittamaNA guNehiM khavagassa / taM natthi jaM na sAhai kettiyamiha maraNakAlaM tu [devyaadaarN]||71|| sajjo va gilANo yA, sayaM pareNaM ya AunANakae / sauNaM nirUvaejjA, aha paDhama tattha sajjakae // 72 // kyadevagurupaNAmo pasatthadiyahami paramasaio / gehe bahi va sammaM, paribhAvejjA sauNabhAvaM vAcharA ahimUsayakimikIDA-kIDiyagihagohavicchiyA''INi / 'rapphuddehiyaphoDA-maMkuNajUyAi arittaM // 74 // luyamakkaDiyAjAlaya-bhamarIgihadhannakIDayA loNaM / levapphoDavivannaM, kAraNarahiyaM bhave ahiyaM // 75 // uvyeyakalahajhaMjhA, dhaNanAso yAhimaraNavasaNAI / uccADaNaM vieso, suNNagharaM hoi acireNa // 76 // aha kahavi kayA vi kahiM pi, yAyaso suhapasutta'vatthassa / caMcUe cihuracayaM, cuMTai tA maraNamA''sannaM // 77 // vAhaNasatthovANaha-chattayachAyaMgakuTTaNamaDasaMko / jassa kira kuNar3a kAo, so vi lahuM jamamuhagamisso // 8 // pAehiM mahiM gADhaM, gAvo kudaMti aMsupunnaDacchA / jai tA na kevalo cciya, rogo maraNaM pi tappahuNo // 79 // iya sajjA'yatthakae, sauNasarUyaM payAsiyaM kiMpi / saMpar3a gilANavisayaM pi, kiMpi sAhemi nisuNeha // 8 // jai piTuMDataM caTTai, suNaho baliUNa dAhiNadisAe / to marai vAhighattho egadiNaubhaMtare muNaha // 81 // jaDa lihai uraM to donni. yAsare caTriyaMmi naMgale / diyahAI tinni jIvai, NiveiyaM sANasauNeNaM jar3a savvaMgaM saMkociUNa, sovai nimittakAlaMmi / to jANaha vAhillo, gayajIo takkhaNe jAto . // 83 // dhuNiUNa kannajuyalaM, aMgaM baliUNa dhuNai jai suNao / tA marai rogagahio, iMdo vi na rakkhiuM tarai // 84 // yAiyavayaNo lAlA-muyaMtao jhaMpiUNa nayaNajuyaM / saMkociUNa aMgaM, sovaMto jamapUrSi nei // 85 // vAyasapakkhisamUho, Auragehassa uvari jai milio / saMjhAsu tIsu dIsai, to jANa viNAsae jIyaM // 86 // yaNIyagehe. mahANase yA Thavinti kira kAgA / camma rajjaM vAlaM haDDaM yA so yi laha marihI [sauNadAraM // 8 // aha eto kittijjar3a, avyabhicariyaM uvassuidAraM / tattha pasatthammi diNe, jAe jaNasuyaNasamayammi // 8 // aMto bahiM va liMpittumudareNa'ddacaMdaNeNa tao / gaMdhasamuddharabaMdhuragaMdhehiM samabhivAsittA // 89 // sUrI paraMparA''gaya-gaNaharagaNamaNabhirAmaNIeNa / maMteNaM kannajuyaM, abhimaMtitA payatteNaM 3LA paMcanamokkAreNa vi, ahavA kyadevayAgurupaNAmo gaMdhakkhayajuyahattho, siyavatthakauttarAsaMgo // 91 // AuparimANakae, kyapaNihANo aNaDannacitto ya / paripihiyakannakuharo, viNikkhamittA saThANAto // 92 // | uttaraIsANapasattha-disimuhaM aha kameNa gaMtuNa / caMDAlavesasippiya-caccaratiyavalaNadesesu // 93 // pakviviya akkhae gaMdha-baMdhure to uvassuisadaM / avadhArejjA samma so saddo uNa duhA neo // 94 // | ego ya payatyaMtara-yavaesA tassaruvago iyaro / paDhamo ciMtAgammo phuDakahiya'ttho cciya paro u // 95 // jaha esa gihatthaMbho, evaiyadiNehiM ahava pakrohiM / mAseNa bacchareNa va, bhajjissai neva yA nUNaM // 16 // Asi asuMdaro bA, kiM tu lahuM esa bhajjae laggo / ciraThAI vA dIyo, ahayA lahuM naMdae laggo // 17 // pIDhIdIvasihAkaTTha-pattipabhiIu jANa thIvisae / icvAipayatyaMtara-vavaesA uvasuIsaddo / // 98 // 1. rapphu = valmIka = rAphaDo iti bhaassaayaam| 2. pIDhI = pIDhiuM (deshii)| 87 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3066-3135 AyuH parijJAnadvAre ekAdazapratidvAravarNanam esa pumaM itthI vA na jAihi cciya imAu ThANAto / na vayaM gaMtuM demo, eso vi na ceva gamaNamaNo // 99 // | doNhaM tiNha cauNha va, diNANa majjhammi ahava uvariM vA / evaiyasaMkhadiNapakkha - mAsavarisuvari aMto vA // 3100 // jar3a ajja vi esa gamaM, kAhI ahavA mahAyareNA'vi bahuso vi dharijjato, gamihI lahu esa na hu ThAhI // 1 // ajjaM ciya rayaNIe, kallaM vA paratarammi vA divase / gamaNUsugo dhuvamimo vayaM pi lahu pesaNamaNa ti // 2 // teNa lahuM gamihi cciya, iccAI tassarUvago nAma / bIo uvassuIe, saddo evaM dugaM soccA m ddA // 7 // // 8 // nijjAmago muNivaro, ahavA tappesio paro ko vi / patthuyagilANamA''sajja, uciyakiccaM karejja'havA // 4 // kannugghADaNasamaNaMtaraM khuM jaM kiMpi suNar3a tatto vi / AsannA'NAsannaM kaliMti kAlaM kalAkusalA [ uvassuIdAraM ] // 5 // bhaNiyamuvassuidAraM dAraM chAyAe sapayaM tattha / chAyaM bahubheyaM pi hu, vocchaM sAmannao ceva AuparinnANakae, sammaM nikkaMpamaNavaIkAo / paidivasaM pi kira naro, nirUyaejjA niyaM chAyaM sammaM viyANar3atA, sarUvao appaNo taNucchAyaM / satthanidaMsiyavihiNA, suhA'suhaM to viyANejjA | AyavadappaNasalilA''iesu, aMgAu jA paDipphalai / saMThANamANavannA - iehiM sA khalu paDicchAyA sA hojja jassa sahasA, chinnA bhinnA tahA''ulA sahasA / ahavUNA ahiyA vA, saMThANapamANayannehiM // 10 // | rajjusamANA''gArA va jassa kaMThappaiTThiyA chAyA / lakkhijjai akkhijjai, khippaM kaM khar3a khayamimo ti // 11 // jalatIraThio paTThIe, kayaravI pecchiro niyacchAyaM / bhinnaThiyauttimaMgaM, jamagehe gacchar3a hatthaM // 12 // asiraM va bahusiraM vA, kiM bahuNA payaivisarisasarUvaM / niyachAyaM jo pecchar3a, hatthaM gacchar3a sa jamagehaM // 13 // chAyA jassa na dIsar3a, viyANa tajjIviyaM dasa diNANi / chAyAdugaM ca dIsai, jar3a tA do ceva divasANi // 14 // usu ahavA // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // aMtomuhuttamette, divase udayAu sammamuvautto / acvaMtasuIbhUo, paTThIe Thavettu ravibibaM ahigayasuhA'suhakae, nemittI nippakaMpama'ppANaM / dhAreMto thiracitto, chAyApurisaM nirUvejjA tattha jar3a tA tama'kkhaya - savyaMgaM pAsae tayA kusalaM / tappAyANaM puNa jar3a, adaMsaNaM tA videsagamo UrUNa juge rogaM, gujjho u viNassae piyA nUNaM / uyare atthaviNAso, hiyae maccU adIsaMte dakkhiNavAmabhuaadaMsaNe u, jANAhi bhAyasuyanAso / sIse u adIsaMte, chammAsAo bhave maraNaM savyaMgama'dIsaMtammi, tammi jANAhi sajjamaraNaM tu / evaM chAyApurisAto, AukAlaM viyANejjA jo na jaladappaNA''Isu, niyachAyaM niyar3a niyai vA vigiyaM / samavattI tassa phuDaM, samIvavattI paribbhamai // 21 // evaM chAyAhinto vi, sammamuvaogasArapArambho / pAeNa maccuvisayaM, kalei kAlaM kalAkusalo [chAyAdAraM ] // 22 // etto nADiddAraM, nADiM ca tihA bhaNaMti tavviuNo / paDhamo iDA parA piM-galA ya taiyA susumaNA ya // 23 // vAmavahA AillA, dAhiNaparivAhiNI bhave bIyA / taiyA puNa ubhayavahA, tavvisayaM nicchiyapahANo 2 UMpiyavayaNo nipkaMda - loyaNo mukkasayalayAvAro / jo ehAvatthugato, so jogI lahai phuDalakkhaM saDDhaM ghaDiyANa dugaM, vahar3a iDA piMgalA ya aNukamaso / khaNametaM khu susumaNA, etthatthe binti anne u // 26 // | garuyakkharachakkuccAra - kAlaparimANamegamUsAsaM / nIsAsaM vA pANaM ti, benti sutthaM gadehissa tesiM pANANaM tihiM, saehiM saTThIe samahiehiM tu / jAyai bajjhA ghaDiyA, ekkA aha teNa mANeNaM |vahar3a iDA ghaDiyApaM - cagaMti taM piMgalA chapANoNaM / chappANe u susumaNA, paiya pavAho imANamimo ettha ya vAmA caMdo, diNanAho dAhiNe bhave iNhiM / kAlaparinnovAyaM, vocchaM eyA'NusAreNaM AuyacintA'vasare, pANapavesAu jIviyaM jANa / niggamaNe puNa maraNaM, bhaNiyamiNaM paramarisiguruNA caMdAyae diNeso, ahava diNesAyae jayA caMdo / asamaMjasavahagA yA do vi tayA jiyai chammAsaM | jai uttarAyaNadiNA - dA''rabbha diNANi paMca parivahai / ekkasaro cciya sUro, to jIvati varisatigameva // 33 // aha vahati divasadasagaM, tA jIvati doNi ceya yarisANi / pannarasadiNayahe puNa, ekkasare varisamegaM tuM // 34 // aha uttarAyaNAdeva, jassa vIsaM diNANi ekkasaro / yahaI diNAhiyo tA, chammAse ceva so jiyai // 24 // // 25 // // 27 // // 28 // // 29 // // 32 // // 35 // 1. yamarAjaH / 2. AcchAdita0 3. etadavasthAgataH / 4. pratItaH / // 30 // // 31 // 88 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3136-3173 AyuH parijJAnadvAre ekAdazapratidvAravarNanam paNuvIsAe timAsaM, chavvIsAe ya jiyai do mAse / sattAvIsadiNavahe, ravimmi puNa mAsamekkaM khu // 36 // aha uttarAyaNAu, aTThAvIsaM diNANi parivahati / ekkasaro ceva ravI, pannarasa diNANi tA jiyai egUNatIsadiNayaha-ravimmi puNa jANa divasadasagaM nu / tIsAe diNapaNagaM, ekkatIsAe divasatiga // 38 // battIsAe diNadugaM aha tettIsAe jiyai diNamekkaM / annaM pi sappasaMgaM, kiMpi pavakkhAmi saMvevA // 39 // sayaladiNaM diNanAho, vahamANo mANavANa sAhei / upyAyaM kiMpi gihe, diNadugavAhI ya gottabhayaM // 40 // gAme gote ya bhayaM, tidiNavaho kahai caudiNavaho u / satthAvatthassa vi jo-giNo dhuvaM pANasaMdehaM // 41 // paMcadiNappayaho puNa, mac, 'saccavai jogiNo nRNaM / vAhiM ca kicchasajjhaM, diNachakkavaho naravaissa // 42 // sattA'horattavaho, taragANa khayaM kaheDa nibhaMtaM / aMteurabhayajaNago, aNavarayaM aTThadiNavAhI // 43 // navavAsaravAhI puNa, mahAkilesaM kahei naravaiNo / maraNaM dasadivasavaho, taMtabhayaM ruddadiNavAhI 44 bArasaterasadivasa-ppavaho kamaso amaccaMtibhayaM / kuNai cauddahadiNapari-vaho tahA maMDalabhaMsaM // 45 // pannarasadiNapavAhI, mahAbhayaM bhaNai savvaloyassa / savvamimaM jahabhaNiyaM, neyavvaM caMdacAre vi // 46 // jassa ravimmi vahate, payaIe jAyae vivajjAso / bajjhaDabhataravatthUsu, kAraNavirahe vi kira evaM 47thI divve sadde suNaI, samuddapurasaMbhave ya acvaMtaM / akkosesu pasIyai, harisijjai na suhisaddesu 48LA vijjhAyadIvagaMdhaM, na paDuyaghANidio vi uvalabhai / unhe vi sIyabuddhI, sIe puNa unhapaDihAso // 49 // nIlacchavimacchINaM, riMcholIhiM tu Avarijjar3a ya / maNaso ya vibhalataM, jAyai jassa ya akamhA vi // 50 // icvAI anno vi hu vivajjao hoi jassa payaIe / sUrammi parivahaMte, tassA'vassaM lahuM maraNaM // 51 // caMdodae vi payai-vivajjayAuNubhavaNeNa hoi dhuvaM / uddegarogasoga-ppahANabhayamANamalaNA''I [nADIdAraM] // 52 // bhaNiyaM nADIdAraM, eto bhomAiaTThabheyaM pi / sAmanneNeva paraM, nimittadAraM payaMpemi // 53 // caMkamaNaThANanisiyaNa-soyaNabhUminimittavirahe vi / duggaMdhattaM jAlAo, jassa dAvei vidalai yA // 54 // annaM yA kaluNakkaMda-saddakaraNA''iyaM jar3a viyAraM / sahasA dariser3a tayA, chammAsaMto bhave maraNaM // 55 // sajjaM parakesesuM, dhUmA'ggiphuliMgasaMbhave maraNaM / suNagehiM aTThimaDagA-yayayapayesA gihe maraNaM // 56 // rAyA vi uvakkhitto, heTThA ArAhagattaNeNa ihaM / taM pi paDuccuppAe, kettiyamette vi jaMpemi // 5 // aNabhihayatUranAo, saddo vA tADiesu jai na bhave / jalamaMsaullajalaNe, aNabbhavuTThIe nivamaraNaM // 58 // sakkathayaciMdhatoraNa-duvArathaMbhiMdakIlagA''INaM / sahasA bhaMgo paDaNANi, maraNamaDakkhaMti naravaiNo // 59 // kusumaphlANi akAle, ahayA jAlAu dhUmamuyaNaM ca / suMdaradumesu daTuM, hatthaM nicchayasu rAyavahaM // 60 // nisi divase ya niranbhe, pecchaMto suradhaNuM jiyai na ciraM / gIyaravatUrasaddA, gayaNe dhuvarogamaraNAya // 1 // pavaNassa gaI phAsaM, na viMdai viMdai ya vivarIyaM / sasijuyalaM vA pecchai, jo taM maraNUsugaM jANa, // 2 // gudatAluyajIhA''Isu, animittamatakkiyaM masA'isayaM / daTuM duTuTThANaM, uvaTThiyaM jANa lahu maraNaM // 3 // jassa ya jIhaDaggammi, dIsaikasiNo adiTThapubyo ya / animitto cciya biMdU, so vi na mAsA paraM jiyai // 64 // ahayA nimitavirahA-da'takkiyaM kaha vi kira saro vi daDhaM / jassa sahAvAu paDai, caDai vA kmmvsgss||65|| aikaluNadINavirasa-taNaM ca kaMThaggahaM ca dariser3a / nissaMdeha deha-taraM lahuM lahai so / egA va do va tinni ya, cau paMca va jassa hoti purisassa / aidIharAu pihalAu, bhAlavaTThammi rehAu // 6 // so varisANaM tIsaM, cAlIsaM saTThima'siimekkasayaM / jIvati aNiMdiyaM ciya, jahAsaMkhNa muNiyavvaM // 8 // animite sahasa cciya, jassaMDagaM savyahA vi purisassa / payaIe pariccAyaM, kAUNaM darisai viyAre // 9 // rijjai sijjar3a khijjai, uvayArAo vi navi guNaM lahai / taM pi hu ayAlapattaM, kAlappattaM viyANAhi // 70 // lesudaMseNa ima, nimittadAraM mae samakvAyaM / eto bhaNAmi kiMci vi, sattamayaM jor3asaddAraM [nimittaddAraM] // 1 // jammi saNI nakvatte, taM nakvattaM muhaMmi dAyavyaM / cattAri dAhiNakare, pAesu ya tinni tinni bhaye // 72 // cattAri vAmahatthe, hiyae puNa paMca tinni sIsammi / loyaNajuyalaMmi dugaM, gujjhe ya dugaM viNiddiThaM // 3 // 1. saccavai = darzayati / 2. ekAdazadinavAhI / 3. vihvalatvam = vyAkulatvam / 89 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3174-3210 AyuH parijJAnadvAre ekAdazapratidvAravarNanam iya rikkhaMThAvaNAe ThaviuM saNipurisacakkama iniuNaM / joehu appaNo jamma-rikkhama'hanAmarikkhaM yA // 4 // ta jai nimitakAle, havejja saNipurisagujjhadesatthaM / taha savvahA vi soma-ggahehiM ajuyaM adiTuM ca // 5 // pAvaggahehiM puNa saM-juyaM ca diTuM ca sayaladiTThIe / tA sajjassa vi maraNaM, sUyai rogissa kA u kahA // 6 // ahayA pucchAlaggA'Nu-sArao NiuNajoisaviussa / AesAo jANejja, maraNakAlaM phuDaM khu jahA // 7 // piTThodae vi lagge, kUrA laggatthahiyugadasamaThiyA / jar3a hoti aTThachaTThama-rAsIsu nisA'hiyo hoi // 8 // to rogI marai dhuvaM, ahayA laggA'hiyo gaho atthaM / uvaNamai to vi maraNaM, rogI sajjo vi uvaNamai // 79 // caMdasaNibhomasUrA, laggaduvAlasanavaTThamatthA ya / sAhiti rogimaraNaM, jar3a balavaMto na devaguru // 80 // caMdo jar3a dasamagao, ravI taijje va saMThio chaThe / marai asuheNa maNuo, taie diyahe na saMdeho // 1 // udayAo u cautthe, nihaNe vA jar3a havaMti pAvagahA / to jANaveMti maraNaM, taie diyahe maNussANaM // 82 // kuraggahANamudae, paMcamae vA vi jai Thio pAyo / nIrogo vi hu phiTTai, dasaddhadiyahe na saMdeho // 83 // dhaNamihuNe jAmitte, asuhagahA jai bhavaMti to yAhiM / sAheti maraNamaDahavA, viyANa savyannuNA bhaNiyaM [jor3asaddAraM] // 84 // iya lesaddeseNaM, joisadAraM pi yanniyaM kiMpi / suviNagavisayaM dAraM, darisemi saMpayaM kiMpi // 85 // "svapnavarNanam" - vAnarI vigarAlacchI, AliMgai suviNayammi jai kahavi / taha maMsukesanahaka-ppaNaM ca tA maraNama'cireNa // 86 // tellamasilitaaMgo, viluliyaso ya vivasaNo suviNe / kharakarahagao jamadisa-gAmI jar3a to vi lahu mrnnN||8|| rattavaDakhavaNayANaM, saviNe daMsaNamaDavassamaraNAya / rattavasaNo ya suviNe, gAyaMto nicchiyaM marai / uTTakharajuttajANaM, egAgI Aruhejja jo suviNe / jaggai tattha Thio cciya, jar3a tA maraNaM samAsannaM // 89 // kasiNaMDabaranevatthA, kasiNavilevaNavilitagattA ya / nArI jar3a uyagUhar3a, suviNe tA maraNamaDacireNa // 10 // jaggaMto cciya niccaM, jo pAsai duTThasuviNayaM puriso / so marai yaccharaMDato, saccamiNaM kevalIbhaNiyaM // 11 // suviNe peehiM samaM, suraM piyaMto siyAlasuNaehiM / jo kaDDhijjar3a pAyaM, jareNa so pAvihI maraNaM // 12 // sumiNe varAharAsabha-kukkurakarabhavigamahisayAIhiM / jo nijjaI jamadisaM, sa sosadoseNa puNa marihI // 13 // jAyai hiyae tAlo, yaso yA kaMTaillavalI yA / jassa sumiNe sa nAsaM, aNugamihI gummadoseNaM // 14 // suviNe cviya gayajAlaM, jalaNaM tappiMtayassa puNa jassa / naggassa taha ghaeNaM, savyaMDabhaMgajuttassa // 15 // purisassa hi hiyayasare, uTThANaM pAuNaMti paumAI / lahu gamihI jamagehaM, kuTThaviNaTuM'gajaTThI so // 16 // rattaMbarakusumadhaye, kaDDhijjai itthiyAhi hasamANo / jo so gamihI puNa rata-pittadoseNa .pajjantaM // 9 // nehaM saha caMDAlehiM, pibai sumiNe pamehadosA so / jo puNa jale nimajjar3a, so rakkhasadosao marihI // 98 // jo puNa matto naccatao ya, peeNa nijjae suviNe / ummAyadosao so, aMte pANe paricvaihI // 9 // nayaNA''maeNa marihI, sasisUranivAyadaMsaNe sumiNe / suviNe sasiravigahaNANa, daMsaNe puNa amArIe // 3200 // pUyagasakkulibhakkhI, marihI puNa tavyihaM ciya vasaMto / jalatellavasAmajjA''G-pANao puNa aIsArA // 1 // vAnarakharuTTamajjAra-bagghavigasUyarehiM suviNammi / peehiM siyAlehiM va, jassa gamo so vi gamaNamaNo // 2 // ratakusumassa purisassa, sumiNae muMDiyassa naggassa / caMDAlehi dakkhiNa-disAe nayaNaM puNo jassa // 3 // jassa sire vaMsalayAi-saMbhayo pakkhinilayakaraNaM ca / caDaNaM ca kAgagiddhA''i-yANa muMDattamaha suviNe // 4 // sumiNe cciya peyapisAya-itthIcaMDAlasaMgamo jassa / taha vettalayAtaNayaMsa-uvalakaMTagakaDillammi // 5 // gattAe masANesu ya, sayaNaM paDaNaM va chArapaMsUsu / jalapaMkakhuppaNaM siggha-vegasoeNa haraNaM ca dA taha rattakusumamAlA-vilevaNaMDabaravibhUsaNavihANaM / sumiNammi gIyavAiya-naTTavihIe ya karaNaM ca jassaMgavaovuDDhI, suviNe abhaMgaNaM ca 4gAyassa / maMgalavivAhahAsADai-kammakaraNaM ca taha jassa abbhayaharaNaM sumiNe ya, jassa pakkannapamuhabhakhANa / chaDDIvireyaNaM damma-lohapamuhANa lAbho ya vallIviyANavakkala-savyaMgADaveDhaNaM ca sumiNammi / tattheva kalahakaraNaM, taha baMdhaparAjayA jassa // 10 // 1. pretaiH = bhUtaiH mRtaiH vA / 2. gulmadoSeNa / 3. amArIe = mUtrakRccheNa / 4. gAtrasya / 5. chaDDI = chardiH vamanam / 90 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3211-3248 Kn // 18 // // 25 // // 26 // AyuH parijJAnadvAre ekAdazapratidvAravarNanam | devagaharikkhacakkhu -paIvadaMtA''r3apaDaNanAsA''I / nAso ya pANahANaM, pAo karacaraNacammANa // 11 // nibbhacchaNaM ca parikuviya - piyaraloyAu jassa suviNammi / sahasA aihariso vA, paccayabheo ya taha jassa // 12 // taha pAgakammagehe, jaNaNIe ciyAe ratakusumavaNe / aisaMkaDaM'dhayAresu, jassa suviNe cciya pavesso | kAsAyavattharattaccha-daMDadhArINa naggakAlANaM / maMdANaM khuddANaM ca daMsaNaM jassa suviNammi nissAhAraM ca tahA, paDaNaM pAsAyapavyaehinto / macchehinto gasaNaM ca, jassa suviNe cciya narassa aikasiNakAyacIraM, aipiMgalaloyaNaM vivatthaM ca / vigiyAgAraM khINo-yariM ca aidIhanaharomaM hasamANi jo itthiM, avagUhantiM va pecchae suviNe / jo ya aIyaniehiM, hakkArijjai ya gacchar3a ya jo vA karijutteNaM, jANeNaM peyapavyaiyasahio / paviser3a siMbalIpAri - bhaddadumaduggagahaNammi so sutyo vi hu maraNaM, ahavA davvA''iyaM mahAvasaNaM / pAuNihI rogI puNa, niyamA maraNaM ciya tahAhi // 19 // | marar3a cciya rogI pA - siUNa iya paramadAruNe suviNe / sutthoM puNa saMdehaM saMpAviya ko vi jIvai vi // 20 // diTTho suo'NubhUo, dosuttho kampio ya patthiyao / kammajaNio ya evaM, sattaviho vannio sumiNo // 21 // | aha tesu nipphalA khalu, AillA paMca desiyA sumiNA / do ceva suhA'suhasU-yaNA u aMtillayA neyA // 22 // tattha aidIhahasso, jo sumiNo jo ya diTThapamhuTTho / aipuvyarattakAlammi, jo ya diTTho kahiMci bhave // 23 // sa cireNa phalaM tucchaM va, der3a aha ar3apahAyadiTTho tA / taddivase ceva mahaM-tayaM ca anne puNa bhAMti // 24 // rayaNIe paDhamajAme, diTTho suviNo phaler3a bAsAu / bIe mAsatigAu, taie paharaMmi mAsadugA rayaNIe cautthe puNa, pahare diTTho hu mAsao suviNo / gosammi vAsarANaM, dasaNha sattaNha vA phalai daTThUNa aNiTTaM pi hu, pacchA jo pAsai suhaM suviNaM / tassa suhaM ceva bhave, evaM iTThe vi daTThavyaM // 27 // jiNabiMbapUyaNAo, paMcanamokkAramaMtasaraNAo / tavaniyamadANao taha, suviNo pAvo vi maMdaphalo [suviNagadAraM ] // 28 // evaM suviNagadAraM, daMsiya daMsemi riTThamiha jamhA / na viNA riTThaM maraNaM, na jIviyaM diTThariTThammi tA savyapayatteNaM, riTTha ArAhaNa'tthiNA sammaM / sayayaM nirUvaNIyaM, sugurUvaesA'NusAreNa jo animitto vi atakkio vi, sahasa ti hoi purisassa / payaivigArA'Nubhayo, niddiTTha riTThamiha taM khu // 31 // purao va piTThao vA, jassa payaM paMkapaMsupamuhesu / khaMDamakaMDe dIsai, na jiyai so aTThamAse vi ghayabhAyaNamajjhagayaM, ravibimbaM AureNa dIsantaM / puvyAdAhiNa avaru- tarAsu khaMDaM jiyaM kuNa chammAsa tinni mAsA, do mAsA ekkamAsaparimANaM / rehA - raMdha- sadhUme, panarasa dopaMca paMcadiNA jassa nivAe vi gihe, samaggajalaNaM'gavaMjhajoge vi / naMdai dIyo sahasA, bohijjaMto vi puNarutaM taha Aurassa jassa vi, gehe animittameva aimattaM / nivaDaMti bhAyaNAI, bhajjaMti ya so vi lahu marai // 36 // niyaniyakaraNehi vi jassa, saddarasarUvagaMdhaphAsANaM / animittama'NuvaladdhI, uvaladdhI vA vi vivarIyA taha jo vejjayaraM osahaM ca, abhinaMdai na uyaNIyaM / taM pi hu nIsaMdehaM dehaMDatarapatthiyaM jANa aMjaNapuMjapagAsaM, biMbaM mayalaMchaNassa raviNo ya / jo pecchar3a so gacchai, jamA''NaNaM bArasadiNaMDato samahiyamuttapurIso, jo parimiyabhattapANabhoI vi / iya vivarIo jo vA, tassA''sannaM muNasu maraNaM // 40 // puvyaM suviNIo vi hu, saguNassa vi jassa pariyaNo sahasA / vivarIyaM pariciTThai, taM pi viyappesu appAuM // 41 // na gayaNagaMgaM pecchar3a, pecchar3a ya divA ya tArae jo ya / surajANavimANANi ya, so vi samAsannajamanilao // 42 // ekkaM va do bahUNi va, ravisasibiMbesu tAraesuM vA / jo pecchar3a chiDDAI, jANa tadA''uM varisamekkaM // 43 // | ubhayakaraM 'guTThaTThaiya-kannakuharo na nisuNar3a jo ya / niyakannANaM ghosaM, so marai sattadiNamajjhe | dAhiNakaranibiDa'kkaMta-vAmahatthaM'gulINa pabaggA / jassA'ruNA na dIsaMti, tassa vi jANa lahu maraNaM // 45 // muhadehavaNAIsuM, aIva iTTho daDhaM aNiTTho vA / jassucchalai aheU, gaMdho so vi hu lahuM jAi | jAyai muNAlasIyala - maMDagama kamhA saumhama'vi jassa / jamarAyarAyahANI- paMthapayaTTo lahuM so vi passeyaheugehe, houM niccaM niejja niyabhAlaM / jar3a tA na hAi 4 seo, tA jANa jahA''gao maccU // 48 // 1. upAnahAm / 2. vidhyAyati / 3. etasmAd viparItaH / 4. svedaH / // 29 // // 30 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // // 37 // mo // 39 // // 44 // // 46 // // 47 // 91 // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3246-3285 AyuH parijJAnadvAre ekAdazapratidvAram jassa ya sukkA viTThA, niTThayaM ca lahuM buDDai jalaMmi / so puriso mAseNaM, pAseNaM baccar3a jamassa // 49 // jUyA va macchiyA vA, niraMtaraM ja bhayaMti pacchA yA / uyasappaMti ya taM kAla-kavaliyaM kusala! kalasu lahuM // 50 // vijju puraMdarathaj, dhaNiyama'mehe vi nahayale niyai / suNai ya gajjiyasadaM, jo so lahu jamapurapavesI // 51 // jassa sire kAgolaga-kaMkappamahA palAsiNo vihagA / sahasAuDavaDaMti so jAi. jamagihe thovadivasehiM // 52 // vicchAe pecchaMto, ravisasitArAgaNe jiyai parisaM / aha savvahA na pecchai, acchai chammAsameva taha sasiravibiMbANaM, bhUpaDaNaM pAsai akamhA jo / nissaMsayaM viyANasu, bArasa divasANi tassA''u // 54 // jo puNa do ravibiMbe, pAsai nAsai sa mAsatiyageNa / ravibimbamaMDataricche, pecchai bhamiraM aha lahuM taa||55|| sUrassa appaNo yA, jo jugavaM niyai causu vi disAsu / ravibimbANi tadAuM, diNANa ghaDiyANa va cukkN||56|| savvaMgaM va niyaMto, chiTuM mAyaMDamaMDalamaDakaMDe / naNu saggamaggalaggo, dasadivasaDabbhantare neo // 5 // jiyai tidiNaM sa sabvaM, pAsai pIyaM payatthasatthaM jo / jassa ya kasiNaM bhinnaM, havai purIsaM sa lahumaraNo // 58 // baddhaddhacaknulakkho, nirikkhamANo vi na ya niyaM niyai / bhumayANa juyaM jo so, navadivasa'bhatare mri||59|| bhAluvari dhariyahattho, payaitthaM ceva niyai maNibaMdhaM / jo na puNa aikisataraM, tarasA so vi hu mrnnsrnno||60|| na niyai niyanayaNANaM, aggaMDagulipaTTiyaDacchiperaMto / jo joiM jAi jamA-DaNaNaM sa niyamA dinntigNddte||61|| vAmacchiNo na pecchar3a, aha ruddhA'yaMgakoNajoiM jo / taM pi kameNa viyANasu, chttidumaasekkmaasaa''uN||32|| aha taM sakaraMDagulicaMpiyassa, iyaraDacchiNo na pecchar3a jo / dasa paMca tinni do yA-sare u tajjIviyaM jANa // 63 // aNavikkhiya'nnalakkhaM, ahomuhA''vaDiyaloyaNuddhauDaM / parimaMtharathiratAraM, nAsaggA''saMgidiTThijuyaM // 4 // jaha hoi tahA 'niyayaM, niyayaM jo nAsiyaM niyaMto vi / na hu picchai so gacchar3a, hatthaM paMcA'hamitteNa // 65 // evaM ciya jIhaggaM, niyagamuhA niggayaM niyaMto vi / jo na ha picchar3a acchai, so paramegaM ahorattaM // 66 // "kAlacakrasya vidhi" - megA'NuruvaM, hoUNaM prmdvybhaavsuii| kAUNa paramapUyaM, paramagurUNaM paramavihiNA |sukkilapakkhaM dakkhiNa-pANiM parikappiDaM kameNa puNo / heTThimamajjhimauparima-pavyANi kaNiTThiyAe ya 68 // |paDivayachaTThikkArasi-tihIo parikappiuM payAhiNao / sesaMDagulipavvesu tu, sesatihIo viyappejjA // 69 // paMcamidasamIpunnima-tihIo tA jAva Thaviya aMguTe / evaM vAmakare puNa, parikappiya kasiNapakkhakama // 70 // tA jAva tadaMguTTe, uparimapavve amAvasAIe / evaM tIsa tihIo, parikappittA jahAbhaNiyaM // 1 // tatto vivittadese, nibaddhapaumAsaNo mahAsatto / baddhakarakamalakoso, pasaNNathiramaNavaIkAo . // 72 // jhAejja kasiNavannaM, sunnaM karakamalakosamajhagayaM / siyavatthachAiyaDappA, subaddhalakkho tahiM ceva // 73 // ugghADiya karakamalaM, paloio jIe kIe vi tihIe / dIsai sa kAlabiMdU, so kAlo natthi saMdeho // 74 // jammantaralakroNa vi, na muNijjar3a kaha vi appaNo appA / sayalasamayaNNuNA yi hu, siriguruvayaNaM pmotuunnN||5|| iya kAlacakkasAraM, gAhAdasageNa vanniyamimaM ca / paDiyayadivase jhAyaha, jiM pecchaha AgayaM maccu // 6 // bAliMdusamAu AgiIe, bhAlammi vacchi sIse yA / jassa apuvyAu sirAu, ahava rehAu jAyaMti // 77 // jassa sire gomayacuNNa-vaNNacuNNo siNiddhadhUmo vA / uvalakvijjai khijjai, mAsaM'to jIviyaM tassa // 8 // daMtA vi jassa sahasA, supuphiyA sakkarA''ulA lukkhA / sAmA yA hoti tamaM- 4tagaMDatigaM patthiyaM jANa // 79 // virahe vi daMtarogassa, jassa tesiM atakkiyaM ceva / paDaNaM bhaMgo ya bhaye, bhavaMDataraM turiyagAmI so // 80 // jIhA vi jassa sAmA, sukkA sUNA pamANao ahigaa| hINA vA thaddhA yA, saraNaM maraNaM khu tssaa'yi||81|| | animittaM avilaMbI, cakkhussAyo ya laMbage soso / jar3a tA kameNa dasasatta-vAsaraMDate dhuvaM maraNaM // 82 // kaMThakkhobhe paharA, tAlukkhobhe ya ANupANusayA / aNavajjavajjapaMjara-gayaM pi purisaM jamo nei // 83 // jassaMgulIo sahasA, phuDanti AyaDDhaNaM viNA ceva / so vi avassaM kAhI, dehI dehaDantaraM tarasA // 84 // animittathakkavayaNo, animittaM ceva naTThadiTThI vA / vAsaragiM jar3a paraM, puriso jIyai na uyariM pi // 5 // 1. niyatam / 2. zIghram / 3. yathA / 4. antakAntikam = yamarAjake paas| 5. zUnA = sUjI huii| 92 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3286-3318 // 92 // AyuH parijJAnadvAre ekAdazapratidvAram satyo vi sarIreNaM, na niyai niyayAmakhaMdhasiharaM jo / taM pi na cirakAleNaM, kAleNaM kavaliyaM kalasu // 86 // dharisijjantA vi daDhaM, nissaddA ceya jassa karacaraNA / jassa ya nisi disimoho, reyaM ca sarantama'iritaM // 87 // |chIyaNakAsaNamuttaNa-kiriyAsuM kAraNaM viNA ceva / jassa ya apuvyasaddo, jAyai jamakavalio so'vi // 88 // vhAyaMtassa vi naliNI-dalaM va salileNa chippar3a na jassa / aMgaM saMgaM kAhI, sa jameNa samaM chamAsaMDato // 89 // vhAyA'Nulittagattassa, jassa sukkai uratthalaM paDhamaM / sesaMDagesuM ullesu, addhamAsaM na so jiyai // 90 // | tellA''vila vva lukkhA vi, jassa sahasA bhavaMti susiNiddhA / kesA asamArA vi hu, vibhattasImantajuttA // 91 // taha'saMkhittabhujuyalaM, dIsaha ya atakkiyaM susaMkhitaM / aMtopaviTThama'havA, viNiggayaM luliyapamhauDaM dhUyakavoya'cchisamaM, ummesanimesarahiyama'cchijuyaM / jassa paNaTTha'bbhattA - loyaM va lahuM marai so vi nAsA vi jassa sahasA, kuDilA piDagA''ulA daDhaM phuDiyA / sabuDachiDDA ya bhave, bhavaMDataraM so vi abhilasai // 94 // animittaM ciya sattI, sIla bAU 2 saI balaM buddhI / chakkamiNaM viNiyattai, chammAsA''sannamaraNassa nIsarai dehavehe, vigaMdhi aikasiNasoNiyaM jassa / jIhAmUle sUlaM, pANitale vA mahAviyaNA sADo tayakesANaM, luyaromANaM na jassa vuDDhI ya / hiyae aIva umhA, jassuyare puNa susIyataM vAlaviluMcaNaveyaNa - ma'Nubhavai na jo u divasachakkeNa / avagaccha gacchamANaM va, mANavaM taM jamapurIe bhaNiyaM ariTThadAraM, jo hojja visiTThadhAraNAkalio / taM puNa paDucca jaMta-ppaogamaha kiMpi jaMpemi vakkheyaM'taravirao, taggayacitto kaovayAravihI / paDhamaM majjhe nasiuM, ahigayasattassa nAma tato aNaMtaragAhAsUiyajaMtaThavaNA imA Kn // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 3300 // yaH OM kAragabbhama'ggeya-maMDalaM koNamajjhaThiyarehaM / sotthiyalaMchiyabAhira-koNaM sihijAlajaDilaM va sA'NussAraagArAi - chassarA''yeDhiyaM ca pAsesuM / svAakkharamajjhagayaM, caupAsaTThiyagurujayAraM mAruyamaMDalapariveDhiyaM ca kappettu niyayabuddhIe / taM pAyatale hiyae, sIse saMdhIsu ya naseuM n yaH // 4 // // 5 // En // 7 // to paTThIe sUraM kAuM sUrodae cciya suniuNaM / saparA''unicchayakae, niyachAyaM ciya paloejjA jar3a saMpuNNaM pAsai, AyarisaM tA na atthi maccubhayaM / aha niyai kannasunnaM, tA jIvai varisabArasagaM karavirahe dasa varise, aMgulivirahe ya aTTha varisANi / khaMdhA'bhAve satta u, pAsANa adaMsaNe tinni nAsAvirahe varisaM, kesA'bhAve ya jiyar3a tappaNagaM / siraviyalacchAyAdaM-saNe naro jiyar3a chammAsaM gIvAvirahe mAsaM, cibugA'bhAve ya jiyar3a chammAsaM / ekkArasa ceya diNANi, diTThIvirahe jiyai puriso // 8 // sacchiDDe puNa hiyae, dIsaMte satta vAsare jiyar3a / aha chAyadugaM pAsar3a, jamapAse paDar3a tA khippaM // 9 // nhAyarasa ya jassaMDagANi, kannapamuhANi jhati sukkaMti / puvyavihibhaNiyayacchara-mAsadiNehiM sa marar3a dhuvaM // 10 // jaMtappaogadAraM, nidaMsiyaM AujANaNovAyaM / ekkArasamaM caramaM vijjAdAraM bhaNAminhiM // 11 // vijjAmaMtakuUhala - paro vi ArAhago tada'paro vA / sammaM jaha saparagayaM, kaler3a kAlaM taha bhaNAmi // 12 // viNNasiUNa sihAe, svA OM sIse tahA kSi cakkhummi / paM ThaviUNa ya hiyae, hA nAhIe nasitu tao // 13 // OM jusaH OM mRtyuMjayAya, OM vajjapANine zUlapANine hara hara daha daha svarUpaM darzaya darzaya huM phaT ' eyAe vijjAe, suibhUo daDhama'nannacitto ya / aTThattarasayavAraM sammaM nayaNe'bhimaMtittA aruNodayavelAe, chAyaM pi niyaM tahA'bhimaMtitA / paTThIe ThAvittA, AiccaM niccalasarIrA aha appaNijjameva-'ppaNI kae parakae ya parachAyaM / sammaM takkayapUo, paramuvautto paloejjA jar3a taM saMpannaM, ciya pAsar3a tA natthi maraNamA''yarisaM / kama- jaMgha - jANuvirahe, ti-du- igavarisehiM marai dhuvaM // 17 // | dasamAsaMDataMmi tadUru- saMkhae kaDikhae nava'TThahiM ca / marar3a tadudaraabhAve, mAsehiM paMcahiM chahiM vA // 15 // // 16 // m 1. asamAracitAH / 2. smRtiH / 93 aM ra yaH U~ devadatta oN // 1 // ro 45 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3316-3354 anazanapratipattidvAram - pariNAmadvAram gIvA'bhAve cautidu-ekkagasaMkhehiM marai mAsehiM / pakkhaM kakkhANa khae, bAhukhae dasa diNe jiyai // 19 // khaMdhakhae aTTha diNe, caumAsaM jiyai hiyayachiDDatte / paharadugaM ciya jIvai, chAyAe sirovihUNAe // 20 // aha savvahA vi chAyA-yoccheo bhavai jogiNo kahavi / tA takkhaNamajhe cciya, khippaM akkhar3a khayaM nRnnN||21|| jaivi uvAyA nidaMsiyA samae / AuparinnANakae, taha yi ha leseNa iha kahiyA // 22 // iya paDu paDidAraM Au-nANadAraM bhaNitu sattamagaM / yocchaM aNasaNasaMthAra-dikkhapaDiyattidAramahaM // 23 // ___"anazanapratipattidvAram" - aha bhaNiyavihANavasA, vinnAyA''sannamaraNasamayassa / prajjantA''rAhaNavihi-maDasesamA''rAhiumaNassa // 24 // jammajarAmaraNadAruNa-dIharasaMsAravAsabhIrussa / jiNavayaNasavaNajAyaMta-tivvasaMvegasaddhassa payaIe cciya nicvaM, sussamovAsagassa cittammi / pasamA''iguNasamiddhassa, bhAvaNA bhavai kira esA // 26 // ahaha kahaM paramADamaya-kappe maha pariNae vi jiNavayaNe / vasiuM jujjai ajjaM pi, gihavAse dukkiynivaase||27|| thI! dhI! majjha aNajjassa, iMdiya'tthesu saMpauttassa / paramatthaveriesu vi, dArA''isu gADharattassa // 28 // te cviya dhannA nijjiNiya-mohajohA jiiMdiyA somA / rAgaddosaviuttA, bhavatarunisiyA'siNo samaNA // 29 // pihiyA''savA tavaDDhA, thaNiyaM kiriyAsu saMpattA je / sAsayasokvaM mokkhaM, paDucca abbhujjamaMti daDhaM // 30 // tA kaiyA taM hohI, diyahaM gIyatthagurusamIvammi / jattha caraNaM pavajjiya, mokkha'tthaM ujjamissAmi // 31 // saMpattesu vi sesesu, sayalamokkhaDatthasAhaNaMDagesu / savvaviraI niNA kaha, sAsayasokkho bhavai mokkho // 32 // tA jAvaujjavi chammAsa-parisapamuhaM mamA''uyaM atthi / tA savvasaMgacAgeNa, moknamaggaM aNusarAmi // 33 // kaha va ciraM ciTThau tA, samabhAvaThiyassa kira muhattaM pi / pavyajjapariNaI jar3a, jAyai tA kiM na pajjattaM // 34 // iya pariNAmapariNao, savisesullasiyativyasaMvego / gaMtUNa gurusamIye, apAyabhAyo bhaNai bhaMte! // 35 // | kArunnA'mayanIsaMda-suMdaraM bhaNiyamA''si jaM tumae / AloyaNAipuvyaM, pavyajjADai rejjAsu // 36 // icchAmo ti bhaNitA, mae vi paDiyannamA''si jaM inheiM / AuMmi pahuppaMte, ceya tayaM taha karemi ahaM // 37 // Aruhiuma'haM supurisa!, pavvajjAsuppasatthabohitthaM / nijjAmaeNa bhavayA, bhavaDannavaM tariumicchAmi 28 tato ya tassa nibbhara-bhattibhAroNamantasIsassa / niravajjaM pavyajja, guru vi Arovae vihiNA // 39 // aha hojja desavirao, saMmattarao rao ya jiNadhamme / tA tassa'NuvyayAI, Arovar3a suparisuddhAI // 40 // aNiANodAramaNo, harisavasavisaTTakaMTayakarAlo / pUei guruM saMgha, sAhammiyamA''i bhattIe // 41 // niyadavvamauvyajiNiMda-bhavaNatabiMbavarapaiTThAsu / viyarai pasatthapotthaya-sutitthatitthayarapUyAsu 42 aha kahavi savvavirai-kayA'NurAo visuddhamar3akAo / chinnasayaNA'NurAo, visayavisAu viratto tA // 43 // |saMthArayapavvajjaM pi, savyasAvajjavajjaNujjutto / paDivajjai saMjamasajja-rajjasio hu sa mahappA 44 tattha yaDaNuvyayadhArI, pavannasaMthArasamaNadikkho ya / saMlehaNApurassara-maMDatammi aNasaNaM kuNai // 45 // iya aNasaNasaMthAraga-dikkhApaDivattidAramaaTThamayaM / bhaNiyaM tabhaNaNe puNa, bhaNio gihiyisayapariNAmo // 46 // "pariNAmadvAram" - saMpar3a samaggaguNamaNi-nihiNo muNiNo paDucca pariNAmo / uvadaMsijjai so puNa, havejja iya cintaNeNa suho||47|| puvyAvarattakAle, jAgaramANo ya dhammajAgariyaM / parivaDhiyapariNAmo, muNI maNammi vicintei 148 rogajarAmagarAlo, niraMtaruppattimaraNanIrillo / davvakvettA''icau-vyihA''vayApUrioDaNAI // 49 // aNavarauTuiMtaviyappa-laharIhIraMtajantusaMtANo / aitikhadukkhaheU, aho! rauddo bhavasamuddo // 50 // laddhaNa vi iha kicchA, sudullahaM kahavi mANusaM jammaM / na lahaMti paramadalahaM. jIyA dhamma jiNakkhAyaM // 51 // laddhe yi tammi avirai-pisAiyAnibiDapAsapaDiyANa / dulahaM ciya sAmannaM, nissAmannaM guNapahANaM // 52 // kiccheNa pAviUNa ya, sAmannaM dullahaM pi osannA / sIyaMti sAyabahulA, paMkosannA gaiMda vya // 53 // jaha kAgaNIe heDaM, mahaggharayaNANa hArae koDiM / taha bhavasuhappasattA, sattA hAriMti mutisuhaM // 54 // 1. dusskRtnivaase| 94 // 00 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3355-3386 tyAgadvAravarNanam ahaha! aNiccamaDasAraM, pariNAme bhaMguraM sarIramimaM / jIyaM jobvaNamiDDhI, piasaMjogA suhaM ca tao // 55 // aidulahaM maNuyattaM, jiNiMdavayaNA''iyaM ca sAmaggiM / pappa puriseNa sAsaya-suheekkarasieNa hoyavyaM // 56 // jaM ajja suhaM bhaviNo, saMbharaNIyaM tayaM bhave kallaM / maggaMti niruvasaggaM, apavaggasuhaM buhA teNaM naravibuhesarasokhaM, dukkhaM ciya bhAvao buhA beMti / pariNAmadAruNamaDasA-sayaM ca jaM tA alaM teNaM // 58 // sAsayasuhaM ca niyameNa, jiNADaNA''rAhaNAphalaM jamhA / tA tIe ujjamimo, jiNavayaNavisuddhabuddhIe // 59 // |cinnaM sAmanneNaM, sAmannaM ettiyaM mae kAlaM / aha saMpayaM visesA-'NuTThANama'NuTThimo kiMci // 60 // pacchAyAvaparaddho, piyadhammo dosanirasaNasayanho / arihai pAsatthAI vi, jaM tayaM jar3a vi dussIlo // 1 // nicvaM parigalati balaM, niccaM parigalati purisayAro yi / nicvaM parigalati vao, niccaM parigalai viriyaM pi // 2 // niccaM parigalai suI, nicvaM parigalai diTThisAmatthaM / niccaM parigalaI maI, niccaM parigalai AuM pi // 3 // tA jAya balaM santaM, santaM viriyaM tahajjavi jAva / saMto ya purisayAro, saMto ya parakkamo jAva jAvaDajjavi aNuvahao, imo samaggo vi iMdiyaggAmo / jAyaujjayi aNukUlA, davvakvettA''isAmaggI // 65 // jiNakappiyADaivisayaM, vihAramaDabbhujjayaM kimaNusarimo / ahayA visiTThasaMghayaNa-visayameyaM na amhANaM // 66 // tA ajjakAliyajai-saMghayaNA'NusarisaM visesavihiM / vihiNA paDivajjAmo, dullahanarabhavaphalamimaM ti // 7 // evaM na kevalaM ciya, sAmannamuNI muNINa vasabho vi / niyayA'vatthAsarisaM, jaggejjA dhammajAgariyaM // 8 // jahAparivAlio sudIho, pariyAo yAyaNA ya me dinnA / nipphAiyA ya sIsA, taduciyama'vi vihiyamevaM ca // 69 // jaM amha bhUmigAe, uciyaM kiccaM kamakameNa tayaM / vihiyaM tayaM viseseNa, appaNo kiMpi kappemi // 70 // acvaMtadupparakkama-pamAyaparacakkapAravasseNa / jaM kiMci kiccavagge, kayA'kyattaM tayaM ceccA // 1 // ciracariyacaraNakaraNassa, cirapparuviyajiNiMdadhammassa / seyaM majjhaM saMpai, visesahiyamaDappaNo kAuM // 72 // kiMtu ahAlaMdavihiM, parihAravisuddhiyaM va jiNakappaM / pAovagamaNamiMgiNI-bhattaparinnAvihiM vA vi // 73 // sar3a sAmatthe sai Auge ya, anigga (gU)hiya'ttabalavirio / sai saddhAsaMvegeM, ahigayajiNasamayasArassa // 4 // pasamA''iguNagaNADalaM-kiyassa sIsassa niyapayaM dAuM / saMThAviUNa ya gaNaM, paDivajjAmi iyANIma'haM // 5 // evaM viyAraittA, tuliUNa ya appayaM payatteNa / sesANama'sattIe, bhattaparinnAe kuNai maiM // 76 // iya suddhabuddhIsaMjIvaNIe, saMvegaraMgasAlAe / ArAhaNAe sivapura-payaTTajaNajANatullAe // 77 // paDhamaddAranavamae, dubheyapariNAmanAmapaDidAre / sAhupariNAmanAmo, bheo bIo vi parikahio // 78 // tabhaNaNA puNa bhaNiyaM, parikammavihissa mUladArassa / navamaM dubheyajuyama'vi, eyaM pariNAmapaDidAraM // 79 // "tyAgadvAravarNanam" - suhapariNAmeNaM pari-Nao vi na visesacAgaviraheNa / ArAhaNamA''rAhiu-malaM bhave ahigao sato // 80 // tA cAgadAramAhuNA, kittemo so ya cauviho cAgo / davyaM netaM kAlaM, bhAvaM ca paDucca nAyavyo // 81 // tattha ya gihiNA jai vi hu, ArAhaNakaraNamUlakAle vi / puttadaviNa'ppaNeNaM, vihio cciya davyao caago||82|| taha vi hu sarIrapariyaNa-uvahippamuhANi bhUridavyANi / paDibaMdhADakaraNeNaM, savisesaM vajjaNijjANi // 83 // taha khettao vi jai yi hu, purA purADaDagaragihADaDaiyaM cattaM / taha vi samIhiyaThANe vi teNaM mucchA vimottavvA // 84 // na ya kAlao vi sarayA''iesu paDibaMdhabaMdhurA buddhI / kAyavyA evaM ciya, bhAmi vi appasatthaMmi // 5 // evaM saMjamasAhaNa-mattaM mottaM samatthamavi uvahiM / cayai visaddhaleso, muNI vi muttiM gayesaMto // 86 // appaparikammamuvahiM, bahuparikammaM ca do vi vajjei / sejjAsaMthArAI vi, ussaggapayaM gavesaMto TaLI kiMcaje sAhU paMcavihaM, suddhimaDaladdhUNa muttimiicchaMti / paMcavihaM ca viyeyaM, te hu samAhiM na pAveMti // 8 // AloyaNa sejjAe, uvahIe taha ya bhattapANassa / vyAvaccakarANa' ya, suddhI khalu paMcahA bhaNiyA // 89 // 1. zreyaH = ucitm| 95 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3360-3426 | ahavA daMsaNanANa- caritasuddhI ya viNayasuddhI ya / AvAsayasuddhI vi ya, paMcaviyappA havai suddhI | iMdiya' kasAya 'uvahINa, bhattapANassa taha sarIrassa / esa vivego bhaNito, paMcaviho bhAvadavyagatA ahavA sarIra' sejjA' - saMthAru 'bahINa' bhattapANassa ' / veyAvaccagarANa ya, esa vivego u paMcaviho iya kayasaccaccAgo, lIlAe harai maraNakAle vi / vijayapaDAyaM sahasA, sahassamallo vva muNivasabho tahAhi "sahasramalladRSTAntaH" sahasramalladRSTAntaH // 90 // // 91 // // 92 // // 93 // saMkhauraMmi puravare, ahesi bhUmivaI kaNagakeU / nayasaccacAyasoMDIra - yA''IguNarayaNarayaNanihI sevAvihiMmi kusalo, guNA'NurAgI ya paramabhatto ya / nAmeNa vIraseNo, tassA'sI sevago ekko so puNa viNayaparakkama-pamuhaguNA''vajjieNa naravaiNA / gAmasayajIvaNaM pi hu, dijjantaM no samIher3a aha egaMmi avasare, sadesasImAmaDaMbanAheNa / duggabalagavvieNaM, corAhivakAlaseNeNaM hIraMtaM nijadesaM, nisAmiuM jAyagADhakoyeNaM / ubbaddhabhiuDImImA - ''NaNeNa bhaNiyaM mahIyaiNA haMho mahantasAmanta- mantiseNAhiyA ! suhaDapavarA ! / kiM kovi kAlaseNaM, NijjiNiuM bhe samattho'tthi aha jAva'jja vi sAmanta- pabhiiNo neva kiMpi jaMpaMti / deva! samattho'haM tAva, jaMpiyaM vIraseNeNaM to savilAsAe. sapamhalAe, viyasaMtakumuyasohAe / diTThIe sappasAyaM, paloio so nariMdeNaM | sAmisapasAyaloyaNa- paloyaNu'ppannagurupamoeNa / puNaravi teNaM bhaNiyaM deva! visajjesu maM egaM |rannA sahatthataMbola - dANapuvyaM visajjio tAhe / sAmantA''ijaNo vi ya, moNeNa Thio asUyAe aha rAyANaM paNamiya, nIhario so jhaDatti nayarAo / patto ya kAlaseNassa, pallinAhassa pAsammi bhaNito ya teNa eso ruTTho tuha bhUvaI kaNagakeU / 1 kAlamuhaM pavisasi kAla - seNa ! seNAe samaminhiM dubbahagavyuggIveNa, kAlaseNeNa souma'vi evaM / kiM egAgI kAhI, imo varAgo ti avagaNio to kuviyakayantakaDakkha-tikkhamukkhaNiyakhaggadheNulayaM / pAikkacakkapammukka- ghAyasaMghAyama'gaNeMto atthANamaMDaliM miMdiUNa, kayakaraNayAe raNasUro / kesesu kAlaseNaM, jhaDati so giNhiuM bhaNai re re purisA ! jar3a majjha, ghAyametto karissaha hayAsA ! / kAleNa nUNa kavali-jjihI tayA tumha esa pahU // 9 // tagghAyakarA purisA, paDisiddhA taya'Nu kAlaseNeNa / jo iha paharar3a so maha, paharar3a 2jIe tti bhaNireNa // 10 // etthaMDataraMmi tagguNa-raMjiyamaNakaNagakeuvayaNeNa / harikarirahajohA''ula - ma'NupattaM cAuraMgabalaM tAhe so vaMcittA, aNA''ulaMgeNa vIraseNeNa / bhattibharanibbhareNaM, uyaNIo kaNayakeussa // 7 // // 8 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // tuTTho rAyA dinnaM gAmasahassaM ca se pasAeNa / nAmama'vi tassa ThaviyaM, sahassamallo tti bhUvaiNA so vi maDaMbA'hivaI, saMdhiM ghaDiUNa niyayaThANammi / sakkAriUNa rannA, visajjio harisiyamaNeNa kAlakkameNa pavaro, sudaMsaNo nAma muNivaI tattha / ujjANammi Nisanno, diTTho ya sahassamalleNa aha bhattibharoNayamatthaeNa, vaMditu tassa so caraNe / jiNadhammaM soumaNo, AsINo bhUmivaTThammi guruNA vi ya saMsArA- 'sArataparUvaNAguNapahANo / nivvANalAbhasAro, kahio jiNadesio dhammo AyanniUNa ya imaM mahantajAyantapavaraveraggo / namiUNa puNo calaNe, guruNo bhaNiuM samADhato bhayavaM! tavacaraNavivajjiyANa, accatamohamUDhANa / bhavajalahinivaDiyANaM, jIvANaM kAmabhogehiM dhaNasayaNA''IehiM theyo vi hu jAyae na sAhAro / motUNamekkama'malaM, dhammaM, ciyaM parabhavasahejjaM tA jar3a pecchaha mama kiMpi, joggayaM deha jhati pavyajjaM / pajjaMtadAruNeNaM, pajjataM gehavAseNaM tA suttuvaogeNaM, guruNA se joggayaM muNeUNa / dinnA jiNidadikkhA, asaMkhadukkhohakhayajaNaNI to nAyasAhujaNajogga-pavarakiriyAkalAvaparamattho / ahigayabahusutta prattho, so jAo thevadiyahehiM kAlakkameNa ya daDhaM, dehA''Isu cattapaNayabhAveNa / paDivanno jiNakappo, teNa suhanippiyAseNa jatthaitthamiyanivAsI, susANasunnahararannasevI ya / vAu vva apaDibaddho, aNiyayavittIe viharanto saMpatto sa mahappA, tattha maDaMbasmi jattha ciraverI / vasati kira kAlaseNo, saNi vya kuro sahAyeNa 1. kAlamukhaM = mRtyumityarthaH / 2. jIve / // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 3400 // // 1 // un // 3 // // 4 // // 5 // 96 m Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3427-3461 maraNavibhaktidvAram - jayasuMdarasomadattadRSTAntaH aha tabbahiyA ussagga-muvagato so paloio teNa / taddesamAuDagaeNaM, pAyeNaM kAlaseNeNaM // 27 // to bhaNiyA niyapurisA, re! re! so esa verio majjha / egAgiNA vi jeNaM, taiyA baddho mhi lIlAe // 28 // tA saMpayaM paNAsaha, sahasA eyassa porusajyalevaM / mukkA''uho sayaM ciya, jA caTTai esa vIsattho // 29 // soUNa imaM purisehiM, kovavasapharataaharehiM / satthehiM vicittehiM, so hammanto viciMter3a re jIva! maNAgaM pi hu, mA kAhisi bAlisesu eesu / vahaNujjaesu vi tumaM, paosabhAvaM kahapi jo||31|| 'savyo puvakayANaM, kammANaM pAyae phalaviyAgaM / avarAhesu guNesu ya, nimittamittaM paro hoi' // 32 // jar3a pacchA vi hu tumae, soDhavyA tikkhadukkhadaMdolI / tA varaminhiM sahiyA, sannANasahAisahieNa // 33 // jar3a caMDacakkiNo vi hu, tahAvihaM baMbhadattanAmassa / nayaNuppADaNadukkhaM, vihiyaM pasuvAlameteNa // 34 // jai arihA vi hu houM, patto uyasaggavaggama'ighoraM / tailoraMgamajjhe; atullamallo mahAvIro // 35 // jar3a vA vi tahA dusahaM, baMdhukkhayapamuhapAyavehaM'taM / acvantatikkhadukkhaM, pato sirivAsudevo vi // 36 // thevaM pi. kIsa avayArakArisa paosaM / avahaMto no yasi, sAyatte pasamasokkhammi // 37 // uvahigaNagurukulesu vi, paDibaMtho savyahA jar3a vimukko / sai bhaMgure, asAre, tayA sarIre kaha Nu moho||38|| iya dhammajjhANaparo, sa mahappA tikhakhaggaghAehiM / nihao tehiM jAo, devo savvaTThasiddhammi // 39 // iya jaM bhaNiyaM puvyiM, kyacAgo nimmamo ya lIlAe / sAhU patthuyamahatthaM, sAhai taM daMsiyamimaM ti // 40 // iya maNaalimAlaimA-liyAe saMvegaraMgasAlAe / ArAhaNAe mUli-llayammi parikammavihidAre // 41 // patthuyapannarasaNhaM, paDidArANaM kamAuNusAreNa / cAyA'bhihANameyaM, paDidAraM desiyaM dasamaM "maraNa vibhaktidvAram" - savyaccAgo puvyaM, pavannio so ya saMbhavati maraNe / tA maraNavibhattima'haM, dAraM eto nidaMsemi // 43 // AyIci ohiM aMtiyA-balAyamaraNaM yasamaraNaM ca / aMtosallaM tabbhava-bAlaM taha paMDiyaM mIsaM // 44 // chaumatthamaraNa" kevali-behANasa3 giddhapiTThamaraNaM c| maraNaM bhattaparinnA, iMgiNi6 pAovagamaNaM ca // 45 // iya sattarasa vihIu', maraNe guruNo giraMti guNaguruyA / tesiM saruvamAhuNA, yocchAmi ahA''NupubbIe // 46 // paisamayA''uyadalaviha-DaNaM jamA''vIimaraNa yutta taM / naragA''ibhavanimittA-''ukammadaliyANi puNa jaanni||47|| aNubhaviya saMpayaM marai, jar3a puNo tANi ceva aNubhaviuM / marihI tayA tamevaM-bhUyaM bhaNiyaM avahimaraNaM // 48 // naragA''ibhavanimittA-udaliyamaDaNubhaviya marai hu mao vA / na ya tadaNubhaviya marihI, puNo tamA''yaMtiyaM mrnnN||49|| saMjamajogavisannA, maraMti je taM balAyamaraNaM ti / iMdiyavisayavasagayA, maraMti je taM vasaTTe ti // 50 // lajjAe gAraveNa ya, bahussuyamaeNa vA vi duccariyaM / je na kahiMti gurUNaM, na hu te ArAhagA hoti // 51 // gAravapakanibuDDA, aiyAraM je parassa na kahenti / dasaNanANacaritte, sasallamaraNaM bhavati tesiM // 52 // eyaM sasallamaraNaM, mariUNa, mahAbhae duruttAre / suiraM bhamaMti jIyA, dIhe saMsArakaMtAre // 53 // naratiribhavapAuggA''uM, baMdhiuM takkae maraMtassa / tiriyassa narassa ya jaM, taM tabbhavamaraNamA''haMsu // 54 // mottuM akagmabhUmaga-naratirie suragaNe ya neraie / sesANaM jIvANaM, tabbhavamaraNaM tu kesiMpi // 55 // motUNa ohimaraNaM, AvIciAiyaM ti paMceva / sesA maraNA savye, tabhavamaraNeNa neyavyA // 56 // avirayamaraNaM bAlamaraNaM ti, virayANa paMDiyaM beti / jANAhi bAlapaMDiya-maraNaM puNa desavirayANaM // 57 // maNapajjayohinANI-suyamainANI maraMti je samaNA / chaumatthamaraNameyaM, kevalimaraNaM tu kevaliNo // 58 // giddhA''ibhakkhaNaM giddha-paTThamubbaMdhaNA''i vehAsaM / ee donni vi maraNA, kAraNajAe aNunnAyA // 59 // jaoAgADhe uyasagge, dubhikkhkhe savyao duruttAre / apihimaraNaM pi diTuM, kajje kaDajogiNo suddhaM teNaM ciya muNipavarA, jayasuMdarasomadattanAmANo / maraNAI paDiyannA, vehANasagaddhapaTThAI // 61 // tahAhi "jayasuMdarasomadattadRSTAntaH" . 1. uttarAdhyayana suutr| 97 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3462-3468 maraNavibhaktidvAram-jayasuMdarasomadattadRSTAntaH vaidesAe purIe, naravikkamarAyavihiyarakkhAe / seTThI sudaMsaNo Asi, tassa puttA duve jAyA // 2 // jayasaMdaro ti paDho. bIo paNa somadattanAmo ti / do vi ya kalAsu kusalA, do vi ya ruuyaauigunnjuttaa||63|| do vi paropparapaNaya-ppahANacittA pagiTThasattA ya / vaTuMtI kiccesuM, ihaparaloyAviruddhesu // 64 // egammi ya patthAve, mahallamullaM kyANaya ghettuM / te bahunarapariyariyA, ahichattAe purIe gayA // 65 // tattha ya acchaMtANaM, vavahAravasA paropparaM metI / jAyA bhAvapahANA, jayavaddhaNaseTThiNA saddhiM kadI somagirI vijayasirI, doNNi ya dhUyAu tassa seTThissa / dinnA to teNa tesiM, vihio ya vihIe vIvAho // 6 // to te tAhiM saddhiM, aNiMdiyaM buhayaNassa jahasamayaM / paMcavihavisayasokkhaM, uvabhuMjatA pariyasaMti // 8 // annammi avasarammi, nijanagarA gayanareNa te yuttA / haMbho! piuNA tubbhe, sigghaM eha ti ANattA // 69 // jamhA aNivattayasAsa-kAsapamuhehiM bhUrirogehiM / so pIDio samIhai, tubbhANaM daMsaNaM hatthaM // 70 // evaM soccA te ta-khaNeNa mottuM tahiM ciya kalate / sasurassa kahiya vattaM, piupAse paTThiyA jhatti // 1 // acchiNNapayANehiM, bacvaMtA niyayamaMdire patA / diTTho ya pariyaNo tattha, soyavicchAyamuhasoho // 72 // diTuM bhavaNaM pi paNaTTha-sohama ibhIsaNaM susANaM va / uvarayadINADaNAha-ppayANasAlAniuttajaNaM // 73 // hA hA hayamha tAo, divaMgao phuDamimaM gharaM teNaM / kamalavaNaM piya atthamiya-diNayaraM jaNai neva raI // 74 // evaM paribhAvintA, ceDIdinnA''saNammi AsINA / etthaMutaraMmi gurusoga-vegavAhA''ula'ccheNa // 75 // kAUNa pAyavaDaNaM, NiveiyA pariyaNeNa nIsesA / acvaMtasogajaNaNI, tesiM piuNo maraNavattA // 76 // to te vimukkakaMThaM, visaMthulaM roviuM samAraddhA / paDisiddhA ya kahaM pi hu, mahuragirAe pariyaNeNa // 7 // aha tehiM jaMpiyaM kahaha, asarisaM pemamuvyahaMteNa / amhANamaDapuNNANaM, tAeNaM kiM samAiTeM ? // 78 // sogabharagaggireNaM, tA bhaNiyaM parijaNeNa nisuNeha / tAeNa tumha daMsaNa-maDacvaMtaM ahilasaMteNa // 79 // ehinti majjha puttA, te tappurao imaM ca taM ca ahaM / sAhissAmi ti payaM-pireNa no pucchirANaM pi // 80 // | amhANa kiMpi siTuM, acvantapayaMDarogavasao ya / tumhamaLaNAgamaNe cciya, patto so jhatti paMcattaM eyaM ca nisuNiUNaM, kiM pi aNAikkhaNijjasaMtAvaM / tivyaM samuvyahantehiM, tehiM pAmukkapokka hA kIsa nigghiNa! tae, kINAsa! na saMgamo samaM piuNA / vihio ti kiM ca pAyehiM, tattha amhehiM yutthaM ti // 83 // emA''i vilavirehi, puNo puNo tADiuttamaMgehiM / taha kaha vi paruNNaM jaha, jaNehiM pahiehi vi ya ruNNaM // 84 // to cattabhattapANA, te kahama'vi pariyaNeNa paNNayiyA / taha vi ya uvaroheNaM, samatthakiccesu. vaTuMti // 5 // aNNammi avasarammi, tehiM damaghosasUriNo pAse / saMsAruccheyakaro, nisuo savvannuNo dhammo to maccurogadogacca-sogajarapamuhadukkhapaDihatthaM / saMsAramaDasAraM ni-cchiUNa saMjAyaveraggA // 87 // te do vi hu gurupurato, bhaNanti bhAlayaladhariyakarakamalA / bhayavaM! tumha samIce, pavyajjaM gihimo amhe // 88 // aha guruNA suttuvaoga-muNiyatabbhAvavigghaleseNa / bhaNiyaM mahA'NubhAvA!, uciyA tumhANa pavvajjA // 89 // navaraM thIpacvaio, bhAvI tumhaM sudUramuvasaggo / jai taM jIvA'vagame vi, nippakaMpA sahaha sammaM // 10 // tA paDivajjaha sajjo, pavyajaM ujjameha mokkhakae / iharA hAsaTThANaM, kiriyA ArUDhavaDiyANa // 91 // tehiM bhaNiyaM bhagavaM!, jai amhaM jIviyavyapaDibaMdho / hojja maNAgaM pi tayA, na dharejjA viratigahaNamaI // 12 // tA bhavavAsuvviggANa, tujjha payapaumajuyalalaggANa / vigghe vi avicalANaM, amhANaM dehi pavyajaM // 13 // to dikkhiUNa guruNA, kAyavvavihI nidaMsio savyo / sutta'tthehiM ca paraM, nipphattiM sammamuvaNIyA // 14 // gurukulavAse suciraM, yasiuM te egayA mahAsattA / niyaguruNo ANAe, egAgivihAriNo jAyA // 15 // aha kahavi viharamANo, aNiyayavittIe sammamuvautto / ahichattAe purIe, sAhU jayasuMdaro patto // 16 // tattha ya jA kira teNaM, pariNIyA Asi seTThiNo dhUyA / somasirI sA pAyA, takkAlaM asaIvittIe // 9 // gabbhavaI saMjAyA, ciMtai jayasuMdaro jar3a ihei / 'uppayyAviya to taM, niyaduccariyaM nigRhemi // 98 // 1. utpravrAjya = pravrajyAM mocayitvA ityarthaH / 98 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAsA // 8 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3466-3533 maraNavibhaktidvAram-udAyinRpamArakadRSTAntaH | bhikkhaDaTThAe paviTTho, diTTho tIe ya so kahavi sAhU / gehe 'saejjhiyAe, samANasIlAe to jhatti // 19 // gehassaMDato khitto, bhaNito ya saviNayapaNayacalaNAe / he jIyanAha! viramasu, dukkatavacaraNao eto // 3500 // tujjha mae jattha diNe, dikvAyattA nisAmiyA suhaya! / vajjavaDaNA'irittaM, dukkhaM jAyaM mamaM tattha // 1 // ajaM cayAmi kallaM, cayAmi kira jIviyaM tuha vioge / navaraM ettiyadiyahe, ThiyaM pi tuha daMsaNA''sAe // 2 // iNDiM ca tae saddhiM, jIyaM maraNaM va nattha saMdeho / tA pANanAha! jaM tujjha, royae taM samAyarasu // 3 // evaM tIe bhaNie, sAhU sariUNa sUriNo yayaNaM / pubbuvaTuM nAuM ca, dhammapacvuhamaDaNuvasamaM mokkhaDatthabaddhalakkho, bADhaM niyajIviyavyaniravekkho / taM bhaNati khaNaM ekkaM, bhadde! taM ThAhi gihabAhiM // 5 // jAya ahaM niyakiccaM, remi kiMpi hu taduttaraM jaM te / hohI hiyamA''yaMtiya-suhaM ca taM AyarissAmi // 6 // aha sA paTThiyayaNA, tahatti paDisuNiya saMThiyA bAhiM / dAUNa gihakavADAI, nibiDakavaDukkaDA''yArA // 7 // |sAhU vi kyA'NasaNo, dhammajjhANe parammi baTTanto / vehANaseNa vihiNA, mariuM acvuyasuro jAyA purammi vattA, imIe sAhU hao ti to piuNA / hatthaM NibbhaccheuM, nicchUDhA sA niyagihAto // 9 // acvaMtasiNehavasA, vijayasirI vi hu samaM viNikkhantA / magge cviya somasirI, sUidosA gayA nihaNaM // 10 // vijayasirI puNa egattha, Asame tAvasANa pavvajja / ghettUNa ThiyA samma, bhuMjatI kaMdamUlAI // 11 // avarammi avasarammi, puvyoiyamuNivarassa lahubhAyA / so somadattanAmo, viharanto tattha saMpatto // 12 // tikkhaDaggakIlaeNaM, viddho calaNammi akkhamo bhamiuM / thakko egapaese, vijayasirIe kahavi dihro // 13 // nAo ya tao tIe, mayaNADanaladajjhamANahiyayAe / vivihehiM payArehiM, pAraddho khohiuM so ya // 14 // evaM paikkhaNaM ciya, khobhijjaMtassa tIe pAyAe / sumariyaguruvayaNassA, gaMtuM ca acAyamANassa // 15 // kaha ujjhAmi sajIyaM ti, cintayantassa tammi desammi / jAyaM doNha nivANaM, tattha khaNe baddhavarANaM 2AohaNaM mahaMtaM, nivADiyADaNegasuhaDakariturayaM / pavahataruhirapavahaM, daMsaNamette vi bhayajaNagaM // 17 // parapakvasapakkhavayaM, daTuM ca nivesu paDiniyattesu / maDaesu khrajjamANesu, giddhabhallukamA''IhiM // 18 // sAhU paricintai natthi, maraNakicce paro uvAo tA / ThAuM raNaMDagaNe gaddha-paTThamaraNaM pavajjAmi . // 19 // evaM viNicchiUNaM, sa mahapyA tIe kaha vi pAyAe / kaMdaphalAinimittaM, gayAe kayasavvakAyavyo // 20 // saNiyaM saNiyaM gaMtuM, tesiM maDayANa majjhayArammi / paDio nijjIvo iva, khaddho aha duTThasattehiM // 21 // acvaMtasamAhIe, mariuM jAo suro jayaMtammi / iya gaddhapaTThamaraNaM, samma ArAhiyaM teNaM // 22 // evaM vehANasagaddha-paTThamaraNAiM kAraNavaseNa / nRNamaDaNuNNAyAiM, jiNehiM tailokkamahiehiM // 23 // tahAabhimaraeNaM nivaimmi, mArie gahiyasamaNaliMgeNaM / uDDAhapasamaNa'tthaM, satthaggahaNaM kayaM gaNiNA . // 24 // "udAyinRpamArakasyadRSTAntaH" | pADaliputtammi pure, accantapayaMDasAsaNo rAyA / sAmantacakkapaNao, udAyinAmo jayapasiddho // 25 // thevA'varAhamete vi, teNa egassa rAiNo rajjaM / avahariyaM nIsesaM, so puNa rAyA lahuM naTTho // 26 // putto ya tassa ego, ujjeNIe gao paribhamaMto / olaggiuM ca laggo, ujjeNIpatthivaM payao // 27 // aha so ujjeNiniyo, "parisavai udAyirAiNo bahuso / teNa ya rAyasueNaM, vinnatto rahasi namiUNa // 28 // deva! maha jar3a sahAI hosi tumaM tA haNAmi tuha sattuM / paDisuyameyaM rannA, dinnaM se jIvaNaM ca bahuM // 29 // to kaMkalohakattiya-mA''dAya sugoviuM imo vi gato / mAriumudAyirAyaM, navaraM chidaM apAvito re aTThamIcauddasIsuM, nuNivar3aNo rAulaMmi baccaMte / kayaposahassa ranno, rayaNIe sAsaNanimittaM // 31 // daTThaNa so vicintai, sisso houM imANa samaNANa / pavisittu rAulaM vaM-chiyatthamaDacirA ya sAhemi to kaMkakattiyaM go-viUNa gahiyA aNeNa pavvajjA / acvaMtaviNayavittIe, tosiyA sUriNo ya daDhaM // 33 // 1. prAtivesmikayAH = pADozaNanA gharamA / 2. Ayodhanam = yuddham / 3. abhimarakeNa = ghAtakena / 4. parizapati = Akrozayati tahAhi 99 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3534-3571 maraNavibhaktidvAram udAyinRpamAraka dRSTAntaH // 34 // // 35 // // 37 // // 40 // // 41 // // 43 // // 44 // // 45 // // 51 // // 52 // egammi ya patthAve, rayaNIe posahaM pavannassa / ranno dhammakaha'tthaM, daTThUNaM paTThiyaM sUriM so jhati aiviNIya-taNeNa ghettUNa kattiyaM calito / saMthAragA''ihattho, rAyaule sUriNA saddhiM ciradikkhio tti saMjama - rao tti suparikkhio tti kAUNa / na nisiddho sUrIhiM, gayA tato rAyabhavaNammi // 36 // tatto ya posahaM gAhiUNa, bhUmIvaiM suciravelaM / kahiUNaM dhammakahaM, suttA rayaNIe muNivar3aNo tesiM ceva samIve, rAyA vi hu niddamuvagato sahasA / aha te nibbharasute sa duTThasisso vijANittA ranno kaMThammi nivesiUNa, taM kattiyaM viNikkhanto / sAhU ti na ya nisiddho vaccaMto jAmaillehiM | aha kaMkakattiyAchinnA-kaMThani (na) varuhirabhUripavaheNa / sittasarIro sUrI, jhati vibuddho niyaM daThThe vAvAiyaM viciMtai, tassa kusIsassa nUNa kammamimaM / tA jar3a pANaccAyaM, inhima'haM no karissAmi to pavayaNassa khiMsA, hohI savvattha dhammanAso ya / iti cintiUNama'NasaNa-pamuhaM savyaM vihiM kAuM // 42 // taM ceva kattiyaM niyaya - kaMThadesammi ThAvaitANaM / kAlaM kuNai mahappA ussagga'vavAyavihikusalo iya satthubbaMdhaNapabhiiNA vi, AgADhakAraNe maraNaM / niddosaM ciya vRttaM bhattapariNNaM aha bhaNAmi bhattaM hi bhuttapuvyaM, aNegaso NegahA mae ettha / jAyA tittI tatto, na tao taha kahavi jIvassa kahamannahA puNo vi hu, asuyaM va adiTThamiva abhutaM va / amayaM va paDhamalAbhe, bahumannai divasadivase tN||46|| asuittaNA''r3abahuviha - viyArapariNAmadhammuNA tamhA / kimimiNA maNasA vi avajja - heuNA ciMtieNA'vi // 47 // iya jANagapparinnAe, bhattavisayaM hi jaM parinnANaM / paccakkhANaparinnAe, taha ya bhayavaMtavayaNAo // 48 // savvaM pi asaNapANaM, cauvvihaM jA ya bAhiro uvahI / abbhintaro ya taM pi hu, jAjIvaM vosire savvaM // 49 // iccAi jAu tivihassa ahava sammaM cauvvihassA'vi / AhArassiha jAva - jjIvaM pi pariccayaNaruvaM // 50 // paccakkhANaM jaM taM bhattaparinna tti tIe kira maraNaM / bhattaparinnAmaraNaM, sappaDikammaM tayaM NiyamA bhattaparinnAmaraNaM, duvihaM saviyAraM mo avIyAraM / saparakkamassa muNiNo, saMlihiyataNussa saviyAraM aparakkamassa muNiNo, bhattaparinnaM bhAMti aviyAraM / kAle apahuppaMte, taM pi hu tivihaM samAseNaM paDhamaM jANa niruddhaM, niruddhatarayaM ca bhannae bIyaM / paramaniruddhaM taiyaM, tesiM sarUvaM puNa bhaNAmi [ dAragAhA ] // 54 // jo jaMghAbalarahio, rogA''yaMkehiM karisiyasarIro / tassa maraNaM niruddhaM, aviyAraM bhaNNae paDhamaM // 55 // tammi vi puvyuttavihI, duvihaM taM pi ya payAsama'payAsaM / jaNanAyaM tu payAsaM, jaNe avinnAyama'payAsaM [dAraM ] // 56 // | bAla-'ggi-vagghamA''IhiM, sUla-mucchA-visUiyA''IhiM / naccA saMvaTTijjanta - mA''uyaM sigghameva muNI // 57 // | jAya na vAyA akkhivar3a, jAva cittaM na hoi akkhittaM / saMnihiyANA''loyai, gaNimA''INaM pi so tAya // 58 // eyaM niruddhatarayaM, bIyaM maraNaM bhaNaMti aviyAraM / so ceva jahAjogaM, puvyuttavihI bhavai tammi [dAraM ] vAyAi''ehiM jaiyA, akkhitA hojja bhikkhuNo vAyA / tajhyA paramaniruddhaM, taiyaM maraNaM avIyAraM naccA saMvaTTijjaMta- mAuyaM sigghameva so bhikkhU / arihantasiddhasAhUNa, antiyaM savvamA''loe evaM bhattaparinnA, suyA'NusAreNa vanniyA esA / eto iMgiNimaraNaM, bhaNAmi sammaM samAseNaM iMgijjar3a ceTThijjai, painiyae, ceva bhUpaesammi / aNasaNakiriyA imAe, iMgiNI tIe ya jaM maraNaM bhannai iMgiNimaraNaM, taM cauhA''hAraMcAyajuttassa / nippaDikammassiMgiya-desaMtovattiNo ceva jo bhattaparinnAe, uvakkamo bhannihI savitthAro / so ceva jahAjogaM, uvakkamo iMgiNImaraNe saMlihiyadavyabhAvo, iMgiNimaraNammi baddhayavasAo / AimatiyasaMghayaNo, dhImaMto khAmiuM sagaNaM aMto bAhiM ca tato visuddhamA''ruhiya thaMDilaM ekko / saMthariya taNAiM tahiM, uttarasirama'hava puvyasiro // 67 // arihA''iaMtige so, sIsammi kayaM'jalI visuddhamaNo / AloyaNaM ca dAuM, vosirai cauvvihA''hAraM // 68 // sayameva appaNo so, karei AuMTaNA''ikiriyAo / uccArA''r3a vigiMcar3a, sayaM ca sammaM niruvasaggo // 69 // jAhe puNa uvasaggA, divyA mANussayA va se hojjA / tAhe nippaDikaMpo, te ahiyAsei vigayabhayo // 70 // patthijjaMto vi tato, kiMnarakiMpurisadevakannAhiM / na ya so tahA'vi khubbhai, na vimhayaM kuNai riddhIe // 71 // // 53 // // 59 // // 60 // // 69 // // 62 // Em ddakA // 65 // // 66 // // 38 // // 39 // 100 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3572-3608 // 74 // // 75 // // 76 // maraNavibhaktidvAram adhigatamaraNadvAram jar3a se dukkhattAe, savye vi hu poggalA pariNamejjA / tahavi na se thevA vi hu, visuttiyA hor3a jhANassa // 72 // | jar3a savyapoggalacao, ahava suhattAe tassa pariNamar3a / taha vi na se saMjAyai, visottiyA suddhajhANassa // 73 // saccitte sAhario, so tatthuppikkhae vimukkaMDago / uvasaMte uvasagge, jayaNAe thaMDilamuve vAyaNapariyaTTaNapucchaNAo, mottUNa taha ya dhammakahaM / sutautthaporisIe, sarei suttaM ca egamaNo evaM aTTa vi jAme, anuaTTo jhAyae pasannamaNo / Ahacca niddabhAve vi, na'tthi thevaM pi sar3anAso | sajjhAyakAlapaDile - haNA''iyAo na saMti kiriyAo / jamhA susAgaThANe vi, tassa jhANaM na paDikuTTaM // 77 // AvAsayaM ca so kuNar3a, ubhayakAlaM pi jaM jahiM kamai / uyahiM paDileher3a ya, micchakkAro ya se khalie // 78 // | veubviya AhAraga - cAraNakhIrAsavA''iladdhIo / kajje vi samuppanne, virAgabhAvA na sevar3a so moNA'bhiggahanirao, AyariyA''INa puTThavAgarago / ' devehiM mANusehi ya, puTTho dhammakkahaM kahar3a evaM iMgiNimaraNaM, suyA'NusAreNa sAhiyaM sammaM / pAovagamaNametto, samAsao ceya yannissaM kira jattha katthaI ettha, maraNabheyammi pAyavasseva / uyagamaNama'vatthANaM, jAyar3a pAoyagamaNaM taM jaM jattha jahA aMgaM, nikkhivar3a taM tahiM taha dharer3a pAovagamaNameyaM, nIhAraM vA anIhAraM uvasaggeNa vi jaM so, sAhario kuNar3a kAlama'nnattha / taM bhaNiyaM nIhAriya-miyaraM puNa niruvasaggammi // 84 // | puDhavI - AU - teU, - vAu - vaNassai - tasesu sAharito / vosaTTacattadeho, ahA''uyaM pAlar3a mahappA | maMDaNa - gaMdhA''levaNa -bhUsiyadeho vi jAvajIvaM so / pAavogato viTThar3a, nicceTTho suddhalesAgo // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // 585 // 85 // // 6 // // 87 // // 88 // // 89 // // 91 // // 92 // jaM pAyayo vya udghaTThio vya, pAsaTThio vvaM so bhAi : / uvvattaNA''irahito, nicceTTho hoi teNaM ti iya sattarasamaraNasarUva - kittaNaM kiMpi kAumettAhe / taccarimattigavisayaM yattavyaM kiMpi desemi savvAo ajjAo, savye cciya paDhamasaMghayaNavajjA / savye vi desavirayA, bhattaparinnaM pavajjaMti aha iMgiNimaraNaM puNa, daDhataradhir3abalajuyA aNuTThinti / ajjApamuhANaM puNa, lakkhijjar3a tassa paDiseho // 90 // paDhamilluyasaMghayaNA, saMlihiya'ppA'havA asaMlihiyA / daDhatamadhIbalajuttA, pAovagamaM puNa kuNaMti nehavasA deveNaM, sAhariyA 1 deva'rannamAisu / na vite calati dhIrA, pAraddhavisuddhajhANAto tesiM puNayoccheo coddasapuvINa hoi bucchee / paDhamilluyasaMghayaNaM tatto na pareNa hor3a jao evaM imaMmi dAre maraNaM saMkhevato samakkhAyaM / ArAhaNaphaladAre, phalaM tu eyassa vi bhaNissaM | iya samaodahiamao-bamAe saMvegaraMgasAlAe / ArAhaNAe mUli - llayaMmi parikammavihidAre | patthuyapannarasaNhaM paDidArANaM kamA'NusAreNa / ekkArasamaM bhaNiyaM, maraNavibhatti ti paDidAraM pubdhiM maraNANi pava-nniyANi sAmannao bahuvihANi / eto ya pagayamaraNa-ddArasarUvaM parUvemi "adhigatamaraNadvAram" // 93 // // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // kiM puNa pagayaM bhaNNai, paMDiyamaraNaM duhohavallINa / viddhaMsaNekka nikkaDa - dhArubbhaDaparasupaDitullaM eyavivakkhaM puNa, bAla-maraNama'kkhaMti khINamohamalA / ubhayasarUyaM ca imaM, paMcaviyappaM parikami paMDiyapaMDiyamaraNaM, paMDiyayaM bAlapaMDiyaM taiyaM / bAlamaraNaM cautthaM, paMcamagaM bAlabAlaM ti tattha paDhamaM jiNANaM, bIyaM sAhUNa desavirayANaM / taiyaM saMnisu turiyaM, micchaddiTThINa paMcamayaM anne u sUriNo puNa, etthaM patthuyapameyavisayammi / maraNapaNagassarUye, imaM vibhAgaM bhAMti jahA paMDiyapaMDiyamaraNaM, maramANANaM tu kevalINa bhaye / bhattaparinnA''I puNa, paMDiyamaraNaM muNivarANaM | desavirayANama'viraya-saMmANa ya bAlapaMDiyaM maraNaM / micchadiTThIuvasama- parANa jaM bAlamaraNaM taM jaM ca kasAyakalusiyA, maraMti daDhama'bhigahIyamicchatA / savvajahannaM bhannai, taM maraNaM bAlabAlaM ti ahavA paMDiyamaraNAI, tinni do ceva bAlamaraNAI / paDhamAI saMmadiTThissa, jANa bIyAI iyarassa tatthA''illehiM tihiM, maramANANaM kameNa maraNehiM / uttama - majjha - jahanno, neo abbhujjao u vihI saMmattA'NugayamaNo, jIvo maraNe asaMjao jar3a vi / jiNavayaNama'NusaraMto, paritasaMsAriyo tahavi 1. devarannamAisu - tamaskAyAdiSu / 2. 0nikaDa = kaThina / 3. samyagdRSTiSu / 101 // 98 // // 99 // // 3600 // // 1 // mn // 3 // nn // 5 // Fl // 7 // // 8 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3606-3642 sundarInandadRSTAntaH // 9 // // 10 // saddahagA pattiyagA ya, royagA je hu jiNavarA''NAe / saMmattama'NusaraMtA, te khalu ArAhagA hoMti jiNabhaNiyapavayaNamiNaM, asaddahaMtehiM aNegajIyehiM / bAlamaraNANi tIe, mayANi kAle aNaMtANi na ya tehiM aNaMtehiM vi, viveyaviyalANa nANarahiyANa | jIvANa varAyANaM, saMpanno ko vi guNaleso // 11 // bAlamaraNassa tamhA, vittharama'vahatthiuM viyAgaM me / saMkheyeNa bhaNantassa, dinnakaNNA nisAmeha // 12 // bAlamaraNehiM jIvA, viyaDaMmi bhavA'DavIkaDillami / bhamiyA bhaminti bhamihinti, dIhakAlaM kila duhattA // 13 // tahAhi ettha puNaruttaduttara - jammajarAmaraNaparisaraNarINA / bhavajaMtajaMtugoNA, apattapArA paribhamaMtA mrn causu vi gaIsu jaM jaM, jaM jaM culasIijoNilakkhesu / jIvANamaNiTThapayaM taM taM dukkhaM aNubhavaMti // 15 // kiMca // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // 5rA jaM nira'NubaMdhamiTTha, jaM cA'giTThama'NubaMdhi duddharisaM / taM bAlamaraNataruNo, phalavilasiyamA''hu muNiyasabhA // 16 // iya bAlamaraNabhIsaNa - sarUvamuvajANiUNa dhIrehiM / paMDiyamaraNaM gajjhaM, nAma'tho tassa puNa evaM paMDA bhannai buddhI tIe juo paMDio ti nAyavyo / tassa maraNaM tu jaM taM, paMDiyamaraNaM samakkhAyaM taM puNa bhattaparinnA - maraNaM ciya ettha patthuyaM satthe / jeNa maraMtANa dhuvaM jAyar3a vaMchiyaphalapasiddhI kAle vi dussamAe, saMghayaNe vi hu aNiTTachevaTTe / virahe vi 2 aisaINaM, taha daDhadhiibalaabhAve vi eyaM pi viyarai, cciya, suMdarakAlA''ijogasajjhANaM / pAovagamaNaiMgiNi- maraNANaM sAhaNijjaphalaM eyaM hi maNovaMchiya - suhaphaladANekkakappatarusaMDaM / imama'nnANatamoghaNa - dussamarayaNIe sarayasasI eyaM hi bhImabhavamaru - majjhe vilasaMtavimalajalasarasI / acvaMtiyadogacce, ciMtArayaNaM pahANamiNaM |imama'iduraMtaduggar3a - gattAo uttamuttaraNamaggo / eyaM sivapAsAyA - ''ruhaNavihIe sunisseNI | dhIbalaviyalANama kAla - maccukaliyANama' kayakaraNANa / niravajjama'jjakAliya-jaINa joggaM niruyasaggaM nicchiyamaraNA'vattho, vAhIghattho jaI gihattho vA / bhavio bhattyarinnA - paMDiyamaraNe jaejja tato paMDiyamaraNeNa mayA, anaMtasattA sivA''layaM pattA / bAlamaraNeNa ya puNI, bhamaMti bhImaM bhayA'rannaM egaM pi egavAraM, paMDiyamaraNaM jiyassa dukkhAiM / ninnAsittA dUraM, sagga'pavagge suhaM dei jAeNa jIcaloge, savveNa vi jaM avassamariyavyaM / tA kahavi taha marijjai, jaha maraNaM puNa Na saMbhavai // 29 // tiriyattamuvagato vi hu, paMDiyamaraNaM kahaM pi jai lahar3a / to vaMchiyatthasiddhiM, suMdarinaMdo vya kuNar3a jio ||30|| tahAhi"sundarinandadRSTAntaH" ettheva jaMbudIve, bharahe vAsammi vAsavapuri vya / vinuhajaNahiyayaharaNI, aNavarayapayaTTaparamamahA | sirivAsupujjajiNavara - vayaNiM duvibuddhabhaviyakumuyavaNA / lacchIe sohiyA cakka pANimutti vva jayapayaDA // 32 // caMpA nAmeNa purI, Asi paribhaviyadhaNavaidhaNoho / vatthavyo tattha dhaNo, ahesi seTThI guNavisiTTho tassa ya vasunAmeNaM, nivAsiNA tAmalittinayarIe / vaNieNa samaM mettI, saMjAyA niruvacariya ti | jiNadhammapAlaNaparA- yaNANa sussamaNacalaNabhattANaM / tessiM yaccaMtesuM, diNesu egammi patthAye avyucchinnaM pIr3a, pavaMchamANANa niccakAlaM pi / suMdarinAmA dhUyA, niyagA dhaNaseTThiNA dinnA naMdassa vasusuyassa u, kao vivAho ya sohaNamuhutte / dAviyabhuvaNa'cchario, mahayA riddhIsamudaeNaM aha suMdarIe saddhiM pubva'jjiyapunnapAyayassuciyaM / naMdassa visayasuhaphala - muvabhuMjaMtassa jaMti diNA accatavimalabuddhi-taNeNa vinnAyajiNamayassAvi / tassegammi avasare, jAyA ciMtA iyasarUvA vavasAyavibhavavigalo puriso logammi hoi avagIo / kApuriso tti vimuccai, puvyasirIe vi acireNa // 40 // tA puvyapurisasaMtai-kamA''gayaM jANavattavANijjaM / pakaremi puvyadhaNavila-saNeNa kA caMgimA majjha // 41 // kiM so vi jIvai jae, niyabhuyajuyala'jjieNa davyeNa / jo vaMchiyaM payacchar3a, na maggaNANaM paidiNaM pi // 42 // 1. gajjhaM = grAhyam / 2. atizayinAm = atizayayuktajJAnipuruSANAm / // 31 // // 33 // jo // 35 // // 36 // // 37 // meLo // 39 // 102 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3643-3676 sundaronandadRSTAntaH | vijjAvikkamaguNasalaha-NijjavittIe jo dharai jIyaM / tasseya jIviyaM vanna-Nijjamiyarassa kiM teNa // 43 // uppajjati viNassaMti, Negaso ke jayammi no purisA / jalabubbuya vya paramattha-rahiyasohehiM kiM tehiM // 44 // kaha so vi pasaMsijjai, na jassa sapyurisakittaNA'vasare / cAgAuiguNagaNeNaM, paDhama ciya jAyae rehA // 45 // iti ciMtiUNa teNaM, paratIradullabhabhaMDapaDihatthaM / pAre pArAvArassa, jhatti paguNIkayaM poyaM // 46 // gamaNummaNaM ca taM pecchi-UNa aivirahakAyaratteNa / accaMtasogavihurAe, suMdarIe imaM bhaNiyaM // 47 // he ajjautta! ahama'vi, tumae saha nUNamA''gamissAmi / pemaparAyattamimaM, cittaM na tarAmi saMThaviuM // 48 // iya bhaNie daDhatarapaNaya-bhAvavakkhittacittapasareNaM / paDiyannamimaM naMdeNa, taya'Nu jAyammi patthAve // 49 // ArUDhAI donni vi, tAI visiTThammi jANavattammi / pattANi ya paratIraM, khemeNA'NA''ulamaNANi // 50 // viNivaTTiyaM ca bhaMDaM, uvajjio bhUrikaNagasaMbhAro / paDibhaMDaM ghettUNa ya, iMtANa samuddamajjhammi // 51 // puvvakyakammapariNati-vaseNa acvaMtapabalapavaNeNa / vilulijjantI nAvA, ka(jha)Datti sayasikkarA jAyA // 52 // aha kahavi tahAbhaviyavyayAe, uvaladdhaphalagakhaMDANi / ekkammi ceva velA-ulammi laggANi lahu tANi // 53 // aghaDaMtaghaDaNasughaDiya-vihaDaNavAvaDavihissa jogeNa / jAyaM paropparaM daMsa-NaM ca guruvirahavihurANaM // 54 // to harisavisAyavasu-cchalantadaDhamannu'phunnamalasaraNI / sahasa tti suMdarI naMda-kaMThama'valaMbiuM dINA // 55 // | roviumA''raddhA nivyi-rAmanivaDaMtanayaNasalilabharA / jalanihisaMguvalaggaMDabu-biMduniyahaM muyaMti vya // 56 // kaha kahavi dhIrimaM dhA-riUNa naMdeNa jaMpiyaM tAhe / suyaNu kimevaM sogaM, resi accaMtakasiNamuhI // 7 // ko nAma mayacchi! jae, jAo so jassa neva vasaNANi / pAubbhUyANi na yA, jAyANi ya jammamaraNANi // 58 // kamalamuhi! peccha gayaNaM-gaNekkacUDAmaNissa vi ravissa / udaya-payAva-viNAsA, paidivasaM ciya viyaMbhaMti // 59 // kiM vA na suyaM tumae, jiNiMdavayaNammi jaM sureMdA vi / puvvasukayakkhayammi, dutthA'vatthaM uvalabhaMti // 60 // kammayasavattijaMtUNa, suyaNu! kiM ettie vi paritAvo / jesiM chAya vya samaM, bhamaDai dukkhANa daMdolI // 61 // iya evamA''ivayaNehiM, suMdariM sAsiuM vasimahattaM / tIe samaM ciya calio, naMdo tanhAchuhakilaMto // 2 // aha suMdarIe bhaNiyaM, piyayama! eto parissamakilantA / acvaMtatisA'bhihayA, payama'vi na tarAmi gNtum'hN||63|| naMdeNa jaMpiyaM suyaNu, ettha vIsamasu taM khaNaM ekkaM / jeNA'haM tujjha kae, salilaM kutto vi ANemi // 64 // paDisuyama'NAe tAhe, naMdo AsannakANaNuddese / salilA'valoyaNatthaM, taM mottUNaM gato sahasA . // 65 // | diTTho ya kyaMteNa va, vijaMbhiubbhaDamuheNa sIheNa / tivvachuhA'bhihaeNaM, aicavalalalaMtajIheNa // 66 // tatto bhayasaMbhaMto, vissumariyaaNasaNA''ikAyavyo / ' aTTajjhANovagato, nihao so asaraNo teNa // 67 // | uvavanno ya tahiM ciya vaNasaMDe bAlamaraNadoseNa / cuyasammattasuhaguNo, so naMdo vAnaratteNa // 6 // eto ya suMdarIe, parivAliMtIe aigayaM divasaM / taha vi hu na jAva naMdo, samAgato tAva saMkhuddhA // 69 // nicchaiyataviNAsA, dhasatti sA niyaDiyA dharaNivaDhe / mucchAnimIliya'cchI, maya vya ThAUNa khaNamekkaM // 7 // vaNakusumasurahimAruya-maNAgauvaladdhaceyaNA dINA / roviumAuDaraddhA nibiDa-dukkhapAmukkapokkArA // 1 // hA ajjautta! hA jiNavariMda-payapaumapUyaNA''satta! / hA saddhammamahAnihi!, kattha gao? dehi paDivayaNaM // 72 // hA pAyadaiva! dhaNasayaNa-gehanAse vi kiM na tuTTho si / jamaDaNajja! ajjautto vi, nihaNaminheiM smuvnniio||73|| he tAya! suyAvacchala! hA hA he jaNaNi! nikkavaDapeme / duhajalahinivaDiyaM kIsa, niyayadhUyaM uveheha // 74 // iya suciraM vilavittA, nibiDaparissamakilAmiyasarIrA / kayalanihittavayaNA, sutikkhadukkhaM aNuhavaMtI // 5 // |turagaparivAhaNautthaM, tatthovagaeNa siriuraniveNa / diTThA kaha vi piyaMkara-nAmeNaM cintiyaM ca imaM // 7 // sAvanbhaTThA kimimA, tiyasavahU mayaNavirahiyA va raI / vaNadevayA va vijjA-harANa ramaNi vya hojja ti||77|| vimhiyamaNeNa puTThA ya, suyaNu! kA taM si? kimiha Avasasi? / kato ya AgayA? kIsa, vahasi saMtAvamevaM ti // 8 // aha suMdarIe dIhuuNha-mukkanissAsataraliyagirAe / sogavasamauliyaDacchIe, jaMpiyaM bho mahAsatta! // 9 // 1. phunna = pUrNa / 2. pretaiH = bhUtaiH mRtaiH vA / 3. gulmadoSeNa / 103 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3680-3715 sundarInandadRSTAntaH | vasaNaparaMparanivyattaNekka-paDuvihivihANavasagAe / majjha pattIe alaM, imAe duhaNiyahaheUe 80 AvaigayA vi uttama-kUlappasUyattaNeNa no esA / sAhissai niyavattaM ti, ciMtiUNaM mahIvar3aNA // 81 // aNuNaiUNaM maMjula-girAhiM nIyA kahaM pi niyagehe / kArAviyA ya gADho-varohao bhoyaNA''ivihiM 82 maNavaMchiyaM ca savyaM saMpADai tIe meiNInAho / aNurAgeNaM sappurisa-vittibhAveNa ya sayA vi // 83 // samANadANasappaNaya-saMkahAraMjiya ti muNamANo / mahuragirAe nareMdo, egaMte suMdara bhaNar3a 84o sasimuhi! sarIramaNani-vyuiharaM puvvakAlayuttaMtaM / mottUNa mae saddhiM, jahicchiyaM bhuMja visayasuhaM // 85 // padiNasogovahayA, sukumArA suyaNu! tujjha kAyalayA / dIvayasihoyatattA, mAlatimAla vya pamilAi // 86 // na ya suyaNa! jovvaNaM pavya-NiMdubiMba va jaNamaNA''NaMdaM / sogaviDappakaDapyu-ppIDiyamuvaciNai sohaggaM // 7 // accaMtasuMdaraM pi hu, maNo'bhirAmaM pi bhuvaNadulahaM pi / pabbhaTTa naTuM yA, vatthu soiMti no kusalA // 8 // tA hou bhUribhaNieNa, kuNasu maha patthagaM tuma sahalaM / patthAyuciyapavittIe, ceva jattaM kuNaMti buhA // 89 // accantakannakaDyaM, assayapavvaM ca tIe socvemaM / vayabhaMgabhayavasaTTAe, gaaddhdkkhaaulmnnaae| // 90 // bhaNiyaM bho narapuMgava!, sukulapasUyANa jaNapasiddhANa / nayamaggadesagANaM, tumhArisapavarapurisANa // 91 // accantama'NuciyaM ubhaya-logaviddhaMsaNekkapaDuyaM ca / paramaNiramaNameyaM, avajasapaDaho tihuyaNe vi // 92 // rannA payaMpiyaM kamala-vayaNi! cirapunnanivahauvaNIyaM / rayaNanihimaDaNusaraMtassa, hojja kiM dUsaNaM majjha // 13 // to naravainiruvakkama-nibaMdhaM muNiya tIe paDibhaNiyaM / jai evaM tA naravara!, ciragahiyA'bhiggaho jAya // 14 // pujjar3a tA paDivAlesu, majjha taM kettiyaM pi naNu kAlaM / pacchA ya tujjha vNchaa-ddnnuruuvm'hmaauddcrissaami||95|| evaM soccA tuTTho, bhUmivaI naTTakheDDamA''INi / cittaviNoya'tthaM se, darisAvinto gamai kAlaM 96 // aha puvabhaNiyanaMdo, vAnarabhAveNa vaTTamANo so / gahio makkaDakheDDA-bagehi uvio tti kAUNa naTTAibahukalAo, sikvaviyo paipuraM pi daMsittA / te purisA taM ghettuM, samAgayA siripure kahavi // 98 // khellAvittA par3amaMdiraM ca, te rAyamaMdirammi gayA / pAraddho ya tahiM so, paNacciuM savyajatteNa // 99 // aha naccaMteNa kahiM pi, suMdarI rAyasaMnihinisannA / diTThA NeNaM cirapaNaya-bhAvaviyasaMtanetteNa // 3700 // kattha mae diTTeyaM ti, ciMtayaMteNa teNa puNarutaM / jAI sariyA nAo, savyo cciya puSyayittato // 1 // to paramaM nibyeyaM, samuvyahaMteNa cintiyaM teNa / hA! hA! aNatthanihiNo, dhiratthu saMsArayAsassa // 2 // jeNa tahAvihanimmala-viveyajutto vi dhammarAgI vi / aNusamayasamayasaMsiya-vihiNA'NuTThANakArI yi // 3 // taha bAlamaraNavasao, visamadasaM erisiM samaNupatto / tiriyatte vaTuMtA ya, saMpayaM kiM remi ahaM // 4 // ahayA kimaDaNeNa viciMtieNa, iya avasarA'NuruvaM pi / pakaremi dhammakamma, pajjataM jIviyavyeNa / iya so paribhAvaMto 'suDhio ti muNittu tehiM purisehiM / nIo saTThANammi u, teNaM puNa aNasaNaM gahiyaM // 6 // paMcaparameTThimaMtaM, aNusumaraMto ya suddhabhAveNa / mariUNaM uvavanno, divyo devo mahiDDhiyo // 7 // ohivasamuNiyaciravai-yaro ya avayariya bohai nariMdaM / suMdarimavi sUrINaM, appar3a pavyajjagahaNautthaM // 8 // iya tiriyattagayassa vi, * paMDiyamaraNaM paNAmai jIyassa / sugaipuraparamarajjaM, niravajjaM bhaNiyajuttIe kiMcaAjammaM pi karitA, kaDamar3a raiyapAvapabbhAraM / pacchA paMDiyamaraNaM, lahiUNa ya sujjhae jIvo // 10 // saMsArarannapaDio, aNA''ijIyo na tAya uttarai! jAya na paMDiyamaraNaM, apattapuvyaM ihaM lahai // 11 // paMDipamaraNeNa mayA, teNeva bhaveNa keI sijhaMti / keI puNa devaloe, gaMtUNa ihA''gayA santA // 12 // sAvyakulesu jamma, pAvittA suciracariyasAmannA / paMDiyamaraNeNa mayA, sijjhaMti bhavammi taiyammi // 13 // nArayatiriyavivajja, sumaNuyadevesu vilasamANA vi / aTThabhavaDabbhantarao, paMDiyamaraNeNa sijhaMti // 14 // tattha ya gihI muNI vA, nijjaMtupaesasaMThiyo vihiNA / uddhariyasavvasallo vajjiyanIsesaAhAro // 15 // 1. suDhio = zrAntaH / 104 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNidvAram saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3716-3746 chakkAyarakvaNaparo, khAmaNamarisAvaNAhiM ujjutto / avirAhago acavalo, jiiMdiyo jiyatidaMDariU // 16 // | jiyacaukasAyasenno, samasattamittayAe vasa'to / iya paMDiyamaraNeNaM, jo ha mao summao so ha // 17 // eyaM paMDiyamaraNaM, sammaviTThI lahaMti lahukammA / pAyeMti maMdapannA vi, kimiha cintAmaNIrayaNaM // 18 // | sesaM tu bAlamaraNaM, bAlANa pae pae sulabhameva / navaraM tama'NatthaphalaM, saMsArapayaDDhaNaM jeNa // 19 // bAlo mukkho so puNa, saniyANaM aNasaNaM tavaM vivihaM / kAUNa mao jAyai, yaMtarajAIsu asuhAsu // 20 // tatthuppanno taM taM, karei bAlo vya kelipaDibaddho / jeNa puNa bhavasamudde, aNorapArammi paribhamai // 21 // to taM paMDiyamaraNaM, asesammakkhayatthamuvauttA / kuNamANA sai dhIrA, nitthAragapAragA huMtu 22) egaM paMDiyamaraNaM, mariUNa puNo bahUNi maraNANi / na maraMti appamattA, caritamA''rAhiyaM jehiM // 23 // saMjamaguNesu sammaM, susaMvuDA savvasaMgao mukkA / je u cayaMti sarIraM, paMDiyamaraNaM kyaM tehiM ra4 jaM nijjarei kamma, asaMyuDo subahuNA vi kAleNa / taM saMvuDo tiguto, khavei UsAsamitteNa verA | nicchayatidaMDavirayA, tiguttiguttA tisallanissallA / tiviheNa appamattA, jayajIvadayApahANamaNA // 26 // paMcamahavyayanirayA, saMpunnacarittasIlasaMjuttA / vihipuvvavihiyamaraNA, bhavaMti ArAhagA muNiNo. raLI acvAhINA jAhe, dhIrA suyasArakaliyaparama'tthA / to AyariyavidinnaM, uvaMti abbhujjayaM maraNaM 28 |paMDiyamaraNaM ca ima, visujjhamANassa ceva jIvassa / kasma vi jar3a saMpajjar3a, visesakusalA'Nubandhassa // 29 // rayaNakaraMDayatullaM, umbarapuSpaM va dullahaM loe / eyaM paMDiyamaraNaM, punnavihINA na pAveti maraNaM ciya maraNANaM, jarANa puNa paDijara cciya viNAse / eyaM paMDiyamaraNaM, apuNabbhAvo ya jammassa // 31 // sArIramANasobhaya-samubhavA'saMkhativadukkhANaM / paMDiyamaraNamaeNaM, savyANa jalaM'jalI dinno // 32 // annaM cajaM jaM jayammi jAyai, jIvANaM sA'NubaMdhamiTThasuhaM / taM taM viyANa savyaM, paMDiyamaraNassa vipphuriyaM // 33 // ahavAjaM sAuNubaMdhamiTuM, jamaNiTuM nira'NubaMdhamiha kiMpi / taM savyaM pi viyANasu, paMDiyamaraNadumassa phalaM // 34 // ekkaM paMDiyamaraNaM, savvabhavA'NiTThaniTThavaNadakkhaM / ahavekko aggikaNo, na Dahai kiM iMdhaNapabaMdhe // 35 // eyaM paMDiyamaraNaM piyA va mAyA va baMdhuvaggo va / jIvANaM hiyakaraNe, raNammi suhaDovya parihatthaM // 36 // DhakkiyakugaiduvAraM payaDIkayasugaipurapayesaM ca / niddAriyaduriyarayaM, paMDiyamaraNaM jae jayau // 37 // ahamapurisANa dulahaM, uttamapurisANa sevaNijjaM jaM / uttamaphalasaMjaNayaM, paMDiyamaraNaM jae jayau tere jaM jaM ahilasaNijjaM, jaM jaM ca sudullahaM salahaNijjaM / tassaMpADaNapaDuyaM, paMDiyamaraNaM jae jayau // 39 // jaM kira cintAmaNikAma-gheNukappaDmANa vi asajjhaM / tassaMpADaNapaDuyaM paMDiyamaraNaM jae jayau // 40 // ekkaM paMDiyamaraNaM, chindai jAIsayAI bahuyAI / taM maraNaM mariyavyaM, jeNa mao suhamao hoi // 41 // jar3a bhayama'tthi maraNataM, paMDiyamaraNeNa tA mareyavyaM / ekkaM paMDiyamaraNaM chindai sayalANi maraNANi // 42 // ke sakkA banneuM, paMDiyamaraNassa guNagaNaM samma / jaM cariUNa sudhIrA, asesammakkhayamuti 43 iya pAvajalaNajalabhara-samAe saMvegaraMgasAlAe / ArAhaNAe mUlilla-yammi, parikammavihidAre // 44 // patthuyapannarasaNhaM, paDidArANaM kamAuNusAreNa / bhaNiyamimaM bArasamaM, ahigayamaraNaM ti paDidAraM // 45 // "zreNidvAram" - ahigayamaraNe aMgI-kae yi nA''rAhaNaM viNA sItiM / ArodumaDalaM jIyo ti, sIidAraM pavakkhAmi // 46 // sII ya hoi duvihA, davye bhAye ya tattha davammi / uccaTThANA''rohaNa-heU nisseNigA''IyA // 47 // saMjamaThANANaM kaMDagANa, lesAThiIvisesANaM / saddhatarANaDakkamaNaM bhAvasiI kevalaM jAya // 48 // tahAhiuvaruvarimaguNaThANaM, paDiyajjaMtassa hoi bhAvasiI / davyasiI nisseNI, pAsAyamiyA''ruhaMtassa 1. sumRtaH / 2. parihatthaM = kuzalaM = samarthamityarthaH / 3. sIti = shrennim| // 49 // 105 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3750-3785 svayambhUdattadRSTAntaH aha so siimA''ruDho!, vasahiM uvahiM ca uggamA''IhiM / dosehiM uyahayaM pari-harittu samma khu viharejjA // 50 // |gaNiNA saha saMlAyo, kajjaM par3a sesaehiM sAhahiM / moNaM se micchajaNe, bhajjaM sannIsu sajaNe ya // 51 // | iharA jaha taha anno'nna-saMkahakkhitta cittapasarassa / kassa vi pamAyao patthu-yaDatthavigyo vi hojja to||52|| ArAhaNamicchaMto, tadegacitto jaejja sIIe / eyAe vigamammi, sayaMbhudatto bva sIejja // 53 // tahAhi "svayambhUdattadRSTAntaH" kaMcaNapurammi nagaraM, vasaMti do bhAyarA jaNapasiddhA / avaropparadaDhapaNayA, sayaMbhudatto sugutto ya // 54 // Niyayakulakkamaaviruddha-suddhavittIe jIvaNovAyaM / kuNamANANaM tesiM, kAlo yolei liilaae| // 55 // aha egammi avasare, yuTThIviraheNa kUragahavasao / paurajaNajaNiyadukkhaM, dubhikkhaM niyaDiyaM ghoraM // 56 // khINA cirasaMgahiyA, tAhe taNarAsiNo mahaMtA vi / sumahallA vi ya pallA, dhannANa vi uyagayA nihaNaM // 5 // sIyaMtacauppayadupayavagga-ma'valoiUNa ubviggo / paricattayavattho pa-tthiyo vi ANavai niyapurise // 58 // re! re! purIe jassa'tthi, jettio dhannasaMcao ettha / tattiyamettassa'ddhaM, tassa balo geNhaha lahu tti // 59 // evaM ANattehiM, taheva savvaM aNuTThiyaM tehiM / rAyapurisehiM jamabhiuDi-bhaMgabhImehiM savvattha // 60 // to savisesaM logo chuhAo dhaNasayaNanAsao ya daDhaM / acvantarogabharavihu-riyo ya mariuM samADhato / // 61 // sunnIhuMtesu ya maMdiresu, ratthAsu ruMDamuMDehiM / duggammAsu loesu, sutthadese saraMtesu // 62 // so vi hu sayaMbhudatto, suguttasahito purAu nIhario / sattheNa samaM laggo, gaMtuM desaMtarAbhimuhaM // 63 // dUrapahama'ikkaMte satthe, patte ya rannamajjhammi / saMnaddhA raNasajjA, cilAyadhADI samAvaDiyA // 64 // | pamukkahakkabhIsaNA, cAyovalaggamaggaNA / ubbaddhauddhakesiyA, jameNa nAI pesiyA // 65 // tamAlatAlasAmalA, vipakkhabhaMgapaccalA / phuraMtatArakhaggiyA, savijjU naM ghaNoliyA duddA vela vya sAgaruTThiyA, saMchannabhUmivaTThiyA / sacchaMdacAradAruNA, nibhinnarannavAraNA 67 kuraMgamaMsaposiyA, visiTThaloyadUsiyA / jujjheNa sA ya laggiyA, raNekkabaddharaMgiyA // 68 // aha kuMtakhaggabhallaya-pamuhappaharaNakarA samaradhIrA / satthasuhaDA vi tIe, samagaM jujheNa saMlaggA // 69 // | khaMDiyapayaMDasahaDaM, vihaDiyaraNarahasanassiranarohaM / uppitthasatthanAhaM. jAyaM samaraM mahAbhImaM // 70 // accaMtaniddaeNaM, pabalabaleNaM cilAyanivaheNaM / kalikAleNa va dhammo, nihato sattho samattho vi // 71 // ghettUNa sArama'tthaM, suruvarAmAjaNaM maNusse ya / baMdaggAheNa tato, cilAyaseNA gayA palliM // 72 // so vi ya sayaMbhudatto, kahaM pi niyalahugabhAugaviutto / dhaNayaM ti ciMtiUNaM, cilAyaseNAe saMgahito // 73 // |suciraM niddayakasaghAya-baMdhaNA''IhiM uyahao vi daDhaM / so icchar3a jAya na kiMpi, deyadavyaM cilAehiM // 74 // tAva viNAsiyapasumahisa-rudhiradhArA'NulittabhavaNAe / dArA'yabaddhakussara-raNaMtagurughaMTayAuDalIe // 75 // | padiNapunnovAiya-cilAyakIraMtatappaNavihIe / rattakaNavIramAlA-viraiyapUovayArAe // 76 // gayacammanivasaNAe, cAmuMDAe payaMDaruvAe / uvahAra'tthaM nIo, bhayavasavevaMtasavyaMDago // 77 // re vaNiyA'hama! jar3a jIvi-yabvama'bhilasasi tA lahuM davyaM / ajja vi icchasu amhaM, kimaDakaMDe jAsi jmbhvnnN||78|| evaM te japaMtA, sayaMbhudattaM na jAya khaggeNa / ghAyaMti tAya sahasA samuTThio bahalahalabolo // 79 // ho! muMcaha eyaM, varAgamaDaNusaraha veriyaggamimaM / thIbAlabuDDhaviddhaMsa-kAriNaM mA cirAveha 80 esA hammai pallI dajjhanti imAM maMdirAI pi / iya ullAyaM soccA, sayaMbhudattaM vimottUNa // 8 // pavaNajaiNA javeNaM, sumariyaciraverisuhaDasaMpAyA / kaccAiNIgihAto, te purisA jhatti nIhariyA 82 jAo ajjeya ahaM, ajje va ya sayalasaMpayaM patto / ii citaMto turiyaM, sayaMbhudatto avakkato // 83 // bhIsaNacilAyabhayatara-lio ya girikuharamajjhayAreNa / bahalatavallipaDalA-''uleNa apaheNa yacvaMto 184 khaddho bhayaMgameNaM, uppannA yeyaNA mahAghorA / pariciMtiyaM ca teNaM. naNa viNassAmi ettAha // 85 // 1. sannIsu = samyagdRSTiSu / 2. nAi = iva / 3. naM = iva / 4. ghaNoliyA = meghapaGktiH / 5. uppitya = trasta / 106 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3786-3816 svayambhUdattadRSTAntaH jai kahavi cilAehiM, pammukko tA kayaMtatulleNa / Dasiomhi bhuyaMgeNaM, ahaha! vicittaM vihisaruvaM // 86 // ahavA jammo maraNeNa, jovvaNaM saha jarAe saMjogo / samameva viyogeNaM, uppajjar3a kimiha sogeNa TaLI evaM paribhAto, jA bacchacchAyamaDaNusarai sisiraM / tA taruNo heTThaThiyaM, cAraNasamaNaM mahAsattaM 88|| | suttaM pariyattataM, vicittanayabhaMgasaMgaduvyigamaM / pecchai paumAsaNabandha-dhIramuvaruddhamaNapasaraM / // 89 // visamavisoragavisaviha-riyassa bhayayaM! mamettha patthAye / saraNaM tumaM ti jaMpiya, viceyaNo tayaNu so pddio||90|| aha taM visavasaninnaTTha-ceyaNaM pecchiUNa kuNAe / pariciMtai muNivasabho, kimiyANiM jujjAe kAuM // 91 // pAyapaoyaNanirayANa, no gihatthANa tAva uvayAre / paTTiumuciyaM sAhUNa, savvabhUya'ppabhUyANa // 92 // tANavayAre tacihiya-pAvANANa kAraNaM jamhA / niravajjavittiNo vi ha, bhavaMti gihisaMgadoseNaM // 93 // jar3a puNa te uvayariyA, motUNaM savvasaMgama'cireNaM / paDivajjiya pavvajja, jayaMti saddhammakajjesu // 14 // tA hojja takkayA ni-jjarA vi iya cintirassa samaNassa / animittameva sahasA, vipphuriyaM dAhiNaM nayaNaM // 15 // to taduvayAramA''bho-giUNa daTTaNa se bhuyaMgadaMsaM / caraNovarimmi suhumaM, viyArarahiyaM ca muNivasabho // 6 // paribhAvai nUNamimo, jIvissai jeNa daMsaThANamimaM / aviruddhaM sirapamuhANi, ceva satthe viruddhANi // 9 // tahAhisIse liMge 'cibue, kaMThe saMkhsu taha gude ya thaNe / oTTe bacchayalammi ya, bhumayAsuM nAbhinAsauDe // 98 // kacaraNatale khaMdhe, kavAsuM ikkhaNe niDAle ya / kesaMtasaMdhidesesuM, jAi daTTho jamagihammi // 19 // tahApaMcamIaTThamIchaTThI-navamIcauddasItihIsu ahidaTTho / pakvate vi viNassai, ajjaM ca tihI vi na viruddhA // 3800 // nakvattaM pi hu duTuM, maghA visAhA ya mUlama'silesA / rohiNiaddA kittiya, taM pi na vaTTai iha muhutte // 1 // riTeM pi puvyamuNiNo, bhaNaMti maNuyassa bhuyaMgadaTThassa / kaMpo lAlAmuyaNaM, jiMbhA nayaNA'ruNataM ca // 2 // mucchA sarIrabhaMgo, kayolakhAmattaNaM pahAhANI / hikkA sarIrasIya-taNaM ca acireNa maraNAya // 3 // na ya etto egaM pi hu, dIsai riTTha imassa bhavyassa / tA kIrai paDiyAro, dayApahANo hi jiNadhammo // 4 // paribhAviUNa evaM, muNivasaho jhANanimiyathiranayaNo / aNusumariuM pavatto, visesasuttaM samuvautto // 5 // aha jAya sarayasasahara-nibharapasaraMtapahapahAsillaM / ullavai amayakullA-'NukAriNiM akvarasseNiM . // 6 // tAva timiraM va divasayara-pahabhara'bbhAhayaM mahA'hivisaM / naTuM suttaviuddho bva, uTThio so vi paDudeho // 7 // to jIviyavyadAya ti. pavarasAha ti jAyapaDibandho / namiUNa sabahamANaM, taM samaNaM bhaNiu bhayavaM! bhamaMtabhIsaNa-sAvayakulasaMkulAe aDavIe / manne punneNaM me, tumha nivAsI ihaM jAto // 9 // kahama'nnahA mahAvisa-visaharavisahariyaceyaNassa mamaM / hojjeha jIviyavyaM, jar3a na tuma nAha! hoto si // 10 // kattha marumaMDalo kattha, kappaviDayI mahAphalasamiddho / kattha adhaNassa gehaM, kattha va tattheva rayaNanihI // 11 // katthA'haM suduhaTTo, aNappamAhappavaM ca kattha tumaM / ahaha! vihivilasiyANaM, ko paramatthaM jae muNar3a // 12 // evaMvihoyayArissa, tujjha bhayayaM mahaM adhannassa / dinneNa keNa keNa va, karaNa jAejja riNamokkho // 13 // muNiNA bhaNiyaM bhaddaya!, jar3a riNamokkhaM samIhase kAuM / niravajjaM pavvajjaM, paDivajjasu tA tumamiyANiM // 14 // uvayAro vi mae tuha, eIe kaeNa naNu kao iharA / assaMjayacintAe, ahigAro natthi sumuNINa // 15 // na ya bhadda! dhammayiyalaM, salahijjai jIviyaM maNussANaM / tA cayasu gihA''saMgaM, NissaMgo havasu sussmnno||16|| bhAlayalA''royiyapANi-kamalamauleNa teNa to bhaNiyaM / bhayavaM! karemi eyaM, navaraM lahubhAipaDibaMdho // 17 // viharei mama maNaM jar3a ya, hojja saha teNa daMsaNaM kahayi / tA nissallo pavyajja-mekkacitto krejjmddh||18|| muNiNA payaMpiyaM bhadda!, jai tumaM visavasA mao hoto / tA kaha lahugaM bhAuga-maDavalAiMto si evaM ca // 19 // 1. cibuke = hoThanA nIcenA bhAgamA / 2. zarkeSu = AMkhanI najIkanA avayavone viSe / 3. kRtikAnakSatram / 4. jRmbhA = bagAsuM / 5. hikkA = heDakI AvavAno rog| 107 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3820-3855 bhAvanAdvAram paricaya paDibaMdhamima, niratthayaM sarasu dhammamaDaNavajaM / bhAi-pii-mAitullo, ekko eso cciya jiyANa // 20 // evaM muNiNA bhaNie, sayaMbhudatto pareNa viNaeNa / paDiyajjai pavyajja, kuNai vicittaM tavokamma // 21 // viharai guruNA saddhiM, gAmA''garanagarasaMkulaM vasuhaM / dussahaparIsahacarmu, ahiyAsiMto mahAsatto 22aa evaM ca ciraM kAlaM, viharitA nANadaMsaNasamaggo / thovA''uyaM ca nAuM, bhattaparinnaM pavajjato // 23 // guruNA pannavio so, aho mahAbhAga! punnabharalabbhaM / pajjaMtakAliyamimaM, savisesA''rAhaNavihANaM // 24 // tA sayaNe uvahimmi ya, kule ya gacche ya niyayadehe vi / paDibaMdhaM mA kAhisi, mUlamaDaNatthANamesa jo||25|| icchAmo aNusaDhei ti, jaMpiuM gurugirAe baddharaI / tAhe sayaMbhudatto, paDivanno uttama aTuM // 26 // tappunnapagariseNa ya, 'AuTTo kuNai purajaNo pUyaM / aha so puvyaviutto, suguttanAmo lahugabhAyA // 27 // paribhamamANo patto, tammi paesammi to purIlogaM / egA'bhimuhaM muNivaM-daNaDaTThamiM taM paloittA 28nA pucchiyaDamaNeNa kiM esa, ettha baccar3a jaNo samaggo vi / kahiyaM nareNa ekkeNa, tassa jaha ettha munniysbho||29|| kyabhattapariccAgo, saddhammamahAnihi vya paccakkho / niyasar3a taM puNa titthaM ya, vaMdiuM esa jAi jaNo // 30 // evaM soccA koUhaleNa, logeNa saha sugutto vi / samaNaM sayaMbhudattaM, daTuM taM desamaDaNupatto // 31 // aha muNiNo rUyaM pe-cchiUNa saMjAyapaccabhinnANo / pammukkadIhapokkaM, roittA bhaNiumA''Dhato // 32 // he bhAya! sayaNavacchala!, chalio si kahaM va kUDasamaNehiM / jaM parisiM avatthaM, gao tuma duurkisiyNddgo||33|| ajja vi chaDDehi lahuM, pAsaMDamimaM yayAmu niyadesaM / tujjha viyogeNa phuDaM, phuTTai maha hiyayama'cireNa // 34 // iya jaMpiyammi teNaM, sayaMbhudatto vi IsipaDibaMdhA / taM vAhari pucchai, samaggamavi puvvavuttaMtaM // 35 // so vi ya cilAyadhADI-vihaDaNapAmokkhaniyagayuttaMtaM / sAhei sogavalira-akkharAe vANIe dukkhatto // 36 // aha kaluNavayaNasavaNubbhavaMta-paDibaMdhakalusiyajjhANo / savvaTThasiddhipAogga-kaMDagAI pi khaMDitA rUNA taduvari siNehadoseNaM, mariya sohammadevalogammi / majjhimagA''U deyo, sayaMbhudatto samuppanno 28 evaM bhAvasiIe, jo jo jogo havejja paDipaMthI / ArAhaNA'bhilAsI, taM taM yajjejja ujjutto // 39 // eto cciya gaNiNA saha, iccAi nidaMsiyaM payatteNa / ArAhaNuccapAsAya-bhAvasiI vilaggassa 40 tA uttimaTThakArI, savyaM suhasIlayaM upayahiUNa / bhAvasiimA''ruhitA, viharejjA pemapAmukko // 41 // iya mayaNabhuyagagarulo-yamAe saMvegaraMgasAlAe / ArAhaNAe mUli-llayammi parikammavihidAre // 42 // | patthuyapannarasaNhaM, paDidArANaM kamAuNusAreNa / bhaNiyamimaM terasama, sIivisayaM paDidAraM // 43 // "bhAvanAdvAram" - | sIisamArUDho vi hu, na bhAvaNAe viNA thiro hoi / tA bhAvaNadArama'ha, savittharatthaM paruvemi // 44 // bhAvijjai imIe, jIvo jaM teNa bhAvaNA bhaNiyA / davihA sA puNa NeyA, apasatthA taha pasatthA ya // 45 // kaMdappa' devakibbisa, abhiyogA' AsurI ya sNmohaa| esA hu appasatthA, paMcavihA bhAvaNA tattha // 46 // kaMdappabhAvaNA nAma, jattha hAsA''ibahupayArehiM / appANaM bhAveI, sA ya bhave paMcahA evaM // 47 // kaMdappe kokkuie', duyasIlatte ya hAsakaraNe ya / paravimhayajaNaNe vi ya, kaMdappo NegahA tattha 48 | aTTaTTahAsa-parihAsa-NihayaullAvakAmakaharUyo / kAmovaesakAma-ppasaMsavisao ya nAyavyo 4ti kukkuiyaM puNa taM jaM, sayama'hasaM acchibhumayapamuhehiM / dehA'yayayehiM paraM, saparipphaMdehiM hAser3a // 50 // duyasIlataM taM puNa, jaM kira dappeNa gamaNabhAsA''i / savyaM pi kajjajAyaM, acvaMtaduyaduyaM kuNai / // 51 // hAsakaraNaM pi taM jaM, vesavisesassa karaNao ahavA / saviyAravayaNato yA, saparesiM hAsajaNaNaM ti // 52 // paravimhayajaNaNaM pi hu, jamiMdajAlakkuheDagA''IhiM / paravimhayaM jaNeI, thevaM pi sayaM avimhaio // 53 // iya niddiTThA kaMdappa-bhAvaNA aha kudevabhAvarI / paMcaviyappA kibbisiya-bhAvaNA bhannae bIyA // 54 // suyanANa1 kevalINaM2, dhammAyariyANa3 savyasAhaNaM4 / avvannabhAsaNaM taha ya, gADhamAillayA va ti // 55 // 1. AvRttaH = AvarjitaH / 2. kaNDakAni = saMyamazreNiadhyavasAyasthAnAni / 3. prahAya / 4. svayamahasan / 5. kuheDage = camatkArakArakaM mntrtntraadijnyaanm| 6. avarNavAdakathanam / 108 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3856-3862 bhAvanAdvAram // 56 // // 57 // // 58 // tattha suyasssA'yannA, evaM je jIvavayapamAyA''I / atthA egatthuttA, annattha vi te puNo vuttA kevaliNaM pi avannA, jar3a saccaM te paNaTThapemANo / to kIsa bhavvasattANaM, ceva dhammaM uvahasaMti dhammaguruNamava'nnA, jaccA''IhiM tu hIlaNe tesiM / egakkhette na raI, lahanti emA''i ya muNINaM mAillayA u appassa, bhAvaviNigRhaNA''r3avAvAro / iya bhaNiyA paMcavihA, kibbisiyA bhAvaNA bIyA // 59 // | gAravapaDibaddhassA - 'bhiogiehiM ca maMtamA''IhiM / jaM appabhAvaNaM sA, abhiogiyabhAvaNA neyA // 60 // kouya ! bhUikammaM2, pasiNehiM 3 taha ya pasiNapasiNeNa 4 / taha ya nimitteNaM ciya, paMcaviyappA bhave sA ya // 61 // || tattha ya aggIhomo - sahA''r3aNA jaM paraM vase kAuM / bhattA''r3a uvajIvar3a, kougaAjIvaNaM taM tu // 62 // // 72 // jaM puNa bhUIsutA''iehiM rakkhaM parassa kAUNaM / asaNA''I AjIvai, bhuikammA''jIvaNaM taM ca | aMguTThA''isu devaya-majyayAriya jA paraDatthaninnayaNe / bhattA''INuvaladdhI, taM pasiNA''jIvaNaM binti | sumiNagavijjAghaMTiga - sabarIhiMto para'tthanicchayaNe / vittiM pariNApasiNA - ''jIvaNamA''haMsu muNivasabhA // 65 // | lAbhA'lAbhA''iNive - yaNeNa uvajIvai parehiMto / asaNA''r3a jaM nimittA-''jIvaNama'kvaMti taM guruNo // 66 // | abhiyogabhAvaNA vi ya, nidaMsiyA inhi asurasirijaNagA / paMcaviyappA Asuriya-bhAvaNA bhannae kiMpi // 67 // sar3a viggahasIlattaM', saMsattatayo nimittakahaNaM ca / nikkivayA vi ya avarA, paMcamagaM nira'NukaMpattaM // 68 // tattha u viggahasIlatta - mA''hu niccaM pi kalahakaraNaraI / AhArA''inimittaM tavaM pi saMsattatavakammaM // 69 // abhimANeNa paoseNa, yA vi tIyA''iyANa jaM kahaNaM / bhikkhussa gihatthaM par3a, nimittakahaNaM tayaM bhaNiyaM // 70 // jaM haTThasarIro vi hu, caMkramaNA''INi kira tasA''Isu / pakarer3a nira'NutAvo, bhaNiyamimaM nikkivattaM tuM // 71 // daThThaNa vi dukkhattaM, accaMtabhaeNa kaMpamANaM ca / jaM niDurahiyayattaM taM bhaNiyaM nira'NukaMpataM AsuriyabhAvaNeyaM, vRttA saMmohabhAyaNA inhiM / bhannai saparesiM pi hu, saMmohuppAyaNasarUvA ummaggadesaNA' magga- dUsaNA' maggavipaDivattI ya' / moho* ya mohajaNaNaM, evaM sA bhavati paMcavihA ummaggadesaNA tattha, sammanANA''iyANi dUsittA / tavviparIyaM sivapaha - muyaisamANassa muNiyavyA nivvANamaggabhUyANi, nANamA''INi taTThiyaM ca jaNaM / dUsiMtassa bhave magga- dUsaNA mUlama'suhassa taha maggavipaDivattI, maggaM dUsitu niyavitakkAe ummaggama'NusaraMtassa, jaMtuNo hoi nAyavyA nANaMDataresu caraNaMtaresu, paratitthiyANa riddhiMsu ya / mohijjai jeNa, jio, so moho bhannar3a tahAhi manne paramaDattheNaM, dhammo sasarakkhageruyA''INa / pUyAsakkArA jesiM, hoMti loge parA evaM sabbhAveNaM kavaDeNa, vA vi annayarakumayavisae jaM / loyassa mohamuvajaNar3a, taM bhaye mohajaNaNaM ti eyAo bhAvaNAo, caritamaliNattaheubhUyAo / acchaMtaduggaduggar3a- karIo bhaNiyAo leseNa jo saMjao vi eyAsu, appasatthAsu vaTTar3a kahaMpi / so tavvihesu gacchar3a, suresu bhaio caraNahINo eyAhiM appANaM, bhAveMto devaduggaiM jAi / tatto cuo samANo, bhamai bhavasAyarama'NataM tA eyAo dUreNa, yajjiuM bhAvaNAo bhAvei / supasatthAo sammaM, nissaMgo savvasaMgesu tayabhAvaNA' ya suya' satta', bhAvaNegattabhAvaNA' ceva / dhIibalabhAvaNA vi ya, iya tAo bhavaMti pNcvihaa|| 85 // tayabhAvaNAe paMcendiyANi, daMtANi jassa yasameMti / iMdiyajoggA''yario, samAhikaraNANi so kuNai | muNiniMdiyammi iMdiya - suhammi satto parIsahaparaddho / akayaparikammakIyo, mujjhai ArAhaNAkAle jogama'kArijjato, Aso suhalAlio ciraM kAlaM / raNabhUmIe vAhijja - mANao jaha na kajjakaro puvyama'kAriyajogo, samAhikAmo tahA maraNakAle / na bhavar3a parIsahasaho, visayasuhaparammuho jIvo suyabhAvaNAe nANaM, daMsaNatayasaMjamaM ca pariNamai / to uvayogapainnaM, suha mavyahio samANer3a jayaNAe jogaparibhAviyassa, jiNavayaNama'Nugayamaissa / pariNAmo na bhavissai, ghore vi parIsahA''vAe // 91 // || samagaM AvAe vi hu, sArIriyamANasobhayaduhANa / cintiya duhaM aIaM, na hu mujjhai sattabhAvaMNao // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // // 84 // // 86 // // 87 // // 88 // // 89 // // 90 // // 92 // 1. avyathitaH / 109 dA // 64 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3863-3627 puSpaculadRSTantaH - AryamahAgiridRSTAntaH // 93 // // 95 // // 96 // // 97 // // 3900 // un n // 4 // // 5 // En ||naa usu bAlamaraNANi dhIro, paribhAviya attaNo aNaMtAI / maraNe samuTThie vi hu, na mujjhai sattabhAvaNaMto jujjhaparibhAviya'ppA, bahuso mujjhai raNe na jaha suhaDo / taha sattabhAvaNAe, mujjhai na muNI vi uvasagge // 94 // devehiM bhesio vi hu, diyA va rAo va bhImarUyehiM / to sattabhAvaNAe, dhammadhuraM nibbharo vahar3a egattabhAvaNAe. na kAmabhoge maNe sarIre vA / sajjar3a veraggagato, phAsei aNuttaraM dhammaM bhagiNIe vi hammaMtiyAe, egattabhAvaNAe jahA / jiNakappiyo na mUDho, khayago vi na mujjhai taheva tahAhi"puSpaculadRSTAntaH" | pupphaure naravaipuppha- keuNo paNaiNIe uppanno / pupphayaIe jamala-taNeNa putto ya dhUyA ya uciyasamayaMmi nAmaM, vihiyaM puttassa pupphacUlo ti / dhUyAe pupphacUla tti, do vi pattAiM tAruNNaM accaMtaparopparaniviDa- paNayamavalor3aUNa tesiM ca / rannA viyogavajjaNa - kaeNa aNuruvapatthAve | pariNAviUNa paDiva - purisahattheNa pupphacUlA u / dhariyA niyabhavaNe cciya, par3aNA saha sA gamai kAlaM // 1 // bhuMjei pupphacUlo ya, rajjalacchiM jahicchama'cchinnaM / avirahiyaM bhaiNIe, paramappaNayammi vaTTanto egammi ya patthAve, sa mahappA jAyaparamasaMyego / pavyaio tanneheNa, pupphacUlA vi pavyaiyA so ahigayasuttattho, jiNakappapavajjaNaTTayA dhIro / egattabhAvaNAe, parikammai bADhama'ppANaM aha tavvImaMsa'TThA, ekkeNa sureNa pupphacUlAe / viDapurisahaDhA''raMbhiya- vayabhaMgAe duha'TTAe jeTTha'jja ! rakkha rakkha tti, jaMpirIe, viubviyaM rUvaM / taM daThThe pi sa dhImaM, agaNeMto suddhapariNAmo ego cciya jIva! tumaM, kimimehiM bajjhasayaNajogehiM / iya bhAvaNAe calito, thevaM pi na dhammajhANAo // 7 // kasiNA parIsahacamU, sahovasaggehiM jai vi udvejjA / dUraM dussahayegA, bhayajaNaNI appasattANaM dhiidhaNiyabaddhakaccho, hatthaM pIDijjamANagatto vi / paDipunnavaMchiya'ttho vya-praNAulo tama'hiyAsei eyAe bhAvaNAe, cirakAlaM paviharejja suddhAe / kAUNa attasuddhiM daMsaNanANe carite ya paDivajjaMto kappaM, appANamimAhiM tulai muNivasabho / eso vi jahAsatiM bhAver3a imAu ko doso dhanno so cciya bhayayaM, siriajjamahAgirI garuyasatto / 2 tIe vi hu jiNakappe, tapparikammaM kayaM jeNa // 12 // tathAhi"zrI AryamahAgiridRSTAntaH" kusumapuranagararanno, naMdassa visiTThabuddhimayaraharo / maMtI sagaDAlo nAma, sAyago jiNamayavihannU nalakUbaro vya rUyeNa tassa putto pavittaguNakalito "nAmeNa thUlabhaddo, paramavilAsI ya bhogI ya so sagaDAleNa visa- ppaogao sAhiyammi maraNaTThe / vararuipavaMcaruTThe, daThThe naMdaM mahAsatto bhaNio rannA apiusaM-tiyaM payaM bhayasu puvvanAeNa / rajjabharamuddharaM dharasu, dhIra! mottUNa kuviyappaM muhamahuraM pariNaimaMgulaM ca, so cintiUNa gharavAsaM / nicchinnavisayayaMcho, paDiyanno saMjamujjogaM | saMbhUyavijayamuNivai-payaM'tie' higayasayalAsutta'ttho / aNuyogadharo jAto, takkAliyamuNivaravariTTho jo puvvapariciyAe, uvakosavilAsiNIe gehammi / yuttho cAummAsaM, musumUriyamayaNamAhappo accatavimhayakaraM cariyaM ajja'vi nisAmiuM jassa / ke ke na hoMti ANaMda - bahalapulayaM'ciyasarIrA dhIrA te cciya jesiM, saMte vi maNaviyAraheummi / na viyAramer3a taggiha gaeNa iti saMsiyaM jeNa | sIhaguhAmuhaussagga - kAripamuhappahANamuNimajjhe / aidukkaradukkarakAra - go tti jo bhAsio guruNA | nimmalasIlA''NaMdiya-maNAe naranAhadinnapaipurao / uvakosAe vi sabhatti - puvyamuyayUhio jo ya 'na dukkaraM ambayalaMbitoDaNaM, na dukkaraM sikkhiu nacciyAe / taM dukkaraM taM ca mahA'NubhAvaM, jaM so muNI pamayayaNammi yuttho' // 10 // // 11 // iya komuimayalaMchaNa- sacchahajasalacchimaMDiyajayassa / jAyA se do sIsA, mahAgiri taha suhatthI ya te vi tahAvihanimmala - guNamaNinihiNo viNijjiyA'NaMgA / bhavyajaNakumuyabohaNa - payaMDasasimaMDalasamANA | caraNakaraNA'Nuoga - ppahANasavvA'NuogaparihatthA / ucchAiyabahalasamu- cchalantamicchattatamapasarA 1. tadvimarzArthaM = tatparIkSArtham / 2. tIe = atIte = vyucchinne / 3. pitRsatkam / // 98 // // 99 // // 13 // mrn // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // 110 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3628-3664 // 32 // // 33 // // 36 // eDakAkSanagarotpattivarNanam | uvaladdhasuddhaguNamaNi - khaNigaNipayapayaDapasariyapayAvA / bhuvaNajaNapaNayacaraNA, cirakAlaM vihariyA vasuhaM // 28 // aha sissapasissANa vi, vihipuvyuvaiTThasayalasutta'ttho / niyayagaNama'ppiuNaM, mahAgirI sirisuhatthissa // 29 // bucchinnaM jiNakappaM, muNiUNa vi tada'NuruvaparikrammaM / kuNamANo so vihariu - mA''ruddho gacchanissAe // 30 // viharato ya mahappA, pADaliputtammi varapurammi gato / bhikkha'TThA ya paviTTho, samuciyasamayammi uvautto // 31 // aha tattheva purammi, vatthavyeNaM sa sayaNaboha'tthaM / ajjasuhatthI vasubhUi - seTThiNA niyagihe nIo pAraddhA dhammakahA, teNA'vi ya tavvibohaNanimittaM / etthaMtarammi patto, mahAgirI tattha bhikkhaTTA daTTu suhatthiNA bhAva - sAramabbhuTThio ya sa mahappA / to bimhaiyamaNeNaM, bhaNiyaM vasubhUNA evaM // 34 // bhayavaM! kiM tumhANa vi, anne vijjaMti sUriNo garuyA / jaM evamimassa kayA, abbhuTTANA''ipaDivatI // 35 // bhaNiyaM suhatthiNA bhadda ! esa bhayavaM sudukkarA''raMbhe / aIe vi hu jiNakappe, tapparikammaM iya karer3a | uvasaggayaggasaMsagga-niccalo ujjhiya'nnabhoI ya | niccolaMbiyahattho, dhammajjhANekkapaDibaddho sasarIre vi hu mucchA-vivajjiyo niyagaNe vi amamatto / sunnaharasusANA''isu, vicittaThANovaThAI ya | iya evamA''ijiNakappa - visayaparikammakAriNo tassa / guNasaMthavaM karitA, sUrI dhamme ya ThaviUNaM vasubhUisayaNavaggaM, viNiggao taggihAo aha seTThI / bhaNar3a niyapariyaNaM jar3a, kahaMpi evaMviho sAhU AgacchejjA bhikkha'TTha- mettha ujjhatagANi tA tumme / kAUNA'saNapANA''I, tassa dejjaha payatteNaM evaM dinaM hi bahu- phalaM bhave iya paruvie saMte / patto mahAgirI anna-vAsare bhikkhaNaTTAe | vasubhUidinnasikkhA'Nu-rUvao pariyaNaM ca daTThUNaM / dANa'TThamuTThiyamujjhi - yannapANappayAreNa | davvA''isu uvautto, mahAgirI maMdaro vya gurusatto / jANar3a kavaDavirayaNaM, agahiyabhikkho niyattai ya // 44 // | kahar3a ya suhatthiNo'Nesa - NA kyA so bhaNer3a naNu keNa / tumae mai iMtammi, abbhuTThANaM kuNaMteNa ' // 45 // aha te do vi samaM ciya, vaidisanayariM gayA vihAreNa / jiyapaDimaM vaMdittA, tattha'jjamahAgirimuNiMdo // 46 // tatto viNikkhamittA, gayaggapayavaMdaNaTTayA calito / nayarammi elagacche, tamelagacchaM ca jaha jAyaM // 37 // // 40 // // 41 // // 42 // "jo // 47 // mA // 39 // "eDakAkSanagarotpattivarNanam " // 52 // // 54 // // 55 // taha bhannar3a kira puvyaM, nAmeNa imaM dasannapuramA''si / tattha ya susAviyA miccha-diTTiNo saMtiyA gihiNI // 48 // jiNadhammaniccalamaNA, paccakkhANaM paosasamayammi / kuNamANI hIlAe, bhaNiyA sA bhattuNA evaM // 49 // rayaNIe muddhi ! kiM koI, bhoyaNaM kuNar3a jeNa saMvaraNaM / evaM paidiyahaM pi hu, niraDatthayaM taM samAyarasi // 50 // | jar3a puNa abhujjamANa'ttha- paccakkhANe vi hojja koI guNo / tA kahasu jeNa ahama'vi, paccakkhANaM karemi tti // 51 // tIe payaMpiyaM atthi, ceva vinivittisaMbhavo suguNo / navaraM paccakkhANe, ghettuM bhagge mahAdoso A muddhi ! nisimmi tae, diTTho haM kiM kayAi jemaMto / iya hIlAe jaMpiya, paccakkhANaM kayaM teNa // 53 // aha taddesagayAe, viciMtiyaM devayAe ekkAe / hIlAkarassa eyassa, ajja pheDemi duvviNayaM | tatto bhagiNIrUveNa, divyamoyaga paheNayaM ghettuM / devI samAgayA se, paNAmiyaM tIe taM bhojjaM so bhuMjiumA''raddho, paDisiddho sAvigAe to bhaNar3a / ho ! hou kayaM tuha muddhi ! kUDaniyamehiM maha inhiM // 56 // A pAva! jiNamayaM pi hu, uvahasasi viNaTThasuhasamAyAra ! / ir3a jaMpirIe daDhajAya - kovavasapADala'cchIe // 57 // taha devayAe pahao, muhammi so syaNibhoyaNA''satto / jaha acchigolagA do vi, nivaDiyA tassa bhUvaTTe // 58 // ahaha ! maha avajaso esa, hohir3a iya viyakkajAyabhayA / kAussaggeNa ThiyA, jaNapurao sAvigA tAhe // 59 // aha aDDharattasamae, samAgayA devayA imaM bhaNai / kiM sumariyamhi tIe, payaMpiyaM devi ! avaNesu // 60 // avajasamimaM ti takkhaNa-haNijjamANelagassa acchINi / aha ghettuM devIe tassa'cchijuyammi ThaviyANi // 61 // jAe pabhAyasamae, savimhayaM sayaNanayaraloeNa / bhaNiyaM cojjamimaM bho!, jAo taM elaga'ccho ti evaM ca elaga'ccho tti, so pasiddhiM gato hu savvattha / tassaMbaMdheNa puraM pi, elaga'cchaM tao jAyaM aha puvva'bhihANeNaM, dasannakUDo tti vissuo vi jae / sa gaya'ggapao selo, jaha jAo taha parikahemi // 64 // // 62 // // 63 // 1. paheNayaM = bhojanam vA prAbhRtam / 111 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 3665-3666 dazArNakUTasya gajAgrapadanAmotpattiH - saMlekhanAdvAram "dazArNakUTasya gajAgrapadanAmotpattiH" - kira pubbiM tattha pure, dasannabhaddo mahAniyo Asi / tassa ya paMca sayAI, suruvaramaNINa 'oroho // 65 // niyajovvaNeNa rUpeNa. rAyalacchIe pavaraseNAe / paDibaddho so sese, avamannai meDaNIvaiNo duddA aha egammi avasare, dasannakuDe girimmi jaganAho / sirivaddhamANasAmI, samosaDho AgayA tiyasA taha baMdissAmi jiNaM, jaha keNavi neya vaMdio pubbiM / ii gavyamuvyahaMto, savvavibhUIe saMjutto 68 cauraMgabalasaNAho, dasannabhaddo niyo gayA''ruDho / aMteurapariyario, gaMtUNaM vaMdae nAhaM // 69 // aha tammaNogayakuviyappa-ma'vagacchiUNa suranAho / airAvaNayayaNe nimma-yei adveya varadasaNe // 70 // ekkekkammi ya dasaNe, viubvai aTTha aTTha vAvIo / ekkekkAe vAvIe, taya'Nu aTThaTTha paumAI // 71 // paume paume pavarAI, aTTha pattAI tattha ekkekke / patte battIsanibaddha-nADayaM nimmavittANaM // 72 // tatthA''ruDho saMto. aNegasarakoDiparivaDo sAmi / tipayAhiNiuM vaMdaDa. acchariyakarIe riddhIe // 73 // iya riddhijuyaM sakkaM, daTuM gayaraddhigArayo rAyA / pubbiM aNeNa dhammo, o mae no ahanneNa // 74 // tA saMpayaM pi taM uvaciNemi, ii ciMtiUNa tavvelaM / pavvajjaM paDivajjar3a, ceccA rajjaM mahappA so // 75 // aha sakkahatthiNo tattha, pavvae devayAuNubhAveNa / aggapayAiM khuttAI, TaMki ukkIriyANi vya // 76 // to so dasannakUDo, tappabhiI ciya samatthaloyammi / patto paraM pasiddhiM, gayaDaggapayago ti nAmeNa / // 77 // iya tattha gayaDaggapae, bhayavaM sa mahAgirI samaNasIho / cirasucariyasAmanno, nissAmannaM tavaM kAuM 78 jahavihibhAviyabhAvaNa-nivaho kyabhattapaccakkhANo ya / asurasurakhyaramahio, mariuM devattama'Nupatto // 79 // evaM savveNaM ciya, bhavavAsaviNAsama'bhilasaMteNa / supasatthabhAvaNAsuM, pamAyaviraheNa jar3ayavyaM 80 Daya caukasAyabhayabhaMjaNIe. saMvegaraMgasAlAe / ArAhaNAe malilla-yammi parikammavihidAre // 81 // patthuyapannarasaNhaM, paDidArANaM, kamADaNusAreNaM / bhaNiyamimaM coddasama, bhAvaNavisayaM paDidAraM 182 supasatthabhAvaNAbhAvago vi, nAurAhaNaM khamai kAuM / jeNa viNA taM bhannai, etto saMlehaNAdAraM // 83 // ahavA savyesuM pi hu, arihA''isu puvvabhaNiyadAresu / parikammameva pagayaM, taM ca bhaye bhAyasuddhIe / 84 bhAvavisuddhI u havejja, tibbarAgA''ivAsaNAvigame / tagvigamo puNa moho-dayassa viddhasabhAvammi // 85 // taviddhaMso pAeNa, dehadhAUNama'vacayavaseNa / tada'vacao puNa jAyar3a, vicittatavasevaNA''IhiM dI tavasevaNaM pi saMle-haNA'NugaM hor3a patthuya'tthakaraM / tA eto vittharao, bhannai saMlehaNAdAraM . // 87 // "saMlekhanAdvAram" - saMlehaNA ya etthaM, tavakiriyA jiNavarehiM pannatA / jaM tIe saMlihijjai, dehakasAyAuDai niyameNa // 88m oheNaM savvA ciya, tavakiriyA jar3a vi erisI hoi / taha vi ya imA visiTThA, gheppar3a jA crimkaalmmi||89|| esA hi sudIharaduppa-sajjhavAhimmi ahava uvasagge / cArittadhaNaviNAsaNa-karammi vA kAraNammi pare // 90 // soiMdiyA''ivigalata-saMbhave ahava tikkhabhikkhe / kAyavyA dhIreNaM, samaNeNaM sAyaeNaM ca // 91 // jaoparivAliUNa vimalaM, sAvagadhamma sudIharaM kAlaM / AgamavihIe kAuM, samma saMlehaNaM aMte // 92 // ArAhiuggakiriyA, iha ANaMdA''iNo mahAsattA / pattA kameNa parama, kallANaparaMparamuyAraM // 93 // cciya. ciraM pi cariUNa dacvaraM caraNaM / AjammaM taM ditaM. tavaM ca taviuM mahAparisA // 94 // aMte visesasaMle-haNAe saMlihiyadavyabhAvA ya / kAlaM kAuM suvyaMti, puvarisiNo vi siddhigayA // 95 // | titthayarA vi hu tailokka-tilayabhUyA vi vibuhamahiyA vi / appaDihayanimmalanANa-kiraNaujjoviyajayA vi||16|| siririsahasAmipamuhA, jehi vi kira sijjhiyavyayama'vassaM / te vi visesatavaparA, aMte jAyA kira tahAhi // 9 // nivvANamettakiriyA, sA coddasameNa paDhamanAhassa / sesANaM mAsieNaM, vIrajiNiMdassa chaTeNaM // 98 // tappakhavAiNo tA, tANa kameNeva bhaviukAmassa / bhavabhIyarasa'nnassa yi, juttA saMleheNA kAuM // 99 // 1. oroho = avarodhaH = antaHpuram / 2. nivvANamantakiriyA = nirvANam = antakriyA = mokSaH BI 112 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4000 -4033 saMlekhanAdvAram 11411 // 7 // // 8 // usu // 10 // // 11 // kiMtu viNA tayakammaM, pAyaM no jhati ujjhai deho / ciyamaMsasoNiyattaM, tA kAyavyaM imaM paDhamaM // 4000 // ciyamaMsasoNiyassa hi, asuhapavittIe kAraNama'vaMjhaM / saMjAyar3a mohudao, sahakArivisesajogeNa // 1 // | sai tammi vivegI vi hu, sAher3a na niyamao ahigaya'haM / kiM puNa viveyaviyalo, adIhadarisI atvsevii||2|| tA jaha na dehapIDA, na yA'yi ciyamaMsasoNiyattaM tu / jaha dhammajhANavuDDhI, taheva saMlehaNaM kujjA esA ya duvihabheyA, ukkosA taha bhaye jahannA ya / ukkosA varisabArasa- chammAse jAya ya jahannA ahavA vi davyao bhAvao ya, saMlehaNA duhA tattha / davye sarIragassA, bhAve iMdiyakasAyANaM tattha ya jA ukkosA, bArasavarisAI kAlao bhaNiyA / sA davyao payuccar3a, sutta'NusAreNa iya kiMpi // 6 // vivihA'bhiggahasaMgaya - cautthachaTTa'TThamA''ivivihatayaM / kAUNa savvakAma-gguNieNaM ceva pAreMto paDhamaM vAsacaukkaM gamei khamago puNo vi cattAri / suvicittatayojuttAiM nayari bhuMjar3a na so vigaI | egaMDatariovAsA - ''yaMbilapAraNagavihisaNAhAI / tayai varisAI donni, iya varisAI dasa gayAI aha ekkArasavacchara- chammAse Aime tavaM kAuM / nA'ivigiTTaM parimiya- mA''yAmeNaM ca bhuMjer3a antimachammAse puNa, aTThamadasamA''r3atavavihiM kAuM / AyAmeNa jahicchaM, bhuMjai taNudhAraNaTTAe evaM ekkArasavaccharANi, gamiUNa bArasamavarisaM / koDIsahiyA''yaMbila - tavakaraNeNaM samANer3a navaraM bArasamassA yarisassa u antimammi caumAse / egaMDatariyaM suciraM dhArejjA tellagaMDUsaM taM chAramallage pa- kkhivitu, dhovejja ANaNaM tatto / kiM puNa ettha nimittaM bhannai vAeNa mA vayaNaM saMmillejjA tassa u, evaM ca kayammi maraNasamae vi / uccarai namokkAraM, sayaM ajatteNa sa mahappA | esukkosA saMle-haNA mae davyao samakkhAyA / cha - ccaummAsA''r3ayA, esa cciya bhannar3a jahannA | savisayapasattaiMdiya - kasAyajogANa niggahaNarUyA / esA u bhAvasaMle- haNeha nANIhiM uyaiTThA iya tAya visesavihiM, paDucca saMlehaNA viNiddiTThA | cinniyasAmanneNaM, evaM ciya aNasaNA''IhiM aNasaNa' mRNoyariyA', vittIsaMkhevaNaM' rasaccAo / kAyakilesoM sejjA, vivittasaMlINayA''I ya dese savye'NasaNaM, savyA'NasaNaM bhaNati bhayacarimaM / dese cautthamA''I, jahasattIe kuNar3a eso UNoyariyA duvihA, davye bhAve ya tattha davyammi / uyagaraNabhattapANe, sA uvagaraNe jiNA''INaM jiNakappa'bbhAsINa va na u annesiM pi saMjamA'bhAvA / airitapariccAyA, savvesiM vA jao bhaNiyaM // 22 // jaM vaTTar3a ubayAre, uvagaraNaM taM khu hoi nAyavyaM / airegaM ahigaraNaM, ajao ajayaM pariharaMto // 12 // // 13 // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 23 // egA''ikvalahANI, niyagA''hArAu tAva jA kavalaM / kavala'ddhamegasitthaM, UNoyariyA imA davye kohA''INama'NudiNaM, cAo jiNavayaNabhAvaNAe u / bhAveNomoyariyA pannattA, vIyarAgehiM vittIsaMkheyo puNa, goyarakAlammi dattibhikkhANa / jaM parimANaM piMDe-saNANa pANesaNANaM ca ahavA paidiyasaM so, cittA'bhiggahapariggahaNarUyo / te puNa davye khette, kAle bhAve ya nAyavyA tattha levaDama'levaDaM vA, amugaM davyaM va ajja 2 ghecchAmi / amugeNa va davveNaM, aha davyA'bhiggaho nAma // tahA // 24 // battIsaM kira kavalA, AhAro kucchipUrao bhaNito / purisassa mahiliyAe, aTThAvIsaM bhave kavalA kavalANa u parimANaM, kukkuDiaMDayapamANamettaM tu / jaM vA avigiyayayaNo, vayaNammi chuhejja vIsattho // 25 // evaM vayatthiyammi, UNoyariyA u bhattapANesu / jiNagaNaharapannattA, appA''hArA''r3apaMcavihA appA''hAra - avaDDhA, dUbhAgapattA taheva kiMcUNA / aTThaduvAlasasolasa - cauvIsa tahekkatIsA ya // 26 // // 27 // ahavA tahA aTTha u goyarabhUmI, elugavikkhaMbhamettagahaNaM ca / saggAmaparaggAme, evaiyagharAu khetammi 1. citta0 = citra = vividha0 / 2. ghecchAmi = grahISyAmi / 113 // 3 // // 4 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // 5225 // 33 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4034-4066 saMlekhanAdvAram ujjuyagaMtuM paccAuDagaI ya, gomuttiyA payaMgavihI / peDA ya addhapeDA, abhintarabAhisaMbukkA // 34 // kAle abhiggaho puNa, AI majjhe taheva avasANe / appatte sar3a kAle, AI bI majjhi taiyaM'te // 35 // ditagapaDicchagANaM, havejja suhama pi mA hu aciyattaM / ii appatta aIe, pavattaNaM mA ya to majjhe // 36 // | ukkhittamA''icaragA, bhAvajuyA khalu abhiggahA hoti / gAyaM to ya ruyaMto, jaM dei nisannamAuDaI vA // 37 // osakkaNaahisakkaNa-paraMmuhA'laMkieyaro yA vi / bhAva'nnayareNa juo, aha bhAvA'bhiggaho nAma khIrA''Iraso vigaI, tAsiM cAo u hoi parihAro / saMtharao jaM tAo, duggaimUlAu bhaNiyAu // 39 // cattAri mahAvigaIo, hoti navaNIyamasamahumajjaM / kaMkhApasaMgadappA-saMjamakArIu eyAu // 40 // ANA'bhikaMkhriNA'vajja-bhIruNA tavasamAhikAmeNa / tAo jAvajjIvaM, 'nijjUDhAo purA cevaM // 41 // khIradahisappitellaM, gulo ya ogAhimaM ca jahasattiM / nijjUhai annANi vi, so loNapalaMDumA''INi // 42 // vigatipariNatidhammo, moho jamudijjae uinne ya / suTTha yi cittajayaparo, kahaM ajje na vaTTihii // 43 // dAvAnalamajjhagato, ko tavasamaDaTThayAe jalamA''I / saMte vi na sevejjA, mohADanaladIviesuvamA aNusUraM paDisUraM ca, uDDhasUraM ca tiriyasUraM ca / samapAyamegapAyaM, gaddholINA''iThANAI // 45 // vIrA''saNa-paliyaMkaM, samapuya-godohiyA ya ukkuDuyaM / daMDA''yaya-uttANaya-omaMtha-lagaMDasayaNA''I // 46 // magaramuhahatthisuMDI-uDDhasaittegapAsasAitte / taNakalagasilAbhUmI-sayaNANi nisAasAittaM // 47 // aNhANama'NuvvaTTaNa-maDakAyakaMDuyaNakesaloya ca / kAyakileso eso, sIoNhA''yAvaNA''I ya 48nA dukhasahatamiha guNA, kAyaniroho dayA ya jIvesu / paraloyamaI ya tahA, bahumANo ceva annesiM // 49 // etto'NaMtataraguNA, kaTThAo veyaNAo naraesu / avasehiM sahijjatI, tadavekvAe kimiha kuTuM // 50 // iya bhAvaNavasapAu-bhavaMtasaMvegapayarisaguNANa / kAyakileso saMsAra-yAsanivveya-rasabhavaNaM // 51 // tarumUlA''rAmujjANa-giriguhA''sama-pavA-masANesuM / sunnaghara-deulesu ya, jAiyaparadinnagehesu // 52 // uggamauppAyaNa-esaNAhiM parisuddhiyA ao ceva / akayA akAriyA'NaNu-mayA ya mUlA'vasANesu // 53 // itthinapuMsagapasuvajjiyA ya, sIyA va hojja usiNA yA / uccAyayA va samavisama-bhUmigA yA vi bhirNddto||54|| bhaddayapAvayasadA''iehiM, jIe visotiyA Natthi / sajjhAyajhANavigdhaM va, nautthi sejjA vivittA sA // 55 // evaMvihasejjAe, jamhA pAyaM na saMbhavaMtI vi / saparobhayasaMjaNiyA, rAgaddosA''iyA dosA // 56 // sejjAe aNuguNAe vi, saMThio bhAvaejja appANaM saMlINayAe samma, nigginhiya iMdiyA''INi // 5 // so natthi iMdiya'ttho, niccamaDatittANi jamaDaNubhaviUNa / jaMtindiyANi tittiM, nANAvihavisayarasiyANi // 58 // ekkekko ya imesi, visayANa visovamANa haNaNakhamo / khemaM puNa tassa kahaM, paMca vi jo sevae jugayaM // 59 // jaha kira duiMtehiM, turaehiM raNaMDagaNammi sArahiNo / viNaDijjati taha ihaM, pattha vi iMdiehiM pi // 60 // anne vi bahuvihA iha, mukkamahApurisaseviyakamANa / iMdiyaniggaharahiyANa, hoti duhadAruNA dosA // 1 // emA''iduhavivAgaM, sammaM paribhAviuM niyamaIe / visayarasiiMdiyANaM, dhIro saMlINayaM kujjA // 62 // |sA puNa tIsa iTTe-yarasu visaesu sammabhAveNaM / rAgadAsapasajjaNa-dhajjaNarUyA muNeyavyA // 63 // avi ya Na, jiMghiuM phAsiUNa taha visae / jassa na raI na araI, idiyasaMlINayA tassa // 4 // tA guvilavisayaraNNe, aNibaddhamio tao ya viyaraMtaM / nANaMDakuseNa kujjA, appavasaM iMdiyagaiMdaM // 65 // ] iya dhIbaleNa dhIro, damejja maNakuMjaraM pi taha kahavi / jaha nijjiyapaDivakkho, giNhejjA''rAhaNapaDAyaM // 66 // evaM kasAyajoge, niruddhapasare'riNo vya kuNamANo / jaNai cciya taggoyara-maDaNahaM saMlINayaM dhImaM (dhnniyN)||67|| saMlINayaM uvagato, pasatthajogehiM suppauttehiM / paMcasamio tigutto, AyauTThaparAyaNo hor3a 68nA jaM nijjarei kammaM, asaMvuDo sumahayA vi kAleNaM / taM saMvuDo tabassI, khavei aMtomuhutteNaM // 69 // 1. niyU~DhAH = tyaktAH / 2. avazaiH = paravazaiH / 3. AyaTTa0 = AtmArtha / soccA daheM bha ma 114 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4070-4105 gaGgadattasya dRSTAntaH tavamayi taM kujjA so, jeNa maNo maMgulaM Na ciMtei / jeNa ya na jogahANI, maNanivvANI ya hoi jo||7|| davyaM khettaM kAlaM, bhAyaM muNiUNa dhAuNo ya tahA / kujjA tavaM jahA vAya-pittasiMbhA na khubbhaMti | iharA uggamauppA-yaNesaNAsaddhabhattapANeNa / miyalayavirasalakkADa-iNA vi jAvejja appANaM // 72 // aNupubveNA''hAraM, saMvaTTito ya saMlihe dehaM / AyaMbilaM tu tahiyaM, samayaviU biMti ukkosaM // 73 // appA''hArassa na iMdiyAI, visaesu saMpayaTTati / neva kilimmai tavasA, rasiesu na sajjae yA vi // 74 // kiM bahuNA ekkakkaM, taha asaI so tavaM samaDabbhasai / jaha teNa karisiyassa vi, na jAyae kahavi asmaahii||75|| evaM sarIrasaMle-haNAvihiM bahuvihaM pi phAsaMto / ajjhavasANavisuddhiM, khaNaM pi khavao na muMcejjA // 6 // ajjhavasANavisuddhIe, bajjio jo tavaM vigiTTaM pi / kuNai na jAyai jamhA, suddhi cciya tassa kaiyA vi||77|| avigiTuM pi tavaM jo, karei suvisuddhasukkalesAgo / ajjhavasANavisuddho, so pAvar3a kevalaM suddhiM // 8 // ajjhavasANavisuddhI, kasAyakalusIkayassa ya na atthi / tA tassa suddhiheuM, saMlihai daDhaM kasAyakaliM // 79 // | kohaM khamAe mANaM ca, maddaveNaujjaveNa mAyaM ca / saMtoseNa ya lobhaM, saMlihai lahuM lahubbhUo (lhuubhuuo)||80|| kohassa ya mANassa ya, mAyAlobhANa so na ei vasaM / jo tANaM mUlAo, uppattiM ceva yajje // 81 // taM vatthu mottavyaM, jaM par3a uppajjae kasAyaDaggI / taM yatthumA''yarejjA, jeNa kasAyA na uTuiMti 82 jaM ajjiyaM caritaM, desUNAe vi pucakoDIe / taM pi kasAiyameto, hArei naro muhuteNa // 3 // jalio hi kasAyaDaggI, carittasAraM Dahejja kasiNaM pi / saMmattaM pi virAhiya, aNaMtasaMsAriyaM kujjA // 84 // dhannANaM khu kasAyA, jagaDijjaMtA vi paraksAehiM / na cayaMti uTThiuM je, suniviTTho paMgulo ceva // 5 // jar3a jalai jalau loe, kusatthapavaNA''hato kasAyaDaggI / taM cojjaM jaM jiNavayaNa-salilasitto vi pjjldd'||86|| kalusaphaleNa na jujjar3a, kiM cojjaM jaM iha haM vigayarAgo / saMte vi jo kasAe, nigiNhai so vi tttullo||87|| rUyaM ucvaM goyaM, avisaMvAo suho ya lAbho ti / kohA''iniggahANaM, phalaM kameNuttamaM neyaM // 8 // tA uppajjato cciya, kasAyadAvA'nalo lahuM ceva / icchAmicchAukkaDa-jaleNa vijjhAvaNijjo hu // 89 // taha ceya nokasAyA, saMlihiyavyA pareNuvasameNaM / saMnAo gAravANi ya, taha lesAo asuddhAo // 90 // parivaTTiovahANo, viyaDasirAnhArupaMsulikaDAho / saMlihiyakasAo vi ya, duvihaM saMlehaNamuver3a // 91 // evaM samma kayadavya-bhAvaparikammayihisamAogo / saMlihiyaDappA pAuNai, ceva ArAhaNapaDAgaM // 92 // jo puNa iyavihiviparIya-karaNao niyamaIe baTTejjA / ArAhago na so hojja, gaMgadatto vba pajjate // 13 // tathAhi "gaGgadattasya dRSTAntaH" puranagaranigamasaMkula-kulagirigurudevabhavaNaramaNijje / vacchAvisae nayaraM, jayavaddhaNamA''si supasiddhaM // 14 // siddhaMtapasiddhavisuddhadhamma-kammekkabaddhapaDibaMdho / baMdhupio nAma tahiM, ahesi 'siTTI nayavisiTTho . // 5 // siTThA'Numao putto ya, gaMgadatto ti tassa suviNIto / so ya kameNaDaNupatto, tAruNNaM taruNimaNaharaNaM // 16 // taM ca tahAvihama'valoDaUNa, piuNA sayaMbhanAmassa! yaNiNo dhayA variyA, vIvAharudraM pahiTeNaM // 97 // aha supasatthe hatthaggahassa, joggammi tihimuttammi / sA harisamuvagaeNaM, uvyUDhA gaMgadatteNaM navaraM jabvelaM ciya, tIse so pANipallaye laggo / tavyelaM ciya tIe, viyaMbhio dussaho dAho // 19 // kiM huyavaheNa AliMgiyamhi, sittamhi kiM visaraseNa / iti ciMtaMtI palhattha-vAmahatthA''NaNA vimaNA // 4100 // acchinnamacchipuDasaM-ghaDaMtabAhacchaDA valiyagIvA / nihuyaM paridevaMtI, sayaMbhuNA evamullaviyA // 1 // bacche! harisaTThANe vi, kIsa saMtAvamevamuvvahasi / pahasiravayaNA jaM sahi-jaNaM pi nA''lavasi sappaNayaM // 2 // kiMca na pecchasi tuha chiNae, loyaNA''NaMdanibharamaNassa / savilAsagIyanaTTAiM, sayaNaloyassa putti! tumaM // 3 // tA kuNa saralaM gIvA-muNAlamaDavaNehi nayaNajalakaNiyaM / sacchAyaM muhalacchiM, payaDehi vimuMca sogamimaM // 4 // aha atthi gADhatarasoga-kAraNaM kiMpi tA tama'visaMkaM / phuDavayaNehiM sAhehi, jeNa avaNijjae sajjo // 5 // 1. jaavejj=nirvaahyet| 2. asaiM=asakRt = punaH punaH ityrthH| 3. jagaDijjaMtA = utthAvyamAnAH-utpanna kraataa| 4. sittttii-shresstthii| 5. kSaNake utsve| / 115 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4106-4142 gaGgadattasya dRSTAntaH tIe payaMpiyaM tAya! iNDiM kimaDaIyayatthakahaNeNa / nakkhattamaggaNA muM-Die sire kaM guNaM kuNai bhaNiyaM sayaMbhuNA putti!, tahavi sAhehi ettha paramatthaM / to tIe savyo yi ya, varavuttaMto samA''iTTho // 7 // soUNa taM ca yajjA''-hao vya avahariyagehasAro vya / 'masisalilohalio iva, so vicchaayttm'nnuptto||8|| vitto ya vivAhavihI, sayaNajaNo vi ya gao sagehesu / aha avaravAsarammi, sasuragihe nijjamANIe // 9 // accaMtadaiyadohagga-khagganibhijjamANahiyayAe / annaM mokkhovAyaM, thevaM pi apecchamANIe // 10 // pAsAyasiharamA''ruhiya, tIe maraNauTThayA lahu vimukko / appA niyaDiyametA ya, sA gayA jhatti paMcattaM // 11 // miliyA ammApiuNo, sayaNajaNo vi ya samAgato turiyaM / vihio ya se samaggo, sarIrasakkArapamuhavihI // 12 // tammaraNanimittaM pi ya, savvattha purammi tattha vitthariyaM / niyadohaggeNa daDhaM ca, lajjio gaMgadatto vi // 13 // navaraM piuNA bhaNio, mA yaccha! visAyamettha thevaM pi / kAhisi tahA jaissaM, jaha avarA hojja tuha bhjjaa||14|| aha kahavi dUrapuravAsi-vaNiyadhUyaM puNo vi so teNa / pariNAvio tahAviha-pabhUyataradavyaviNiogA // 15 // |sA vi tahacciya hattha-ggahAo uDDhaM gayA paramasogaM / taggihagamaNA'vasare, navaraM ullaMbaNeNa mayA // 16 // to savvattha vi dese, dussahadohaggadUsaNaM patto / sogabharavihuriyaMDago ya, gaMgadatto viciMtei // 17 // kiM puvabhavesu mae, pAvaM pAveNuvajjiyaM garuyaM / jassa pabhAveNevaM, bhavAmi yeso'hamitthINaM // 18 // dhannA bhayavaMto te, saNaMkumArA''iNo mahAsattA / daDhapaNayasAliNaM pi hu, tattiyamaMDateuraM mottuM // 19 // laggA saMjamamagge, ahaM tu nibbhaggavaggavaggU vi / dohaggavamitthINaM, sumiNe yi apatthaNijjo ya // 20 // migapoyago vca mAyaNhiyAe, nivyisayavisayataNhAe / viNaDijjAmi hayA''sAe, ahaha! etto suhaM katto // 21 // iya jAva so viciMtai, tAva piyA se samA''gao bhaNai / vaccha! paricvaya sogaM, niratthayaM kuNasu kaayvyN||22|| cirabhavaparaMparoyajjiyANa, pAyANa vilasiyaM eyaM / vayaNijjamettha kassa vi, paramajattheNaM ao natthi patta! jAmo. bhayavaM gaNasAyaro ihaM sarI / savvai samosaDho taM ca, vaMdimo nANarayaNanihiM paDiyannaM teNa taMto, sUrisamIye gayA viNayapuvvaM / vaMdittu taM nisannA, saMnihiyammi dharAvaDhe ripo sUrI vi divvanANo-vaogavinnAyasavvanAyavyo / akvevaNiviknevaNi-saruvamaha kahai dhammakahaM raddo aha patthAvaM upalabbha, gaMgadatteNa pucchio sUrI / bhayavaM! purA mae kiM?, dohaggakaraM kayaM kamma jeNeha bhave pramaM, viddesaM pAvio mhi juvaINa / iti teNa pucchiyammi, bhaNai guru bho! nisAmehi // 28 // nayarammi sayaduvAre, ranno siriseharassa taM bhajjA / acvaMtavallahA Asi, gADhakAmA'NubaMdhA ya . // 29 // tassa ya ranno nimmera-rUvalAyannamaNaharaMgINa / bhajjANamaDaNUNAI, huntANi sayANi kira paMca // 30 // tANi ya tumae viddesaNA''i-bahukUDamaMtataMtehiM / haNiyANi jahicchamaDaviggha-mavaNivairamaNavaMchAe // 31 // samuvajjiuM ca vajjaM ya, dAruNaM bhUripAvasaMbhAraM / tappaccayaM ca accaMta-duggadohaggakammaM pi // 32 // te ya sadassaha-sAsA''ipabhayapavalarogehiM / mariUNa narayatiriesa, Negaso sahiya dakkhAI // 33 // kahakahavi kammalAghava-vaseNa etthovaladdhamaNuyatto / puvakayapAyadoseNa, inhi dohaggamaDaNuhavasi 34o eva soccA saMjAya-dhammasaddho bhavAu udviggo / ApucchiUNa piyaraM, so pavyajaM pavajjittA // 35 // gAmA''garanagaresuM, viharai vAu vya cattapaDibaMdho / gurukulavAsovagato, sutta'tthavibhAvaNujjutto . // 36 // aha kettiyaM pi kAlaM, pavvajjaM nikkalaMkamaNucariu / bhattaparinnAvihiNA, uyaTThio aNasaNaM kAuM // 37 // bhaNio therehiM tao, aho mahAbhAga! aNuciyamimaM te / uvaciyasoNiyamaMsassa, aNasaNaM ettha patthAye // 38 // cattAri vicittAI, vigaInijUhiyAiM cattAri / iccA''iNA kameNaM, tamhA saMlehaNaM kuNasu // 39 // saMlihiyadavyabhAvo, pacchA'NuDhejja paMchiyautthaMpi / iharA visottiyA vi hu, bhavejja bahuvigghamimamA''hu // 40 // iya panavio vi bahuM, taggirama'yaganniUNa sacchaMdo / ghettUNa aNasaNaM giri-silAyale so nisanno tti // 41 // aha tassa tahA jhANa-TThiyassa paDiruddhaduTThajogassa / aNasaNagayassa jaM kira, vittaM taM saMpai suNeha // 42 // 1. maSIsalilAvalitaH / 2. veso = dveSyaH 3. vaggU = agresaraH / 116 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4143-4168 gaGgadattasya dRSTAntaH tAvicchagucchasacchaha-sukaMtakuMtalakalAyakaliyAhiM / chaNamayalaMchaNasacchaha-muhajonhAdhavaliyadisAhiM // 43 // nimmalamaUhamuttAkalAva-rehaMtathorathaNayAhiM / susiliTThalaTThamaNikaMci-dAmasohaMtaramaNIhiM // 44 // vaTTAuNupuvyaraMbhA-'bhirAmadippaMtajaMghajuyalAhiM / caraNaparilaggaraNajhaNira-maMjumaMjIrarammAhiM // 45 // | accatavicittamahagghamulla-dogullavaraniyatthAhiM / maMdArakusumaparimala-milatabhasalolisAmAhiM // 46 // suMderamaNaharAhiM, taruNIhiM parigato aNegAhiM / vijjAhararAyasuo, aNaMgakeU tti supasiddho // 47 // siddhA''yayaNAI yaMdiUNa, sagihaM paDucca baccaMto / muNimaNasaNaTThiyaM jANi-UNa bhUmitalamoinno // 48 // to gaMgadattama'ibhUri-bhattibharanissaraMtaromaMco / suciraM thuNiUNa gato, rAmAjaNaparivuDo sapuraM // 49 // sAhU vi tassa sohagga-muggama'balAmaNoharaNadakkhaM / daTuM paDibhaggamaNo ciMtiumevaM samADhato // 50 // | esa mahappA evaM, vilAsiNIsatthaparigao lalai / ahayaM tu pAvakammo, taha taiyA tAhiM paribhUo // 51 // tA dhI! niratthayaM majjha, jIviyaM duTTha mANusaM jammaM / niruvahayaMDago vi tahA, viDaMbaNaM joDaNupatto mhi // 52 // iya kuviyappavasagato, so jaMpar3a jar3a imassa phalamaDatthi / sAmannassa tayA haM, imo vya hojjAmi prajamme // 53 // eyaM niyANabaMdha, kAUNa mao mahiMdakappammi / uvavanno pavarasuro, tattha ya visae nisevittA // 54 // Augavigamammi cuo, uvavanno bhUmitilayabhUyAe / ujjeNIe purIe, ranno sirisamarasIhassa // 55 // bhajjAe somanAmAe puttabhAveNa pavarasumiNehiM / kyasUo nIroo, samuciyasamae pasUo ya // 56 // vihiyaM vaddhAvaNayaM patthAve ThAviyaM ca se nAma / raNasUro tti kameNaM, tArunnaM pavarama'Nupatto // 57 // aha puvvajajjiyaniravagga-huggasohaggasaMgato jattha / so bhamai tattha juvaINa, tammi nikkhittacakkhUNa // 58 // mayaNavasavihiyabahuhAva-bhAvavibhamavilAsalIlANa / avahatthiyalajjANaM, avare viramaMta vAvArA // 59 // | rAisaraseNAvai-mahibbhasAmaMtamaMtidhUyAhiM / eso'mha paI ahayA vi, huyavaho ii vayaMtIhiM // 60 // uvyUDho gADhaparUDha-paNayasArAhiM tAhiM samagaM ca / paMcavihavisayasokvaM, aNubhuMjar3a dIharaM kAlaM // 61 // mariuM ca bhavutthasutikha-dukkhalakhANa bhAyaNaM bhUo / niyavvilasiyavasao, cirakAlaM gaMgadatto ti // 62 // eeNa kAraNeNaM, vucvai saMlehaNaM duviharuvaM / kAuM puvvaM pacchA, bhattaparinnaM aNuDhejjA // 63 // evaM kayaparikammassa, pAyaso no visottiyA hoi / ArAhijjar3a samma, evaM ciya jiNavarA''NA vi // 64 // iya sirijiNacandamuNinda-raiyasaMvegaraMgasAlAe / parikammavihIpAmokkha-caumahAmUladArAe . // 65 // ArAhaNAe panarasa-paDidAramayassa paDhamadArassa / parikammavihInAmassa, daMsiyaM caramapaDidAraM duddA taiMsaNAo panarasa-paDidAramayaM padaMsiyaM samma / parikammavihInAmaga-meyaM paDhama mahAdAraM // 6 // saMvegaraMgasAlADarAhaNAe, panarasapaDidArapaDibaddhaM / parikammavihInAmagaM paDhamadAraM samataM ti // 68 // // prathamadvAram samAptaH // . 117 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4166-4204 paragaNasaMkramanAmaka dvitIyadvAram - prathama dizAdvAram - AcAryasya yogyatAvarNanam "paragaNasaMkramanAmaka dvitIyadvAram" - aNahaM arayaM aruyaM, ajaraM amaraM arAgamaDapaosaM / abhayamakammama jamma, samma paNamaha mahAvIraM // 9 // aha kyaparikammavihissa, tassa gaNasaMkama kareMtassa / vihimaDavitahaM bhaNissaM, tattha ya dArANimANi dasa // 7 // disa' khAmaNa' aNusaTThI', paragaNa suTThiyagayesaNA ceva / uvasaMpayA paricchA, paDilehA pucchaNa paDicchA // 1 // "prathama dizAdvAram" - tattha ya disa tti gaccho, jaM tIe disijjae jar3asamUho / tIe disAe aNuNNaM, vaNNemi jahAvihiM etto // 72 // iha puNa puvvapavaMciya-kamAuNusAreNa gahiyapavyajjo / saDDho va sucirapAliya-pavvajjo koI sAhU yA // 73 // ahavA nimmalaguNagaNa-vasapAviyapUyaNijjasUripao / sAhu cciya ArAhaNa-vihimaNahaM kAumicchejjA // 74 // ettha ya jo sUripayaM, pavayaNavihiNA'NupAliuM suciraM / niSphAiuM ca sisse, suttautthehiM samatthehiM // 5 // iDDhirasasAyagArava-rahiyaM AgamaThiIe viharittA / bohitA bhavyajaNaM, vaMchijjA''rAhaNavihANaM // 76 // vaDDhantauttarottara-pasatthapariNAmaparamasaMvego / so aNusarejja paDhama, bahujaijoggaM mahAnetaM / // 77 // to vAhariUNa gaNaM, niyayaM purakheDakabbaDA''igayaM / tappurao payaDeI, tahAvihaM appaDabhippAyaM // 78 // AbhoDUNa ya tao, apakkhavAeNa sammabuddhIe / paDhamaM khu sagacche cciya, pagacche vA purisarayaNaM // 79 // "AcAryasya yogyatAvarNanam" - AriyadesuppannaM, jAIkularuvasaMpayAkaliyaM / kusalaM kalAkalAve, loyaTTiisuTTapattaTuM payaisavisiTTaceTuM, payagaNaDabbhAsaniccatallicchaM / payaIe thimiyarUvaM, payaIe jaNA'NurAgapayaM // 81 // payaisupasannacittaM, payaIe piyapayaMpaNapahANaM / payaisupasaMtamuttiM, etto cciya payaigaMbhIraM terA payaisuvisAlasIlaM, payaimahApurisacariyacittaraI / payanira'vajjavijjA-samajjaNujjuttacittaM ca // 83 // kallANamittamettI-pahANamaDavikatthaNaM amAillaM / daDhasaMghayaNaM dhIbaliya-maDaNumayaM dhammiyajaNANa 84o AhiMDiyabahadesaM, avadhAriyasayaladesabhAsaM ca / pariciyabahayavahAraM, AyanniyavivihavuttaMtaM // 85 // dIhadarisaNama'nudaM, dakkhinnamahoyahiM sulajjAluM / buDDhAuNugaM viNIyaM, savyattha subaddhalakvaM ca 8ddo adurA''rAha guNapakkha-vAiNaM desakAlabhAvanna / parahiyaraI visesa-nnuyaM paraM pAyabhIruM ca suguruvihidinnadikkhaM, tayaDaNukamAuhIyasaparasamayavihiM / cirapariciyasutta'tthaM, jugappahANA''gamadharaM ca // 8 // suttA'NusAribohaM, tattavihivisArayaM ca khaMtikhamaM / sakkiriyAkaraNarayaM, saMviggaM laddhimaMtaM ca // 89 // bhAviyabhavanegunnaM, samma tatto virattacittaM ca / sannANA''iguNANaM, paruvagaM pAlagaM ca sayaM 90 // saMgahasIlaM apamAiNaM ca, kaDajogiNaM bhaNiiniuNaM / taha paralogapasAhaga-guNagaNasaMgAhaNe kusalaM // 9 // | niccA''seviyagurukula-nivAsamA''deyamasamapasamarasaM / saMjamaguNakkarasiyaM, vacchallapara pavayaNassa // 92 // maNasuddhaM vaisuddhaM, kAyacisuddhaM visuddha'NuTThANaM / dabvAiagiddhiparaM, jayaNAsAraM ca savvattha 93 // daMtiMdiyaM tigutaM, guttAruDayAraM amaccharamaDaNIsaM / jahasattIe tavacAya-saMgayaM gayamayaviyAraM // 14 // aNuvattaNApahANaM, sacvayArujjayaM daDhapainnaM / ukkhittabharuvvahaNekka-dhIradhavalaM aNA''saMsaM // 95 // teyassiNamoyassiNa-ma'visAiNama'parisAviNaM dhIraM / hiyamiyaphuDavattAraM, kannasuhodattaghosaM ca // 16 // maNavayaNakAyacAvalla-vajjiyaM sayalajaijaNaguNaTuM / agilANIe jahaTThiya-pavayaNasuttaDatthavattAraM // 97 // daDhajuttiheudANA, pAraddhapameyaThAvaNapaDiTuM / takkAluppannuttara-payANapaDuyaM sumajjhatthaM // 98 // paMcayihA''yAradharaM, bhaviyANuvaesadANadullaliyaM / jiyaparisaM jiyanirde, vivihA'bhiggahagahaNanirayaM // 99 // | kAlasahaM bhArasahaM, uyasaggasahaM parIsahasahaM ca / kheyasahamaDavakkasahaM, kaTThasahamilavya savvasahaM // 4200 // | ussaggaDavavAyANaM, niyaniyasamae nisevaNapahANaM / muddhajaNasamakkhaM puNa, nisevagaM nAyavAyANaM AvAe saMvAse ya, bhaddagaM taha samuddabuddhillaM / rAyakaraMDagatullaM, mahukuMbhaM mahupihANaM ca R yuTTiparagajjirahieNa, jaNaganipphAyageNa ya taheva / khette cciya kAle cciya, dese sabve ya yuDhimayA pukkhalasaMvaTTeNa ya, meheNa samaM vahaMtamuvamANaM / aMto bahiM ca sAraM, taha appaparADaNukaMpaparaM 118 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4205-4240 zivabhadrAcArya dRSTAntaH // 5 // // 6 // // 7 // taha parigalaMtasoyaM, nicvaM AsaMgalaMtasoyaM ca / suyadANagahaNavihiNA, sIyAsIoyaharayaM va kAlaparihANidosA, etto ekkA''iguNavihINaM pi / appalahudosayaMtaM pi, sesabahuguruguNoveyaM evaMvihaM susissaM, sUrI riNamoyaNaM kariukAmo / ApucchitANa gaNaM, gaNAhiyatte niruvejjA navaraM gurusIsANaM, doNhaM pi hu pavaracaMdabalakalie / uccaTThANaTThiyasavya-'suhagahAlogie lagge nIsesasaMghasahio, hiovautto gaNe gaNavaI so / suttuttavihANeNaM, niyayapayaM nisirai tammi // 9 // aha saMghasamakkhaM ciya, suttuttavihIe ceya nissaMgo / aNujANei disaM so, esa disA bhe ti bhaNamANo // 10 // jo puNa savisesA'sesa-guNagaNoveyapurisavirahammi / kaivayasuguNuvaveyaM pi, tadavarassamaNa'vekvAe // 11 // niyae payammi na Thavejja, neva tassA'NujANai disaM pi / so hArejja sakajjaM, gaNaM ca sivabhaddasUri vya // 12 // tahAhi "siyabhadrasUri kahA" kaMcaNapurammi nayare, suyarayaNamahoyahI mahAbhAgo / Asi sivabhaddasUrI, bahusissagaNassa caknusamo // 13 // so ya mahappA egammi, avasare rayaNimajjhasamayammi / kAlaparinnANaDaTThA, avaloyai nahayalaM jAya . // 14 // tAvucchalantajonhA-pavAhadhavaliyasamaggadisicakkaM / samakAlaM pecchai hariNa-laMchaNANaM jugamakamhA // 15 // maisaMmohA kiM diTThi-vibbhamo kiM vihIsiyA kiM vA / iti vimhiyacitteNaM, teNuTThavio avarasAhU | bhaNito ya bhadda! pecchasi, gayaNe hariNaMDakamaMDalajagaM kiM / teNaM payaMpiyaM ekka-meva pecchAmi nisinAhaM // 17 // to muNiyaiNA nAyaM, nUNaM prajjatapattamiva jIyaM / teNesuppAo me, adiTThapuvyo pajAo ti // 18 // na kayAi jeNa cirajIvi-No jaNA erise u uppAe / pekvaMti vimhayakare, paresimaDaccatama ghaDate // 19 // | ahavA kiDamaNeNa vigappieNa, uppAyavirahao vi jiyaM / tiNayaDaggalaggajalamiya, na ciraa'vtthaannm'nnubhvi||20|| tA kimiha cojjama'ha kiMva, vAulataM ka eva saMmoho? / aNusamayaviNassirajIvi-yavvajuttANa sattANa // 21 // cirakAlakaliyanimmala-sIlANaM ghoracariyasutavANaM / parama'bhudayanimittaM, maraNaM pi maNoraI kuNai // 22 // aNuyajjiyasaddhammA apoDhapAhejjadUrapahiya vya / parabhavasaMkamakAle, je te puNa dutthiA hoti // 23 // tamhA paDirUvaguNammi, sayalamuNiloyaloyaNA''NaMde / AroviUNa gaNabhara-megammi niyaviNeyammi // 24 // acvaMtavigiTTavisiTTa-tavavisesehiM saMlihiyakAo / dIharasAmannaphalaM, egaggamaNo uvaciNAmi // 25 // navaraM sissANamimANa. kovi kovADauro sahAveNa / ko vi ya viyakvaNo neva, satthaparamAtthabohammi // 26 // ko vi ya viyalo ruveNa, ko vi sissADaNavattaNe aviU / ko vi ya kalippio ko vi, lobhamAyA'bhibhUto y||27|| ko vi pabhUyaguNo vi hu, thaddho hA! kiM karemi savvaguNo / nevatthi kovi gaNahara-payamimamA''rovimo jss||28|| bhannai ya imaM gaNadhara-payaM hi jo Thavai kira kupattammi / jANato vi siNehA, so padayaNapaccaNIo ti // 29 // | iya dukkahayAe tahAvihehiM, kehi vi guNehiM jutaM pi / sissagaNaM avagaNiu, avibhAyiyabhAvirA'Nattho // 30 // kAlA'NurUvakAyavya-mUDhabhAvo tahAvihaM kiMci / saMlehaNaM rettA, bhattapariNNaM ciya pavanno // 31 // tammi ya tahaTThie jA na, sAraNAvAraNA''i saMbhavati / tAva vaNavAraNA iva, sIsAvi niraMkusIhUyA // 32 // taha appaNo uhA-paraM pahuM pekhiUNa niravekvA / tappaDiyaraNA''ipao-yaNesu maMdA''darA jAyA // 33 // sUrI vi te tahA pe-cchiUNa hiyayammi dhariyasaMtAyo / asamatthiuttimaTTho mariuM asuresu uppanno // 34 // sIsagaNo vi ya bADhaM, nAyagaviraheNa nayaralogo vya / akkaMto ainikkica-pamAyariusuhaDacakkeNa // 35 // | siDhiliyamuNikAyavyo, kouyamaMtA''iesu baDhto / jAo ya sAmivirahe, AbhAgI aNatthasatthANa // 36 // | eeNa kAraNeNaM, majjhimaguNasaMgayaM pi Thaviya pae / tabihiyagaNA'Nunno, gaNI jaejjuttimaTThammi rUNA iharA pavayaNakhiMsA, dhammabhaMso ya maggavuccheo / ahigaraNaM dhammummuha-vippariNAmA''iyA dosA . iya kugaitimiradiNayara-pahAe saMgaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanibigghaheUe // 39 // ArAhaNAe paDidAra-dasagajuttassa bIyadArassa / gaNasaMkamassa bhaNiyaM, disa ti paDhama paDidAraM // 40 // 1. suhagahAbhogie paatthaaN0| 2. dukkahayAe = arucimatvena / 119 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4241-4274 kSAmaNAdvAram kSamApanAdvAram "kSAmaNAdvAram " evaM niyapayaThAviya - sIsaniver3ayadisassa vi gaNissa / egaMtanijjarApe-hiNo vi jIe viNA sammaM // 41 // ullAsaM na lahar3a ai-mahallakallANavallarI kahavi / sA khAmaNA iyANiM kittijjar3a kugainimmahaNI // 42 // "kSamApanAdvAram" aha so pasaMtacitto, sabAlavuDDhA''ulaM gaNaM NiyagaM / takkAlaNivesiyagaNa - varaM ca vAhariya mahuragirA // 43 // iya vAgarejja haMbho!, mahA'NubhAvA! sahA''yasaMtANaM / suhumaM va bAyaraM yA, aciyattaM kiMpi hojja dhuvaM // 44 // tA jaM kyA vi asaNaM, pANaM vatthaM va pattama'ha pIDhaM / dhammovayArajaNayaM, annaM pi tahAvihaM kiMpi // 45 // laddhaM pi vijjamANaM pi, kappaNijjaM pi no mae dinnaM / dijjaMtaM vA avareNa, kahavi hojjA va paDisiddhaM // 46 // jaM vA pucchaMtANa vi, akkharapayagAhaajjhayaNamA''I / suttaM nevuvaiTTaM, sammaM vakkhANiyaM no vA // 47 // jaM vA kiMpi kahaM pi hu, iDDhIrasasAyagAravavaseNa / kharapharusagirAhi ciraM ca, coiyA tajjiyA yA vi // 48 // acvaMtaviNayapaNayA vi, gADhapaDibaMdhabaMdhurA vi daDhaM / jaM piya rAgA''ivasA, paloiyA visamadiTThIe // 49 // jaM ca na saMmaM suguNa'-jjaNe vi uvayUhiyA jahA'vasaraM / taM bhe khAmemi ahaM, nissallo nikkasAo ya // 50 // taha bho devA'NupiyA!, piyassa vi apiyamannaNAe jaM / apae vi dUmiyA kAla-mettiyaM taM pi khAmemi // 51 // kiM keNA'vi piyaM ciya, aNisaM kassA'vi tIrae kAuM / tA jama'piyaM kayaM kiMpi, tumha taM me khamejjAha // 52 // kiM bahuNA - // 54 // // 55 // // 57 // // 58 // // 59 // ddA // 61 // davyaM khettaM kAlaM bhAvaM ca paDucca aNuciyaM jamiha / kiMpi kayaM tumha mae, taM savyaM pi hu khamAyemi // 53 // | aha te vi tivvagurubhati - cittajutta'pyavittiNo eyaM / guruvayaNama'suyapuvyaM, soUNa sasajjhasaM savve | uppannamannumaMthara-gaggaragalanAliNo suviuNo vi / aNavarayaphuraMtodAra - bAhasalilollanayaNillA jaMpaMti pahuM appA - NayaM pi savvappaNA kileseuM / amhe cciya paripuTThA, sAmiya! tubbhehiM jehiM sayA // 56 // te vi kahaM tumhe haM, khAmemi imerisaM bhaNaha vayaNaM / avi ya suguNesu ThaviyA, aNumomo tti vattavyaM appattaguNANaM pAvaga tti, pattANa vuDDhijaNaga ti / kallANavallarIkA - riNo ti egaMtahiyaya tti iya vacchala tti nivvANa - gamaNasupasatthasatthavAha ti / nikkAraNekkapiyabaMdha-va tti saMjamasahAya ti | sayalajayajIvaparitA- iNo tti bhavajalahikannadhAra ti / savyaM'givaggaparamattha-jaNaNijaNaga tti kAUNa je tumhe savvesiM, paramaviyaDDhANa bhavvaloyANaM / jaNaNijaNage vi caiuM, 1 AsayaNijjA mahAsattA te kaha kassa vi tubbhe, bhayattabhayamUyaNA hiyaparA ya / hoUNa aNuciyaM bhe- 'vasA vi ciMtissaha vi loe // 62 // davyaM khetaM kAlaM, paDucca piyameva savvasattANa / niccaM ceTTaMtANaM, tumha vi kiM khAmaNijjapayaM evaM khu guNo hohi tti, jaM pi jaMpeha kiMpi pharusAI / taM pi pariNatisuha'TThA, suvejjakaDuosahakameNa // 64 // tamhA amhehiM ciya, tumhe u paDucca aNuciyaM kiMpi / jamiha kayaM kAriyama'Nu-mayaM ca taM hor3a khamaNijjaM // 65 // taM puNa rAgAu do-sao ya moheNa vA aNAbhogA / maNasA vayasA kAeNa, jamiha bhaMte kayaM tattha // 66 // rAgeNa appabahumANao u, doseNa pahupaosAo / moheNaM annANA, viNovaogaM aNA''bhogA // 67 // sammama'NuggahabuddhIe, amhaM vihiyaM hiyaM pi tumhehiM / saMbhAviyaM ca vitahaM, amhehiM kiMpi jaM maNasA // 68 // | antarabhAsAvippiya-payaMpaNaM paTThimaMsabhakkhitaM / pesunnaM taha jaccA''i - priMsaNaM jaM ca vAyAe | karacaraNo'vahisaMghaTTaNA''r3a, kAraNa aNuciyaM jamiha / vihiyaM taM khAmemo, tivihaM tiviheNa savvaM pi // 70 // En // 69 // tahA | pANA'saNAi suttaDattha-tadubhayaM vatthapattadaMDA''I / sAraNavAraNacoyaNa - paDicoyaNapamuhama'ha jaM ca // 71 // // 72 // tumhehiM ciyatehiM, dinnaM amhehiM aviNaeNaM jaM / bhaMte! paDicchiyaM kahavi, taM samaggaM pi khAmemo davve khette kAle, bhAve ya kahiM pikAdi hu kayA jaM / AsAyaNA ya taM pi hu, tivihaMtiviheNa khAmemo // 73 // kayamettha pasaMgeNaM, evaM te guNaguruM guruM NiyayaM / dhammA''yariyaM dhammo - vaesayaM dhammadhuradhavalaM // 74 // 1. AsayaNijjA = AzrayaNIyAH / 120 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4275-4310 nayazIlasUridRSTAntaH bhattibharanibharaMDagA, samma kamakamalamiliyabhAlayalA / puNaruttamattavihiyaM, ahammakamma khamAti // 75 // AdikkhAkAlAo, annANapamAyadosayasagehiM / paDilomiyA jamAuDaNA, hiovaesa pi ditANa // 76 // tumhANaM amhehiM, saMjamabharadharaNadhavalaguNanilaya! / maNavAyAkAehiM, savyaM pi hu taM khamAvemo // 77 // ANaMdaMDasunivArya, kuNamANA iya mahI'nimiyasIsA / khAmeti te jaha'rihaM, jahArihaM khAmiyA guruNA // 8 // evaM ca khAmaNAe, kyAe jAejja attaNo suddhI / thevaM pi verakAraNa-ma'vabhave nANuvaTTejjA // 79 // iharA nANaDabbhAso, parovaesA''idhammavAvAro / nayasIlasUriNo iva, bhavejja vihalo parabhavammi 80nA tahAhi ___ "nayazIlasUridRSTAntaH" egammi garuyagacche, atucchasuyanANanAyanAyavyo / dUradisA''gayasussUsu-sissasaMsayasayummahaNo // 8 // nAmeNaM nayasIlo, ahesi sUrI sayaM suraguru bya / buddhIe navari na tahA, suhasIlateNa kiriyAe // 82 // sisso ya tassa ego, samma nANI ya caraNajuto ya / to tassa samIvammi, samayautthaviyakhaNA logA // 83 // nisuNaMti jiNavarA''gama-muvauttamaNA tahatti japaMtA / pakuNaMti ya bahumANaM, pavittacArittajutto ti // 4 // evaM bacvaMtammi, kAle so ciMtar3a imaM sUri / mottUNa mamaM muddhA, kimimamime pajjuvAsaMti // 5 // ahavA kuNaMtu kiMpi hu, ee sacchaMdacAriNo nihiNo / eso vi kIsa sisso, bahussuo taha o vi me||86|| taha dikkhio vi taha pAlio vi, taha guruguNesu Thaviyo vi / mamama'vagaNiUNevaM, vaTTai parisAe bheymmi||8|| 'rAyammi jIvamANe, na chattabhaMgo have' eso vi / manne logapavAo, na suo NeNaM aNajjeNa // 8 // jai iNDiM niyArijjar3a, thammakahAkaraNao mae eso / tA macchari ti logo, mannejja mamaM mahAmuddho // 89 // tA kuNau kiMpi evaM vihANa jutaM ubehaNaM ekkaM / kIraMtajvarama phalaM tabhattajaNe viruddhaM ca // 10 // iya saMkilesavasago, paosavaM taduvarimmi so sUri / aMtasamae vi tada'vihiya-khAmaNo maraNamaDaNupatto // 11 // to saMkilesadosA, tattheva yaNammi pannagatteNa / uvavanno kUra'ppA, sannI tAvicchasacchAo // 2 // aha tesiM ciya sAhUNa, kahavi sajjhAyajhANabhUmIe / AgaMtUNaM tu Thio, io tao paribhamaMto so // 13 // tammi ya kAle sajjhAya-karaNayaMchAe paTThie sisse / avasauNo saMjAo, paDisiddho so ya therehiM // 14 // paDivAliya khaNamekkaM, puNo payaTTammi tammi avasauNo / puNaravi taheva jAo, tAhe therA viciMtaMti // 15 // hoyavyamettha keNA'vi, kAraNeNaM vayaM pitA jAmo / ii teNaM ciya samagaM, gayA u sajjhAyabhUmIe . // 16 // aha theramajjhayAre, puvyabhavA'tucchamaccharavaseNa / taM pecchiUNa bhImo, bhuyagassa viyaMbhio koyo // 9 // taMDaviyapayaMDaphaNo, aruNa'cchicchohapADaliyagayaNo / dUravidAriyavayaNo, paDucca taM dhAvio tAhe // 98 // mottUNa sesamuNiNo, mahayA vegeNa sissama'NusariuM / baccato so kahama'vi, paDiruddho jhati therehiM // 19 // nAyaM ca tehiM nRNaM, ko vi imo sAhupaccaNIo ti / viddhaMsiyasAmanno, evaM jo uvvahai varaM / // 4300 // | egammi ya patthAve, samAgao tattha kevalI bhayavaM / puTTho vuttaMtamimaM ca, so ya therehiM jateNaM // 1 // to kevaliNA tesiM, puvyoiyasUrivaiyaro savyo / taduvari paosagabbho, nidesio mUlao ceva evaM nisAmiUNaM, veraggA''vaDiyabuddhiNo muNiNo / jaMpati aho bhImaM, paosaduvilasiyaM jeNa. // 3 // tArisasuyanANaguNA''yaro vi, dhImaM pi muNiyakicco vi / sUrI mahA'NubhAvo, bhIsaNabhuyagataNaM patto // 4 // kaha puNa bhayavaM! vero-vasAmaNaM tassa saMpayaM hojjA / kevaliNA paDibhaNiyaM, gaMtUNaM tassamIvammi // 5 // uvaDasaha pavvabhavavera-vaDayaraM kaNaha khAmaNaM bahaso / evaM kayammi so jAya-jAisaraNo vibajjhihi // cecyA maccharamuppanna-dhammayaMcho ya aNasaNaM kAuM / ArAhihI puNo vi hu, takkAluciyaM sudhammavihiM // 7 // to therehiM taha cciya, savyaM bhuyagaM paDucca paDivihiyaM / kayaaNasaNA''ikicyo, mariUNa ya so suro jaao||8|| iya veraparaMparapasama-NaTTayA uttimaDhakAlammi / savisesA sissagaNassa, khAmaNA suhaphalA hoi // 9 // kiMca khAmitassa iha guNA, nissallayA viNayadIvaNA maggo / lAghaviyaM egataM, appaDibaMtho ya hoi kao // 10 // 1. nimiya = nyasta / 2. nihiNo = tucchaH / 3. mAm / 121 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 // 29 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4311-4347 tRtIya anuzAstidvAram iya guNamaNirohaNagiridharAe, saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanivigghaheUe // 11 // ArAhaNAe paDidAra-dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkamaNe bhaNiyaM hi, khAmaNA bIyapaDidAraM // 12 // "tRtIya anuzAstidvAram" - samayavihivihiyamuNikhAmaNo vi, na samAhimuvalabhai samma / jIe viNA sA etto, daMsijjai kiMpi annustttthii||13|| aha jahavihIe egaggayAe, savyesu dhammajogesu / ujjamamANamaDaNudiNaM, yaDDhaMtavisuddhaucchAhaM // 14 // avagayasamayarahassaM, jaijaNajoggaM samatthamA''yAraM / sayama vikalaM kuNaMtaM, sesamuNINaM pi daMseMtaM // 15 // niyapayapaiTThiyaM pecchi-UNa sUriM gaNaM ca nIsesaM / saMjamarayaM mahappA, so pucyuvadaMsio sUrI // 16 // aNuvakayaparAuNuggaha-pasattacitto daDhaM mahAsatto / saMvegagabbhahiyao, aNumoyai uciyasamae ya // 17 // | viyarai guruguNanivaha-ppabuDhipuTThIe dhuyakubuddhimalaM / supasannamaNo buhamaNa-tuTThipayapasamanissaMdaM // 18 // susiNiddhama'saMdiddhaM, gaMbhIraM bhavavirAgasaMjaNaNiM / aNahama'mohaM abhiheya-gAhiNiM kuggahaggasaNiM // 19 // maNaturayadhammajaTiM, mahurattaNavijiyavIramahulahi~ / aNuraMjiyamaMsa'TiM, gaNiNo sagaNassa aNusaTiM haMbho devA'NupiyA!, dhaNNA tubbhe jayammi jehiM imaM / pattaM visesadulahaM, Ariyadesammi maNuyattaM // 21 // paNaiyaNasaMkulammi, kulammi jammo pasatthajAI ya / taha rUvaM ca udaggaM, balamA''roggaM suciramA''u // 22 // vinnANaM saddhamma, buddhI sammattamaDavikalaM sIlaM / na hi iya kusalakalAvo, kaha vi aunnANa saMpaDai // 23 // evaM sAmanneNaM, savvANuvavUhaNaM karatANaM / to paDhamaM aNusaddhiM, viyarai, gaNanAyagassa jahA |nijjAmao-bhavAnnava tAraNasaddhammajANavattammi / mokkhapahasatthavAho, annANaMDadhANa cakkha ya // 25 // atANANaM tANaM, nAhoDanAhANa bhavyasattANaM / teNa tumaM supurisa! garuya-gacchabhAre niutto, si // 26 // chattIsaguNadhurAdharaNa-dhIradhavalehiM purisasIhehiM / goyamapAmoknehiM, jaM akkhayasokhamokkhakae toraNI savvuttamaphalajaNayaM, savvuttamapayamimaM samuvyUDhaM / tumae vi tayaM daDhamasaDha-buddhiNA dhIra! dharaNIyaM 28 dhannANa nivesijjai, dhannA gacchaMti pArameyassa / gaMtuM imassa pAraM, pAraM dukkhANa yacvaMti na io vi paraM paramaM, payama'tthi jae, vi kAladosAo / yolINesu jiNesuM, jamiNaM payayaNapayAsakaraM // 30 // aonANAviNeyavaggA'Nu-sArisirijiNavarA''gamA'nugayaM / agilANIeDaNuvajIvi-NA ya vihiNA padiNaM pi // 31 // kAyavvaM vakhANaM jeNa paratthujjaehiM dhIrehiM / AroviyaM tumamima, nittharasi payaM gaNaharANaM // 32 // jammajaramaraNadAruNa-dIharabhavagahaNabhamaNarINANaM / paramapayakappAyava-suhaphalasaMpattimicchRNaM // 33 // eyANa bhavyasattANa, jaM na bhuvaNe vi suMdaro anno / jiNabhaNiyadhammasattho-baesasariso'tthi uvayAro // 34 // jaM ca paramatthagoyara-saMsayatamakhaMDaNekkamAyaMDaM / saMvegapasamajaNagaM, kuggahagahaniggahapahANaM // 35 // saparovayAragaruyaM, pasatthatitthayaranAmanimmavaNaM / jiNabhaNiyA''gamayavANa-karaNamimama'NaDaNuguNajaNagaM // 36 // agaNiyaparissamo tA, paresimuvayArakaNadullalio / suMdara! darisejja tumaM, samma ramma arihathammaM // 37 // paDilehaNA''idasabheya-bhinnamuNicakkavAlakiriyAe / khaMtImaddavapamuhe, dasappayAre ya jaidhamme // 38 // sattarasavihe taha saMjamammi, sIle ya sayalasuhaphalae / kiM bahuNA annesu vi, sabhUmigAuciyakiccesu // 39 // niccaM pi appamAo, kAyavyo savvahA vi dhIra! tume / ujjamapare pahummi, sIsA vi samujjamaMti jao // 40 // sattesu sayA metI, pasaMtacitteNa taha tume kiccA / sammANadANavayaNA''-iehiM pII puNa guNisu // 41 // karaNIyaM kAruNNaM, dINADaNAhaM'dhabahiradahiesa / agaNigaNinindagesaM. pAvapasattesa ya udehA // 42 // vaDDhaMtao vihAro, kAyavyo savvahA tahA tumae / he suMdara! darisaNanANa-caraNaguNapayarisanimittaM // 43 // |saMkhittA vi hu mUle, jaha yaDDhai vitthareNa vaccaMtI / udahiMDateNa varanaI, taha sIlaguNehiM vaDDhAhi // 44 // majjArarasiyasarisaM, suMdara! taM mA hu kAhisi vihAraM / iharA hArihisi dhuvaM, appANaM ceva gacchaM ca // 45 // sIyAvei vihAraM, giddho suhasIlayAe jo mUDho / so navaraM liMgadhArI, saMjamasAreNa nissAro // 46 // jo rajjadesapuragAma-gihakule caiya te cciya 'mamAi / so navara liMgadhArI, saMjamasAreNa nissAro // 47 // 1. mamAi = mamatvaM karoti / 122 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4348-4383 tRtIya anuzAstidvAram nivaivihUNaM khettaM, nivaI yA jattha duTThao hojjA / pavvajjA ya na labbhai, saMjamaghAo ya taM vijjaM // 48 // vajjesu bajjaNijjaM, niyaparapakkhe tahA virohaM ca / vAyaM asamAhikara, visaGaggibhUe kasAe ya // 49 // jo niyagharaM palitaM, necchai vijjhAviu payatteNa / so kaha saddahiyavyo, paragharadAhaM pasAmelaM // 50 // | nANammi daMsaNammi ya, caraNammi ya tIsu samayasAresu / cAei jo ThauM, gaNamaDappANaM gaNaharo so | piMDaM uvahiM sejjaM. uggamauppAyaNesaNA''IhiM / parisaddhaM ginhejjAsa, vaccha! cAritasuddhikae // 52 // esA gaNaharamerA, AyAratthANavanniyA sutte / AyAravirahiyA je, te tama'vassaM virAti // 53 // apparisAyI samma, samadaMsI hojja savvakajjesu / saMrakkhasu cakkhaM piva, sabAlavuDDhA''ulaM gacchaM // 54 // kaNagatulA samamajjhe, dhariyA bharama'visamaM jahA dharai / tullaguNaputtajugalaM, mAyA va samaM jahA vahai // 55 // niyanayaNajuyaliyaM yA, avisesiyameva jaha tuma vahasi / taha hojja tulladiTThI, vicittacite vi sIsagaNe // 56 // ainibiDamUlaguNakaliya-miha jahA pAyayaM supattANi / parivAriMti samaMtA, vivihadisAmuhasamutthANi // 7 // taha nibiDamUlaguNasaM-gayaM ti tumama'yi ime mahAmuNiNo / parivArihiMti nANA-disAsamutthA vi savvatto // 58 // annaM ca mokkhaphalakaMkhi-bhaviyasaugANa sevaNijjo taM / hohisi laddhacchAo, taru vba muNipattajogeNa // 59 // tA ee varamuNiNo, maNayaM pi hu nA'vamANaNIyA te / ukkhittabharuvvahaNe, paramasahAyA tuha ime jaM // 60 // jaha bhadda-maMda-miga-saM-kinnataNabheyabhinnahatthINaM / vivihANa vi viMjhagirI, AhAro niccakAlaM pi // 1 // taha khattiya-mAhaNa-vaisa-sudda-kulasaMbhavANa sAhUNa / savvANa vi AhAro, hojja tumaM saMjamaThiyANaM // 62 // taha jaha so cciya Asanna-dUravaNavattihatthijUhANaM / AdhArabhAvamavisesa-meva uvvahai sabvANaM // 63 // evaM tuma pi suMdara!, dUraM sayaNeyarA''isaMkappaM / motumimANa muNINaM, savvANa vi hojja AhAro // 64 // sayaNANama'sayaNANa ya, bhUNappAyANa sayaNarahiyANa / roginirakkharakukkhINa, bAlajarajajjarA''INa // 65 // pemaDDhapiyA va piyAmaho'ha-vADaNAhamaMDayo vA vi / paramovaTuMbhakaro, savvesi muNINa hojja tumaM // 66 // taha iha dusamAgimhe, sAhUNaM dhammamaipivAsANaM / paramapayapurapahADaNuga-suvihiyacariyApavAe Thio // 6 // saMpADejjajjANa vi, kiccajalaM desaNApaNAlIe / vajjiyasaMsaggINa vi, tumamaMDatevAsiNIu ti - // 8 // taha duviho Ayariyo, ihaloe hoi taha ya paraloe / ihaloe sAraNio, paraloe phuDaM bhaNaMto ya // 9 // jIhAe vi lihato, na bhaddao jattha sAraNA Natthi / daMDeNa vi tA.to, sa bhaddao sAraNA jattha . // 70 // jaha saraNamuvagayANaM, jIviyavavarovaNaM kuNai koI / evaM sAraNiyANaM, sUrI vi asArao gacche // 71 // tA bho devA'NupiyA!, paraloe hojja sammamAya''rio / mA hojja saparanAsI, houM ihaloiyA''yariyo // 72 // jaM pAviUNa parame, nANA''I duhiyatAyaNasamatthe / bhavabhayabhIyANa daDhaM, tANaM jo kuNai so dhanno // 3 // taha maNayaMikAehiM, kariMtu vippiyasayAI tuha samaNA / tesu tumaM tu piyaM ciya, karejja mA vippiyalayaM pi||74|| niggahiUNa aNakkhe, akuNato taha ya egapakkhitaM / sAhammiesu samacitta-yAe savyesu baTTejjA // 5 // savvajaNabaMdhubhAvA'rihaM pi, ekkassa ceva paDibaddhaM / jo appANaM kuNai, tao vi mUDho hu ko anno // 6 // appANaM pi hu paripIDiUNa, sAhammiyANa kajjesu / taha kaha vi vaTTiyavyaM, jaha'ppatullo bhavasi tesiM // 77 // evaM ca kIramANe, hohI tuha bhuvaNabhUsaNA kittI / etto ceva ya caMdaM, paDucca keNA'vi jaM bhaNiyaM // 8 // gayaNaMDagaNaparisakkaNa-khaMDaNadukkhAiM sahasu aNavarayaM / na suheNa hariNalaMchaNa!, kIrai jayapAyaDo appA // 79 // tahAje taha annANavasA. je yA payaiviyAradoseNa / maNasA vayasA kAraNa, paribhavaM ceva jaNayaMti te vi pahuNA vi tumae, bahuM khamaMteNa mahuravayaNehiM / khuddacariyAu tatto, nivattaNIyA payatteNaM // 81 // aviNIe sAsito, kArimakoye vi mA hu muMcejjA / bhadda! pariNAmasuddhiM, rahassamesA hi savvattha 82 uppAiyapIDANa vi, pariNAmavaseNa gativiseso jaM / jahA gova-kharaya-siddha-tthayANa dhIraM samAsajja // 83 // 1. vajjaM = vajyaM = tyAjyam / 2. bhrUNa = bAlatulyAnAm / 3. aNakkhe = roSAdIn / 123 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4384-4416 mahilAsaGge doSAH kanne kIlaM choDhuM, govo vIrassa pAviyo narayaM / taM kaDDhitA pattA, suraloyaM kharaya-siddhatthA // 84 // tahAatitikkho kheyakaro, hohisi paribhavapayaM aimiU ya / parivArammi vi suMdara!, majjhattho teNa hojja tumaM // 85 // saparA'vAyanimittaM, saMbhavai jahA 'asIaparivAro / evaM pahU vi tA taya'Nu-vattaNAe jaejja tumaM // 86 // aNuvattaNAe sIsA, pAyaM pAviti joggayaM paramaM / rayaNaM pi guNukkarisaM, pAvai parikammaNaguNeNa // 8 // annonnaviruddhANa vi, jalajalaNA'mayavisA''iyANa jahA / joge vi mahAjalahI, aviyAro ceva payaIe // 88 // iya bajjhakAraNavasu-cchalaMtavivihaM'taraMgabhAvehiM / suMdara! tuma pi nicvaM, avigiyarUvo cciya havejjA // 89 // ko nAma bhaNiikusalo vi, ettha accaDabbhuyappabhAvammi / gaNaharapae par3apayaM, sabbuvaese khamo vottuM // 10 // paramettiyaM bhaNAmo, jAyai jeNunnaI pavayaNassa / taM taM viciMtiUNaM, tumae sayameva kAyavyaM // 1 // evama'NusAsiuNaM, paDhama gaNanAyagaM vihANeNaM / aha sesasAhuNo so, aNusAsai suyavihIe jahA // 2 // haMbho devA'NupiyA!, piyA'piesuM samatthavisaesuM / hojjAha mA hu tubbhe, kyA vi rAgappaosaparA 93 // hojjAha appamattA, sajjhAyaujjhayaNajhANajogesu / annesu vi samaNajaNo-ciesu kiccesu niccarayA // 14 // jahavAiNo tahAkA-riNo vi hojjAha mA ya hojjAha / niggaMthe pAvayaNe, parisiDhilamaNA maNAgaM pi // 15 // kuNaha pamAyaM mA''vassaesu, saMjamatayovihANesu / nissAre mANusse, dulahaM bohaM viyANitA // 16 // samiyA paMcasu samiIsu, sayA vi jiNavayaNaaNugayamaIyA / tihiM gAravehiM rahiyA, hoha viNiggahiyadaMDAya // 9 // sannAu kasAe vi hu, aTTa rodaM ca pariharaha nicvaM / duTThANi iMdiyANi ya, samma savva'ppaNA jiNaha // 98 // jaha sannaddho paggahiya-cAvadaMDo bhaDo palAyaMto / niMdijjai taha iMdiya-kasAyavasamaDaNugao sAhU 99 // dhannA ya sAhuNo te, je visayavasAuNugammi logammi / viharaMti vigayasaMgA, akalaMkA nANacaraNesu // 4400 // je ya vimukkavirohA avyAmohA abhinnamuhasohA / agaliyaguNasaMdohA, jayanti te pasariyajasohA // 1 // sIsA'NusAsaNe vi hu, pAraddhe aha imaM tumaM pi khaNaM / vannijjataM jaipahu!, pahiTThacitto nisAmehi // 2 // "mahilAsaGge doSAH" - vajjeha appamattA! ajjA-saMsaggimaDaggivisasarisaM / ajjADaNucaro sAhU, pAyai vayaNijjama'cireNa // 3 // therassa tavassissa vi, subahusuyassa vi pamANabhUyassa / ajjAsaMsaggIe, nivaDai vayaNijjadaDhavajjaM // 4 // kiM puNa taruNo abahussuo ya, avigiTThatavapasatto ya / saddA''iguNapasatto, na lahai jaNajapaNaM loe // 5 // savvatto vi vimukko, sAhU savvattha hoi appavaso / so ceva hor3a ajjAo, aNucaraMto aNa'ppayaso // 6 // sAhussa natthi loe, ajjAsarisI hu baMdhaNe uvamA / laddhapasarAo jaM tAo, bhAvasaMmaggakhalaNIo // 7 // jai vi sayaM thiracitto, tahA vi saMsaggiladdhapasarAe / aggisamIce ghayamiva, maNaM vilIejja ajjAe // 8 // emeva sesamahilA-vaggeNa vi dUrao payatteNa / bajjejjaha saMsaggiM, iMdiyadamadArudahaNa'ggiM // 9 // mahilA kulaM savaMsaM, paI suyaM mAyaraM ca piyaraM ca / visayaM'dhA agaNaMtI, dukkhasamuddammi pADei // 10 // mANunnayassa purisadumassa, nIyo vi Aruhai sIsaM / mahilAnisseNIe, guNagaNaphalakaliyasAhassa // 11 // mANunnayA vi purisA, omaMthijjati duTThamahilAhiM / jaha aMkuseNa kariNo, nisiyAvijaMti baliNo vi // 12 // suvyaMti ya mahila'tthe, loge jujjhAI bahupayArAI / bhayajaNayAI jaNANaM, bhAraharAmAyaNA''Isu nIyaMgamAhiM supaoharAhiM, uppitthamaMtharagaIhiM / mahilAhiM ninnayAhiM ya, giri vya garuyA vi bhijjaMti // 14 // suTTha vi jiyAsu suTTha vi piyAsu, suTTa vi paruDhapemAsu / mahilAsu bhuyaMgIsu ya, vIsaMbhaM nAma ko kuNai // 15 // vIsaMbhanibbharaM pi hu, uvayAraparaM parUDhapaNayaM pi / kayavippiyaM piyaM jhatti, niMti nihaNaM hayA''sAo // 16 // sImantiNINa sIma, dosANa lahaMti neya viusA vi / jaM gurudosANa jae, tAo cciya hoMti sImAo // 17 // ramaNIyadaMsaNAo, sUmAlaMDagIo guNanibaddhAo / navamAlaimAlA iva, haraMti hiyayaM mahiliyAo // 18 // kiMtu mahilANa tAsiM, daMsaNasuMderajaNiyamohANaM / AliMgaNama'cirA dei, vajjamAlANa va viNAsaM // 19 // 1. asIa = asita = aniyantrita / . 124 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4420-4454 sukumArikAdRSTAntaH - siMhaguphAvAsImunidRSTAntaH "sukumArikAdRSTAntaH" // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 26 // // 30 // | nikkavaDapemaparavasamaNo vi, somAliyAe naranAho / paMgulaheu chUDho, naIe gaMgA'bhihANAe tahAhinayarammi vasantapure, jiyasattunarA'hiyo jayapasiddho / somAliyA'bhihANA, bhajjA nippaDimarUvA se daDhama'NurAgaparAjiya-hiyao so tIe saddhima'NavarayaM / paricattarajjakajjo, kIlaMto bolai kAlaM rajjaM ca visIyaMtaM, daThThe maMtIhiM tIe saha sahasA / nicchUDho so putto ya, tassa rajjammi ahisito jiyasattU puNa magge, gacchaMto nivaDio aDavimajjhe / tanhA''urAe devIe maggio pANiyaM pAu | osahivasa- aviNassira - bhuyaruhiraM pAiyA ya naravaiNA / mA bIhejja ti viciM- tireNa acchINi Thar3aUNa // 25 // puNara'vi chuhA'bhibhuyA, UruM chettuM asAviyA maMsaM / saMrohiNIe UrU, puNannayo takkhaNaM ca kao pattANi dUranayare, tassA''bharaNehiM naravaI tAhe / nIsesakalAkusalo, vANijjaM kAumA''Dhatto dinno ya tIe bIyo, paMgU NeNaM sunibviyAro ti / gIyacchaliyakahA''IhiM, navari teNa ' 'jjiyA devI jAyA tadegacittA, bhattArovari gayA paosaM ca / avarammi avasarammi, ujjANagao suvIsattho jiyasatU pAittA, pabhUyataramairama'marasariyAe / pakkhitto kira tIe, taM paMgulama'bhisaraMtIe | iya niyayamaMsasoNiya - paNAmaNeNaM pi pINiyaMDagIo / vissumariovayArAo, niMti nihaNaM hayA''sAo // 31 // pAusakAlanaIu vya, jAo niccaM pi kalusahiyayAo / dhaNaharaNakayamaIo, coro vva sakajjagaruyAo // 32 // vagdhi vva ghorarUvAo, tAo saMjha vya cavalarAgAo / mayabhiMbhalAo NiccaM, gayA''valIo vya mahilAo // 33 // aliehiM hasiyabhaNiehiM, aliyarunnehiM aliyasavahehiM / vivasaM kuNaMti cittaM, narassa suviyakkhaNassA'vi // 34 // mahilA purisaM vayaNehiM, harai hiyaeNa haNai nikkaruNA / amayamaiyA va vAyA, visamayamiya hoi hiyayaM se || 35 // 2 soyasari duriyadarI, kavaDakuDI mahiliyA kilesakarI / vairaviroyaNaaraNI, dukkhakhaNI sokkhapaDivakkhAM ||36|| etto cciya mAyarama'vi, sasaM pi dhUyaM pi neva egaMte bhAsiMti mahAsattA, mA saviyAraM maNo hohi // 37 // avihiyapariyammo sammaM, ko nAma nAmiuM tarai / yammahasavarasarohe, diTThicchohe mayacchINaM ghaNamAlAo va samunnamaMta - supaoharAo vadaMti / mohavisaM mahilAo, goNasagaralaM va purisassa pariharaha tahA tAsiM, diTThi diTThivisassa va ahissa / pAyaM tIe nivAo, caritapANe haNai jamhA mahilAsaMsaggIe, aggIe ghayaM va appasArassa / mayaNaM va maNo muNiNo vi, haMta sigdhaM ciya vilAi // 41 // jar3a vi paricattasaMgo, tayataNuyaM'go tahA vi parivaDai / mahilAsaMsaggIe, kosAbhavaNusio vya risI "siMhaguphAvAsImunidRSTAntaH" ALA // 39 // // 4 // // 42 // // 20 // siMgArataraMgAe, vilAsavelAe jovvaNajalAe / pahasiyapheNAe muNI, nArinaIe na 4 bubbhanti visayajalaM mohakalaM, vilAsabibboyajalayarA''innaM / mayamayaraM uttinnA, tArunnamaha'nnavaM dhIrA pAso vva baMdhiu je, chetuM mahilA asi vva purisassa / sallaM va salliuM je vimohiuM iMdajAlaM va | phAleuM karavataM va, hoi sUlaM va mahiliyA bhettuM / purisassa khuppiuM ka- hamo vya maccu vva mariu je | khelA''lIDhA tuccha vya, macchiyA dukkaraM vimoeu / itthIsaMsaggIo, appA No purisametteNa savvattha itthiyaggammi, appamatto sayA avIsattho / nittharai baMbhaceraM, tavvivarIo na nittharar3a mahilANaM je dosA, te purisANaM pi hoti nIyANaM / tatto ahigatarA vA, tesiM balasattimaMtANaM 1. ajjiyA = vazIkRtA / 2. soyasari = zokasarit / 3. sA''yatto = svAyattaH = svAdhInaH / 4. vubbhanti = uhyante 125 rA // 28 // // 29 // 545 | guruvihiyathUlabhaddova - yUhaNuppannamaccharucchAho / kira uvakosagharammi, vAsAvAsammi vaTTanto saMbhUyavijayasisso, dukkaratavasattisamiyamayarAo / sIlovarakkhaNaTThA, uyakosAe, suvesAe // 44 // | saviyArahasiyabhAsiya- caMkramaNa'ddha'cchIpecchiyA''ihiM / taha vihio lIlAe, sA''yatto jaha lahuM jAo // 45 // | appuvyasAhusayasahasa- mullakaMbalagadAinaravaiNo / pAsammi pesiyo rayaNa-kaMbalassovalaMbhaTThA // 46 // | iya saMjamajIviyaharaNa- baddhalakkhANa vihiyadukkhANa / paramatthaciMtaNAe, arINa nArINa na viseso // 47 // tahA // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4455-4488 pravarttinyaiH anuzAstiH - sAdhvIvargAnuzAstiH // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // tA sIlarakkhagANaM, purisANaM niMdiyAu mahilAu / sIlaM rakkhaMtANaM, mahilANaM niMdiyA purisA kiM puNa guNakaliyAo, mahilAo dUravitthayajasAo / titthayaracakkihalahara - gaNaharasappurisajaNaNIo sIlavaIo suvvaMti, mahIyale pattapADiherAo / naraloyadevayAo, caramasarIrAo pujjAo oheNa na bUDhAo, jalaMtaghora'ggiNA na daDDhAo / sIhehiM sAvaehiM ya, parihariyAo apAvAo tA savyahA na eyaM vottuM juttaM jahA mahiliyAo / aviseseNaM hoMti, niyameNaM sIlaviyalAo kiMtu bhaye mohavasA, jIvo savyo vi ceva dussIlo / navaraM so mahilANaM, pAeNa jamukkaDo hoi teNeyaM pannavaNaM, paDucca yucvaMti thIkayA dosA / te ya pariciMtayaMto, visaesu virajjae puriso te sukayasAliNo cciya, niyaMviNINaM vasaMti je hiyae / tAo na jANa te puNa, hoMti surANaM pi namaNijjA // 62 // iya bhAviUNa bhAveNa savvahA attaNo hiyapratthIhiM / etthaitthe accatthaM, apamattehiM bhaveyavyaM emA''iNA kameNaM, sIse aNusAsiUNa muNivasabho / saMpai pavattiNi pi hu, aNusAsar3a samayanIIe // 64 // "pravarttinyaiH anuzAstiH" // 60 // // 69 // ko jar3a vi tumaM kusala cciya, savvattha vi tahavi amha ahigAro / sikkhAdANe teNaM, devA'Nupie! piyaM bhaNimo // 65 // saMpattA iya payaviM, samatthaguNasAhaNammi garuyayarIM / tA tIe uttarottara - vuDDhikae kIrau payatto aviya Fl "sAdhvIvargAnuzAstiH" // 67 // sutta'tthobhayarUve, nANe 'nANutakiccayaggesu / satiM aikkamittA vi, ujjamo kira tume kicco | pAvAo vi pavittI, subhammi pariNAmasuMdarA pAyaM / kiM puNa saMvegAo, tA saMvege ya jaiyavyaM suciraM pi tavI taviyaM, cinnaM caraNaM suyaM ca bahu paDhiyaM / saMvegaraseNa viNA, vihalaM jaM tA taduvaeso // 69 // tahAhi // 68 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // sannANA''iguNesu, pavattaNeNaM imANa samaNINaM / saccaM pavattiNi cciya, jaha hosi tahA jaejja tumaM // 70 // | sohagganaTTarUvA''i - vivihavinnANarAgarattAo / lIyaMti loyadiTThIo, raMgagayanaTTiyAe jahA | sannANapamuhabahuviha- saddhammaguNA'NurAgaratAo / nANAdesasamubbhava -visAlakulasaMpasUyAo devA'Nupie! piimAiNo vi, mottUNa taha imAo vi / pAviyapavattiNipaya- rammAe tuha samallINA tamhA jaha sa cciya naccaNIha, saMjasasadiTThidANeNa / bhaNiyaguNapayaDaNeNa ya, pecchagadiTThIo pINer3a saMjasadiTThipasAeNa, dhammaguNadANao ya taha niccaM / sammaM tumaM pi pINejja, ajjiyAo dhuvamimAo // 75 // niyayaguNehiM mahagghaM, siyaviyAsaM sasikalaM jaha kalAo / kamaso samalliyaMti, payaihimahArathavalAo // 76 // taha tuha vi tahAvihaniya - guNehiM agghA'rihAe logammi / eyAu samallINA payaisudhayalujjalaguNAo // 77 // jaha tAhiM tIe vuDDhI, mUlA''dhAro u tANa sA jaha ya / na ghaDar3a Thii vi jaha vA, tayaM viNA tANa thevaM pi // 78 // taha tuha imAhiM buDDhI, mUlA''dhAro tumaM puNa imANa / sajjaNasalAhaNijjA, ThiI vi na viNA tumamimAsiM // 79 // tahA // 82 // // 83 // // 84 // sA ceva caMdalehA, kalAhiM rahiyA virAyae na tahA / jaha taha tAo vi na taM viNA tahA jaha virAyaMti // 80 // evaM tumaM pi etthaM, imAhi rahiyA virAyase na tahA / eyAo vi ya na tahA, rAissaMti viNA tumae // 81 // tamhA nivvANapasAhagANa, jogANa sAhaNavihIe / sammaM sahAiNIe, hoyavyaM sai imANa tae taha vajjasiMkhalA iva, maMjUsA iva sunibiDavADI va / pAyAro vya havejjasu tumama'jjANaM payatteNa annaM ca viddumalayA, muttAsuttIu rayaNarAsIu / aimaNaharAu dhArai, na kevalAo jalahivelA kiMtu jalasippiNIu, bherIo varADiyA''iyAo vi / jalajoNittasamattA, asuMdarAo vi dhArei evaM rAIsaraseTThi - pamuhaputtIo paurasayaNAo / bahupaDhiyapaMDiyAo, savaggasayaNIo jAo ya mA tAo ceva tumaM, dhArejjasu kiMtu tadiyarAo vi / saMjamabharavahaNaguNeNa, jeNa savvAu tullAo avi nAma jalahivelA, tAo dhariDaM kayAi ujjhai vi / niccaM pi tumaM tu dharejja, ceva eyAo dhannAo // 88 // 1. nANutta = jJAnokta / 2. jalayonitvasamatvAt / 3. svavargazrayiNyaH / // 85 // // 6 // // 87 // 126 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4567-4523 vaiyAvRttasya mAhAtmyam // 89 // // 90 // annaM ca dutthiyANaM, dINANama'NakkharANa vigalANaM / UNahiyayANa nibbaMdha-vANa taha laddhirahiyANaM | payainirA''deyANaM, vinnANavivajjiyANa amuhANaM / asahAyANa jarApari - gayANa nibbuddhiyANaM ca | bhaggaviluggaM'gINa vi, visamA'vatthagaya 'khaMDhakharaDANaM / iyarUvANa vi saMjama - guNekkarasiyANa samaNINaM // 91 // guruNI va aMgapaDicAriga vya, dhAvI va piyavayaMsI va / hojja bhagiNI va jaNaNI va, ahava piimAimAyA va // 92 // | taha daDhaphaliyamahAduma-sAha vya tumaM pi uciyaguNasahalA / samaNIjaNasauNisAhA-raNA daDhaM hojja kiM bahuNA // 93 // evama'NusAsiuNaM, pavattiNi ajjiyAu aNusAse / jaha eso tumha gurU, baMdhU va piyA va mAyA va // 94 // ee vi mahAmuNiNo, sahoyarA jeTTabhAyaro va sayA / tumhaM devANupiyANa, paramavacchallatallicchA // 95 // tA guruNo muNiNo vi ya, maNasA vayasA taheva kAraNaM / na ya paDikUleyavyA, avi ya subahumanniyavvA u // 96 // evaM pavittiNI vi hu, akhaliyatavyayaNakaraNao ceva / sammama'NuvattaNijjA, na kovaNijjA maNAgaM pi // 97 // kuviyA vi kahavi tumhaM, sadosapaDivattipuvyama'NuvelaM / khAmeyavyA esA, migAvaIe vya niyaguruNI // 98 // esA sivapuragamaNe, supasatthA satthavAhiNI jaM bhe / esA pamAyaparacakka - pellaNe pahu (Da) yapaDiseNA // 99 // | sikkhAlakkhaNa akkhaMDa - khIradhArApayANadheNusamA / annANaM'dhANa tahA, sattANaM'jaNasalAgAo // 4500 // mAlaikaliyA iva mahuyarINa, naliNI va rAyahaMsINa / vaNarAI iva sauNINa, sevaNIyA imA tumha // 1 // | taha kelikalahavigahA - pamAyaparacakkama 'kkamittANaM / paralogakiccaniccu - jjamAhiM jammo gameyavyo | jeTThakaNiTThasahoyara-bhagiNigaNeNa va paropparaM sammaM / saMjamajogapasAhaNa - sahAiNIhi ya bhaviyavyaM taha nihuyaM caMkramaNaM, nihuyaM hasaNaM payaMpiyaM nihuyaM / savvaM pi ceTThiyaM nihuya - mahava tumhehiM kAyavyaM bAhiM uvassayAo, payaM pi negAgiNIhiM dAyavyaM / buDDhajjiyAjuyAhiM ya, jiNajaigehesu gaMtavyaM ekkekkavaggameyaM, aNusAsitANa tANameva puro / savvesiM sAhAraNa - ma'ha sUrI dei aNusaTThi bhattIi ya sattIi ya, veyAvaccujjayA sayA hoha / ANatti niraya ti ya, sabAlabuDDhA''ule gacche sajjhAyatavA''INaM ca, jeNaM taM ciya pahANayaM beMti / savyaM kira paDivAI, veyAyaccaM apaDivAI bharaho bAhubalI vi ya, dasArakulanaMdaNo ya vasudevo / veyAvaccA''haraNA, tamhA upaDitappaha jaI gaM tahAhi" vaiyAvRttasya mAhAtmyam" m | raNasavaDammuhapaDibhaDa - bhiDaNubbhaDarAyacakkama'kkamiuM / chakkhaMDakhoNimaMDala - sAhaNaappaDihayapayAyaM | causaTThisahassasurUca - pavararAmA'bhirAmama'ccatthaM / paurakariturayapAikka - saMkulaM navanihisaNAhaM |4 Isi saviyAsaloyaNa- paloyaNAo namaMtasAmaMtaM / niyayapaoyaNaniravekkha - jakkhakIraMtasAMNijyaM jaM cakkayaTTirajjaM, bharaho bharahammi pAvio puvviM / taM puvyajammajaijaNa - veyAvaccassa phalamA''hu jaM so vi mahappA pabala-bhuyabaluvyUDhadharaNibhAro vi / pauraraNaM'gaNapaviDhatta-sarayasasinimmalajaso vi | paDivakkhasiravidAraNa- nikkiyavikkaMtacakkapANI vi / manne kimesa cakki tti, rovio saMsayatulAe diTThIjuddhA''IhiM, nijjiNio tiyasaloyapaccakkhaM / lIlAe bAhubaliNA, payaMDabhUyadaMDabalanihiNA taM pi susAhujaNociya- veyAyaccassa vilasiyama'sesaM / pavarottarottaraphalu -pyAyaNakappahumaM beMti jaM ca niyarUvacaMgima-nijjiyajayapayaDadappakaMdappA | ahamahamigAe migalo - yaNAhiM vijjAharasuyAhiM uttuMgathaNatthalasAliNIhiM, navajovvaNA'bhirAmAhiM / chaNarayaNIsasaharavayaNi - yAhiM mayaNA''uraM'gIhiM jaha taha paribhamiro vi hu, dasArakulakumuyakomuimayaMko / vasudevo taha taiyA, ubbUDho gADhapaNayAhiM taM pi sutavassisikkhaga - bAlagilANA''igoyarassa phalaM / nijjiyaciMtAmaNiNo, veyAvaccassa nIsesaM iya bho mahA'NubhAvA!, veyAvaccaM aciMtamAhappaM / jo na karei samattho, saMto taM jANa suhavimuhaM titthayarA''NAkovo, suyadhammavirAhaNA aNA''yAro / appA paro pavayaNaM, teNaM dUrujjhiyA hoMti 1. khaMDha = kubja (anumAnAt) kharaDANaM = hInajAtInAm / 2. nijjara pAThAM0 athavA AjJaptiniratAH / 3. paDitappaha jaI NaM = pratitarpayata yatIn nanu / 4. Isi = ISat / 127 // 4 // 11411 // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // Kn // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4524-4556 saMsargajanyaguNadoSaNavarNanam ___ "saMsargajanyaguNadoSavarNanam" - kiM ca ahaMtaguNakae, huMtaguNANaM tu buDhikaraNAya / suyaNehiM ceva saddhiM, sayA vi saMgaM rejjAha // 24 // hatagaNanAsaNabhayA, ahuMtaguNadUrataragamabhaeNaM / dosalliyaNabhaeNa ya // 25 // bhAvijjar3a jai davveNa, navaghaDo surahiNeyareNaM vA / tA guNadosehiM naro, bhAvijjar3a kiM na parasaMgA // 26 // dujjaNasaMsaggIe, pAyaM suyaNo vi niyaguNaM cayai / saMsaggIe aggissa, jaha jalaM sIyalattaguNaM // 27 // dujjaNasaMsaggIe, saMkijjar3a sajjaNo vi dosehiM / caMDAlagihe duddhaM, pibaMtao baMbhaNo vva jaNe // 28 // veraggavaM pi dujjaNa-jaNasaMsaggIe bhAvio pAyaM / na ramai sajjaNamajhe, ramai ya dujjaNajaNassaMDato // 29 // kusumamaDagaMdhaM pi jahA, devayasesa ti kIrae sIse / taha suyaNamajjhavAsI, pUijjai dujjaNo vi jaNo // 30 // annaM pi tahA vatthu, jaM jaM caraNaguNanAsaNaM kuNai / taM taM pariharaha tao, hohiha daDhasaMjamA tubhe // 31 // niccaM pAsatthA''IhiM, saMthayaM pi ya payattao cayaha / puriso saMsaggivaseNa, 'tammao hoi acireNa // 32 // tahAhisaMviggassa vi tassaMgaIe, pII tato vi vIsaMbho / sai vIsaMbhe ya raI, hoi raIe ya tammayayA // 33 // tatto lajjAvigamo, pavattaNaM nivvisaMkama'suhaDatthe / piyadhammo vi hu evaM, paribhassai saMjamAo lahu // 34 // saMviggANa u majjhe, appiyadhammo vi kAyaro vi naro / ujjamai caraNakaraNe, bhAvaNa-bhaya-mANa-lajjAhiM // 35 // saMviggo puNa tassaMgameNa, savisesaguNajuo niyamA / jAyai jaha kapyUro, surabhitaro migamae milito // 36 // pAsatthasayasahassAo, haMdi ekko vi varamiha susIlo / jaM saMsiyANa daMsaNa-nANacarittANi vaDDhaMti // 37 // varamiha kusIlakyapUyaNAo, saMjayakao'vamANo vi / paDhamAu sIlavigamo, saMpajjar3a na uNa iyarAo // 38 // ha. kasIlasaMsaggimehabaddalae / vaMtaravisaM va kappaDa, paNo vi maNiNo pamAyavisaM // 39 // tamhA piyadaDhadhammahiM, vajjabhIruhiM kuNaha saMsaggiM / ujjamai maMdadhammo vi, tappabhAvA jao bhaNiyaM // 40 // "navadhammassa pAeNaM, dhamme na ramai maI / vahae so vi saMjutto, gorivA'vidhuraM dhuraM" // 41 // saMvAsaM sIlaguNaDDhaehiM, jo saMkahaM viyaDDhehiM / pIiM aluddhabuddhIhiM, kuNai so kuNai appahiyaM // 42 // AsayavaseNa evaM, purisA dosaM guNaM ca pAveti / tamhA pasatthaguNameya, AsayaM alliejjAha // 43 // kannakaDuyaM pi patthaM, paropparaM vAgarejja abuTTA / kaDuosahaM va hohI, pariNAme suMdaraM taM khu 44 sagaNe va paragaNe vA, paraparivAyaM ca mA karejjAha / accA''sAyaNavirayA, hoha sayA pAvabhIrU ya // 45 // annaM ca savvahA taha, parikAmaha appayaM payatteNa / jaha tumha guNapasUyA, kitI savvattha vittharai // 46 // | ee nimmalasIlA, bahusuyA nayaparA aNuyatAvI / karaNaguNasuTThiya ti ya, dhannANaM ghosaNA bhamai // 47 // | eso ya mae tumhaM, maggamaDajANANa maggadesarao / cakkhU va acakkhUNaM, suvAhivihurANa vejjo vya // 48 // asahAyANa sahAo, bhavagattagayANa hatthadAyA ya / dinno gurU guNagurU, ahaM ca parimokkalo inheiM // 49 // eyassa ya payamUlaM, motUNa kyAi katthaI tumha / gaMtuM juttaM na varaM, vayaNeNa imassa jar3a kahavi // 50 // eyAuDaesagaehi vi, kahiMci punnAgaro gurU esa / bhAveNa na mottavyo, ANAniddesaniraehiM // 51 // sAmI bhaDehiM aMdhehiM, kaDDhao paMthiehiM satthAho / jaha na vimuccai eso, taha tumbhehi vi na mottavyo // 52 // eyammi sAraNAvAra-NA''idANe vi neva kaviyavyaM / ko hi sakanno kovaM, karejja hiyakAriNi jnnmmi||53|| kaDuyaM pi kahavi bhaNiyaM, sappaNayaM tamaDamayaM va mannaMtA / mA kulavaha vya tumhe, viNayaM eyammi chaDDihiha // 54 // guruchaMdAuDaNaMdaruI, gurudiTThinivAyaniyamiyapayArA / gururuiyaviNayavesA, kulavahusarisA ao sIsA // 55 // |bhAviguNA'vekvAe, kayageNiyareNa yA vi koveNaM / AbaddhabhImabhiuDI-bhIsaNayarabhAlabaddho vi // 56 // hoUNa kaha vi tumhe, jai vi imo kajjakAraNavihanna / nibbhacchar3a nicchubhai ya, taha vi imo ceva siMgAro // 57 // amhaM ti mannamANA, suniuNataraviNayajogao tumhe / amumeva pasAejjaha, evaM hiyayammi bhAtA 18 sabbhAvagabbhabahuviha-tahAvihappahupasAyaNappavaNe / puNaruttamaDavaMjhaphale, vivihovAe niyamaNammi // 59 // 1. tammao = tanmayaH = tadrUpaH / 2. avadyabhIrubhiH / 128 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4560-4562 ziSyasya guruM pratikRtajJatA - paragaNasaMkramaNAya anumatiyAcanam ciMtitANaM thI jIvieNaM, bhivyANa tANa jANa ihaM / AkaMpiyapAsajaNaM, khaNaM pi pahuNo na kuppaMti // 60 // tahAjaha sAgarammi mINA, saMkhobhaM sAgarassa asahaMtA / niti tao suhakAmI, niggayamettA viNassaMti // 1 // evaM gacchasamudde, tubbhe gurusAraNA''ivIihayA / mA suhakAmI nIhiha, iharA mINa vya nAsihiha // 2 // eso tumhANa pahU, pabhUyaguNarayaNasAyaro dhIro / neyo esa mahappA, tumha bhavAuDavinivaDiyANaM // 3 // omo samarAiNio, appayarasuo'hava ti dhIramimaM / paribhavihiha mA tubbhe, gaNi ti inheiM daDhaM pujjo // 64 // eyassa nANanihiNo, yayaNaM na kayAi laMghaNIyaM bhe / vAyAe taM paDicchiya, kAyavyaM kammaNA sammaM // 5 // jamhA imassa uvamA, na vijjae baMdhuNA na piuNA vi / na ya jaNaNIe vi tahA, nikkAraNavacchalassa jae // 66 // tamhA eso cciya nicca-meva dhammakkabaddhabuddhIhiM / AmaraNaMDataM tANaM, saraNaM ca pavajjiyavyo ti // 7 // mokkha'tthiNo hi tubbhe, na ya taduvAo guruM viNA anno / tA guNanihI imo cciya, seveyavyo hu tumhANaM // 68 // annaM ca imassa girA, annonnuvagAribhAvao sammaM / tumhehiM paTTiyavvaM, vivajjae jaM guNo natthi // 9 // tahA |tumbaM viNA na arayA, na pupphapattAI jaha viNA viMTaM / baMdhati cayaM tubbhe vi, evameyaM viNA nUNaM // 70 // tuMba pi arayarahiyaM, viMTaM pi ya khuDiyadalacayaM na jahA / rehar3a na ya kajjakaro, pabhU vi evaM aparivAro // 1 // jar3a puNa hojja paroppara-sA'vekkhA avayavA avayayI ya / to paMchiya'tthasiddhI, sohA vi havejja ceva thaa||72|| nAsA muheNa muhamauMvi, nAsAe sohae jaha taheva / vapariyAreNa pahU, parivAro vi hu pavarapahuNA // 3 // taha rakkhaNIyarakkhaga-bhAvaM vaNasIhavisayama'nnonnaM / paribhAviUNa sammaM, annonnaM vaTTiyavyaM bhe // 74 // kiM bahuNAbhamiyavye jimiyavye, bhaNiavye savyaciTThiavye ya / hojjaha aIva nihuyA, eso uvaesasAro ti // 5 // |evamuvaiTThamaDamhehiM, tumha karuNAe iTThayAe ya / tA jaha na havai vihalaM, taha tubbhehiM viheyavyaM / // 76 // "ziSyasya guruM pratikRtajJatA" - | aha te dharapIDhaluThaMta-sIsavIsantagurupayaMDaburuhA / ANaMdaMDasupavAhaM, parimuMcaMtA guruNa puro // 77 // taha mannupunnamaMthara-kaMThasamuTuiMtagaggaragirillA / gADhadharijaMtuNhuNha-dIhanIhaMtanIsAsA // 78 // kallANaM maMgalayaM, devayama'ha ceiyaM ti mannaMtA / icchAmo aNusaddhiM ti, jaMpiuM iya puNo biMti // 79 // bhayavaM! aNuggaho Ne, jaM niyadehaM va pAliyA tumae / sAraNavAraNapaDico-yaNAhiM saMThAviyA magge // 80 // acaknuNo vi sacca-kkhuNo daDhaM sahiyayA ahiyayA vi / nikkannA vi sakannA, aidullahaladdhasiddhipahA // 81 // | vihiyA amhe tumhehiM, saMpayaM puNa paNaTThasannANA / tumha viyoe sAmiya!, hA amhe kaha bhavissAmo. // 82 // savyagajjIvahie, there savvajagajIvanAhammi / pavasaMte ya maraMte, hI! desA sunnayA hoti sIlaDDhaguNaDDhesuM, pahUsu aparopatAvakArIsu / pavasantamarantesu ya, desA okhaMDiyA hoti 84 viyaliyabaleNa jarajajreNa, gayadaMtapaMtieNA vi / ajja vi kulaM saNAhaM, jahADahiva! 'paI caraMteNa // 85 // savvassadAyagANaM, samasuhadukkhANa nippakaMpANaM / dukkhaM khu visahiuM je, kira ppavAso varaguruNaM // 86 // iya kunayakuraMgayavAgurAe, saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanivigghaheUe TaLI ArAhaNAe paDidAra-dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkamaNe bhaNiyaM, taiyaM aNusaTThipaDidAraM 88 aNusaTThipayANe yi hu, gaNiNo sagaNaTThiyassa na samAhI / hojja ti bemi etto, paragaNasaMkamaNavihidAraM // 89 // "paragaNasaGkramaNAya anumatiyAcanam" - aha sa mahappA puca-ppadaMsio muNivaI niyayasUriM / gaNama'vi pubbuvadiTThA-aNusAsaNA'NuguNakiccaparaM // 10 // puNaravi vAhariUNaM, mayaMkajonhApavAhasisirAe / ANaMdasaMdirAe, girAe evaM samullavar3a // 91 // haMbho devA'NupiyA!, saMpai tumhe paDucca jAo haM / suttA''ipayANeNaM, samma kyasavvakAyavyo // 92 // | 1. miccANa pAddhAM0 / 2. nIhiha = nirgacchata / 3. nihuyA = nibhRtAH / 4. paI = tvayA vicaratA / 5. pravAsaH = viyogaH 129 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4563-4626 paragaNasaMkramaNAya anumatiyAcanam tA etto avaraM maha, uvaogavao vi tumha visayammi / vipphurai kiccamuvada-siyavyamaDacvaMtathovaM pi // 93 // tA etto vi hu puvaM, nibigghAurAhaNAe siddhikae / sammaDaNumannaha mama, paragaNasaMkamaNakaraNAya // 94 // bhujjo bhujjo maha saMtiyaM ca, micchA mi dukkaDamiyANiM / havau viNIyANa vi bhe, gurUvari garuyabhattINa // 15 // aha te vi sogabharasaM-gilaMtadaDhamannupunnagalaraMdhA / nIraMdhabAhajalabiMdu-pUrarubhaMtanayaNapuDA // 16 // sUripayapaMkaucchaMga-saMgisIsA sagaggayaM sIsA / jaMpati pahU! kiM savaNa-sallatullaM samullavaha // 97 // evaM tubbhe acvaMta-dUssahaM jar3a vi savvahA amhe / na tahA uvayArakA, na tahA dakkhA na taha gIyA // 18 // na tahA joggA gurupAya-paMkayA''rAhaNassa na tahA ya / pajjaMtasamayasaMsiya-saMlehaNapamuhavihikusalA 99 // taha vi ya egateNaM, parADaNukaMpAparekkacittehiM / paraDaNuggahappahANehiM, patthaNAbhaMgabhIrUhiM // 4600 // tubbhehiM neva bhayavaM!, mottuM uciyA jao imaM jUhaM / majjhaTThiehiM rehar3a, ajja vi bhe calaNakamalehiM // 1 // tA kAlacakkanivaDaNa-kappeNaM jaMpieNa pajjataM / eeNa ciMtieNa vi tumhANaDamhaM suhaTThAe R iya tehiM jaMpiyammi, maharagirAe guru vi yAgarai / haMho mahA'NubhAvA!, pariNayaarihaMtavayaNANa // 3 // niyamaivihavavibhAviya-juttAujuttANa Neya tumhANaM / maNasA vi ciMtiumima, juttaM dUre payaMpeu kA ko nAma kira sakanno, rejja vikkhaMbhamuciyapakne vi / ahavA kimimaM arihaMta-bhaNiyasamayammi naaunnumyN||5|| cirapurisehiM kiMvA, na seviyaM kiM na kattha vi ya diTuM / kiMca na pecchaha paDuvaNa-pahayadhayavaDacalaM jiiyN||6|| jeNevaM nira'vaggaha-maDasadaggahamaDaNusarittu yAgaraha / tA mA paDikulaha savva-hA vi maha patthuyaM atthaM // 7 // icvA''i gurugiraM nisuNi-UNa taM vinnayiMti puNa evaM / bhayavaM! jai vi hu evaM, taha vi alaM paragaNagameNaM // 8 // sagaNe cciya kuNaha samIhi-yajatthamettha vi jamaDatthi gIyatthA / patthuyakajjasamatthA, nivyUDhabharA mahAmaiNo // 9 // ucchAhabuDDhijaNagA, nikkaMpA bheravappaDibhaesu / saMviggA khaMtikhamA, suviNIyA sAhuNo Nege // 10 // evaM susAhubhaNio, ko vi hu tattheva vaMchiyaM kujjA / niddissamANaguNadosa-pakvama'bhivikviu avaro // 11 // bhaNiyavihIe pucchiya, sagaNaM anbhujjaeNa bhAveNa / ArAhaNANimittaM paragaNagamaNaM kuNai jamhA // 12 // sagaNe ANAkovo', phasavaI kalahakaraNa paritAya / nibbhaya siNeha koluNiya, jhANavigyo asamAhI // 13 // | uDDAhakarA therA, kalahakarA khaDDayA kharA sehA / ANAkovaM gaNiNo, karejja to hojja asamAhI // 14 // jaM tesu na vAyAro, jujjar3a paragaNanivAsiNo gaNiNo / tA kaha asamAhANaM, ANAkovammi vi kayammi // 15 // khuDDo there sehe, asaMyuDe dardU bhaNai so phasaM / paDicoyaNamaDasahaMtehiM, tehiM saha hojja kalaho vi // 16 // tatto gaNiNo tANa ya, hojjA paritAvaNA''iyA dosA / tesu sagaNammi gaNiNo, mamatadoseNa asamAhI // 17 // rogA''yaMkAIhi ya, sagaNe pariyAvaNA''i pattesu / gaNiNo bhavejja dukvaM, asamAho vA siNeho yA // 18 // tanhAiesu aidussahesu, sagaNammi nibhao saMto / jAejja va sevejja ya, akappiyaM kiMci vIsattho // 199 // ajjAo aNAhAo, buDDhe ya niyaMDakvaDDhie bAle / pAsaMtassa siNeho, bhavejja acvaMtiyavioe // 20 // |khuDDA va khuDDiyA vA, ajjAo cciya karejja koluNiyaM / tA hojja jhANavigdho, asamAhI yA gaNadharassa // 21 // tahAhibhatte yA pANe vA, sussUsAe va sIsavaggammi / kuvvaMtammi pamAyaM, asamAhI hojja gaNavaiNo // 22 // ee dosA gaNiNo, pAeNa havaMti sagaNavAsissa / bhikkhassa vi appasamA, sarejja tamhA paragaNaM so // 23 // saMtaM pi bhattimaMtaM pi, niyayaM gacchaM pi chaDDiGa ettha / patto esa mahappA, amhe maNasIkaramANo // 24 // ii ciMtiUNa paramA''yareNa, savvAe niyayasattIe / bhattIe paramAe, vaTTA se paragaNo vi daDhaM // 25 // gIyattho caraNattho, puccheUNA''gayassa khamagassa / savvA''yareNa sUrI vi, tassa nijjAmago hojjA // 26 // saMvigga'vajjabhIrussa, pAyamUlammi tassa viharaMto / jiNavayaNasavvasArassa, hor3a ArAhao niyamA iya suddhabuddhisaMjIvaNIe, saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanibigghaheUe 28 ArAhaNAe paDidAra-dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkame cautthaM, bhaNiyaM paragaNapaDidAraM // 29 // 1. vikkhaMbha = virodham / 2. kauluNiya = kAruNya / 3. appasamA = apRzamAH / 130 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4630-4664 susthitagaveSaNAdvAram "susthitagaveSaNAdvAram " // 30 // // 36 // paragaNasaMkamaNammi vi, jahuttasuTThiyagavesaNA'bhAve / na samIhiya'tthasiddhI, tA taM saMpaI parUvemi aha sa mahappA samaya- ppasiddhanAeNa mukkaniyagagaNo / samaraparihatthasaMmiliya - bhUrisennaM va nivarahiyaM // 31 // dUrayaranayarapatthiya-satthaM piva satthavAhaparicataM / caraNA''iguruNA''gara - gururahiyaM paragaNaM muNiuM // 32 // joyaNasayANi cha-ssatta, vA vi varisANa jAya bArasagaM / nijjAmagamA''yariyaM samAhikAmo gayesejjA // 33 // so puNa caraNapahANo, saraNA''gayavacchalo thiro somo / gaMbhIro kayakaraNo, pasiddhipatto mahAsatto // 34 // AyArava' mA''hAravaM', yavahAro vIlae pakuvvIya / nijjava 'avAyadaMsI', aparissAvI ya bodhavvo [dAragAhA ] // 35 // AyAraM paMcavihaM carar3a carAvei jo nira'iyAraM / uvadaMsai ya jahutaM, eso AyAravaM nAma dasavihaThiyakappammi, AcelakkA''ie ya jo nirao / AyAravaM sa bhannai, pavayaNamAyAsu uvautto AyArattho dose, 1 payahiya khamagaM guNesu ThAvei / AyArattho tamhA, nijjayago hoi Ayariyo coddasadasanavapubbI, mahAmaI sAyaro vva gaMbhIro / kappavavahAradhAro, bhannai AhAravaM nAma nAsejja agIyattho, cauraMgaM tassa loyasAraMgaM / naTThammi ya cauraMge, na ya sulahaM hoi cauraMgaM saMsArasAyarammi, anaMtabhavatikkhadukkhasalilammi / kaha kahavi saMsaraMto, lahei jIvo maNussataM tammi hi dullahalaMbhA, jiNavayaNasuI ya tIe puNa saddhA / ladvAe vi saddhAe, sudullaho saMjamo laddhe ya saMjame so, saMvegakariM suI apAveMto / parivaDai maraNakAle, akayA''hArassa pAsammi kiMca 1. payahiya = prahAya = tyaktvA / 2. udinnANaM = udIrNAnAm = kSubdhAnAmityarthaH / 3. ovIlao = apavrIDakaH = lajjA dUra karAkara prAyazcitta lene ke lie ziSya ko taiyAra karanevAlA / 131 // 37 // rUA // 39 // // 40 // // 41 // hoi // 42 // "jo // 44 // 118411 AhAramao jIyo, kahiM vi AhAravirahio saMto / aTTayasaTTo na ramai, pasatthatayasaMjamA''rAme | jiNavayaNA'mayasuipANaeNa, sarasA'NusaTThivayaNeNaM / taNhAchuhAkilaMto vi, hojja jhANammi Auto paDhameNa va docceNa va bAhijjaMtassa tassa khavagassa / na kuNai uvaesA''I, samAhikaraNaM agIyattho // 46 // | teNa paDhamA''iNA puNa, bAhijjaMto sa kahavi kammavasA / kaluNaM kAluNiyaM vA, jAyaNakiyaNattaNaM kujjA // 47 // ukkUvejja va sahasA, niggacchejja va karejja uDDAhaM / gacchejja va micchataM, marejja asamAhimaraNeNa // 48 // evaM ca icchAsaMpADaNao, sarIraparikammakaraNao taha ya / annehiM va uvAehiM davyakkhettA''iaNurUvaM parijANai gIyattho, suyavihiNA kAraNaM samAhIe / pannavaNaM ca taduciyaM, dippar3a jaha se sujhANaDaggI muNai ya phAsuyadavyaM, uvakappeuM tahA 2 udinnANaM / jANai paDiyAraM vAya- pittasiMbhANa gIyattho sammaM uvAyapuvyaM, ussagga'vavAyajANao so hu / khamagassa payaliyaM pi hu, citaM vihiNA pasAmaMto sammaM samAhikaraNANi kuNai tuTTaM ca kahavi kammavasA / saMdhei puNa samAhiM, vArei asaMvuDagiraM ca jiNavayaNasuipabhAyA, pAviyapasamo paNaTTamohatamo / gayaparitosapaoso, virAgaroso suhaM jhAi nimmahiya mohajohaM, samaccharaM rAgarAyamuddhariDaM / cauraMgabaleNa tao, bhuMjar3a nivvANarajjasuhaM gIyatyapAyamUle, hoMti guNA evamA''iyA bahave / na hu hoi saMkileso, jAyai asamA samAhI ya paMcavihaM vavahAraM, jo jANai tattao savitthAraM / bahuso ya diTThapaTThA - vao ya vavahAravaM nAma ANAsuyaAgamadhAraNe ya, jIe ya hoMti vavahArA / eesiM savitthArA, parUvaNA suttaniddiTThA |davyaM khetaM kAlaM bhAvaM karaNapariNAmamucchAhaM / saMghayaNaM pariyAyaM AgamapurisaM ca vinnAya mottUNa rAgadose, vavahAraM paTThavei so tassa / vavahArakaraNakusalo, jiNavayaNavisArao dhIro vavahArama'yANaMto, vavaharaNijjaM ca vavaharaMto ya / osIyai bhavapaMke, asuhaM kammaM ca Ayarai jaha rogiNaM na sajjI - karer3a vijjo tigicchayA'kusalo / taha avyavahAraviU, na sohikAmaM visohei tamhA saMvasiyavyaM, bavahAraviussa pAyamUlammi / tattha hu vijjA caraNaM, samAhibohIo niyameNa oyaMsI teyaMsI, yaccaMsI pahiyakittI Ayario / sIhovamo ya bhaNio, jiNehiM ovIlao nAma // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 69 // // 62 // En // 64 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4665-4700 susthitagaveSaNAdvAram niddhamahurehiM hiyayaMgamehi, palhAyaNijjayayaNehiM / parahiyakaraNaparAyaNa-maNeNa teNA'yi muNivaiNA // 65 // iha paNNavijjamANo, samma pi hu tivvagAravA''IhiM / koI Niyae dose, samma nADaloyae khavago // 66 // to ovIleyavyo, guruNA ovIlaeNa so ahayA / jaha uyaratthaM maMsaM, vamayai sIhI siyAlIe // 6 // taha pharusagirAhiM aNujjayassa, khayagassa nIharai dose / Ayario taM kaDuo-sahaM va patthaM bhavai tss||68|| sulahA loe AyaTTha-ciMtagA parahiyammi mukkadhurA / AyaTuM ca paraheM ca, ciMtayaMtA jae dulahA // 69 // khavagassa jar3a na dose, uggAlei suhame va iyare vA / tA na niyattai tatto, khavago na guNe ya pariNamai // 70 // tamhA gaNiNA ovIlaeNa, khavagassa dosasavvassaM / uggAleyavvaM khalu, tassa hiyaM ciMtayaMteNa // 71 // sejjAsaMthArovahi-saMbhogA''hAranikkhamapavese / ThANanisIyatuyaTTaNa-vigiMcaNuvvataNA''Isu // 72 // abbhujjayacariyAe, uvayAramaNuttaraM pakuvyaMto / savyeNa AyareNaM ca, savyasattIe bhattIe // 73 // appaparissamamagaNiya, yaTTai khavagassa niccapaDiyaraNe / jo Ayariyo so khalu, iha hoi pakuvyao nAma // 74 // khavago kilAmiyaMDago, paDiyaraNaguNeNa nivyuiM lahai / tamhA u nivasiyavyaM, khavageNa pakuviNo pAse // 5 // saMthArabhattapANe, amaNunne aha cirassa dinne yA / paDicaragapamAeNa ya, sehA''iasaMyuDagirAhiM uddA sIunhachuhAtanhA-kilAmio tivyayeyaNato yA / kuvio bhayejja khavago, meraM yA bhettumicchejjA // 77 // |nivyAvaeNa gaNiNA, cittaM khavagassa nivvaveyavyaM / akkhobheNa khamAe, jutteNa paNaTThamArNaNa // 78 // | aMgasae ya bahavihe, noaMgasae ya bahavihe ceva / rayaNakaraMDayabhUe, ainiuNo taha tada'tthassa // 79 // |vattA katA ya daDhaM, vicittasuyadhArao vicittakaho / AovAyavihannU, maisaMpanno mahAbhAgo 80thI niddhaM mahuraM hiyayaMgamaM ca, AharaNaheujuttaM ca / kahai kahaM nivvavao, samAhikaraNAya navagassa // 81 // khuhiyaM parIsahummIhiM, sAhupoyaM bhayohayubhaMtaM / saMjamarayaNaM nijjA-mao vva nijjAvao dharai // 82 // thIbalakamA''yahiyaM, mahuraM kannA''huI jar3a na dei / sivasuhakariM ca to NaM, cattA ArAhaNA hoi // 3 // tA nijjAmagasUrI, nivvavao ceva hoi khavagassa / ArAhaNA vi nivyA-vagassa dAreNa ceva dhuvaM // 84 // taDapattassA'vi vicitta-kammapariNaivaseNa khavagassa taNhAchuhA''iehiM, avi hojja visotiyA''iyaM // 85 // taM puNa pUyAkAmo, kitIkAmo avannabhIrU ya / nijjUhaNAbhaeNaM, lajjAe gAraveNaM yA ko vi viveyaviyalo, jai nADaloei sammamuvautto / taM jo avAyadaMsaNa-purassaraM sAsae evaM // 87 // e aviyaDate. saDho ti saMbhAvaNA akittI ya / paraloe puNa mAi-taNeNa aMto asArassa // 88 // ihabhavakyabhAvavihUNa-kaTThakiriyA vi kugaiheu ti / so cciya yucvai sUrI, avAyadaMsi tti nAmeNa // 89 // evaMvihaguNagaNasaMgao ya, eso mahuravayaNehiM / jaMpei bho mahAyasa!, khavaga! vibhAvesu sammamima // 9 // jaha nAma kaMTagappamuha-davvasallaM pi dhuvamaDaNuddhariyaM / jaNayai jaNassa dehe, Na kevalaM yeyaNaM ceva // 91 // kiMtu 'jaraDAharapphaga-jAlAgaddabhadusajjhaluyatI ya / tadaDavararogasamUhaM pi, jaNai tA jAya maraNaM pi // 92 // taha ceva bhAvasallaM, bhikkhussa vi mohamohiyamaissa / samma khu aNuddhariyaM, dhariyaM appANae ceva // 93 // jaNayai Na kevalaM iha-bhavammi ajasADai ceva kiMtu paraM / saMjamajIviyaharaNA, cArittA'bhAvamaraNaM pi // 94 // AsamalaNaM va ariposaNaM ya, nimmavaNamaDasuhakammANaM / jaNayai bhayaMDataresuM, aidullahabohiyattaM ca // 15 // to bhaTThabohilAbho, aNaMtakAlaM bhavannave bhIme / jammaNamaraNA''vatte, aNorapArammi duhasalile // 96 // uccA'NuccAsu vicitta-bheyajoNIsu dukhadoNIsu / baccaMto paccaMto, sutikkhadukkha'ggiNA ciTThe // 97 // tahAlabhrUNamettha jIyo, saMsAramahannayammi sAmannaM / tavasaMjamaM ca abuho, nAsei sasallamaraNeNa // 98 // mariu sasallamaraNaM, saMsArAuDavimahAkaDillammi / suiraM bhamaMti jIyA, aNorapArammi oinnA // 99 // na vi taM satthaM va visaM va, duppautto vva kuNai veyAlo / jaMtaM va duppauttaM, sappo vya pamAio kuddho // 4700 // 1. jvara-dAha-rapphaga = valmIko = rogavizeSaH - jvAlA-gardabha = rogavizeSaH - duHsAdhya-luyatI = rogavizeSaH ityAdayo rogAH / 132 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4701-4735 // 5 // En // 7 // upasaMpadvAra svarUpam - parIkSAdvAra svarUpam. jaM kuNai bhAvasallaM, aNuddhiyaM maraNadesakAlammi / dullahabohIyattaM, anaMtasaMsAriyataM ca // 1 // tA na khamaM khu pamAyA, muhuttama'vi ciTThiu sasalleNa / lajjAgAravarahio, ao tumaM sallamuddharasu un uppADittA sallaM, mUlama'sesaM puNabbhavalayAe / ummukkabhayA dhIrA, taraMti bhavasAyaraM jeNa iya jar3a avAyadaMsI, na hojja nijjAmago vi khavagassa / tA tassa sasallassa vi, kiMphalamA''rAhaNAkaraNaM // 4 // tamhA khavageNa sayA, avAyadaMsissa pAyamUlammi / appA nivesiyavyo, dhuvA hi ArAhaNA tattha AyasapattanihitaM jalaM va AloiyA aIyArA / na parissavanti jatto, aparissAviM tayaM biMti bhidaMteNa rahassaM, so sAhU teNa hor3a paricatto / appA gaNo pavayaNaM, dhammo ArAhaNA ceva lajjAe gAraveNa ya, koI dose parassa kahiyammi / vippariNayejja ohA-vejja va gacchejja micchataM koI rahassabhee, kae pauTTho haNejja taM sUriM / appANaM vA gacchaM, bhiMdejja karejja uDDAhaM icceyamA''idosA na hoMti gaNiNo rahassadhArissa / aparissAvI teNaM, maggijjar3a nijjavagasUrI iya aTThaguNoveyassa, sUriNo payapasAyao khavago / ArAhaNamA''rAhai, saMpuNNaM hayapamAyariU | iya pAvakamalahimabhara - samAe saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanivvigghaheUe ArAhaNAe paDidAra - dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkamammi paMcama - mubai suTThiyaddAraM suTThiyagavesaNevaM, kayA vi na phalappasAhaNAyA'laM / jabbirahe taM bhaNimo, saMpayamuvasaMpayAdAraM 'upasaMpadA dvAra svarUpam' baza usu // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // aha so parimaggittA, nijjavayaguNehiM juttamA''yariyaM / vijjAcaraNasamaggaM, uvasaMpajjai tao tassa kir3akammaM kAUNaM, paNuvIsA''vAsaehiM parisuddhaM / viNaeNa paMjaliuDo, savvA''yaramevamullavar3a bhayavaM! nissesaduvAlasaMga - suyajalahipAragA tumhe / tumhettha sayalasirisamaNa - saMghanijjAmagA guruNo tumhe cciya ajja ihaM, jiNasAsaNabhavaNadhAraNakkhaMbhA / bhavagahaNabhamaNarIgaM'gi - bagganivyupayaM tubbhe tumhe gaI maI ciya, saraNama'saraNANa amha tumhettha / tubbhe ceva aNAhANa, amha nAhA vi tA bhaMte! AdikkhAdivasAo, kAUNA''loyaNApayANeNa / daMsaNanANacarite, suvisuddhe sammabhAveNa tumha payapaumamUle, dIharasAmannaphalama'hamiyANiM / kayauciyasesakicco, nissallA''rAhaNaM kAhaM evaM yutte teNaM, nijjAmagamuNiyaI bhaNai bhadda ! / maNavaMchiya'tthama'cirA, sAhemi tuha aviggheNaM dhanno si tumaM suvihiya!, asesasaMsAradukkhakhayajaNaNiM / jo ArAhaNama'NahaM, evaM kAuM samucchahasi acchAhi tAva suMdara!, vIsattho aNUsugo ya jAva khaNaM / paDicaraehiM samama'haM iNama'TTaM saMpadhAremi // 24 // | iya duggar3apurapariho - yamAe saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo - valaMbhanivvigghaheUe // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 25 // | ArAhaNAe paDidAra - dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkamaNe bhaNiyaM, chaTTha uvasaMpayAdAraM // 26 // 'parIkSAdvAram ' uvasaMpanno vi muNI, annonnaparicchaNAe virahammi / na labhai samAhima'NahaM, paricchadAra ao bhaNimo // 27 // aha jo aNasaNakAmo, sAhU sUrI va puvyaniTThio / taggaNanAho muNiNo ya, nihuyabuddhIe paDhamaM pi rA teNaM parikkhiyavyA, kimime bhAviyamaNA va iyare vA / taggaNagayasAhUhiM vi, parikkhiyacyo imo bahuhA // 29 // tappahuNA vi na kevala - mANasaNakAmI parikkhiyavyo hu / kiMtu niyagA vi muNiNo, tada'tthanivyAhiNo va na vaa||30|| AgaMtugeNa tattha u, vibhAvaNijjo gaNA'hiyo tAva / jar3a harisaviyasiya'ccho, sAgayamiccAi jaMpato // 31 // abbhuTThejja sayaM ciya, iMtaM dadruNa ahaya niyamuNiNo / pesejjuciyaM kAuM, tA so patthuyavihivihAyA |kasiNamuhacchAo sunna - cakkhukkheyo ya vissaragiro ya / evaMviho ya neo, iyaro patthuyapavittI muNiNo vi hu bhaNiyavyA, bhikkhAkAle aho! maha nimittaM / kalamoyaNaM sakhIraM, tummehiM ANiyavyaM ti // 34 // // jar3a te evaM vuttA, hasaMti annonnama'hayamulluMThaM / jaMpaMti tA abhAviya - maNo ti vibhAvaNijjA te 1. pauTTo = pradviSTaH / // 32 // // 33 // // 35 // 133 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4736-4770 pratilekhanAdvAra svarUpam - haridattamunidRSTAntaH aha te saharisameyaM, vayaMti tumae aNuggihIyamha / evaM ciya kAhAmo, sai lAbhe savyajatteNa // 36 // AgaMtugeNa evaM, vatthavvaparikkhaNA u kAyavyA / AgaMtugaM pi yatthavva-sAhuNo iya parikvanti kalamoyaNA''iuttama-AhArama'maggiyA vi uvaNiMti / AgaMtugassa jar3a so, savimhayaM evamullavar3a // 38 // ahaha ciradharaNibhamaNe vi, erisA pavaragaMdhabaMdhurayA / sarasattaNaM pi nevo-yaNassa diTuM kahiM pi mae // 39 // na ya vaMjaNasAmaggI vi, dIsai annattha erisasaruyA / bhuMjissAmi pakAmaM pi, tA ahaM bhoyaNamimaM ti // 40 // tA so Nisehiyabyo, na uttimaTThappasAhaNAyADalaM / ajiiMdio tti puNaravi, jahA''gayaM pesiyavyo ya // 41 // jo puNa tArisamasaNaM, daTuM jaMpejja uttimaTTha'tthI / haMho mahAaNubhAvA!, kimaDaNeNa mamovaNIeNa // 42 // |evaMvihassa pavarAjasaNassa, ko bhuMjiu mamaM kAlo / to NaM paDicchiyavyo, sa mahAsatto samucio ti // 43 // evaM kaovayArA, paropparaM ThANagamaNasajjhAe / Avassayabhikkhaggaha-viyAramA''isu parikkhaMti // 44 // aha jar3ayA so abbhu-cchahejja ArAhaNaM pakAuM je / vatthavvasUriNA vi hu, parikkhiyavyo tayA evaM // 45 // |suMdara! tumae appA, saMlihio? jai vaejja so evaM / kiM camma'TThiyametaM, bhayavaM! no pecchasi mamaMgaM // 46 // asuNaMto vya puNo vi hu, tA pucchejjA puNo vi sa sarosaM / ainiuNo si na siTe vi, neva diDhe vi pttiysi||47|| niyaga-maMDagaliM bhaMjiUNa daMsejjA / pecchasa niuNaM bhayavaM!. jaha ettha sathevametaM pi // 48 // maMsaM va soNiyaM vA, majjaM yA asthi evamavi bhaMte! / kiM saMlihAmi? to NaM, sa sUriNA eva bhnniyvyo||49|| 'na hu te davyasaMlehaM, pucche pAsAmi te kisaM / kIsa te aMgulI bhaggA, bhAye saMliha mA tura' // 50 // 'iMdiyANi kasAe ya, gArave ya kise kuru / Na ceyaM te pasaMsAmi, kisaM sAhU! sarIragaM' // 51 // | siloyajuyalaM ceyaM, yuttaM vatthavvasUriNA / ArAhaNAnimitteNaM, AgayappaDibohaNe / // 52 // |evaM paropparaM sar3a, sukyaparikvANa ubhayapakvANa / bhattaparinnAkAle, thevaM pi Na hojja asmaahii| // 53 // airabhasakyANaM puNa, pAeNa paoyaNANa pajjate / dhamma'tthasaMgayANa vi, na vivAgo nivvuI jaNai // 54 // iya dhammatAvasA''sama-samAe saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-balaMbhanivigghaheUe / // 55 // ArAhaNAe paDidAra-dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkame pariccha ti, sattamaM dAramuvaiTuM // 56 // 'pratilekhanA dvAram / vihiobhayapakvaparikkhaNe vi, nA''rAhaNautthiNo kajjaM / jIe viNA nivigdhaM, saMpajjar3a bhAvikA taM paDilehaM etto, kittemi sA puNo bhayai evaM / kira nijjAmagasUrI, suguruparaMparayapatteNa // 58 // khavagassuvasaMpannassa, tassa ArAhaNAe vakneyaM / divyeNa nimitteNaM, paDilehai appamattamaNo // 59 // rajjaM khetaM ahivai-gaNamaDappANaM ca paDilihitANaM / tamavigghammi paDicchai, appaDilehAe bahudosA // 60 // parao yA taM nAuM, pAragamicchaMti iharahA neva / sivakhnemasubhiknesuM, nivyAghAeNa paDiyattI // 61 // iharA rAyA''INaM, saruvapaDilehaNAe virahammi / ArAhaNAe vigyo vi, hojja haridattamuNiNo vya // 2 // tahAhi 'haridattamunidRSTAnta' saMkhapure nayarammi, pasiddhipatto narA'hiyo Asi / sivabhaddo nAmeNaM, mahAbalo vijiyasattukulo // 63 // uvarohio ya veya-ppamokkhanIsesasatthakusalamaI / matisAgarA'bhihANo, ahesi se sammao bADhaM 64 teNa ya rAyA aNavaraya-meva nibiggharajjasuhaheuM / duggar3anibaMdhaNesu vi, payaTTiyo 'jannakajjesu // 65 // aha egammi avasare, samosaDho nayarabAhirujjANe / bahusamaNasaMghasahio, sUrI guNaseharo NAma // 66 // tavvaMdaNavaDiyAe, sabAlavuDDhA''ulo nagaralogo / vAhaNajANA''rUDho, mahAvibhUIe tattha gao daLa rAyA vi tammi samae, teNeva purohieNa saha turae / AvAhiu~ payaTTo, purassa bahiyAvibhAgammi 68nA aha taM nayarIloyaM, iMtaM viNiyattamANama'vi daTuM / koUhaleNa rannA, puDhe kiM ajja ko yi maho? // 69 // jeNesa jaNo evaM, payarADalaMkArabhUsiyasarIro! / niyayavihavA'NusAreNa, savvao viyarai jahicchaM // 70 // 1. jannakajjesu = yajJakAryeSu / 134 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4771-4807 haridattamunidRSTAntaH. siTTho ya pariyaNeNaM, paramattho to savimhao rAyA / ujjANe tammi gao, vaMdiya sUriM nisanno ya // 1 // to rAyapamuhaparisaM, uddisiuM sUriNA vi dhammakahA / pAraddhA jalaharagajji-gahIraghosAe vANIe // 72 // jahAhaMbho naravara! nIsesa-satthaparamatthasaMgayA ettha / salahijjai jIvadayA, ekka cviya savvasokkhakarI // 3 // eyAe na viutto, sasi vya rayaNiM viNA maNAgaM pi / pAvai sohaM dhammo, tavaniyamakalAvakaliyo vi // 74 // | eyAe nirayamaNA, gihiNo vi gayA suriMdabhavaNesu / eyavimuhA ya muNiNo yi, narayamaDaiduhakara pattA // 5 // jo vaMchar3a acchinnaM, sokkhamaDatacchaM tahA''uyaM dIhaM / so kappamahApAyava-layaM va pAlei jIvadayaM / sumuNipaNIo vi sujuttio vi, jo nAma jIvadayArahio / so bhImabhuyaMgo iva, dhammo dUreNa heyavyo // 77 // eyaM bhaNie guruNA, jAgavihiparuvagammi naravaiNA / uvarohiyammi diTThI, kuvalayadalasacchahA khittA // 8 // ubarohieNa tatto, aMto pasaraMtativvaroseNa / bhaNiyaM haMho muNivara!, tumama'mhaM dUsase jAgaM // 79 // veya'tthaM amuNeto, purANasatthANa kiMpi paramAtthaM / aviyANamANago vi hu, aho! sudhiTThattaNaM tujjha // 8 // guruNA bhaNiyaM bhaddaya!, kimevamullavasi rosavasago taM / veyapurANANa tumaM, paramAtthaM neva muNasi ti // 1 // kiM bhadda! tujjha satthesu, puvamuNiviraiesu savvattha / jIvadayA na kahijjar3a, tavyayaNaM vA na suyameyaM // 2 // 'yo dadAti sahasrANi, gavAma'zvazatAni ca / abhayaM sarvasattvebhya-staddAnama'tiricyate // 83 // samayAvayavAn dRSTvA, narAn prANivathodyatAn / paGgubhyazchinnahastebhyaH, kuSThibhyaH spRhayAmyahaM 84 kapilAnAM sahasraM tu, yo dvijebhyaH prayacchati / ekasya jIvitaM dadyAt, kalAM nA'rhati SoDazI // 85 // nA'to bhUyastamo dharmaH kazcida'nyo'sti bhUtale / prANinAM bhayabhItAnAM, abhayaM yatpradIyate // 86 // | varamekasya sattvasya, dattA hyabhayadakSiNA / na tu viprasahasrebhyo, gosahasramaDalaGkRtaM 87 abhayaM sarvasattvebhyo, yo dadAti dayAparaH tasya dehAdvimuktasya, bhayaM nA'sti kutadhana 88 hemadhenudharA''dInAM, dAtAraH sulabhA bhuvi / durlabhaH puruSo loke, yaH prANiSvabhayapradaH // 89 // mahatAma'pi dAnAnAM, kAlena kSIyate phalaM / bhItA'bhayapradAnasya, kSaya eva na vidyate // 90 // dattamiSTaM tapastaptaM, tIrthasevA tathA zrutaM / sarvANyabhayadAnasya, kalAM nA'rhanti SoDazI // 11 // yathA me na priyo mRtyuH, sarveSAM prANinAM tathA / tasmAnmRtyubhayatrastA-strAtavyAH prANino budhaiH' . // 92 // | 'ekatra kratavaH sarve, samagravaradakSiNAH / ekato bhayabhItasya, prANinaH prANarakSaNaM // 93 // | sarvasattveSu yaddAnaM, ekasattve ca yA dayA / sarvasattvapadAnAddhi, dayaivaikA prazasyate // 94 // | sarve vedA na tat kuryuH, saGgha yajJA yathoditAH / sarvatIrthAbhiSekAca, yat kuryAt prANinAM dayA' // 15 // iya bho mahAyasa! tumaM, niyasatthaDatthaM pi kiM na sumaresi? / paramatthaghaDataM pi hu, paDivajjasi jaM na jiivdyN||16|| | evamaDaNusAsio so, samaNopari daDhapaosamA''vanno / thevamuvasaMtacitto, rAyA puNa bhaddago jAto // 9 // sUrI vi bhavyasate, ThAviya dhamme jiNappaNIyammi / tato viNikvamittA, vihariumaDannattha Araddho // 98 // apubakheDakabbaDa-purA''garA''isu ciraM ca viharittA / puNaravi tatthe va pure, samosaDho uciyadesammi // 19 // tattha ya Thiyassa haridatta-nAmago muNivaro niyayagacchaM / mottaNa uttimaTuM, kAuM kayakAyasaMlihaNo // 4800 // AgaMtUNa mahappA, payao payapaMkyaM paNamiUNaM / bhAlayalaraiyapANI, vinnaviuM evamA''da // 1 // bhayacaM! kuNaha pasAyaM, saMsArasamuddanAvakappeNaM / saMlihiyassA aNasaNa-dANeNA'NuggahaM majjha to niyayagaNaM ApucchiUNa, karuNApahANacitteNa / paDivannaM tavvayaNaM, muNivaiguNasehareNa lahuM // 3 // aha sohaNe muhutte, avibhAviya patthuya'tthapaccUhaM / sahasa cciya muNivaiNA, so Thavio uttimaTThammi // 4 // jAyA pure pasiddhI, tAhe bhattIe koUhalleNa / aNavarayamei logo, vaMdaNavaDiyAe khavagassa // 5 // tassa ya sivabhaddanarA'hivassa, samayammi tammi jeTThasuo / avitakkiyA''gameNaM, rogeNaM Auro jAo // 6 // vAhariyA varavejjA, kyA tigicchA vicittamaMtA''I / uvajuMjiyA tahA vi ya, paDiyAro se na saMpatto // 7 // 135 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4808-4844 haridattamunidRSTAntaH - pRcchAdvAram | kiMkAyavvayavAula-maNo ya bhUmIvaI tao bADhaM / vicchAyavayaNakamalo, sogaM kAuM samADhato | etthaMtarammi teNaM, cirakAlacchiddapecchaNapareNa / dhammapadudruNa puro-hieNa laddhA'vagAseNa bhaNiyaM deva! kahaM ciya, hoi suhaM tattha jattha niggaMthA / appatthAve vi kuNaMti, maraNama'saNaM paricvaiuM // 10 // kahio ya samaggo utti-maTTaTThiyakhamagasAhuyuttaMto / suNiUNa taM ca rAyA, acvaMtaM rosamA''vanno // 11 // ANatA niyapurisA, are ime sAhuNo'mha visayAo / taha kuNaha jahA sigdhaM, savye vi ya nIharaMti ti // 12 // to tehiM sUriNo nara-vaissa ANA niveiyA purao / aha egeNaM muNiNA, payaMDavijjAbalajueNa // 13 // | jiNasAsaNalahuyattaNa-ma'valoiya jaMpiyaM saroseNa / haMho mUDhA! nimmera-mevamullavaha kiM tubbhe // 14 // | kiM na muNaha muNiNo jattha, samayasatthuttajattiaviruddhaM / dhammakiriyaM pavajjati, jaMti asivA''iNo tatto // 15 // bhAve vi tesiM kahama'vi, sakammuNo ceva esa avarAho / sAhUsu kIsa kuppai vihalaM ciya 'kuppai tumha // 16 // tA amha girAe niyaM, magge ThAveha moyaha kutakkaM / te kiM bhiccA sAseMti, je pahuM na kupahapavaNNaM // 17 // | evaM bhaNie purisehiM jaMpiyaM samaNa! mA bahuM vayasu / jai acchiumicchasi tA, gaMtuM sayameva sikkhavasu // 18 // aha so purisehiM samaM, gao samIvammi puhainAhassa / AsIvAyapurassara-mevaM yottuM pavatto ya // 19 // | naranAha! na jutaM tujjha, dhamme vigdhaM pakappiuM evaM / dhamma pAleMta cciya, buDDhiM pAvaMti bhUvaiNo // 20 // taM puNa samaNANaM samaya-vuttakiriyApavannacittANa / samadiTThIe paDaNIya-loyapaDisehaNeNa bhave // 21 // mA ya tuma muNasu ime, samaNA kiM koviyA vi kAhinti / naNu aimahijjamANaM, caMdaNamavi muyai havvavahaM // 22 // bhaNio vi. bhavaDa jA na kaggahaM mayaDa / tA teNa maNivareNaM, daTTo ti vibhAviuM vihiyaM // 23 // calirathirathosthaMbhaM, kaMpiramaNikuTTimaM TalaMtasiraM / vihaDaMtapaTTasAlaM, namaMtavaratoraNA'vayavaM // 24 // pakkhubhiyabhittibhAgaM, savvatto devamANapAgAraM / palhatthasaMdhibaMdhaM, vijjAsatIe tabbhavaNaM ro aha taM tahAvihaM pe-cchiUNa bhIo nivo sabahumANaM / calaNesu nivaDiUNaM, sAhuM vinnaviumAuDaDhato // 26 // bhayavaM! uvasamasAro, dayAuDagaro damadharo tumaM ceva / tumameya bhayADavaDanivaDi-yANa hatthADavalaMbo si // 27 // tA khamasu kalusamaiNo, ekkaM dubbilasiyaM mamaM eyaM / na puNo kAhAmi pasIya, iNhiM niyaduviNeye vya // 28 // na muNiMda! kAumevaM, maNasA vi kyA vi saMpahAremi / kiM tu suyavihurayAe, duTThavaesA vihiyameyaM // 29 // inhiM ca tujjha sAmattha-mathemaMthijjamANamaNajalahI / iya vaiyaravavaesA, viveyarayaNA''yaro jAo // 30 // tA pajjataM putteNa, teNa teNa vi ya rajjaraTeNa / jaM tumhaM payapaMkya-paDikUlateNa me hohI // 31 // aha paNayavacchaleNaM, muNiNA bhIo ti bhAviuM bhUyo / AsAsio pasaMtA-''NaNeNa mahurehiM vayaNehiM // 32 // etthaMtarammi saDDho, jiNadAso tappabhAvaparituTTho / vAgarai naravaI deva!, nUNameyassa varamuNiNo nAmaggahaNeNa vi uvasamaMti, gahabhUyasAiNIdosA / calaNakkhAlaNapayasA pasamaMti udaggarogA vi 34 evaM soccA raNNA, muNipayapakkhAlaNodageNa suo / abhisitto tabvelaM ca, paguNadehattaNaM patto // 35 // to tammAhappuppehaNeNa, nicchaiyadhammasAratto / jiNadhamma paDivanno, rAyA sAhussa yayaNeNa // 36 // tatto saddhammaviruddha-jaMpiraM taM purohiyaM ahiyaM / sumuNijaNapaccaNIyaM, nivvAseUNa nayarIo re rAyA sabbiDDhIe, sabveNaM AyareNa khavagassa / ujjhiyaniyakAyavyo, bahumANaM kAumA''raddho 38 evaM haridattamahA-muNissa lINassa uttimaTThammi / samuvaTTio vi vigyo, aisaiNA jhatti paDikhalio // 39 // evaMvihA ya aisaya-samanniyA ketiyA va hohiMti / tA paDhamaM ciya vigdhaM, paDilehiya ujjameyavyaM // 40 // iya samayasiMdhuvelovamAe, saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanibigghaheUe / // 41 // ArAhaNAe paDidAra-dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkamaNe vuttaM, paDilehaNadAramaTThamagaM 42 paccUhANaM paDilehaNe vi, no jaM viNA kusalama'DheM / kAuM pArar3a khavago, taM pucchAdArama'ha bhaNimo // 43 // 'pRcchAdvAram' aha vatthavvagasUrI, Niyagacchagae tavassiNo sabve / vAhariUNaM jaMpar3a, eso khavago mahAsatto // 44 // 1. kuppai tumha = kupyate yuSmAbhirityarthaH / 2. havvavaha = havyabAham = agnim / 136 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4845-4866 pratIcchAdvAram nissAe tumha kAuM, paMchar3a ArAhaNAvihiM aNahaM / jai pANagA''idavvANi, khavagasusamAhikArINi // 45 // sulabhANi ettha khette, tubbhe eyaM ca paDiyaraha samma / tA sAhaha jeNemaM, mahA'NubhAvaM paDicchemo // 46 // to jai saharisamiya te, bhaNaMti sulabhANi asaNamA''INi / aNugiNhaha khavagamima, sajjA amhe vi etth'tthe||47|| tAhe paDicchiyavyo, khavago iya hojja tassa nibigghA / paMchiyasiddhI na paro-pparaM ca thevaM pi asamAhI // 48 // nijjAyagA''yariyANa, gaNaMtarAdADagayassa khavagassa / NijjAyagasAhUNa ya, pucchA savvesi guNajaNigA // 49 // tadaDapucchaNe paroppara-ma'ciyattaM bhattapANavirahe ya / khavagassa vi asamAhI, emA''I hoti bahudosA // 50 // iya nivvuipahasaMdaNasamAe, saMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanibigghaheUe // 51 // ArAhaNAe paDidAra-dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkamaNe kahiyaM, nayama pucchApaDidAraM // 52 // jahavihikyapucchassa vi, uttarakAyavyasaMgayaM samma / khavagaM paDucca saMpar3a, paDicchadAraM pavakvAmi // 53 // 'pratIcchAdvAram' puvyapavaMciyavihiNA, rAmagaM samuvaTThiyaM paDicchaMti / savvA''yareNa muNivai-tavassiNo ujjayA navaraM // 54 // jai tattha gaNe kahamavi, samakAlaM ciya uvaTThiyA donni / khavagA tesiM ekko, paDhama ciya sNlihiykaao||55|| jo so saMthAragao, cayai sarIraM jiNoyaeseNa / bIyo saMlihai taj, uggehiM tavovisesehiM // 56 // taiyaM ca puNo khavagaM, vArejja uvaTThiyaM pi vihipuvvaM / paDicaragANama'bhAve, samAhivigamo bhave iharA // 5 // pi. tassa joggA vi pvrpddiyrgaa| tadaDaNannAo saMto. tA so vi paDicchiyavyo ti // 58 taha bhattapaccakhAyA, jai so no patthuya'tthanittharaNaM / kAuM tarejja logeNa, jANio pehio ya bhaye // 59 // tA tassa TThANammi, bIyo saMlehaNAkaro sAhU / Thaviyacyo raiyavyA, tadaMDatare 'cilimiNI samma // 60 // to jehiM puvyaM so, suo va diTTho va hojja to tesiM / vaMdiumuvAgayANaM, daMseyavyo maNAgaM pi // 1 // iharA hojjuDDAho, pavayaNakhiMsA''iyA mahAdosA / cilimaNibAhiThiya cciya, teNaM vaMdAviyavvA te // 2 // gaNasaMkamaNaM kAuM, vihiNA eeNa vihaDiyamamattA / ANaM ArAhittA, karaMti dukkhakkhayaM dhIrA // 63 // iya sirijiNacaMdamuNiMda-raiyasaMvegaraMgasAlAe / maraNaraNajayapaDAgo-valaMbhanivyigghaheUe // 64 // ArAhaNAe paDidAra-dasagamaiyammi bIyadArammi / gaNasaMkama paDicchatti, dasamamuttaM paDidAraM // 65 // tabhaNaNAo ya puNo, paragaNasaMkamaNanAmagaM eyaM / mUladdAracaukke, bhaNiyaM dAraM duijjaM pi . // 66 // // paragaNasaMkamA'bhihANaM bIyaM mUladAraM samattaM // 1. cilimiNI = javanikA = pardA / 137 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4867-4600 gRtIyamamatvavyucchedadvAram - AlocanAvidhAnadvAram "tRtIyamamatvavyucchedadvAram" 'maMgalAcaraNam' - davye khette kAle, bhAvammi ya sayvahA dhuyamamatto / bhayayaM bhavaMDatayArI, niraMjaNo jayai vIrajiNo // 6 // 'antaradvAranAmAni' - - parikammiya'ppaNo yi hu, kyaparagaNasaMkamassa vi ya jamhA / avvucchinnamamattassa, natthi ArAhaNA tamhA // 68 // bhaNiuM gaNasaMkamaNaM, inheiM vocchaM mamattayoccheyaM / tammi ya paDidArAI, kameNa eyAI nava honti // 69 // AloyaNAvihANaM, sejjA' saMthArao ya nijjavacA' / daMsaNa hANI pacca-khANaM taha khAma abbhuvagao vi khamago, guruNA nA''loyaNaM viNA suddhiM / pAvai jaM tA''loyaNa-vihANadAraM paruvemi // 1 // _ 'AlocanAvidhAnadvAram' kira bhaNai gurU khavagaM, vihiNA mahuraDakkharaM gaNasamakkhaM / haho devA'Nuppiya!, sammaM saMlihiyakAo si // 72 // sammaM pavannasAmanna-vanniyA'sesakiccanirao si / sammaM sIlaguNA'Dagara-gurujaNapayasevaNaparo si // 73 // sammama'punnadulaMbhaM, paramaM payaviM tumaM pavanno si / tA etto savisesaM, mukkA'haMkAramamakAro // 74 // aidujjayaM pi iMdiya-kasAyagAravaparIsahAjaNIyaM / nijjiNiUNaM samma, upasaMtavisottiyAtAyo // 75 // Aloesa vihIe, savihiya! hiyama'ppaNo samIhaMto / daccariyamaNayametaM pi. iha paNA'DaloyaNavihANe // 76 // AloyaNa dAyavyA, kevaikAlau' kassa' keNaM vA / ke ya aMdANe dosA, ke ya guNA honti dANammi // 77 // kaha dAyavyA ya tahA, AloeyavyayaM ca kiM guruNo / kaha va davAveyavvA', pacchita phalaM ca dArAiM // 78 // jar3a vi hu paidiNama'pamatta-mANaso jayai savvakiccesu / kaMTakavehaM va pahe, tahA vi kiMpi hu aIyAraM // 79 // Avajjar3a sA'vajjavivajjago vi, kammodayassa doseNa / katthai kiccavisese, tassa ya suddhiM samIhanto // 80 // | pakkhiyacaumAsA''isu, niyameNA''loyaNaM muNI dejjA / giNhejja'bhiggahe puNa, puvvaggahie niyeittA // 81 // | emeva uttimaDhe, saMvegapareNa sIyaleNA'pi / AloyaNA hu deyA, jANiyajiNavayaNasAreNa // 2 // iya jettiyakAlAo, deyA AloyaNa tti niddiTuM / etto jArisayassA, deyA sA taM pavakkhAmi // 83 // payaDijjai jaha rogo, kusalassa cigicchagassa logammi / loguttare vi taha kusala-sUriNo bhAvarogo vi // 84 // kusalo ya so cciya ihaM, dosassa niyANamA''i jo muNai / acvaMtama'ppamAI, savvattha samo ya so duviho||85|| Agamao suyao vA, Agamao chaviho viNiddiTTho / kevala maNo-hira-3 coddasa-dasa nava-pucI ya naayvyo||86|| kappapakappo ya sue, ANAito ya dhAraNAe ya / eso vi hu kAraNao, kusala iva jiNehaDaNunAo // 7 // jaha kira 'vibhaMgiNo roga-kAraNaM osahaM ca tassamaNaM / nAuM vivihA''maiNaM pi, dinti vivihosahasamUhUM // 8 // pAveMti taduvaogeNa, rogiNo takkhaNeNa rogavayaM / nibbuima'NahaM ca sayA, esevuvamAo ihaI pi // 89 // |vibhaMgiNo iva jiNA, rogI sAhU ya roga avarAhA / sohI ya osahAI, suddhaM caraNaM tu AroggaM // 10 // jaha ya vibhaMgikaehiM, rogaM nAUNa vejjasatthehiM / bhisajA kariti kiriyaM, taha puvvadharA vi sohiMti 91 // kappapakappadharo ciya, AyArakhamA''iguNagaNoveo / sohei bhavvasatte, sohIe jiNovaiTThAe // 92 // jaMghAbalahANIe, desaM'tarasaMThiyANa doNhaM pi / aggIyagUDhaviyaDaNA, sohI ANAe esa vihI // 93 // asaI kayaM visohiM, avadhAriyasayalatattatammato / taha ceva vavaharaMto, dhaNAjutto muNeyavyo // 94 // nijjuttIsutta'tthe, pIDhadharo viya kilettha jogo ti / kAlaM paDucca neo, jIyadharo jo vi gIyattho // 95 // sesA na hoMti jogA, jaha kUDacigicchagA u aviyaDDhA / rogaviyuDhiM maraNaM ca, rogimaNuyANa uvaNeti // 96 // pAti ya te garihaM, loe daMDaM ca nivasayAsAo / louttare vi evaM, joejjA savyameyaM ti 97 // kUDA''loiyasohI-dANaM vivarIyadosaparivuDDhI / tato caraNA'bhAyo, maraNaM puNa ettha nAyavyaM // 98 // garihA bhavaMDataresu ci, jiNavayaNAvarAhagANa garihesu / ThANesu samuppattI, daMDo puNa dIhasaMsAro AloyaNA'riheso, ussagga'vavAyao viNiddiTTo / sA jAriseNa deyA, tArisayaM saMpayaM yocchaM // 4900 // 1. vibhaGginaH = vaidyAH (anumaanaat)| 138 99 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4601-4637 AlocanAvidhAnadvAram jAikulaviNayanANe, daMsaNacaraNehiM hoi saMpanno / khaMto daMto amAI, apacchayAvI ya bodhavyo jAIkulasaMpanno, pAyamajjaM na sevai kahiMci / AseviuM ca pacchA, tagguNao sammamADaloe rA viNaeNa u saMpanno, nisejjakiikammamA''iviNaeNaM / Aloei jahuttaM, suddhasahAyo sayaM pAvaM // 3 // nANeNa u saMpanno, dosavivAgaM viyANiuM ghoraM / Aloei suhaM ciya, pAyacchittaM ca avagacche suddho ahaM ti samma, saddahaI daMsaNeNa saMpanno / caraNeNa u saMpanno, na kuNai bhujjo tama'varAha // 5 // aviyaDie ya caritaM, na sujjhai me ti sammAuDaloe / khaMto AyariehiM, phasaM bhaNio vi no rUse // 6 // daMto samatthu yorcA, pacchittaM jamiha dijjae tassa / na ppaliuMce va amAI, apacchayAvI na paritappe // 7 // eyAriseNa tamhA, dAyavyADaloyaNA jaijaNeNaM / saMviggeNa'ppANaM, kayatthamiya mannamANeNaM 18 paraloyammi avAyA, eesiM dAruNa ti dosANaM / dhanno haM jassa gurU, iheva te me visohinti sohIe abhIeNaM, apuNakkaraNujjaeNa dosANaM / no paDivakkhajueNaM, jamesa bhaNio ajogo ti // 10 // ___ AkaMpaittA' aNumANaittA', jaM diTuM' bAyaraM ca suhumaM vA / channaM sadA'DaUlayaM', bahujaNa 'avvatta tassevI0 [dAragAhA] // 11 // yeyAvacyAuDaIhiM, puvvaM AkaMpaittu AyariyaM / Aloei kahaM me, thevaM viyarejja pacchittaM / // 12 // tathAhibhatteNa va pANeNa ya, uvagaraNeNaM ca kIikammeNaM / AkaMpeUNa gaNiM, karer3a AloyaNaM koI // 13 // AloiyaM asesaM, hohI kAhI aNuggahamimo ti / iya AloiMtassa u, paDhamo AloyaNAdoso // 14 // nAUNa visaM puriso, jaha ko vi pivejja jIviya'tthI u / mannato hiyama'hiyaM, sallavisohI tahesA vi // 15 // kiM esa uggadaMDo, miudaMDo va ti evamaDaNumANe / ahava abalo ti thevaM, pacchittaM majjha dejjAhi . // 16 // dhannA te bhagavaMto. sadra nisaTraM ca je kaNaMti tayaM / vayai nihINo kha ahaM, jaM na samattho tavaM kAuM // 17 // jANaha ya majjha thAma, gahaNIdoballayA aNA''roggaM / tumha pabhAveNa ima, sohiM bahu nittharissAmi // 18 // aNumANeUNa guruM, evaM AloyaNaM tao pacchA / kuNai sasallo tA so, bIyo AloyaNAdoso // 19 // guNakArao ti bhuMjai, jahA suhaDatthI apatthamADaDahAraM / pacchA vivAgakaDyaM, sallavisohI tahesA vi // 20 // | diTThA u je pareNaM, dosA viyaDei te cciya na anne / sohibhayA jANaMtu ya, eso eyA'varAho ti // 21 // moheNa mohiyamaI, addiTuM savyahA nigRheMto / Aloei jaM taM, taIo AloyaNAdoso . // 22 // jaha yAluyAe avaDo, pUrai ukkIramANao ceva / taha kammA''yANakarI, sallavisohI imA hoi // 23 // bAyarayaDDayarAhe, jo Aloei suhumae neya / ahavA suhume viyaDai, vamannato u evaM tu // 24 // jo suhume Aloyai, so kiha nADaDaloe bAyare dose / ahayA jo bAyarae, viyaDai so kiM na suhume u // 25 // bAyaramAuDaloei, yayabhaMgo jattha jattha se jAo / pacchAei ya suhumaM, cautthao viyaDaNAdoso . // 26 // jaha kaMsiyabhiMgAro, aMto mailo vi suddhao bAhiM / aMto sasalladosA, sallavisohI tahesAvi kevalai nviya suhume, Aloyai thUlae u goyei / bhayamayamAyAsahio, bhavai ya so paMcamo doso // 28 // rasapIyalaM va kaDayaM, jaha vA jutIsuvannakaDayaM ca / jaha va jaupUrakaDayaM, sallavisohI tahesA vi // 29 // jai mUlaguNe uttara-guNe ya kassai virAhaNA hojjA / paDhame bIe taie, cautthae paMcame ca vae re ko tassa dijjai tayo, iya pacchannaM papucchiuM kuNai / sayamayi pAyacchittaM, chaTTho AloyaNAdoso // 31 // ahavA AloiMto, channaM Aloyae jahA navaraM / nisuNer3a appaNa cciya, na paro chaTTho bhavai evaM // 32 // mayataNhAo udayaM, icchai kUraM va caMdaparivese / jo so icchai sohiM, akatA appaNo dose // 33 // pakkhiya-cAummAsiya-saMyacchariesu sohikAlesu / saddA''ule kahei, dose so hoi sattamao // 34 // arahaTTaghaDIsarisI, ahayA 'yudaMchiovamA hoi / bhinnaghaDasaricchA vA, sallavisohI imA tassa // 35 // ekkassAuDalor3atA, jo Aloe puNo vi annassa / te ceva u avarAhe, taM hoi bahujaNaM nA // 36 // AloiUNa guruNo, pAyacchittaM paDicchiuM tatto / tamasaddahao pucchai, annaDannaM aTThamo doso 1. accanta pAThAM0 / 2. nisaTTe = pracuram / 3. kevalai = kevalAn / 4. vudaMchiovamA = yathA vRnde kSutaM na gaNyate tathA iti pratibhAti BI 139 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4638-4674 lajjAatyAge-tyAge kapilavipradRSTAntaH pauNo vaNo sasallo, jaha saMtAvei AuraM pacchA / tivvAhiM yeyaNAhiM, sallavisohI tahesA vi 28 jo suyapariyAehiM, avvatto tassa niyayaduccariyaM / AloyaMtassa phuDaM, Navamo AloyaNAdoso // 39 // kUDahirannaM jaha nicchaeNa, dujjaNakayA jahA metI / pacchA hoi apatthaM, sallavisohI taheva imA // 40 // te ceva jo'varAhe, sevai sUrI sa hoi tassevI / tassa samIce eso, mama samadoso tti no dAhI // 41 // aigaruyaM maha daMDaM ti, mohao saMkiliTThabhAvassa / AloyaMtassa bhaye, dasamo AloyaNAdoso 4rA lohiyadUsiyavatthaM, thovai jaha kovi lohieNeva / sohIkaeNa mUDho, sallavisohI taheva imA 43 pavayaNaninhavayANaM, jaha dukkayaM tavaM kareMtANaM / dUraM khu siddhigamaNaM, sallavisohI tahesA vi 44 iya dasa vi ime dose, so bhayalajjAo mANamAyAo / nijjUhittA, suddhaM karei AloyaNaM khavago // 45 // naTTa'calavaliyagihibhAsa-mUyaDhaDDharasaraM ca mottUNa / Aloei sa dhanno, samma guruNo abhimuhattho // 46 // iya jeNaM dAyavyA, savivakkho so samAsao bhaNio / je ya adANe dosA, tIe te saMpayaM yocchaM // 47 // lajjAe' gAraveNa' ya, bahussuyamaeNa vA vi duccariyaM / je na kaheMti guruNaM, na hu te ArAhagA hoti // 48 // jAe kahiMci khalie, lajjA no viyaDaNAe kAyavyA / sA NavaraM karaNIyA, akiccapaDisevaNe NicvaM // 49 // AharaNaM juvaranno, sAgAriyarogaakahaNaM vejje / lajjAe rogabuDDhI, na bhoga maraNaM uvaNao u // 50 // juvarAyasamA sAhU, sAgAriyarogatulla avarAhA / akahaNa-vejja-samA puNa, etthamajaNA''loyaNA''yariyA // 51 // lajjAe hoi tullA, rogavivaDDhI u acaraNavivuDDhI / suramaNuesu na bhogA, asaI maraNaM tu saMsAro // 52 // ahavA lajjAvasao, sammama'kahaNammi jo bhave doso / lajjAcAge ya guNo, diTuMto tattha vippasuo // 53 // tathAhi- . ___ 'kapilavipadRSTAntaH' ujjANabhavaNadIhiya-suragihayAvItaDAgaramaNijje / nIsesajayapasiddhe, pADaliputtammi nayarammi // 54 // veyapurANaviyANaga-diyappahANo pasiddhipato ya / kavilo nAmeNa dio, ahesi dhammujjayamaI u . // 55 // so ya mayamattaramaNI-kaDakvamiva bhaMguraM bhavasaruvaM / pavaNA''hayatUlaM piya, taralaM tArunnalAyannaM // 56 // muhamahuramaM'tavirasaM, kiMpAgaphalaM va visayasokvaM pi / nibiDatarabaMdhaNaM piya, savyaM pi hu sayaNasambandhaM // 5 // | niyabuddhIe paribhA-viUNa paricatagehapaDibandho / egammi vaNaniguMje, tAvasadikkhaM pavanno ti samayanidaMsiyavihipuvyayaM ca, vivihaM karer3a tavacaraNaM / phalamUlakaMdamA''IhiM, samuciyaM pANavitiM ca // 59 // aha egayA gao so, NhANaNimitaM NaIe tIrammi / pecchei macchamaMsaM, bhakkhaMte macchie pAye - // 6 // to pAvasIlayAe, bADhaM jibhiMdiyassa pavalatA / tammaMsabhakkhaNammi, mahaI vaMchA samuppannA // 61 // tato taM maggitA, AkaMThaM jemio sa tehiMto tabhaMjaNe ya jAo, ajinnadosA jaro ghoro tassa cigicchanimittaM, kusalo vejjo purAo vAhario / puTTho ya teNa puvaM, tumae kiM bhadda! bhuttaM ti // 63 // lajjAe ya jahaTThiya-maDakahiMteNaM payaMpiyaM teNaM / taM bhuttaM jaM bhuMjaMti, tAvasA kaMdaphalamA''I // 64 // | evaM kahie vejjeNa, vAyadosubbhavaM jaraM nAuM / taduvasamakarI kiriyA, kayA guNo ko vi no jAo // 65 // puNaravi paTTeNa taheva, teNa lajjAvaseNa simmi / vejjeNaM savisesA, sa cciya kiriyA kayA NavaraM | vivarIyacigicchAe, acvaMtaM yeyaNAe akkaMto / maraNabhayaveviraMDago, egaMte vajjiGa lajjaM so mUlAo vejjassa, kahei savyaM pi maMsavuttaMtaM / to vijjeNaM bhaNiyaM, hA mUDha! kimettiyadiNANi // 68 // |saMtAvaM uvaNIo, appA evaM ti saMpayaM pi tae / laTTha ciya bhadda! kayaM, roganimittaM jamuvai8 // 69 // tA mA bhAhisi eto, taha kAhaM jaha nirA''mao hosi / to taduciyaM cigicchaM, pajuMjiuM so kao pgunno||70|| iya eyanidaMsaNao, lajjaM mottUNa jaM jahA vihiyaM / taM taha AloiMto, paramaM AroggayaM labhai // 71 // |no gAravapaDibaMdho, kAyavyo avi ya caraNapaDibaMdho / gAravarahiyA muNiNo, thiracaraNA jaM gayA mokkhaM // 72 // |iDDhA''igAravesuM, doggaimUlesu je u paDibaddhA / viyaDaMti nA'varAhe, mA amha ime na hohiMti // 73 // te athirakAyamaNie, kAUNa pie jaDA'vamannaMti / niruvamasuhasaMjaNayaM, nicvaM ciMtAmaNIrayaNaM . // 74 // | 1. calavaliyaM = caJcalatvam / 2. viyaDaNAe = AlocanAyAm / 3. Rddhi-AdigauraveSu / 140 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4675-5012 AlocanAvidhAnadvAram tA catagAraveNaM, jiiMdiyeNaM kasAyarahieNaM / rAgaddosavimukkeNa, viyaDaNA hoi kAyavyA // 75 // jANAmi jahA samma, pacchittama'haM tahA Nu ko anno / ko vA bahussuo me, maeNa iya jo na viyaDei // 76 // duccariyaM annesiM, pamAyao sammakiriyaparihINo / vejjo va na so pAyo, pAvai ArAhaNAuDaroggaM // 77 // jaha koI rogivejjo, akahiya annesi nANagavyeNa / rogaM tabbAhAe, sayakayakirio hu viNaTTho // 8 // taha ceva ya gavyAo, nAsaM pAti ANao ceva / je na avarAharogaM, samma viyaDeMti annesiM // 79 // chattIsaguNajueNa vi, jamhA esA avassakAyavvA / prasakhiya cciya sayA, suTTha vi vavahArakusaleNaM // 80 // daMsaNanANacaritA-yArA aTThaTThabheyabhinnA to / bArasavihatavajuttA, chattIsaguNA ya iya hoti // 81 // vayachakkA''I aTThAraseva, AyAravAi aTTheva / pacchittadasagamee, ahayA chattIsasUriguNA // 82 // taha pavayaNamAyAsamaNa-dhammavayachakkakAyachakkA''I / aTThadasaDaTThArasabheya-o guNA hoti chattIsaM // 3 // AyAravamADaiyA, aTTha guNA dasaviho ya Thiyakappo / bArasataya chADavAsaya-chattIsaguNA ime ahavA // 84 // iya bahubheyachattIsaguNa-gaNA'laMkieNa vi visohi / parasaniya cciya sayA, kAyavvA mokkhasokkhakae // 85 // jaha kusalo vi hu vejjo, annassa kahei appaNo yAhiM / soUNa tassa vejjassa, so vi kiriyaM smaa''rbhi||86|| evaM jANaMteNa vi, pAyacchittavihima'ppaNo sammaM / tahavi ya pAgaDatarayaM, AloeyavvayaM guruNo // 87 // AloyaNaM adAuM, sar3a annammi vi tahaDappaNo dAuM / je vi hu reMti sohiM, te vi na ArAhagA hoti // 8 // eto cciya sohikae, gIyassa'nnesaNA u ukkosA / joyaNasayANi satta u, bArasa parisANi kAyavvA // 89 // AloyaNAadANe, dosA ii panniyA samAseNaM / yocchAmi ao uDDhe, je u guNA hoti dANammi // 10 // lahuyA' lhAIjaNaNaM', appaparaniyatti ajjavaM sohI / dukkakaraNaM viNayo', nissallataM ca sohiguNA // 11 // iha kammacao bhAro bhaMjai jIve sa jeNa acvatthaM / bhaggA ya teNa sivagai-gamaNammi Na paccalA hoti // 12 // viyaDaMtassa u dose, asaMkiliTThassa suddhabhAvassa / so parihAyai bahuso, puvvacio kammagurubhAro // 3 // taha bhAvao ya guruI, cArittaguNe paDucca jIvANaM / sivagatikArabhUA, jAyai paramatthao lahuyA // 14 // jaha jaha suddhasahAyo, dose viyaDei sammamuvautto / taha taha palhAi muNI, navanavasaMvegasaddhAo patto mayA suvejjo, dulaho eso ya bhAvavAhimmi / lajjA''jhyA ya tucchA, vAhissa vivaDDhayA ghorA // 16 // tA viyaDiUNa samma, imassa calaNaMtiyammi dhannassa / kAhAmi appamatto, bhavadukkhanivAraNiM kiriyaM // 9 // taha viyaDie ya lhAI, uppajjar3a eva suddhabhAvassa / dhanno haM bhavagahaNe, jeNa mae sohio appA // 98 // na kuNai aoDavarAhe, caraNAuM lajjao ya kicvANaM / pAyacchittabhaeNa ya, niyattio evamaDappA u // 19 // daTThaNa taM susAhuM, eva jayaMtaM pare vi bhayabhIyA / na kuNaMti akiccAI, sevaMti ya navaraM kiccAI // 5000 // appaparaniyattIe, evaM saparovayArabhAvo u / na ya saparuvagArAu, mahallatarayaM guNaTThANaM . // 1 // AloyaNAe ajjava-sohIo pramanevyur3akIo / bhavabhayanivAraNIo, pannatA vIyarAgehiM rA sohI ujjuyabhUyassa, dhammo suddhassa 'ceTTai / nivyANaM paramaM jAi, ghayasitte vba pAvae // 3 // NiyaDIkiliTThacitto, baMdhar3a kamma kiliTThameva bahuM / jIyo pamAyabahulo, kiliTThakammassa ya niyANaM aisaMkiliTThakammAuNu-veyaNe jo u hoi pariNAmo / so saMkiliTThakammasa, kAraNaM jamiha pAeNaM // 5 // tatto ya bhavavivaDDhI, tao ya dukkhAI gabheyAI / ii saMkilesamUlaM, niyaDi cciya hoi nAyavyA // 6 // ummUlaNeNa tIse, saMjAyai ajjavaM jao teNa / AloyaNa dAyavyA, sohinimittaM ca jIvassa dukkarakaraNaM ca imaM, jaM sevijjai suhaM pamAeNa / dukkhaM Aloijjar3a, jahaTThiyaM kammadosAo goLI lajjAabhimANA''i-mahAbale NegabhavasayaDabbhatthe / viyaDaMti je agaNiuM, te dukkakArayA loe // 9 // pAviti vi te ceva ya, akalaMkA''rAhaNaM mahAsattA / bhavasaviyAgamahaNiM, je AloyaMti iya samma // 10 // titthayarA''NApAlaNa-gurujaNaviNao ya sevio hoi / AloyaNApayANe, sammaM nANA''iviNao ya // 11 // 'viNao sAsaNe mUlaM, viNIo saMjao bhave / viNayAo vippamukkassa, kao dhammo kao tavo // 12 // 1. vaTTai BI // 7 // 141 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5013-5046 AlocanAvidhAnadvAram jamhA viNayai kamma, aTThavihaM cAuraMtamokkhAe / tamhA u vayaMti viU, viNayo ti vilINasaMsArA // 13 // jaM jAyai nissallo, niyamA AloiUNa jaimattho / no annahatti tamhA, nissallataM gaNo tIe // 14 // na hu sujjhai sasallo, jaha bhaNiyaM sAsaNe dhuyarayANaM / uddhariyasavyasallo, sujjhai jIyo dhuyakileso // 15 // to uddharaMti gArava-rahiyA mUlaM puNabbhavalayANaM / micchAdasaNasallaM, mAyAsallaM niyANaM ca // 16 // uddhariyasavvasallo, AloiyaniMdio gurusayAse / hoi airegalahuo, ohariyabharo vya bhAravaho // 17 // AloyaNAguNA khalu, ii evaM vanniyA samAseNaM / eto jaha dAyavvA, taha yocchaM tatthimA merA // 18 // vaknevavirahieNaM pasatthadavvA''ijoga' sudisAe / viNaeNa mujjuNA''se-vaNA''ilomeNa chassavaNA // 19 // vaknevavirahieNaM, niccaM ciya jaijaNeNa hoyavvaM / mottUNa saMjamapayaM, visesao viyaDaNAe u ro vihiM tihiM vA divasehiM, dAyavvAuDaloyaNa ti to samma / suttaviuddho hiyae, avarAhapae nivesejjA // 21 // to RjubhAvamuvagao, savve dose sarittu tikkhutto / lesAhiM visujhaMto, uver3a sallaM samuddhariuM // 22 // paccA''gayasaMvego, sammaM viyaDejje taha jahA kammaM / pariNAmaviseseNaM, chiMdejja bhavaMtarakyaM pi // 23 // davvA''iyA ya cauro, ekkka duhA pasatthamaDapasatthA / apasatthe vajjeuM, pasatthaesuM tu Aloe 24 amaNunnadhannarAsI, * amaNunnadumA ya hoMti davvammi / khetammi bhaggajhAmiya-gharaUsarapamuhaThANAI kAle daDDhatihI taha, amAvasA aTThamI ya navamI ya / chaTThI ya cautthI bA-rasI ya doNhaM pi pakvANaM // 26 // taha saMjhAgayaravigaya-pamokkhanakkhattaasuhajogA ya / bhAve ya rAgadosA, pamAyamohA''dao ahavA // 27 // eesuM nADaloe, AloejjAsu tadvivaknesu / davye suvannamA''Isu, khIradumA''Isu yAuDaloe // 28 // ucchuvaNe sAlivaNe, cehare ceva hoi khetammi / gaMbhIrasA'NunAe, payAhiNA''vattamudae ya // 29 // puvyuttasesatihirikkha-karaNajogA''ie sukAlammi / bhAve maNA''ipasame, uccA''iThiesu ya gahesu // 30 // somaggahalaggesu va, punnesu pasatthabhAvajaNagesu / suhadavyA''isamudao, jogo puNa ettha vinneo // 31 // sudisAo puNa pubbuttarAu, ahavA caraMti jiNamA''I / jA navapuvI jIe, jIe jiNaceiyAI vA // 32 // tattha - jai puvyamuhA''yario, to iyaro ThAi uttarAbhimuho / aha uttaraAyario, to iyaro ThAi puvyamaho // 33 // pAINodINamuho, ceiyatto vya suhanisanno ya / AloyaNaM paDicchar3a, paroyayArekkarasiyamaNo bhatibahumANapuvvaga-muciyaM dAUNamA''saNaM guruNo / kAUNa ya kiikamma, kayaMjalI abhimuho ya Thio // 35 // saMviggabhaviggo, visayaviratto ya so mahAsatto / ukkoseNukkuDuo, jai puNa arisA''irogatto // 36 // bahupaDisevI ya bheva, aNunnaveuM tao nisejjagao / bhattiviNauttamaMgo, viyaDejjA avitahaM savvaM . // 37 // jaha bAlo jaMpato, kajjama'kajjaM ca ujjuo bhaNar3a / taM taha AloejjA, mAyAmayavippamukko ya // 38 // duviheNaDaNulomeNaM, AsevaNaviyaDaNA'bhihANeNaM / AsevaNA'NulomaM, jaM jaha AseviaM viyaDe // 39 // AloyaNA'NulomaM, gurugaDavarAhe u pacchao viyaDe / paNagA''iNA kameNaM, jaha jaha pacchittavuDDhIo // 40 // taha AuTTiyadappa-ppamAyao kappao ya jayaNAe / kajje vA jayaNAe, jahaTThiyaM savvamAuDaloe // 41 // causavaNA sAhUNaM, chassavaNA sAhUNINa nAyavyA / sA puNa gurummi buDDhe, buDDhAe appabIyAe 42aa hoi taha aTThasavaNA, taruNammi gurummi appabIyassa / appabIyAe deyA, taruNIe therisahiyAe // 43 // jaha dAyavvA taha vanniyA u, AloyaNA samAseNaM / etto u aNegavihaM. AloeyavyayaM yocchaM 44 'AlocayitavyaviSayadvAram' - taM puNa nANadaMsaNa-caraNatayoviriyabheyabhinnassa / paMcavihA''yArassa u, vitahapavittIe nAyavyaM // 45 // sarayasarasarisassa / aisayanihiNo nANassa. bhayayo bhavaNamahiyassa // 46 // jo ko vi hu aiyAro, kAlA''isu vitahasevaNAjaNio / so kusalasallabhUo, Aloeyavyao smm||47|| sannANalacchivicchaDDa-thAragANaM ca purisasIhANaM / taha nANA''thArANaM, potthayapaDapaTTiyA''INaM // 48 // | caraNA''ighaTTaNeNaM, hIlAkaNeNa aviNaeNaM thA / jo aiyAro vihio, Aloeyavyao so vi // 49 // 142 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5050-5088 AlocanAvidhAnadvAram // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // ko // 64 // evaM khu daMsaNammi vi, saMkA''INa kahaM pi karaNeNa / uvavUhaNA''iyANa ya, pamAyadosA akaraNeNa // 50 // taha pavayaNappabhAvaga - purisavisesANa jaNapasindrANaM / pAvayaNiyapamuhANaM, uciyapavittIakaraNeNa // 51 // sammattanimittANaM, taheva jiNabhavaNabimbamA''Ina / jiNasiddhasurivAyagA -samaNANa tayassiNINaM ca // 52 // sAvayasusAvigANa ya, accA''sAyaNaavannamA''IhiM / jo vihio aiyAro, so vi hu AloyaNAvisayo // 53 // caraNammi vi mUluttara - guNarUye samiiguttirUve ya / jo aiyAro so vi hu, AloeMyavyao tattha chajjIyanikAyANaM, ghaTTaNaparitAvaNAe uddavaNe / pANA'ivAyaviramaNa - visayo saMbhavar3a aiyAro evaM bIyavayammi vi, koheNaM mANamAryalobhehiM / hAseNa bhaeNaM vA, tahAvihA'saccayayaNammi pahuNA jama'dinnANaM, saccittA'cittamIsadavyANaM / haraNaM taM taiyavyaya - goyarama'iyArama'vagaccha suratiriyanaritthINaM, patthaNa ahilasaNasevaNA''IhiM / turiyavae aMDayAraM, AloeyavyayaM jANa desakulagihatthesuM, airituvahimni jo aIyAro / carimavae aiyauro, so vi hu AloyaNAjoggo diyagahiyA''icauhA, nisibhattavayammi jo aIyAro / sugurusamIve so vi hu, sammaM AloyaNAariho // 60 // uttaraguNe ya piMDaggahammi, ahavA vi bhikkhupaDimAsu / bhAvaNabArasagammi, davvA''iabhiggahesuM ca // 69 // | paDilehaNApamajjaNa - pattubbahinisIyaNA''ivisayammi / jo aiyAro vihio, so vi hu AloyaNijjo to // 62 // IriyAe aNuyaoge, sAvajjohAriNIe bhAsAe / avisuddhabhattapANA''i - gahaNao esaNAe vi | appaDilehapamajjiya-bhaMDagauvagaraNagahaNanikkheye / uccArAINama'thaM- Dile vi jaha taha ya pariTThavaNe iya* paMcasu samiIsuM, guttIsu ya tIsu jo aIyAro / jAo pamAyao ko vi, so vi AloyaNAariho // 65 // iya rAgA''iyaseNaM, naTThaviyegeNa asuhaleseNaM / jaM kalusiyaM caritaM taM sar3a AloyaNijjaM tu evaM tayammi aNasaNa - mA''ipayArehiM bajjharUyammi abmiMtarammi vi tahA, pAyacchitA''ibheehiM sattIsambhAvammi vi, jama'NAyaraNaM kakhaM pamAeNaM / so hor3a aIyAro, Aloeyavyao niyamA virie vi hu aiyAraM, saparakkamagovaNeNa kiccesu / sivagainibaMdhaNesuM, AloeyavyayaM jANa | rAgaddosakasAo - vasaggaiMdiyaparisahaTTeNa / jaM duTTu yaTTiyaM taM pi, saMmamA''loiyavyaM ti maMdA'vadhAraNateNa, je ya no sumaraNApahe ThaMti / asadassa tassa oheNa, te vi AloiyavyA u evaM vicittabheyaM, AloeyavyayaM tu niddidvaM / jaha sA davAviyavyA, guruNA taha saMpayaM vocchaM puvyutto caiva gurU, NavaraM jo tattha hor3a Agamio / paDivajjihi tti nAuM pamhuTTe sAraNaM kuNai jo puNa no paDivajjai, suThuvi jatteNa sAsio taM tu / no sArei bhayavaM, jamhA so sAraNavaseNa gacchaM pi paricaejjA, guNagaNaparimaMDiyaM tu lajjAe / ahavA hojja gihattho, micchaMta vA vi gacchejjA // 75 // guNadose muNiUNaM, icchar3a AloyaNaM puNo pacchA / coer3a desakAle, sammaM paDivajjihI jammi // 76 // egaMteNa ajogaM, muNiUNaM ahava no paDiccher3a / taha jaha se na vi jAyai, suhumaM pi apattiyaM kiMpi // 77 // | iyare ya suyA''IyA, AloyAryeti te puNa tikhutto / sarisa'tthaapaliuMciM, AgArA''iMhiM nAUNa // 78 // AgArehiM sarehiM, puvyA'yaravAhayAhiM ya girAhiM / paliuMcissa sarUvaM, kusalA pAeNa jANaMti Fl // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 79 // jo sammaM nA''loe, tassa'NusaddhiM puNo pajuMjaMti / taha vi hu aThAyamANe, kAraNao navari paDiseho // 80 // Aha na chaumatyeNaM, paDicchiyavve vi viyaDaNA neya / dAyavyaM pacchittaM, nANassa abhAvao sammaM // 81 // pariNAmaheukammaM, na ya najjai kassa keriso so ya / nicchayao annAe, tammi ya kammaM pi teNa samaM // 82 // bhannar3a jaha chaumattho vi, Agame kayaparissamo vejjo / diTThakirio ya rogaM, avaNei taheva eso vi // 83 // iya jaha davAviyavyA, guruNA AloyaNa tti taha bhaNiyA / pacchitadArametto, samAsao saMpayakkhAmi // 84 // dasavihapAyacchittaM, AloyaNamA''iyaM muNeyavyaM / jo tattha jeNa sujjhai, aiyAro taM tada'rihaM tu // 85 // | AloyaNeNa sujjhai, aiyAro ko vi ko vi paDikamaNe / misseMNa ko vi tAM jAya, ko vi pAraMcieNaM ti||86|| pacchitAI careMtassa, suddhacittassa appamAyAo / jAyai pAvavisuddhI, bhuMjjo tada'karaNasattassa | tamhA bajjha'bbhantara - karaNasamaggeNa dhammieNeha / niccaM ciya hoyavyaM, na annahAgAhajutteNaM dA // 88 // 143 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5066-5124 AlocanAvidhAnadvAram - suratejanarasundarayoH dRSTAntaH pacchitadAramevaM, kamapattaM vanniyaM samAseNa / phaladAramao yocchaM, coei ya coyago tattha // 89 // AloyaNAe puvaM, je ceva guNA pavanniyA ihaiM / tayaDaNaMtarabhAvAo, te ceva phalaM kimeeNa? // 9 // bhannai na ettha doso, te vADaNaMtaraM phalaM kiMtu / ihaiM paraMparapalaM, paDucca dArassuvannAso 91 // taM puNa imIe bhaNiyaM, jiNehiM jiyarAgadosamohehiM / mokkho sArIreyara-dukkhakkhayao sayAsokkho 92 // sammatanANacaraNA, tayo ya jaM mokkhaheyavo bhaNiyo / sai caraNammi ya niyamA, havaMti sammattanANAiM // 93 // tass ya pamAyadosA, mAlinnamuvAgayassa saMtassa / bhavasayasahassamahaNI, kIrai sohI imAe u // 94 // suddhacaraNo ya sAhU, jayamANo appamAyavaM dhIro / khaviUNa kammasesaM, acirA varakevalamuver3a // 95 // saMpattakevalo puNa, teNeva bhaveNa 'nIrao bhayavaM / asurasuramaNuyamahio, uvei mokkhaM sayAsokkhaM // 16 // evaM pacchittaphalaM, lesuddeseNa kiMpi uvaiSTuM / tabbhaNaNA puNa bhaNiyaM, patthuyamAuDaloyaNavihANaM // 97 // eyaM ca sammama'vagamma, khavagaH paricattaatta ukkoso / ukkosaM ArAhaNa-vihANama'bhilasiukAmo so // 18 // ThANA''isu aiyAraM, aNumetaM pi hu samuddharasu dhIra! / akayappaDiyAro visa-layo vi mArei NiyameNa // 19 // thevo vi hu aDyAro, pAyaM jaM hoi bahuaNiTThaphalo / etthaM puNa AharaNaM, vinneyaM sUrateyaniyo // 5100 // tahAhi - . suratejanarasundarayoH dRSTAntaH" / paumAvaIe purIe, viviha'ccherayanivAsabhUyAe / rAyA ahesi nAmeNa, vissuo sUrateo ti nikkavaDapemadharaNo nAmeNaM dhAraNI u se bhajjA / tIe samaM naravaiNo, visayasuhaM bhuMjamANassa // 2 // uciyasamayA'NuruvaM, jaNavayakajjaM ca ciMtayaMtassa / dhammaDatthaM pi hu paribhA-virassa bacvaMti diyahAI // 3 // aha egammi avasare, suyasAgarapArago jayapasiddho / purabahiyA ujjANe, ego sUri samosario 4 tassA''gamaNaM soDe, rAyA puripavaraloyapariyariyo / karikaMdharA'dhirUDho, sirovariM dhariyasiyachatto // 5 // pAsaTThiyataruNIyaNa-karacAliyacArucAmaruppIlo / shrispurprisppir-maaghgijNtgunnniyho| // 6 // arihaMtadhammasavaNauttha-mADagao tammi ceva ujjANe / namiuM ca sUricaraNe, uciyapaesammi AsINo // // aha muNivar3aNA nAUNa, joggayaM sajalamehagahIrAe / vANIe suddhasaddhamma-desaNA kAumA''raddhA jahA - pariyaTTiUNa jIvA, suciraM bhavasAyare apArammi / kahakahavi kammalahuya-taNeNa pAyeMti maNuyattaM patte vi tammi hINa-taNeNa khettassa hoMti niddhammA / pavare vi tammi jAtI-kulaviyalA kiM pakuvyaMti // 10 // uttamajAikulA vi hu, ruvAuDaroggA''iguNagaNaviuttA / na khamaMti kiMpi kAuM, chAyApurisa vya suhama'tthaM // 11 // rUvA''roggA''IhiM pi, saMgayA thoyaAuyatteNa / nevA'vatthANaM pA-uNaMti jalabubbuya vya ciraM // 12 // sucirAuNo vi buddhI-savaNoggahavirahiyA hiya'tthesu / vimuhA ke vi hu mUDhA, acvaMtaM visamasaravihurA // 13 // tattovaesayaM suha-guruM pi veriM va dujjaNajaNaM va / mannaMtA visaesu, aNavarayaM pi hu payarTeti // 14 // te ya taha saMpayaTTA, vivihAhiM AyayAhiM pariyariyA / maraNamuti avaMti-niyo vya vihaliyamaNussabhayA // 15 // anne puNa kusalamaIe, muNiyavisayatthasokkhaviguNatA / narasuMdaro vya daDhadhamma-baddhalakkhA lahuM honti // 16 // aha sUrateyarannA, vimhiyahiyaeNa pucchiyaM bhaMte! / ko'yamavaMtInAho, ko yA narasuMdaro eso // 1 // guruNA bhaNiyaM naravara!, kahemi samma tuma nisAmesu / dharaNiyalamaMDaNAe, nayarIe tAmalitIe // 18 // | kovammi jamo kittIe, ajjuNo bhuyajuyammi balabhaddo / ego vi aNego iva, rAyA narasuMdaro Asi // 19 // appaDimarUvakaliyA, rai vya lacchi vya pavaralAyannA / bhaiNI baMdhumaI se, ahesi daDhanehapaDibaddhA // 20 // sA ya visAlApurinAyageNa, rannA avaMtinAheNa / parameNa AyareNaM, pariNIyA patthaNApuvyaM // 21 // tA so tIe bADhaM, aNuratto majjapANavasaNe ya / Asatto aNavarayaM, divasAiM gameumA''raddho // 22 // tassa u pamAyadosA, rajje raTe ya sIyamANammi / payaipahANajaNehiM, sacivehi ya maMtiuM samma // 23 // tipyutto rajjammi, Thavio so puNa nisAe pAsutto / pauraM pAiya maharaM, devIe samaM niyanarehiM 24o 1. nIrajAH = karmamuktaH / 2. ukkoso = utkarSaH = ahaGkAraH / 144 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5125-5161 pallaMkaThio saMkeiehiM, neUNa ujjhio ranne / harihariNakolasaddula - bhillabhalluMkibahulammi | baddho ya uttarijje, leho' - NA''gamaNasUyago tassa / aha paccUse uvaladdha - ceyaNo vavagayamao ya pAsAI jA- paloyai, rAyA tA vatthaaMcalanibaddhaM / lehaM daThThe taM vA-iuM ca vinnAyaparamuttho bhAlayalaghaDiyabhiuDI, koyavasA''yaMbira'cchivicchoho / dasaNa'ggadaTThauTTho, iya bhajjaM bhaNiumA''Dhato o! peccha peccha pAvANa, maMtisAmaMtabhiccapamuhANa / niccaM kaovayArANa, niccaM dijjaMtadANANaM | niccama'puvvA'puvya-ppasAyavipphAriya'ppasiddhINaM / avarAhe vi hu niccuM, sapaNayadiTThIe diTThANa avibhinnarahassANaM, saMsaiya'tthesu pucchaNijjANaM / niyakulakamA'NurUvaM, evaMvihaceTThiyaM suyaNu ! manne sayameva muhammi, maccuNo pavisiuM samIhaMti / te pAvA kahamiharA, sAmiddohe maI hojjA tA tammuMDAI khaMDiUNa, mahimaMDalaM ahaM inhiM / maMDemi nisicare vi hu, tadIyapisieNa posemi tallohieNa taNhaM, avaNemi ya pUyaNAsamUhassa / kINAsassa va kuviyassa, majjha kima'sajjhamiha suyaNu ! // 34 // | emA''i jaMpamANo, avibhAviyaniyayadevyapariNAmo / rAyA baMdhumaIe, vinnatto maMjulagirAe deva! pasIyasu saMpar3a, muMcasu koyaM na esa patthAyo / samaociyaM hi savvaM, kIraMtaM bahuguNaM hoi tumama sahAo pabbhaTTha- laTTharajjo viratapayaI ya / kaha nAha! inhi sattUNa, vippiyaM kAumucchahasi tA Usugattamujjhasu, baccAmo tAmalittinayarIe / pacchAmo daDhapaNayaM, tattha ya narasuMdaranareMda paDiyannamimaM rannA, kameNa gaMtuM ca saMpayaTTAI / pattANi ya sAmaMte, nayarIe tAmalittIe // 33 // // 35 // // 36 // // 37 // mA // 39 // // 41 // ' // 42 // 545 // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // aha devIe bhaNiyaM, naravara ! tumamettha ThAhi ujjANe / ahama'vi kahemi gaMtUNa, bhAuNo tujjha AgamaNaM // 40 // jeNaM so harikarijoha - saMdaNuddAmaniyayariddhIe / AgaMtUNA'bhimuho, tumaM pavesei nayarIe evaM hou tti niveNa, jaMpie sA gayA nareMdaharaM / sIhAsaNe nisanno, diTTho narasuMdarI ya tahiM avitakkiyamA''gamaNaM, daThThe teNA'vi vimhiyamaNeNaM / uciyapaDivattipuvyaM, puTThA savvaM pittaM siTTho ya tIe tA jAva amugaTThANammi ciTThai niyo ti / to so savviDDhIe, tada'bhimuhaM paTThio jhati so puNa avaMtinAho, tabbelaM daDhachuhAe saMtatto / vAluMkikacchayammi, cibbhiDigAbhakkhaNanimittaM | coro vya avaddAreNa, pavisamANo u kacchaganareNa / mammapaese pahao, jaTThIe nira'NukaMpeNa | aha ghoraghAyavasanaTTha- ceyaNo vattiNI viINaMDato / kaTThaghaDio vva paDio, nicceTTho dharaNivaTThammi etthaM tarammi narasuM- daro nivo vijayarahabarA''rUDho / tassA'valoyaNaDatthaM, patto tammi paesammi navaraM taralaturaMgama- khurappahArUkkhaehiM reNUhiM / timirabhara'kkataM piva, tavvelaM nahayalaM jAyaM avaloyaNaviraheNa ya, nivarahatikkhaggacakkadhArAe / taha nivaDiyassa kaMTho, duhAkao avaMtinAhassa aha puvyuyadiTThe ThANagammi, bhaiNIyatiM apecchaMto / rAyA baMdhumaIe, vittaMtamimaM kahAver3a hA hA divya ! kimeyaM? ti saMbhamubbhaMtataralatAra'cchI / baMdhugiraM baMdhumatI, suNiUNa samAgayA jhati to avaloyaMtIe, suniuNadiTThIe naTTharayaNaM va / tama'vatthaM saMpatto, kahakahavi hu tIe so diTTho daThThe ca naTThajIyaM taM moggaracUriya vya dukkhatA / mucchAnimIliya'cchI, jhaDatti dharaNIyale paDiyA | pAsaparivattipariyaNa-kayasisiruvayAravigayamucchA ya / pammukkadIhapokkaM vilaviumevaM samAraddhA hA hA avaMtinaravara!, niruvayavikkamanihANa! pAveNa / evaMvihaM avatthaM, keNA'NajjeNa nIo si hA pANanAha! tumae, saggovagayammi maha apunnAe / ajja vi ya jIviyavve, vijjai nA''laMbaNaM kiMpi // 57 // hayadivya ! kiM na tuTTho, rajja'vahAreNa desacAeNa / suhijaNavioyaNeNa ya, jameyama'vi vavasio pAva! // 58 // he hiyaya! hINa! nigghiNa!, aNajja! yajjeNa kima'si nimmaviyaM ? | // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // suratejanarasundarayoH dRSTAntuH // 25 // // 26 // // 27 // rA // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // jaM na vilijjasi ajja vi, piyavirahahuyAsataviyaM pi | sA rAyasirI so bhaya -namaMtasAmaMtamaMDalo sAmI / tama'NannakAmiNIjaNa - kamaNIyaM tassa mai pemmaM taM ANissariyaM sayala-loyasAhAraNaM dhaNaM dhiddhI ! / naTTaM ekkapae cciya, savyaM gaMdhavyanayaraM va 1. vRtInAmantaH = vADonI vacamAM / 145 // 59 // // 60 // // 69 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5162-5166 suratejanarasundarayoH dRSTAntaH ANaMdasaMdisuMdara-muheMdumaDavaloiu ca devassa / kahaminheiM pecchissaM, thuDukiyAI khalu muhAI // 62 // kaha vA devapasAeNa, vivihakIlAhiM kIliUNinhi / ruddhapayArA riuge-hiNi vya vasihaM paragihammi // 3 // emA''i vilavamANI, karatADaNadaliyapINathaNavaTThA / viluliyakuMtalabhuyautta-rijjaparigaliyavalayA ya // 64 // appANaM suciraM jhUriUNaM, taM kiMpi sogasaMbhAraM / hiyayammi uvvahaMtI, narasuMdararAiNA bahuso // 65 // vArijjaMtI vi bahu-ppayAravayaNehiM bhattuNA samagaM / jAlADaulammi jalaNammi, niyaDiyA sA payaMgi v // 66 // aha saMvegovagao,rAyA narasuMdaro viciMtei / aviciMtaNIyavA, dhiddhI pamA bhavassa ThiI // 6 // jattha suhI vi hu duhio, niyo vi roro sumittama'vi sattU / saMpattI vi viyattI, pariNamai nimesamite vi // 68 // kahamahuNa cciya tIe, cirakAlAo samAgamo jAo / kahaminheiM pi viogo, dhirautthu saMsAravAsassa // 69 // manne karikannasuriMdacAva-taDicAvaleNa nimmaviyaM / vatthu samatthaM etthaM, teNaM khaNadiTThanaTuM taM // 70 // evaMvihe ya kahamiha, khraNama'pi nivasaMti muNiyaparamatthA / vIsatthA sagihesuM, ahaha! mahA ghiTThimA tesiM // 1 // iya saMsAraviratto, sa mahAsatto suyaM niyayarajje / ThaviUNa kyA'NasaNo, suhammi bhAvammi paDhto // 72 // savvannusAsaNammi, bahumANama'puvamuvyahaMto ya / mariUNa baMbhaloe, bhAsurarUvo suro jAo // 73 // tatto ya uttarottara-visohivasao sa kai vi bhavagahaNe / narasurasirima'NubhaviuM, paramasuhaM sivapayaM patto // 4 // evama'vaMtIvaiNo, ranno narasuMdarassa vi ya cariyaM / jaM pucchiyamA''si tae, naravara! tamasesama'vi siTuM // 75 // soccA ya imaM paDivakha-pakvanikkhittaasuhakAyavyo / taha kaha vi payaTTasu sUra-teya! jaha sUrateo si // 76 // | evaM guruNA kahie, rAyA paramullasantasaMvego / devIe dhAriNIe, saha pavvaio gurusamIve // 77 // ahigayasutta'tthANa ya, paidiNavaDDhetasuddhabhAvANa / aiArakalaMkavimukka-sAhukiriAraiparANa 78 // chaTThaTThamA''iNi?ra-tayovihANekkabaddhalakkhANaM / doNhaM pi tesi apamatta-yAe voleMti diyahAI // 79 // | aha aNNayA kayAI, sa mahappA vivihadUradesesu / viharittA saMpatto, nayarammi hatthiNAgapure 80thI thIpasupaMDagarahie, Thio ya egassa gahavaissa ghare / oggahamaDaNujANAviya, vAsAyAsassa karaNatthaM // 81 // sA vi hu ajjA kahama'vi, viharatI tattha ceva nayarammi / vAsAkAlaM kAuM, vutthA uciyappaesammi // 82 // tesiM ca samaNadhamma, pAlitANaM visuddhacittANaM / jo vittaMto jAo, tattha pure taM NisAmeha // 83 // najjiya-kaberavihavassa vinhanAmassa / ibbhassa sao datto ti, vissao mayaNapaDirUvo // 84 // nIsesakalAkusalo, vivihavilAsA''lao vimalasIlo / viusavayassAuNugao, 'naDapecchaNayaM gao daDheM // 5 // tattha ya visaTTakaMdoTTa-dIhara'cchI rai vya paccakkhA / diTThA naDasya dhUyA, taduvari rAgo ya se jAo // 86 // tavyelaM ciya aviAriNa, AjanmakAliyakalaMkaM / niyayakulassa sa dUra, ujjhiyalajjo gihe gaMtuM // 7 // taM ceva sumaramANo, jogi vya niruddhasesavAyAro / matto vya mucchio iva, gharegadese Thio vijaNe // 8 // Apucchio ya piuNA, vaccha! kimevaM tuma ayaMDe vi / karacaraNacaMpio caMpa-go vya najjasi sirImukko // 89 // kiM rosavasA kiM vADa-vamANao kiMva kahiMvi paDibaMdhA / evaM vaTTasi puttaya!, kahesu jA taduciyaM kuNimo // 10 // datteNa jaMpiyaM tAya!, kiMpi na muNemi kAraNaM samma / navaraM annANaM aNu-bhavAmi pIlijjamANaM va // 11 // to Adanno seTrI, kayA ya tappasamaNe bahauvAyA / na ya thevo vi ha jAo, paDiyAro aha yayassehiM // 12 // |pecchaNayadiTThanaDadhUya-pehaNuppannarAgavuttaMto / siTTho seTThissa tao, so ciMteuM samADhato . // 13 // ahaha kulINatammi vi, paDikhalaNaparammi suMdaravivege / pabhayaMte vi sa ullasai, ko vi jIvassa ummAo // 94 // jeNa na gaNei guruNo, na loyalajjaM na dhammaviddhaMsaM / no kittiM no baMdhuM, no duggaipaDaNapaDighAyaM // 95 // tA kiM remi evaM, Thiyassa eyassa mUDhahiyayassa / natthi sa ko vi uvAo, jo loyadugassa aviruddho // 16 // taha vi hu sukulapasUyAu, kannagAu maNoharaMDagIu / daMsemi imassa maNo, jar3a puNa viramai kahavi tatto // 9 // evaM vibhAviUNaM, nidaMsio kannagAjaNo tassa / naDadhUyAhariyamaNo, khivai na so tattha cakkhu pi // 98 // to acikiccho tti vibhA-viUNa so seTThiNA kao siDhilo / ujjhiyalajjeNa tao, teNaM dAuM naDANa thnn||19|| | 1. vatsyAmi = maiM rhuNgaa| 146 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5200-5234 // 1 // En // 7 // dvitIyazayyAdvAram - girisuyajugaladRSTAntaH | pariNIyA sA kannA, ahaha! akajjaM kayaM ti nayare ya / savvattha vi vitthario, loya'cavAo apaDighAo // 5200 / jaNamuhaparaMparAe, soUNa imaM ca Isi rAgavasA / jaMper3a sUrateo, savimhayaM natthi rAgassa nUNama'sajyaM kiMcivi, kahamiharA pavarakUlapasUo / evaMvihaM akajjaM, kAuM vavasejja sa varAgo tIe vi sAhUNIe, vaMdaNavaDiyAe AgayAe tahiM / vittaMtamimaM soccA, bhaNiyaM IsiM paosavasA bho! hou hINajaNasaMkahAe, niyakajjasAhaNe jayaha / mayaNavasANama'kiccaM sulahaM ciya kimiha vayaNijjaM // 4 // iya saMkahAe, muNiNo, suhumo rAgo tavassiNIe vi / suhumapaoso Ao, pamAyao taM ca gurumUle // 5 // sammama'NAloitA, tavvasao nIyagoyamuvaciNiuM / pajjaMtammi mayAI, kAUNaM aNasaNavihANaM uvavannANi ya devattaNeNa, sohammadevaloyammi / ghusiNaghaNasAranibbhara - sorabhapabbhArabhariyammi uvabhuMjiUNa tattha ya, paMcapayArAI visayasokkhAI / so sUrateyajIyo, caviUNaM ibbhavaNiyagihe puttatteNavavanno, devI vi hu laMkhagassa gehammi / dhUyateNuvavannA, kayaM ca dohi vi kalAgahaNaM pattANi ya tAruNNaM, na ya kahana'vi tassa juvaiyaggammi / uppajjai rAgamaI, tIe vi hu purisayaggami // 10 // evaM ca tesi vaccaMtayammi, kAlammi egayA kahavi / tuDijogA saMjogo, jAo acvaMtarAgo ya datteNa va teNa tao, mayaNahuyAsaNatavijjamANeNa / vArijjaMteNa vi jaNaNi jaNagapamuhehiM sayaNehiM naDabhUridANapuvyaM, uvvUDhA sA vimukkalajjeNa / ujjhiyagiho ya aha so, naDehiM saha bhamiumA''datto suciraM ca dUradesaM'taresu, bhamirassa kahavi se jAyaM / muNidaMsaNamIhA'poha-bhAvao jAisaraNaM ca aha sumariyapuvyabhavo, sa mahappA ujjhiuM visayasaMgaM / pavvajjaM paDivanno, patto aMte ya devataM " suratejanarasundarayoH dRSTAntaH samAptaH " // 8 // zaba // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // iya akayapaDivihANaM, aiyAraM thoyama'vi muNeUNa / kusalapaDikhalaNapaDuyaM, pariNatikaDuyaM ca kusalamaI // 16 // puvyapavaMciyavihiNA, taha kahavi hu kuNai attaNo sohiM / jaha sukkajjhANa'ggIe, daDDhanIsesakammavaNo // 17 // loya'ggamatthayamaNI, siddho buddho niraMjaNo / savyanU savyadarisI ya, aNaMtasuhavIrio akkhao nirujo nicco, kallANI maMgalA''lao / apuNanbhU sivaM ThANaM, ubei apuNA''gamaM | evaM pavayaNasAyara - pAragao so caritasohIe / pAyacchittavihannU, kuNai visuddhaM tayaM khavagaM eyArisassa gaNiNo, asai uvajjhAyamA''ipAmUle / sohejjA appANaM, khavago ArAhaNAkaMkhI paDisevaNA'iyArA, jar3a vIsariyA kahiM pi hojjAhi / salluddharaNanimittaM tavvisae iya bhaNeyavyaM je me jANaMti jiNA, avarAhA jesu jesu ThANesu / te haM Aloemi, uvaTThio savyabhAveNaM evaM AloiMto, gAravarahio visuddhapariNAmo / vissumariyA'carAhu - tthapAyapasaraM pi paDihaNai | iya pAyakalilajalavibbhamAe, saMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara - kusumiyayaNarAitullAe ArAhaNAe paDidAra - navagamaie mamattavocchee taie dAre Alo - yaNAvihANaM paDhamadAraM puvyudaMsiyavihiNA, kayasohI vi hu na jaM viNA khavago / pAvar3a samAhima'ha taM, sejjAdAraM parUyemi // 27 // " dvitIyazayyAdvAram " // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // -- - sejjA bhannar3a vasahI, taM puNa kharakammiyANa corANa / vesANa macchabaMdhANa, loddhayA''INa pAvANa | hiMsaga - asabbhabhAsaga - kIvANaM kAmuyA''iyANaM ca / loyANa pADiyese, no paDiyAhejja khavagakae | mA asamaMjasasaddA''iyANa, savaNA''r3aNA u khavagassa / evaMvihasejjAe, hojja samAhIe vAghAo kucchiyasaMsaggIe, bhAviyamaiNo vi bhAvapariyato / saMpajjai etto cciya, paDisiddhA pAvasaMsaggI asuhasuhasaMgavasao, dIsaMti ya payaDameva dosaguNA / terikkhajoNiyANa vi, girisuyajugalaM ihaM nAyaM "girisuyajugaladRSTAntaH" | viMjhamahAgiriparisara- saratasariyAsahassaramaNijjA / kulaDeva viDavaruddhA, aDavI kAyaMbarI asthi niMbaM'bajaMbujaMbIra- sAla aMkollaveNuseluyA / sallaimoyaimAlaya - baulapalAsA karaMjA ya 1. pADivese = saMnidhau = paDozameM 147 n // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 55 reko n Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5235-5272 puMnAganAgasIvanni - sattavannappamukkharukkhagaNA / rehaMti jattha maMsala mA // 38 // // 39 // // 43 // // 44 // // 45 // "jo // 47 // // 48 // // 50 // parimalakusumehiM saMchannA tattha ya dIharavaDaviDavi - koDare sur3agA suge doNNi / aviNaTThalaTThadehe, samuciyasamayammi u pasUyA | pakkhA'nilapaidiNacUNNi-dANao vaDDhiyA ya te tIe / theyovaladdhanahagama - sAmatthA avaradiyahammi cAvallayAe tatto, uDDittA jAva gaMtumA''raddhA / dubbalapakkhattaNao, tA paDiyA addhamaggammi taddesamA''gaehiM, aha ego tesi tAyasehiM saha / nIo AvAsammi, iyaro bhillehiM pallIe 'haNa chiMda bhiMda maMsaM, asasu lahuM lohiyaM piba imassa' / iccA''iduTThavayaNAI, bhillapallIThio kIro // 40 // | paikhaNama'virAmaM ciya, suNamANo tammaNo daDhaM jAo / iyaro ya tAvasANaM, karuNArasiyaM'takaraNANa // 41 // ' mA mA mAraha jIve, kuNaha dayaM paMthiyA''iNo duhie / aNukaMpaha' iccA''i-vayaNehiM bhAvio bADhaM // 42 // evaM baccaMtammi, kAle egammi avasare rAyA / nAmeNa kaNagakeU, vasaMtapuranayaravatthavvo vivarIyasikkhaturageNa, sigghavegeNa avahaDo iMto / bhillasueNaM tarusihara - saMThieNaM kahavi diTTho aha pAvabhAvaNAbhAvieNa, teNaM payaMpiyaM re re / bhillA ! dhAvaha geNhaha, sigghamimaM naravaI jaMtaM eyassa divyamaNikaNaga- rayaNA'laMkArama'vaharaha turiyaM / iharA pecchaMtANa vi, tumhANa palAyaNe laggo' | desammi jattha vihagA vi, erisA dUrao sa motavyo / ii cintiUNa rAyA sigghaM tatto avakkato patto ya tAvasA''sama - samIvadesammi kahavi tuDijogA / iyarasugeNaM daTThUNa, mahuravANIe to bhaNiyaM haMho tAyasamuNiNo !, turaMgahario narA'hivo eso / ei caurA''samagurU, tA kuNaha imassa paDivatiM // 49 // |tavyayaNeNa ya savvASS - yareNa niyayA''samammi naranAho / neUNa tAvasehiM, uvayario bhoyaNA''IhiM aha vIsatthasarIro, vimhaiyamaNo nivo sugaM bhaNai / tullammi vi tiriyatte, visarisasIlattaNaM kiM bhe // 51 // jeNaM saM bhillapallI - sugo tahA niThuraM payaMper3a / tumama'vi evaM maMjula - girAe ullavasi hiyameva // 52 // tAhe sugeNa siddhaM, egA jaNaNI piyA vi ekko ya / mama tassa ya navaraM so, nIo pallIe bhillehiM // 53 // ahama'vi muNIhiM niyaniya - saMsaggasamubbhayA ya guNadosA / saMjAyA amhANaM, payaDaM tumae vi diTThamimaM // 54 // evaM jar3a tiriyANa vi, saMsaggivaseNa dosaguNasiddhI / loyammi vi supasiddhA, tA na kahaM taveNa kisiyassa // 55 // dura'NucaramuttimaTTha, pasAhiuM ujjayassa khavagassa / duTThajaNapADiveseNa, hojja sajjhANavigghA''I suTTu visamI vi suThu vi, damI vi suThu vi paNaTTamANo vi / kiM cojjaM kalusijjai, kusiiljnnsnnihaannenn||57|| kalaho bolo jhaMjhA, vAmoho saMkaro mamattaM ca / jhANa'jjhayaNavighAo, na'tthi vivittAe basahIe tamhA maNakhohakaro, paMciMdiyagoyaro jahiM Natthi / ciTThau tattha tigutto, khavago suhajhANasaMjutto uggamauppAyaNaesaNAhiM suddhAe aparikammAe / vasaIi asaMsattAe, nippAhuDiyAe sejjAe ghaNakuDDe sakavADe, gAmabahiM bAlavuDDhagaNajoge / ujjANaghare ThAyar3a, selaguhAe ya sunnaghare do tinni ya vasahIo, lejjA suhaniggamappavesAo / kaDacilimiNijuttAo, dhammakahAmaMDavajuyAo egattha Thave khavagaM gacchaTThiyasAhuNo ya annattha / mA hojja bhoyaNaruI, khavagassA''hAragaMdheNa pANA''INi vi tahiyaM, Thavejja jammi niejja no khavago / na ya apariNayA muNiNo, kamhA naNu bhannai nimittaM // 64 // asamAhiyassa khavagassa kahavi mA pecchiUNa dijjaMtaM / asaNA''I muddhANaM, taduvari appaccao hojjA // 65 // | cirabhavaparaMparApari-ciyattaNeNA'vi kahavi mA giddhI / pAubbhavejja sahasA, khavagassa mahANubhAvassa ArAhaNAmahoyahi-taDapattassA'vi khayagapoyassa / AvaDai kahavi viggho vi, jeNa teNesa jato tti iya dhammasatthamatthayamaNIe, saMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara - kusumiyayaNarAitullAe ArAhaNAe paDidAra - navagamaie mamattayocchee / taie dAre bIyaM bhaNiyaM sejja tti paDidAraM // 56 // dazA // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // tRtIyasaMstArakadvAram // 35 // // 36 // 'tRtIyasaMstArakadvAram ' sejjAe jahuttAe vi, hojja saMthAragaM viNA na raI / ArAhagassa tamhA, taddAramiyANi kittemi puvyaM pavaMciyAe, sejjAe jattha kira paesammi / mUsagarayaukkerassa, natthi thevaM pi uddavaNaM UsatusArA''INaM, na viNAso na ya paIvavijjUNaM / na ya pabalappavaNANaM, pAINapaDINapabhiINaM // 58 // // 59 // // 60 // // 61 // // 62 // // 70 // // 71 // // 72 // 148 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5273-5310 tRtIyasaMstArakadvAram // 78 // // 79 // // 80 // 585 // 85 // // 6 // // 89 // na ya saMghaTTo bIyANa, sAlipamuhANa neva hariyANaM / novaddavaNaM pi pipIli-yA''iyANaM tasajiyAgaM // 73 // amaNunnadavyagaMdhA -''iNo ya asamAhikAriNo na jahiM / tattha ghasabhilugarahie, hiyae khavagassa payaIe // 74 // puDhavIsilAmao vA, phalahamao taNamao ya saMthAro / kIrai samAhiheuM uttarasira ahava puvyamuho // 75 // tattha ya phAyadese, same ajhusire ya bhUmisaMthAro / apphuDiyaasaMsatto, samapaTThisilAmao hoi // 76 // nicchiDDaganikkaMpo, lahuo egaMDagio ya phalahamao / nissaMdhI 2 appollo, taNasaMthAro bhavati mauo // 77 // eso puNa saMthAro, ubhaokAlapaDilehaNAsuddho / juttapamANaviraio, Aruhiyavyo tigutteNa nissaMgayAe liMgaM, bhaNiyA ee vi davvasaMthArA / muNiNo bhAvasamAhIe, kAraNatteNa aha tattha saMlINayAThiya'ppo, saMvegaguNa'nnio ya takkAlaM / saMthArammi nisanno, viharar3a saMlehao dhIro aha daDhakaDhiNattaNao, taNasaMthArA''iesu khavagassa / ciTThiuma'pArayaMtassa, hojja jar3a kaha vi asamAhI // 81 // tA tattha pattharijjaMti, egadugamA''iyA vi se [kathA] kappA / avavAeNaM tA jA, pAvAragatUlimA''I vi|| 82 // evama'NegapayAro, yutto davyaM paDucca saMthAro / taM ciya aNegabheyaM, jANasu bhAvaM puNa paDucca rAgaM dosaM mohaM, kasAyajAlaM ca dUramujjhito / saMpattaparamapasamo, Aya cciya hoi saMthAro sAvajjajogavirao, saMjamasAro tiguttigutto ya / samiya'ppA bhAvajaI, Aya cciya hoi saMthAro | nimmamanira'haMkAro, samataNamaNileTThakaMcaNo dhaNiyaM / muNiyaparama'tthasAro, Aya cciya hoi saMthAro jassa pare sayaNe vA, mite sattummi appaparavisae / paramasamayA hu so cciya, AyA saMthArao neo // 87 // jassa piyavippiyapare, pare samukkarisama'hava avakarisaM / na maNo maNayaM pi hu bhayai, tassa AyA hu saMthAro // 88 // davye khete kAle, bhAve paDibaMdhavajjaNujjutto / sattesu mettisAro, Aya cciya hoi saMthAro | sammattanANacArita - lakkhaNA mokkhasAhagaguNA je / etthe khu saMtharijjaMti, teNa AyA hu saMthAro aniruddhA''savadAro, appANaM na ya dharei sArammi / Aruhai ya saMthAraM, avisuddho tassa saMthAro jo gArayehiM matto, necchai AloyaNaM gurusagAse / Aruhai ya saMthAraM, suvisuddho tassa saMthAro jo puNa pattabbhUo, karer3a AloyaNaM gurusagAse / Aruhai ya saMthAraM, avisuddho tassa saMthAro savyavigahAvimukko, sattabhayaTThANavirahio dhImaM / Aruhai ya saMthAraM, suvisuddho tassa saMthAro navabaMbhaceragutto, jutto jo dasavihe samaNadhamme / Aruhai ya saMthAraM, suvisuddho tassa saMthAro aTThamayaTThANavisaMThulassa, nidvaMdhasassa luddhassa / uvasamaviuttacittassa kAhii kimiha saMthAro rAgI dosI mohI, kohI mANI ya mAyavaM lobhI / jo so saMthArattho vi, neya saMthAraphalabhAgI aniruddhajogapasaro, savvaM'gaM jo asaMvuDa'ppA ya / paramatthasArarahio, kaha so saMthAraphalabhAgI jar3a tA guNarahio vi hu, saMthArattho samIhae mokkhaM / to pahiyadamagasevaga -jaNANa paDhamaM havau mokkho // 99 // bajjhaM taraguNahINo, bajjhaM taradosadUsiya'ppA ya / saMthArattho na vi theva - ma'vi phalaM lahai sa varAo // 5300 // bajjhaMDataraguNakalio, bajjhaMDataradosadUkhattI ya / saMthAraga'NuvaviTTho vi, iTThaphalabhAyaNaM hor3a gAravatigeNa rahio, tidaMDaparimoDaNe pahiyakitI / jo ya nirA''saMsamaNo, saphalo khalu tassa saMthAro // 2 // chakkAyarakkhaNa'TThA, niviTThaceTTho paNaTThaaTThamao / visayasuhanippivAso, jo so saMthAraphalabhAgI samaNo samAhiyamaNo saMjamatayaniyama jogajuttamaNo / saparakasAyapasamaNo, jo so saMthAra phala - bhAgI suvihiyaguNavitthAraM, saMthAraM je lahaMti sappurisA / tehiM jiyalogasAraM rayaNA''haraNaM kayaM hoi savvaMsahattasannAha-vihiyasavvaM'garakkhaNo khippaM / sammannANA''iguNo, mohamahAparaNavamAlo // 90 // // 91 // // 92 // Kn // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // // 98 // // 1 // | aiyAramalavivajjiya- paMcamahavyayagaiMdamA''rUDho / patthuyasaMthAraraNaM' - gaNA''yalIlilasamANo ya | uvasaggaparIsahusuhaDa - ubbhaDaM pabalakammariuseNNaM / nijjiNiUNaM gehar3a, vIro ArAhaNapaDAgaM sammattabhUmigAe, visuddhasaddhammaguNataNesuM ca / pasamaphalage va suvisujjha - mANalesAsilAe vA saMthArai appANaM, kAuM saMlehaNaM paraM AyA / jamhA tiguttigutto, tA so cciya hoi saMthAro 1. hitade / 2. appolo = zuSirarahitaH / 3. Aya = AtmA / 149 // 84 // // 4 // // 5 // En // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5311-5346 gajarukumAladRSTAntaH - arNikAputrasya dRSTAntaH kiMcana vi kAraNaM taNamao, saMthAro na vi ya phAsuyA bhUmI / appA khalu saMthAro, bhavati visuddhaM mrNtss||11|| ce, pANesa ya taha ya bIyahariesa / tassa bhaye saMthAro, tiviheNa vi jo asNbhNto||12|| aggiudagapANA''isu, jahAkameNaM bhavaMti AharaNA / gayasakumAla'nniyasuya-cilAiputtA''iNo dhIrA // 13 // tahAhi "gajasukumAladRSTAntaH" bAravaIe nayarIe, ahesi kanho ti pacchimo vinhU / jAyayakulekakeU, bharaha'ddhavasuMdharAnAho // 14 // gayasukumAlo nAmeNa tassa, AsI kaNIyaso bhAyA / so ya aNicchaMto vi hu, jaNaNijaNaddaNapamoknehiM // 15 // sayaNehiM somasammADa-bhihANavippassa saMtiyaM dhUyaM / pariNAyio vi souM, dhamma jiNanemipAsammi // 16 // navajovvaNo vi kAmovamo vi, khaNanassaraM jayaM nAuM / pavyajaM paDivanno, carimasarIro mahAsatto // 17 // viharai purA''garA''isu, jiNeNa saddhiM paNaTThabhayamoho / cirakAlAo puNaravi, nayariM bAravaimaDaNupatto // 18 // revayagirimmi ya jiNo, samosaDho tiyasaviraiosaraNo / gayasukumAlamuNI puNa, paDimAe Thio samANammi // 19 // aha kahavi taM paesaM, patteNaM teNa somasammeNa / so esa majjha dhUyA, pariNitA ujjhiyA jeNaM // 20 // ii jAyativvakoveNa, haNiukAmeNa tassa sIsammi / kAUNa maTTiyAe, pAlI bhariyA ciya'ggIe // 21 // tAhe gayasukumAlo, DajhaMto teNa sIsajalaNeNa / ApUriyasuhajhANo, aMtagaDo kevalI jAo // 22 // iya aggI saMthAro, imassa eto ya salilasaMthAro / jassADahesi sa sIsai, anniyaputto muNivariMdo // 23 // ___"arNikAputrasya dRSTAntaH" - siripupphabhaddanayare, payaMDariupakkhadalaNadullalio / AsI mahAnareMdo, nAmeNaM pupphakeu ti 24 devI se pupphavaI, tIe puNa jamalagataNuppanno / putto'tthi pupphacUlo, dhUyA puNa pupphacUla ti // 25 // tANi ya paropparaM gADha-paNayavaMtANi pecchiuM rannA / aviyogakae pariNA-viyANi annonnameya tao // 26 // pupphayaI teNaM ciya, nivveeNaM pavajjiuM dikkhaM / devattaM saMpattA, aha sA kuNAe sumiNammi keraLa narae nerar3ae vi ya, darisai taha tikkhadukkhasaMtatte / paDibohaNaDaTThayA suha-suttAe pupphacUlAe 28nA aha te bhIsaNaruve, daTuM sA jhatti jAyapaDibohA / sAhei narayavittaM, naravar3aNo so vi vAhariuM // 29 // pAsaMDiNo asese, pucchai devIe paccayanimittaM / bho! kerisayA narayA, taha tesu duhaM? ti sAheha // 30 // niyaniyamayA'NuruyeNa, tehiM siTTho ya narayayittato / navaraM no paDiyanno, devIe taya'Nu bhUvaiNA // 31 // anniyaputtA''yariyo, bahussuo vissuo ya thero ya / vAhariUNaM puTTho, jahaTThio teNa siTTho ya // 32 // to bhattinibhAe, bhaNiyaM devIe pupphacUlAe / kiM bhayavaM! tumae vi hu, TThio sumiNammi eso tti // 33 // guruNA bhaNiyaM bhadde!, jiNiMdasamayappaIvasAmatthA / taM Natthi jaM na najjar3a, kettiyamettaM narayavittaM // 34 // avarasamae ya tissA, tIe jaNaNIe daMsiyo saggo / suviNammi vimhayA''yaha-vibhUirehaMtasuraniyaro // 35 // puvvaM piva puNaravi patthiveNa, tA jAva pacchio sarI / teNA'vi tassaruvaM. niveDayaM hai calaNesu NivaDiUNaM, bhattIe jaMpiuM samADhatA / kaha hojja nayadukkh, kaha vA surasokkhasaMpattI // 37 // guruNA bhaNiyaM bhadde!, visayapasattippamokkhapAvehiM / pAvijjai narayaduhaM, taccAgeNaM ca saggasuhaM 28 tAhe sA paDibuddhA vi, samma mottUNa visayavAsaMgaM / pavvajjAgahaNautthaM, Apucchar3a patthivaM tato // 39 // annattha vihariyavyaM, tumae Na kayA vi ii painnAe / kahakahavi aNunnAyA, naravar3aNA virahavihureNa // 40 // ghettUNa ya pavvajja, vicittatavakammanimmahiyapAtyA / "oma" ti dUradese, pesiyanIsesasIsassa // 41 // jaMghAbalaparihINassa, tassa egAgiNo Thiyassa tahiM / sUrissa asaNapANaM, nivabhavaNAo paNAmei 42 evaM vacvaMtammi, kAle acvaMtasuddhapariNAmA / niddhaNiyaghAikammA, sA pattA kevalAuDaloyaM 4rA puvyapavattaM viNayaM ca, kevalI amuNio na laMgher3a / ii sA puvyakameNaM, guruNo asaNA''i uvaNer3a // 44 // egammi ya patthAve, siMbheNaDabbhAuDahayassa sUrissa / jAyAe tittabhoyaNa-vaMchAe uciyasamayammi // 45 // tIe ya tahacciya pUriyAe, vimhaiyamANaso sUrI / bhaNai kahaM nAyamiNaM, mama mANasiyaM tae ajje! // 46 // * 150 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5347-5383 caturthaHniryAmakadvAram . jaM uvaNIyaM aidullahaM pi, bhojjaM akAlaparihINaM / tIe bhaNiyaM nANeNa, keNa? paDiyAyarahieNa // 47 // | dhI! dhI! mae aNajjeNa, kahamimo kevalI mahAsatto / AsAio ti sogaM, to sUrI kAumA''raddho // 48 // mA muNiyara! kuNa sogaM, amuNijjato hu kevalI vijao / puvyaTTiiM na bhiMdai, evaM tIe ya paDisiddho // 49 // cirasucariyasAmanno yi, kiM na nivvuima'haM lahissAmi / ii saMsayaM kuNaMto ya, tIe sUrI puNo bhaNio // 50 // |saMdehaM kIsa muNIsa!, kuNasi nivvuikaeNa jeNa lahu~ / surasariyamuttaraMto, kAhisi kammakkhayaM tuma'vi // 51 // evaM nisAmiUNaM, sUrI nAvAe Aruhiya gaMgaM / ailaMghiuM pavatto, paratIragamA'bhilAseNa // 52 // NavaraM jato jato, sa nisIyai kammadosao so so / nAvAdeso majjai, surasarisalilammi atthAhe // 53 // savvaviNAsaM AsaMkiUNa, nijjAyagehiM to khitto / anniyaputtA''yariyo, nAvAhito salilamajjhe // 54 // aha paramapasamarasapariNayassa, supasannacittavittissa / savvappaNA niraMbhiya-nIsesA''savaduvArassa // 55 // davyeNaM bhAveNa ya, paramaM nissaMgayaM uvagayassa / suvisujjhamANadaDhasakka-jhANanimmahiyakammassa // 56 // jalasaMthAragayassa yi, acvaMtaniruddhasavvajogassa / maNavaMchiya'tthasiddhI, jAyA nivvANalAbheNaM // 57 // | evaM jalasaMthAraya-mA''sajja'nniyasuo sama'NusiTTho / tasasaMthAragavisae ya, saMsio cciya cilAisuo // 58 // annattha vi jo jammi, samabhAvA pAuNejja pajjate / susamAhiM so savyo, nAyavyo tassa saMthAro // 9 // iya saMthAragao so, aNuttaraM tavasamAhimA''ruDho / papphoDato viharai, bahubhavabAhAra kamma // 60 // cakkINa vi na ya suhaM taM, na taM suhaM sayalasuravarANaM pi / jaM davyabhAvasaMthA-ragatthamuNiNo arAgassa // 61 // evaM saMthAragato, gao vya ciraruDhakammadumagahaNaM / cUraMto caraNeNaM, carejja nira'vajjatarajogo // 62 // iya mayaNabhuyagagarulovamAe, saMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara-kusumiyavaNarAitullAe // 63 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie mamattayocchee / taie dAre bhaNiyaM, taiyaM saMthArapaDidAraM m64 // taha saMthAragayassa vi, nijAmagamaMDatareNa na samAhI / saMpajjai khavagassA, tA taddAraM nidaMsemi // 65 // 'caturthaH niryAmakadvAram' - | aha so kayasaleho, nihayaparIsahakasAyasaMtANo / chattIsaguNovee, pacchittavisArae dhIre // 66 // paMcasamie tigutte, aNissie rAgadosamayarahie / kaDajogI kAlannU, nANacaraNadaMsaNasamiddhe maraNavihikAlakusale, iMgiyapatthiyasahAyavettAre / yavahAravihivihannU, abbhujjayamaraNasArahiNo akkhaliyA''iguNa'nniya-duvAlasaMgIsuekjalanihiNo / niyanijjAmagaguruNo, maggejjA nijjavagamuNiNo // 69 // to tesiM sUrINaM, payamUle pavayaNappaIvANaM / paDibajjejja mahatthaM, dhIro abbhujjayaM maraNaM / // 70 // aha tassa appaniddA, saMviggA'vajjabhIruNo dhIrA / pAstthosannakusIla-ThANaparivajjaNujjamiNo // 1 // khaMtikhamA maddaviyA, asaDhaalolA ya laddhisaMpannA / asadaggAhavimukkA, dakkhA susarA mahAsattA . // 72 // sutaDatthaapaDibaddhA, nijjarapehI jiiMdiyA dNtaa| koUhalavippamukkA, piyadaDhadhammA saucchAhA // 73 // AgADhamaNA gADhe, saddahaganiveyagA ya saTTANe / chaMdanna pacvaiyA, paccakkhANammi ya vihannU // 74 // kRpyA kappe kusalA, samAhikaraNujjayA suyarahassA / muNiNo aDayAlIsaM, gurudinnA hoMti nijjavagA // 5 // |tahAhiuvvatta' dAra' saMthAra', kahaga vAI ya aggadArammi / bhatta' pANa uccAra' viyAre, kahaga" disAsu ca cau curo||6|| uvyattaNapariyataNa-saMcAraNapamuhamaMDagaparikamma / acvaMtakomalakarA, kareMti cattAri khavagassa // 77 // saMcArijati utthaMghio hu, aha jai sa nA'hiyAser3a / saMthAragaTThio cciya, tA saMcArijae tehiM // 8 // abbhaMtaradArammi, cauro ciTThati sammamavauttA / cattAri ya saMthAraM, raiMti paDilehaNApuvvaM // 79 // | avyAviddhama'vicyA-miliyamavaliyamaNahiyamaDaNUNaM / avilaMbiyamajaduyama'mi-liyama puNaruttaM sughosaM c||80|| phuDavannama'NucccamaNIya-maDaNalIyaM taha ya sAuNuNAyaM ca / suddhaM sapariccheyaM, jaha hoi tahA asaMdiddhaM // 81 // khavagassa kaheyavvA u, sA kahA jaM suNittu so samma / cayai visotiyabhAvaM, vaccai saMveganivveyaM // 82 // cattAri vAjhamuNiNo, khalaMti parivAiNo payaMpate / aggaduvAre cauro, tavassiNo ThaMti uvauttA // 83 // 151 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5384-5417 paJcamadarzanadvAram maggaMti aNubbiggA, pAuggaM bhoyaNaM ca cattAri / chaMdiyama'vagayadosa, amAiNo laddhisaMpannA // 4 // cattAri jaNA pANaga-muvakappeMti a gilANapAuggaM / ujjhaMti a uccAraM, cauro khavagassa muNivasabhA // 85 // cauro cayaMti vihiNA, pAsavaNaM khelamallagA''I ya / bAhimmi dhammakahiNo, gIyatthA ThaMti cattA causu vi disAsu cauro, sahassamallA tavassiNo ThaMti / iya nijjayaMti khavagaM, aDayAlIsaM tu nijjvgaa||8|| jo jArisao kAlo, bharaheravaesu hoi vAsesu / te tArisayA taiyA, aDayAlIsaM tu nijjavagA // 8 // kAlA'NusArao puNa, cauro cauro kameNa hAvejjA / jA cauro ahavA do, hoti jahanneNa nijjavagA // 89 // bhaNiyaM ca"jo jArisao kAlo, bharaherayaesu hoi vAsesu / te tArisayA taiyA, duve jahanneNa nijjavayA" // 10 // | ego khavagaM paDicarai, pAsavattI sayA vi apamatto / bIo tadappaNociya-masaNA''I maggai payao // 91 // jar3a puNa egAgi cciya, kahaM pi khavagassa hojja nijjavao / tA so sanimittaMpi hu, bhikkhaDbhamaNA''i akunnNto||92|| appANaM pariveyai, tabvivarIyattaNeNa khavagaM vA / tacvAge ya avassaM, dUraM catto samaNadhammo // 13 // jaM sevejja akappaM, kujjA vA jAyaNAi uDDAhaM / tanhAchuhAibhaggo, khavago nijjavagavirahammi // 94 // asamAhiNA va kAlaM, rejja baccejja duggaIe vi / teNa jahaNNeNa vi hoMti, dunni khavagassa nijjavayA // 95 // | kiMca|saMlehagaM suNettA, juttAruDayArehiM nijjavijjataM / savvehi vi gaMtavyaM, jaIhiM iyarattha bhayaNijjaM // 96 // saMlehagassa mUlaM, jo bacvai tivvabhattirAeNa / bhottUNa divyasokkhaM, so pAvai uttamaM ThANaM // 97 // ekkammi vi bhavagahaNe, samAhimaraNeNa jo mao jIyo / na hu so hiMDai bahuso, sattaTThabhave pamottUNaM // 98 // soUNa uttamaTThassa, sAhagaM tibvabhattisaMjutto / jai no vaccai kA utta-maTTamaraNammi se bhatI // 19 // |jassuttamaTThamaraNammi, neva bhattI vi vijjae tassa / kaha uttamaTThamaraNaM, saMpajjai maraNakAlammi // 5400 // na ya khamagassa samIye, alliyaNamaDasaMvuDANa dAyavvaM / tesiM asaMvuDagirAhiM, hojja khavagassa asamAhI // 1 // tellakasAyA''IhiM, bahuso gaMDUsayA ya dAyavyA / ii jibbhAkannabalaM, jAyai vayaNaM ca se 'visayaM // 2 // iya dhammuvaesamaNoharAe, saMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara-kusumiyavaNarAitullAe // 3 // ArAhaNAe, paDidAra-navagamaie mamattavocchee / taie dAre turiyaM, bhaNiyaM nijjavagapaDidAraM 4 evaM sAmaggIsaMbhavammi, AhAracAyakAmassa / khavagassa savvavatthUsu, samma nAuM nirIhataM // 5 // dAyabvamaNasaNaM taM ca, najjae bhoyaNA''idaMsaNao / tA taiMsaNadAraM, etto leseNa sAhemi dA "paJcamadarzanadvAram' - aha sa mahappA paisamaya-pavaravaDDhaMtasuddhapariNAmo / gimhA'bhihau vya marummi, bahaladalakinnataruNo bya // 7 // acvaMtarogaviharo vya, dakkhapaDicArae vya nijjavae / laddhaNa guruM paNamittu, bhattIe vinnavejja ima bhayavaM! dullahalaMbhA, sAmaggI erisI mae pattA / tA eto no jutto, kAlavilaMbo mamaM kAuM // 9 // kuNasu pasAyaM viyarasu, aNasaNametto vi kiM mamaM imiNA / asaNA''INuvabhogeNa, sucirsNlihiykaayss||10|| to taM nirIhabhAvo-valaMbhaheuM guru padaMsejjA / payaisurasANi payaIe, cittasaMtosakArINi // 11 // payaIe surahigaMdhu-ddharANi ukkosagANi davyANi / asaNapabhiINi payaIe, tassa akrovajaNagANi // 12 // eesu daMsiesu ya, hiyayagato tassa nUNa saMkappo / kurarA''ravaM nisAmiya, mINagaNo iva bhaye payaDo // 13 // davvapayAsama'kiccA, jar3a kIrai tassa tivihayosiraNaM / tA kahiM vi bhattabheyammi, ujjugo hojja so khvgo||14|| kiMcabhuttabhogI purA jo ya, gIyattho vi subhAvio / sattho AhAradhammasu, so vi khippaM tu khubhae // 15 // tamhA tivihA''hAraM, paDucca saMvaraNakaraNakAmassa / ukkassiyANi savvANi, tassa davvANi daMsejjA // 16 // iya caukasAyabhayabhaMjaNIe, saMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara-kusumiyavaNarAitullAe // 17 // 1. vizadam = nirmlm| 152 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5418-5454 ArAhaNAe paDidAra - navagamaie mamattavocchee / taie dAre paMcama-muttaM daMsaNapaDiddAraM davyappayAsaNA'NaM-taraM ca khayagassa jo hu pariNAmo / kamapattahANidAra - pparUvaNeNa tayaM vocchaM SaSThamahAnidvAram // 18 // // 19 // ' SaSThamahAnidvAram ' // 20 // // 21 // accaMtapabalasatto 'NuNNAo bhoyaNa'TThayA guruNA / purao uvaNIyAI, davcAI asaNamA''INi pAsitA phAsittA, jiMghittA ahava tAiM ginhettA / yayagayakoUhallo, sammaM evaM viciMtejjA bhavagahaNammi aNAimmi, NaMtaso iha mae bhamaMteNaM / kiM no bhuttaM kiM neva, phAsiyaM jiMghiyaM kiM no // 22 // kiM kiM saMpannaM neva, vaMchiyaM taha vi pAvajIvassa / tittI maNAgamettaM pi, jA purA neva saMpannA sA kiM ahuNA hohI, tA tIragayassimehiM kiM majjha / ir3a ciMtaMto koI, saMvegaparAyaNo hoi AsAitA koI, tIraM pattassimehiM kiM majjha / veraggama'NusaraMto, saMvegaparAyaNo hoi // 23 // // 24 // // 25 // rA // 27 // mAMrA // 29 // // 33 // // 34 // // 35 // rUNA rUA |desaM bhoccA koI, hA hA! inhiM imehiM kiM majjha / veraggama'NusaraMto, saMvegaparAyaNo hoi savyaM bhoccA koI, dhiddhi ! inhiM imehiM kiM majjha / veraggama'NusaraMto, saMvegaparAyaNo hoi koI tamA''yaittA, maNunnarasarasiyacittapariNAmo / pakuNai aNubaMdhaM savya- desavisayaM tahiM ceva | tassa ya rasA'NubaMdhA' - vahAripalhAyaNijjavayaNehiM / dhammakahaM kahai gurU, khavagassa puNo vi bohaka dhammakahaM ciya na kahei, kevalaM kiMtu tassa bhayaheuM / suhumassA'vi avAe, iya daMsar3a giddhisallassa // 30 // | himavaMtamalayamaMdara - dIvodahidharaNisarisarAsIto / ahiyayaro AhAro, chuhieNA''hArio hojjA - // 31 // saMsAracakkavAle, savye vi ya poggalA tume bahuso / AhAriyA ya pariNA - miyA na tumaM taha vi titto // 32 // AhAranimittA gaMtuM, maMkhu savrvvasu narayaloesu / uvavanno aibahuso, savyAsu ya mecchajAtIsu AhAranimittAgaM, macchA gacchaMta 'NuttaraM narayaM / savvaM AhAravihiM, tA mA maNasA vi ciMtejjA taNakaTThehiM va aggI, lavaNajalo vA naIsahassehiM / na imo jIvo sakko, tippeuM bhoyaNavihIhiM jaM kira jalaM pi pIyaM, ghammA''yavajagaDieNa taM pi ihaM / savrvvasu vi agaDatalAya - naIsamuddesu vi na hojjA // 36 // pIyaM thaNayacchIraM, sAgarasalilAu hojja ahiyayaraM / saMsArammi aNaMte, mAUNaM annamannANaM ghayakhIrucchurasesu ya, sAUsu mahoyahIsu bahuso vi / uvayanno na ya taNhA, chinnA te sIyalajaleNa jar3a tA na gato tittiM, anaMtaeNa vi aIyakAleNa / tA kimiyANi vi evaM, Thiyassa tuha ettha giddhIe // 39 // jaha jaha kIrar3a giddhI, avagAso taha tahA aviraIe / jaha jaha ya tada'vagAso, tappaccaio taha taha // 40 // jIvANa kammabaMdho, tao bhayo duhaparaMparA ya tahiM / iya sayalA'cAyANaM, rasagiddhI kAraNaM tamhA | nIsesakilesA''yAsa - garuyamANA'yamANamUlapayaM / saMsAriyasattANaM, viddhi esA hu rasagiddhI evaM sa mahAsatto, sammaM ArAhaNAvihiMpasatto / nANA''iguNaguruNA, guruNA 2 diyadIhaduhataruNA niuNamuvadaMsiesuM, vivihA'vAesa giddhisallassa / bhavabhamaNadukkhabhIo, saMviggo cayai rasagiddhi aha kovi kammadosA, na caejjA taM bhaNijjamANo vi / tA tappayaIe hiyaM, viyarijjar3a bhojjama'NavajjaM tada'saMpattIe puNa, maggijjai taha alabbhamANaM ca / kIyA''r3apayAreNa vi, dAveyavyaM samAhikae navaraM guruNA muNiNo, sikkhaviyavyA rahammi eyapuro / vattavyaM tubbhehiM, "pAuggaM ettha dulahaM ti" te ya tahA pannaviyA, taheva jaMpaMti khavagamuNipurao / kiccheNa thoyathoyaM, aNudiyahaM deMti ya sakheyA uciyasamayammi ya gurU, sAsar3a bho khavag! peccha tujjha kae / muNiNo dullaha asaNA''i - jAyaNe kaha kilissaMti // 49 // aha jAyapacchayAyo, khavago ekkekkakavalacAgeNa / paidiyahaM hAyeMto, Thavei porANamA''hAraM aNupuvyeNa ya taMpi hu, saMbadveto vi savyamA''hAraM / pANagaparikammeNaM, khavago bhAvei appANaM | iya kumayakamalahimabhara - samAe saMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara - kusumiyavaNarAitullAe | ArAhaNAe paDidAra - navagamaie mamattavocchee / taie dAre bhaNiyaM, chaTTaM hANi tti paDidAraM aha pANagaparikammaNa - purassaraM jaha sa kuNai saMvaraNaM / taha paccakhANadAraM, lesuddeseNa sAhemi 1. aNuttaraM = caramAm = saptamIm / 2. diya = dita = chedita / // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 50 // // 51 // 552 // // 53 // // 54 // 153 - Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5455-5461 saptamapAnakaparikarmayuktapratyAkhyAnadvArasvarUpam - aSTamakSAmaNAdvAram 'saptamapAnakaparikarmayuktapratyAkhyAnadvAram' - acchaM bahalaM leyaDa-maDalevaDaM taha sasitthayama'sitthaM / chavyihapANagameyaM, bhaNiyaM parikammapAoggaM // 55 // taM puNa tilajayagohUma-pamuhadhannANa thoyaNuppannaM / guDakhaMDabhaMDadhoyaNa-saMbhUyaM aMbilA''IyaM // 56 // eyapayAraM avaraM pi, saparasatthehiM jAyavidhaMsaM / navakoDiparisuddhaM, muhiyAe jaNAu uvaladdhaM // 5 // sAhUNa hoi joggaM, jahovalaHNa teNa khavagamuNI / parikammejja'ppANaM, samAhiheuM sayA NavaraM AyaMbileNa siMbho, khijjar3a pittaM ca uyasamaM jAi / vAyassa rakkhaNaTThA, puvyuyaiTeM vihiM kujjA // 59 // tittAI pANayAiM, yajjitA udaramalavisuddhikae / mahuraM 'pajjeyavyo, maMdaM ca vireyaNaM khayago radda | elatayanAgakesara-tamAlapattaM sasakkaraM duddhaM / pAUNa kaDhiyasIyala-samAhipANaM imaM pacchA // 61 // mahuravireyaNameso, kAyavyo phophalA''idavyehiM / nivvAviodaraDaggI, jeNa samAhiM suhaM lahai ANAi batthimAIhiM, yA ci kAyavyamudarasohaNayaM / veyaNamuppAejjA, karIsamaDacchaMtayaM udare // 63 // to jAjIyaM tivihaM, AhAraM yosirehii khavago / ii nijjavagA''yario, saMghassa imaM bhaNAvei // 64 // esa mahappA navago, jAjIviyamaNasaNaM gaheumaNo / siri raiyapANipaumo, tubbhaM payayaMdaNaM kuNai // 65 // vinnavai ya taha kahamayi, sapasAeNaM mamaM bhaveyavyaM / bhayacaM! tumae jaha yaM-chiya'tthanitthArago homi // 66 // ArAhaNapacvaiyaM, khavagassa ya niruvasaggapaccaiyaM / kAussaggamaDaNuvvigga-mANaso kuNai to saMgho // 67 // paccakkhAvei tao, sUrI khavagaM cauvyihADahAraM / saMghasamayAyamajhe, ciivaMdaNapuvvayaM vihiNA 68nA ahavA samAhiheDaM, sA''gAraM cayai tivihamA''hAraM / to pANagaM pi pacchA, yosiriyavyaM sayAkAlaM // 9 // jaM pANagaparikammammi, chavyihaM pANagaM samakkhAyaM / taM se tAhe kappar3a, tivihADahArassa yosiraNe // 7 // AruhiyacarittabhareNa, gurusayAse aNUsugeNa sayA / davye khette kAle, bhAvammi ya apaDibagheNa // 71 // paccakvANammi kae, AsavadArAiM hoti pihiyAI / Asavayoccheyammi u, tanhAyoccheyaNaM hor3a // 72 // tanhAyoccheyammi, jIvassa u pAvapasamaNaM hoI / pAvassa pasamaNeNa u, visuddhamA''yAsayaM lahai // 73 // AvAsayasohIe, daMsaNasohiM tu pAyae jIyo / daMsaNasohIe puNo, carittasohiM dhuvaM lahai 74 lahai caritavisuddho, jhANaDajDAraNassa sohaNaM jIyo / jhANaujjhayaNavisuddho, pariNAmavisuddhayaM lahai / // 5 // pariNAmavisuddhIe, kammayisuddhattaNaM lahai jIyo / kammayisohivisuddho, baccar3a siddhiM dhuyakileso // 76 // iya duggar3apuraparihoyamAe, saMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara-kusumiyavaNarAitullAe // 77 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie mamattayucchee / taie dAre pacca-khANaM sattamapaDidAraM // 78 // kyapaccakkhANassa yi, na soggaI khAmaNAe viraheNa / khavagassa teNa eto, khAmaNadAraM nidNsemi| // 79 // "aSTamakSAmaNAdvAram" - aha nijjAmagasUrI, khavagaM mahuraDakavarehiM yAgarai / iMho devANuppiya!, piyA va baMdhU va bhito vya // 8 // eso bahuguNasaMpo, saMgho tailokkavaMdaNijjehiM / titthayarehiM namio, "titthassa namo" ti kAUNa // 81 // tumama'NuginhiumihaiM, samAgao yaTTae mahAbhAgo / bahubhavaparaMparubbhava-dukkiyatamakaMDamAyaMDo // 82 // tA bhattinibbharamaNo, eyaM bhayayaMtamA'yareNa tumaM / khAmesu puvyakAliya-AsAyaNanivahacAeNa // 83 // aha so bhattibharoNaya-sIsopari viraiyaMjalI sammaM / icchAmo aNusaTuiM, laDheM aNusAsio haM ti // 84 // gurugirabhuvayUheMto, tikaraNasuddhIe kayapaNAmo ya / khAmei savyasaMgha, saMvegaM saMjaNemANo // 85 // he bhaMte! bhaTTAraga!, guNarayaNasamudda! sirisamaNasaMgha! / jaM kiMci paDucca tumaM, pAyaM pAvADaNubaMdhi mae // 86 // | suhama ya bAyara yA, ettha bhavAmi bhavaMtare vA vi / maNasA vicitiyaM bhA-siyaM ca vayasA / ahavA maNavaikAehiM, jaM kayaM kAriyaM aNumayaM yA / taM savyaM tiviheNaM, saMpai savyaM khamAvemi // 88 // tujjha namo tujjha namo, bhAveNa puNo vi tujhA ceya namo / pAyavaDio cviya tumaM, bhujjo bhujjo khmaayemi||89|| khamau ya bhagavaM saMgho vi, majjha dINassa kAumaDaNukaMpaM / hou ya AsIsaparo, nivigghA''rAhaNAe kae // 10 // taha khAmaNAe taM natthi, ettha zavaNe vi khAmiyaM jaM no / jaNaNijaNagoyamANo. tamaM khajaM jiivloyss||91|| 1. pajjethavyo = pAyitavaH / 154 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5462-5526 navamasvayaMkSamApanAdvAram - caNDarudrAcAryadRSTAntaH AyariyauvajjhAe, sIse sAhammie kulagaNe ya / je me kaI kasAyA, savve tiviheNa khAmemi // 92 // maNavaikAehiM purA, kae ya taha kArie aNumae ya / savye tavvisae vi hu, ahama'carAhe khamAvemi // 93 // samasattumittacittA, jiyANa karuNArasekkajalanihiNo / bhagavaMto te vi mahaM, khamaMtu aNukaMpaNIyassa iya khAmaMto saMgha, sabAlavuDDhaM khamAvae tatto / sammaM saMviMggamaNo, puvyaviruddhaM viseseNa // 94 // // 95 // jahA jaM kiMpi pamAeNaM, na suThu bhe vaTTiyaM mae pubviM / nissallanikkasAo, savvaM khAmemi tamiyANi | iya samaoyahi amao - camAe saMyegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara - kusumiyavaNarAitullAe ArAhaNAe paDidAra - navagamaie mamattayocchee / taie dAre khAmaNa - paDidAraM bhaNiama'TThamayaM no khAmaNijjayaggammi, khAmie vi hu sayaM akhamaNAe / vaMchiyasiddhI hoi tti, khavaNadAraM io "navamasvayaMkSamaNAdvAram" // 550011 // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // | sabbhAyagabbhamicchA - dukkaDadANA''r3aNA kasAyajao / jo etthaM paramattheNa sA paraM bhaNNar3a* khamaNA eIe cciya jamhA, tivva'NubhAgANa dIhaThiyANa / kammANa nibiDabaddhANa, hojja vigamo purakayANaM evaM soccA sammaM nijjAmagasUriNo sayAsAu / saMvegamuvyahaMto puNaravi khavago bhaNejja imaM savye avarAhapae, khAmemi ahaM khameu maha bhayavaM / ahama'vi khamAmi suddho, guNasaMghAyassa saMghassa vinnAyama'vinnAyaM, avarAhapayaM parassa nissesaM / suvisuddhatigaraNa'ppA, khamAmi sammaM yu esa ahaM jANato ajANato va khamau mA vA paro khamau majjhaM / tahavi ahaM nissalo, tiviheNa khamAmi ceva sayaM // 5 // | jar3a tA paro vi khamaI, tA laTTha hoi ubhayavagge vi / aha gADhA'Nusayaparo, paro na khamiuM tarai taha vi // 6 // mukkA'haMkArapao, paviyaMbhiyapasamapayarisA''rUDho / suvisuddhatigaraNagaNo, sAmAiyapariNaya'ppA ya akkhamaNapare vi pare, sammaM takkhamaNakAraNaparo haM / esa khamAmi khalu sayaM, jamesa maha khAmaNAkAlo // 8 // khAmemi ahaM savye, jIye te vi ya khamaMtu maha savve / uvarayavairo mettI - paro ahaM savvajIyesu evaM khAmemANo, sayaM pi khamaNAparo visuddhamaNo / siricaMDaruddasUri vya, takkhaNA kuNar3a kammakhayaM tahAhi"caNDarudrasUridRSTAntaH" ujjeNInayarIe, gIyattho avajjavajjaNujjuto / sUrI ahesi nAmeNa, vissuo caMDaruddo // 7 // // 9 // // 10 // payaIe cciya so puNa, payaMDakovattaNeNa muNimajjhe / ThAuM sayamaDataraM to, sAhuvivittAe vasahIe sajjhAyajjhANaparo, jatteNaM pasamabhAvaNAe daDhaM / appANaM bhAveMto, viharai gacchassa nissAe - aha egammi avasare, kelippiyapiyavayassaparigario / ego mahibbhaputto, navapariNIo kayavibhUso viyaraMto tiyacaccara - cauppahA''Isu tesi sAhUNaM / parihAsakayapaNAmo, AsINo pAyadesammi to tassa vayassehiM, parihAseNaM payaMpiyaM bhaMte! / eso amha vayasso bhavavAsAo samuvviggo icchai ghetuM dikkhaM, eto cciya vihiyapavarasiMgAro / iha samAgao tA, pavvajjamimassa deha ti AgAriMgiyakusalA, muNiNo ya muNittu tesi parihAsaM / amuNeMtA iva ThiyA niya-kajjAI kAumA bhujjo bhujjo suira-ppalAviNo jAya neva viramaMti / dussikkhiyA hu sikkhaMtu, tAva ii ciMtayaMtehiM sAhUhiM vivittapaesa - saMThio caMDaruddamuNinAho / amhANa guru eso, dAhI dikkhaM ti niddiTTho kelIkilattaNeNaM, tatto te sUriNo gayA pAse / puvyaThiIe ya siTThA ya, ibbhasuyadikkhagahaNicchA ahaha ! mae vi hu saddhiM keliM kuvyaMti kaha mahApAyA / ii citta'bbhaMtarajAya-tivyakoveNa to teNaM // 22 // bhaNiyaM jai evama ho, tA maha bhUI lahuM samappeha / uvaNIyA ya lahuM ciya katto vi ya se vayaMsehiM // 23 // to ibbhasuyaM nibiDa - ggaheNa ghettUNa taM sahattheNa / uccariyanamokkAro, sUrI luMceumA''raddho // 24 // bhaviyavyapAvaseNa ya, jAva vayassA na kiMpi jaMpaMti / na ya ibbhasuo tA teNa, sIsaloo viNimmavio // 25 // to bhaNiyamibmaputtaNa, bhayavamA''sI ya ettiyaM kAlaM / parihAso saMpar3a puNa, sabbhAyo tA kuNa pasAyaM // 26 // // 21 // 1. sayayaM pAThAM0 / 155 // 96 // // 97 // // 98 // vocchaM // 99 // dattA // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5527-5554 caNDarudrAcAryadRSTAntaH viyaresu bhAvasAraM, saMsArasamuddataraNatarakaMDaM / dinnasivanayarasokkhaM, jayagurujiNadesiyaM dikvaM evaM yutte diNNA, pavyajjA tassa teNa muNiyaiNA / velakkhayaM uvagayA, gayA saThANesu ya vayaMsA // 28 // teNaM bhaNiyaM bhaMte!, bahusayaNo no lahissama hamettha / dhamma kAumaDavigghaM, tA jAmo annagAmammi // 29 // evaM hou tiDaNumanni-UNa so pesio tao guruNA / maggapaDilehaNautthaM, paDilehiya Agae tammi // 30 // saNiyaM kayapayavevo, yevaMto so jarAe muNinAho / taktraMthanihiyadakSiNa-karo ya gaMtuM samA''Dhato // 31 // thevapayakhalaNe vi hu, pahammi rayaNIe cakkhubalaviyalo / jAyapakoyo bADhaM, nibhacchar3a sikvagaM bhujjo // 32 // tADei daMDaeNa ya, sirammi evaMviho paho tumae / paDilehio ti puNarutta-meva parusaM payaMpaMto // 33 // aha sikkhago vi ciMtai, aho mahApAvabhAyaNeNa mae / esa mahappA parisa-kilesajalahimmi pkvitto||34|| ahamekko cciya eyassa, dhammAsissa sissachaumeNaM / jAo mhi paccaNao, dhiddhI: duvilasiyaM mjjh||35|| iya appANaM niMdaMtayassa, sA kA vi bhAvaNA jAyA / pAubbhUo jIe, se vimalo kevalA''loo // 36 // to so nimmalakevala-paIvapAyaDiyatihuyaNA''bhogo / gaMtuM tahA payaTTo, payakhalaNA jaha na se havar3a // 3 // aha jAyammi pabhAe, daMDapahAruttharuhiraullasiraM / daTThaNa sikkhagaM caMDa-ruddasUrI viciMter3a // 38 // paDhamadiNadikkhiyassa vi, aho! khamA sikkhagassa evaMvihA / evaMvihamA''yariyaM, maha puNa cirdikkhiyssaa'vi||39|| thI! dhI! mamaM viveo, ghiddhI! suyasaMpayA mamaM vihalA / dhI! thI! mama sUrittaM, khamAguNeNaM vihINassa // 40 // iya saMvegovagao, taM khAmeMto parAe bhattIe / taM jhANaM paDiyanno, jeNaM so kevalI jaao| // 41 // evaM khAmaNakhamaNAhiM, dUranimmahiyapAvasaMghAo / bhavai jio teNemA, kicca ti kayaM pasaMgaNaM // 42 // khamaNAparo ya khamago, aNutaraM tavasamAhimA''ruDho / papphoDeto viharai, bahubhavabAhAkaraM kamma 43 tahAhijama'tucchamahAmicchatta-vAsaNAparigaeNa cirakAlaM / acvaMtapAvapaccala-pAyaTThANA'NucaraNeNa 44o jaM ca pamAyamahAmaya-matteNa kasAyakalusieNaM yA / duggaigamekkasajjaM, avajjamA''yajjiyaM kiMpi // 45 // taM suddhabhAvaNA'Nila-saMdhukkiyakhamaNajalaNajAlAhiM / khamago khaNeNa niddahai, sukkavaDaviDaviniyahaM ya // 46 // iya sammaM ghAiyaviggha-saMghasaMghA''DakhAmaNAparamo / sayamavi viraiya-nissesa-saMghapAmokkhasattakhamo ihaloe paraloe, aniyANo jIvie ya maraNe ya / vAsIcaMdaNakappo, samo ya mANA'vamANesu 48 nisiritA appANaM, savvaguNasamanniyammi nijjavae / saMthAragaviniviTTho, aNUsugo ceva viharejjA 46 iya parikAmavihIe,gaNaMDatarattho mamatavoccheyaM / kAUNa mokkhakkhI, samAhilAbhatthamujjamai iya sirijiNacaMdamuNiMda-raiyasaMvegaraMgasAlAe / saMviggamaNomahuyara-kusumiyavaNarAitullAe // 51 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie mamattavocchee / taie dAre bhaNiyaM, navamaM khamaNa ti paDidAraM // 52 // tabbhaNaNAo ya puNo, mamattavoccheyanAmayaM eyaM / mUladdAracaukke, bhaNiyaM dAraM taijjaM pi // 53 // saMvegaraMgasAlArAhaNAe, paDidAranavaganimmAyaM / mamattavoccheyA'bhihANaM, taiyaM mUladdAraM samataM // taiyaM mUladAraM sammattaM // 156 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5555-5587 maGgalAcaraNam - anuzAstidvAram - aTThArasapAvaThANadvAram - prANivadhatyAgasvarUpam 'caturthasamAdhilAbhadvAraprArambhaH' 'maGgalAcaraNam' saddhammosahadANA, pasamiyakammA''mayo taya'Nu kAuM / savyaMganivyuiM laddha-jayapasiddhI suvejjo vya // 55 // tailokkamatthayamaNI, 'maNIhiyatthANa dANadullalio / sirivaddhamANasAmI, samAhilAbhAya bhavau mamaM // 56 // parikammau appANaM, gaccha gacchaMtaraM mamattaM pi / chiMdau tahavi na sAhai, viNA samAhiM ahigayaitthaM // 57 // jamhA khavago tamhA, mamattayoccheyama'kkhiuM yocchaM / dAraM samAhilAbho ti, tattha paDidAranayagamimaM // 58 // 'aNusaTThI paDivatI ya, sAraNA kavayama'ha paraM 'samayA / 'jhANaM 'lesA 'ArAha - NAphalaM 'vijahaNA carimaM // 59 // iha khalu kAraNavirahe, na kajjamuppajjar3a tti kajjaM ca / etthaM patthuyama'cvattha - mekkamA''rAhaNArUvaM // 60 // takkAraNaM ca paDiyanna - cauvihA''hArapaccakkhANassa / paramaM samAhilAbho, so puNa aNusaTThidANammi hoi ti vitthareNaM, vocchaM paDhabhama'NusaTThidArama'haM / paDisehavihipahANa'ttha-satthapayaDaNapaIvasamaM 'anuzAstidvAram ' kira suppasaMtacitaM, sayama'yi paricattapAvavAvAraM / mahuragirAe khavagaM, bhagaMti nijjAmagA guruNo haMho devANuppiya!, dhanno suhalakkhaNo sukayasImA / sasahararicchajasalacchi - dhavaliyA''so tumaM ettha | mANussajammajIviya - phalaM tu tumae paraM samaNupattaM / doggainibaMdhaNANa ya, kammANa jalaM'jalI dinno jeNaM tumae taNamiva puttakalattA''r3apariyaNapahANaM / saMtaM pi gihA''vAsaM, mottUNa jigiMdavaradikkhA acvaMtabhAvasAraM, paDiyannA pAliyA ya cirakAlaM / inhiM ca suNijjaMtaM pi, cittasaMkhobhasaMjaNagaM aidukkaraM ca pAgaya - jaNassa imamuttigaTThama'Nusariya / evaM vaTTasi apamatta - cittayAe tumaM dhIro evaM Thiyassa ya tuhaM savisesaguNappasAhaNasamatthaM / dAviyaduggar3apaTThi, demi ahaM kiMpi aNusaTThi | etthaM puNa pariharaNIya- vatthuvisayANi paMca dArANi / karaNIyavatthuvisayANi, tANi terasa viyANAhi tAI puNa 'aTThArasa - pAvaTThANAI 'aTThamayaThANA / kohA''iNo pamAyA, "paDibaMdhaccApadAraM ca taha "saMmattathirataM, "arihA''IchakkabhattimattaM ca / paMcanamokkAraparataM, sammanANovaogo ya paMcamahavyayarakkhA, tahA'varaM " khavagacausaraNagamaNaM / dukkaDagarihAkaraNaM "taha sukaDa'NumoyaNA aNNaM // 73 // 14 bArasabhAvaNanAmaM, tahA'varaM "sIlapAlaNaM jANa / "iMdiyadamaNaM "tayaujju-gatta "nissallayaM ceva evaM aTThArasagaM, paDidArANamaNusaTThidArammi / paDisehavihimuheNaM, niddinaM nAmametteNaM niyaniyakamapattAI, tAiM ciya vityareNa kittissaM / siddhaMtasiddhadivaMta - juttiparamatthajutAI // 70 // // 71 // // 72 // // 74 // // 69 // // 62 // - ko // 64 // // 65 // saddA // 67 // // 68 // // 69 // // 75 // // 76 // 'aTThArasapAvaThANadvAram' // 77 // // 78 // inhiM tu tesiM paDhamaM, aTThAra sapA yaThANadArama'haM / aTThArasapaDidAra - ppaDibaddhaM tAva vannemi paMsayar3a avaguMDai, jIvaM jaM teNa bhannai pAvaM / ThANANi payANi bhavaMti, tassa aTThArasa imANi 'pANivahA' liya maddata - gahaNa mehuNa 'pariggaho 'koho / 'mANo 'mAyA 'lobho, "pejjaM " doso tahA " kalaho // 79 // | abbhakkhANaM 4 araIraI ya, "pesuNNa "paraparIvAo / "bhAyAmosaM "micchA - daMsaNasallaM ti paDhamamiha // 80 // "prANivadhatyAga svarUpam' pANA ussAsAr3a'I, saMti imesiM ti pANiNo jIvA / tesiM vaho viddhaMso, pANivaho so ya narayapaho // 81 // | dhammajjhANasaroruha-saMDANama' kaMDacaMDahimavuTThI / nissUgayA'gaNIe, mahallacullIparikkheyo 55 // 83 // // 84 // // 85 // taha rodda'TTajjhANataNaMDaku - rekkapArohapAusA''raMbho / jalakullA ya mahallA, akittivallIviyANassa paracakkA''gamasavaNaM, pasannajaNavayaNamaNajaNavayAgaM / taha asahaNayA aviraI - raipIINaM kusumabANo pajjaliyadIyapattaM, mahaMtapANipayaMgavaggassa / talamudahiNo agAhaM, accukkaDapAvapaMkassa accaMtaduggaduggar3a - selaguhAe mahaM muhapayesaM / bhavadahaNataviyabahudehi-lohaghaNaghAya ahigaraNI | khaMtA''iguNakaNukkara- pIsaNakaraghaNagharaTTajaMtaM va / taha narayabhUmiharayassa, pauNaavayaraNanisseNI 1. manaIhitArthAnAm / ddA dA 157 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5588-5625 prANivadhatyAgasvarUpam vahabaMdharohadhaNaharaNa-jAyaNAmAraNANi iha ceva / pANivahammi pasatto, satto pAyei puNaruttaM 88LA dikkhAdevauccaNadANa-jhANatavaviNayapamuhakiriyAo / jIvadayAe vihINA, savyAu niratthiyA hoti // 89 // jar3a nAma paramadhammo, gobaMbhaNamahilayahanivittIe / tatto vi kahaM na paramo, so savvajiyANa rakkhAe 90 // savve ciya saMbaMdhA, pattA jIveNa savvajIvahiM / to mAreMto jIve, mArai saMbaMdhiNo savye // 91 // mArei egamavi jo, jIvaM so bahUsu jammakoDIsu / bahuso mArijaMto, marai vihANehiM bahuehiM // 92 // jAvaiyAI dukkhAI, hoti caugaigayassa jIvassa / savvAiM tAI hiMsA-phalAI niuNaM niruvesu // 93 // jIyavaho appavaho, jIvadayA appaNo dayA hoi / iya savyajIvahiMsA, paricattA attakAmehiM // 14 // nacyA maccaduhatte, nANAjoNIsamassie jIye / na haNejja buho keyala-maDappoyammeNa pAsejjA // 95 // / yeyaNA tivvA / kiM puNa pahammamANassa, sellakuMtA''isatthehiM // 16 // daTumuvaTThiyahatthatthasattha-yahage thisAyabhayavihuro / kaMpar3a jIyo hI! Natthi, macyutullaM bhayaM loe // 17 // 'marasu' imammi vi bhaNie, jAyai jIyassa dAruNaM dukkhaM / kiM puNa mArijaMtassa, tikkhstthaa'bhighaaehiN||98|| jo jattheva ya jAyai, jIyo so tattha ceva kuNai 'raI / dayameya teNa saMto, nicvaM kuvyaMti jIyesuM // 19 // abhayappayANasarisaM, annaM dANaM na vijjai jae vi / tA taddAyA jo kira, sacvaM so ceva daannvii||5600|| dijjar3a dhaNakoDI jIviyaM ca, iha jaMtuNo maraMtassa / na ya dhaNakoDiM geNhai, icchaMto jIviyaM jIyo // 1 // rAyA vi dejja vasuhaM, maraNe samuvaTThie iya mahagyaM / jo dei jIviyaM akhaya-dANadAI sa jiyaloe // 2 // so dhammio viNIo, suviU dakkho suI vivegI ya / jIyesu suhaduhaM jo, appoyammeNa parimiNai // 3 // daTuM samuvaTThiyamaraNa-ma'ppaNo jAyae mahAdukkhaM / daTThavyA savve vi hu, jIyA teNA'NumANeNaM // 4 // , paresimaDati taM na savvahA kajjA / jArisayaM iha kijjaDa, pecyA vi phalaM pi taarisyN||5|| pANehiMto vi piyaM, na kiMci jIvANa vijjai jae vi / tA appoyammeNaM, tesu dayA ceva kAyavyA // 6 // jo jaha karei pAvaM, jehiM nimittehiM jeNa vihiNA ya / so tapphalaM pi pAyai, bahuso tehiM ciya kmehiN||7|| jaha dAyA chettA vA, ettha phalaM lahai tavyihaM ceya / suhaduhadAI vi tahA, punnaM pAyaM ca pAuNaya // 8 // duTThamaNavayaNakAyA''uhehiM, jIye u je vihiMsaMti / dasaguNiyA''iaNaMtaM, tehiM ciya te vihammati // 9 // bhImabhavakkhayadakkhaM, dayaM na bujjhaMti je u hiMsillA / nivaDai tesu sagajjA, avajjavajjA'saNI ghorA // 10 // tA bho! bhaNAmi saccaM, vivajjiyavyeva savyahA hiMsA / hiMsA viyajjiyA jar3a, kugatI vi vivajjiyA ceva // 11 // pANA'ivAyasaMjaNiya-pAvapabbhArabhAriyA saMtA / jIyA paDaMti narae, jale jahA lohamayapiMDo // 12 // je puNa iha jIvesuM, kuNaMti samma visuddhajIvadayaM / te sagge maMgalagIya-tUraravasavaNasuhaesu // 13 // accharagaNA''ulesu ya, rayaNapayAsesu varavimANesu / jahaciMtiyasaMpajjata-sayalavisayA surA hoti // 14 // tatto vi cuyA asariccha-lacchivicchaDDapaMDarajasesu / sukulesu ceya jAyaMti, sayalajayajIvasuhayA ya // 15 // dIhA''uyA arogA, niccamaDaNuppannasogasaMtAyA / kAyakilesavimukkA, dayAuNubhAveNa honti narA // 16 // jAyaMti na hINaMDagA, na paMgayo na vaDahA na khujjA ya / no yAmaNA na lAyanna-yajjiyA no viruyA ya // 10 // suMdararUyA sohagga-saMgayA bahudhaNA guNagariTThA / appaDimabalaparakkama-guNarayaNayirAiyasarIrA // 18 // ammApiipIiparA, aNurattakalataputtamittA ya / huti ya kulabuDhikarA, narA, dayAdhammakaraNAo // 19 // na piehiM vippaogo, na yAvi appiyasamAgamo tesiM / na bhayaM na gilANataM, na domaNassaM na hANI ya // 20 // punnA'NubaMdhipunnA'Nu-bhAvao bajjhamaMtaraM savyaM / evaM aNukUlaM ciya, sayA vi saMpajjae tesiM . // 21 // lahiUNa ya saMpunnaM, jiNamayamA''rAhilaM ca taM vihiNA / jIvadayAe phalaM pAra-matthiyaM pAuNaMti narA // 22 // evaM kallANaparaM-paraM paraM pANiNo samajjiMti / jIe pasAyA pujjA ya, hoti sA jayau jIvadayA // 23 // loiyasatthesuM pi hu, pariharaNijjataNeNa yuttamimaM / puvvaM va pANivahaNaM, kiM puNa loguttare samae // 24 // ettheva bhave pANivaha-nirayavirayANa hoti dosaguNA / ubhayattha vi diTuMto, sAsuyasunhA tahA dhUyA // 25 // 1. raI = rtim| 2. daanvrtii| 158 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5626-5662 prANivadhezvazrRsnuSayAH dRSTAntaH tahAhiM "prANivadhedhazrRsnuSayAH dRSTAntaH" / jaNabahule dhaNabahule, adiTThaparacakkacoramAribhae / saMkhaure nayarammi, ahesi rAyA balo nAma // 26 // tassa ya ranno paDibaMdha-bhAyaNaM sayaladhaNiyaloyamao / seTThI sAgaradatto, AsI savvattha supasiddho raLa | bhajjA ya saMpayA se, putto muNicaMdanAmago tANaM / dhUyA baMdhumaI dAsa-ceDao thAyaro nAma 28LA tassa purassa adUre vaDayadda'bhihANagoule niyage / seTThI gaMtuM ciMtaM, karei niygosmuuhss| // 29 // paimAsaM ANei ya tatto ghayaduddhabhariyasagaDAiM / viyarai ya baMdhumittANa, dINadutthANa ya jaNANa // 30 // baMdhumaI vi jiNANaM, dhamma soUNa sAviyA jAyA / pANivahapamuhapAva-TThANaviratA pasaMtA ya // 31 // aha annayA kayAI, haridhaNucaDulattaNeNa jIyassa / sAgaradatto seTThI, kameNa paMcattamaDaNupatto // 32 // Thavio tassa payammi ya, muNicaMdo paurasayaNaloeNa / puvaThiIe yaTTai, savyesu vi saparajjesu // 33 // | daMsei ya bahumANaM, puvyapayAheNa thAyaro tassa / gharakajjANi ya ciMtar3a, suhi vya putto vya baMdhu bya navara itthisahAvA, viveyaviyalattaNeNa ya visIlA / taM daTTaNaM ciMter3a, saMpayA mayaNasaraviharA // 35 // keNoyAeNa sama, imeNa aNiyAriyaM visayasokkhaM / bhuMjissama'haM nippacca-yAyamegaMtamaDallINA rUddA kaha yA muNicaMdamimaM, yAyAittA sayassa bhayaNassa / dhaNakaNagasamiddhassa vi, nAhamimaM ThAvaissAmi // 3 // evaM viciMtayaMtI, savisesaM NhANabhoyaNA''IhiM / uvacarai thAvaraM ahaha!, duTThayA pAvamahilANa amuNiyatadabhippAo, baTutiM taM ca taha nieUNa / ciMtei thAvaro iya, jaNaNitaM maha karei imA // 39 // aha ujjhiUNa lajjaM, dUre mottuM ca sakulamajjAyaM / tIe tassegaMte, savvA''yaramappio appA bhaNio ya bhadda! yAyAiUNa, muNicaMdamettha gehammi / sAmi vya mae saddhiM, bhoge bhuMjAhi vIsattho // 41 // teNaM bhaNiyaM eso, muNicaMdo kaha Nu mAriyavyo ti / tIe vuttaM goula-paDiyaraNatthaM tumaM taM ca // 42 // sAmi ahaM kira. to tamamasiNA vahejja taM magge / paDivannamimaM teNaM, kima'kicvaM cattalajjANa // 43 // baMdhumaIa eso ya, vaiyaro nisuNio siNeheNa / siTTho ya bhAuNo ta-khaNeNa gehammi iMtassa // 44 // taM tuNhikkaM kAuM, muNicaMdo maMdirammi saMpatto / kavaDeNaM jaNaNI vi hu, roviumaDaccaMtamAuDaraddhA // 45 // puTThA teNaM kiM ruyasi, amma! tIe payaMpiyaM yaccha! / NiyakajjAiM sIyaMta-yAI daThUNa roemi dA jIvaMto tujjha piyA, jayA tayA nUNa mAsapajjate / gaMtUNa goulAo, ghayaduddhAiM paNAmeMto . // 47 // inhiM tu tuma puttaya!, acvaMtapamAyasaMgao saMto / goulatattiM na karesi, kiMpi bhaNa kassa sAhemi // 48 // bhaNiyaM ca teNa ammo!, mA ruyasu ahaM sayaM pabhAyammi / baccAmi goule thA-vareNa saddhiM cayasu sogaM // 49 // iya souM sA tuTThA, ThiyA ya moNeNa aha biijjadiNe / AruhiUNa turaMgaM, calio so thAvareNa samaM // 50 // | vaccaMto ya viciMtai, thAvarao jai kahaM pi muNicaMdo / purao vaccai tA khagga-jaTThiNA lahu haNAmi ahaM // 51 // muNicaMdo vi hu bhaiNI-niveiyaM vaiyaraM vibhAveMto / jamalo se apamato, magge gaMtuM pavatto ti // 52 // aha visamagaDDadese, patte turao kasappahAreNa / pahao thAvaraeNaM, purao gaMtuM payaTTo ya // 53 // muNicaMdo ya sasaMko, jA gacchar3a tAya teNa karavAlo / paTThiThieNADayaDiDhau-mAuDaraddho tavyahanimittaM // 54 // pecchai ya paDicchAyaM, muNicaMdo tArisaM tao turao / vegeNa vAhio teNa, vaMcio khaggaghAo ya // 55 // patto ya goulaM so, goulavaiNA kayA ya paDivattI / anna'nnasaMkahAhiM, ThiyA ya tA jAya divasaMDataM // 56 // ghAovAe pehai, tammAraNakAraNeNa thAvarao / ciMtei ya rayaNIe, yAvAissAmi dhuvameyaM // 5 // aha maMdirassa majjhe, sayaNijje viraiyammi rayaNIe / muNicaMdeNaM bhaNiyaM, cirakAlA Agao'hamiha // 58 // tA govADammi ima, raeha jaha tattha saMThio savyaM / gomahisINaM jahaM, samma pehemi pateyaM // 59 // taM kayaM pari-yaNeNa to tattha saMThio sNto| ciMteDa bhiccavilasiya-maDasesamaDahamajja pecchAmi // 6 // pairikke ya ThiyaM taM, daTuM tuTTho maNammi thAvarao / nivyayaNijjaM ajjaM, suheNa vajjho ti kAUNa // 1 // aha suttammi jaNammi, muNicaMdo nisiyanaggamA''dAya paDapAuyaM ca khoDiM, NiyasayaNijjammi ThaviUNa // 2 // 1. vaNiya0 paatthaaN0|. 159 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANivadhedhazrRsnuSayAH dRSTAntaH - alIkavacanasvarUpaM saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5663-5666 | taduvvilasiyaavalo- yaNaTTayA bADhama'ppamattamaNo / nihuo moNeNa Thio, egaMte aha khaNassaMDate AgaMtuM thAvarao, vIsattho jAva paharae tattha / tA muNicaMdeNa hao, asiNA patto ya paMcataM vittaMtassa ya eyassa, govaNaTuM samaggagovaggaM / vADAo nINittA, vAhariumimo samADhato E // 64 // // 65 // saddako // 68 // // 69 // haMho ! dhAvaha dhAvaha, gAvIo takkarehiM hariyAo / vahio ya thAyaro to, savvatto dhAviyA purisA gAvIo vAliyAo, naTThA cora tti ciMtiyaM tehiM / mayakiccaM Nivyattiya - ma'sesama'vi thAvarassa tao // 67 // kiM hohi tti saciMtA, jA tammaggaM paloyae jaNaNI / tA egAgI gehe, muNicaMdo jhati saMpatto | dinnA''saNo nisaNNo, khaggaM gihakIlage vimottUNa / payasohaNaM ca kAuM, pAraddhaM tassa bhajjAe puTTho ya sasogAe, jaNaNIe vaccha ! thAvaro kattha / teNaM vRttaM ammo, maMdagaI piTThao ei to saMbuddhA esA, asihuttaM jA paloyae tAva / pecchai pipIliyAo, iMtIo ruhiragaMdheNaM sammaM pehaMtIe, diTTho khaggo vi lohiyavilito / tA pabalakohahuyavaha- palittagattAe pAvAe | AyaDDhiUNa tama'dissa - mANadehAe jhatti puttassa / sIsaM chinnaM tIe, kahaM pi yakkhittacittassa to sAmimAraNuppanna -tivyakovAe tassa bhajjAe / musaleNa mAriyA sA, baMdhumaIe niyaMtIe sA puNa pANivahAo, viratacittA mahaMtasaMtAyaM / hiyayammi uvvahaMtI, ThiyA gharassegadesammi milio ya nayaralogo, vittaMtaM muNiya taM ca sA bhaNiyA / kIsa tae no haNiyA, mAyAe viNAsigA esA // 76 // | pANivahavirairUvo - 'bhippAo sAhio ya so tIe / to salahiyA jaNeNaM, dhisikkiyAiM ca sesAI // 77 // gihasAraM naravar3aNA, gahiyaM sunhA ya cArage dhariyA / iyarI ya pUiyA iya, pANivaho 'Natthaheu ti pANavahanAmagamimaM pAyadvANaM nidaMsiyaM paDhamaM / etto u aliyayayaNA' - bhihANagaM bIyama'kkhemi // 75 // // 78 // // 79 // "alIkavacanasvarUpam" aliyaM hi ruddakaMdo, bADhama'vissAsadumasamUhassa / bajjA'saNInivAo, jaNapaccayaselasiharassa garihApaNataruNIe, gahaNagadANaM suvAsaNAsihiNo / jalapakkhevo saMkeya-maMdiraM ajasakulaDAe | ubhayabhavabhAvi Avaya - kumuyapabaMdhassa sArayamayaMko / suvisuddhadhammaguNasassa - saMpayAe kuvAo ya | puvvA'caravayaNaviroha-rUvapaDibiMbassa Ayariso / satthAhamatthayamaNI, nIsesA'Natthasatyassa | sappurisattaNakANaNa- niddahaNammi ya sutivyahavyavaho / tA eyapparihAro, kAyavyo savyajatteNa kiMca // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 80 // // 81 // // 82 // 55 // 84 // // 89 // men // 91 // | jaha parama'nnassa visaM, viNAsayaM jaha ya jovyaNassa jarA / taha jANa asaccaM pi hu, viNAsayaM savyadhammassa // 85 // hou ya jaDI sihaMDI, muMDI vA vakkalI va naggo vA / loe asaccavAI, bhannar3a pAsaMDicaMDAlo // 6 // aliyaM saI pi bhaNiyaM, vihaNai bahuyAiM saccavayaNAI / evaM ca saccavayaNe vi, tammi appaccao ceva // 87 // aliyaM na bhAsiyavyaM, garahijjai jaM jaNe aliyavAI / appaccayaM ca appA - Nayammi saMjaNai jaNamajjhe // 88 // kArAvei ya aliya- ppayaMpaNe dhiTThaceTThiyaM dayuM / jIhAchedA''IyaM, caMDaM daMDaM naravaI vi ihalogammi akittI, savyajahannA gaI ya paraloe / aliyapayaMpaNapabhaveNa, hor3a pAyeNa jIvassa no kohamANamAyA -lobhehiMto na hAsao na bhayA / bhAsejja aliyavayaNaM, paraloyArAhaNekkamaNo IsAkasAyakalio, aliyagirAhiM paraM uvahaNaMto / muNai varAo nevaM, jaha appANaM ciya haNemi ukkoDAgahaNaraotti, kuDasakkhiti aliyavAiti / dhikkAramoggarahao, NivaDai narae mahAghore no kittI no atyo, nayA'vi maNanevyuI na dhammo ti / ukkoDAgahaNarayassa, kiMtu kugaIgamo ceya sIlaM kulamaDappANaM, lajjaM majjAyama'ha jaso jAI / nAyaM satyaM dhammaM ca, kUDasakkhI pariccayai | viyaliMdiyA jaDA mUa-llA ya hINassarA ya pUr3amuhA / muharogiNo garahiyA, jAyaMti asaccayAittA | saggApavaggamagga'ggalaM va, kugatIe puNa paho pauNo / aliyappayaMpaNaM appa - No ya mAhappaluMpaNayaM loe vi musAvAo, samatthasAhujaNagarahio gADhaM / bhUyANama'vissAso, tamhA bhAsejja mA mosaM loe vi jo sasUgo, aliyaM sahasA na bhAsae kiMpi / jaidikkhiyo vi aliyaM, bhAsai tA kiM ca dikhAe // 99 // // 92 // // 93 // // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // un 160 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5700-5737 alIkavacanasvarUpaM - vasunRpadRSTAntaH m // 4 // // 5 // // 6 // saccaM pi na yattavyaM, asaccayayaNaM kahiMpi saccaM pi / jaM jIvadukkhajaNayaM, sacvaM pi asaccatullaM taM // 5700 // jaM parapIDAjaNagaM, hAseNa va taM na hoi vattavyaM / hAseNa bhakkhiyaM kiM, kaDuyavivAgaM visaM na bhave // 1 // tA bho ! bhaNAmi saccaM vajjeyavyaM khu savvahA aliyaM / taM jai vivajjiyaM to, kugaI vi yajjiyA ceva // 2 // | aliyapayaMpaNasaMpatta - pAvapabbhArabhAriyA saMtA / jIvA paDaMti narae, jale jahA lohamayapiMDo tA caiUNama'saccaM, saccaM ciya niccameva bhAsejja / saggA'payaggagamaNe, maNoharaM taM vimANaM jaM kittikaraM dhammakaraM narayaduvAra'ggalaM suhanihANaM / guNapayaDaNappaIyaM, iTTha miTThe ca siTThANaM parihariyasaparapIDaM, buddhIe pehiyaM payaisomaM / niravajjaM kajjakhamaM, jaM vayaNaM taM muNasu saccaM iya saccayayaNamaMtA' - bhimaMtiyaM no visaM pi pakkamai / dhIrehiM saccavayaNeNa, sAvio Dahai na sihI vi // 7 // | ummaggavilaggA giri-naI vi thaMbhijjai hu sacceNa / sacceNa sAviyA kIli-ya vya sappA vi ciTThati // 8 // |pabhavai na saccavayaNeNa, thaMbhio dittapaharaNagaNo vi / divyaTThANesu vi sacca-sAvaNA jhati sujjhati usu AkaMpijjaMti surA vi, saccavayaNeNa dhIrapurisehiM / DAiNipisAyabhUyA - ''iNo vi na chalaMti saccahayA // 10 // ettha bhave sacceNaM, nibbhiccaM saMciUNa punnacayaM / houM mahiDDhiyasuro, sumANusattaM labhai tattha savyattha gejjhayakko, Adeo dittimaM payaisomo / dIsaMto diTThisuho, ciMtijjaMto ya maNahArI khIraM va mahuM va suhA - rasaM va suimANasaM sunisirei / ii vayaNaguNo puriso, bhAsato hor3a sacceNaM na jaDo na mUyalo vA, nayA'vi hINassaro na kAg2asaro / na ya muharogI na ya pUi - gaMdhavayaNo ya sacceNa // 14 // suhio samAhipatto, pamuiapakkIlio raiparo ya / suhasalahaNijjaceTTho, iTTho kaMto pariyaNassa // 15 // | je paDhamapAyaThANaga-paDivakkhaguNA u yanniyA puvviM / tehi imehi ya kalio, hoi naro saccabhAsi ti // 16 // evaM kallANaparaM paraM paraM pANiNo samajjiMti / jIe pasAyA pujjA ya, hoMti sA jayai saccagirA // 17 // saccammi tavo saccammi, saMjamo tammi ceva savvaguNA / aisaMjao vi moseNa, hoi tiNalavasamo puriso // 18 // iya suMdara! jANittA, saccA'saccacaviyANa dosaguNe / ceccA asaccayayaNaM, saccagiraM ciya samullavasu // 19 // bIyagapAyaTThANe, ThANabbhaMsA''iNo bahU dosA / vasuNo vva tanniyattANa, puNa guNA nArayasseva tahAhi // 11 // // 12 // // 13 // // 20 // "vasunRpadRSTAntaH" jaMbuddIve dIve, suttimaIe purIe naranAho / abhicaMdanAmadheo, ahesi putto ya tassa vasU | veyA'vagamanimittaM, so piuNA AyareNa uvaNIo / ajjhAyagassa guNiNo, khIrakayaMbassa vippassa |pavyayageNaM ujjhAya-sUNuNA nAraeNa ya sameo / paDhai vasurAyaputto, veyarahassaM avissAmaM annadiyahammi tinni vi, ee pAsitu gayaNagAmIhiM / aisayanANIhiM mahA- muNIhiM avaropparaM bhaNiyaM veyama' hijjaMti ime, je tesiM donni aharagaigAmI / ego ya uDDhagAmi tti, jaMpiuM te tirobhUyA khIrakayaMbo ya imaM, soccA thI! dhI! niratthapADheNa / iti saMvegamuvagato, pavyaio mokkhama'Nupatto aha ahicaMdeNa vasU, ahisito Niyapae Nivo jAo / rajjaM ca bhuMjamANassa, tassa egeNa puriseNa AgaMtUNaM bhaNiyaM, aDavIe gaeNa deva! ajja mae / haNaNaTThA pAmukko, bANo hariNassa so ya lahuM pacchAhuto abbhiTTiUNa, paDio savimhaeNa mae / to phalihasilA vimalA, diTThA karapharisaNavaseNa jeNaMDatario hariNo, payaDo dIsai tama'bbhuyaM rayaNaM / devassa ceya joggaM ti, Agao tumha kahaNaTThA // 30 // evaM soccA rannA, phalihasilA''NAviUNa sA rahasi / siMhAsaNakaraNaTThA, samappiyA sippiyajaNassa // 31 // nimmAyammi ya tammi, atthANImaMDavaM ya Thaviyammi / AsINo naranAho, najjar3a gayaNaMDagaNaThio vya | vimhaio nayarijaNo, gayA pasiddhI ya sesarAIsu / sacceNa vasU rAyA, jaha acchar3a nahayalA''sINo // 33 // eyapavAyanimittaM ca, sippiNo te viNAsiyA savye / dUraTThio ya logo, lahei vinnattiyaM kAuM evaM baccati kAle, te puNa pavvayaganArayA sisse / veyarahassaM pADhaMti, niyaganiyagesu gehesu avarammi ya patthAye, puvyappaNaeNa pavvayagapAse / bahusissaparivuDo nA-rao gao saguruputta ti vihiyA se paDivattI, pavyayageNaM ThiyA yaM goTThIe / patthAve pavyayageNa, addhavakkhAyaveyapayaM // 32 // rUjA // 35 // // 36 // rUA 161 // 21 // // 22 // rA // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5738-5774 vasunRpadRSTAntaH - adattAdAnasvarUpam maLo jannA'higArasaMtiya-majjehiM jaTTavyamiti sasissANaM / yakkhANiyaM ajehiM, chayalehiM ii vimUDheNaM to nAraeNa bhaNiyaM, bhaNNaMti ajA tiyarisaparivasiyA / iha vIhiyA''dao tehiM, ceva jaTTavyamA''ha guru // 39 // no paDiyannamimaM pa-vyaeNa jAo mahaM visaMvAo / jibbhaccheyapainnA, kyA ya jo jippar3a yAe // 40 // sahapaDhio tti vasuniyo, ettha pamANaM kyA iya yavatthA / aha tajjaNaNI bhIyA, saccagiraM nArayaM nAuM // 41 // dhuvaminhiM maha putto, jIhaccheeNa pAvihI maraNaM / tA pannayemi naravar3a - mir3a sA vasumaMdirammi gayA // 42 // abbhuTThiyA ya rannA, guruNo bhajja ti tIe to siTTo / egaMte se savyo, nArayapavyayagayuttaMto "jo vasuNA ya jaMpiyaM amma!, kahasu kiM ettha majjha kiccaM ti / tIe vRttaM putto, jaha jiNai tahA karejjAsu // 44 // uyarohasIlayAe, paDiyannamimaM pi vasunariMdeNa / bIyadivase ya donni vi, pakkhA tassaM'tiyaM pattA kAUNa saccasAvaNa-maDaha bhaNiyaM nAraeNa bho rAya ! | tumamiha dhammatulA, taM paDhamo saccavAIgaM tA kahasu kahaM guruNA, ajehiM jaTTavyamiha pavakvAyaM / tAhe rannA paricata - saccavAittayAeNa jaMpiyama'jehiM chagalehiM, bhadda! jaTTavyamiha pavakkhAyaM / evaM bhaNie kuladeva-yAe aikUDasakkhi ti kuviyAe pADiUNaM, phAliyasIhAsaNAo so nihao / anne vi bhUmivaiNo, tappayaparivattiNo aTTha pavyayago vi jaNeNaM, dhisikkio daDhama'saccayAi ti / mariUNa ya narayammi uvavaNNo vasunareMdo vi // 50 // iyaro ya saccavAi ti nayaraloehiM vihiyasakkAro / sasisamaditiM kitiM, patto suraloyalacchiM ca bIyaM pAvaTThANaga-mevaM mosA'bhihANamuvai / eto taiyama'dattA - dANa'bhihANaM pavakkhAmi // 45 // "jo // 47 // // 48 // // 49 // // 51 // // 52 // 66 adattAdAnasvarUpam" // 54 // // 55 // // 57 // ro paMko vya jalaM kiTTo vya, dappaNaM cittabhittimiva dhUmo / mailei cittarayaNaM, paradhaNaharaNassa saraNaM pi // 53 // eyapasatto satto, avibhAveUNa dhammaviddhaMsaM / avahatthiUNa sappurisa - seviyaM kulavavatthaM pi kittikalaMkaM pi apehiUNa, avahIriUNa jIyaM pi / gIyarayaM hariNo iya, paIvakaliyaM payaMgo vya | baDisA''misaM va mINo, bhamaro kamalaM va karivahUpharisaM / vaNavAraNo vya pAyo, paradhaNaharaNaM kuNai so ya // 56 // tajjamme cciya pAyai, karakannaccheyama'cchinAsaM vA / karavattakiMtaNaM utti-maMgapamuhaM'gabhaMgaM vA parasaMtiyaM haritA atthaM harisijjai / niyajatthe ya / harie pareNa sahasatti, sattibhinno vya hoi duhI // 58 // loo vi kuNai pakkhaM, avarajjhatassa annama'varAhaM / 2 nIyallayA vi pakkhe, na hoMti corikkasIlassa // 59 // annaM avarajjhatassa, deti niyae gharammi ogAsaM / mAyA vi hu ogAsaM, na dei paradavyahArissa // 60 // jassa ya gharammi so lahai, alliyAvaM kAMpi taM sahasA / pADer3a aimahalle, ayase dukkhe mahAvasaNe // 61 // kahakahavi kiMpi sucireNa, vivihaAsAhiM saMciNai davyaM / iya jo jIyasamaM taM harejja tatto vi ko pAyo // 62 // saMsAriyasattANaM, pANasamo savyahA imo attho / tesiM ca taM haraMto, harei tajjIviyama'hammo vihayammi u avaharie, kevi chuhAe maraMti dINamuhA / kivaNappAyA tappaMti, kevi soya'ggiNA anne // 64 // | paDhamapasUryapi cau - ppayA''iyaM avaharati nikkaruNA / jaNaNiviuttA tavyaccha-gA ya duhiyA maraMti tao // 65 // evaM ca haNai pANe, bhAsai mosaM adattaharaNaparo / to ihabhave vi pAvar3a, bahuvihavasaNANi maraNaM ca // 66 // dAriddaM bhIrutaM, piyaputtakalatabaMdhuyoccheyaM / emA''ie ya dose, bhavaMDatare tennapAvAo // 67 // tA bho ! bhaNAmi saccaM vivajjaNIyaM khu paradhaNaM savvaM / paradhaNaviyajjaNAo, kugaI vi vivajjiyA dUraM // 68 // addattagahaNasaMjaNiya - pAvapabbhArabhAriyA saMtA / narae paDaMti jIvA, jale jahA lohamayapiMDo addattA''dANaphalaM, eyaM nAUNa dAruNavivAgaM / tavviraI kAyavyA, attahiyanihittaciteNa paradavya haraNabuddhiM pi, je na kuvvaMti savyahA jIvA / puvyuttadosajAlaM, malaMti te vAmapAeNaM pAyeMti sudevattaM tatto sukulesu mANusataM ca / ladhuM ca suddhadhammaM, Ayahiyammi payaTTaMti maNikaNagarayaNadhaNasaMcayaDDha - kulaladdhamaNuyajammassa / tennayayapattapunnA'Nu-baMdhipunnassa dhannassa gAme vA nagare vA, khette va khale va aha aranne vA / gehe vA paMthe vA, rAo yA divasao yA vi // 74 // 1. nijArthe = svadhane / 2. nIyallayA = nijakAH = svajanAH B | 3. stainyapApAt / 4. malaMti =mUdranti = nAzayanti / , // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // 162 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5775-5810 zrAvakaputravasudattadRSTAntaH - maithunasvarUpam bhUmIe nihANagayaM, ahavA jahakahavi goviyaM saMtaM / payaDaM ciya mukkaM yA, emeva kahiM vi paDiyaM vA // 75 // pamhuTTaM yA katthavi, vaDDhipauttaM ca ujjhiyaM jaivi / no tassa nassai dhaNaM, dhaNiyaM baDDhar3a a kiM bahuNA // 76 // saccitaM accitaM mImaM vA kiMpi taM pihU apayaM / dupayaM cauppayaM vA, tahA jahA kahama'vi ThiyaM pi // 77 // |desanagarA''garANaM, gAmANa ya dAruNovaghAe vi / na kahiM pi kiMpi palayaM, pAvei tappariggahiyaM // 78 // akilesaghaDaMtANaM, jahicchiyANaM va hoi davvANaM / sAmI bhoI ya tahA, tassa aNatthA khayaM jaMti |bhojjA''gayaheriyahariya-therigihasAralaliyagoTThI va / iha tar3ayapAvaThANaga-nirayA pAviMti baMdhA''I je puNa tao viratA, te suddhasahAvao cciya na hoMti / tammajjhayutthasAvaya - putto vya kayA vi dosapayaM // 81 // tahAhi // 79 // // 80 // "zrAvakaputravasudattadRSTAntaH" nayarammi vasaMtapure, vasaMtaseNA'bhihANatherIe / jemAvio purajaNo, egammi mahUsave savyo | aha tattheva purammi, vatthavyA atthi dullaliyagoTThI / tIe ya therigehaM heritA rayaNisamayammi luMTeuM AraddhaM, navaraM sAvayasuo u vasudatto / taggoTThimajjhavattI vi, neva corikkayama'kAsI to taM motuM therIe, coracaraNA paNAmavavaesA / mA coraha tti bhaNirIe, aMkiyA morapitteNa musiUNa gehasAraM, nikkhaMtA te tao pabhAyammi / therIe naravaiNo, tavyuttato lahuM kahio aha morapittalaMchiya - payapurisapaloyaNaM kuNaMtehiM / rAyaniuttanarehiM, diTThA sA dullaliyagoTThI | sacchaMdapANabhoyaNavihIe, savvA''yaraM vilasamANI / saMjAyanicchaehiM, to nIyA naravaisamIye allaMchiyapayasAvaya- mekkaM cebujjhiUNa te sesA / chiMdaNamiMdaNabahujA - yaNAhiM nihaNaM samuyaNIyA evama'dattAdANa - pyavittiviNivittimaMtajaMtUNaM / TTaNama suhaphala - metto viramasu tumaM vaccha! | iya taiyapAvaThANaga-maDadattagahaNA'bhihANamuvai / bhUrivisayaM pi etto, leseNa cautthama'kkhemi "maithunasvarUpam " mn 85 // 84 // // 85 // // 86 // mA // 88 // // 89 // // 90 // // 91 // // 95 // // 97 // // 98 // // 99 // | mehunnaM sucirakilesa - pattavittassa mUlaviddhaMso / dosuppattINama'yaMjhaM, kAraNaM ThANama'jasassa guNapayarisakaNaniyarassa, dAruNodUhalo 2 halaggaM ca / saccamahIe mahiyA, viveyaravikiraNapasarassa ettha paDibaddhacitto, satto vivarammuho bhave guruNo / paDivakkhatte vaTTai, bhAuyabhaiNIsuyANaM pi | kuNai akajjaM kajjaM pi, cayai lajjai visiTThagoTThIe / jhAei bajjhavAvAra - virayacitto sayA evaM ahaha ! ramaNINa rehar3a, aruNA'ruNanahamaUhavicchuriyaM / calaNajuyaM kamalaM piva, nayadiNayarakiraNasaMvaliyaM // 96 // aNupuvvavaTTamaNahara - murumaNibhiMgAranAlaramaNIyaM / jaMghAjuyalaM vammaha - karikara karaNiM samuvyahar3a ramaNaphalayaM pi paMca- ppayAraruirayaNakaMtipaDibaddhaM / gayaNayalaM piva sohai, phuraMtasurarAyadhaNukaliyaM uyarammi muTThigejjhe, maNoharA valiparaMparA sahai / thaNagirisiharA''rohaNa - kaeNa sovANapaMti vva | aMtaviyasaMtanavakamala - kamalanAlovamaM samuvyahai / komalanaMsalakarareha - mANabhuyavallarIjuyalaM | ANaMdabiMdusaMdira-suMderuddAmamiMdubiMbaM va / kAmicaorANa maNo, ullAsai vayaNasyavattaM alikulakajjalakasiNo, susiNiddho sahai kesapabbhAro / citta'bbhantarapajjaliya-mayaNasihidhUmanivaho vya mn evaM vilAsiNIjaNa - savyaMDagA'vayavaciMtaNA''satto / taduvahayamANaso iva, tada'TThisaMghAyaghaDio vya tada'hiTThio vva savva'ppa - NAvi tappariNaIpariNao vva / jaMpar3a aho! jayammi, kuvalayadalasacchaha'cchINaM // 4 // juvaINa vijiyahaMsaM, gaivilasiyama haha ! maNaharA vANI / addha'cchipecchiyANaM, ahaho! cheyattaNama'tucchaM | ahaha! daradaliyakairava - suhayaM hasiyaM phuraMtadaMta'ggaM / ukkaMpirathorathaNa - sthalaM aho kaNagakaMDuyaNaM raMgaMtavalIvalayaM, pAyaDiyavisaTTanAbhikaMdoTTaM / phuTTaMtakaMcuyama'ho !, pehaha moTTAiyamaraTTaM ekkakkamavi imesiM, dulahamimANaM kimaMDaga samavAo / ahavA kiM vannijjai, tAsiM saMsArasArANaM ciMtaNama'vi sayamollaM, jAsiM avaloyaNaM sahasamullaM / goTThI ya koDImullA, amollao aMgasaMbhogo // 9 // evaM ca so varAo, taggayaciMtAvilAyaceTThAhiM / matto vva mucchio iva savvaggahanihayaceTTho vya // 5800 // // 1 // m // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // // 10 // 1. herittA = nirIkSya / 2. halAgram / 3. karaNiM = sAdRzyam 163 // 92 // // 93 // // 94 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5811-5846 maithunasvarUpam - girinayaranivAsinIdRSTAntaH divasaM nisaM pivAsaM, chuhaM araNNaM paraM suhaM dukkhaM / sIyaM uNhaM gamma, agammama'vi no muNai kiMtu // 11 // o dIhamassasai khalai / vellai paridevai ruyai, subai jaMbhAyai ya bahaso // 12 // evaM aNaMtaciMtA-saMtANuttammamANakAmINa / kyaduggaippayAraM, viyArama'valoiya buheNa // 13 // savvaM pi hu mehuNNaM, divvaM mANussayaM tiricchaM ca / uDDhamaDahatiriyakhete, rAo vA divasao vA vi // 14 // rAgAo dosAo vA, dosANa samussayaM mahApAvaM / savyAkhyAyanimittaM ti, ciMtaNijjaM na maNasA vi // 15 // ciMtijjate ya imammi, pAyaso pavarabuddhiNo vi daDhaM / avibhAviyaparaniyajuvai-sevaNAdosaguNapakkho // 16 // Arannakarivaro iva, duvyAro jAyae tada'bhilAso / jIvANa jamaDaigaruI, mehuNasaNNA sahAyAo // 17 // to paidiNavaDDhaMtA-abhilAsapayaNappadippamANasiho / niruvasamaM savvaMDagaM, payaMDamayaNA'nalo jalai // 18 // teNa ya DajhaMto asama-sAhasaM maNasi saMpahAritA / jIyaM pi paNaM kAuM, gurujaNalajjA''i avagaNiuM // 19 // sevejja mehuNaM pi hu, tato iha parabhave bahU dosA / hoti jao so niccaM, sasaMkio bhamai savvattha // 20 // aha takkAri tti kayAi, kahavi logeNa jar3a sa najjejjA / to dINamuho jAyar3a, khaNeNa maramANaliMgo ya // 21 // gihasAmiyanagarA''rakkhiehiM, vA gahiyanihayabaddhassa / duTThakharA''rovaNapuvya-gaM ca aha se varAyassa // 22 // ugghosaNA pure tika-caukca ccarapahesu paribhamai / jaha haMbho paurajaNA!, avarajjhai neha rAyA''I // 23 // kevalamajvarajjhaMti, pAvAI sayaM kaDAI kammAI / tA bho! iyarUvAI, imAI anno vi mA kujjA // 24 // karacaraNacheyavahabaMdha-rohaNullaMbaNADaimaraNaMDatA / ke ke na hoMti dosA, ihabhaviyA? mehuNaparassa // 25 // parabhavie puNa dose, kettiyamete u kittimo tassa / jaM mehuNapAubhava-pAvAu aNaMtabhavabhamaNaM tA bho! bhaNAmi saccaM, cayAhi savvaM pi mehuNaM sammaM / tapparicAgA kugaI, catta cciya hoi duhapagaI // 27 // annaM capAyaDiyavigiyarUvaM, AyAsakilesasAhaNijjaM ca / savvaM'giyaguruvAyAma-jaNiyaseyA'hiuvvegaM // 28 // sajjhasarujjhaMtagiraM, vilajjakajjaM jugucchaNijjaM ca / etto ceya nimittA, pacchannA''sevaNIyaM pi // 29 // | hiyayukkhaikhayapAmova-vivihavAhINa heubhUyaM ca / appatthabhoyaNaM piya, balavIriyahANijaNagaM ca | kiMpAgaphalaM piva bhuja-mANama'vasANavirasama'itucchaM / vAmohakaraM naDanacci-yaM va gaMdhavvanayaraM va // 31 // sayalajaNajaNiyanirasaNa-suNagA''inihINajaMtusAmannaM / savvA'bhisaMkaNIyaM, dhammatthaparataviggharaM // 32 // AvAyametasuhalesa-saMbhavammi vivegavaM ko Nu / nihuyaNasokkhaM kaMgrejja, mokkhasokkhakkaparikkhI // 33 // mehuNapasaMgasaMjaNiya-pAvapabbhArabhAriyA saMtA / nivaDaMti narA narae, jale jahA lohamayapiMDo ra4 | akkhaMDabaMbhaceraM, cariuM saMpunnapunnapabbhArA / samuciMti ciMtiya'tthaM, pAti pahANadevattaM // 35 // tato cayA naratte vi. tiyasatallovabhogabhogajayA / jAyaMti pannadehA, visiTakalajAisaMpa rUddI hoti 'jaNagAvayaNA, subhagA piyabhAsiNo susaMThANA / rUvassiNo ya somA, pamuiyapakkIliyA nicvaM // 37 // nIrogA ya asogA, cirA''uso kittikomuimayaMkA / akilesA''yAsapayaM, suhoiyA atulabalaviriyA // 38 // savyaMgalakkhaNadharA, sAlaMkArA sukavvagaMtha vya / sirimaMtA ya viyaDDhA, viveiNo sIlakaliyA ya // 39 // bhariyA'vatthA thimiyA, dakkhA teyassiNo bahumayA ya / paritUliyaviNhubaMbhA, baMbhavyayapAlagA hoti // 40 // iha turiyapAvaThANaga-pavittiviNivittidosaguNavisae / girinayaranivAsivayaMsi-dAragA hoi diTuMto // 41 // tahAhi ___"girinayaranivAsinIdRSTAntaH" revayayagirivirAiya-visiTThasoraTThadesatilayammi / girinayare tinni vayaMsi-yAo ibmANa dhUyAo // 42 // pariNIyAo tattheva, pavarasuMderamaNaharaMgIo / tAo ya pasUyAo, kAleNe-kekkagaM taNayaM // 43 // aha annayA kayAI, puraparisarakANaNammi miliyAo / kilaMtIo tAo, tinni vi corehiM ghettUNaM // 44 // pArasakUle vesaMDagaNANa, dinnAo bhUridavyeNa / sikkhaviyAo tAhiM, yesAcariyaM nira'vasesaM // 45 // dUradisA''gayauttama-vaNiputtA''INa taya'Nu ThaviyAo / uvabhogatteNa jaNA, laddhapasiddhI ya jAyAo // 46 // 1. jngraahyvcnaaH| 164 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5847-5882 girinayaranivAsinI dRSTAntaH - parigraha svarUpam aha tAsiM puvasuyA, tinni vi tArunnabhAvamaDaNupattA / jaNaNInAeNaM ciya, baTuMtaunnonnapIIe 4LI NavaraM ego tesiM, sAyayaputto aNuvyayadharo ya / niyadAruvabhogI ciya, avare puNa micchadiTThi ti // 48 // egammi ya patthAve, vicittabhaMDaM gahAya nAvAhiM / davyovajjaNaheuM, pArasakUlammi te ya gayA // 49 // bhaviyavyayAvaseNaM, yutthA tAsiM gihesu yesANaM / NavaramaDaNuvvayadhAriNama'valoiya nivyiyAramaNaM // 50 // bhaNiyaM egAe bhadda!, kahasu kato samAgao taM si| kiM hoti tujjha ee, to teNa payaMpiyaM bhadde! // 51 // girinayarAo amhe, tinni vi homo paropparaM mittA / amhaM puNa jaNaNIo, tiNhaM pi 'haDAo corehiM // 52 // tIe payaMpiyaM saMpa-yaM pi kiM bhadda! tattha jiNadatto / piyamitto dhaNadatto ya, tinni vaNiNo parivasaMti // 53 // teNaM bhaNiyaM kiM tehiM, tujjha tIe payaMpiyaM par3aNo / te amhANaM tiNhaM pi, Asi putto ya ekkeko // 54 // emA'I savyo vi hu, yuttaMto sAhio tao teNa / bhaNiyaM jiNadattasuo, ahaM ti ee ya iyarasuyA // 55 // evaM yutte putto ti, kaMThamADalaMbiUNa sA bADhaM / roviumA''DhattA mukka-kaMThamiyaro vi taha ceva . // 56 // suhadukkhaM khaNametaM ca, pucchiuM so javeNa mittANa / akkajjakaraNavAraMNa-buddhIe gao samIvammi // 5 // | siTTho egaMtammi, savyo tavvaiyaro tao te ya / tavyelakyAukaja ti, sogavihurA daDhaM jAyA // 58 // aha savyAo vi pabhUya-davyadANeNa yesahatthAo / moyAyittA paliyA, tAhiM samaM niyapurA'bhimuhaM / // 59 // iMtANamuyahimajjhe, tesiM ciMtA imA samuppannA / sayaNANa kayADakajjA, daMsissAmo kahaM cayaNaM iya saMkhobhayaseNaM, lajjAe gayA duce videsammi / tammAyaro ya jalahimmi, ceya paDiuM vivannAo // 61 // so u aNuvvayadhArI, jaNaNiM ghettuM gao sanayarammi / vinnAyavaiyareNaM, pasaMsiyo pauraloeNa // 62 // iya soUNaM suMdara!, darajaNaNaM muNiyaparamatattANaM / caya abbaMbha baMbhaM ca, bhayasu ArAhaNekkamaNo // 63 // evaM mehuNanAmaga-pAyaTThANaM cautthamaDakvAyaM / paMcamapAvaTThANaM, pariggahama'o nidaMsemi 64 "parigraha svarUpam" - eso ya sayalapAya-TThANagapAsAyaniccalapaiTThA / bhUrisirAsaMpavaho, gabhIrasaMsArakUvassa // 65 // mahusamao buhaniMdiya-kuviyappaaNappapallayubhee / egaggacittayAdIhi-yAe gimhumhasaMbhAro // 66 // pAusasamao nANADai-vimalaguNarAyahaMsavaggassa / sarayAgamo ya garuyAuDa-raMbhamahAsassasiddhIe // 6 // sA''yattA''NaMdavisiTTha-soknakamaliNivaNassa hemaMto / sisirA'vasaro suvisuddha-dhammatarupatasADassa // 8 // mucchAyallIe akhaMDa-maMDayo kANaNaM duhataruNaM / saMtosasarayasasiNo, dAduggADhaM viDappamuhaM / // 69 // acvaMtama'vissAsassa, bhAyaNaM maMdiraM kasAyANaM / dunniggaho gaho iva, pariggaho kaM na vinaDei // 70 // dhaNadhannakhettavatthUsu, ruppasuvanne cauppae dupae / kuvie ya karejja buho, eto cciya niccaparimANaM // 1 // iharA u imA icchA, dinnajahicchA aIva ducigicchA / saparajaNaruddhadicchA, pUrijjar3a kahavi jar3a kicchA // 72 // jIyassa jamiha toso, na sayA na sahassao na lakkhAo / na ya koDio na rajjA, na ya devattA na iNdttaa||73|| jao ayarADago yarADaga-maDaha pattavarADago puNa varAo / ahilasai ruyagaM taMpi, pAviuM Ihae damma // 74 // | patto vi taM tadegu-tarAe buDDhIe jAya dammasayaM / taM patto ya sahassaM, sahassava kaMkhae lakkhaM // 75 // lakkhayaI puNa koDiM, koDiyaI puNa samIhae rajjaM / rajjavaI cakkitaM, cakkI puNa mahai devattaM' // 6 // taM pi kahaMpi hu patto, pAyo Ihai puraMdarattaM pi / tammi vi patte icchA, dIhaTTA baTTae ceva // 77 // uyari pavittharai daDhaM, aNukkama mallagassa ghaDaNavya / icchA jassa sa sugaI, avahatthiya patthai kugaI // 8 // bahaso vi mijjamANo, na ADhao kahavi muDao hor3a / iya jo dhaNalavabhAgI, so kiM koDIsaro hoi // 79 // jaM puvyakammanimmiya-majatao labhai tattiyaM ceva / doNaghaNe vi ya buTTe, ciTThai na jalaM girisirammi // 80 // jo kira jahannapunno, sama'hiyamIhai dhaNaM dhaNiyaceTTho / gayaNaMDagaNaM gaheDaM, so niyahattheNa patthei // 1 // jar3a labbhai nimaggehiM, bhUyale ettha patthiyapayattho / rajjA''I tA na duhI, dIsejja kayAvi kovi kahiM // 82 // 1. hRtAH / 2. dIrghatvAt / 165 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5883-5616 lohanandajinadAsadRSTAntaH - krodhasvarUpam maNikaNagarayaNapunnaM, loyaM pi hu pAuNejja jar3a kaha vi / taha vi ya achinnavaMcho, hI! akayattho cviya yraao||83|| punnehiM sunno vi hu, atthe jo vimUDha'ppA / emeva so viNassai, asamattamaNoraho ceya 84nI na sakkaNijjo jahettha kotthlo| Daya attheNa na sakko, kahiM pi appA vi pareuM // 85 // icchAyoccheyakae, saMtoso ceva tA varaM vihio / saMtosiNo hi sokkhaM, dukkhamasaMtosiNo dhaNiyaM // 86 // |paMcamapAvaTThANaga-pasataviNiyattayANa dosaguNA / jaha lohanaMdajiNadAsa-sAvagANaM tahA geyA tahAhi ____" lohanandajinadAsadRSTAMtaH" pADaliputte nagare, bahusamaraviDhatavijayajasapasaro / Asi jayaseNanAmo, naranAho bhUriguNakalio 88 | tattha ya purammi athariya-kuberadhaNavittharA parivasaMti / naMdapamokkhA vaNiNo, jiNadAsA''I susaDDhA ya // 89 // aha egammi avasare, samuddadattA'bhihANavaNieNa / cirakAliyaM sarovara-mA''raddhaM khANiuM ekkaM // 90 // tattha khaNijjaMtammi, uDDehiM puvyapurisapakkhittA / laddhA suvannakusayA, cirakAliyakiTTacayamaliNA // 91 // to lohamaya ti viyANiUNa, vaNiyANa tehiM uvaNIyA / jiNadAseNaM gahiyA ya, donni nAUNa lohamayA // 12 // aha teNa niyaMteNaM, samma nAuM suvannamaiya ti / parimANA'ikkamabhayA, dinA titthayarabhavaNammi // 13 // avare puNo na gahiyA, navaraM naMdeNa jANamANeNa / ADhatA te ghettuM, samahiyaatthavvaeNA'vi . // 14 // uDDA ya imaM bhaNiyA, lohakuse mA passa dejjAha / ahamicchiyaM dalissAmi, tumha tehiM ca paDivaNNaM // 15 // avarammi diNe mitteNa, so balA bhoyaNaDaTThayA nIo / teNa ya putto bhaNio, jaha taha giNhejjasu kusa ti // 16 // paDisuyamimaM sueNaM, bhottuM mittaggihe gao tAhe / acvaMtavAulamaNo, bhottuM ca 'gihaMmuho calio // 17 // amuNiyaparamattheNa pa, samAhiyamolla ti no kusA gahiyA / teNa sueNaM uDDA ya, jAyakovA parattha gayA // 98 // jatto tatto ya khivaMtayANa, aha kahayi yavagae kiTTe / egassa u kusayassA, payarDa cAmIyaraM jAyaM // 19 // rAyapurisehiM tato, uDDA gahiuM samaSNiyA ranno / puTThA ya kattha anne, vikkIyA kahaha kusaga ti| tehiM kahiyaM narAhiya!, dinnA jiNadAsaseTThiNo donni / avasese nIsesA, uvaNIyA naMdayaNiyassa // 1 // evaM bhaNie rannA, vAhariuM pucchio hu jiNadAso / siTTho ya teNa savyo, jahaTThio niyagayuttaMto tAhe rannA sammANiUNa, so pesio niyagihammi / naMdo ya niyagahaDheM, samAgao pucchae puttaM // 3 // kiM re! kusayA gahiyA, na va ti teNaM payaMpiyaM tAya! / bahumulla ti na gahiyA, to tADiMto uraM naMdo // 4 // hA! hA! muTTho ti payaMpiro ya, jaMghAu bhaMjar3a kuseNa / eyANamesa doso, jeNa gao haM paragihe ti // 5 // to yajjho ANato, so rannA avahaDaM ca savvassaM / emA''I bahu dosA, icchAviNiyittirahiyANaM // 6 // iya khamaga! maNAgaM pi hu, pariggahe mA maNo dharijjAsi / khaNadiTThanaTTharuye, kA paMchA tattha dhIrANa // 7 // evaM pariggahavisayaM, paMcamaga pAyaThANagaM yuttaM / kovasarUvA''yeyaNa-parametto bhannai chaTuM TA "krodhasvarUpam" - koho vigaMdhidavyu-bhayo vya koho na kassa uvyeyaM / uvajaNayai etto cciya, catto dUreNa vibuhehiM // 9 // kiJcagurukoyajalaNajAlA-kalAvasavisesakavaliyavivego / na viyANai appANaM, paraM ca paramatthao puriso // 10 // uppajjamANao cviya, koho purisaM Dahei tA paDhamaM / jatthuppaNNo taM ceya, iMdhaNaM dhUmakeuvya // 11 // niyakattAraM kovo, Dahai avassaM pare aNegaMto / niyapayaDahaNe sihiNo vi, ahaya niyamo na annattha // 12 // so kiM va kuNau annarasa, pesio khINasattisaMjogo / jo niyayamA''sayaM ni-dahei koyo mahApAyo // 13 // jassa kira kovakaliNA, kalusIkayamANasassa jaMti diNA / iha paraloge vi narassa, tassa kaha sokkhsNpttii||14|| avayArI kira verI vi, hoi ekkammi ceya jammammi / koho puNa hoi daDhaM, dosu vi jammesu avayArI // 15 // |ja kajjamuvasamaparA, sAhai na hu taM kyA vi kovaparo / jaM kajjakaraNadakkhA, buddhI kuddhassa sA kato // 16 // annaM ca1. gihaMmuho = gRhonmukhaH = gRhasaMgukhaH / 166 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5617-5652 prasannacandradRSTAntaH - mAnasvarUpam // 17 // mn // 19 // koho ubyevaNao, piyabaMdhuviNAsao mahApAyo / koho saMtAyayaro, soggaipahabaMdhaNI koho buhayaNasahassapariniMdiyassa, payaIe pAvasIlassa / kohassa na jaMti vasaM, viveiNo teNa kar3ayA vi kohAu haNar3a pANe, kohAo bhAsai musAyAyaM / kohA adattagahaNaM, kohAo baMbhayayabhaMgo kohAu mahA''raMbho, pariggaho vi hu payaTTae kohA / kiM bahuNA savvANi vi, pAvaTThANANi kohAo // 20 // tA tikkhakhaMtikhaggeNa, khaMDiuM dakkhayAe niravekkho / kohamahApaDimallaM, paDivajjasu pasamajayalacchiM koho dukkhaNimittaM tappasamo puNa suhekkaheu ti / ubhae vi hu appavase, tappasamo cciya varaM jutto // 22 // koho maNasA vi kao, naragAya bhave sivAya taduvasamo / ubhayattha vi rAyarisI, pasannacaMdo ihaM nAyaM // 23 // tahAhi"prasannacandradRSTAntaH" // 21 // // 24 // // 25 // // 26 // // 28 // // 29 // // 30 // // 32 // | uggavisavisaharA''ula - gharaM va poyaNapurA'hivo rajjaM / motuM vIrajiNaMDate, pasannacaMdo viNikkhaMto viharaMto jayaguruNA, samaM ca rAyaggihammi saMpatto / olaMbiyabhuyapariho, ussaggeNa ya Thio sammaM | jiNavaMdaNa'TThapaTThiya-seNiyaniva aggasennagAmIhiM / diTTho dummuhasumuhAGa - bhihANapurisehiM dohiM tao sumuheNa jaMpiyaM jayai, eso sahalaM ca jIviyamimassa / jo rajjaM taha vajjiya, pavvajjaM iya pavannoti // 27 // to dummuheNa bhaNiyaM, bhadda ! alaM saMkahAe eyassa / jo asamatthaM puttaM, rajje ThaviDaM sayaM kIbo pAsaMDaM paDivanno, veribhayA evamettha saMvasai / rajjaM suo payA vi ya, taha pIDijjaMti sattUhiM evaM socyA takkhaNa- vissumariyadhammajhANapaDibaMdho / sAhU pasannacaMdo, kuviyo ciMteumA''datto ko mai jIvaMtammi vi, majjha suyaM rajjama'vi ya viddavai / manne sImAlamahI-vaINa duvvilasiyaM eyaM // 31 // tA te viddhaMsittA, karemi sutthaM ti puvvanAeNa / ussaggaThiyo vi raNeNa, tehiM saddhiM samA''vaDio dhammajjhANaThiyaM piva, aha taM dadrUNa seNio rAyA / ahaha ! mahappA kaha vaTTai tti, vimhayarasA''ulio // 33 // bhattibharamuvyahanto, savvA''yaravihiyatappayapaNAmo / ciMtai erisasuhajhANa-saMgao jar3a jiyaM cayai // 34 // eso mahA'NubhAvo, uppajjar3a tA kahiM ti jiNanAhaM / pucchissaM ti vibhAviya, jayagurupAsaM samallINo // 35 // puTTho ya jaekkapahU, pasannacaMdo tahAvihe bhAve / vaTTaMto mariUNaM, uppajjai kattha me kahasu | bhaNiyaM pahuNA sattama - narae uppajjar3a tti to rAyA / nUNaM mae na sammaM, suyaM ti ciMtA''uro jAo // 37 // etthaMtarammi maNasA, jujjhateNaM pasannacaMdeNaM / niTThiyapaharaNanivaheNa, sIsatANeNa vi riussa ghAyaM kAumaNeNaM, sIse hattho nivesio sahasA / luMciyacihuracayammi ya, tammi chikkammi uvautto samaNo haM ti visAyaM, kuNamANo kiM pi taM suhaM jhANaM / paDivanno sa mahappA, jeNa lahuM kevalI jAo // 40 // kevalimahimA ya kayA, saMnihiyasurehiM duMduhI pahayA / puThThe ca seNieNaM, kiM tUraravo imo bhayayaM ! bhaNiyaM jaekkapahuNA, kevalimahimaM pasannacaMdassa / devA kuNaMti ee, vimhaio seNio tAhe puvvA'varavayaNANaM, virohamubbhAviUNa puccher3a / ko nAha! ihaM heU, kahiyaM ca jahaTThiyaM pahuNA iya muNiya khavaga! taM koha - vigamasaMpattapasamarasasiddhI / supasannamANaso taM visuddhamA''rAhaNaM lahasu chaTTha pAvaTThANaM, paruviyaM kohanAmadheyamimaM / mANA'bhihANametto ya, sattamaM kiMpi jaMpemi // 36 // // 38 // // 39 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // "mAnasvarUpam " // 46 // // 47 // // 48 // mANo saMtAvayaro, mANo paMtho aNatthasatthANa / mANo paribhavamUlaM, piyabaMdhuviNAsago mANo mANamahAgahagahio, jasaM ca kitiM ca attaNo haNai / thaddhattaNadosAo, jAyai avahIraNAThANaM lahuyattaNassa mUlaM, soggar3apahanAsaNo kugar3amaggo / sIlasiloccayavajjaM, eso mANo mahApAvo mANeNa thaddhakAo, ayANamANo hiyA'hiyaM atthaM / ahama'vi kimettha kassa vi, hINo kiM vA vi guNaviyalo // 49 // iya kalusabuddhivasago, saMjamamUlaM na kuvyae viNayaM / viNayarahie Na nANaM, nANA'bhAve ya no caraNaM // 50 // caraNaguNavippahINo, pAvei na nijjaraM jae viulaM / taya'bhAvAu na mokkho, mokkhA'bhAve ya kiM sokkhaM // 51 // kiMca mANatamabhara'kkato, kajjA'kajjesu mujjhiuM mUDho / bahumanniuM aguNiNo, guNiNo avamanniraM bahuso // 52 // 167 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5653-5686 mAnasvarUpam - bAhubalIdRSTAntaH gayabuddhI goTThAmA-hilo vya pAyo asesasahamalaM / sammattakappataruma'vi, ummUlai mUlao ceya // 53 // evaM nIyAgoyaM, mANaMDadho kammama'suhamuvaciNiuM / nIesu vi nIyatamo, pariyaDai aNaMtasaMsAraM // 54 // tahAcaiUNa vi kira saMgaM, saMpAvittA vi caraNakaraNaguNe / cariUNaM pi tavA''I, kaTThA'NuTThANamaDaccuggaM // 55 // vayameva cattasaMgA, yayameva bahussuyA vayaM guNiNo / yayameva uggakiriyA, liMguvajIvI kimaDanne u // 56 // iya vilasamANamANA-NaleNa haddhI! dahati saMtaM pi / puvvapavanniyaniyaguNa-vaNasaMDaM ahaha! kaTThama'ho! // 57 // annaM cavivarIyavittidhammA, AraMbhapariggahAu aniyatA / pAvA sayaM vimUDhA, sesaM pi jaNaM vimohitA // 58 // hiMsaMti jIvanivahaM, kareMti kamma sayAugamaviruddhaM / tahavi ya vahati gavvaM, dhammanimittaM ihaM amhe // 59 // sAyarasariddhigaruyA, davvakvettA''ikyamamattA ya / niyayakiriyA'NuruvaM, paruvayaMtA jiNamayaM pi // 60 // davvakvettA''INa aNu-rUvammi balavIriyapamuhe / saMte vi jahAsatiM, ajayaMtA caraNakaraNesu // 61 // avavAyapayapasattA, pUijjatA tahAvihajaNeNaM / amhe ceva iha ti, atukkarisA'bhimANAo // 62 // kAlADaNurUvakiriyA-rae ya saMviggagIyavaramaNiNo / mAiTThANA''iparA-yaNa ti khisaMti jaNapurao // 63 // niyayakiriyA'NuruveNaM, vaTTamANaM mamattapaDibaddhaM / nikkuDilaM ti vayaMtA, pAsatthajaNaM ca salahaMti // 64 // evaM ca asuhaceTThA, kammaM baMdhaMti kiMpi taM bahuso / jeNa bahutikkhadukhne, bhamaMti saMsArakaMtAre // 65 // jaha jaha karei mANaM, puriso taha taha guNA parigalaMti / guNaparigalaNeNa puNo, kameNa guNavirahiyattaM se // 66 // guNasaMjogeNa vivajjio ya, puriso jayammi dhaNuhaM va / sAhar3a na icchiya'ttha uttamavaMsubbhavatte vi // 6 // saparobhayakajjaharo, iha paraloe ya tikkhadukkhakaro / jatteNa pariccatto, mANo dUraM viveIhiM // 8 // tA suMdara! cayasu tumaM pi, mANamaDaNavajjayaM gaveseMto / khavie paDivakkhammi, sapakkhasiddhI jao bhaNiyA // 69 // eyammi avagayammi, jare vyaM paramaM sarIrasutthattaM / jAyai taha evaM ciya, guNakaramA''rAhaNApatthaM // 70 // sattamapAvaTThANaga-doseNa kilesio hu bAhubalI / so cviya tao niyatto, sahasa cciya kevalI jAo // 1 // tahAhi "bAhubalIdRSTAntaH" takkhasilAnayarIe, ikkhAgakulubbhayo jayakhAto / bAhubali tti jaha'ttho, usabhasuo patthiyo Asi // 72 // bharaheNa cakkavar3aNA, aTThANavaiNiTThabhAUsuM / pavvaiesuM sevaM, apaDicchaMto sa iya bhaNio // 73 // paricayasu lahuM rajjaM, ahavA ANAparAyaNo hosu / ajjeva samarasajjo, vaTTasu savaDammuho ahavA // 74 // evaM soccA nippaDima-bhuyabalohAmiya'nnasuhaDeNaM / saMgAmo pAraddho, teNaM cakkA'hiyeNa samaM // 75 // avi yapaDaMtamattakuMjaraM, hammantajohanibharaM / palAyamANakAyaraM, nibhinnasaMdaNukra // 76 // milaMtajogiNIkulaM, vahaMtalohiyA''kulaM / kayaMtagehadAruNaM, mahAbhaekkakAraNaM // 77 // sarA'varuddhabhUyalaM, gaiMdadANavaddalaM / payaTTasUramaggaNaM, bhamaMtatuTThamaggaNaM 78 | paloiuM raNaMDagaNaM, aNegalogamAraNaM / dayArasekkamANaso, bhaNe so mahAyaso // 79 // he bharaha! kiM jaNeNaM, niravarAheNa mArieNimiNA / jujjhAmo tumamaDahayaM ca, jesimaDavaropparaM veraM // 8 // paDivannamimaM bharaheNa, jujjhiuM te tao samADhatA / tA jAya bAhubaliNA, savvattha viNijjio bharaho // 81 // to so ciMtai cakkI, kima'haM na bhavAmi esa cakkaharo / jaM bhuyabaleNa savvattha, peNa jippAmi iyaro vya // 82 // iya ciMtirassa bharahassa, daMDarayaNaM phuraMtataDitaralaM / karakamalammi nilINaM', payaMDajamadaMDaduppecchaM // 3 // aha bAhubalI taM taha, paloiuM vilasamANakohaDaggI / daMDeNa samaM pi imaM, kiM cUremi ti ciMtaMto // 4 // khaNamegaM acchittA, maNAgamuvaladdhasuddhabuddhIe / paribhAviuM payatto, ghiddhI! visayAuNusaMgassa // 5 // jeNa'bhibhUyA sattA, mittaM sayaNaM pi baMdhavajaNaM pi / na gaNaMti tiNasamaM pi hu, kAuma'kiccaM pi vavasaMti // 86 // 1. anya kathAoM meM devendra dvArA donoM bhAIyoM ke yuddha kI bAta aura bAda meM cakraratna ko pheMkane kI bAta AtI hai| 168 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / saMvegaraMgazAlA zloka naM. 5687-6022 mAyAsvarUpam - vaNikputradRSTAntaH tA visayavAsaNAe, nivaDau bajjAusaNi ti ciMtaMto / sayameva vihiyaloo, nissaMgo so mahAsatto // 87 // pavyajjaM ghettUNaM, kaha lahubhAUNa vaMdaNaM kAhaM / sAmisamIvammi gao ti, mANadoseNa tattheva // 8 // kAussaggeNa Thio, uppanne kevalammi yaccissaM / eto ti kyapainno, AyarisaM nira'saNo kisio // 9 // varisaMDate jiNapesiya-baMbhIsuMdarItavassiNIhiM ca / bhaNio bhAuga! tAo, ANavai na hatthicaDiyANa // 10 // uppajjai kira nANaM ti, tayaNu so jA vibhAvae samma / tA mANameva hatthiM, muNiUNaM jAyasuhabhAvo // 1 // ujjhiyamANo jiNapAya-mUlagamaNAya ukviviyacalaNo / tinnapainno jAo, varakevalanANalAbheNaM // 9 // iya mANapavittiniyittibhAva-saMpajjamANadosaguNe / khamaga! mahAsatta! vihA-viUNa suddhAe buddhIe // 93 // tumamA''rAhaNameyaM, ArAhiya caraNavaraguNoveyaM / daMsaNanANasameyaM, pAvasu sivasokkhama'pameyaM // 94 // sattamayapAvaThANaM, uvai mANagoyaraM eyaM / eto mAyAvisayaM, aTThamayaM kiMpi sAhemi // 95 // "mAyAsvarUpam" - mAyA uvyeyakarI, dhammiyasatthesu niMdiyA mAyA / mAyA pAvuppattI, dhammakkhayakAriNI mAyA // 96 // mAyA guNahANikarI, dosANa vivaDDhaNI phuDaM mAyA / mAyA viveyahariNaMDaka-biMbagasaNekarAhugaho paDhiyaM nANaM cariyaM ca, daMsaNaM pAviyaM ca cArittaM / taviyaM suciraM pi tavaM, jar3a mAyA tA hayaM savyaM // 98 // acchau tA paraloe, ihaloe cciya naro u mAillo / jai vi akayA'varAho, tahA vi sappo vya bhayaheU // 99 // jaha jaha karei mAyaM, taha taha 'appacvayaM jaNe jaNai / appaccayAo puriso, akkyatUlA lahU hoi // 6000 // tA bhAviUNa eyaM, suMdara! pariharasu savyahA mAyaM / tavvajjaNeNa aNavajjaM, ajjavaM jAyae jeNa // 1 // ajjavaguNeNa puriso, saMcaraI jattha jattha tattha tahiM / suyaNo saralasahAyo, imo ti salahijjar3a jaNeNaM // 2 // ArUDhajaNapasaMsassa, puNNaguNA saMkamaMti sayarAhaM / guNagaNagavesiNo tA, juto jatto tahiM kAuM mahurataM daMsittA, mAI pacchA vi darisigaviyAro / takkaM va jayammi naro, na royae vattamahuratto aTThamayapAvaThANaga-dose nAyamiha paMDarajjAe / ahavA dosaguNesu vi, ahakkama do vaNiyaputtA // 5 // tathAhi-- __ "devaNikaputrasyadRSTAntaH" | egammi pure dhaNavaMta-garuyakalasaMbhayA bhavaciggA / pavyajaM paDiyannA, egA sussAvagANa sayA odI sussamaNINaM majhe, yasamANI sA ya gimhasamayammi / acvaMtamalaparIsaha-parAjiyA dehasakkAraM aMsuyasakkAraM pi hu, kuNamANI coyaNaM ca samaNIhiM / dijaMtiM asahaMtI, bhinnammi paDissayammi ThiyA // 8 // paMDarapaDadehatteNa, sA pasiddhA ya paMDaragja tti / kuNai ya pUyAheDaM, vijjAe nayarajaNakhobhaM // 9 // aha pacchimammi kAle, kahaM pi saMjAyaparamayeraggA / sugurusamIce paDiyanna-puvvaduccariyapacchittA // 10 // saMghasamakkhaM ghettUNa-maDaNasaNaM sA ThiyA suhajjhANe / NavaraM pUyAheDaM, maMteNA''yaDDhai loyaM // 11 // tIe samIce puraloya-mitamaNisaM paloiuM guruNA / bhaNiyA mahAuNubhAve!, maMta'bhiogo na te jutto // 12 // | "micchA bhi dukkaDaM" "no, puNo vi kAhAmi coiyA suTu' / paDibhaNiyamiNaM tIe, navaraM avarammi puNa diyhe||13|| vijaNe ThAuM ataraMtiyAe, AyaDDhio puNo logo / paDisiddhA ya gurUhiM, tA jAya cautthavelAe // 14 // mAyAsIlateNaM, tIe bhaNiyaM na kiMSi bhaMte! haM / vijjAbalaM pajuMjemi, kiMtu sayamei esa jaNo // 15 // evaM sA mAyAvasa-vihuNiyaArAhaNAphalA mariuM / sohamme erAvaNa-suraramaNIbhAvama'NupattA // 16 // iya dose diTuMto, niddiTTho tAva paMDarajjAe / dosaguNesu ya puyo-vaTThavaNie nidaMsemi . // 17 // avaravidehe do vaNi-yavayaMsA mAiujjugatteNa / vavahariuM cirakAlaM, do vi mayA bharahavAsammi // 18 // ujjugabhAvo mihuNataNeNa, avaro ya hatthibhAveNa / uppannA kAleNaM, paropparaM daMsaNaM jAyaM // 19 // mAyAvasaviDhaviyaAbhi-yogakammodaeNa aha kariNA / khaMdhammi vilaiyaM taM, mihuNagamaDavvattapIIe // 20 // iya mAiNo aNatthaM, tavivarIyassa pecchiuM ca guNaM / khamaga! tumaM nimmAo, samma ArAhaNaM lahasu pAvaTThANagamaTThama-meyaM leseNa saMsiyaM etto / lobhasaruvA''yeyaNa-paramaM navamaM pi kittemi // 22 // 1. apratyayam = avizcAsam / 2. arkatUlAt / 5 169 // 7 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6023-6057 lobhasvarUpam - kapiladRSTAntaH "lobhasvarUpam" - jAyai jAo vaDDhai, jaha pAusajalaharo ahaMto vi / taha purisassa vi lobho, jAyai pasarar3a ya paisamayaM // 23 // lobhe ya pasaramANe, kajjA'kajjaM acintayanto ya / maraNaM pi hu agaNeto, kuNai mahAsAhasaM puriso // 24 // aDai giridarisamudde, pavisai dAruNaraNaMDagaNammi tahA / piyabaMdhaye niyaM jI-viyaM pi lobhA pariccayai // 25 // kiMcaacvaMtamuttarottara-samIhiya'tthA''game vi lobhavao / taNha cciya parivaDDhai, sumiNe vi na jAyae tittI // 26 // lobho akkhayavAhI, sayaMbhuramaNodahi vya duppUro / lAbhiMdhaNeNa jalaNo bya, buDhimaDacvaMtama'Nusarai // 27 // lobho sabaviNAsI, lobho parivAracittabheyakaro / savvA''yaikugaINaM, lobho saMcArarAyapaho 28 eyadAreNa naro, ghoraM pAvaM pavaMciuM suciraM / avihiyatappaDiyAro, pariyaDai bhavakaDillammi // 29 // jo puNa lobhaviyAgaM, nAUNa vivegao mahAsatto / taccivarIyaM ciTThai, ubhayabhavasuhA''yaho sa bhave // 30 // ettha ya pAvaTThANe, diTuMto hoi mAhaNo kavilo / jo caDiyo koDIe, kaNagassa dumAsagautthI vi // 31 // tappaDivave vi hu khaviya-sayalaparithUlasuhumalobhaMDaso / so cciya diTuMtapayaM, saMpAviyakevalA''logo // 32 // tahAhi- . ___ "kapiladRSTAntaH" kosaMbInayarIe, jasoyanAmAe mAhaNIe suo / kavilo nAmeNA''sI, lahuyassa vi tassa kira jaNago // 33 // paMcattaM saMpatto, piyasamavayasaM vibhUtisaMpannaM / mAhaNamaDavaraM daTuM, se jaNaNI saMbhariyanAhA // 34 // roviumA''DhatA pu-cchiyA ya kavileNa ruyasi kiM ammo! / tIe payaMpiyaM putta!, pauramiha roviyavyaM me // 35 // teNa bhaNiyaM kimatthaM?, tIe vuttaM tumammi jAyammi / yaccha! vibhUI nihaNaM, gayA tahA jaha ya esa dio // 36 // taha tujjha piyA vi purA, vibhUimaM Asi teNa vajjariyaM / keNa guNeNaM tIe, payaMpiyaM veyakusalatA // 3 // sAmariseNaM kavileNa, bhAsiyaM taM ahaM pi sikkhAmi / tIe bhaNiyaM evaM, karesu gaMtuNa sAvatthiM // 38 // piimittaiMdadattA-bhihANaajjhAvagarassa pAsammi / iha atthi yaccha! samma, na tujjha sikkhAyago ko vi // 39 // evaM ti so pavajjiya, sAvatthipurIe iMdadattassa / pAsammi gao puTTho ya, teNa kahie ya yuttaMte // 40 // piyamittasuo ti viyANiUNa, ajjhAyageNa avagUDho / bhaNio ya yaccha! giNhasu, saMDagovaMgaM pi cauveyaM // 41 // kiMtu samiddhaM dhaNaseTThi-mettha bhoyaNakaeNa patthesu / abbhatthio ya kavileNa, sA''yaraM teNa vi ya bhnniyaa||42|| |egA niyagA ceDI, bhuMjAvejjAsi pADhagamimaM ti / evaM bhoyaNasuttho, vee so paDhiumA''Dhatto // 43 // | navaraM sA''yarapaidiNa-bhoyaNadANeNa saMthaveNaM ca / ceDIe upari jAo, acvaMtaM tassa paDibaMdho // 44 // aha tIe so bhaNio, chaNo ti kayavivihacArusiMgArA / niyniykaamuyviyriy-visitttthytthaa''irmnnijjaa||45|| puravesAo nIhiMti, kalladiyahammi accitraM mayaNaM / tAsiM ca ahaM majhe, jaMtI bIbhacchanevatthA // 46 // sahiyAhiM hasijjissaM, tA piyayama! taM si patthaNijjo me / taha kuNasu kaha vi jaha no-vahAsapayaviM pvjjaami||47|| evaM souM kavilo, kayatthio addhiIe pAraddho / naTThA nisimmi nidA, puNo vi ceDIe so bhaNio // 48 // piya! parihara saMtAvaM, vaccasu taM rAiNo samIvammi / so kira paidiyahaM ciya, paDhamapabuddho paDhamadiDheM // 49 // vippaM suvannamAsaga-dugadANeNA'bhinaMdai imaM ca / AyanniUNa kavilo, aviyANiyarayaNiparimANo // 50 // nIhario gehAo bacvaMto daMDavAsiehiM tao / coro ti gahiya baddho, paccUse daMsio raNNo // 51 // AgAriMgiyakusalataNeNa, sAhu ti jANiuM rannA / Apucchio tago bhadda!, ko tumaM? teNa vi ya savyo // 52 // mUlAo cciya siTTho, niyavuttaMto tao sakaruNeNa / rannA bhaNiyaM bhaddaya! jaM maggasi taM payacchAmi // 53 // kavileNa jaMpiyaM deva!, rahasi AlociUNa maggAmi / paDivannamimaM rannA, egate so tao ThAuM // 54 // AlociuM payatto na kiMpi kaNagassa mAsagadugeNa / patthemi dammadasagaM, teNa vi vatthaM bhave ekkaM // 55 // tA patthijjaDa vIsA. ahavA tIe vi havaDa nA'bharaNaM / tA jAemi sayama'haM, teNa vi kiM tIe kiM mjjh||56|| maggemi sahasamekkaM, navaraM teNAvi thovanivyAho / evaM dasasAhassiM, caDio tA jAva koDiM pi // 57 // 1. nIhiMti = gamiSyanti / 170 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6058-6062 prema(rAga)svarUpam evaM ca uttarottara-vaDDhtuddAmadavyavaMcheNa / mUlA'bhilAsama'Nusariya, teNa saMciMtiyaM evaM // 58 // "jahA lAbho tahA lobho, lAbhA lobho pavaDDhai / domAsakayaM kajjaM, koDIe vi na niTThiyaM" // 9 // "hA duTu duTu lobhassa, ceTThiyaM" ii viciMtayaMto so / sariUNa puvyabhavakya-pavvajjaM jAyasaMvego // 60 // |saMbuddho pavvaio, gao ya bhUmIvaissa pAsammi / teNA''vi pucchio bhadda!, kimiha AlociyaM tumae // 61 // koDIpajjavasANo, siTTho niyavaiyaro ya kavileNa / rannA bhaNiyaM koDiM pi, demi mA kuNasu saMdehaM // 2 // alamatto majjha pariggaheNa, ii saMsiuM ca nikkhaMto / kavilo rAyagihAo, saMpatto kevalA''loyaM // 3 // | iya eyaM lobharilaM, suMdara! saMtosatikkhanaggeNaM / jiNiUNa dujjayaM pi hu, tama'ppaNo nevvuI kuNasu // 4 // navamaM pAvaTThANaga-mevaM lobhA'bhihANamuvaiTeM / pejjA'hihANameto, dasamaM pi hu saMpavakvAmi // 65 // "prema(rAga)svarUpam" - accantalobhamAyA-ruvama'bhissaMgametamiha pejjaM / AyappariNAma ciya, tiloyapujjA paruvaMti // 66 // |pejjaM hi nAma purisassa, dehe dAho nira'ggio ghoro / avisubbhayA ya mucchA, amaMtataMto ghaa''yeso||6|| aNuvahayamacchisavaNA-NamaDabalataM taheva bahirataM / paravasagataM ca aNappa-vikkayaM ahaha dhI! pejjaM // 8 // avi ya|aMguvvatta-kisattaNa-paritAyukkaMpiyANi avaNiho / asaI viyaMbhiyAo. diTThIe appasannataM // 9 // mucchApalAvakaratau-vvevuNhaNhadIhanIsasaNaM / iya pejjassa jarassa va, maNayaM pi na liMgabheo tthi // 7 // ciMtai aciMtaNIyaM pi, taha ya nicvaM asaccamAvi vayai / pecchai apecchaNIyaM pi, phusai apharisaNijjaM pi||71|| bhakkhar3a abhakkhaNIyaM pi, pibar3a apeyaM agammama'vi jAi / kuNai akajja pi naro, pejjapasaMgA kulINo vi||72|| annaM cajai pejjaM ciya na bhaye, jIvANa viDaMbaNAkaraM iha tA / asuikalamalabharie, ramejja ko mANusIdehe // 3 // jaM asuI duggaMdhaM, bIbhaccha buhajaNeNa parihariyaM / jo ramai teNa mUDho, avyo! viramejja so keNa // 4 // lajjAkaraM ti jaM kira, maMgularUvaM Thaijjae loe / taM ceva jassa ramma, aho! visaM mahurayaM tassa // 5 // 1. maulai nayaNADaM nIsahA hoDa / taM ciya kaNaDa maraMtI. rAgissa tahA vi ramaNijjA // 6 // asui adaMsaNijja, malA''vilaM pUigaMdhi duppecchaM / acvaMtalajjaNijja, sugovaNijja ao ceva . taha asuipayahama'NisaM, buhaniMdiyamaMDagadesamitthINaM / jaM soMDIrA vi narA, ramaMti hI! rAgacariyaM taM // 8 // evaM sarIrarAgA, abhaMgucaTTaNA''iNA tassa / khijjai na ya ciMtai jamima-masuimevovacariyaM pi // 79 // evaM dhaNadhannesuM, suvaNNaruppesu khetavatthUsuM / dupayacauppayavisae ya, baddharAgo kae tANa // 80 // | hiMDai desA desaM, pavaNudheyasukkapattasamacitto / sArIramANasADasaMkha-tikkhadukkhAI aNuhavai // 81 // kiM bahuNA bhaNieNaM?, jaM jaM jIvANa jAyai jayammi / dukkhaM sutikvaviyaNaM, taM taM rAgaphalaM savvaM // 82 // jaM desacAyavaTTaNa-nippIsaNayaM ca kuMkumassADavi / jaM vA maMjiTThAe, kaMDuppADAikaDhaNaMDataM // 83 // javaNakkaMDaNapAyA i-maddaNaM jaM ca kira kusuMbhassa / taM davao vi rAgassa, ceva duvilasiyaM jANa // 84 // evaM taddAreNaM, dukkhaM dukkheNa aTTaroddAiM / tehiM ca hoi dehI, ihaparaloge ya duhabhAgI // 85 // sayalAusamaMjasakaro, rAgo cciya atthi jai jiyANekko / tA pajjataM saMsAra-heujAleNa avareNa // 86 // rAgA''Ihi ya yatyaM, io tao sAhiUNa ya kilesA / jaha jaha tama'Nubhaver3a, taha taha parivaDDhai rAgo // 8 // jai biMdUhiM bharijjar3a, udahI tippeja 'viMdhaNehiM sihI / to rAgatisAparigaya-puriso vi labhejja iha titi||8|| na ya puNa keNA'vi ima, diTuM va suyaM va ettha logammi / tA tavyijae jatto, jutto kAuM sai vivege||89|| jaM jaM jIvANa jayammi, jAyae suhamuyArama'NubaMdhi / taM taM dujjayarAgA'ri-vijayavipphuriyamakkhaMDaM // 10 // | eyassa puro rehar3a, na ya divvaM mANusaM va varasokkhaM / leseNa vi uttamarayaNa-rAsiNo kAyamaNiu bya // 1 // iha pejjapAvaThANaga-dose arihannayassa kira bhajjA / nAyaM tappaDivakhne, taddiyaro ciya arihamitto // 2 // 1. viMdhaNehiM = vA iMdhaNehiM / 171 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6063-6127 arhamitrasya dRSTAntaH - dveSasvarUpam - dharmarUcidRSTAntaH tahAhi "ahamitrasya dRSTAntaH" sirikhiipaiTThiyapure, arahannayaarihamittanAmANo / avaropparadaDhapaNayA, nivasaMti bhAuNo donni // 13 // jeTThassa gehiNIe, tivya'NurAgAe egasamayammi / abhatthio kaNiTTho, paDisiddhA teNa sA bahuso // 14 // taha vi hu uvasaggaMtI, bhaNiyA kiM niyasi bhAugaM na hu me / to tIe bhattAro, viNAsio aNatthasIlAe // 95 // pacchA bhaNio evaM pi, kIsa no icchasi ti to teNaM / tato bhAiviNAsaM, viNicchiuM gihaviratteNa // 16 // gahiyA jiNapavvajjA, sAhahiM samaM ca vihario bahiyA / iyarI aTTayasaTTA, suNigA mariUNa uppannA // 17 // gAmammi jattha suNigA, sA vaTTai tattha ceva viharaMto / samaNagaNeNa sameo, samAgao arihamitto vi // 98 // to puvyapemavasagA, sA suNigA tassa na muyai samIyaM / uvasaggo ti nisAe, tAhe naTTho arihamitto // 19 // taviogeNa, mariya aDavIe makkaDI jAyA / so vi mahapyA kahamaDavi, tameva aDaviM smjnnptto||6100|| diTTho ya makkaDIe, laggA kaMThammi puvvapemeNa / moyAvio ya kahamavi, sesamuNIhiM palANo so // 1 // sA puNa tabdirahammi, mariUNaM jakhiNI samuppannA / tacchiDDAI vimaggai, viharaMtaM taM ca nIrAgaM // 2 // hasiUNa taruNasamaNA, bhaNaMti dhanno'si arihamitta! tumaM / jaM ca pio suNiyANaM, vayaMsa! girimakkaDINaM c||3|| evaM kyaparihAso vi, nikkasAo sa avarasamayammi / jalapavahama ikkamiuM, pasAriuM dIharaM jaMghaM // 4 // jA gaMtuM Araddho, tA gatibheeNa laddhachiDDAe / puvyaparuTThAe ja-vikhaNIe se Uruo chinno // 5 // hA duTu duTu mA Au-kAyajIyA virAhiyA hojjA / evaM paribhAto, adhiiM jA kuNai so jhatti // 6 // tA sammadiTThigAe u, devayAe parAjiNitA taM / sapaeso se UrU, saMghaDiya puNannayo vihio // 7 // evaM pejjavivakkhe, vasa'to so ha sugatimaDaNapatto / iyarI ya pejjanaDiyA, viDaMbaNAbhAyaNaM jAyA 8 iya bho devANuppiya! tumaM pi jiNavayaNavimalasalileNa / nivvAvasu pejjaDaggiM, samIhiyaDatthassa siddhikae // 9 // dasamaM pAvaTThANaga-mevaM saMkhevao pavakhAyaM / dosA'bhihANameto, ekkArasamaM parikahemi // 10 // "dveSasvarUpam" - acvaMtakohamANu-bhayo ihaM asuhaAyapariNAmo / doso bhannai jamhA, dUsijjar3a teNa saparajaNo // 11 // doso aNatthabhavaNaM, doso bhayakalahadukkhabhaMDAro / doso jjaviNAsI, doso asamaMjasANa nihI rA doso anivvuikaro, doso piyamittadohakArI ya / saparobhayatAvakaro, doso doso guNaviNAso // 13 // |doseNa ceva kalio, paraguNadose vikatthai puriso / dosakalusiyamaNo cciya, Avahai UNahiyayattaM // 14 // UNahiyayassa u paro, jaM jaM ceTTai u appagayameva / appavisayaM khu taM taM, mannai mUDho kilissai ya // 15 // dhammovaesaruvaM, raiThANaM pi hu pareNa sIsaMtaM / mahusaMbhiyapAyasamiya, dUsai pitta'ddio va jaDo // 16 // |tA jai raiThANaM pi hu, araipayaM hoi jassa doseNa / tA dosassa na jutto, dAumaDaNajjassa avayAso // 17 // je jettiyA ya pusviM, bhaNiyA dosA hayA''sadosassa / te tettiya cciya, guNA, bhayaMti suvisuddhapasamassa // 18 // dosadavA'nalajogA, daDDhe daDDhaM samaMDabuvariseNa / cittasamAhANavaNaM, niyameNa puSpannavIhor3a // 19 // iha dosapAvaThANA, caraNama'salaM akAsi dhammaruI / pacchA''gayasaMvego, so cciya suddhaM tayama'kAsi // 20 // tathAhi "dharmarUcidRSTAntaH" gaMgAmahAnaIe, naMdo nAvA'hiyo bahuM logaM / molleNaM uttArai, egammi ya avasare sAhU // 21 // bahuladdhisaMpautto, dhammaruI nAma gaMgamuttinno / nAvAe mollakae, dhario naMdeNa naipuliNe 22 phiDiyA bhikkhAvelA, ravikrasaMtattayeluyAe daDhaM / gimheNa ya abhibhUo, taha vi hu teNaM amucvaMto // 23 // ruTTho diTThihuyAseNaM, bhAsarAsiM tayaM karitA so / annattha gao iyaro, sabhAe gharakoilo jAo // 24 // sAhU vi viharamANo, bhattaM pANaM gahAya gAmAo / bhoyaNakaraNanimittaM, taM ceva sabhaM aNupaviTTho // 25 // daLUNa taM ca daDhapuvva-verao jAyativvakovo so / bhottuM Araddhassa u, muNiNo upari Thio saMto // 26 // pADiumAuDaraddho kyavaraM ti, to ujjhiUNa taM ThANaM / sAha annattha Thio, tattha vi so khiviumA ddddhto||27|| 1. saMbhiya = saMbhRta = mizrita / 172 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6128-6162 dharmarUcidRSTAntaH - kalahasvarUpam // 29 // // 30 // // 31 // annattha vi evaM ciya, kayayarakaraNammi jAyakoveNa / ko esa naMdakappo tti, jaMpio dhammarur3aNA vi // 28 // niddaDDho so tAhe, uppanno mayaMgagaMgatIrammi / haMso muNI vi tatto, vihariyagAmA'NugAmeNa teNeva paeseNaM, baccaMto kahavi divvajoeNaM / diTTho teNaM kuvieNa, taya'Nu jalabhariyapakkhAhiM siMciumA''raddho aha, payaMDakoveNa sAhuNA daDDho / mariUNaM uvavanno sIho aMjaNagiriMdammi sAhU vi satthasahio, teNa paeseNa kaha'vi baccaMto / diTTho sIheNa tao, ujjhiyasattho muNiM haMtuM // 32 // so iMto niddaDDho, muNiNA vANArasIe NayarIe / tAhe baDugo jAo, sAhU vi ya kaha'vi tuDijogA // 33 // taM ceva puriM patto, to se bhikkha'TTayA paviTThassa / baDugeNaM AraddhA, dhUlikkhevA''iuvasaggA // 34 // tattha vi puvyaThiIe, daDDho jAo ya tIe nayarIe / rAyA muNI vi suciraM vihariuma'nnattha Araddho // 35 // iyaro puNa rajjasiriM, aNubhuMjaMto saritu niyajAI / bhayabhIo saMciMtana, jai so mArei etAhe // 36 // tA hoi mahA'Nattho, TAlijjAmi ya visiTThasokkhAo / jANAmi jar3a tama'haM, kahaM pi tA lahu khamAvemi // 37 // to tannANanimittaM, teNa nareMdeNa puvyabhavavittaM / raiuM saDDhasilogeNa, gehabAhimmi ubbhaviyaM // 38 // jahA "gaMgAe nAvio naMdo, sabhAe gharakoilo / haMso mayaMgatIrAe, sIho aMjaNapavvae vANArasIe baDuo, rAyA tattheva Agao tti" // 40 // // 41 // jo kira evaM pUrai rAyA rajjassa dei se addhaM / AghosiyaM ca evaM purIe to savvapurilogo |niamaivihaya'NuruveNa, viraiUNuttaraddhama'Nusarai / rAyANaM navaraM neva, teNa se paccao hoi aha dhammaruI suciraM hiMDiya annattha Agao tattha vuttho ArAmammi, suo ya ArAmio tammi // 42 // puNaruttamuccaraMto, "gaMgAe nAvigA''iyapayAI" / bhaNio kIsa imAI, puNo puNo vAharasi bhadda ! // 43 // kahio savyo vi hU teNa, vaiyaro jANiUNa paramatthaM / tAhe muNiNA tassaMDati - ma'ddhamA''pUriyaM evaM // 44 // " eesiM ghAyago jo u, so ettheva samAgato tti" // 39 // aha paDipunnasamassaM, ghettUNA''rAmio gao ranno / pAsammi taya'Nu siddhaM, tao nareMdo bhayavasaTTo mucchAnimIliya'ccho, jhaDati viyalattaNaM sama'Nupatto / pahuNo aNiTTakAri tti, jAyakoveNa logeNa so bhaNai hammamANo, kavyaM kAuM ahaM na yANAmi / loyassa kalikaraMDo, eso samaNeNa maha kahio khaNaladdhaceyaNeNaM, paDisiddho rAiNA sa hammaMto / puTTho ya keNa raiyaM ti, teNa siddhaM ca muNiNa ti tAhe pahANapurise, pesiya pucchAvio nariMdeNa / sAhU jar3a aNujANaha, tA vaMdiuma'hamuvemi ti paDivannammi muNiNA, samAgao sAyago ya saMvutto / dhammaruI vi mahappA, sariUNaM puvyaduccariyaM AloiyapaDikato, dUraM nimmahiasavyakammaM'so / ummUliyadosatarU, sivama'yalama'NuttaraM patto eyaM nAuM tappasama - vArivariseNa paDihayappasaraM / pasaraMtadosadAvA' - nalaM tumaM kuNasu sarisa ! evaM kae ya suMdara !, tumaM pi tivyayarajAyasaMyego / aMgIkayakajjasamudda - pAragAmI lahuM ho ekkArasamaM evaM nidaMsiyaM pAvaThANagaM etto / kalahA'bhihANapAva- dvANagama'kkhemi bArasagaM "kalahasvarUpam" // 57 // | kohA'hiTThiyajaNavayaNa - jujjhasarUvo bhaNijjae kalaho / so ya taNumANasubbhava - asaMkhasokkhANa paDivakkho // 55 // kalaho kAlussakaro, kalaho verA'NubaMdhaphuDaheU / kalaho mittuttAsI, kalaho kittIe khayakAlo // 56 // kalaho atthakhayakaro, kalaho dAliddapaDhamapAo ya / kalaho aviveyaphalaM, kalaho asamAhisamayAyo rAulagaho ya kalaho, nAsai kalahAu gihagayA vi sirI / kalahAu kulappheDo, kalahAu aNatthapatthArI // 58 // kalahAo dohaggaM, saMpajjar3a par3abhavaM pi duvvisahaM / kalahAu galai dhammo, pAvappasaro ya kalahAo kalaho sugaigamaharo, kalaho kugatIgame pauNapayavI / kalahAu hiyayasoso, pacchA paritappaNaM kalahA kalaho yeyAlo iva, laddhappasaro sarIrama'vi haNar3a / kalahAo guNahANI, samatthadosA''gamo kalahA Ayaparobhayahiyauru- piDharaparisaMThiyaM siNeharasaM / AvaTTiUNa tivyA' - nalovya kalaho khayaM nei // 59 // // 60 // // 69 // // 62 // 172 // 45 // "jo // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6163-6200 harikezIbaladRSTAMtaH | kalaho hi kIramANo, dhammakalaM haNai teNa tannAma / "kalahaM" ti saddalakkhaNa-viyakhaNA bhikkhuNo biti||63|| acchau tA kira anno, niyayaMDagasamubhayo vi klhpio| phoDo vya dubbisahaNaM, tikkhaM dukkhaM jaNe jnni||64|| jAvaiyA kira dosA, satthe kalahubbhavA bhaNijjati / tAvaiyA ceva guNA, tapparihAreNa jAyaMti // 65 // pasamavaNabhaMgakalahaM, kalahaM paribhAviUNa tA dhIra! / tavijae nivyattiya-paramasuhe rama suha nicvaM // 66 // taha appaNoparassa ya, na hor3a kalaho jahA tahA kicvaM / aha kaha'vi uTThio taha'vi, kuNasu taha jaha na vaDDhai so||6|| kalaho gayapoo vi hu, pavaDDhamANo u hoi duvvAro / nANAvihavahabaMdhaNa-nibaMdhaNaM jAyae tatto // 8 // iha kalahapAvaThANaga-doseNaM dUsio u harieso / niyajaNaNIjaNagANa vi, ubdhiyaNijjo daDhaM jAo // 69 // so cciya ahidugavaiyara-dasaNadAreNa nAyaparamattho / sAhuttaM paDivaNNo jAo pujjo surANaM pi 70thI tahAhi- "harikezIbalasyadRSTAntaH" - mahurAe nagarIe, saMkho bhUmivaI mahAbhAgo / paricattasavyasaMgo, sugurusamIvammi pavvaio // 71 // kAlakkameNa ahigaya-suttauttho so mahiM pariyaDato / tiyacacvarA'bhirAme, gajauranagarammi saMpatto // 72 // bhikkhapaviTeNa ya teNa, gUDhasihikaliyapahasamIvattho / puTTho purohio soma-devanAmo paheNimiNA // 73 // kima'haM vaccAmi tato, huyavahamaggeNa vaccamANamimaM / DajjhaMtaM pecchissaM ti, ciMtiuM teNa bhaNiyamimaM // 74 // baccasu bhayavaM! ti muNI, iriuvautto ya gaMtumAuDaraddho / oloyaNaTThio aha, purohio saNiyasaNiyaM taM // 5 // yoleMtaM pecchittA, teNa paheNaM gao tao sisiraM / taM uyalaMbhiya vimhaiya-mANaso iya viciMtei // 6 // dhiddhI! pAviTTho haM, jeNA'NuTThiyamimaM mahApAyaM / daTThavyo ya mahappA, so jassa tayappabhAveNa // 77 // maggo. aDatti himasalilasIyalo jaao| vimhayakaracariyANaM. mahADaNabhAvANa kimddsjjh||78 evaM paribhAto, gao samIye tavassiNo tass / namiuM ca bhAvasAraM, NiyaduvariyaM nivedei // 79 // muNiNA vi ya jiNadhammo, paruviyo vitthareNa se mahayA / taM soccA paDibuddho, pavvaio so samaNadhamma // 80 // pAlei jahAvihiNA, navaraM no kahavi jAimayameso / ujjhai nisuNaMto vi hu, tassa viyAgaM mahAbhImaM // 81 // pajjate mariUNaM, uvavanno bhAsuro suro sagge / tatto cuo samANo, tIrammi tiyasasariyAe rA jAimayA'valevA, mAyaMgakule suo samuppanno / balanAmo gayaruyo, niyabaMdhUNaM pi hasaNijjo // 83 // acvaMtakalahakArI, ubviyaNijjo mahApisAu vya / dosehi ya deheNa ya, kameNa khuDDhei samaDaNupatto // 84 // patte ya vasaMtamahe, pANapaNacvaNaparANa sayaNANaM / majjhAo nicchUDho, kuNamANo bhaMDaNaM so ya bI | paramavisAovagao, pAsaThio pavaravivihakIlAhiM / abhiramamANo sayaNe, pecchaMto acchae jAva 8dA tAva masimehasAmo, samAgao gayakarovamo sappo / tattha paese vAyA-io ya logeNa miliUNa // 87 // aha khaNametammi gae, taheva avaro samAgao sappo / navarama viso ti kAuM, keNavi vAvAio neva // 88 // eyaM ca pecchiUNaM, baleNa pariciMtiyaM dhuvaM savyo / asuhasuhaM labhai phalaM, niyadosaguNociyaM tamhA // 89 // "bhaddageNeva hoyavyaM, pAvai bhaddANi bhaddao / saviso hammai sappo, nivyiso tattha mucvai" kiM cojjaM dosaparA, parAbhavijjati jaM niehiM pi / tA ujjhiUNa dose, iNhiM pi guNe payAsemi // 9 // |evaM bhAvamANo, dhamma soUNa sAhumUlammi / bhavavAsAduviggo, mAyaMgamahAmuNI jAo // 12 // chaTTha'TThamadasamaduvAlasa'ddha-mAsA''ivivihatavanirao / viharaMto sa mahappA, patto vANArasipurIe // 93 // gaMDItiMdugajakkhassa, maMdire tiMdugammi ujjANe / vuttho ya taM ca jakkho, bhattIo pajjuvAser3a // 94 // annammi ya patthAye, ujjANaMDataranivAsijaktreNa / AgaMtUNaM gaMDI-tiMdugajakkho imaM yutto // 95 // he bhAya! kinna dIsasi, teNaM bhaNiyaM imaM muNivariTheM / nIsesaguNA''hAraM, nicvaM ciTThAmi thuNamANo // 16 // daTuM muNissa ce, parituTTho so vi tiMdugaM bhaNai / taM ciya mitta! kayattho, jassa vaNe vasai esa munnii||97|| majjha vi vasaMti muNiNo, ujjANe tA khaNaM tuma ehiM / gaMtuM samagaM te vi hu, vaMdAmo to gayA do vi // 98 // diTThA ya tehiM muNiNo, kahavi pamAyAu vikahakaraNarayA / tAhe gADhayarAgaM, aNurattA tammi te jakkhA // 9 // aha nicvaM pi ya bhAveNa, vaMdamANassa pUyapAvassa / taM muNivasahaM jakkhassa, paramasokkheNa jaMti diNA // 6200 // 174 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikezIbaladRSTAMtaH // 1 // un n saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6201-6238 // 4 // // 5 // Fl // 7 // egammi ya patthAye, kosaliyamahIvaissa bhadda tti / dhUyA bahuvihaphalaphulla-paDalakarakiMkarA'NugayA AgaMtUNaM jakkhassa, paDimama'ccei paramabhattIe / taM acciUNa deMtI, payAhiNaM malavilittataNuM kAlaviMgarAlarUyaM, lAyannavivajjiyaM tavakkisiyaM / mAyaMgamuNiM pecchai, kAussaggeNa vaTTataM to nicchUDhamaDaNAe, mUDhattaNao lahuM ca kudreNa / muNiniMdAkaraNAo, jakkheNa ahiTThiyA sA ya asamaMjasAI bahuso, palavaMtI kahavi rAyabhavaNammi / nIyA naravaiNA'vi hu, accatavisannaciteNa | bahumaMtataMtaparamattha-veiNo vAharAviyA purisA / vijjA vi ya tehiM kyA, cauppayArA vi se kiriyA akayappaDiyAresu ya, vejjA''isu uvaraesu so jakkho / jaMpar3a pattammi Thio, eyAe niMdio sAhU tA jai eyaM tasseva, deha muMcAmi nannahA mokkho / jaha taha jiyau varAi tti, rAiNA paDisuyamimaM pi // 8 // aha sA paguNasarIrA, savvA'laMkArabhUsiyA ghettuM / vIvAhajoggamuvagaraNa - mA''gayA bhUririddhIe calaNesu nivaDiUNaM, bhaNai muNiM kuNa pasAyamiha bhagavaM / majjhaM sayaMvarAe, giNhesu karaM kareNaM ti muNiNA vRttaM itthIhiM, je samaM jaMpiuM pi necchati / te kaha niyayakarehiM, ramaNINa kare gahissaMti siddhiyahubaddharAgA, duggaimUlAsu kaha Nu juvaIsu / rajjaMti mahAmuNiNo, gevejjamivAsitiyasa vya aha tivyA'mariseNaM, jakkheNa'cchAiUNa muNirUvaM / ubbUDhA 'velaviyA ya, savvarayaNiM pi sA te sumiNaM va mannamANI, pabhAyasamayammi sogavihuraMgI / piuNo gayA samIyaM, siTTho savyo ya yuttaMto |2 Adanno naranAho, muNiyasaveNa / uvarohieNa bhaNiyaM, deva! imA sAhuNo pattI // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // teNa vimukkA kappar3a, paNAmiuM tumha baMbhaNANaM ti / paDivannamimaM rannA, dinnA tasseva sA tatto aha so tIe saddhiM visayanisevaNaparo gamai kAlaM / annammi ya patthAye, janno teNaM samAraddho tatthA''gayA ya bahave, yeya'tthaviyakkhaNA uvajjhAyA / bahubhaTTacaTTacaDayara - sahiyA desaMtarehiMto aha so mAyaMgamuNI, bhikkhakae tattha jannavADammi / siddhabahubheyabhatte, samAgao mAsapAraNae taM ca tayakisiyakAyaM, paMtovahiyaM malImasaM lukkhaM / daTThUNa dhammaduTThA, bahuppayAraM pahasamANA jaMpenti bhaTTavaTTA!, kIsa tumaM ettha Agao pAva ! / inhiM ciya eyAo, thAmAo lahuM viNissarasu etthaMtarammi jakkho, risiNo dehammi pavisikaM bhaNai / bhikkhAtthamAgato haM, tatto vippehiM paDibhaNiyaM // 22 // jAva diehiM na bhutto, paDhamaM jalaNammi jAya na vi chUDho / tAva na dijjai eso, suddANaM yacca taM samaNa ! // 23 // |jaha kAlammi sukhette, vihiNA bIyaM suvAviyaM phalayaM / jAyai taha piibaMbhaNa - jalaNammi NivesiyaM dANaM // 24 // aha muNiNA te bhaNiNA, jAimitteNa hoMti no vippA / tumhArisa vva pAvA, hiMsA'liyamehuNA''sattA // 25 // jalaNo vi pAvaheU, kaha tammi nivesiyaM suhaM kuNau / piuNo vi parabhavagayA, iha dinnaM kaha Nu giNhaMtu // 26 // | unaccA ya paDikuddho ti, jAyakovA tao muNiM hantuM / daMDakasAleTTukarA, savyatto dhAviyA vippA chinnataruNo vya tANaM, nivADiyA kevi tattha jakkheNa / anne paharehiM hayA, anne puNa vAmiyA ruhiraM evaMvihaM avatthaM saMpatte pecchiUNa te savve / bhayavevamANahiyayA, bhaTTA bhaNiuM samAdattA eso so jeNa tayA, sayaMvarA uvaNayA ahaM cattA / jo siddhivahUrato, necchar3a surasuMdarIo vi aighoratayaparakkama - vasIkayA'sesatiriyanaradevo / telokkapaNayacalaNo, nANAvihaladdhisaMpanno jiyakohamANamAo, jiyalohaparIsaho mahAsatto / sUro vya dUrapasarata - pAyatamaniyaraniddalaNo jalaNo vva dahai bhuvaNaM, kuvio taM ceva rakkhae tuTTho / tA eyaM tajjiMtA vaccissaha maccuvayaNammi // 33 // calaNesu nivaDiUNaM, eyaM toseha maharisiM tamhA / iya suNiya ruddadevo, sabhArio bhaNiumA''datto // 34 // | rAgA''iehi jaM bhe avaraddhaM taM khamAhi 4Ne bhayayaM / paNivaiyavacchala cciya, bhavaMti logammi varamuNiNo // 35 // aha te muNiNA, saMsAranibaMdhaNassa koyassa / ko avagAsaM dejjA, visesao muNiyajiNavayaNo navaraM mama bhattiparAyaNassa, jakkhassa vilasiyaM eyaM / tA taM ceva pasAyaha, kusalataM pAuNaha jeNa tAhe bahuppayArehiM, jakkhamuvasAmiUNa bhattIe / sAhuM harisavasuggaya - romaMcA mAhaNA savve // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // rA // 36 // // 37 // bA | 1. velaviyA = vaJcitA = viDambitA ityarthaH / 2. Adanno = vyAkulIbhUtaH / 3. ujjhA pAThAM0 (buddhavA) / 4. asmAkam / 175 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6236-6272 abhyAkhyAnapApasthAnasvarUpam - aGgarSedRSTAntaH - aratiratisvarUpam // 39 // // 40 // paDilAbhiMti tehiM, sanimittovakkhaDehiM bhattehiM / jakkheNa ya tuTTheNaM, khittA gayaNAu vasuhArA gaMdhodayaM ca vuddhaM bhamarA''ulapupphaniyarasaMvaliyaM / kalahaccAgeNeyaM, so jAo devapujjo ti | kalahe taccAgammi ya, iya dosaguNe vibhAviuM sammaM / taha kahavi khamaga! vaTTasu, jaha sijjhai patthuyattho te // 41 // pAvaTThANagamevaM, bArasamaM pi hu payanniyaM kiMpi / abbhakkhANa'bhihANaM, etto kittemi terasamaM // 42 // "abhyAkhyAnasvarUpam" pAeNaM paccakkhaM, uddissa paraM asaMtadosANaM / ArovaNaM jametthaM, abbhakkhANaM tayaM beMti evaM abbhakkhANaM, saparobhayaduTThacittasaMjaNagaM / tappariNao ya puriso, kiM kiM pAvaM na ajjei tajjapaNe ya je koha- kalahappamuhesu yanniyA kevi / ihaparabhavubbhavA te, dosA savye vi jAyaMti jaivi kira paramathoyaM, pAvama'bhakkhANadANayaM tahavi / dei dasaguNavivAgaM, savyannahiM jao bhaNiyaM "vahabaMdhaNa abbhakkhANa - dANaparadhagavilovaNA''INaM / savyajahanno udao, dasaguNio ekkasi kayANaM" "tavyayare u paose, sayaguNito sayasahassakoDiguNo / koDAkoDiguNo vA, hojja vivAMgo bahutaro vA saMjo // 44 // // 45 // "jo // 47 // // 48 // tahA savvesiM sokkhANaM, nirAsakaraNammi supaDivakkhANaM / gaNaNAe asaMkhANaM, kuo vi no bhAvirakkhANaM accataM tikkhANaM, hiyayadarIdAraNekkadakkhANaM / evaM abbhakkhANaM, nibaMdhaNaM savyadukkhANaM eyaviratANaM puNa, ihaparabhavabhAvibhallimA savvA / appavasa cciya nicvaM jahicchiyA jAyar3a jayammi ruddo vya ajasama'samaM, pAvar3a terasamapAvaThANAo / aMgarisI viva tavviraya-mANaso labhai kallA tahAhi"aGgarSedRSTAntaH" // 55 // // 56 // // 57 // caMpAe nagarIe, ajjhAyagakosiyajjapAsammi / aMgarisI ruddo vi ya, dhammeNa paDhaMti do sIsA ANatA'NajjhAe, te puNa teNaM are uvaNameha / ekkeka kaTThahAraga-ma'DavIhiMto lahuM ajja payaIe cciya saralo, tahatti paDivajjiUNa aMgarisI / aDavIe kaTThANaM, ANayaNaTThA gao turiyaM ruddo ya duTThasIlo, gehAu nIharitu DiMbhehiM / saha kIliumA''raddho, jAe ya vigAlasamayammi calio aDavIhutaM, dUre diTTho ya gahiyakaTThabharo / iMto so aMgarisI, avihiyakajjo ti to bhIo taddesagAmiNi kaTTha- hAriNi mAriUNa joijasaM / theriM takkaTThabharaM ghettUNaM taM ca gattAe // 58 // pakkhiviUNaM sigghaM, samAgao bhaNai kavaDasIlo so / ujjhAya ! sajjhasakaraM, cariyaM tuha dhammasIsassa // 59 // ajja samatthaM pi diNaM, ramiuM iNDiM ca mAriuM theriM / takkaTThabharaM ghetuM, javeNa so ei aMgarisI // 60 // jar3a pattiyaha na tubbhe, Agacchaha tA jahA nidaMsemi / jama'vatthaM uvaNIyA, jahiM ca khitA ya sA therI // 61 // evaM bhaNamANammi, kaTTabharaM ghettumA''gao jhati / aMgarisI kuddheNaM, bhaNito ajjhAyageNa tao // 62 // A pAva! akiccamimaM kAuM ajja vi tumaM gihe esi / avasara diTThipahAo, pajjattaM tujjha pADheNa // 63 // vajjavaDaNaM va dussaha-maDabbhakkhANaM imaM ca suNiUNa / paramavisAyamuvagato, saMcitiumevamA''Dhato A pAvajIva ! puvvabbhavammi, evaMvihaM kayaM kammaM / kiMpi tae teNemaM, duvvisahaM vasaNamA''vaDiyaM iya saMvegovagato, sariuM cirabhavasuciNNasAmannaM / suhajhANahaNiyakammo, so kevalalacchima'Nupatto | mahio devanarehi ya, ruddo puNa tehiM ceva savvattha / pAvo tti khiMsio bahu, taha abbhakkhANadAi ti // 67 // iya soUNaM tumama'vi, abbhakkhANAu virama bho khamaga! jeNIhiyaguNasAhaNa - heusamAhiM lahuM lahasi terasamapAvaThANaga-muvaiTTha lesao imaM tAva / arairainAmadheyaM etto daMsemi coddasamaM // 64 // // 65 // ddo // 68 // // 69 // "arairaisvarUpam" arairaIhiM dohiM vi, ekkaM ciya biMti pAvaThANaM jaM / visaovayAravasao, araI vi raI raI varaI jaha nippamhadisAe, pAvAre pAuyammi jA araI / sa cciya pamhadisAe, tappAuraNe raI hoi taha pamhilladisAe, pAvAre pAuyammi jA ya raI / sa cciya iyaradisAe, tappAuraNe bhave araI 1. kASThabhArakam / 2. varaI vi + araI (isa prakAra se saMdhi nikAle) // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 70 // // 71 // // 72 // 176 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6273-6306 kSullakakumAramunidRSTAntaH jaha ya asaMpattIe, patthuyavatthussa hoi jA araI / sa cciya raittaNeNaM, tassaMpattIe pariNamai // 73 // taha jA saMpattIe, patthuyavatthussa hoi ettha ratI / araittaNeNa sa cciya, tassa vivattIe pariNamai // 74 // ahayA bajjhanimittaM, viNA vi kira artimohmmdyaa| dehe cciya jA jAyaDa, aNAgayADaNisayaNiyA sA araI tavvasao, alaso vihalaMghalo vigayasanno / ihaparaloyapaoyaNa-pasAhaNesuM pamAyaMto // 6 // ucchAhio vi ucchahai, neya kiccammi kammi vi kayAi / chagalagalatthaNasarisaM sa, tAriso jiyai jiyloe||77|| taha raipasattacitto, kahiM vi tatto niyattiumaDasatto / cikhallakhuttajaragoNa-u vya ratimohakammavasA // 8 // jjamihaloiyaM pi hu, na kuNai pArattiyaM puNa- kahaM va / acvaMtapayattapautta-cittanivvattaNijjaM jaM // 79 // evaM arairaIU, bhavabhAvanibaMdhaNaM viyANittA / mA tAsiM avagAsaM, khaNaM pi dAhisi tuma ahayA // 8 // araI pi kuNasu assaM-jamammi saMjamaguNesu ya raI pi / evaM ca pakuvvaMto, lahihisi ArAhaNaM pi dhuvaM // 81 // kiM bahuNA bhaNieNaM, arairaiM bhavanibaMdhaNaM dhuNiuM / kAuma'dhamme araiM, dhammA''rAme ratiM kuNasu // 2 // 'Nivisaesa jar3a tujjha / dhIra! na raI na araI, tA tamamA''rAhaNaM lahasi // 83 // dhammA'hamme araI-raIo, purisaM raMti jaNasocvaM / khuDDagakumAramuNimiva, saMjamabharadharaNaparitaMtaM 84nA sammaM asaMjame saMja-me ya araIraIhiM puNa hojjA / so cciya paccAgayaceya-No jaha taha jaNe pujjo // 85 // tahAhi "kSullakakumAramunidRSTAntaH" sAkeyammi puravare, puMDarIo nAma bhUvaI tassa / kaMDarIo lahubhAyA, jasabhaddA nAma se bhajjA 8ddA acvaM tamaNaharaMDagI, caMkammatI gharaMgaNe sA ya / diTThA puMDarIeNaM, ajjhuvavanneNa aha teNaM 87 duI visajjiyA lajji-rIe tIe ya sA paDinisiddhA / acvaMtaM nibbaMdhe ya, rAiNo tIe paDibhaNiyaM // 8 // | kiM na lahubhAiNo vi hu, taM lajjasi jeNa ullavasi evaM / pacchanno kaMDarIo, tayaNu viNAsAvio rannA // 89 // abhatthiyA puNo vi hu, tAhe sA sIlakhaMDaNabhaeNa / niyagA''bharaNANi lahaM, gahAya gehAo nIhariyA // 10 // satyeNa samaM egAgiNI vi, paDivannajaNagabhAvassa / theravaNiyassa nissAe, nayariM sAvatthimaDaNupattA // 11 // jiyaseNasUrisissiNi-kittimaImayaharIsamIce ya / vaMdaNavaDiyAe gayA, kahio sabyo ya vuttaMto . // 92 // saMbuddhA pavvaiyA, huMto vi na sAhio tIe gabbho / mayahariyAe majhaM, mA pavvajjaM na dAhi ti // 13 // | kAlakkameNa buDDhei, gayammi gabmammi mayaharIe sA / puTThA egaMtammi kAraNama'vi tIe parikahiyaM // 14 // pacchA pacchanna cciya, tA dhariyA jA suyaM pasUyA sA / saDDhakulammi saMvaDDhi-o ya so jAya pavvaio // 15 // sUrissa samIvammi, kayaM ca se nAma suDDagakumAro / sikvavio ya samaggaM, jaINa joggaM samAyAraM // 16 // | aha jovvaNamaDaNupatto, saMjamama'NupAliuM acAiMto / paDibhaggo jaNaNiM so, pucchai unnikkhamaNaheuM // 9 // | paDisiddho jaNaNIe, bahappayArehiM tahavi no ThAi / pacchA tIe bhaNio, pattaya! majjhovaroheNa 98 // paDivAlasu bArasa yaccharAI, evaM ti teNa paDivaNNaM / tesu ya aikkaMtesu, paTThio tIe puNa bhaNio // 19 // maha guruNiM Apucchasu, ApuTThAe ya tIe vi ya dhario / tettiyametaM kAlaM, AyarieNA'vi emeva // 6300 // | evaM ujjhAeNa vi, aDayAlIsaM gayANi parisANi / taha vi hu aThAyamANo, uvehio Navari jaNaNIe // 1 // | piunAmaMDakA muddA, kaMbalarayaNaM ca puvasaMThaviyaM / tassa'ppiUNa siTuM, mA putaya! tattha tattheva vaccihisi kiMtu puMDarIya-bhUvai hoi te mahallapiyA / piuNAmaMDakaM mudaM, darisejjAsi ya tassa imaM // 3 // jeNaM sa tujjha rajjaM, pariyANittA paNAmai avassaM / evaM ti pavajjittA, viNiggao khuDDagakumAro // 4 // | kAlakkameNa patto, sAkeyapurammi rAiNo gehe / tavyelaM puNa vaTTai, pecchaNayaM acchariyabhUyaM // 5 // kalle pecchissaM bhU-vaI ti saMciMtiUNa tattheva / AsINo naTTavihiM, egaggo daTaThamAuDaraddha dA tattha ya savvaMpi nisaM, paNacciGa naTTiyA parissaMtA / IsiM nihAyaMtI, jaNaNIe pabhAyasamayammi // 7 // vivihakaraNappaogADa-bhirAmasaMjAyaraMgabhaMgabhayA / gIIgANamiseNaM, sahasa cciya bohiyA evaM taLA "suTTha gAiyaM suThu vAiyaM, suTTha nacciyaM sAmasuMdari! / aNupAliya dIharAiyAu, sumiNaMDate mA pamAyae' // 9 // 1. ApucchiyA pAThA0 / 2. vijaMto vi hu na sAhio gambho pAThA0 / // 2 // 177 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6310-6344 paizunyasvarUpam - subandhusacivacANakyo dRSTAntaH socvemaM celleNaM, kaMbalarayaNaM paNAmiyaM tIe / kuMDalarayaNaM navai-sueNa taha satthavAhIe / // 10 // sirikatAe hAro, kaDago jayasaMdhiNA amacceNa / rayaNaMDakuso ya miMTheNa, lakkhamullAiM svvaaiN| // 11 // aha bhAvajANaNaTTA, rannA paDhamaM pi khaDDago bhnnio| kIsa tae dinnamimaM ti, teNa to savvavRttaMto // 12 // mUlAu cciya kahio, tA jAya samAgao mhi rajjakae / gIiM imaM nisAmiya, saMbuddho vigayavisaiccho // 13 // pavvajjAthiracitto, jAo mhi ao imIe guruNo ti / kaMbalarayaNaM diNNaM, paccabhijANittu taM ca nivo // 14 // jaMper3a vaccha! geNhasu, rajjamimaM cellaeNa paDibhANiyaM / Auyasesammi kiM, cirasaMjamavihalaNeNiNDiM // 15 // aha niyaputtappamuhA, bhaNiyA rannA kaheha tumhANaM / dANammi kAraNaM kiM, to yuttaM rAyaputteNa // 16 // tAya! tumaM yAvAiya, rajjama'haM gihiuM samIhaMto / gIiyameyaM ca nisA-miNa rajjAu viNiyatto // 17 // taha satthAhIe vi hu, bhaNiyaM par3aNo mamaM pautthassa / yokkaMtAI bArasa, parisAiM ahaM ca ciMtemi // 18 // avaraM paI karemi ti, tassa AsAe kiM kilissAmi / siTThama'macceNa tao, deva ahaM annarAIhiM // 19 // saMdhiM ghaDAmi kiM vA, na va ti puyaM imaM viciMtaMto / miMTheNA'vi ya bhaNiyaM, ahaM pi sImAlarAIhiM // 20 // ANehi paTTahatthiM, ahayA mArehi ii bahuM vutto / saMsayadolAcalacitta-vittio saMThio ya ciraM // 21 // aha tesima'bhippAyaM, jANiya tuTTeNa puMDarIyarannA / dinnA'NunnA jaM bhe, paDihAsai taM reha tti // 22 // evaMvihaM akiccaM, kAuM kevacciraM vayaM kAlaM / jIvissAmo ti payaM-piUNa saMjAyaveraggA // 23 // | khuDDagakumAramUle, sabve vi ya takkhaNeNa pavvaiyA / tehiM ca saha mahappA, viharai so sayalajaNapujjo // 24 // iya eyanidaMsaNao, assaMjamasaMjame paDucca tumaM / arairaIo vi resu, khamaga! maNavaMchiyautthakae ro coddasamapAvaThANaga-mevaM leseNa sAhiuM etto / pesunnanAmadheyaM, pannarasamaM pi hu parikahemi // 26 // "paizunyasvarUpam" - pacchannaM ciya jama'saMta-saMtaparadosapayaDaNasaruvaM / pisuNassa kammamiha taM, bhannai logammi pesunnaM // 20 // eyaM ca mohamUDho, kuNamANo sukulasaMpasUo vi / cAI vi muNI vi jaNe, kittijjai esa pisuNo ti // 28 // tahAtA mittaM suhacittaM, tAva cciya iha narANa metI vi / theyaM pi aMtarAle, jAva na saMcarai hayapisuNo // 29 // pesunnatikavataraparasu-hatthao ahaha pisuNalohAro / dArei cciya niccaM, purisANaM pemadArUNi // 30 // bADhaM bIhAvaNao, loyANaM dAruNo pisuNasuNao / jo paTTIe bhasaMto, khaNei kanne anivyinno // 31 // ahavujjalavese pADi-vesie sAmie paricie ya / dANapare ya na suNao, bhasai varAo jahA pisuNo // 32 // sajjaNasaMjogammi vi, gaNo na pisaNassa jAyae ahavA / sasimaMDalamajjhapari-Thio vi kalaso cviya krNgo||33|| jai iha pesunnaM ciya, tA kiM anneNa dosajAleNa / eyaM ciya ekkaM ubhaya-logavihalattaNaM kAhI // 34 // kIrar3a paDucca jamima, tada'NatthuppAyaNe aNegaMto / pesuNNakAriNo puNa, paosabhAvA dhuvo'Nattho // 35 // mAittamasaccattaM, nissUgattaM ca dujjaNattaM ca / niddhammattA''I vi ya, dosA pesunnao vivihA // 36 // varamuttamaMgacheo, parassa vihio na ceva pesunnaM / jaM na taha duhI paDhame, maNaggidANaM tu sai iyare // 30 // na ya pesunnAu paraM, pAyaM vihieNa jeNa Ajamma / visadiddhasellabhallI-salliyadeho vya jiyai paro // 38 // kiM sAmighAyago guru-viNAsago hINaciTThio ahavA / pesunnakaro na hi na hi, imANa anno ahammayaro // 39 // pesunnagadoseNaM, subaMdhusacivo viDaMbaNaM patto / tadaDakaraNeNaM taduvari, cANakko puNa gato sugatiM // 40 // tahAhi "subandhusacivacANakyayoHdRSTAntaH" pADaliputte nayare, moriyakulasaMbhayo ahesi niyo / nAmeNa biMdusAro, tassa sumaMtI ya cANakko // 41 // jiNadhammanirayacitto, uppattiyapamuhabuddhisaMpanno / sAsaNapabhAvaNaDabbhu-jjao ya so gamar3a diyahAI // 42 // pubucchAiyanivanaMda-maMtiNA egayA ya tacchidaM / pAvittA naravaiNo, subaMdhunAmeNa bhaNiyamiNaM // 43 // deva! na jar3a vi hu tubbhe, pasAyasaviyAsacakkhuNA vi mamaM / pecchaha tahA vi tubhaM, hiyameva mhehiM vattavyaM // 44 // 1. saddhiM paatthaaN0| 178 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6345-6382 subandhusacivacANakyoH dRSTAntaH - paraparivAdasvarUpam tubhaM jaNaNI cANakka-maMtiNA phAliUNa phuDamuyaraM / paMcattaM uvaNIyA, tA bhe etto vi ko verI // 45 // evaM soccA kuvieNa, rAiNA pucchiyA niyagadhAvI / tIe vi tahA kahiyaM, mUlAu na kAraNaM siTuM // 46 // patthAve cANakko, samAgao bhUvaI vi taM daTTuM / bhAlayalaraiyabhiuDI, jhaDitti viparaMmuho jAo // 47 // ahaha! kahaM gayajIo ti, paribhavaM maha karer3a esa niyo / paribhAviUNa evaM, cANakko niyagihammi gao // 48 // dAUNa gehasAraM, puttapottA''isayaNavaggassa / niuNamaIe vibhAvai, maha payasaMpattivaMchAe // 49 // keNa vi pisuNeNa imo, manne rAyA pakovio evaM / tA taha karemi jaha so, dukkhA'bhihao ciraM jiyi||50|| tA pavaragaMdhabaMdhura-juttipaogeNa sAhiyA vAsA / khittA samuggayammi, lihiyaM bhujjammi taha eyaM // 51 // jo ee varavAse, jiMpiMtA iMdiyANa aNukUle / visae nisevaissai, so vaccissai jamagharammi // 52 // varavatthA''bharaNavileva-NAI tUlIu divvamallAiM / NhANaM siMgAre vi hu, jo kAhI so vi lahu marihI // 53 // iya vAsasaruvaparUva-NAparaM bhujjayaM pi vAsaMto / pakkhiviUNa samuggo, Thavio maMjUsamajjhammi |sA vi hu pavarovarae, jaDiuM paurAhiM kiliyAhiM daDhaM / pammukko tAlitA, tassa kvADAI nibiDAI // 55 // khAmittA sayaNajaNaM, jiNiMdadhamme niyojiUNaM ca / ranneDaNAulaThANe, iMgiNImaraNaM pavanno so // 56 // jANiyaparamatthAe, aha dhAvIe narA'hiyo yutto / piuNo vi hu abbhahio, cANakko kIsa paribhUo // 54 // | rannA bhaNiyaM jaNaNI-viNAsago esa tIe to bhaNiyaM / jar3a taM na viNAsaMto, eso tA tuma'vi no hu~to // 58 // jamhA tuha piuvisabhAviyajanna-kavalaM gahAya bhuMjatI / par3a gabbhaThie devI, visavihurA maraNamaDaNupattA 59 // tammaraNaM ca paloiya, cANakkeNaM mahA'NubhAveNaM uyaraM viyAriUNaM, churiyAe tumaM viNicchUDho // 60 // taha tuha nIhariyassa vi, visabiMdU jo sirammi saMlaggo / masivanno teNa tumaM, niva! buccasi biMdusAro ti // 61 // evaM socyA rAyA, parama saMtAvamuvagao saMto / savvavibhUIe gato, sahasA cANakpAsammi // 62 // diTTho ya so mahappA, karIsamajjhaTThio vigayasaMgo / savvA''yareNa rannA, paNamittA khAmio bahuso // 3 // | bhaNio ya ehi nagaraM, rajjaM ciMtehi teNa to yuttaM / paDivannAuNasaNo haM, vimukkasaMgo ya vaTTAmi // 4 // na ya nAUNa vi siTuM, subaMdhuduvvilasiyaM tayA ranno / cANakkeNaM pesunna-kaDuvivAgaM muNaMteNa // 65 // aha bhAlayalAuDaroviya-reNa rAyA subaMdhuNA bhaNio / aNujANaha deva! mama, jaha bhattimimassa paremi // 66 // aNujANieNa ya tao, subaMdhuNA khuddabuddhiNA ya dhuvaM / dahiUNa tadaMDagAro, karIsamajhammi pakkhitto // 6 // saTThANagae ya narADa-hivA''ilogammi suddhalesAe / vasa'to cANakko, teNa kIsa'ggiNA daDDho - // 8 // uvavanno suraloe, bhAsuraboMdI mahiDDhio devo / so puNa subaMdhusacivo, tammaraNA''NaMdio saMto // 69 // avasarapatthiyapatthiva-vidinnacANakkamaMdirammi gao / pecchar3a gaMdhovarayaM, ghaTTiyaniviDubbhaDakavADaM // 70 // iha savvama'tthasAraM, lahihaM ti kavADavihaDaNaM kAuM / nicchUDhA maMjUsA, tA jAyaDagghAiyA vAsA // 71 // diTuM ca bhujjalihiyaM, tassa'ttho vi ya viyANio sammaM / to paccayatthamekko, vAse agdhAvio puriso // 72 // | jAvio ya visae, gao ya so takkhaNeNa paMcattaM / evaM visiTThavatthUsu, sesesu vi paccao vihio // 73 // hA! teNa maeNa vi mAri-o mhi ii paramadukhasaMtatto / jIyaDaTThI sa varAgo, sumuNI iva ThAumAuDaraddho // 74 // iyadosaM pesunnaM, tapparihAraM ca iyaguNaM nAuM / tumamA''rAhaNacitto, citte vi hu mA tayaM dharasu // 5 // | pannarasamimaM bhaNiyaM, pAvaTThANaM iyANi vannemi / paraparivAya'bhihANaM, saMveNeva solasamaM // 76 // ___"paraparivAdasvarUpam" - loyANa samakkhaM ciya, paradosavikatthaNaM jamiha so u / paraparivAo macchara-attukkarisehiM saMbhavai // 7 // jamhA maccharagahio, na gaNai paNayaM na ceva paDivannaM / na ya kayamuvayAraM pi ya, na paricayaM neya dakkhinnaM // 78 // na gaNei ya suyaNataM, na ya'ppaparabhUmigAvisesaM pi / na kulakkama na dhamma-TThiyaM ca navaraM sa niccaM pi // 79 // calai vavaharai kaha so, kiM ciMtai bhAsar3a kuNai kiM vA / iya parachiddanirikkhaNa-vakkhittamaNo muNai na suhN||80|| evaM kameNa ekko vi, maccharo jAyae paro heU / paraparivAyavihIe, kiM puNa atukkarisasahio // 1 // suragirigaruyaM pi paraM, paramAuNuM muNai attaukkarisI / appANaM puNa tiNatulla-mavi guruM amaragiriNo vi // 8 // 179 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6383-6416 paraparivAdasvarUpam - subhadrAdRSTAntaH evaM paraparivAyaM, akayaM kaha poDhakAraNataNao / dharilaM sakko sakko vi, nAmarahio vi vegeNa // 83 // jaha jaha paraparivAyaM, karei taha taha lahuttaNamuvei / jaha jaha tamuvei jaNe, taha taha jAyai daDhamapujjo // 84 // jaha jaha paraparivAo, kijjai taha taha guNA paNassaMti / jaha jaha tANa paNAso, taha taha dosANaM saMkamaNaM // 85 // jaha jaha tassaMkramaNaM, taha taha yayaNijjabhAyaNaM havai / evama'kallANANaM, paraparivAo paDhamaThANaM // 86 // paparivAeNaM saM-ghaDaMti dosA ahaMtayA vi nare / huMtA puNa bahubahutara-bahutamaghaNanibiDayA hoMti // 87 // paraparivAyaM macchara-attukkarisehiM jo naro kuNai / jammaDataresu vi ciraM, so bhamai nihINajoNIsu 88 guNarayaNahAraNaM dosa-kAraNaM jANiUNa na kareMti / dhannA paraparivAyaM, paramagurUhi vi jao bhaNiyaM // 89 // paparivAyaM giNhai, aTThamayavirillaNe sayA ramai / Dajjhai ya parasirIe, sakasAo dukhio nicvaM // 10 // viggahavivAyaruiNo, kulagaNasaMgheNa bAhirakyassa / natthi kira devaloe vi, devasamiIsu avagAso // 11 // jar3a tA jaNasaMvavahAra-vajjiyama'jjamA''yarai anno / jo taM puNo vikatthai, parassa vasaNeNa so duhio // 12 // | suTTha vi ujjamamANaM, paMceva kareMti rittayaM samaNaM / appathuI paraniMdA, jibbhovatthA kasAyA ya // 13 // paraparivAyamaI u, dUsai yayaNehiM jehiM jehiM paraM / te te pAvai dose, paraparivAI iya apeccho // 94 // paraparivAyapasatto, satto dose parassa japato / te cciya bhavaMDataragao-DaNaMtANate sayaM lhi| // 95 // evaM paparivAo, kijjato pramadAruNavivAo / vasaNasayasannivAo, samatthaguNakarisaNakuvAo // 96 // suhagirivajjanivAo, na dei gaMtuM kahiM pi hu bhvaao| iha savvaduhasamavAo, bhayaMtare doggainivAo // 9 // paraparivAyapasatto, uvari subhaddAe sasuravaggo vya / ajasappavAyapahao, jaNamajjhe pAvae khrisaM // 98 // paraparivAyaparammi vi, tammi sA puNa tayaM akuvvaMtI / devakayapADiherA, kitiM patA mahAsattA 99 // tahAhi "subhadrAdRSTAMtaH" caMpAe nayarIe, 'taccaNNiyabhattavaNiyaputteNa / diTThA kahama vi jiNadatta-saDDhadhUyA subhadda ti // 6400 // uppannativvarAgeNa, maggiyA sA ya teNa pariNeuM / jaNageNa ya no dinnA, micchaddiTThi ti kAUNa // 1 // tappariNayaNanimittaM ca, teNa kavaDeNa sAhamulammi / paDivanno jiNadhammo, bhAveNa ya pariNao pacchA // 2 // nicchaumadhammanirao ti, nicchiuM sAvageNa vi subhaddA / dinnA o vivAho, bhaNito ya vibhinnagehammi // 3 // dhArejjasu maha dhUyaM, visarisadhammammi sasuragehammi / kato imIe iharA, hohI niyadhammavAvAro kA paDivannamimaM teNa yi, taheva ThaviyA vibhinnagehammi / jiNapUyaNamuNidANA''i-dhammama'NisaM ca sA kuNai // 5 // jiNadhammapaccaNIya-taNeNa tIe paraM sasuravaggo / chiddAiM pehamANo, niMdaM kAuM samADhato // 6 // tabbhattA vi pauTTha ti, taggiraM dharai neva cittammi / evaM baccar3a kAlo, tesiM saddhammanirayANaM aha egammi diNammi, nippaDikammo mahAmuNI ego / bhikkhaDaTThAe paviTTho, tANa gihe to subhaddAe // 8 // bhikkhaM deMtIe nayaNa-nivaDiyaM kaNugamaDaggajIhAe / avaNIyaM muNiNo cheya-yAe pIDAkaraM nAuM // // navaraM tIse tayaDavaNaya-NeNa bhAlayalaviraio tilao / laggo muNiNo bhAle, naNaMdapamuhAhiM diTTho ya // 10 // cirakAlaladdhachiddAhiM, tAhiM tappiyayamo tato bhaNio / pecchasu niyamajjAe, evaMvihasIlamaDakalaMkaM // 11 // inhiM ciya esa muNI, bhoe bhottuM visajjio tIe / pattiyasi jar3a na tA niyasu, samaNabhAlammi tattilayaM // 12 // taha ceva taM paloiya, vilio avibhAviUNa paramatthaM / siDhiliyapuvappaNao, taduvari maMdA''daro jAo // 13 // pAyaDiyaM sasurakule, savvattha vi tAhiM taM ca vayaNijja / acvaMtaparaMmuhapar3a-paloyaNAo jaNAo ya // 14 // sAsaNakhrisAsammissa-maDappaNo sIlamaliNamAlinnaM / nAUNa subhaddAe, bADhaM sogaM vahaMtIe // 15 // jiNapUyaM kAUNaM, bhaNiyaM jar3a ko vi devayaviseso / sAMNijhaM majjha kAhI, tA eto haM calissAmi // 16 // to ussaggeNa ThiyA, suniccalA pramasattasaMjuttA / tabbhAvaraMjio aha, sammaddiTThI suro patto // 17 // bhaNiyaM ca teNa bhadde!, kahehi jaM bhe remi karaNijjaM / ussaggaM pAritA, vuttaM ca imaM subhaddAe 18nA haMho! taha kuNa jaha sAsaNassa, jAyai pabhAvaNA dhaNiyaM / haNiUNa duTThajaNajaNiya-vayaNamAlinnama'cireNa // 19 // 1. taccaNiyabhataH = bauddhabhaktaH / 180 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6420-6455 subhadrAdRSTAntaH - mAyAmRSAvAdasvarUpam - kuTakSapakadRSTAntaH evaM kAhaM ti pavajjiUNa, deveNa sA imaM bhaNiyA / kallammi taha purIe, dArakavADANi savyANi // 20 // gADhANi Thaisse haM, ugghADeuM na ko vi jaha tarai / gayaNaTThio bhaNissaM ca, suddhasIlA paraM nArI // 21 // |tikkhatakhitacAlaNi-nihittajalacalayatADiyakavADA / ugghADissai eyAI, na uNa annA ttoddnnegaa| // 22 // nArIo akayapaoyaNAo, viramaMti jAya tAya tumaM / puvyuttavihisaNAhA, ugghADejjAsi liilaae| // 23 // evaM sikkhaviUNaM, jhaDatti so suravaro tirobhUo / iyarI vi siddhajja tti, uvagayA paramasaMtosaM 24 aha jAyammi pabhAe, aNugghaDatesu purIkavADesu / Adanno nagarijaNo, jAyA gayaNe ya sA vANI // 25 // tAhe nivaseNAvai-sukulapasUyAo sIlakaliyAo / dArugghADaNaheDaM, nArIo uvaTThiyAo lahuM // 26 // navarama'ThAyaMte cAlaNIe, salilammi vigayagavyAo / ayappaoyaNAo, viNiyattaMtIo daThUNa raLI acvaMtaM Adanno, savyo logo puNo vi nayarIe / savvattha vi savisesaM, sIlavaImaggaNA vihiyA 20LA | etthaMDatare subhaddA, sAsuyapamuhANa saviNayaM paNayA / bhaNai ahaM pi hu nayarI-duvAramugdhADiuM jA // 29 // jai aNujANaha tubbhe, nihuyaM hasiyaM paropparaM tAhiM / to bhaNiyaM sA'sUrya, tumameva mahAsaI putti! // 30 // supasiddhA sumiNammi vi, ajAyamaliNA ya tA lahuM vacca / appANamaDappaNa cciya, vigovasu ettha kimjuttN||31|| | evaM ca tAhiM bhaNiyA, vihiyaNhANA niyatthasiyavasaNA / cAlaNinihittasalilA, logeNaM agghavijjatI // 32 // kittijjatI baMdiNa-jaNeNa sA tinni nayaridArAI / ugghADiUNa jaMpar3a, cautthagaM dAramimaminheiM // 33 // sIleNa maha saricchA, jA ugghADejja sA paraM nArI / iya tIe taM vimukkaM, tAhe rAyA''ilogeNa // 34 // sA pUiyA samANI, gehammi gayA tao sasuravaggo / logeNa khisio bahu, asaccaparivAyakAri ti // 35 // iya nAUNaM tumamavi, khamaga! varA''rAhaNekkatalliccho / mA maNasA vi hu kAhisi, paparivAyaM bhuavaay||36|| solasamapAvaThANaga-muvadaMsiyamiya samAsao iNhiM / mAyAmosa'bhihANaM, satarasamaM pi hu pavakkhAmi // 37 // "mAyAmRSAvAdasvarUpam" - mAyAe kuDilayAe, saMvaliyaM mosamaDaliyamiha vayaNaM / mAyAmosaM bhannai, acvaMtakiliTThayApabhayaM | eyaM ca bIya-aTThama-pAvaTThANesu jaivi uvaiTuM / patteyadosavannaNa-dAreNa tahAvi dohiM pi . rezA savisesaparapayAraNa-pahANanevatthacheyabhaNiIhiM / jeNa payaTTai pAve, teNa puDho bhaNNai imaM ca // 40 // muddhajaNamaNakuraMgANa, vAgurA sIlavaMsiyAlIe / phalasaMbhavo ya pacchima-girigamaNaM nANasUrassa // 41 // | mettIe nAsagaM viNaya-bhaMsagaM kAraNaM akittIe / jaM tA duggaivimuho, samAyarejjA na kahavi buho // 42 // avi yahammau girI sireNaM, cAvijjau tikavanaggadhAraDaggaM / pijjau jaliya'ggisihA, chijjau appA krkrnnN||43|| niyaDijjau jalahijale, pavisijjau jamamuhammi kiM bahaNA / ekkaM ciya mA kijjau, mAyAmosaM nimesaM pi||44|| siragirihaNaNA''INi hi, kayA vi sAhasadhaNANa dhIrANa / avagArINi na hoti vi, aditttthsaannijjhsaamtthaa||45|| | aha avagArINi vi hoMti, taha vi ekkammi ceva jammammi / mAyAmosavihI puNa, aNaMtabhavadAruNavivAgo // 46 // jaha aMbileNa duddhaM, surAlaveNa jaha paMcagavyaM vA / jAi vihalaM samAyA-mosaM taha dhammakaraNaM pi // 47 // tavau tavaM paDhau suyaM, dharau vayaM taha ciraM cau caraNaM / jar3a tA mAyAmosI, guNAya na tayaM taha vi hohii||48|| mAyAmosI aidhammio ya, evaM viruddhanAmadurga / ekkammi ceva purise, muddhANa vi dhuvama'saddheyaM // 49 // ko nAma kira sakanno, karejja tA appaNo hiyagayesI / mAyAmosaM posaM, bhavassa subbatabahudosaM aha doggaigamaNamaNo, tAva ya sesANi pAvaThANANi / mAyAmosaM ekkaM pi, ceva tannayaNavihipaDuyaM // 51 // jai tA mAyAmosaM, egaMteNaM na hojja bahudosaM / tA na kahiMsu sughosaM, ciramuNiNo evama'paosaM // 52 // jo vi ya pADeUNaM, mAyAmosehiM khAi muddhajaNaM / tiggAmamajjhavAsI, soyai so kUDakhavago vva // 53 // tahAhi "kuTakSapakadRSTAntaH" - | ujjeNInayarIe, acvaMtaM kUDakavaDapaDibaddho / nAmeNa aghorasiyo, ahesi vippo mahAkhuddo // 54 // mAiMdajAlio iva, vasa'to loyayaMcaNammi ya so / niddhADio jaNeNaM, purIo desaMDatarammi gao // 55 // (bhava 181 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6456-6461 kuTakSapakadRSTAntaH - mithyAdarzanazalyasvarUpam tattha vi viDANa milio, bhaNai ya to saMkiliTThapariNAmo / jar3a saMvAheha mama, tubbhe tA haM muNI houM // 56 // sabbhAvavihayachiddANi, jANiuM nicchaeNa logANa / sAhemi tumha tatto, suheNa tubbhe vi te musaha // 5 // paDiyannaM savvamima, viDehiM so vi hu tidaMDiNo yesaM / ghettUNa gAmatigamajjha-uvavaNammi Thio gaMtuM // 58 // tehi ya kao pavAo, eso nANI mahAtapassI ya / mAsAo mAsAo, AhAraM giNhai mahappA // 59 // taM ca bahuvasaNakhinnaM, sabhAvao cciya kisaM paloitA / logo mahAtavassi ti, pUyae paramabhattIe niyayagihesu nimaMtai, sabbhAvaM kahai pucchar3a nimittaM / daMser3a vibhavavitthara-maDaNudiyahaM kuNai se sevaM // 1 // so puNa bagaceTThAe, logAuNuggahaparaM nidaMsei / attANaM corANa ya, tacchiddAiM parikahei aodarA rayaNIe corANaM, milio gehANi musai ya aNajjo / kAlaMDatareNa ya jaNo, na sa ko vi na jo tahiM muttttho||63|| egammi ya patthAve, tehiM khattaM khaNeumA''raddhaM / egammi ghare gharanA-yageNa nAyaM ca to teNa // 4 // khattamuhammi ThaveUNa, pAsiyaM visaharo vya pavisaMto / gahio ego coro, sesA sabve vi ya palANA // 65 // jAe pabhAyasamae. coro bhamivaimsa uvaNIo / teNaM bhaNiyaM maMcaha, eyaM jar3a kahai sabbhAvaM // 66 // mukko tahaDavi na sAhai, pacchA kasadaMDaleThumuTThIhiM / hammateNa teNaM, kahio savyo vi vuttaMto baMdheUNa ya sigdhaM, so vi tidaMDI tao samANIo / tA pahao jA teNa vi, paDiyannaM niyayaduccariyaM // 68 // pacchA sottiyaputto ti, cakkhujuyalaM samukkhayaM tassa / nibhacchiUNa hatthaM, purAu nivvAsio tatto // 9 // bhikkhaM paribhamaMto, bisijjaMto jaNeNa ya duhaTTo / hA! kIsa mae eyaM, kayaM ti soei appANaM // 70 // evamaDaviNayapahANaM, mAyAmosamaDasamaMjasanihANaM / mottuM pamapahANaM, suMdara! kuNa maNasamAhANaM // 71 // sattarasamapAvaThANaM, nidaMsiyaM saMpayaM ca daMsemi / aTThArasamaM micchA-daMsaNasallA'bhihANaM pi // 72 // ___"mithyAdarzanazalyasvapam" - micchA vivarIyaM daMsa-NaM ti diTThIvivajjayasarUyaM / sasaharadugadarisaNamiva, jaM micchAdasaNaM tamiha // 73 // eyaM ca duruddharaNataNeNa, dAittaNeNa ya duhANaM / sallaM va teNa micchA-daMsaNasallaM vavaisaMti // 74 // navaraM sallaM duvihaM, nAyavyaM davyabhAyabheehiM / davcammi tomarA''i, aha micchAdaMsaNaM bhAve // 75 // micchAdasaNasallaM, sallaM va paiTThiyaM hiyayamajjhe / savvesi pi avAyANa, kAraNaM dAruNavivAgaM // 76 // paDhamama'vAyanimittaM pi, nUNamekkassa ceva vinneyaM / bhAve jaM puNa sallaM, taM ubhayassA'vi duhaheuM // 77 // jaha rAhupahApaDalaM, haNai payAsaM na kevalaM raviNo / tAmissayAe pahaNai, nuNa payAsaM jayassA'vi // 78 // evaM khu bhAvasallaM pi, vilasamANaM na ceva ekkassa / haNai payAsaM kiM puNa, haNai payAsaM jagassA'vi // 79 // jaha rAhupahApaDalaM, kira micchAdasaNaM tahA neyaM / jaha ya ravI taha puriso, payAsatullaM ca sammattaM // 8 // evaM ca Thie micchA-daMsaNarAhuppahAkaDappeNaM / hayasammatapayAso, tahAviho ko vi purisravI // 81 // bhAvatamaniyakAraNa-micchAdasaNavimohio saMto / taM ceva pare taha appa-yammi vaddhArai mUDho // 82 // teNa ya paraMparApasara-mANamANA'irittaeNa daDhaM / guvilagirikaMdare iva, vigayAuDaloyammi loyammi // 83 // bhavavAsubbiggANa vi, samma pecchiumaNANa vi payatthe / kaha sammatapayAso, suheNa saMpajjar3a jiyANa // 84 // kiMcaeyaM so disimoho, eyaM so acchipaTTabaMdho u / tamimaM jaccaM'dhattaM, nettuddhAro sa eyaM ti // 85 // AsuparibhamaNabhamamANa-bhuvaNapaDihAsamANama'hava imaM / himavaMtagamaNamimamaDahava-sAyaraM gaMtukAmassa 8ddA kesuMDuganANamimaM, ahayA maivibbhamo sa eso ti / suttIe rayayavisayaM, vinnANaM yA ujjalajalavisao vA, esa sa mAyaNhiyAsu paDihAso / taM ca imaM jaM subbai, jaNammi vivarIyadhAuttaM // 88 // tama'kaMDaviDDaramima, taha tamimaM paMsuvuTThiuvyahaNaM / ghoraM'dhakUcakuharammi, nivaDaNaM naNu tameyaM ti jamima micchAdasaNa-sallaM sammattakhalaNapaDimallaM / [vAsA] sammaggammi mahallaM, payaTTamANassa cikkhallaM // 10 // annaM cajama'devo vi hu devo, agurU vi guru atatama'vi tattaM / jama'dhammo vi hu dhamma-teNeNa mannijjar3a jiehiM // 91 // 182 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6462-6527 mithyAdarzanazalyasvarUpam - jamAlidRSTAntaH jaM pi jahuttaguNammi vi, devammi gurummi tattavagge ya / dhamma ya paramapayasA-hagammi araI paoso vA // 12 // jamudAsINataM pi hu, paramapayatthesu devapamuhesu / micchAdasaNasallassa, tamiha duvvilasiyaM savyaM // 93 // tahAaviveyamUlabIyaM, aNuvahayaM savvahA imaM jamhA / micchattA hoi naro, mUDhamaNo jar3a vi buddhidhaNo // 14 // mayatanhiyAu udayaM, maggaMti migA jahA garuyatinhA / sabbhUyamajasabbhUyaM, taheva micchattamUDhamaNA // 95 // pecchai asaMtamatthaM, bhakkhiyathattUrao jahA puriso / micchattamohiyamaNo, taha dhammA'hammavisayaM pi // 6 // micchattabhAvaNAe, aNA''ikAleNa mohio jIyo / laddhe vi khaoyasamA, sammatte dukkaraM ramai // 9 // na vi taM karei aggI, neva visaM neya kinhasappo ya / jaM kuNai mahAdosaM, tivyaM jIvassa micchattaM // 8 // kaDuyammi anivyaliyammi, doddhIe jaha viNassae khIraM / taha micchattakalusie, jIve tavanANacaraNANi // 9 // saMsAramahAtaruNo, micchattama'tucchabIyameyaM ti / tamhA taM mottavyaM, sivasokkhaM kaMkhamANehiM // 6500 // micchattamohiyamaNA, muNaMti jIyA na atattatattaM pi / kusamayasavaNasamubhava-kuvAsaNAvAsiyA, saMtA na hu micchattaMDathattaNa-saMchannaviyeyacakkhuNo jIyA / saddhammadesagaraviM, pecchaMti vi tAmasakhaga vya // 2 // jar3a eyaM ciya ekkaM, resu micchattasallamaDallINaM / tA sayaladuhANa kae, taM ciya hohI kimaDanneNa // 3 // | micchattasallaviddhA, tivyAu veyaNAu pAveti / visalittakaMDaviddhA, jaha purisA nippaDIyArA tA payaDiya dacchataM, hatthaM ucchAdiUNa micchattaM / suMdara! kuNasu mamattaM, paDucca nicvaM pi sammattaM // 5 // micchAdasaNasallaM, yatthuvivajjAsabohajaNagamiNaM / saddhammadUsagaM kA-ragaM ca bhavagahaNabhamaNassa // 6 // tAya cciya maNabhavaNe, sammattapaIvao pahaM dei / jAva na micchAdasaNa-payaMDapavaNo paNollei // 7 // pattaM pi punnapabbhAra-labbhasammattarayaNamuttarai / micchA'bhimANamairA-mattassa jahA jamAlissa tathAhi "jamAlidRSTAntaH" jayaguruNo vIrajiNesarassa, pAsammi gahiyapavyajjo / paMcasayarAyaputtehiM, parigao cattarajjasuho bhayavaMtabhaiNiputto, jamAlinAmo sudhammasaddhAe / saMvegasAramaNagA-riyAe kiriyAe vaTuMto // 10 // egammi avasare pabala-pittajaravihurayAe paDibhaggo / sayaNatthaM Niyathere, saMthAraM saMtharAver3a // 11 // aha vayaNA'NaMtaratUra-mANamuNidIyamANasaMthAre / kAlavilamba theyaM pi, asahamANeNa teNa puNo . // 12 // saMthario kiM va na va ti, pucchiyA sAhuNo tao tehiM / thevamasaMtharie yi hu, "saMthario' ii pyuttmmi||13|| taM desamAgao saMtha-rijjamANaM paloiDaM taM ca / sahasa tti jamAlI jAya-vibbhamo bhaNiumA''Dhatto // 14 // muNiNo! kIsa asaccaM, jaMpaha jaM saMtharijjamANammi / saMthariyaM saMthAraM ti, vayaha therehiM to bhaNiyaM // 15 // jaha kajjamANayaM kaDa-mA''ha pahU bhuvaNadiNayaro vIro / taha saMtharijjamANo, saMthario esa kima'juttaM // 16 // evaM pi tehiM bhaNio. micchA'bhinivesanihayasammatto / kaDameva kaDaM ti kapakkha-taralio so ciraM kAlaM // 17 // vippaDivanno, tailokka-baMdhuNo vihiyaMdukkaratayo vi / viharitthA vasuhAe, buggAhiMto jaNaM muddhaM // 18 // kiMcaniyahiyA niyahattheNa, dikkhiyA sai sayaM ca sikvaviyA / piyadaMsaNA vi ajjA, jamAlipakkhaM annusrNtii||19|| vippaDivannA micchatta-dosao ahaha! sA vi jayaguruNo / paccakkhabhuvaNabhakkhara-bhUyassa vi yaddhamANassa // 20 // kayaminheiM pasaMgeNaM, vihalIkayasaMjamo aha jamAlI / mariuM laMtayakappe, kibbisiyasuro samuppaNNo // 21 // te caraNaguNA so nANa-payariso taM ca tassa saccariyaM / ekkapae cciya NaTuM, dhiraDatthu micchA'bhimANassa // 22 // de! peccha peccha micchata-paDalapacchAiyANa jaMtUNa / vatthu pi avatthutteNa, takkhaNe ceya pariNamai // 23 // sammattA''iguNasirI, sA tassa tahAvihA jai na huMtA / micchattatamaM'tariyA, na yANimo tA kima'vi huMtaM // 24 // iya muNiya viveyA'maya-pANapayogeNa maNasarIragayaM / micchattagaralameyaM, vamasu tumaM savvahA vaccha! // 25 // micchattagaralamukko, vavagayanissesatacciyAro ya / sutthIbhUo samma, patthuyamA''rAhaNaM lahasu // 26 // evaM micchAdaMsaNa-sallamimaM kahiyameyakahaNAo / kahiyANi asesANi vi, aTThArasa pAvaThANANi // 27 // // 9 // 183 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6528-6561 madanAmakadvitIyadvAram - jAtimadevipraputra dRSTAntaH ekkekkama'vi imesiM, pAvaTThANANa iya 'viyAgakaraM / jo u vivAgo tesiM, samayAe tattha kiM bhaNimo // 28 // avi ya // 30 // ihaloyasuhapasattA, sattA sattANa hiMsabhAveNa / pharusA''ialiyavayaNeNaS - NNadavvaharaNeNa ya paresiM // 29 // visayavyAsaMgeNaM, narasuratirijuvaigoyareNa daDhaM / niccavicittA'parimiya- pariggahA''raMbhakaraNeNa koheNa kayaviroheNa, taha ya mANeNa duhavihANeNa / mAyAe phuDaavAyAe, nihayasoheNa loheNa pejjeNa sumuNijaNavajjieNa, doseNa kugaiposeNa / kalaheNa paNayariuNA, abbhakkhANeNa ya khaleNa arairaIhiM kayabhavagaIhiM, avajasamahApavAheNaM / paraparivAeNaM nIya- loyakayahiyayatoseNaM mAyAmoseNaM taha, acvaMtaM saMkilesapabhaveNaM / micchAdaMsaNasalleNa, suddhapahasuhaDamalleNa maNasA vayasA vausA, mUDhamaNA appaNI suhanimittaM / akayaparaloyaciMtA, samajjiuM pabalapAyabharaM | culasIijoNilakkhASS - ulammi bhavasAyare aNA''immi | puNarutajammamaraNe, aNubhavamANA cirama'DaMti eyANi ya jo mUDho, udIrae appaNo parassA'vi / so tannimittabaddheNa, lippae pAvakammeNa tA bho devANuppiya!, payattajutto imaM viyANetA / lahu tehiMto viramiya, tappaDivakkhe samujjamasu bhaNiyama'NusaTThidAre, aTThArasapAvaThANadAramiNaM / eto bIyaM bhannai, aTThamayaTThANapaDidAraM "madanAmakadvitiyadvAram" // 31 // // 32 // mn // 34 // // 35 // // 36 // rUA mn // 39 // // 4 // // 41 // | aTThArasapAvaTThANa - virayacittaM palakkhiUNa gurU / savisesaguNA''vajjaNa - karaNa khavagaM imaM bhaNar3a dhanno tumaM guNAyara !, guruyA''rAhaNadhurAdharaNadhavala ! / ettha Thio savve vi hu, maNoviyAre niraMbhittA jAimayaM kulamayaM', rUvamayaM balamayaM suyamayaM ca / tayamaya 'maha lAbhamayaM issariyamayaM ca aTThamayaM // 42 // parihara pariharaNIyaM, dhamma'tthINaM sayA akaraNIyaM / nIyajaNA''yaraNIyaM, guNadhaNaluMTaNaparA'NIyaM jiNavayaNabhAviyamaI, tattha tumaM tAva tivyatAvakaraM / mA kAhisi jAimayaM, paDhamaM paDhamaM aNatthapayaM jaM esa kIramANo, mANadhaNANaM pi mANamAliNNaM / kAleNa kuNai NiyamA, pAvittu tahAvihA'vatthaM kiM ca 545 // 44 // // 45 // 5465 // 48 // // 49 // // 50 // aDDaviyaDDuM hiMDiya, nihINajAMNIsu kahavi saMpatte / ekkasi uccAgoe buhANa kira ko mayA'vasaro kIrejja va jAimao, avaTThio jar3a sa hojja jAiguNo / iharA puNa pavaNupphunna - batthipAeNa kiM teNa // 47 // kammavasA jAIo, uttamamajjhimajahanniyAu bhave / daThThe sudiTThaparamattha-o vi ko tammayaM kujjA | iMdiyanivyattaNapuvya - gAo pAyeMti pANiNo bahuhA / jAIu saMsAre, avaTThiyattaM na tANa tato rAyA vi baMbhaNo iha, houM jar3a tA bhavaMtare so vi / kammavasA sovAgo, jAyar3a tA tammaeNA'laM savyuttamajAissa vi, kallANanibaMdhaNaM guNA ceva / jAirahio vi guNavaM, pUijjai jeNa jaNamajjhe veyANa pADhago baMbha - suttadhAri ti loyagauravio / bhUdevo haM savyu- timo tti jAima ommatto jar3a baMbhaNo vi suddA'hamANa, gehesu hojja kammakaro / tA juttaM kAuM se, saraNaM maraNaM na jAimao kuNamANo jAimayaM, baMdhai jAIe ceva nIyattaM / sAvatthIvatthavyo, vippasuo ettha diTTaMto tahAhi"jAtimadevipraputradRSTAntaH" // 51 // // 5-2 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // | surabhavaNavAvidIhiya- pokkharaNikANaNolirammAe / sAvatthIe purIe, bahupatthiyapaNayapayapaumo AsI nareMdasIho, nAmeNa mahIvaI jayapasiddho / veya'tthaviyAraviU, purohio amaradatto se putto ya tassa sulaso, tAruNNeNaM sueNa vibhaveNa / naravaisakkAreNa ya, so paramaM gavyamuvvahar3a | samavayavayassajaNapari-gao ya tiyacaccarA''isu purIe / sacchaMdaM viharar3a vAra - No vva avagaNiyajaNasaMko // 58 // egammi ya patthAve, suhA''saNatthassa tassa uvaNIyA / sahayAramaMjarI mAli-eNa raNajhaNirabhamaraulA to vammahalihiyasahattha - pattalaM piva paloiUNaM taM / patto vasaMtamAso tti, jAyahariso sahattheNa viyareUNa ya se pAri-osiyaM cheyapariyaNA'Nugao / naMdaNavaNA'bhihANe, ujjANe so gao jhati // 59 // 1. vivAhakaro pATAM0 / // 60 // // 69 // 184 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6562-6566 jAtimadevipraputra dRSTAntaH // 62 // dA // 65 // // 66 // to kayaabbhuTThANeNa, naMdaNujjANapAlageNa sayaM / bhaNio kumAra ! cakkhuM, khivasu khaNaM ihapaesammi pasaraMtabahalaparimala-milaMta aliyalayakaliyasAha'ggA / ruddakkhamAlahatthA, baulA jogi vya rehaMti kaMkelliNo vi ummilla - pallabullihiyanahayalA''bhogA / pajjaliyajalaNapuMja vya, diMti virahINa saMtAyaM // 64 // | kamalamuhI kiMsuyakusuma - aMsuyA malliyAmauladasaNA / pADalanayaNA koraiya-kuravayatthavayathorathaNI phuriyasusiNiddhatilayA, vaNalacchI tAraparahuyaraveNa / 1uggAyai vya vammaha - mahivar3aNo tijayavijayajasaM | iya naMdaNavaNavAlaya - pisuNiyatarusohaduguNiucchAho / so ujjANassa'bbhaM - tarammi paribhamiumA''raddho | paribhamamANeNa ya teNa, kahavi egattha vaNaniuMjammi / vaTTaMto sajjhAe, ego diTTho muNiyariTTho to pAviTThattaNao, jAimayaM paramamuvvahanteNa / parihAsaM kAumaNeNaM, vaMdio bhattisAraM ca bhaNito ya bhadaMta ! mamaM bhavabhayabhIrussa kahasu niyadhammaM / tujjha payapaumamUle, jA paDivajjAmi pavvajjaM // 70 // ujjuyabhAvattaNao, bhaNio muNiNA vi jIvadayAmUlo / aliyaparadavyamehuNa - pariggahaccAyapaDibaddho // 71 // | piMDavisuddhippamuha - pyahANaguNanivahabaMdhuro sammaM / sivagaipajjavasANo, jayagurujiNadesiyo dhammo // 67 // // 68 // // 69 // // 72 // // 75 // // 77 // // 78 // aha taM soUNaM so, sahAsamullaviumevamA''raddho / he samaNa ! keNa evaM velavio taM si dhutteNa | paccakkhadissamANaM pi, jeNa mottUNa divyavisayasuhaM / parama'ppANaM ca kilesa - kappaNAe nivADesi jIvadayAivihIe, dhammo tassa pphalaM ca mokkho ti / dadrUNa keNa siddhaM, kaTuM jaM evamA''yarasi tA ehi mae saddhiM, vaNalacchiM peccha muMca pAsaMDaM / vilasasu pAsAyagao, samaM mayacchIhi ya jahicchaM // 76 // iya asamaMjasabhAsiya- hAsiyaniyapariyaNeNa teNa muNI / ghetUNa kare tatto, gihahuttaM neumA''raddho etthaMtarammi vaNadevayAe, muNihasaNajAyakovAe / kaTTaM va naTThaceTTho, nivADio so mahIvaTTe sAhU vi maNAgaM pi hu, apaussanto Thio sakiccammi / sulaso vi tahA'vattho, gehe nIo vayassehiM // 79 // siTTho tavyuttaMto, kayA ya tappasamaNa'TThayA piuNA / devayapUyApamuhA, vivihovAyA duhaTTeNa // 80 // na maNAgaM pi hu jAo, taduvasamo to muNissa so pAse / neUNaM pammukko, jAo pauNo maNAgaM ca // 81 // bhaNito ya muNI piuNA, bhayavaM! tuha hIlaNAphalaM eyaM / tA kuNasu pasAyaM ava-haresu dosaM suyassa mamaM // 82 // emA''r3a jA payaMpar3a, purohio devayAe tA yutaM / kiM re milecchasacchaha!, sacchaMdaM bahu samullayasi // 83 // jar3a duTThasuo eso, muNiNo dAso vva vaTTai sayA vi / tA pauNataM pAuNai iyarahA na'tthi jIyaM pi // 84 // to jahataha jIvaMtaM, pehissama'haM ti ciMtayaMteNa / piuNA samappio so, muNissa teNA'vi bhaNiyamiNaM // 85 // assaMjae gihatthe, kuvyanti pariggahammi no samaNA / paDivajjai jar3a dikkhaM, tA ThAu imo maha samIve // 86 // evaM bhaNie muNiNA, purohieNaM payaMpio putto / vaccha ! na jai vi hu juttaM, tuhahuttaM evamullavijaM daLo tahavi hu paro uvAo, na vijjae tujjha jIviyavyammi / tA eyassa samIye, jaissa giNhAhi pavvajjaM // 88 // na ya vaccha! akallANaM, hohI tuha dhammamA''yaraMtassa / maNavaMchiyasaMpADaNa - paDuo dhammo paraM jeNa // 89 // | aha niruvamamaraNabhayu - bhavantasantAvadINavayaNeNa / sulaseNa akAmeNa vi, vayaNaM jaNagassa paDivannaM // 90 // |pabvAvio ya muNiNA, kAyavyavihI ya daMsio savyo / jANAvio ya samaya'ttha - vittharaM uciyasamayammi // 91 // maccubhayagahiyadikkho, vicittaparivattamANasuttaprattho / jAo jiNidadhammammi so thiro viNayanirao ya // 92 // navaraM no jAimayaM, muyai muNaMto tassa phalama'suhaM / tamaDaNA''loitu mao, jAo devo ya sohamme // 93 // Aukkhayammi tatto, caviUNaM naMdIvadvaNapurammi / jAImayadoseNaM, mAyaMgasuo samuppanno Isicirasukayavasao, rUvI sohaggavaM ca saMyutto / jaNamaNanayaNA''NaMda, kameNa patto ya taruNattaM daTThUNa ya vilasaMte, nAyarae so viciMtae evaM / siTThajaNaniMdaNijjaM, dhiddhI! hu jIviyaM majjha tArunnasirI jasserisI vi, mAyaMgasaMgagayasohA / rannanaliNi vya nivvui-muvajaNayai no visiTThANaM hayavihi! vihio jammo, kulammi jar3a niMdiyammi maha tumae / rUvA''iNo guNA kiM, vihala cciya tA smuvnniiyaa||98|| ahavA kimaDaNeNA'Na-tthaeNa paridevieNa vaccAmi / desammi tammi jammi, jAI no muNai majjha jaNo // 99 // // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // 1. uggAyaNi pAThAM0 / 185 // 73 // // 74 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6600-6636 kulamademaricidRSTAntaH // 6600 // // 1 // ro un // 4 // En evaM paribhAvitA, akahittA niyayasuyaNamittANa | keNA'vi anajjaMto avakaMto so sanayarIo patto ya dUrataradesa - saMThie kuMDiNammi nayarammi / olaggiuM payatto, tahiM ca raNNo diyA'maccaM jAo ya niyaguNerhi, pasAyaThANaM paraM amaccassa / nissaMkaM visayasuhaM, bhuMjar3a paMcappayAraM pi egammi ya patthAye, sAvatthIu vayaMsayA tassa / accaMtagIyakusalA, bhamamANA tattha saMpattA gAyaMtehiM tehi ya, amaccapurao paloio eso / to harisukkarisavasA, avibhAviyabhAvidosehiM bhaNio vayaMsa! ihaiM, uvehi ciradaMsaNociyaM jeNa / AliMgaNA''i kuNimo, piyA''ivattaM ca sAhemo // 5 // aha so te daTThUNaM, yayaNaM pacchAiuM ayakkaMto / to vimhieNa puTThA, te vRttaMtaM amacceNaM muddhattaNeNa siTTho, jahaTThio tehi to amacyeNa / kuvieNaM ANato, vajjho sUlApaogeNa to rAsahammi AroviUNa, purisehiM nayarimajjhammi / sanikAraM hiMDAviya, nIo sUlApaesammi etthaMtarammi aMjaNa- siddheNa adissamANarUyeNa / jogesaranAmeNaM, uppannA'puvyakaruNeNa kaha yaccihI varAo, apattakAle vi esa paMcataM / thoyayao inhiM ciya, evaM paribhAvayaMteNaM aMjaNasalAiyAe, jhaDati se aMjiyAI nayaNAI / bhaNio ya yacca etto, abIhamANo jamAo vi to so tao palANo, aMjaNasiddhaM namittu viNaeNa / mariUNa ya uvavanno, kai vi bhave hINajoNIsu // 12 // to pAviya mANussaM, kevalikahaNAu muNiyapuvyabhayo / ghettUNaM pavvajjaM, mahiMdakappe suro jAo // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 15 // Kn | iya jAimayasamubbhava - dosaM daTThe aNiTThaphalajaNagaM / mA kAhisi jAimayaM, tumaM maNAgaM pi he khamaga ! // 14 // evaM paDhamaM vRttaM mayaThANaM saMpayaM ca vocchAmi / kulavisayaM bIyama'haM, mayaThANaM kiMci leseNaM emeva kulamayaM pi hu, kuNamANA mANavA guNavihINA / paramatthama jANaMtA, appANaM ciya piDaMbaMti |jao"kulamademaricidRSTAntaH" // 16 // // 19 // guNasaMkulaM kulaM kiM, kAhIha duraDappaNo sayama'guNiNo / kiM kimiNo kusumesuM, gaMdhaDDhesuM na jAyaMti hINakuluppannA vi hu, guNavaMto savvahA jaNa'gdhaviyA / paMkubbhavaM pi paumaM, sirovariM vabbhai jaNeNa | sIlabalarUvamaisuya - vihavappamuha'nnapunnaguNasunno / jai jAyai sukulINo vi, tA alaM kulamaeNA'vi hou kulaM suvisAlaM, sA'laMkAro vi kIrau kusIlo corA''iduTThasaMbhAvaNassa - kiM kulamao kuNau // 20 // |hINakulassa vi sukulu-ggayA vi jar3a iha muhaM paloyaMti / tA seu maraNaM ciya, na kulamao tANa aNNaM ca // 21 // jar3a na'tthi guNA tA kiM kuleNa guNiNo kuleNa na hu kajjaM / kulama'kalaMkaM guNava-jjiyANa garuyaM kalaMkaM // 22 // | jai tA na kuNaMto cciya, miriI kulagoyaraM mayaM taiyA / tA nA'NubhavaMto cciya, caramabhave kulaparAvataM // 23 // |tahAhi | nAhisuyarajjakajjujjamaMta - naraviNayatuTThahiyaeNaM / sakkeNa vinimmaviyA, Asi viNIyA purI pavarA |tihuyaNapahuusabhajiNiMda - calaNatAmarasapharisapUyAe / amarAI vi jIe, na puro parabhAgamuvalabhai suMderamudAraM jIe, aNimisa'cchIhiM pecchamANehiM tiyasehiM aNimittaM tayA''i pattaM ahaM manne taM pAlitthA patthiya-matthayamaNikiraNavicchuriyacaraNo / lallakkacakkanikka- tiyA'ricakko bharaharAyA | thaNavIDhaluDhataM'suya-murupaharayaNAsiyaMDagaruipasaraM / muttAhArapariggaha-muvabhuMjiyasiriphalasamUhaM | haripIlukaliyamaMdira- maDallINaM payaDavAlaviyaNaM ca / jassA'rivahUviMdaM hotthA dutthaM pi sutthaM va tassa piyapaNaiNIe, vammAnAmAe uciyasamayammi / sUro vva suo jAo, mirIijAlaM vimuMcaMto patte ya bArasA'he, paramavibhUIe tassa naravaiNA / jammasamayA'NurUvaM, mirii-tti paTThiyaM nAmaM vokkatabAlabhAvo, sa mahappA egayA jiNiMdassa / usabhassa samIyammi, dhammaM soUNa paDibuddho |naliNidala 'ggavilaggaMDabu-biMdulolaM paloiuM jIyaM / visarArubhayutthasamattha-- vatthusatthaM ca nAUNa paricatavisayasokkho, aNavekkhiyabaMdhavA''ipaDibaMdho / bhuvaNaguruNo samIve, paDivanno saMjamujjogaM viharitthA ya jiNeNaM, samaM par3hato parAe saddhAe / therAe aMtiyammi, sAmAiyamA''i aMgasuyaM aha annayA kayAI, payaMDamAyaMDakarakarAlammi / jAyammi gimhayAle saMtatte meiNitalammi // 17 // // 18 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // 186 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6644-6673 rUpamadaviSaye kAkandIvAstavya-bhrAtroH dRSTAntaH yAyaMtesu ya pavaNesu, sakkarukkerapharusapharisesu / anhANavasakilaMto, imaM kuliMgaM viciMter3a // 37 // samaNA tidaMDavirayA, bhagavaMto nihuyasaMkuciyagatA / ajiiMdiyadaMDassa ya, hou tidaMDaM mahaM ciMthaM reTA loiMdiyamuMDA saMjayA u, ahayaM khureNa sasihAgo / thUlagapANivahAo, beramaNaM me sayA hou // 39 // | nikkiMcaNA ya samaNA. mamaM paNo hou kiMcaNaM kiMci / sIlasayaMdhA samaNA, ahayaM sIleNa duggaMdho // 40 // yavagayamohA samaNA mohacchannassa chattayaM hou / aNuvAhaNA ya samaNA, majjhaM tu uvAhaNA hotu // 41 // sukkaMDabarA ya samaNA, niraMDabarA majjha dhAurattAI / vatthAI hoMtu jama'haM, arihAmi kasAyakalusamaI // 42 // vajjeMti vajjabhIrU, bahujIyasamA''ulaM jalA''raMbhaM / hou mama parimieNaM, jaleNa pahANaM ca piyaNaM c||43|| iya sacchaMdavigappiya-vicittabahujuttinivahasaMjutaM / samaNavilakkhaNaruvaM, pArivyajjaM pavattei // 44 // viharai ya jiNeNa sama, bhabbe paDibohiuM samappar3a ya / sIsatteNaM bhuvaNekka-bhANuNo usabhasAmissa // 45 // aha bharaheNosaraNe, nippaDimissariyama rahao daTuM / hohinti kettiyA tAya!, tujjha sarisa ti puDheNa // 46 // siTThA ajiyA''ijiNA, jayaguruNA cakkiNo ya puDheNa / appuDheNa vi siTThA, harihaliNo puNa bhaNar3a bharaho // 47 // bhayavaM! kimetiyAe, sadevamaNuyA'surAe parisAe / tuha saMtiyAi hohI, iha bharahe koI titthayaro // 48 // to egaMtanilINaM, sirovari bhariyachattayaM miriiM / daMser3a jiNo bharahassa, esa carimoDarihA hohI // 49 // eso cciya viNhUNaM, paDhamo poyaNapurammi AyAhI / mUyAe videhe cakka-vaTTilacchiM lahissai ya // 50 // evaM souM bharaho, harisavasavisappibahalaromaMco / sAmi ApucchittA, miriiM abhivaMdiuM jAi // 51 // to tikkhutto dAuM, payAhiNaM paramabhattisaMjutto / sammama'bhivaMdiUNaM, mahuragirA bhaNiumA''Dhato // 52 // dhanno tumaM mahAyasa!, tumae cciya pAvaNijjamiha pattaM / jaM hohisi titthayaro, apacchimo vIranAmo ti // 53 // paDhamo ya vAsudevANa, bharahavAsa'ddhamahiyainAho / chakkhaMDakhoNImaMDala-sAmI mUyAe cakkI ya // 54 // |pArivyajjaM jammaM ca, tujjha no maNaharaM ti vaMdAmi / kiM tu jiNo hohisi jaM, apacchimo teNa paNamAmi // 55 // emA''i saMthuNittA, gayammi bharahe jahADaDagayaM miriI / uppaNNagADhahariso, visaTTakaMdoTTadalanayaNo // 56 // raMgagao mallo iya, tivaI apphoDiUNa tikkhutto / taM niyaviyeyama'vahAya, jaMpiuM evamADauDhato // 5 // "jai vAsudevapaDhamo, mUyavidehAe cakkavaTTI vi / carimo titthayarANaM, aho! alaM ettiyaM majjha // 58 // paDhamo haM viNhUNaM, piyA ya me cakkavaTTiyaMsassa / ajjo titthayarANaM, aho! kulaM uttama majjha" . // 59 // evaM niyakulacaMgima-saMkittaNakalusabhAvavasageNaM / nIyAgoyaM kamma, baddhaM tappaccayaM ca tao sa mahappA uppanno, cha bhavaggahaNAI mAhaNakulesu / nIesuM annesuM ya, haricakkisiriM ca aNubhaviuM // 1 // arihaMtA''ivIsaM, ThANAI phAsiUNa carimabhave / cirabaddhanIyakammassa, dosao mAhaNakulammi rA devANaMdAe mAhaNIe, gabbhe arihA vi uppanno / bAyAsIidiNaMDate, navaraM sakkeNa nAUNa // 3 // aNuciyameyaM ti vibhAviuM ca, hariNegamesimA''isiuM / siddhattharAyagehiNi-tisilAe ThAvio gabbhe // 64 // uciyasamae pasUo, ahisitto maMdarammi tiyasehiM / titthaM pavattiUNaM, saMpatto so ya paramapayaM // 65 // iya jar3a sakulapasaMsaNa-samuvajjiyanIyakammadoseNa / evaMvihaM avatthaM, uti sirititthanAhA vi // 66 // tA kaha muNiyabhavANaM, kulamayavisayA bhavejja buddhI vi / evaM ca khamaga! tumamima-mitto mA kAhisi kahaM pi||6|| iya kulamayapaDidAraM, bIyaM pannattaminhi taiyaM pi / rUvamayagoyarama'haM, lesuddeseNa kimi daLo "rUpamadaviSaye kAkandIvAstavya-bhrAtroH dRSTAntaH' - paDhama pi sakkasoNiya-saMjoyavaseNa jassa uppattI / ruvassa taM pi Asajja, na ha mao hoi kaayvyo||69|| rogA poggalagalaNaM, jarA ya maraNaM ca jassa nAsammi / kAraNagaNo sahacaro, tammi vi ruve mao na mao // 70 // vatthA''haraNA''INaM, saMjogA ceya kiMci ramaNIe / niccaM parisaMThappe, nicvaM ca cayA'yacayathamme // 1 // aMto kalusA''uNNe, bAhiM tu tayAe yeDhie athire / rUce mayA'vagAso ci, na'tthi ciMtijjamANammi // 72 // hoi virUvo rUvI, kammavasA rUva pi gayarUyo / kAyaMdIvatthavvA, iha nAyaM bhAyaro donni // 73 // tahAhi 187 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6674-6712 rUpamadaviSaye kAkandIvAstavya-bhrAtroH dRSTAntaH | bahudesapasiddhAe, viyihaDaccherayanivAsabhUyAe / kAryadIe purIe, AsI inbho jaso nAma // 74 // kaNagavaI se bhajjA, putto paDhamo ya tANa vasudevo / devakumArovamaruva-lacchivimhaiyajiyalogo // 75 // bIo ya khaMdao nAma. kAyaraDaccho arDava maDahaMDago / kiM bahaNA savyesiM. nidaMsaNaM so virUvANaM // 76 // loguttaraM ca tesiM, rUviviruvittaNaM NisAmettA / dUrAo ei jaNo, daTuM koUhalA''ulio // 77 // evaM vaccaMtesuM, diNesu egammi avasare sUrI / vimalajaso nAma tahiM, samosaDho ohinANadharo // 78 // tassA''gamaNaM nAuM, vaMdaNavaDiyAe bhUvaIpamuho / nayarijaNo saMpatto, te vi ya ibbhassa do vi suyA // 79 // tikkhutto vihiyapayA-hiNA ya uvyUDhagADhabhattibharA / kyasUricalaNanamaNA, samuciyaThANesu AsINA // 0 // aha dhammakahaM kuNamANassa, diTThI kahiM pi muNivaiNo / ibbhasuesu ya tesuM, paDiyA pIUsavuTThi vya // 81 // to tANa cakkhupekkhiya, tappuyabhaveNa Isi hasireNa / saMlattaM guruNA ahaha!, kammaduvilasiyaM bhImaM rA jaM niruvamarUvo vi hu, hoi viruyo daDhaM virUvo ya / visamasarovamarUva-taNeNa pariNamai so ceva // 3 // aha vimhieNa parisAjaNeNa, bhaNiyaM kyappaNAmeNa / paramatthamettha sAhasu, amha koUhalaM bhaMte! 84 to guruNA saMlataM, hoUNaM avahiyA nisAmeha / ee hi ibbhaputA, nayarIe tAmalitIe // 85 // AsI do vi vayaMsA, dhaNarakkhiyadhammadeSanAmANo / esiM rUvI paDhamo, paramaviruyo biijjo ya // 86 // kIlaMti ya annonnaM, navaraM dhaNarakkhio bahupayAraM / rUvamaeNaM parihasai, dhammadevaM jaNasamakvaM TaLI aha egammi avasare, bhaNio dhaNarakkhieNa so bhadda! / bhajjAe viNA vihalo, sayalo gihavAsavAsaMgo // 88 // dArapariggahavimuho, tA kiM diNagamaNiyaM karesi muhA / evaM pi jar3a samIhasi, ThAuM tA hosu pavvaio // 89 // ujjusabhAvattaNao ya, jaMpiyaM teNa mitta! saccamiNaM / NavaraM itthIlAbhe, do ceva bhavaMti iha heU // 10 // jaNamaNaharaNaM ruvaM, lacchI yA dUrapattavitthArA / eyamubhayaM pi hayavihi-vaseNa no majjha saMpannaM 11 // aha evaM pi tahAviha-baddhivasA saMbhavejja thIlAbho / tA sAhesa tamaM ciya, kao paNAmaMDajalI tujjha // 12 // evaM teNa pavutte, yuttaM dhaNarakkhieNa he mita! / nicciMto accha tume, etthaDatthe haM bhalissAmi 93 // attheNaM buddhIe, parakkameNaM naeNa anaeNa / kiM bahuNA jaha taha tujjha, paMchiyautthaM karissAmi // 94 teNaM payaMpiyaM kuNasu, kiMpi nikkavaDapemmanimmAe / tai uvaNIyasadukkho, saMyutto haM suhI eto // 95 // dhaNarakkhieNa tato, kuberaseTThissa saMtiyA dhUyA / tattullaruyavihayA, bhaNAviyA dUivayaNeNa // 16 // kusumA''uhasamarUvaM, tujjha ahaM piyayamaM paNAmemi / jama'haM bhaNemi taM jar3a, paDivajjasi mukkakuviyappA // 9 // tIe bhaNAviyaM nivyi-saMkamA''isasu teNa to yuttaM / ajja nisAe keNai, amuNijjaMtI muguMdagihe // 98 // ejjAsi jeNa samma, teNa samaM tuha ghaDemi vIvAhaM / paDiyannaM tIe tao, atthamie kamalabaMdhummi // 19 // pasaratesaM kalakaMTha-kaMThakalasesa timiraniyaresa / hotIsa ya par3avelaM, nissaMcArAsa ratthAsa // 6700 // pariNayaNociyauvagaraNa-dhAriNA paramaharisiyamaNeNa / so tattha muguMdagihe, gao samaM dhammadeveNa // 1 // takkAlociyanevattha-dhAriNI sA vi tattha saMpattA / vihiyaM saMkheveNaM, pANiggahaNaM tao tesiM R uvaNeUNa paIvaM, tatto dhaNarakkhieNa hasireNaM / bhaNiyA bhadde! par3aNo, tArAmelaM resu ti // 3 // to dIyujjoeNaM, lajjAvasathimiyaloyaNA jAya / IsunnamaMtavayaNA, paloyaNaM kAumA''raddhA tAva aharaDaggalaggoru-dasaNamaDacyaMtacibiDanAsaggaM / cibugegadesaniggaya-kar3avayabIbhacchakharomaM // 5 // ghUyA'NuruvanayaNaM, vayaNa'bbhaMtarapaviTThagaMDayalaM / tiriyaTThiyadhUmalayA'-NuruvabhumayaM masicchAyaM // 6 // paDiyaM caknupahammi, tassa muhaM tIe yayaNama'vi tassa / tattullaguNaM navaraM, tatto bheo aromate // 7 // aha jhatti baliyakaMThaM, tIe pariyattiUNa niyavayaNaM / bhaNiyaM dhaNarakkhiya! vippa-yAriyA haM dhuvaM tumae // 8 // mayaNovamaM payaMpiya, pisallatullaM paI kuNaMteNaM / maha tumae AcaMdaM, appA ajaseNa uvalito // 9 // dhaNarakkhieNa bhaNiyaM, mA me kuppasu jao vihI ceva / sarisaM sariseNa samaM, saMghaDai ka eva maha doso // 10 // aha tivvakovadaMtajagga-daTThauTThA sabhAvakasiNaM pi / savisesaM kasiNaMtI, yayaNaM aphuDaDakkharaM kiMpi // 11 // maMdaM samullavaMtI, palhatthiyahatthakaMkaNA jhatti / appariNIya vya tao, muguMdagehAu nikvatA // 12 // ... 188 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6713-6747 balamade malladevasya dRSTAntaH hiyayaviyaMbhiyahAseNa, tayaDaNu dhaNarakkhieNa so vutto / haMbho vayaMsa! etto vi, uttaraM kiMpi Na karesi // 13 // to ujjuyabhAveNaM, saMtAvaM paramamuvvahaMteNaM / bhaNiyamiyareNa bhAuya!, eto vi hu kiM bhaNeyavyaM // 14 // bacvasu sagihammi tumaM, mamaM tu kiM jIvieNa etAhe / jo rakkhasitullAe, evaM tIe vi pribhuuo| // 15 // dhaNarakkhieNa vuttaM, pajjatamimeNa aliyasogeNa / itthIsu purisaguNadosa-visayavinnANavimuhAsu // 16 // nIo ya kahavi gehe, navaraM rayaNIe nIhareUNa / paDivanno so dikvaM, tAvasamuNiNo samIvammi // 17 // kAUNaM bAlatavaM, devattaM pAvio mao rUvI / eso so ibbhasuo, jAo vasudevanAmo ti // 18 // dhaNarakkhio vi bADhaM, rUvamaummatamANaso mariuM / akyaparaloyakicco, tiriyA''igaIsu cirakAlaM // 19 // AhiMDiya rUvamauttha-dosao esa khaMdanAmo tti / uvavanno evaMviha-vihINasavyaMDagalAyanno // 20 // tA jo tubbhehiM purA, paramattho pucchio sa eso ti / AyanniUNa ya ima, jaM uciyaM taM samAyaraha // 21 // | evaM nisAmiUNaM, paDibuddhA pANiNo tahiM bahave / ibbhasuyA puNa ghettuM, pavvajja sivapayaM pattA // 22 // iya rUvamayasamutthaM, dosaM taccAgasaMbhavaM ca guNaM / muNiUNaM khavaga! tuma, mA taM thevaM pi hu rejja // 23 // ruvamayaTThANamimaM, taiyaM uvadaMsiyaM mae kiMpi / eto balamayaThANaM, cautthamaDakkhemi saMkhevA 24 "balamade malladevasya dRSTAntaH" - khaNauvaciyammi khaNa-avaciyammi jaMtUNa sai sarIrabale / aNiyayarUvattaNao, ko Nu buho tammayaM kuNai // 25 // tahAhoUNa purA balavaM, puriso saMpuNNagalakavolo ya / bhayarogasogavasao, khaNeNa vibalo jayA hoi // 26 // vibalattamuvagato taha houM parisusiyagalakavolo vi / udayAravaseNa puNo, so vi ya jAyai jayA balavaM // 27 // taha pabalabalo vi naro, jayA kayaMtaM paDucca nicvaM pi / acvaMtaM abalo cciya, kaha Nu tayA balamao jutto||28|| | sAmannabhUvaINaM, baleNa bhaddA bhayaMti balabhaddA / tatto ya bhaddayA cakka-vaTTiNo hoti tatto vi // 29 // tato vi aNaMtabalA, titthayarA uttarottarapahANe / evaM balammi nUNaM, abuhA kuvaMti balagavaM | khaovasamavasovajjiya-balaleseNaM pi jo u majjejja / so tabbhave vi nihaNaM, labheja nivamalladevo vva // 31 // tahAhisiripuranagare rAyA, ahesi nippaDimalacchivicchaDDo / nAmeNa vijayaseNo, sarayanisAyarasamajasoho so egayA sabhAe, jAvaDacchar3a AsaNe suhanisanno / dAhiNadisipesiyasenna-nAyago tAva saMpatto // 33 // kyapaMcaMDagapaNAmo, taya'Nu niviTTho samIvadesammi / susiNiddhacakkhuNA pekhi-UNa bhaNito ya naravar3aNA // 34 // aikusalaM tuha teNaM, paMyaMpiyaM devapayapasAeNaM / kusalaM na kevalaM ciya, vijio dAhiNanareMdo vi // 35 // to gADhaharisapayarisa-vipphAriyaloyaNeNa naravar3aNA / saMlataM kahasu kahaM, teNaM bhaNiyaM NisAmeha // 36 // devA''eseNa ahaM, hayagayarahajohajUhasaMjutto / gaMtUNa Thio dAhiNa-disibhUvaidesasaMdhIe / // 37 // dUyavayaNeNa tatto, bhaNAvio so mae jahA sigdhaM / sevaM me paDiyajjasu, saMgarasajjo'havA hosu // 38 // AyanniUNa evaM, teNaM rannA payaMDakoyeNaM / niddhADiUNa dUyaM, AiTThA niyapahANanarA // 39 // re! re! sigdhaM sannAha-sUigaM bheriminhi tADeha / paguNIkareha cauraMga-sennamAuDaNeha jayahatthiM // 40 // uvaNeha paharaNaM me, sigdhaM ca payANagaM dayAveha / takhaNameva narehi, tahatti saMpADiyaM savvaM // 41 // to magaragarulasadUla-pamuhathayabhIsaNAe seNAe / kavaliumaNo vya tailokka-mekkahelAe saMcalio // 42 // ahama'vi cAraniyeiya-tadADagamo vihiyasennasaMvAho / aNavarayapayANehiM, gaMtuM tada'bhimuhamA''raddho / 43 navaraM cArehinto, tassa samIyaM gaeNa tasseNaM / nAuM aparimiyaM i-yaveNa jujjhiumaNeNa mae // 44 // darisAyaM se dAuM, aijaviNaturaMgamehiM niyasennaM / pacchAhuttaM sigdhaM, niyattiyaM tAva jA dUraM . // 45 // bhIyaM ti maM vayaMtaM, nAuM acvaMtavaDiDhaucchAho / so rAyA muddhamaI, laggo sennassa paTThIe . aha paidiNagamaNavasA, daDhasuDhiyaM saMkaDe ya AvaDiyaM / abhayaM pamattacittaM ca, pecchiuM tassa sennama'haM // 47 // 1. kiM bhaNa karemi paatthaaN0| 189 . // 32 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6748-6782 balamade malladevasya dRSTAntaH - zrutamade sthUlabhadradRSTAntaH // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 54 // Em // 64 // | savva'ppaNA payaTTo, jujjheuM deva! tuha pabhAveNa / aireNa nijjiyaM para-balaM ca bahusuhaDakaliyaM pi etthaMtarammi seNA'hiyuta - purisehiM tassa bhaMDAro putto ya aTThavariso, uvaNIo bhUminAhassa bhaNiyaM seNAvaiNA, deva! imo dAhiNesabhaMDAro / putto ya imo tasseva, jamuciyaM kuNasu taM inhiM to raNNo taM suyama'Ni - misAe diTThIe pehamANassa / kevalama'Nubhavagammo, jAo putte vva paDibaMdho payapIDhammi uvavesiUNa, cuMbiya sirammi bhaNito ya / acchAhi yaccha ! niyamaMdire vya, ihaI aNuvviggo sannihimA''sINAe, savvA''yarasamappio ya devIe / eso suo mae tuha, dinno ti payaMpiyaM rannA // 53 // abbhuvagao ya tIe, kalAkalAyo ya ahigao teNa / nijjiyasurasuMderaM, kameNa tAruNNama'Nupatto accaMta bhuyabaleNaM, mahallamallA vinijjiyA teNa / tatto rannA ThaviyaM, nAmaM se malladevo tti aha jogo tti niyapae, nivesiUNaM tayaM mahInAho / ghettUNa tAvasANaM, dikkhaM vaNavAsama'llINo iyaro ya pabalabhuyabala - nijjiyasImAlasayalamahIvAlo / uvvahamANo balamaya - ma'samaM pAlei niyarajjaM ghosAviyaM ca teNaM, jo mama paDimallamucaisai koI / dINAralakkhamekkaM nUNama'haM tassa demitti soUNa imaM ekko, pAuyajarakappaDo kisiyakAo / desaMtario puriso, rAyANamuvaTThio bhaNar3a deva! nisAmesu mae, paribbhamaMteNa sayaladisicakkaM / puvvadisAe diTTho, rAyA nAmeNa vajjaharo appaDimapagiTThabaleNa, teNaM nijjiyavipakkhacakkeNa / gAyAvijjai appA, payaDaM telokkavIro ti na ya saMbhavai na evaM, jaM lIlAe vi teNa bhUvaiNA / karaDI caveDapahao, ummiMTho vi hu pahe ThAi evaM nisAmiUNaM, dAUNaM tassa deyamA''iTThA / niyapurisA re! gaMtuM taM bhUyaM evamullavaha jar3a kahavi mAgahehiM, tilogavIro ti kittio taM si / dANaDatthIhiM tA kiM, tumae te neva paDisiddhA ? ahavA kiM eeNaM, inhiM pi viseseNaM cayasu eyaM / iharA'hamA''gao esa, jujjhasajjo bhavejjAsi // 65 // purisehiM tao gaMtuM, tahatti savvaM niveiyaM tassa / to baddhabhiuDibhImA'' - NaNeNa teNevamullaviyaM En ko so re tumha niyo?, nAmaM pi hu inhi se mae nAyaM / ko vA iya vattavye, tassa'higAro'havA hojja // 67 // jar3a maha samarahuyAsaNa - sihAe pAvar3a payaMgapayaviM no / sa varAgo dunnayavAya - valiya asamatthapakkhabalo tA re ! baccaha sigghaM, pesaha taM jeNa tammayaM kuNimo / soUNeyaM viNiya-ttiUNa purisehiM se siTTha aha savvasennasahio, vArijjato vi maMtiggeNa / so gaMtuM Araddho, kameNa patto ya taddesaM souM tassA''gamaNaM, vajjaharo vi hu samAgao turiyaM / bahusuhaDakkhayajaNaNaM, jAyaM ca paropparaM jujjhaM daTThaNaM loyakhayaM vajjahareNaM bhaNAvio iyaro / jar3a vahasi balamayaM tA, tumama'hama'vi do vi jujjhAmo // 72 // kiM niravarAhaloyakkhaeNa, eeNa ubhayapakkhe vi / paDivannaM teNeyaM, laggA annonnajuddheNa mallANaM piva uTThANa - paDaNapariyataNuvvalaNabhImo / vimhaiyadevamaNuo, jAo siM samarasaMmaddo aha pabalabhuyabaleNaM, vajjahareNaM sa nijjio jhati / balamayakayaMtavasago, iya so paMcattama'Nupatto evaMvihadosavisesa - kArayaM balamayaM viyANittA / ArAhaNAThio khamaga!, mA tumaM taM karejjAsi balamayanAmagameyaM, cautthayaM kittiyaM mayaTThANaM / suyagoyaraM pi eto, paMcamagaM kiM pi sAhemi " zrutamade sthUlabhadradRSTAntaH" saMpai pasaraMtaniraMtaroru-micchattatimirapabbhAre / pabhavaMtapabalaparamaya - joisacakkappayArammi paramappamAyanibbhara - vilasaMtasuduvviyaDDhaghUyammi / daMsaNapayattaparapANi-nivahahayadiTThipasarambhi bhuvaNagayaNaM'gaNammi, sannANadivAyaro ahaM ceva / evaM tumaM suyamayaM, maNayaM pi karejja mA dhIra ! kiMca // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // // 73 // // 74 // suttatthatadubhaehimvi coddasapuvvANi jANa hoMtANi / chaTThANA''vaDiyattaM, suvvai tANaM pi annonnaM jar3a tA ko Nu suyamao, visesao ajjakAliyajaINaM, jesiM maitucchattA, na tahAvihasuyasamiddhI vi tathAhi 1. urmmiTho = niraGkuzaH = madonmattaH ityarthaH / // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // // 60 // // 69 // // 62 // // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // 190 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6783-6820 zrutamade sthuulbhdrdRssttaantH| no tA aMgA'NaMgappaviTTha-suyasuddhaparicayo ajja / no taha nijuttIsu vi, na bhAsacuNNisu na vittIsu // 3 // saMviggagIyasakkiriya-puvamuNikayapainnagAisu vi / jai na taha paricao tA, na hu kAyavyo suyamao vi // 84 // saMte vi sayalasuttauttha-pAragatte na suyamao jutto / kAuM kimaMDaga! tadaDapAra-gattaNammi jao bhaNiyaM // 85 // mA vahau ko vi gavyaM, ettha jae paMDio ahaM ceva / AsavvannumayAo, taratamajogeNa maivihayo // 86 // dussikkhiyakairaie, samayaviruddhe ya ahigae vi daDhaM / pagaraNakahApabaMdhe, avagAso cciya na hu mayassa // 87 // sAmAiyametasuyA vi, kevalAuDaloyamamalamaDaNupattA / suyasiMdhupAragA puNa, vutthA'Natesu cirakAlaM // 8 // tA mA savvamayaharaM, suyaM pi saMpAviUNa tavyisayaM / thevaM pi mayaM kAhisi, tumama'NasaNio viseseNa // 89 // kiM na suyaM suyarAsI, suyamayadoseNa thUlabhaddo vi / aMtimacaupuvvANaM, chinnA'Nunno kao guruNA tahAhipADaliputte nagare, ranno naMdassa vissuyajasassa / maMtI sayaDAlo Asi, sayalaniravajjakajjakaro // 91 // putto ya thUlabhaddo, paDhamo se bIyao sirio ti / ruvavaIo dhUyAo, satta jakkhApamokkhAo 62 seNA veNA reNatti, tANa pajjaMtimAu tinneva / gehaMti ekka-do-tIhiM, yAyaNehiM, apuvvasuyaM // 93 // jiNapayapUyaNavaMdaNa-samaya'tthavibhAvaNappamuhadhamma / samma kuNamANANaM, tesiM boleMti diyahAI // 94 // aha vatthavyo tattheva, bhUvaI vararuI kaI vippo / appubvaTThasaeNaM, vittANaM thuNai paidiyahaM // 95 // takkavyasattituTTho, rAyA dANaM samIhae dAuM / navaraM sayaDAlammi, apasaMsaMte na dei ti 96 // to vararuiNA sayaDAla-bhAriyA kusumadANamAuDaIhiM / uvacariyA to tIe, bhaNio so kahasu kajja ti 97 // | vajjariyaM teNa tae, bhaNiyavyo taha kahaM pi hu amacco / jaha rAyapuro kavvaM, paDhaMtayaM maM pasaMser3a // 98 // |paDisuyamimIe yutto, maMtI kiM vararuiM na salahesi / teNaM payaMpiyaM kaha, micchadiDhei pasaMsAmi // 19 // aha puNaruttaM tIe, bhaNirIe paDissuyaM amacveNaM / rAyapuro paDhamANo, pasaMsio so supaDhiyaM ti // 6800 // to aTThasayaM rannA, dINArANaM dayAviyaM tassa / jAyA paidivasaM ciya, ettiyamettA ya se vittI // 1 // |atthakhayaM ca paloiya, bhaNiyamaDamacceNa deva! kimimassa / dehi ti teNa yuttaM, salAhio jaM tae esa // 2 // bhaNiyamaDamacveNa mae, aviNaTuM paDhai loyakavyaM ti / salahiyameyassa tato, rannA paTTo kahaM evaM // 3 // teNaM bhaNiyaM majjhaM, dhUyAo yi hu paDhaMti jeNeyaM / uciyasamae ya patto, paDhaNatthaM yararuI tatto rA javaNiyaaMtariyAo, dhariyAo maMtiNA sadhUyAo / seNAe paDhamavArAe, ahigayaM se paDhaMtassa // 5 // tA tIe naravaiNo, purao aviNaTThamuccaraMtIe / vArAhiM dohiM paDhiyaM, yeNAe tIe yuttammi dA taiyAe vArAe, reNAe ahigayaM ca yutaM ca / cirapaDhiyaM piya sayameva, viraiyaM piya nariMdapuro // 7 // to kuvieNaM, rannA, duvArama'pi vAriyaM vararuissa / pacchA so gaMgAe, jaMtapayogeNa dINAre ThaviUNaM rayaNIe, pabhAyasamayammi saMthavaM kAuM / pAeNa haNai jaMtaM, tatto giNhei dINAre | bhaNai ya loyANa puro, thuituTThA majjha dei gaMga ti / kAlaMtareNa rannA, souM siDhe amaccassa // 10 // | teNaM bhaNiyaM jai maha, puro imA dei dei tA deva! / baccAmo ya pabhAe, gaMgAe paDissuyaM rannA // 11 // | aha maMtiNA viyAle, pacvaio niyanaro samAiTTho / gaMgAe pacchanno, acchasu jaM vararuI salile // 12 // kiM pi hu Thavei taM ginhi-UNa maha bhadda! uvaNamejjAsi / gaMtUNa nareNa tao, ANIyA dammapoTTaliyA // 13 // gosammi gao naMdo, maMtI ya paloio thuNaMto so / gaMgaM jalanibyuDDo, thuiavasANe ya taM jaMtaM // 14 // karacaraNehiM suciraM pi, ghaTTiyaM jAva viyarai na kiMpi / acvaM tavilakkhattaNa-maDaNapatto vararuI tAva // 15 pAyaDiyA sayaDAleNa, rAiNo sA ya dammapoTTaliyA / vIvAhaM kAumaNo, siriyassa nariMdajoggAI // 16 // Araddho chiDDAI, paloiDaM annayA ya sayaDAlo / vIvAhaM kAumaNo, siriyassa nariMdajoggAI // 17 // vivihAI AuhAiM, pacchannaM kAravei eyaM ca / uvayariyAe kahiyaM, vararuiNo maMtidAsIe // 18 // pAviyachiDDeNa tao, teNaM DiMbhAI moyage dAuM / siMghADagatiyacaccara-ThANesuM pADhiyANi imaM // 19 // | "eu loo navi jANai, jaM sagaDAlu ressai / naMdu rAu mAreviNu, siriyau rajji ThavessaI" rI 191 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6821-6857 tapamadasvarUpam - dRDhaprahAridRSTAntaH suNiyaM ca imaM raNNA, carehiM pahAviyaM ca maMtigihaM / daThThaNa kIramANaM, pacchaNNaM AuhADaibahuM // 21 // siTuM ranno tehiM, kavio rAyA Thio parAhuto / sevAgayassa calaNesu, nivaDamANassa maMtissa // 22 // kuviya ti niyaM nAuM, sayaDAlo maMdirammi gaMtUNa / kahai siriyassa puttaya!, rAyA mArei savvAiM // 23 // jar3a na marissAmi ahaM, tA ranno pAyanivaDiyaM vaccha! / maM mArejjAsi tuma, ThaiyA sirieNa to savaNA // 24 // sayaDAleNaM bhaNiyaM, tAlauDe bhakkhiyammi mayapuvvaM / nivapAyapaDaNakAle, mArejjasu taM gayA''saMko // 25 // savyaviNAsA''saMkiya-maNeNa paDisuyamimaM ca sirieNa / taha ceva pAyapaDiyassa, sIsameyassa chiNNaM ti // 26 // hA! hA! aho! akajjaM ti, jaMpiro uTThio ya naMdaniyo / bhaNio sirieNa tao, deva! alaM yAulateNa // 27 // jo tumhaM paDikUlo, teNaM piuNA vi natthi me kajjaM / to so rannA yutto, paDivajjasu maMtipayaviM ti // 28 // | teNaM bhaNiyaM bhAyA, jeTTho me thUlabhaddanAmo'thi / bArasamaM se parisaM, yesAe gihe vasaMtassa // 29 // saddAvio sa raNNA, vutto ya bhayAhi maMtipayaviM tiM / teNaM bhaNiyaM ciMtemi, rAiNA pesiyo tAhe // 30 // sannihiyaasogavaNe, tattha ya so ciMtiuM samAraddho / parajjayAvaDANaM, ke bhogA kiM ca sokkhaM ti // 31 // sokkhe vi huM gaMtavyaM, narae avassaM alaM tadetehiM / iya ciMtiUNa yeragga-muvagao bhavaviratamaNo // 32 // kAUNa paMcamuTThiya-loyaM sayameva gahiyamuNiveso / gaMtUNaM bhaNai nivaM, imaM mae cintiyaM rAya! // 33 // | uvayUhio niveNaM, nIhario maMdirAo sa mahappA / gaNiyAe ghare jAhi ti, pehio rAiNA jaMto // 34 // daThUNa mayakalevara-duggaMdhapaheNa vaccamANaM taM / rannA nAyaM nimvinna-kAmabhogo dhuvamimo ti Thavio payammi sirio, iyaro saMbhayavijayapAmale / pavvaio accaggaM, karer3a vivihaM tavaccaraNa // 36 // etthA'vasare vararui-viNAsaNA''i suyAu yattavyaM / tA jAva bhaddabAhussa, thUlabhaddo gao pAse // 37 // paDhiyAI puvvAI, desUNAI ca teNa dasa tatto / suyaguruNA saha patto, pADaliputtammi viharato // 38 // jakhApAmokkhAo, satta vi bhaiNIo gahiyadikkhAo / bhAuyayaMdaNaheDaM, samAgayAo tao sUriM // 39 // yaMdittA pucchaMti, jeTThajz2o kattha sUriNA bhaNiyaM / suttaM pariyataMto, acchar3a iha devauliyAe 4nI to patthiyAu tahiyaM, daTuM iMtIu thUlabhaddamuNI / niyariddhidaMsaNatthaM, kesariruyaM viuvyei // 41 // |taM daTuM naTThAo, ajjAo sUriNo niveiMti / bhayavaM! kuraMgarAeNa, bhakkhio nUNa jeTThajjo // 42 // | uvauttA AyariyA, bhaNaMti sIho na thUlabhaddo so / bacvaha inhiM tAo, gayAo vaMdati taM tatto // 43 // pucchiya vihAravattaM, ThAUNa khaNaM gayAo saTThANaM / bIyadiNe uddesaNa-kAlammi uvaDhio saMto // 44 // paDisiddho sUrIhiM, tuma ajogo ti thUlabhaddamuNI / sIhaviuvvaNaruvaM, teNa ya muNiUNa niyadosaM // 45 // bhaNio sUrI bhaMte!, na puNo kAhAmi khamaha maha eyaM / paDiyannaM muNivaiNA, kahaMpi mahayA kileseNa // 46 // navaraM guruNA yutto, aMtimapuvvANi paDhasu cattAri / annesiM mA dejjasu, vocchinnAiM tao tAI // 47 // evaM vihiyA'Nattho, na sammao suyamao varamuNINaM / tA khamaga! taM vivajjiya, patthuyajje samujjamasu // 48 // iya paMcamaDakvAyaM, suyamayaThANaM io pavakkhAmi / tavayisayamayanisehaNa-paramaM chaTheM samAseNa // 49 // "tapamadasvarUpam" - uggaM pi tavo taviyaM, cirakAlaM bAliso kaNaDa vihalaM / ahameva dakkaratayo-kAri ti mayaM parivahato // 50 // vaMsAu vva tavAu, mao hayAso vva ahaha! saMbhUo / saTTANaM Dahai na kiM nu, sesaguNatarUsamUhaM pi // 51 // sesA'NuTThANANaM, sudukkaraM vAgareMti tavameva / taM pi maeNaM hAriMti, hI! mahaM mohamAhappaM // 52 // kiM ca jiNiMdA''INaM, agilAe aNuvajIvaNeNaM ca / aNigUhiyabalavIriya-taNeNa niravekvavittIe // 53 // tihuyaNadiNNa'ccheraM, tavakammama'NuttaraM nisAmettA / majjejja ko aNajjo, theveNA'vi hu niyataveNa // 54 // acchaMtu puvyapurisA, asarisabalabuddhibaMdhurA dhaNiyaM / jo na tahAvihaahigaya-suo vi sAmannaruyo vi // 55 // sAhU daDhappahArI, tassa vi nAUNa ghoratavacaraNaM / tavavisae thevaM pi hu, ko Nu sayaNNo mayaM kujjA // 56 // tahAhi "dRDhaprahAridRSTAntaH" | egammi mahAnagare, nayavaMto mAhaNo vasai ekko / putto duiMto se, aviNayamA''yarai avirAmaM // 5 // 192 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6858-6863 lAbhamadasvarUpam - DhaMDhaNakumAradRSAntaH saMtAvieNa piuNA, sa nINio annayA niyagihAo / hiMDato ya kahaMpi hu, takkarapalliM samallINo // 5 // diTTho seNAvaiNA, aputtaeNaM ca puttabuddhIe / saMgahio sikkhavio ya, khaggadhaNupaharaNA''ikalaM // 59 // acvaMtaM pattaTTho, jAo so niyayabuddhivibhaveNa / pANappio ya seNA-yaissa sesassa ya jaNassa // 6 // niddayadaDhappahAritaNeNa, nAma daDhappahAri ti / gonnaM paiTTiyaM se, seNAvaiNA pahiDheNa // 61 // aha hayalAlAharidhaNu-viNassarateNa savvabhAvANaM / seNAcaI tahAviha-rogavasA maraNama'Nupatto // 62 // tammayakicvaM kAuM, jaNeNa seNAvaittaNe Thavio / ucio vibhAviUNaM, daDhappahArI paNamio ya // 3 // pubaThiIe pAlai, so ya mahAvikkamo niyaM loyaM / luMTeDa ya vigayabhao, gAmA''garanagaranigamANi // 64 // aha annayA kayAI, haMtuM gAmaM kusatthalaM sa gao / tahiyaM ca devasammo, airoro mAhaNo vasaI // 65 // tammi ya diNammi pAyasa-kaeNa so patthio avaccehiM / accaMtapayatteNaM, gharAghari maggiuM duddhaM // 66 // paDa. mahilAe tayaNa tammi sijyate / sariyAtIre baccaDa.. kAuM devaDacvaNA''DavihiM // 65 // corA ya tassa bhavaNe, pattA diTTho ya pAyaso siddho / gahio ya takkareNaM, ekkeNa chuhAkilaMteNa // 8 // taM hIraMtaM daTuM, hA! hA! muTTha tti jaMpirAI javA / gaMtUNa ceDarUyAI, devasammassa sAhiti // 69 // aha so kovavasuggaya-bhAlayalakarAlabhiuDibhImamuho / puNarutacaMDataMDaviya-tAranayaNo vimukkasiho // 70 // aivegagamaNavigaliya-kaDillasaMThavaNavAvaDakaraggo / karahasisupucchasacchaha-maMsUNi parAmusaMto ya // 71 // re! re! kahiM gamissaha, pAva! mileccha! ti yAharemANo / parihaM ghettuM laggo, jujjheuM takrehiM samaM // 72 // gurugabmabharakkantA, jujhaMtaM taM ca vArae mahilA / tahavi na so paharanto, viramai kuvio kayaMto vva // 73 // to teNaM hammate, daTuM seNAvaI niyayacore / acvaMtajAyakoyo, AyaDDhiya tikhakaravAlaM // 74 // chiMdei mAhaNaM mAha-NiM ca tassaMDatarammi vaTTatiM / mA paharasu ti puNarutta-jaMpiri aDDadinnakaraM // 5 // daTuM ca phuruMphuraMtaM, asighAeNaM duhAkyaM gabhaM / saMjAyapacchayAyo, daDhappahArI viciMtei / // 76 // hA! hA! aho! akajjaM, kayaM bhae kahamimAu pAvAo / muMcissama'haM eto, tA kiM titthesu baccAmi // 77 // kiM yA bheravapaDaNe, paDAmi jalaNammi ahava pavisAmi / kiM yA khivAmi bhAgI-rahIe salilammi appANaM // 78 // emA''i visuddhikae, udviggamaNo viciMtayaMto so / pecchar3a muNiNo egattha, saMThie dhammajhANapare // 79 // tappAyapaMkayaM vaMdi-UNa paramA''yareNa so bhaNai / evaMvihassa pAvassa, kahaha bhaMte! maha visuddhiM // 80 // nIsesapAvapavyaya-niddalaNuddAmakulisapaDitullo / kahio tassa muNIhiM, kayasivasammo samaNadhammo // 1 // uvaladdhakammavivarataNeNa, amayaM va tassa abhiruio| to saMvegovagato, tANa samIvammi nikkhaMto // 82 // sumarissaM jattha diNe, taM duccariyaM na tattha bhuMjissaM / iya'bhiggahaM ca ghettuM, viharai tattheva gAmammi // 3 // so esa tahAvihagaruya-pAvakAri ti japamANeNa / niMdijjar3a logeNaM, hammai ya pahammi hiMDato // 4 // ahiyAsai so samma, attANaM niMdai ya puNaruttaM / na ya ginhai AhAraM, dhammajjhANammi yaTTai ya // 85 // evaM ca teNa dhIreNa, ekkasi pi hu kayAi na hu bhutaM / uppADiyaM ca nANaM, vihuNiyanIsesammayaM // 86 // suraasuravANamaMtara-thuvvaMtamayaMkanimmalaguNoho / akaliyasuhappamANaM, kameNa patto ya nivyANaM // 87 // eyaM NisAmiUNaM, suTTha vigiTuM tavaM ,to yi / mA tammayaM karejjAsi, khayaga! thevaM pi sivakAmI // 8 // chaTThamayaTThANamima, niddiSTuM lesao sadiTuMtaM / eto ya lAbhavisayaM, sattamayaM taM pasAhemi // 89 // "lAbhamadasvarUpam" - khauvasamAu lAbhaMtarAya-nAmassa kammuNo lAbho / tasseva udayao puNa, hor3a alAbho narANa tao // 10 // lAbhe vi laddhimaMto-hameva evaM na attaukkariso / na visAo ya alAbhe, viveyavaMteNa kAyavyo , vivayavataNa kAyavyA 91 // jo lAbhavaM ihabhave, bhikkhaM pi bhayaMtare na so labhai / kammavasA diluto, ihaM muNI DhaMDhaNakumAro // 12 // tahAhi "DhaMDhaNakumAra dRSTAntaH" magahAvisae nAmeNa, dhaNNapUro tti atthi varagAmo / kisiparo pArAsaranAmo, tattha dhaNaDDho vasai vippo // 13 // 1. gonnaM = guNavAcakam / 193 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6864-6631 // 95 // // 96 // // 99 // // 6900 // // 10 // // 11 // // 12 // kuNai ya jaM jamuvAyaM, davyakae karisaNA''iyaM kiMpi / lAbhAya bhavai so so, tassa cir'jjiysukyyso||94|| | vilasai ya pavarabhUsaNa- divyaM'suyakusumamaNaharasarIro / baMdhUhiM samaM eyaM lacchIe phalaM ti mannato magahA'hivanaravaiNo, AesA so ya gAmapurisehiM / karisAyer3a carIo, halANa paMcahiM saehiM sayA aha annayA narAhiya- carIu karisitu uvarayA ee / bhoyaNasamayammi chuhA - kilAmiyA karisagA suDhiyA // 97 // vasahA ya caMbhamekkekka - ma'ppaNo teNa dAviyA chette / hatthama'NicchaMtA vi hu, balA'bhiyogA akaruNeNa // 98 // tappaccaiyaM ca daDhaM, nivyattiyamaM'tarAiyaM kammaM / mariUNa samuppanno, neraio narayapuDhavIe tatto uccaTTitA, vicittabheyAsu tiriyajoNIsu / devesu maNussesu ya, saMsario kahavi sukayavasA jalanihisaMgeNa va patta- puNNalAvaNNamaNaharaM'gIhiM / rAmAhiM rAyamANe, visiTThasoraTThadesammi dhaNadhannasamiddhAe, paccakkhaM devalogabhUyAe / payaiguNarAgisaddhANa - sUradhammiTThaloyAe bAravaIe purIe, musumUriyakesikaMsadappassa / tikkhaMDabharahabhUyai - siramaNiruiruiracaraNassa | jAyavakulanahayaladiNayarassa, sirikanhavAsudevassa / puttatteNuvavanno, nAmeNaM DhaMDhaNakumAro ahigayakalAkalAvo, kameNa so taruNabhAvama'Nupatto / juvaINaM majjhagao, vilasar3a doguMdugasuro vya aha annayA kyAi, pasamiyasavvaM'givaggasaMtAyo / dehappahAhiM disi disi, kuvalayapayaraM va vikiraMto aTThArasasahasehiM, sIlaMgANaM va pavarasAhUNaM / sahio sahio iva dhamma - gArijUiyakhaggassa bhayavaM ariTThanemI, gAmA''IsuM kameNa viharaMto / saMpatto bAravaI, samosaDho revaujjANe to jiNapauttiviNiutta-mANavehiM kayappaNAmehiM / AgamaNeNaM titthA' - hivassa vaddhAvio kanho tesiM ca pAriosiya-muciyaM dAvAviUNa mahumahaNo / jAyavaggeNa samaM, nikkhamio vaMdiuM nemiM to paramaharisapagarisa - vipphAriyaloyaNo jiNaM namiuM / gaNaharapamuhe ya muNI, samuciyaThANe samAsINo | suramaNuyatiriyasAhAraNAe, vANIe bhuvaNanAheNa / pAraddhA dhammakahA, paDibuddhA pANiNo bahave | acyaMtatahAvihakusala-kammasaMbhArabhAvikallANo / paDibuddho dhammakahaM, suNiuM DhaMDhaNakumAro vi muNiya'vayAraM mittaM bhuyaMgabhImaM giha va visayasuhaM / ujjhitA so dhanno, pavvaio jayagurusayAse saMsArA'sArataM, bhAvaMto sai suyaM 2 ahijjei / kuvyaMto vivihatayaM, viharai savyannuNA saddhiM viharaMtassa ya taM puvya - jammanivyattiyaM aNiTThaphalaM / samudiNNamaM'tarAiya-kammaM DhaMDhaNakumArassa to taddoseNaM, jeNa, sAhuNA saha bhamei so bhikkhaM / uvahaNai tassa laddhiM pi, ahaha! bhImAI kammAI // 17 // egammi avasarammi, muNIhiM tadalAbhavaiyare siTTe / mUlAo cciya siTTho, tavyuttato jiNiMdeNa taM souM so dhImaM, abhiggahaM giNhar3a jiNasagAse / eto paraladdhIe, bhaMjissama'haM na kaiyA vi evama'visaNNacitto, suhaDovya raNA'vaNiM samallINo / dukkammaverivihiyaM, dukkhaM thevaM pi agaNeMto nivvANavijayalacchiM, uvaladhuM vihiyavivihavAvAro uvabhuttA'mayavarabho - yaNo vva divasAI volei aha annayA jigiMdo, puTTho kaMsA'riNA bhayayamesiM / sAhUNaM majjhe ko, dukkarakAri tti bAgarasu to bhaNiyaM jayaguruNA, naNu dukkarakArayA ime savve / navaraM dukkarakArI, etto vi hu DhaMDhaNakumAro bahukAlo bolINo, jamhA eyassa dhIrahiyayassa / dusahama'lAbhaparIsaha - ma'samaM sammaM sahaMtassa dhanno kayapunno so, jaM kittai iya sayaM jaekkapahU / evaM paribhAvato, jahA''gayaM paTThio kanho pavisaMteNa purIe, teNa ya diTTho kahiM pi divvavasA / bhikkhaM bhamamANo ucca-nIyagehesu sa mahappA to dUrAo cciya karivarAo, oyariya paramabhattIe / dharapIDhalulaMtasireNa, vaMdio so sirihareNa taM mahumaheNa vaMdijja - mANama'valoiUNa ibbheNa / gehaTThieNa ekkeNa, ciMtiyaM vimhiyamaNeNa dhaNNo esa mahappA, jo evaM mAhaveNa bhattIe / vaMdijjai savisesaM, devANa vi vaMdaNijjeNa aha vaMdiuM niyate, harimmi bhikkhaM kameNa bhamamANo / ibbhassa tassa bhavaNe, saMpatto DhaMDhaNakumAro to teNa siMhakesara- moyagathAleNa garuyabhattIe / paDilAbhio mahappA, gao ya savyannupAmUle 1. suDhiyA = zrAntAH / 2. ahijjanto pAThAM0 / Kn m*l // 15 // // 16 // // 18 // // 19 // rA // 21 // // 22 // ro rajo // 25 // // 26 // pUrA rA // 29 // DhaMDhaNakumAradRSTAntaH // 1 // mn // 3 // // 4 // // 5 // En // 7 // // 8 // // 9 // un // 31 // 194 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6632-6667 aizvaryamadasvarUpam - dhanasAraputrasyadRSTAntaH namiUNa bhaNai bhagavaM!, kimaMDatarAyaM mameNhi khINaM ti| jayaguruNA yAgariyaM, vijjai ajja vi ya tassesaM // 32 // esA u kanhaladdhI, paramattheNaM jao namaMtaM taM / tuha pecchiUNa inbheNa, viyariyA moyagA ee // 33 // | evaM jiNeNa bhaNie, sa mahappA te parassa laddhi ti / gaMtUNa thaMDilammi, samma pariThaviumAuDaraddho // 34 // pariThavamANassa ya kamma-kaDuyavivAgaM viciMtayaMtassa / suddhajjhANavaseNaM, uppannaM kevalaM nANaM // 35 // to kevalipajjAyaM, pAlitA bohiuM ca bhavyajaNaM / jassaTThA pavvaio, taM mokhpayaM samaNupatto // 36 // evaM kammA''yattaM, lAbhADalAbhaM vibhAviuM dhIra! / mA lAbhayaM pi kAhisi, tammayamaDacvaMtapaDisiddhaM iya lAbhamayaTThANaM, sattamamuvaiTThamaDaTThamaM inhiM / issariyamayanivAraNa-paramaM akkhAmi saMkhevA 28 "aizvaryamadasvarUpam" - gaNimaM parimaM mejjaM, pAricchejjaM dhaNaM pabhUyaM me / koTThAgArA khettaM, vatthu ca aNegahA majjha // 39 // ruppasuyannANa cayA, ANAsaMpADagA vivihabhiccA / dAsIdAsajaNA viya, rahA ya turagA karivarA ya // 40 // gomahisikarahapabhiiya-vicittabheyA pabhUyabhaMDArA / gAmanagarA''garA''I, aNurattakalattaputtA''I // 41 // evaM pasatthasavvattha-vittharAjyatthamIsarattaM me / manne'hoya tA iha, sakkhA jakkho sa vesamaNo // 42 // iya issariyaM pi paDucca, na hu mao savyahA vi kAyavyo / saMsArutthapayatthA, savve vi viNassarA jamhA // 43 // rAyaggicoradAiya-parikuviyasurA''ikAraNagaNammi / sai sannihie vihava-kkhayassa na hu tammao jutto // 44 // kiMcana kuNaMti dakkhiNuttara-mahurAvaNiyANa soumaDakkhANaM / samayapasiddhaM dhannA, issariyatte mayala pi // 45 // tahAhi "dhanasAraputrasyadRSTAntaH" supasatthatitthajayapahu-supAsamaNithUmasobhiyA nayaro / nAmeNa atthi mahurA, maNoharA camaracaMca vya // 46 // tulielavilamahAthaNa-saMbhAro tIe loyavikkhAo / ibbho paramavilAsI, ahesi nAmeNa dhaNasAro // 47 // so annayA tahAviha-kajjavasA bhUripurisapariyario / dAhiNamahurAe gao, tahiM ca samavibhayakalieNa // 48 // dhaNamiteNaM vaNieNa, vihiyapAhunnayA''ikiccassa / acvaMtapaNayasArA, jAyA nikkittimA mettI // 49 // annammi vAsarammi, pasannacittANa suhanisannANa / ullAyo saMyutto, tesiM annonnamiyarUyo // 50 // puhavIe bhamaMtANaM, kesiM samaM neva hoMti ullAyA / ke yA paNayapahANaM, na mittabhAvaM payajaMti // 51 // saMbaMdhamaMDatareNaM, kiM tu saraMtesu bhUridivasesu / so palhatthai veluya-nimmAo pAlibaMdho bya // 52 // saMbaMdho ya 1duruyo, mUlabhayo hoi uttarabhayo ya / piimAibhAivisao, mUlo so inhi neva'tthi // 3 // uttarasaMbandho puNa, yIvAhiteNa saMbhavai so ya / jai No dhUyA jAyai, suo va kAuM tao jutto // 54 // evaM ca jAvajIyaM, vihaDai mettI na vajjajaDiya vca / paDiyannamimaM dohi vi, jutaM ti vimukkakuviyappaM // 55 // aha dhaNamittassa suo, jAo dhaNasAraseTThiNo dhUyA / aNNoNNaM tANa kayaM, bAlANa vi tehiM dijjaM ti // 56 // niyanagarIe ya gao, dhaNasAro sAhiUNa niyakajjaM / iyaro ya saMpautto, vaTTium'bhiruiyakiccesu // 50 // egammi ya patthAye, sarayaDabbhacalattaNeNa jIyassa / so patto paMcattaM, tassa payammi ya Thio putto // 5 // so egayA nisanno, majjaNapIDhammi NhANakaraNatthaM / taiyA causu disAsuM, cauro kalahoyavarakalasA // 59 // tatto duvvaNNamayA, taMbamayA tayaNu miumayA tatto / tehiM ca kIramANe, pahANe mahayA pabaMdheNa // 60 // issariyattassa sureMda-cAvacavalattaNeNa kaNayamao / puvyadisAe kalaso, naTTho gayaNeNa khayaro vya // 61 // evaM ciya savye vi hu, naTThA to uThThiyassa hANAo / naTuM majjaNapIDhaM pi, vivihamaNikaNayaciMcar3ayaM // 2 // to jAyagADhasogo, so tavihavaiyaraM paloittA / geyaTThamuvaTThiyanADa-ijjapurise visajjei // 6 // jAo bhoyaNasamao, bhiccehiM rasavaI ucaTThayiyA / kayadevaDacvaNakicyo, bhoyaNakaraNathamA''sINo / 64 vihiyaM purisehiM puro, tassiMdusamujjalaM rayayathAlaM / acvaMtajaccakaMcaNa-kaccolayaruppasippijuyaM // 65 // bhuMjaMtassa ya ekkekka-bhAyaNaM nAsiuM samAraddhaM / tA jAya mUlathAlaM pi, patthiyaM nAsaNakaeNa // 66 // to teNa vimhieNaM, gahiyaM hattheNa taM paNassaMtaM / gahiyaM ca jettiyaM mottuM, tati sesayaM naTuM 195 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6668-7003 dhanasAraputrasyadRSTAntaH - tapamada-aizvaryamadasthAne buddhibalamadapriyatAmadasvarUpam to siriharaM paloyar3a, taM pi hu pehei vigayasavyadhaNaM / naTThAI nihANAI, yaDhipauttaM pi no lahai 68 // AbharaNasamUhaM pi hu, no pAvai niyayahatthaThaviyaM pi / vaha uvayario lahu dAsa-dAsIvaggo vi hu palINo // 69 // | sayaNagaNo vi samaggo, kaovayAro vi NegavArAo / bADhaM aparicio iva, katthai kicce Na caTTe // 70 // evaM ca taM samaggaM, gaMdhavyapuraM va sumiNadiTuM ca / paribhAviUNa so soga-vihurahiyao viciMtei // 1 // thI! majjha jIvieNaM, jassevaM maMdabhaggasiramaNiNo / jammataraM va pallaTTa-mekkadivasassa ciya aMte // 72 // sayakhaMDaM vihaDiyasaM-payaM puNo saMghaDaMti sappurisA / hAriMti vijjamANaM pi, mArisA ahaha! kAurisA // 73 // manne puvabhavammi, dhuvaM mae kiMpi no kyaM sukyaM / paDio iNhiM ciya teNa, esa visamo dasApAgo n74 // |tA saMpayaM pi sukya'jjaNAya, vaTTAmi hou sogeNa / ii cintiUNa siridhamma-ghosamUlammi pavvaio // 5 // saMvegA''vaDiyamaI, viNayaparo paramadhammasaddhAe / suteNaM attheNa ya, paDhei ekkArasaMDagAI puvvagahiyaM ca taM thAla-khaMDamujjhai na kouhalleNa / jai puNa viharaMto kahavi, puvyathAlaM niemi ti // 77 // aniyayavihAracariyAe, viharamANo ya so kahiM pi gao / uttaramaharapurIe, bhikkhaTThAe ya bhamamANo // 8 // tassa dhaNasAraibbhassa, maMdire suMdare kahavi patto / majjitA tavyelaM, ibbho ya uvaTThio bhottuM // 79 // dinnaM purao taM ceya, rayayatthAlaM suyA vi se purao / navajovvaNA'bhirAmA, ThiyA gaheUNa vIyaNagaM // 80 // sAhU vi aNimisa'ccho, khaMDaM thAlaM paloyae jAya / inbheNa tAya bhikkhA, davAviyA tahavi no jAi // 81 // to ibbheNaM bhaNiyaM, bhayavaM! kiM pecchase mamaM dhUyaM / vAgariyaM muNiNA bhadda!, natthi dhUyAe me jaM // 2 // kiM tu kahesu kahaM te, thAlamiNaM teNa jaMpiyaM bhaMte! / ajjayapajjayapaDipajja-yA''gayaM sAhuNA bhaNiyaM // 83 // sAhesu avitahaM to, inbheNaM payaMpiaM mahaM bhayayaM! / NhAyaMtassa upaTThiya-makhilaM NhANoyagaraNamiNaM // 84 // bhoyaNasamae ya ima, bhoyaNabhaMDagapamokkhamuvagaraNaM / sirigharamavi paurehi, nihIhiM AUriyaM gADhaM // 5 // muNiNA bhaNiyaM savvaM, eyaM maha Asi teNa to yutto / kahameyaM? to muNiNA, paccayaheuM tao thAlaM // 86 // ANAvettA taM thAla-khaMDagaM puvvakAlasaMgahiyaM / Dhoiyama'ha tattaM piya, 'jhaDatti laggaM saThANammi 8LA siTTho ya thAmapiunAma-vibhavaviddhaMsavaiyaro savyo / so esa majjha jAmA-uo ti nAUNa to ibmo // 8 // aMtopasaraMtamahaMta-sogavasanIharaMtabAhajalo / sAhumuvagUhiUNaM, bADhaM roveumA''raddho 8 vimhaiyamaNeNa ya pari-yaNeNa kahakahavi vArio saMto / gADhapaDibaMdhabaMdhura-meyaM sAhuM samullavai // 90 // dhaNavitthAro savyo, tada'vattho esa acchar3a tujjha / esA ya puvyadiNNA, dhUyA me tujjha sAhINA // 11 // ANAnidesakaro, kiMkaravaggo ya esa nIseso / tA pavvajjaM motaM. vilasasa sagihe vya sacchaMdaM / muNiNA bhaNiyaM puvvaM, puriso paricayai kAmabhogaguNe / te vA puvvaM purisaM, cayaMti sukyA'vasANammi // 13 // je ujjhiUNa vaccaMti, tesiM gahaNaM na mANiNo juttaM / sarayaDabbhavibbhamehiM, tA majjhaM tehiM majjataM // 4 // evaM nisAmiUNaM, ibbho pAubbhavaMtasaMvego / ciMtei mama pi ime, pAyA niyayaM caissaMti // 95 // tA kiM imehiM niyamA, viNAsasIlehiM kaDuvivAgehiM / duggainibaMdhaNehiM, bhUvaicorA''igajjhehiM // 96 // hiyayA''yAsakarehi, dussaMThappehiM dukhadeehiM / savyAsu avatthAsuM, bADhaM sammohajaNaehiM // 97 // evaM vibhAviUNaM, ibbho mottUNa savvama'vi saMgaM / sugurusamIce samma, paDiyanno sumuNipavyajjaM 18nA iya issariyaM nAuM, viNassaraM tammayaM kahaM kusalo / kujjA tahAvihe vi hu, vihave patammi kammavasA // 19 // tahAsIsA sIsiNiyAo, ANAparasavvasaMghaparisA me / maha saparasamayasaMtiya-mahatthapotthayapavitthAro // 7000 // maha paupavatthapAyA''-saNAI ahameva paurajaNaneyo / evaM pamuho vi daDhaM, issariyamao aNiTThaphalo // 1 // | evaM aTThapayAraM, mayaM niruddhaM'gisoggaipayAraM / kyaghaNatamaM'dhayAraM, mA kAhisi bahuduhaviyAraM "tapa-aizvaryamadasthAne, buddhibalamadapriyatAmadasyarUpam' - ahavA tavaissariya-TThANesuM buddhivallahattAI / vattavyAI tesiM, saUvameyaM samavaseyaM // 3 // 1. caDatti paatthaaN0| 196 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7004-7036 krodhAdinigrahanAmakatRtIyadvAram - pramAdatyAganAmakacaturthadvAram - madyasvarUpam gahaNuggAhaNanavakii-viyAraNaTThA'vadhAraNA''Isu / buddhIe viyappesu, aNaMtapajjAyavuDDhesuM 4 pucaparisasIhANaM, vinnANA'isayagaNaaNaMtataM / souM saMpayaparisA, kaha niyabaddhIe jaMti mayaM cADusaehiM kAUNa, vallahaM appayaM parajaNassa / suNaho bca hI! varAo, garuyamaraTTaM payaTTei dA taha teNeva sa maNNai, imassa ahameva vallaho ekko / katA hattA ca ahaM, eyagihe savvakajjesu // 7 // na uNa viyANai mUDho, purAkaDehiM suniuNapunnehiM / eyassa punnanihiNo, vihio savyaMgakammayaro | aha avagaNiya kaiyA vi, jar3a tahAbhUyavallahattaM se / daMser3a vippiyattaM, tA taM Dahai visAyaDaggI // 9 // tamhA evaMvihava-llahattaNe pAvie vi ko Nu guNo / mayakaraNeNaM suMdara!, darisiyapacchAviyArammi // 10 // cANakkayasagaDAlAu-bhihANamaMtINa pubbakahiyAI / souM kahANayAI, mA kAhisi vallahattamayaM // 11 // tA eyavallaho haM ti, vAyama'vahAya bhImabhuyagaM va / saMpattavallahatto vi, tumamimaM ceva bhAvejjA // 12 // aNavekkhiyaniyakajjo, vaTTAmi imassa sayalakajjesa / teNa paNayappahANaM, payaDaDa maha vallahatta jar3a puNa niravekkho haM, bhavAmi tA nUNa niruvayAri ti / cakkhupahammi vi ThAuM, na lahAmi kayA'varAho vy||14|| aTTha mayaTThANAI, uvalakkhaNavayaNameva jANAhi / iharA vAI vattA, porusio nIimaMto haM // 15 // iccA''DguNukkarisA, mayaThANAI aNegabheyAI / savvaguNagoyaraM pi hu, tA mA kAhisi mayaM vaccha! // 16 // jAikulA''imayapare, purise na guNo'tthi kiM tu mayakaNe / jAikulA''INaM ciya, bhavaMDatare lahai hINataM // 17 // annaM niyayaguNehiM, khrisaMto tehiM ceva appANaM / ukkarisaMto baMdhar3a, nIyAgoyaM ghaNaM kamma // 18 // tappacvayaM ca suciraM, sarai apArammi bhavasamuddammi / acvaMtA'hamajoNI-kalloluppIlahIraMto // 19 // ihabhaviyasavvaguNagaNa-goyaragavyaM akuvyamANo ya / jammaDatarammi nimmala-samatthaguNabhAyaNaM bhavai 20 iya bIyaM paDidAraM, aTThamayaTThANanAmagaM bhaNiyaM / kohA''iniggahamio, taiyaM dAraM pavakkhAmi // 21 // "krodhAdinigrahadvAram" - kohA''INa vivAgo, aTThArasapAvaThANage vutto / patteyaM patteyaM, jai vi hu diTuMtadAreNa // 22 // taha vi hu tavyiNivittI, acvaMtaM dukkara ti etthaM pi / bhujjo ThANA'suNNattha-mA''ha khavagaM paDucca guru||23|| kohA''INa vivAgaM, nAUNaM tANa niggahe ya guNaM / nigginhasu taM supurisa!, kasAyariuNo payatteNaM // 4 // jaM atikkhaM dukkhaM, jaM ca suhaM uttama tiloIe / taM jANa kasAyANaM, buDDhikkhayaheuyaM savyaM // 25 // na vi taM kareMti riuNo, na vAhiNo na ya mayAriNo kuviyA / kuvvaMti jama'vayAraM, muNiNo kuviyA ksaayriuu||26|| rAgaddosavasagayA, kasAyavAmohiyA narA bahave / saMsAruccheyara, jiNedavayaNaM pi siDhileti // 27 // dhaNNANaM khu kasAyA, hoUNaM jalaharA vya sA''DovA / prakovapavaNapahayA, dUrullasiyA vi vihaDaMti // 28 // yA, mayaNaviyAra vya kulapasayANaM / aMto cciya jaMti khayaM, akayA'kajjA sayAkAlaM // 29 // dhannANaM khu kasAyA, gimhA''yavaseyasalilabiMdu vya / jatthuppannA nihaNaM pi, nUNa tattheva vacvaMti // 30 // dhannANaM khu kasAyA, paramuhakoddAlagaruyaghAehiM / aMto cviya jaMti khayaM, suraMgadhUli vya khammaMtA // 31 // dhannANaM khu kasAyA, paravayaNA'nilavaseNa saMbhUyA / honti asAraphala cciya, tuMgA vi hu sarayameha vya // 32 // dhannANaM khu kasAyA, amarisavasavaDhiyA subhIsaNayA / garuyA vi jaMti vilayaM, jalakallola vya taDapattA // 33 // dhaNNANa vi te dhaNNA, kasAyagodhUmajavakaNe je u / nippiTThapesaNe saha-kareMti aMtogharaTTa vya // 34 // tA bho devANupiyA!, tumaM pi kohA''iniggahapahANo / hoUNa tahA jaya jaha, samma ArAhaNaM lahasi // 35 // iya kohAiviNiggaha-dAraM taiyaM samAsao kahiyaM / turiyamio saviyappaM, pamAyadAraM payaMpemi // 36 // "pramAdadvArama" - dhamme jeNa pamAyai, sa pamAo so ya hoi paMcaviho / majja' visaya kasAe ni vigaha pi ya paDucca // 3 // madyasvarUpam" - tattha ya majjar3a jIyo, jeNaM majjaM ti bhannaI teNa / savvesi pi viyArANa-ma'vikalaM kAraNaM payaDaM // 38 // |abuhaavisiTThapeyaM, eyaM heyaM tu buhavisiTThANa / jamhA peyama'peyaM, vibuhavisiTTha cciya muNaMti // 39 // 197 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7040-7077 madyamAMsAdisvarUpam ihaparaloyaviyAre, jamajaduTuM diTThamiha visiDehiM / taM uttamaM jasakara, payaDaM peyaM pavittaM ca // 40 // jaM vADagamapaDikuTuM, visiTThajaNaniMdiyaM viyArakaraM / ihaloge cciya paccakkha-meya dIsantabahudosaM // 41 // jaM pIyaM pacchAyai, vimalaM pi maI maNaM ca uvahaNai / savviMdiyANa jaNayai, vatthuvibohe vivajjAsaM // 42 // appA vi jao samabhAva-pattasavvediyo vi suttho vi / poDhamaI vi hu phuDaceya-No vi cheyANa vi narANa // 43 // AsAiyametAo, sahasa cciya annahA vipariNamai / taM kira majjamaDaNajjaM, ko Nu sayaNNo pibejja phuDaM // 44 // ihaparabhavaduhajaNagA, dosA paisamayameva majjAo / pAubhayaMti vivihA, bIyaMDakUrA iva jalAo // 45 // tahAmajjA rAgukkariso, rAgukkarisAu baDhai kAmo / kAmA''satto ya daDhaM, gammADagammaM na ciMtei // 46 // vigalatama vigalANaM, majjaM jai jaNai ihabhaye ceva / tA vahau visaM samasIsi-yaM pi saha teNa kiM bhnnimo||47|| | aha majjaM ciya jammaMtarevi, vigaliMdiyattaNaM dei / ekkabhaviyaM visaM tA, kaha majeNaM samaM tulai // 48 // na ya ciMtaNIyameyaM, jaha saMdhANattao visiTThANa / pejjaM ciya majjamaho!, jahA''ranAlaM hi jeNeha // 49 // peyA'peyavavatthA, savvA vi visiTThaloyasatthakayA / saMdhANasamate vi hu, peyaM ekkaM paraM na tahA // 50 // siTuM saMdhiyadakvA''i-pANagaM savvahA jahA peyaM / saMdhANate tulle vi, na taha atthiyakarIrajalaM // 51 // tA esA loyakayA, peyavavatthA imA u satthakayA / loiyalouttariyaM, taM ca duhA tatthimaM paDhamaM // 52 // gauTI paiSTI tathA mAdhvI, vijJeyA trividhA surA / yathA caikA tathA sarvA, na pAtavyA dvijottamaiH // 53 // yasya kAyagataM brahma, madyena plAvyate sakRt / tasya vyapaiti brAhmaNyaM, zUdratvaM ca niyacchati . // 54 // nArIpuruSayorhantA, kanyAdRSakamadyapau / ete pAtakinaH proktAH paJcamastaiH sahA''vasan // 55 // | varSANi dvAdaza vane, brahmahA vratamA''caretu / gurutalpaH surApo vA, nA'mUtau zuddhima madhena madyagaMdhena, spRSTaM bhANDama'pi dvijaH / na saMspRzeda'tha spRSTaM, tadA snAnena zudhyati // 5 // majjappamAyavirao, amajjamaMsA'si evamA''i puNa / louttariyaM satthaM, ubhayanisiddhaM tao majjaM // 5 // jeTuM kAraNameyaM, manne pAvassa teNa kira majjaM / viNivesiyaM viUhiM, savyapamAyANamA''Ie 59 // appIe sA''kaMkhA, pIe vihalaMghalA ya hoMti jao / savvaDatthesuM tamhA, niccamaDajoggA tadA''sattA // 60 // vijjantI vi hu na phurai, matassa mai tti nicchao majjha / kahamaDannahA u atthe, gamai aNatthe u ANei // 11 // riugammattappamuhA, ihaloge ceva tAva bahudosA / paraloge puNa duggai-gamA''iNo majjapANassa // 62 // matassa vayaNakhalaNaM, jaM taM AukhauvyuvaTThiyao / naragaM va patthio taha, aho luThaMto sayaM jAi // 3 // nayaNA'ruNatamavi kira, AsannIbhayanarayatAvakayaM / anibaddhahatthakhivaNA, manne jAo nirAlaMbo // 64 // risiNo ya baMbhaNA viya, anne vi hu dhammakaMkhiNo je ya / majjammi jaina vijjaidoso to kIsa na pibNti||65|| paDhamammi pamAyaMDage, suhacittavidUsagammi majjammi / dosA paccakkhaM ciya, bhaMDaNapamuhA aNegavihA // 66 // suvvai ya loiyarisI, hoUNa mahAtavo vi majjAo / devIhiM khittacitto, mUDho bva viDaMbaNaM patto // 67 // koI risI tavai tavaM, bhIo iMdo u tassa khobhakae / peser3a devIo, tAhe Agamma tAu tayaM 68LA ArAhiUNa viNayA, varadANovaTThiyaM ca abhaNiMsu / majjaM hiMsaM amhe, paDimAbhaMgaM ca sevesu // 69 // eyAI jai na cauro, tA ekkaM kiMpi Ayarasu bhaMte! / evaM sa tAhiM bhaNio, sesANaM narayaheuttaM // 70 // paribhAviUNa samaI-e suhaheuttaNaM ca majjassa / majjaM piviMsu mato ya, nibbharaM maMsaparibhogaM // 71 // tappAgakae dAru-ppaDimAbhaMgaM ca tAsi bhogaM ca / nUNamaDakAsI ujjhiya-lajjo pammukkamajjAo chA to bhaggatavosattI, mariUNaM doggaiM gao so u / evaM bahusAvajjaM, majjaM puMjaM ca dosANaM // 73 // majjAu jAyavANaM pi, dosamaDaidAruNaM nisAmetA / majjapamAyaM suMdara!, sudUramujjhasu ya suyatatto // 74 // tassa niraMtaradhammo, tasseva ya savvadANaphalama ulaM / so savvatitthanhAo, majjanivattI kyA jeNa // 75 // jaha saMdhANuppajjata-jaMtusaMbhArakAraNatteNa / majjaM ca bahusAvajjaM, taha maMsaM makkhaNamahaM pi // 76 // aNavarayajaMtusaMbhUi-bhAvao siTThaniMdiyatteNa / saMpAimasattaviNA-sao ya eesi duTThattaM // 77 // 198 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7078-7114 , madyamAMsAdisvarUpam tahA| sAro dhammassa dayA, sA puNa bhaNa maMsabhakkhiNo katto / tA sammaM dhammavaI, vajjejjA maMsamA''jammaM // 8 // |saMtesuM annesu vi, apANipIDAkaresu purisANaM / sussAUsu siNiddhesu, mahurapayaipavittesu // 79 // vannarasagaMdhaphAsehiM, payaisavviMdiyA'bhirAmesu / arihesu visiTThANaM, visiTThavatthUsu logammi 8 kiM garahieNa maMseNa, asieNaM hA! dhiratthu maMsassa / suvisatthathirA'takkiya-parapANaviNAsaNaM jattha // 1 // jeNa na rukkhAhito, jAyai maMsaM na pupphaphalao vA / na. ya bhUmIo na gayaNA, navaraM ghorAu pANivahA // 82 // tA ko Nu nikkiyo kira, dAruNapariNAmajIvavahajAyaM / maMsama'sejjA sajjo, jaM bhuMjiya paDai payavIo // 83 // annaM ca payAraMtara-jAyaM tA'vassajaDharabharaNassa / egassa vi daDDhasarI-ragassa eyassa bharaNatthaM // 4 // jaM muddho kuNai jaNo, jIyavahaM tucchasuhakae tamiha / kiM tassa payairikanna-pAlicalama'vi thiraM jIyaM // 5 // na ya ciMtaNIyameyaM, jIvaMgatteNa naNu visiTThANaM / asaNIyameva maMsaM, sesAhAro vya iha jeNa bhakkhA'bhakkhavavatthA, savyA vi visiTThaloyasatthakayA / jIvaMDagasamate vi ya, egaM bhakkhaM paraM na tahA // 8 // supasiddhamiNaM gAvIe, jaha payaM pijjae na taha ruhiraM jIvaMDagatte tulle vi, evamaDaNNattha vi ya neyaM // 8 // gosANamaMsapaDiseha-NaM pi na kahiM pi jajjae evaM / haDDADai vi asaNIyaM, hojjA jIvaMDagatallatA // 89 // kiMcajai jIvaMDagatasamata-mattao kijjae iha pavittI / jaNaNIgihiNIsu thIbhAva-o ya tA sA bhave tullA // 10 // to esA logakayA, bhaktva vatthA imA u satthakyA / loiyalouttariyaM, taM ca duhA tatthimaM paDhamaM // 1 // hiMsApavartakaM mAMsa, adharmasya ca yarddhanaM / duHkhasyotpAdakaM mAMsaM, tasmAnmAMsaM na bhakSayet // 12 // svAmAMsaM paramAMsena, yo varddhayitumicchati / udvignaM labhate yAsaM, yatra yatropajAyate // 13 // dIkSito brahmacArI vA, yo hi mAMsaM prabhakSayeta / vyaktaM sa narakaM yAti, adharmaH pApaparuSaH // 94 // AkAzagAmino viprAH, patitA mAMsabhakSaNAt / viprANAM patanaM dRSTvA, tasmAnmAMsaM na bhakSayet // 95 // gacchanti narakaM ghoraM, tiryagyoniM kumAnuSaM / ye'tra khAdanti mAMsAni, jantUnAM mRtyubhImatAM // 96 // yo'tti yasya ca tanmAMsaM, anayoH pazyatA'ntaram / ekasya kSaNikA tRpti-ranyaH prANairviyujyate zrUyante yAni tIrthAni, triSu lokeSu bhArata! / teSu prApnoti sa snAnaM, yo mAMsaM naiva bhakSayet // 98 // nirvANaM devalokaM yA, prArthayanti hi ye narAH / na varjayanti mAMsAni, hetureSAM na vidyate // 19 // kiM liGgaveSagrahaNaiH, kiM zirastuNDamuNDanaiH / yadi khAdanti mAMsAni, sarvameva nirarthakaM // 7100 // yo dadyAt kAJcanaM melaM, kRtsnAM caiva vasundharAM / abhakSaNaM ca mAMsasya, na ca tulyaM yudhiSThira! 11811 nA'kRtyA prANinAM hiMsAM, mAMsamutpadyate kvacit / na ca prANivathe svarga-stasmAnmAMsaM na bhakSayet . // 2 // zukrazoNitasaMbhUtaM, yo mAMsaM khAdate naraH / jalena kurute zaucaM, hasate tatra devatAH // 3 // yathA vanagajaH snAto, nirmale salilArNave / rajasA guMDayed gAtraM, tadvanmAMsasya bhakSaNaM kapilAnAM sahasraM tu, yo dvijebhyaH prayacchati / ekasya jIvitaM dadyAt kalAM nA'rghati SoDazIM // 5 // anumantA vizasitA nihantA krayavikrayI / saMskartA cA'nyadAtA ca, khAdakathA'STa ghAtakAH dho alpAyuSo daridrAtha, parakopajIvinaH / duHkuleSu prajAyante, narA ye mAMsabhakSakAH // 7 // icvA''ibahupayAraM, loiyasatthamavi atthi ettha'tthe / louttariyaM ca puNo, 'amajjamaMsA'si' icvAi // 8 // ahayA jaM ciya loiya-satthaM iha heTThao viNiddiTuM / louttariyaM taM pi hu, ihA'vayArittu bhaNaNAo // 9 // micchAdiTThIsuyaM pi hu, kira sammadiTTiNA pariggahiyaM / sammasuyaM hor3a rasova-viddhalohaM piva suvannaM Aha kira jar3a bahehiM, jIvaMDagatA vivajjiyaM maMsaM / maggA''iNo vi kiM no, jIyaMDagaM dasiyA jaM no // 11 // bhannar3a jesi tadaMDagaM, na te jiyA tullarUviNo jamhA / jaha paMceMdiyajIyA, mANasavinnANapaDibaddhA // 12 // taNudesachijjamANAsu, maMsapesIsu nisiyasatthehiM / acvaMtadukhiyA hoMti, paikhaNummukkasikkArA // 13 // jIvattammi tulle vi, no tahA egaiMdiyatteNa / muggA''iNo bhayaMtI, tA kahamesiM miho samayA // 14 // zekA 199 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7115-7146 madyamAMsAdisvarUpam tahAhire! re! mAreha lahuM, bhakkhAmo eyamevamAuDaIyaM / acvaMtakakkasagiraM, sottaMDatA suNai phuDameya // 15 // ukkhayasutikkhakhaggA''i-baggakarapurisao pahAraM pi / bhayabhamirataralatArA-u hatthamaDacchIo pecchaMti // 16 // cittaM ca veyai bhayaM, jAyabhao puNa pakaMpirasarIro / kapper3a iya varAo, ahaha! mamovaTThiyaM maraNaM // 17 // evaM ca jiyattammi, tulle vi paNiMdiyo jahA tikkhaM / dukkhaM aNuhavai phuDaM, na tahA muggA''iegiMdI // 18 // kiMcamaNavaikAyatigeNa vi, sA'vektreNaM paropparama'vassaM / acvaMtaM 'vattaM ciya, dukkhaM aNuhavai paciMdI // 19 // muggA''iNo ya egidiyA u, saMpajjamANamayi dukkhaM / kAeNaM ciya taM pi hu, avvattaM kiMci veyaMti // 20 // annaM ca maraNabhIo, datRRNamuvaTThiyaM kahavi vahagaM / niyajIyaravaNakae, io tao jaha jaha varAo // 21 // calavalai tasai nAsai, lukkar3a avalokkaI ya pNceNdii| taha taha yahago vi daDhaM, jAyA''veso pisiygiddho||22|| tavvissAsaNavaMcaNa-saMgiNhaNamAraNA''iovAe / jaha ciMtar3a egidiya-haNaNammi no tahA niyamA // 23 // tA jattha jattha bahudukkha-saMbhavo ghAyaNijjavisayammi / ghAyagavisayammi ya jattha, jattha duTThA'bhisaMdhittaM // 24 // tattheya ya bahudoso, taM puNa saMbhavati tasajiesu phuDaM / teNaM tadaMDagameva hi, maMsaM taM ceva ya nisiddhaM // 25 // tabvivarIyattaNao, jIyabahutte vi muggamA''IyA / no maMsaM na ya duTThA, logammi vi taha pasiddhIu // 26 // na ya jIvaMDagatAdeva, kevalameyamabhakkhaNIyamimaM / kiM tu tadubbhavabahuanna-jIvabhAvA jao bhaNiyaM // 27 // "AmAsu ya pakkAsu ya, vipaccamANAsu maMsapesIsu / AyaMtiyamuvavAo", bhaNio ya nioyajIvANaM" // 28 // anne u paMcamuggANa, bhakkhaNe bhakkhaNaM paNiMdissa / jaMpati mUDhamaiNo, taNNa jao mohavayaNaM taM // 29 // avaroppasA'vekkhatta-saMgayA taMtavo jaha paDataM / pAveMti na uNa niravekkha-yAe miliyA subahavo vi // 30 // iya sA'vekvANa miho, samavAyo iMdiyANa egattha / pAvai paNiMdiyattaM, sagoyaraggahaNapavaNANaM // 31 // vinnANapayariso vi hu, suhaduhasaMveyago tahiM ceya / paDibhinnaiMdiesuM, muggA''isu bahusu vi na so u // 32 // iya accatama'vattaM, phAsiMdiyanANamekkamAusajja / muggA''isu bahuesu vi, paNiMdiyattaM ajuttaM ti // 33 // loiyasatthe maMsaM, bhaNiyakamA vAriuM paDaNunnAyaM / AvaisaddhA''IsuM, tattheva ya jeNa bhaNiyamiNaM // 34 // prokSitaM bhakSayenmAMsa, brAhmaNAnAM ca kAmyayA / yathAvidhiniyuktastu, prANAnAmeva vA'tyaye // 35 // yathAvidhiniyuktastu, yo mAMsaM nAti vai dvijaH / sa pretya pazutAM yAti, saMbhavAnnekaviMzatim // 36 // evama'NunnAyassa vi, imassa parivajjaNaM ciya pahANaM / jamhA tassatthesu vi, puNo vi evaM samakkhAyaM // 37 // Apadyapi ca zrAddhe ca, yo mAMsaM nA'tti vai dvijaH / sadAyAdaH sagotro'sau, sUryaloke mahIyate 28 tA loiyalouttara-satthaniratthaM au cciya avatthu / parivajjaNijjameva hi, reNa dhIrehiM // 39 // savvajaNAu avannA, bhavaMtare dAruNaM daridattaM / jAikulANamaDalAbho, sunIyakammovajIvittaM 40 dehe asattimattaM, bhayA''urataM sudIharogittaM / savvatthA'NiTThataM, jAyai maMsA'siNo niyamA // 41 // vikkiNago dhaNalobhA, upabhogavihANao ya bhakkhAgo / baMdhaNavahehiM haMtA, tiNha vi maMsAu vahagattaM // 42 // jo kira maMsaM nADasai nAsai so appaNo ajasavAyaM / jo puNa tayamA''sevai, sevai so nIyaThANANi // 43 // evaM acvaMtaduraMta-dukkhanaraekkakAraNaM maMsaM / apavittamaDaNuciyaM savva-hA vi heyaM ti nADaDadeyaM // 44 // jaM duTuM vavahAre, loe satthe ya dUsiyaM jaM ca / taM maMsamabhakkhaM ciya, cakkhUhi vi no nirikvejjA // 45 // karagahiyamaMsapesI, caMDAlAI vi kahavi maggammi / purao AgacchaMtaM, lajjar3a daTuM visiTThajaNaM // 46 // gohemamahIdANANi, teNa dinnANi lakkhasaMkhANi / jo bahudosasamussaya-maDasejja maMsaM na maNasA vi tahAjaha paramasaM taha jar3a, samaMsamevA''yarejja tabbhoI / tA na tahA dosaM pi hu, parapIDA'bhAvao manne // 48 // saMbhavar3a na uNa eyaM, aTThArasakaNayakoDio iharA / maMsajavatigakae kaha, miliyA suvyaMti abhayassa // 49 // 1. vattaM = vyaktam / 2. sayayaM cia uvvaao| 200 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 59 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7150-7186 abhayakumAreNa mAMsasya maharghatvasthApanam - viSayasvarUpam tathAhi "abhayakumAreNa mAMsasya maharghatvasthApanam" - rAyaggihammi nayare, atthANImaMDave nisannassa / abhayakumArappamuha-ppahANamaMtIhiM sahiyassa // 50 // seNiyaranno purao, vivihakahAsuM payaTTamANIsuM / patthAvavasA bhaNiyaM, ekkeNa pahANapuriseNaM / // 51 // deya! mahagghama'salahaM. dhaNadhannA''Da iha tamha nayarammi / navaramaDamahagyamekkaM, maMsaM sulabhaM ca savyattha // 52 // iya tavvayaNaM sAmaMta-maMtijutteNa rAiNA samma / paDivannaM kevalamaDamala-buddhiNA bhaNiyama bhaeNa // 53 // tAya! kimeyaM mujjhaha, maMsAo vi hu mahagghamiha natthi / jaha taha sulahAI kaMsa-dUsapamuhANi vatthUNi // 54 // maMtIhiM jaMpiyaM theva-mulladANe yi bhUrilAbhAo / kahamauccatamahagyatta-meyamullayasi maMsassa // 55 // paccakkhaM ciya sesANi, peccha vatthUNi pauradavyeNa / labbhaMti eva bhaNie, moNaM kAuM Thio abhao // 56 // navaramimameva vayaNaM, paiTThiuM teNa seNiyanareMdo / vutto paMca diNAI, tAya! mahaM dehi rajjaM ti // 5 // vAhariuM sayalajaNaM, abhao rajje paTThio raNNA / bAhai siraM ti sayama'yi, yuttho aMteurassaMDato // 58 // abhaeNa vi ussuko, akaro logo kao samattho vi / ghosaviyA amArI, niyarajje yaTTamANammi patte ya paMcamadiNe, rayaNIe vihiyavesapariyato / sAmaMtamaMtigehesu, so gato sogavihuro vya yutto sAmaMtA''IhiM, nAha! kiM evamA''gamaNajjaM / bhaNiyama'bhaeNa rAyA, avihuro sIsayiyaNAe // 1 // vijjehi ya kAlejjaya-mosahamAuDaiTThamuttamanarANa / niyagassa tassa tubbhe, tA sigdhaM jayatigaM deha 62 khuddo eso tti viciMtiUNa, tehiM pi apparakvaTThA / rayaNIe dinnAo, aTThArasa kaNayakoDIo // 63 // jAe pabhAyasamae, punno avahi ti rajjamuvaNIyaM / abhaeNaM niyapiuNo, aha so taM kaNayagururAsiM // 4 // daThUNa AulamaNo, viciMtae niddhaNo dhuvamaDaNeNa / logo kao kaha'nnaha, ettiyameta'tthasaMpattI // 65 // aha nayaravAsiloya-ppayAyamuyalaMbhiuM nariMdeNa / gUDhanarA tiyacaccara-cauppahA''Isu AiTThA // 66 // AcaMdasUriyaM rajja-lacchimaDaNuhavau niggayapayAyo / suciraM abhayakumAro, maNahArI amayamutti bva // 6 // iya par3agehaM ciya jaNa-muhAu souM purammi jasavAyaM / gUDhanarA naravaiNo, jahaTThiyaM savvamaDakahiMsu tAhe vimhaiyamaNeNa, rAiNA pucchio'bhayakumAro / katto ettiyametA, dhaNariddhI putta! patta tti / // 69 // teNA'vi maMsajavatiga-maggaNapamuho u savvayutaMto / siTTho jahaTTio seNi-yassa vimhaiyahiyayassa // 70 // accaMtamahagghattaM, sudullahattaM ca taya'Nu maMsass / rannA nivyabhicAraM, paDiyannaM sesaehiM ti (pi) . // 1 // iya soUNaM samma, maMsassA''sevaNaM purA vi kyaM / ArAhaNAkayamaNo, muNivara! mA saMbharejja tumaM // 72 // evaM pasaMgapAviya-maMsA''isaruvakahaNasaMbaddhaM / bhaNiUNa majjadAraM, visayadAraM pavakvAmi "viSayasyarUpama" - puvvaM aNaMtaraM ciya, je dosA majjagoyarA bhaNiyA / pAeNaM visaesu vi, te ceva bhavaMti savisesA // 4 // jamhA u viseseNaM, sIyaMti imesu kyamaNA maNuyA / eeNa kAraNeNaM, visayatti niruttameesiM // 75 // ee u mahAsallaM, ime mahAsattuSpo pare loe / ee u mahAvAhI, ee u paramadAridaM // 76 // sallaM hiyayanihittaM, na suhelliM dei dihiNo u jahA / aMto viciMtiyA taha, visayA vi duhA''vahA ceva // 77 // jaha nAma mahAsattU, dAyei kayatthaNAo vivihAo / emeva ya visayA vi hu, ahavA ee parabhave vi // 78 // jaha nAma mahAvAhI vihurattaM kuNai ihabhavammi tahA / visayA vi navaramee, bhavaMtaresu vi aNaMtaguNaM // 79 // ThANaM parAbhavANaM, savvANa jaheha paramadAridaM / visayA vi kira taha cciya, parAbhavANaM paraM ThANaM // 80 // pattAI pAveMti, pAvissaMti ya bahUNi bahavo vi / paribhavapayAI purisA, te je visayADamisapasattA // 1 // mannai taNaM piva jagaM, saMdehapae vi pavisaI visar3a / maraNassa vi dei uraM, apatthaNijja pi patther3a // 2 // laMghati samudaM bhIsaNaM pi, sAheti ghoraveyAlaM / kiM bahuNA visayakae, pavisaMti jamA''NaNe vi narA // 3 // garuyaM pi hu parivajjiya, kajjaM visayA''uro muhutteNa / taM kuNai jeNa hAso, jAvajjIvaM jae hor3a // 4 // vavasai piuNo vi vahaM, baMdhuM satuM va bhannai mUDho / hoi aNibaddhakajjo, visayaggahaparigao puriso // 5 // visayA aNatthapaMtho, visayA mAhappaluMpagA pAyA / visayA lahuttapayavI, akaMDaviDDarakA visayA // 86 // 201 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7187-7223 viSayasvarUpam | visayA avamANapayaM, visayA mAlinnakAraNamaDavaMjhaM / visayA duhekkaheU, ihaparabhavabAhagA visayA // 87 // khalai maNo galai maI, parihAyaDU porisaM pi purisassa / visayA''sattassa guru-yaiTTamiTuM pi yIsarai // 8 // sA jAI taM ca kulaM, sA kitI bhuyaNabhUsaNapayaMDA / jai tA visayapasattI, tA phusiyA yAmapAeNaM // 89 // jiNavayaNadakkhacakkhU vi, pekkhae pekvaNijjabhAye tA / jAvaDajjavi visayapasatti-lakkhaNA nIlimA na bhave // 10 // | dhammA'bhippAyapaI-vao maNomaMdiramma tA phurai / jAvaDajjayi visayapasatti-lakkhaNA nei yAolI // 11 // savvannuvayaNapoo, tA bhavajalahIu tAraNasamattho / visayappasaMgapavaNo, jAvaDajjayi nAyakUler3a // 92 // vimalaM viveyarayaNaM, tAvaujjayi dippae payAsai yA / visayappasaMgapaMsU, jAvaujjayi nA'yaguMDei // 3 // vimalaM pi jIvasaMkhe, paiTThiyaM sahai tAya sIlajalaM / visayA'bhinivisesA'sui-saMgA kalusijjar3a na jAya // 14 // dhamma kAramasattA, visayapasattA nihINatamasattA / 'attANaM attANaM, na muNaMti hiyaM ca na kuNaMti // 95 // visayA viUNa visayA, dUradhvaganniyajiNA''gamaMDakusayA / taNuruhiraharaNamasayA, bhayaMti dAyiyaaNiTThasayA // 16 // suciraM pi tayo taviyaM, cinnaM caraNaM suyaM ca bahu paDhiyaM / jar3a tA visaesu maI, tA taM hI! nipphalaM savyaM // 9 // sannANamaNimahagdhaM, phuraMtacArittarayaNaciMcaiyaM / o! visayacaMDacaraDA, luTaMti jIyabhaMDAraM // 98 // sA tuMgimA sa teo, taM vinnANaM guNA vi te ceya / savyaM khaNeNa naTuM, dhiratthu visayA''bhilAsassa // 19 // haddhI! aladdhapuvvaM, jiNayayaNarasAyaNaM pi ghoTTeuM / visayamahAhAlAhala-hallohaliehiM uggiliyaM // 7200 // suhacarie appANaM, pAvA pAyA''sayesu sappANaM / appANaM appANaM, visayANa kae kayatyiMti // 1 // ciTThai dihrivisagoyarammi, vaggai ya tikhakhaggaDagge / asipaMjarammi kIlar3a, soyar3a sattIe aggammi // 2 // maDho niyamatthaeNa haNaDa giriM / AliMgaDa sahayahayA-saNaM ca visamaDasaha jIyaDatthI // 3 // chuhiyaM sIhaM kuviyaM ca, pannagaM subahumacchiyaM ca mahaM / AhaNai so aNajjo, jo visaesuM kuNai giddhiM // 4 // ahayA visaM muhe cciya, khaMdhe cciya sunisio asI tassa / gattA muhapurao cciya, ucchaMge cciya ksinnsppo||5|| pAsaTThio cciya jamo, hiyae cciya tassa jalar3a palayaDaggI / mUlanilINo ya kalI, visaesuM jassa kira giddhii||6|| ahayA niyavatthaM'cala-gaMThIbaddhaM khu dharai so maraNaM / soyai ya nissahaMDago, calaMtakuDDayalapAsAe // 7 // upavisai sa sUlAe, pavisai ya jalaMtajauharassaMDato / kuMtagammi ya nacvar3a, karei visaesuM jo giddhiM // 8 // ahayA dihrivisA''I, hoti viNAsAya tabbhaye ceya / ee puNa hayavisayA, aNaMtabhayadAruNavivAgA 9 // ahayA te savye maMta-taMtadevA''ithaMbhiyA saMtA / na bhayaMti tabbhaye yi hu, bhayAya visayA uNa duraMtA // 10 // visae seviMti jaDA, araIdukkhassa pasamaNanimittaM / taM puNa tehiM daDhayaraM, ucchalai ghaeNa jalaNo vya // 11 // sUrA vi visayagiddhA, muhajoyA hoti mahiliyANaMpi / je puNa tANa viratA, te devANaM pi paNatipayaM // 12 // mohamahAgahagahito, sahito araIe dhammarairahio visayavaso vAyArai, maNavaikAe ayisae vi // 13 // visayaraNA'vaNiviNivesiyA ya, duvyArakaNakaraDighaDA / maNavaitaNUhiM vilasai, pekkhiyapaDivakharUvA''I // 14 // aNNaM ca visayayAsaMga-vajjieNA'yi niyayabuddhIe / puriseNa dharateNaM, tahAyihaM nimmalayiyeyaM // 15 // sabbhAvo vIsaMbho, neho raivaiyaro ya jubaijaNe / kIraMto acireNaM, tavasIlayayAI pheDejjA // 16 // jaha jaha kIrai saMgo, taha taha pasaro khaNe khaNe hoi / thevo vi hoi bahuo, na ya lahai thiiM niraMbhaMto // 17 // evaM ca so aNajjo, vayagayalajjo samIhiyaakajjo / taM ceva kuNai sajjo, mukkaMDagIkayasukayakajjo // 18 // bhIo bhIyAe samaM, samaMtao vihiyanihuyaraikirio / ahaha! tahA'vi sa visaI, jaha hojja suhI duhI ko nnu?||19|| kiMcadulahaM carittarayaNaM, khaMDiumekkasi kahiMci visayavaso / pAvai duguMchiyattaM, jAvajjIyaM pi sayalajaNe // 20 // AvAyamettasuhayA vi, kiMpi bahubhAvibhavanimittattA / visayA sappurisANaM, sevijaMtA vi duhajaNayA // 21 // hA! thI! vilINabIbhaccha-kucchaNijjammi ramai aMgammi / kimiyo vya esa jIyo, duhaM pi sokkhaM ti mnnNto||22|| tA tANa kae duhasaya-nibaMdhaNaM bhayai bahuvihaM jIyo / AraMbhamahapariggaha-mao u baMdhaM pi pAvANaM // 23 // 1. atrANam AtmAnam / 2. vipadAH / 3. aprANam =balarahitam / 202 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7224-7260 kaNDarikasya dRSTAntaH tA narayayeyaNAo, tiriyagatIo ya pAuNai bahuso / iya jariyajaMtuNo majji-yA''ipANovamA visyaa||24|| jar3a hojja guNo visayANa, koI tA na hu jiNiMdacakkibalA / durujjhiyavisayasuhA, dhammA''rAme taha rmNtaa||25|| tA bho devANupiyA!, payao paribhAviUNa tumameyaM / cayasu 'miyaM visayasuhaM, aparimiyaM bhayasu pasamasuhaM // 26 // jeNamaDakilesasAhaNa-maDalajjaNIyaM viyAgasuMdarayaM / pasamasuhamimAhiMto-DaNaMtANaMtehiM saMguNiyaM reraNA tA sukyathA ettheva, gADhapaDibaddhamANasA dhIrA / dhannA te cciya paramattha-sAhagA sAhuNo niccaM // 28 // aNavaraya-maraNa-raNaraNaya-bhIsaNaM pecchiUNa saMsAraM / cattaM visaM va visamaM, visayasuhaM jehiM dUreNa // 9 // visayAuDasAsaMdANiya-cittA ya apattavisayasokkhA yi / hiMDaMti kaMDarIu vya, niyamao ghorasaMsAre // 30 // tahAhi "kaMDarikasya dRSTAntaH" puMDarIgiNIpurIe, payaMDabhuyadaMDakhaMDiyavipakkho / AsI puMDarIyaniyo, jiNiMdadhammakkapaDibaddho // 31 // so ya mahappA taDidaMDa-bhaMguraM jANiUNa rajjasiriM / kharapavaNA''hayadIvaya-sihaM va jIyaM pi parilolaM // 32 // kiMpAgaphalaM va virAma-dinnadukkhaM ca visayasokkhaM pi / lakkhittA savisesaM, sugurusamIvAu paDibuddho // 33 // pavyajaM kAumaNo, kaNiTThaniyabhAyara, daDhappaNayaM / kaMDarIyanAmadheyaM, vAhariuM bhaNiumA''Dhato he bhAya! rajjalacchiM, uva jasu saMpayaM tumaM ettha / bhayavAsAu viratto, ahaminheiM pavvaissAmi kaMDarIeNaM bhaNiyaM, duggaimUlaM ti jai tumaM rajjaM / mottUNaM pavyajaM, vaMchasi ghettuM mahAbhAga! / // 36 // tA kiM majjha vi rajjeNa, savvahA haM gurussa pAmUle / inheiM ciya nissaMgo, jiNiMdadikkhaM gahissAmi // 37 // aha naravaiNA subahu-ppayAraheUhiM pAriyo vi daDheM / accatataralayAe, sUrisamAva sa nikkhato gurukulayAsoyagao ya, viharamANo purA''garA''Isu / aNuciyaAhArayasA, saMjAyasarIragelanno // 39 // cirakAlAo puMDari-giNIe nayarIe Agao saMto / uyayario yejjosaha-vihIe puMDariyanaravaiNA // 40 // |jAo paguNasarIro, rasagiddhIe tahADayi annattha / vihariumaDaNucchahato, rannA ucchAhio evaM // 41 // dhanno tumaM mahAyasa!, nissaMgo jo na davyamADAIsa / thevaM pi ha paDibaMdha. karesi tavasasiyadeho vi. // 42 // tumameva amha kulanaha-yalammi saMpunnapunnimAcaMdo / saccariyapahApasareNa, jassa dhavalijjae bhuvaNaM // 43 // appaDibaddhavihAro, tumae cciya'NuSTio mahAbhAga! / jo majjhaDaNuvittIe yi, ThAsi no ettha ThANammi // 44 // iya ucchAhagavayaNehiM, rAiNA taha kahaM pi pannayio / jaha sIyavihArI va hu, kaMDario vihario bahiyA // 45 // saMjamapaDibhaggamaNo, bhUsayaNAsArabhoyaNA''IhiM / sIlamahAbharapaDivahaNa-bhaMguro cattamajjAo // 46 // visayA'bhisaMgagaruo, gurukulayAsAu so vinikkhamiuM / rajjoya jaNaTThA, samAgao puNa sanayarIe // 47 // tatto nivaujjANe, tarusAlolaiyadhammauvagaraNo / hariyA''uladharaNiyalammi, saMnisanno ya nillajjo. // 48 // taM ca tahaTThiyamA''yanniUNa, rAyA samAgao namiuM / saMjamathirakaraNaTThA, evaM bhaNiuM samArato . // 49 // tumamekko cciya dhanno, kyapunno laddhajIviyaphalo ya / pAlesi niraiyAraM, jo pabbajjaM jiNuddi8 // 50 // doggainibaMdhaNeNaM, rajjeNaM nibiDabaMdhaNeNa va / baddho haM puNa na labhAmi, dhammajaM kimavi kAuM // 51 // evaM yutto vi hu rukkha-caknukkhevo na jAva so kiMpi / jaMper3a tAva rannA, veraggaM uvvahaMteNaM // 2 // puNaravi bhaNio he mUDha!, puvyakAle vi vArio bADhaM / pavyajjApaDiyattiM, tuma kuNaMto mae taiyA // 53 // dito ya rajjaminheiM ca, tassa dANe vi kiM suhaM tujjha / ujjhiyaniyayapaiNNassa, tiNalavAo vi lhuyss||54|| evaM bhaNiUNa narA'hiyeNa, rajjaM paNAmiyaM tassa / kAUNa sayaM loyaM, gahio savyo vi tavyeso // 55 // to sayamavi paDivajjiya, pavyajaM aigao gurusamIve / tattha puNaM gahiyadikkho, chaTThakkhamaNassa pAraNae // 56 // aNaciyaAhArayasA. bADhaM saMjAyapoTTasalo ya / mariUNaM uyavanno. devo savyadrasindimmi // 5 // iyaro ya maMtisAmaMta-daMDanAhA''isayalalogeNa / hIlijjato pavyajjA-cAyakAri ti pAyo ti 18nA acvaMtavisayagiddhIe, paurarasapANabhoyaNA''satto / ruddajjhANovagao, visUiyAdosanihayA''U. // 59 // mariuNaM neraio, uppanno sattamAe puDhavIe / evama'pAviyavisayA, visar3aNo duggaimuvanti 60 1. mitam = alpam / 203 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savArazAlA zloka naM. 7261-7263 kaSAyasvarUpam - nidrAsvarUpam tA suMdara! darisiyadosa-dUsie nirasiUNa hayavisae / ArAhaNAkayamaNo, maNoDaNavajja ciya dharejjA // 1 // evaM visayaddAraM, nidaMsiyaM saMpayaM ca leseNaM / taiyaM kasAyadAraM, kamapattaM ciya parUvemi // 62 // "kaSAyasvarUpam" - jai vi kasAyA heTThA, uvaTThA bhUribhaNiiniyaheNa / dujjeya ti tahAyi hu, puNo vi bhaNNaMti leseNa // 3 // | ee duTThakasAyA, viDaMbaNAkAriNo jaha pisAyA / pacchA vihiyavisAyA, asuhavihANekkayavasAyA // 64 // jaNiyadura'jjhavasAyA, aNiTThadANeNa dAviyapasAyA / saMruddhasiddhisAyA, paraloge vihiyavirasAuDayA // 65 // ANeti paraM vasaNaM. gAleMti ya saMpayaM saviulaM pi / kajjaM ca hAraveMti, sevijjantA iha kasAyA // 66 // dhammassa suyassa jasassa, ahayA savvassa guNakalAvassa / avyo! kasAyakaraNA, puriseNa jalaMDajalI diNNo // 67 // savvajaNagarahiyattaM, kasAyakaraNeNa ettha logammi / paraloe saMsAro, jAyai jamaraNaduttAro aha punnapAvakhelaya-caugaisaMsAravAhiyAlIe / giriu vva bhamai jIvo, kasAyacoyANa hammaMto // 69 // savvA'vatthAsu pi hi a-NiTThiyA'NiTThakAriNo ceva / jIvANa hayakasAyA, puvyamuNIhi vi jao bhaNiyaM // 70 // yakasAyatarUNaM, pappaM ca phalaM ca do vi virasAI / puppheNa jhAi kavio, phaleNa pAvaM samAyarar3a // 71 // jaM kira maNuyANa suhaM, jaM ca suhaM savvasuravarANaM pi / tatoDaNaMtaguNaM taM, kasAyajaiNo jiNA beti // 72 // pIDAkara pi loe, khalAu akkosahaNaNamAiyaM / caMdaNarasaM va maNNai, sutavassijaNo ao ceva // 73 // akkosahaNaNamAraNa-dhammabhaMsANa bAlasulabhANaM / lAbhaM mannai dhIro, jahuttarANaM abhAvammi // 74 // ahaha! baliyA kasAyA, vijiyA vijiyA samucchalaMti puNo / tavijayakayamaNANa vi, muNINa samae vi jaM bhnniy||75|| uvasAmaM puvaNIyA, guNamahayA jiNacarittasarisaM pi / paDiyAyaMti kasAyA, kiM puNa sese sarAgatthe // 6 // jIyo kasAyakaluso, caugaisaMsArasAyare ghore / bhinnaM va jANavataM, pUrijjai pAyasalileNa // 77 // kiMca| koho mANo mAyA. lobho rAgo ya dosamoho ya / kaMdapyo dappo maccha-ro ya ee mahAriuNI 78 ee hi jIvasavyassa-hAriNo kAriNo aNatthANaM / samma viveyapaDiyUha-virayaNA kuNasu nippasare // 79 // dummahaNakasAyapayaMDa-sattuNA pIDiyaM jayaM savyaM / tA so dhanno jo taM, haMtUNa samaM samalliyai kAmattharaiparaddhA, mujjhanti jamettha dhIrapurisA vi / taM manne haM nUNaM viyaMbhiyaM hayakasAyANaM / // 81 // tA taha kahavihu kiccaM, jaha na kasAyA uiMti uDyA yA / aMto ceva suraMgAdhUlI-nicau vya nisamiti // 82 // jar3a jalai jalau loe, kusatthapavaNA''hao ksaayddggii| tamajuttaM jaM jiNavayaNa-salilasitto vi pjjli||83|| ukkaDakasAyaroga-ppakoyao jAyaniviDapIDassa / pasamAuroggaM jAyai, jiNavayaNarasAyaNAhiMto 84 aibhImakasAyavisappi-dappasappehiM parigayaMDagANaM / taNusattANaM tANaM, jiNavayaNamahaMtamaMtAo // 85 // kiMcajai tAva kasAya cciya, viNijjiyA dujjayA mahAriuNo / tA nijjiyaM tume khalu, savvaM jeyavyacakkaM pi // 86 // haMtuM kasAyateNe, mohamahAvagghapellaNaM kAuM / nANADaimaggalaggo, laMghasu bhImaM bhavAraNNaM 8Lo evaM kasAyadAraM, paruviyaM saMpayaM kamappataM / jahaThiyadosADaNugayaM, nidAdAraM nidaMsemi 88 "nidrAsvarUpam' - addissamANaruyo, niddArAhU jayammi koI imo / jo jIyasasiravINaM, karer3a gahaNaM nirA''loyaM // 89 // sA khayamuveu niddA, jIvanto cciya mao vya jIe naro / mato. vya mucchio iya, paNa?satto lahuM hor3a // 10 // jaha payaikusalasayaliM-diyagAmo vi hu naro visaM pAuM / lahu uvahayatassattI, jAyai taha niddavasago yi // 11 // kiMcaniuNanimIliyanayaNaM, puNaruttavimukkaghoraghuruDukkaM / vihaDiyauTThauDugghADa-daMtavigarAlamuhakuharaM // 92 // assaMThaviyaniyasaNaM, io tao khittaaMguvaMgaM ca / gayalAyannamasannaM, niyasu pasuttaM maraMtaM va // 93 // tahA 204 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7264-7330 agaDadattasyadRSTAntaH nidAyaseNa puriso asamaMjasasaMbhayaMtataNuceTTho / suhume ya bAyare vi hu, uvamaddai pANiNo'Nege // 94 // niddA ujjamavigyo, niddA visaghAriyattamiva paramaM / niddA asiTThaceTThA, niddA bhayasaMbhayo paramo // 95 // niddA nANA'bhAyo, niddA nissesaguNagaNaMDataraNaM / niddA viveyasasiNo, bahalamahAmehapaDalasamA // 96 // ihaloyapAraloiya-yavasAyANaM niraMbhaNI niddA / savvA'yAyANa paraM, nibaMdhaNaM nicchiyaM nidA // 97 // teNeya agaladatto, niddAcAgeNa jIviyaM patto / iyaranara puNa niddA-pamAyao pAviyA nihaNaM // 98 // tathAhi __ "agaDadattasyadRSTAntaH" ujjeNIe jiyasattu-rAiNo sammao amoharaho / nAmeNa Asi rahio, jasoyaI paNaiNI tassa // 99 // patto ya agaladatto, tammi ya bAle mao amoharaho / taM jIvaNaM ca dinnaM, rannA annassa rahiyassa // 7300 // aha taM jasomaI pecchi-UNa vilasaMtamattaNo ya suyaM / akalAkusalaM bADhaM, sogeNa abhikkhaNaM ruyai // 1 // puTThA putteNaM sA, ammo! taM kIsa ruyasi nicvaM / nibbaMdhe 'siTuM tIe, kAraNaM teNa to vuttaM // 2 // ammo! kima'tthi iha koyi, so mamaM jo kalAu sikkhavai / tIe yuttaM puttaya! natthi ihaM kiM tu piumitto||3|| kosaMbIe purIe, daDhappahAritti atthi to sigghaM / so tattha gao tassaMDa-tiyammi teNA'vi putto vya // 4 // IsatthA''ikalAsu, paramaM kosallayaM samuvaNIo / nIo ya rAyapAse, niyayijjAdasaNakaeNa daMsiyama'sesamIsattha-pamuhakosallamaDagaladatteNa / tuTTho savyo logo, nayari na ekko mahInAho dA taha yi ya teNaM yutto, bhaNa kiM te jIvaNaM davAyemi / dUroNAmiyasIseNaM, bhaNiyamaha agaladatteNa sAhukkAraM jar3a me, na desi tA kiM pareNa dANeNa / etthaMtarammi rAyA, vinnato nagariloeNaM / deva! samaggA nayarI, luTijjai takreNa keNA'vi / gUDhapayAreNaM tassa, yAraNaM kuNau tA deyo . // 9 // to yutto narayaiNA, nayarA''rakkho jahA tuma bhadda! / sattadivasANa abma-tarammi coraM lahesu ti // 10 // aha jA nayarADarakkho, surukkhacakkhU na kiMpi jaMper3a / tA avasaro ti kaliUNa, jaMpiyaM agaladatteNa // 11 // deva! pasIyaha viyaraha, AesamimaM mahaM jahA tamha / uyaNemi takkaraM satta-ratamajjhammi kato vi // 12 // dinno rannA''eso, tato so rAulAo nahirio / ciMtei vivihaNeyattha-dhAriNo liMgiyesA ya . // 13 // sunnasabhA''samadeula-pamokkhaThANesu takkarA pAyaM / nivasaMti cArapurisehiM, tANi tA pehayAmi ahaM // 14 // evaM viciMtiUNaM, sayyaTThANANi maggio samma / nIhario nayarIo, patto egammi ujjANe // 15 // aha sahayAratarutale, niyasiyamaliNaMDasuo samAuDasINo / coraggahaNovAyaM, ciMtaMto acchae jAya tA Agao kuo vi hu, tattha parivyAyago ruNujhuNaMto / bhaMjiya tarusAhaM vira-iyA''saNe sannisanno ya // 17 // daThUNa taM ca ubbaddha-piMDiyaM tAladIhayarajaMghaM / kUracchamesa coro ti, ciMtiyaM agaladatteNa // 18 // evaM viciMtayaMto, teNa parivyAyageNa so bhaNio / Ao si yaccha! katto, hiMDasi keNa va nimitteNaM // 19 // teNaM bhaNiyaM bhayavaM!, ujjeNIo pahINavibhayo haM / evaM bhamAmi nevatthi, koI me jIvaNovAo // 20 // muNiNA yuttaM puttaya!, jai evaM demi tA ahaM davyaM / saMlattamaDagaladatteNa, sAmi! daDhamaDaNugihIo haM // 21 // etthaM'tarammi atthayaNa-muvagayaM caMDabhANuNo bimbaM / tada'jjakaraNapaMcha vya, pasariyA savvao saMjhA // 22 // tIe ya aDgayAe, samucchalatesu timiraniyaresu / AyaDDhiUNa khaggaM, tidaMDamajjhAu nisiya'ggaM // 23 // Abaddhapariyaro so, samagaM ciya jhatti agaladatteNa / nagarIe gao khataM, ca, pADiyaM dhaNavaigihammi // 24 // AyaDDhiyAu tatto, peDAu bhUribhaMDabhariyAu / mottUNa agaladattaM, tahiM ca surabhavaNasuttanarA // 25 // uTThaviUNaM uyalobhiuM ca, pariyAyageNa ANIyA / ginhAyiyAo tAo, tatto tehiM saha purIo // 26 // | sigghaM ciya nikkhaMto, patto egammi jinnaujjANe / bhaNiyA ya teNa purisA, sappaNayaM agaladatto ya // 27 // | re puttA! suyaha khaNaM, iheya jA savvarI galai kiMpi / paDiyannaM savyehiM, suttA ya sunibharaM sabce // 28 // navaraM saMkiyacitto, niddAkavaDeNa ThAuM khaNamekkaM / tarugahaNammi nilukko, nIhariUNaM agaladatto // 29 // nidAyasagA ya pare, purisA gAuM tidaMDiNA nihayA / sattharae haNaNatthaM, nirikkhio agaladatto vi // 30 // 1. jahaTTiyaM pAThAM 0 1 2. iSvastrAdikalAsu / 205 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7331-7364 agaDadattasyadRSTAntaH - vikathAsvarUpam // 31 // // 32 // // 35 // // 37 // // 39 // // 40 // taM ca apecchaMto so, vaNagahaNe pehiuM samA''raddho / abhimuhamiMto ya hao, khaggeNaM agaladatteNaM aha gADhaghAyaviyaNA- ghummiradeheNa teNa saMlataM / vigayappAyaM he vaccha!, jIviyavyaM maha iyANi tA ginhasu mama khaggaM, vaccasu ya masANapacchimavibhAge / tahiyaM ca caMDiyA''yayaNa - bhittipAsammi ThAUNaM // 33 // saddaM karejja jeNaM, tabbhUmiharAu nIi mama bhaTTaNI / daMsejjasu tIe asiM, jeNaM sA bhavai tuha bhajjA // 34 // daMsai ya gehasAraM, evaM vRttammi agaladatteNa / taha ceya kayaM tA jAya, bhUmibhayaNammi vi paTTo diTThA ya tattha pAyAla - kannagA viya maNoharasarIrA / egA juvaI puTTho, tIe katto tumaM sitti AyaDDhiUNa khaggaM, nidaMsiyaM tIe agaladatteNa / muNiyaM ca NAe niyabhAu - maraNama'ha ruMbhiuM sogaM saMbhamabhariya'cchIe, suhaya! tuhaM sAgayaM ti bhaNirIe / uvaNIyamA''saNaM se, AsINo so ya sA''saMko // 38 // tIe ya puvyaviraiya - garuyasilAjaMtasaMgayA sejjA / divyovahANakaliyA, paguNA savvA''yareNa kayA bhaNio ya agaladatto, vIsamasu khagaM ihaM mahAbhAga ! | vIsaMto so ya tahiM, navaraM evaM viciMter3a nUNaM na suMdaramihADa - vatthANaM mA bhavejja kUDamimaM / tA niddaM akuNato, ThAmi imA vaccae jAva aha ThAUNa khaNaM sA, jaMtanivADaNakaraNa nIhariyA / iyaro vi paesantara - maDallINo ujjhiuM sejjaM tIe ya kIliyaM phe- DiUNa sA pADiyA silA sahasA / bhaggA ya tIe sejjA, savvatto nivaDamANIe // 43 // to paramaharisapasariya- viyasiyahiyayAe tIe saMlataM / hA! suTTu hao duTTho, maha bhAuviNAsakAri ti // 44 // to dhAviUNa dhariyA, kesakalAyammi agaladatteNa / hA! hA! dAsIdhIe !, ko maM haNai ti bhaNireNa pAesu nivaDiUNa ya, saMlattaM tIe rakkha rakkha tti / cattA tatto nIyA ya, rAiNo pAyamUlammi sayalo se vRttaMto, siTTho tuTTheNa to mahIyaiNA / dinnA mahaI bhuttI, logeNa ya pUio bADhaM savvattha jAyakittI, gao ya kAlakkameNa niyanagariM / dinnA piuNA bhuttI, rannA sakkAriUNaM se niddAcAgA'cAge, evaM saMpehiUNa guNadose / ihaparabhavasuhakAmI, ko bahumannejja nidda i kiMca // 41 // // 42 // // 45 // En 55 // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // naravaisevApamuhe vavasAe bahuvihe vi ihabhavie / sajjhAyajjhANA''I, parabhavie vi hu haNar3a niddA riuNo lahaMti chiDDuM DasaMti sappA pasuttama'ha kahavi / aggIe hoi gammo, suviro tti hasaMti mittA''I // 51 // | dosakarovarisaMThiya-jiyamuttA''I muhe havA paDar3a / aha khuddadevayA vA, chalai pasutaM mattaM ti // 52 // taM dakkhataM so buddhi - payariso taM ca kira suvinnANaM / purisassa antarijjai, ekkapae ceva niddAe // 53 // annaM ca niddAtamassa sariso, savvA''vArI paraM tamo Natthi / tA nijjijja sammaM, niddaM jhANassa vigghakariM // 54 // jao jAgariyA dhammINaM, AhammINaM tu suttayA seyA / vacchA'hiyabhagiNIe, akahiMsu jiNo jayaMtIe suyai suyaMtassa suyaM saMkiyakhaliyaM bhave pamattassa / jAgaramANassa suyaM, thirapariciyamappamattassa suyai ya ayagarabhUo, suyaM ca se nAsae amayabhUyaM / hohI! goNabbhUo, naTThammi sue amayabhUe tA bho devA'NupiyA !, jiNiuM niddApamAyaparacakkaM / appaDihayappaboho, viharasu thirapariciyasuya'ttho evaM cautthamuvaiTTha - mettha niddA'bhihANapaDidAraM / eto vigahAdAraM, paMcamagaM pi hu payaMcemi // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // "vikathAsvarUpam" // 62 // | vivihA virUvigA yA ahavA saMjamavibAhagatteNa / saMbhavai jA viruddhA, kahA vi vigaha tti sA bhaNiyA // 60 // visayaM paDucca sA puNa, cauppAyArA. parUviyA samae / itthikahA bhattakahA, desakahA taha ya rAyakahA // 61 // itthINaM itthIsu va, kaha tti itthIkahA muNeyavyA / taddAreNaM saMjama - virohigA jA u sA vikahA | jAr3akularUyanevattha- goyarA thIkahA bhaye cauhA / tatthavi khattiNibaMbhaNi- vesiNisuddINa majjhAo annayarajAiyAe, pasaMsaNA niMdaNA va kIrar3a jA / sA jAikahA bhannar3a, tIe sarUvaM imaM tu jahA jAikahA F // 64 // 206 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7365-7361 vikathAsvarUpam dhI! jIvieNa khattiNi-baMbhaNiyesINa bAlavihayANaM / jIvantamayAe sabva-o yi taha saMkaNijjANaM // 65 // suddIo cciya maNNe, dhaNNAu jayammi navaramekkAu / no jANa navanavaDannaDanna-purisakaraNe vi dosoutthi // 66 // kulakahA - uggA''i-kuluppannANa-mannataragANa jA puNa pasaMsA / niMdA yA kira kIrai, bhaNaMti taM kulakahaM ti jahA // 67 // colukkasuyANaM ciya, tahAvihaM sAhasaM na annANaM / nippemA yi ha pavisaMti, jAu jalaNaM paimmi mae // 68 // ruvakahA - jA puNa rUvapasaMsA, aMdhippabhiINa annataragAe / niMdA yA tabiuNo, taM rUyakahaM bhaNaMti jahA // 69 // lIlAlalaMtaloyamuhIsu, lAyannasalilajalahIsu / rairamaNo vi hu aMdhIsu, ceva savyaMgamaDallINo 70thI ahayAdhUlipaMguriyataNU, jaumayamaNiyA vi no gale bahuyA / jaTTIe kAraviyA, uTThabaissaM tahavi pahiyA // 71 // nevatthakahA - tAsiM ciya annayarIe, jAu nevatthasaMsaNA''iyA / sA puNa neyatthakaheha, desiyA taviUhiM jahA // 72 // attucchAuNaccheNaM, navattheNaM suchAiyaMDagIe / viyasaMtanayaNanIlu-ppalAe sohaggavAvIe // 73 // nArIe u divyAe, dhirautthu tAruNNayassa taruNehiM / lAyannajalaM nayaNaMDa-jalIhiM nA''pijjae jIe // 74 // iccAineyatthakahA / gayA itthikahA // bhattakahA yi cauddhA, AvAyakahA taheva nivyAye / AraMbhakahA taiyA, niTThANakahA cautthI u // 5 // AvAyakahA iha rasavatIe, evaiyagAu sAgA''I / ettiyamettA ya ghayAuDa-iNo rasA puNa pautti ti // 6 // iccA''i AvAyakahA / / | nilyAvakahA bhannar3a, ettiyamettA u yaMjaNapayArA / taha pakkannavisesA, eyaiyA tattha bhojje ti // 7 // iccA''i nivvAvakahA / / aha AraMbhakahA puNa, jalathalakhahayarajiyANa uvaogo / ettiyamettANa phuDaM, saMjAyai tattha bhojje ti // 8 // icvA''i AraMbhakahA / niTThANakahA esA, sayaM va paMca va sayA sahassaM yA / kiM bahuNA lakkhA''i yi, utajujjai tattha bhojje ti||79|| iccA''i niTThANakahA / bhaNiyA bhatakahA // desakahA vi cauddhA, chaMdakahA vihikahA viyappakahA / nevatthakahA ya tahA, tattha ya deso u magahAI // 80 // chaMdo gammADagamma, jaha kira lADANa mAulagadhUyA / gammA gollA''INaM, bhagiNi cciya sA agammeva // 81 // ahavA u uicvANaM, mAusavattI jahA bhave gammA / annesiM neya kahA, jaNaNi vya imA u chaMdakahA // 82 // icvA''i chaMdakahA / tappaDhamayAe jaM jattha, bhujjae sA bhave u desavihI / tIe kahA puNa jA sA, desavihikahA muNeyavyA // 83 // ahavA vivAhabhAyaNa-bhoyaNa maNivyae pasAhaNA''INaM / jA virayaNA vihIe, kaheha sA vihikahA hoI // 84 // icvA''i vihikahA / aha hoi vigappakahA, tattha vigappo hu sAsanipphattI / taha vappakUvasAraNi-nairellagasAliroppA''I // 5 // gharadevaulavibhAgo, tahA niveso ya gAmanagarA''I / emA''Io tassa u, kahA bhave iha viyappakahA // 86 // nevatthaM iha bhannai, itthIpurisANa saMtio veso / so ya duhA sAhAyiya-bhUsApacvaiyabheeNaM tassaMsA niMdA yA, nevatthakahA bhaye muNeyavyA / ii cauhA desakahA, rAyakahA bhannae ahuNA 88 |sA vi cauddhA bhaNiyA, nijANakahA taheva aiyANe / hoi balavAhaNakahA, taha koTThADagArakosakahA // 89 // gAmanagarA'jagarAo, niggamaNaM naravaissa nijANaM / eesuM ciya jaM pavi-saNaM tu taM beMti aijANaM // 10 // nijjANaM aiyANaM, paDucca jaM yaNNaNaM NareMdassa / sA kira nijjANakahA, aiyANakahA ya hoI tahA // 11 // 1. maNiccapasAhaNAiMNaM paatthaaN0| 207 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7362-7426 vikathAsvarUpam - guNakarastriyAdikathAsvarUpam // 92 // // 93 // // 94 // // 95 // // 96 // // 97 // uddAmasaddaduMduhi-jhaMkAramilaMtamaMtisAmaMto / kariturayacakkipAikka - cakka akkatamahivIDho karipaTThisaMniviTTho, sasisacchahachattacAmarA''Doyo / nayarAu nIr3a rAyA, rAyA va surANa riddhIe | viyaritu cittakIlaM, kIlAgirikANaNA''isu jahicchaM / turayakhurukkhayakhoNI - rayadhUsarasayalasennajaNo bhUbhaMgamokkalijjaMta-jaMtasAmaMtakappiyapaNAmo / aNavajjavajjirA''ujja - mesa rAyA puramaIr3a balavAhaNaM tu bhaNNai, gayahayayegasarakarahapabhiIyaM / tavvaNNassakhyA, buccar3a balavAhaka | hayagayarahajohasamUha - dummahummahiyabhUririuyaggaM / evaMvihaM na seNNaM, manne annassa narayaiNo koTThA'gArA dhannA''layA u koso ya hor3a bhaMDAro / tavvaNNaNaM tu jaM sA, kahA vi tannAmapuvvA u // 98 // | niyabhuyaparakkamakkanta-rAyakosehiM niccayaDDhato / niyavaMsajapurisaparaM - parA''gao jayar3a se koso icceyAo cauro, vigahAo imIsu kIramANIsu / je dosA te bhaNimo, tatthitthikahAe tA paDhamaM // 7400 // | daDhamaDappaNo parassa ya mohassuddIraNaM thiikahAo / uddIriyamoho puNa, durujjhiyalajjamajjAo kiM kiM na ciMtai maNe, asuhaM kiM kiM na jaMpar3a girAe / kAeNa kiM va na kuNar3a, kae ya taha pvynnuddddaaho||2|| itthIkahaM kahataM, souM daThThe ca jeNa cheyajaNo / uggArA''gArehiM, iyamitto esaii kalar3a |jao // 99 // // 1 // // 3 // tahA // 4 // // 5 // // 7 // vaMkabhaNiyAI katto, katto adbha'cchipecchiyabvAI / UsasiyaM pi muNijjai, viyaDDhajaNasaMkule gA evaM parehiM parikaliya- majjhasArassa tassa tucchassa / baMbhavyae vi kIrai, nUNama'saMbhAvaNA na kahaM saMbhAvaNAcuto puNa, ciMtana evaM pi Natthi sAhutaM / tA taM kayaM varaM jaM, appA'bhimayaM ti to mUDho // 6 // iya ciMtiuM pamAyai, na aTThadasaThANagAI peher3a / haMbho ! uttha dUsamAe, duppajjIvIpabhIINi iya itthikahAdosA, ahayA kamaso kahAcaukke vi / dose bhaNAmi ThANaMData-rutagAhAcaukkeNa AyaparamohudIraNa- uDDAho suttamA''iparihANI / baMbhavyae aguttI, pasaMgadosA ugamaNA''I AhAramaMDatareNa vi, gehIo jAyae saiMgAlaM / ajiiMdiyao pariyA - yAo ya aNuNNadosA ya rAgaddosuppattI, sapakkhaparapakkhao u ahigaraNaM / bahuguNa imo tti deso, souM gamaNaM ca annesiM |cAriyacorA'bhimare - hi ya mAriyasaMkakAukAmA vA / bhuttA'bhuttohANe, karejja vA AsasapaogaM // 8 // usu // 10 // // 11 // // 12 // tahA // 14 // // 15 // // 17 // jo jaM kira kahai kahaM, so tappariNAmapariNao saMto / taM kahai saukkarisaM, kAuM taralijjai ya pAyaM // 13 // taraliyacitto ya naro, saMtama'saMtaM pi patthuya'tthagayaM / guNadosaM Arovai, tA tassa asaccayAittaM | ruiya'tthapayarisA''ro-vaNaM ca rAgAu hoMti taha dosA / tappaDivakkhanirasaNaM, evaM puNa rAgidositaM tamhA asaccavAita 1 - rAgi 2 - dosita 3 - kAraNaM vikahA / savyA vi vajjaNijjA, avajjaheu ti sAhUNaM // 16 // vigahA paro pamAo, vigahA saddhammajhANavigghayarI / vigahA abohibIyaM, vigahA sajjhAya - palimaMtho vigahA aNatthajaNaNI, paramama'saMbhAvaNApayaM vigahA / vigahA asiTThayayI, lahuyattaNakAriyA vigahA vigahA ya samiimahaNI, vigahA saMjamaguNANa hANikarI / vigahA guttivivattI, kuvAsaNAkAraNaM vigahA tamhA vigahAu vivajjiUNa, he ajja! hojja taM niccaM / nivyANaM'gama'yaMjhaM, sajjhAyaM par3a payattaparo tapparisaMto saMto, saMtosaM ciya maNe parivahaMto / saMjamaguNA'viruddhA, tA ceya kahA kahejja jahA "guNakarastriyAdikathAsvarUpam" // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // telokkatilayakappaM, pasavitA puttarayaNamaM'tammi / antagaDakevalitaM, pattA mutiM ca marudevI | pAsaMDivayaNapavaNu-cchalaMtamicchattapaMsupaDaleNa / pihiyapahaM pi na vihiyaM, daMsaNarayaNaM ca sulasAe iyaM dhannA iya punnA, annA manne jayammi natthitthI / bhuvaNagurugginnaguNA, sue vi sA ceva jaM bhaNiyA // 24 // rAgaddosaviuttaM, saMtaM bAyAladosaparicattaM / saMjamaposapavittaM, niccamuvaTThabhiyacaritaM suttuttavihiniuttaM, sumuhAjIvittamettasaMpannaM / juttaM bhattaM bhotuM, uttamasAhuttaNanimittaM // 25 // // 26 // 1. viraittU B I 208 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7427-7460 dyUtasvarUpam - anyaprakArepramAdasya aSTasthAnAni ANaMdasaMdirAI, jiNiMdacaMdANa maMdirAI jahiM / annayayairegagayA, guNA ya terasa ime jattha raLI cikhallapANathaMDila-yasahIgorasajalA''ule vejje / osahanicayADahivai-pAsaMDA bhikkhasajjhAe 28 sAhammiyajaNapauro, aNuDDao Ario apacvanto / saMjamaguNekkaheU, sAhuvihArA'riho deso // 29 // caMDabhuyadaMDamaMDava-nivesiyAusesacakkayaTTisirI / namiranaranAhasiramaNi-maUhavicchuriyapayayIDho // 30 // bharaho rAyA rayaNaMDa-gulIyagalaNubbhavantasaMvego / aMteuramajjhagao vi, kevalaM jhatti saMpatto // 31 // evaMvihAu thIbhatta-desanaranAhagoyarAo vi / dhammaguNaheuyAo, kahAo tAo na vikahAo // 32 // iya jai vigahAgahagasiya-dhammasArassa parigalaMti guNA / saMjamaguNovauttassa, tA varaM ciTThiuM juttaM // 33 // esa vikahApamAo, bhaNio bhaNaNao ya puNa bhaNio / majjA''ilakkhaNo khalu, paMcapayAro pamAo vi||34|| annaM pi samayaviuNo, jayapamAyaM bhaNaMti kira chaTuM / so puNa logadgassA'vi, bAhago ceva niddiTTo // 35 // ihaloge tAva naro dujjayajUyappamAyasantujio / cauraMgabalasameyaM, sajjo rajjaM pi hArei / // 36 // hArer3a dhaNaM dhannaM, khettaM vatthu suvannayaM ruppaM / dupayaM cauppayaM pi hu, nissesaM kuviyajAyaM ca rUthI kiM bahuNA aMgagayaM pi, jAya kacchoTayaM pi hAritA / pahapaDiyapattappaDa-pacchAiyakar3iyalavibhAgo 28 hAriyasavyaso vi hu, dehA'vayavaM pi hatthapAyA''I / uDDiya jUyArANaM, jUyaM ciya ramai mUDhamaNo // 39 // "dyutasvarUpam" - DhiMDho raNA'vaNIe, agaNiyaatthavyao saha parehiM / jayabaddhamaNo vilasar3a, jUyAro rAyaputto vya // 40 // ahavAagaNiyachuhApiyAso, agaNiyasIuNhadasamasago ya / agaNiyaattasahadaho. agaNiyasayaNA''ipaDibaMdho agaNiyaparoyahAso, nippaDikammo nirA''yaraNadeho / jiyaniddo thiraegagga-dhAraNo patthuyatthammi // 42 // annato viNiyattiya, turaMgatarataralaiMdiyappasaro / o! najjar3a jUyAro, jhANoyagao maharisi vya // 43 // jaracIriyAniyasaNo, lIhAlayavaDiyakharaDiyasarIro / kaMDUyaNuTThiyaraho, samaMtao luliyakeso ya // 44 // kharapharusasarIracchavi-kaDitaghasaNutthahatthakiNajAlo / avaNiddayaratta'ccho, uvamijjar3a keNa jUyAro // 45 // so tAriso varAo, paidiNavaDhaMtajUyadaDharAo / paikhaNaavaropparavihiya-saMparAo agArAo 46o kiMpi hu apAyamANo, hArai bhajjaM pi taM ca moeuM / ciMtei coriyaM pi hu, tappariNayamANaso ya tao // 47 // tattheva saMpayaTTai, tahA payaTTo ya pAvai pAyo / so taiyapAvaThANaga-yanniyadose asese yi 48LA | ovAiyAI icchaDa, kaladevayajakkhasakkamAINaM / nivaDaMtasamatthADaNattha-satthanittharaNakajjakae // 49 // jahAahiyaM sahio khijjau, jUyayarA khyamuveMtu savye vi / pasamaMtu aNatthA puNa, hou ya attho mahaM viulo // 50 // evaM ca ciMtayaMto, apunnayaMcho vahaM ca baMdhaM ca / rohaM aMgaccheyaM, tehiMto lahai maraNaM pi evaM ca kulaM sIlaM, kittiM mittiM parakkama sakama / satthaM atthaM kAma, jUyappasatto paNAser3a godharA iya ihaloiyaguNava-jjio kahaM sugaiheuNo samma / sakko samajjiNeuM, guNe jaNe laddhadhikkAro // 53 // pAmAkaMDuyaNasuhelli-tullama'vi yAsaNAjaNiyama'NuyaM / kira kiMpi kAmakIlAe, kAmuo kalayai suhaM pi // 54 // nIrasacirakAliyahaDDa-khaMDakavalaNasameNa sANo vya / jUyaramaNeNa kira kiM, jUyAro puNa muNai sokkhaM // 5 // gehasirI dehasirI, siThThattasirI e suhasirI ahayA / ihaparaloyaguNasirI, sajjo jUyAo jAi khayaM // 56 // suvyaMti ya etthautthe, satthesu aNegahA kahANAI / hAriyarajjA''INaM, nalapaMDayapamuharAINaM // 57 // "pramAdasya aSTasthAnAni" - anne puNa annANaM', micchAnANaM ca saMsayaM rAgaM' / dosaM suIe bhaMsaM, aNA''yaraM taha ya dhammammi // 58 // maNayayaNakAyajogANa, duppaNihANANamaDaha paraM kAuM / patthuyapamAyameyaM, aTThapayAraM paruti . // 59 // tattha ya nANA'bhAvaM, annANaM nANarAsiNo beMti / taM puNa savvANaM pi ha, jIyANaM dAruNo satta // 60 // 1. DhiMDho = patitaH / 209 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7461-7467 anyaprakArepramAdasya aSTasthAnAni // 61 // kaTThANa paramakaTTaM, ahiTThio jeNa esa jaMtugaNo / appagayaM pi hiyAhiya - maTThe na muNai mAgaM pi navaraM nANA'bhAvo, thoyattavivakkhayA ihaM neyo / no puNa sa savyaha cciya, jahA imA aNudarI kRNNA // 62 // thevattaNe vi nANassa, mAsatusayA''iyANa jai vi sue / suvvaMti kevalAI, bahunANattaM khu tahavi varaM // 63 // |jao 564aa // 65 // // 66 // // 77 // // 80 // jaha jaha suyama'vagAhar3a, aisayarasapasaranibbharama'pubvaM / taha taha palhAr3a muNI, navanavasaMvegasaddhAo suguruparataMtayAe, siddhe vi hu mAsatusapamokkhANaM / nANite annANaM, bahunANA'bhAvao neyaM pAyaM pamAyadosA, jamhA jAya jiyANamannANaM / kAraNakajjuvayArA, tA annANaM ciya pamAo nANaM puNa theyaM pi hu, bhavaMtamiha kiMpi jAyae sammaM / annaM na tahA taM puNa, micchAnANaM muNeyavyaM // 67 // micchattabhaNaNao cciya, heTThA khalu taM nidaMsiyamiheva / aha saMsao tti so puNa, micchAnANassa cevaMDaso // 68 // | dolAyamANamANasa - karaNAo desasavvago esa / upajjaMto jIvA'' - iesa jiNadesiya'tthesu // 69 // sammattamahArayaNaM, nimmalama'vi jeNa kuNar3a aimaliNaM / jiNa'paccayAda' kicco, jIvA''isu saMsao tamhA // 70 // rAgaddosapamAyA vi, heTThao pejjadosabhaNaNeNa / bhaNiya cciya tA te vi hu, khamaga! tumaM paricayasu jeNa // 71 // jaM na lahar3a sammataM, lakSUNa ya jaM na ei saMvegaM / visayasuhesu ya rajjai, so doso rAgadosANaM // 72 // na vi taM kuNar3a amitto, suTTu vi suvirAhio samatyo vi / jaM do vi aNiggahiyA, karer3a rAgo ya doso y||73|| ihaloe AyAsaM, ayasaM ca kareMti guNaviNAsaM ca / pasavaMti ya paraloe, sArIramaNogae dukkhe // 74 // dhI! dhI! aho akajjaM, jaM jANaMto vi rAgadosehiM / phalama'ulaM kaDuyarasaM taM ceva nisevae jIvo // 75 // ko dukkhaM pAvejjA, kassa va sokkhehiM vimhao hojjA / ko va na labhejja mokkhaM, rAgaddosA jar3a na hotA // 76 // to bahuguNanAsANaM, sammattacaritaguNaviNAsANaM / na hu vasamA''gaMtavyaM, rAgaddosANa pAyANaM suibhaMso puNa neo, jiNidayayaNassa savaNaviddhaMso / saparobhayANa vigahA - kalahA''ivigghakaraNeNaM eso ya mahApAvo, payAsio paramasamayakeUhiM / niviDDakkaDanANA''varaNa-kammabaMdhekkaheu tti dhamme aNA''yaro puNa, pamAyabheo sudAruNo ceva / dhammA''yarAu jamhA, samatthakallANanipphattI ko nAma kira sakanno, kahiM pi ciMtAmaNiM pi pAvitA / kallANekkanihANe, hojjA'NA''yaraparo tattha // 81 // duppaNihANaMtigaM pi hu, nissesA'NaTThadaMDamUlapayaM / sammama'vagamma suppaNi-hANatige ceva jaiyavyaM evaM esa pamAo, majjA''ibahuppayAranimmAo / saddhammaguNA'vAo, bhaNio kayakugaiviNiyAo davyaM khettaM kAlaM, bhAvaM ca paDucca bhavakaDillammi / kaTThA'yatthA jAyar3a, jIvANaM ettha jA kA vi taM savvaM pi viyANasu, imassa accantakaDuviyAgassa / jammaM'taranivyattiya - pAyapamAyassa vipphuriyaM subahu pi suyama'hijjiya, sudIhama'vi pAliUNa pariyAyaM / pAyapamAyaparavasA, mUDhA hAraMti savyaM pi taM sAmaggiM saMjamaguNANa, taM tarisaM mahApayaviM / ohArer3a pamAI, dhiratthu hI! hI! pamAyassa devA vi diNabhAvaM, pacchAyAyaM paravyasattA''I / jama'NubhavaMti phalaM taM, jammaM'tarakayapamAyassa tiriyattama'NegavihaM, hINanarataM ca nAragataM ca / jaM jIvANaM taM pi hu, jamma'ntarakayapamAyaphalaM eso paramatthariU~, eso paramatthadAruNo narao / eso paramatthavAhI, eso paramatthadAriddaM eso paramatthakhao, eso paramatthadukkhasamayAo / eso paramatthariNaM, jIvANamimo pamAo jo suyakevalI vi AhArago vi, uvasamiyasavyamoho vi / jar3a paDar3a pamAyavasA, kahA vi tA kA paresiM tu // 92 // dhammo atyo kAmo, mokkho ya pamAyao parigalaMti / viralataraM'gulikarayala - nilINasalilaM va purisassa // 93 // | imiNA viDaMbio ekka- siM pi jo hojja iha bhave jIvo / bhavakoDisayasahasse, aDejja sa viDaMbaNAnaDio || 94 // eyammi aNiggahie, samaggakallANaniggaho vihio / aha niggaho pamAyassa, sayalakallANapabhayo tA // 95 // iya bho devANuppiya!, piyA va iha niggaho pamAyassa / vihio hiyAvaho hohI, tuha tA tittheva kuNa jattaM // 96 // evama'NusaTThidAre, savittharaDatthaM sabheyapaDibheyaM / bhaNiyaM pamAyaniggaha- nAmaM turiyaM paDiddAraM // 97 // // 82 // 55 // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // // 88 // // 89 // // 90 // // 91 // 1. tatte va pAThAM0 / // 78 // // 79 // 210 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvapratibandhatyAganAmakapaJcamamUdvAram saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7468-7532 eto pamAyaniggaha- nimittabhUyaM bhaNAmi saMkhevA / savyapaDibaMdhavajjaNa - nAmaM paMcamapaDiddAraM "sarvapratibandhatyAgadvAram " abhisaMgalakkhaNaM khalu, paDibaMdhaM beMti buddhayayaNaviU / davvaM khettaM kAlaM bhAyaM ca paDucca so cauhA // 99 // tattha sacittama'cittaM, mIsaM ca tibheyamiha bhaye davyaM / dupayaM cauppayaM apaya-miya puNo taM tihekkekkaM // 7500 // evaM ca visayabheyA, tabbheyannUhi samayakeUhiM / saMkheveNa'kkhAo, navabheo davyaparibaMdho // 1 // | paDhamo purisitthisugA''iesu, bIo ya hayagayA''Isu / taio pupphaphalA''isu, iya tA saccittadavyagao // 2 // | sagaDarahA''isu turio u, paTTakhaTTA''iesa paMcamao / kaNagA''iesu chaTTo, imo u accittadavyagao // 3 // sattaTThamA u kamaso, sA''haraNA''caraNanaragayA''Isu / navamo ya kusumamAlA'' - ieMsu iya mIsadavvagao // 4 // aha gAmanagaragehASS - vaNA''ivisaesa khettapaDibaMdho / kAle vasaMtasarayA'' - iesa rAo diyAo vA // 5 // bhAye puNa paDibaMdho, suMdarasaddA''r3agoyarA giddhI | ahavA u kohamANA'' - iyANa niccaM acAo jo eso ya kIramANo, savyo vi duraMtadIhaduhadAI / diTTho visiTThadiTThIhiM, desie sAsaNe jar3aNe kiMca F // 7 // // 98 // // 8 // usu jattiyametto eso, paDibaMdho tattio duho hor3a / jAyar3a jIvANa jao, tA varameso pariccatto eyammi aparicatte, na hor3a cattA aNatthariMcholI / aha so paricato tA, sA vi hu dUraM pariccattA paDibaMdho vi hu kIrar3a, jar3a tA tavvisayavatthujAyammi / sArataM kiMpi bhaye, aha no tA kiM ca eeNa // 10 // payaikhaNabhaMguresu vi, payaiasAresu payaitucchesu / kA bhallimA bhaNijjai, saMsArasamutthavatthUsu tahAhi // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // kAo karikannacalo, rUvaM puNa khaNaliNassarasaruvaM / tAruNNaM pi parimiyaM, lAyannaM dinnaveyannaM sohaggaM pi hu vihaDar3a, vigalattamurveti iMdiyAI pi / sarisavamettaM pi suhaM suragiriguruduhabhara'kkataM cavalattamuvei balaM, jIyaM pi ya jalataraMgataralamiNaM / sumiNasamANaM pemmaM, chAyasaricchAo lacchIo bhogA suracAvacavalA, saMjogA sihisihoyamA savye / taM na'tthi sesavatyuM pi kiM pi jaM sAsayasahAvaM // 15 // evaM ca samatthesu vi, bhayutthayatthUsu sokkhakajjeNa / kIraMto paDibaMdho, suMdara ! dukkheNa pariNamihI // 16 // jAo na samaM baMdhUhiM, kira tumaM na ya mao vi saha tehiM / tADalaM tehiM pi samaM, suMdara ! paDibaMdhakaraNeNaM // 17 // jaM bhavajalahimmi jiyA, kammamahAlahariyegayumaMtA / saMghaDaNavihaDaNAo, lahanti tA kassa ko baMdhU // 18 // puNaruttajammamaraNe, ciraM bhamaMto bhavammi na hu koI / atthi sa jIyo jAo, jo na miho'NegahA baMdhU // 19 // jaM ceccA gaMtavyaM, tama uppaNijjaM kahaM bhaye nAma / iya ciMtiuM caejjA, buho sarIre vi paDibaMdhaM // 20 // | ciramuvayariyaM viviho - vayArakaraNehiM jar3a sarIraM pi / darisar3a viyAramaMDate, tA sesa'tthesu kA AsA paDibaMdho buddhiharo, paDibaMdho baMdhaNaM dhaNiyamuggaM / paDibaMdho bhavasaMgho, paDibaMdhaM dhIra! tA cayasu jar3a puNa tumaM mahAyasa!, sakko na hu savyahA imaM caiuM / paDibaMdhaM tA supasattha- vatthuvisayaM karesu jao ||23|| titthayare paDibaMdho, paDibaMdho suvihie jar3ajaNe ya / eso pasatthago cciya, sarAgasaMjamajaINa'jja ahavA sivasuhasAhaga - guNasAhaNaheugammi davye vi / taha sivasAhagaguNasA - haNA'NukUlammi khette vi // 25 // taha sivasAhagaguNasA - haNA'vasaralakkhaNammi kAle vi / sivasAhagaguNarUye, bhAvammi vi kuNasu paDibaMdhaM // 26 // eyaM pi pasatthapayattha-visayapaDibaMdhakaraNama'cvaMtaM / kevalanANadivAyara - payAsavikkhaMbhagaM bhaNiyaM // 27 // etto cciya jayaguruvIra - nAhavisae vi baddhapaDibaMdho / sucariyacaraNo vi ciraM, na goyamo kevalaM patto // 28 // haMbho devANuppiya!, iha jar3a suhavatthugoyaro vi imo / evaMvihapariNAmo, paDibaMdho tA alaM teNa // 29 // kiM ca suhatthI jIvo, suhaM ca saMjogao ihaM pAyaM / tA saMjogaM icchar3a, so davvA''IhiM suhahe // 30 // davyANa ya niccayao, khettANi vi niccameva na raikae / kAlo vi parAyattai, egasahAvo na bhAvo vi // 31 // saMjogo vi imehiM, jo hotthA atthi hohir3a kovi / kassa vi so savyo vi hu, niyameNa viyogapajjaMto // 32 // // 21 // // 22 // // 24 // 1. appaNijjaM = AtmIyam / 211 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7533-7566 SaSTamam samyaktvadvArasvarUpam evaM ca viyogaMDate, niyamA davyAiehiM saMjoge / davyA''isu paDibaMdho, kIranto kaM guNaM lahai // 33 // annaM ca jIvadavyA''iyANa-maDavaroppareNa annattaM / annA''yattaM asuhaM ca, suhaM ciya paravasatteNa // 34 // jai paDhamaM pi na kAhisi, annA''yattammicitta! paDibaMdhaM / tA takhyiyogajaNiyaM, dukkhaM pi hu neva paavihisi||35|| jaha jaha kira paDibaMdhaM, saMsArapayatthavitthare kuNai / taha taha baMdhar3a kamma, iha mUDho gADhagADhayaraM // 36 // evaM pi no vibhAvai, paDibaMdho jattha kIrai payatthe / sa khalu viNAsI tuccho, vicittabhavaheuo ya tao // 3 // bIhasu bhImabhavAo, ubviyasu ya puvyavihiyapAvAo / kuNasu paDibaMdhacAyaM, jar3a icchasi appaNo patthaM // 38 // jaha jaha saMgaccAo, taha taha kammANa avacao hoi / jaha jaha so puNa taha taha AsannaM hoi paramapayaM // 39 // | ArAhaNAkyamaNo, muNivara! savyaM pi pAvapaDibaMdhaM / tA dUramujjhiUNaM, AyAuDarAmo bhavasu nicvaM // 40 // paMcamameyaM bhaNiyaM, paDibaMdhaccAyanAmapaDidAraM / sammattavisayameto, chaTuM paDidAramaDakromi // 41 // "samyaktvadvAram" - jamaNaMtammi vi na kayADa. pattapavyaM arDayakAlammi / laMdhijjai gopayamiya, jassAmattheNa bhavajalahI // 42 // alliyai pANikamale, jassa pabhAveNa mokkhasokkhasirI / jaM ca pavesaduvAraM, mahallakallANakosass // 43 // micchattapabalahuyavaha-tAviyajIvANa jaM ca amayaM va / paDiyArapayaM pattaM, sammattaM khayaga! taM tumae // 44 // ettha ya saMpattammi, mA bhAhisi bhImabhavabhayAhiMto / eyAuNugaehiM jao, bhavassa salilaMjalI dinno // 45 // kiMca-. narayammi varaM ar3adIharaM pi, kAlaM Thio samaM imiNA / mA puNa eyaviuttassa, devaloge vi uvavAo // 46 // jamhA narayAu ihA''gayANa, suddhassa tassa aNubhAvA / suvyaMti kesu vi sue, titthayarattA''iladdhIo // 47 // sammattaguNavihINassa, devalogAo puNa cuyasseha / puDhavAIsu vi gamaNaM, suvyar3a dIhaTThiI ya tahiM // 48 // siyaM jar3a bhavejja kahavi imaM / tA esa aNA''I vi ha, bhayoyahI gopayaM maNNe // 49 // dhaNavama'dhaNo vi puriso, sammattamahAdhaNaM hi jassa'tthi / ihabhavasuhI jar3a dhaNI, suhI sudiTThI paibhavapi // 50 // sammattarayaNamaiyAra-pasuparivajjiyaM maNobhavaNe / jassa viyaMbhai micchatta-timiravihuro kahaM sa bhave // 51 // savyA'isayanimittaM, maNammi sammattalakSaNo maMto / jassa'tthi na taM purisaM, mohapisAo chaleumaDalaM // 52 // jassa maNogayaNayale, sammattadivAyaro paripphurai / na kumayajoisacakkaM, tammi payAsaM pi pAuNai // 53 // pAsaMDidiTThivisa-visayago vi, sammattadivyamaNidhArI / jo na hu kuvAsaNAvisa-saMkantI tassa saMbhavar3a // 54 // to mA kAsi pamAyaM, sammatte savvadukkhakhayajaNage / jeNeyapaiTThANAI, nANatavayIriyacaraNAI // 55 // nagarassa jaha duvAraM, muhassa cakr2yA tarussa jaha mUlaM / taha jANasu sammattaM, vIriyatavanANacaraNANaM // 56 // bhAyA'NurAyapemAuNurAya-suguNA'NurAyaratto ya / dhammA'NurAyaratto ya, hosu jiNasAsaNe niccaM // 57 // anno ko yi pabhAyo, imassa nissesaguNapahANassa / sammattamahArayaNassa, pAviyasseha jaM bhaNiyaM 18 jassa divasaM pi ekkaM, samattaM niccalaM jahA meru / saMkAidosarahiyaM, na paDai so narayatiriesu // 59 // daMsaNabhaTTho bhaTTho, na hu bhaTTho hoi caraNapabmaTTho / dasaNamamuyaMtassa hu, pariyaDaNaM na tthi saMsAre suddhe sammatte avirao vi, ajjiNai titthayaranAmaM / jaM AgamesibhaddA, harikulapahu-seNiyA jAyA // 61 // kallANaparaMparayaM, labhaMti jIvA visuddhasammattA / sammattamahArayaNaM, naDagghai sasurA'suro logo // 62 // so cciya jayammi jAo, pattaM sammattarayaNamiha jeNa / arahaTTajaMtasarise, saMsAre ko kira na jAo nijjiyaciMtAmaNikappa-pAyayaM tA lahita sammattaM / tamae etthaM saMdara!, khaNaM pi jatto na / sammattajANavataM, appattA duttare bhavasamudde / ettha nimajjissaMti, tahA nimaggA nimajaMti // 65 // sammattajANavattaM, pAyittA duttaraMpi bhavajalahiM / tinnA taraMti bhaviyA, acireNa tahA tarissaMti // 66 // ArAhaNAkyamaNo, maNorahANaM pi dullahaM tamhA / pAvittA sammataM, dhIra! tuma mA pamAejja // 6 // iharA u pamAyaparassa, patthuyA''rAhaNA imA tujjha / nAya vya bhaTThipattA, taDatti vihaDissai nUNaM // 68 // sammattaNAmadheyaM, chaTuM paDidAramevamakkhAyaM / arihAichakkabhattI-visayaM aha sattamaM bhaNimo // 69 // 212 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7570-7605 arihaMtAdibhaktidvAram - kanakarathanRpadRSTAntaH "arihaMtAdibhaktidvAram" - arihaMta siddha' ceiya-Ayari ujjhAya sAhuNo ti imaM / chakkaM sivapurapayavI-satthAhasamaM muNeUNa // 70 // he khavaga! harisapayarisa-yasaviyasiyahiyayasararuhassaMto / bhatIe dharasuM samma, nivigdhaM patthuyaDatthakae // 1 // egA vi kira samatthA, jiNabhattI duggaI NiyAreuM / dulahAI lahAyeuM, AsiddhiparaMparasuhAI // 72 // kiM puNa paramesarasiddha-ceiyA''yariyavAyagA''Isu / bhattI na hojja saMsAra-kaMdanikkaMdaNasamatthA // 73 // vijjA vi tANa bhattIe, siddhimuvayAi hoi phaladA ya / kiM puNa nivvuvijjA, sijjhihii abhattimaMtassa // 74 // tesiM ArAhaNanAya-gANa na karejja jo naro bhatiM / vihalei saMjamaM so, UsaramahiyayiyasAliM va // 5 // bIeNa viNA sassaM, icchai so yAsamaDabbhaeNa viNA / ArAhaNamIhai jo, ArAhagabhattiviraheNa // 6 // vihivaviyassa vi sassassa, jaha ya nipphAvagaM bhavai vAsaM / taha ArAhagabhattI, tavadaMsaNanANacaraNANaM // 77 // | ekkekkagoyarA vi ha, arihAisu sahaparaMparaM jaNar3a / bhattI u kIramANA, kaNagarahaniyo: tahAhi "kanakarathanUpadRSTAntaH" / suMdarapaikyarakkhA, sudIhara'cchA suvacchakaliyA ya / jA mahila vya virAyai, tIse mihilAe nayarIe // 79 // AsI kaNagarahaniyo, jassa ravissa va payAvapasareNa / hayama'rikulama'sirIyaM, saMkuiyaM kumuyasaMDaM va // 0 // paNaijaNajaNiyatosaM, avaropparadUravajjiyapaosaM / tassa ya nIipahANaM, rajjasuhaM bhuMjamANassa // 81 // egammi avasare rayaNa-ruirasiMhAsaNe nisannassa / dUroNAmiyasirasA, viNNattaM saMdhipAleNa // 82 // deva! mahaDacchariyamima, jaM jippar3a diNayaro vi timireNa / kesarikisorakesara-saDA vi toDijjai migeNa // 83 // cirakAlapesiyaM tumha, saMtiyaM tittiyaM pi cauraMDagaM / sennaM bhajjai uttara-disinAhamahiMdasIheNa // 84 // kira tappauttiviNiutta-gUDhapurisehiM sigghamA''gaMtuM / inheiM ciya maha kahio, jahaTThio samarayuttaMto . // 5 // tattha ya jo tumha pasAya-ThANamA''si kaliMganaranAho / so paDiyaktreNa sama, paDiyanno bheyamavilajjo // 86 // kurudesA'hivaI vi hu, tuha seNA'hivapaosadoseNa / tavyelamaDavakkaMto, raNaMDagaNAo adakkhinno // 7 // anne ya kAlakuMjara-siriseharasaMkarA''isAmaMtA / osariyA samarAo, ThUNa visaMhayaM sennaM . // 88 // evaM ca mattakarikara-cUrijaMtappahANarahaniyahaM / rahaniyahacUraNataTTha-turayahammatanaraniyaraM // 89 // naraniyarapaDaNaduggama-maggA''ulasaMcaraMtavarasuhaDaM / varasuhaDaparopparabhiDaNa-yAulijjaMtasennajaNaM sennajaNamakkapokkAra-yolanAsaMtakAyaranarohaM / hayajohaM jamagehaM. taha sennaM pAviyaM riuNA // 91 // evaM soccA bhAlayala-ghaDiyavigarAlabhiuDiNA rannA / tADAviyA garurayA, payANayA''veiyA bherI // 92 // aha mehasaMghanigghosa-nibhareNaM raveNa lahu tIe / muNiyapayANapaoyaNa-muyaTThiyaM cAuraMgabalaM // 93 // tAhe teNA'Nugao, kaNagarahamahIyaI daDhaM kuyio / avilaMbiyappayANehiM, sattuNo bhUmima'Nupatto . // 94 // aha taM AgayamuvalakkhiUNa, uvyUDhagADharahaseNa / paDiriuNA pAraddho, sumahaMto samarasaMraMbho // 95 // aha mukkacakkanArAyavagga, utthariya suhaDa teiNa udagga / kaMkaNamaNikaMtikayA'varoha, naM kupiyakayaMtaha ditttthichoh||96|| maNapavaNavegaturayANa thaTTa, riusenniNa saha jujjhiNa payaTTa / hayadaMDa sahahiM puMDarIyajAla, bhuMjevi catta naM jamiNa thaal||9|| | paDivakkhakhagganilluNiyakaMTha, raNakammaNatosiyatiyasayaMTha / NiyasAmikajjaparicattadeha, kyakicca nAi nacciya sujoh||98|| ruhiraddamaDamaMDiyadharitti, rattuppalehiM naM raiya bhitti / dohaMDiyakuMjara bhUmivaDiya, naM rehahi aMjaNakUDa khuDiya // 99 // iya evaMvihasaMgari bahujaNakhayakari, yasa'tai mihilAhiyeNa / niyakuMjaru coyAviu raNapahe ThAviu, riusavaDammuhu duddhariNa // 7600 // etthaMtarammi maMtIhiM, jaMpiyaM deva! viramaha raNAo / mA pUraha sattUNaM, maNorahe niyaha niyasatiM // 1 // eso hi uttaradisA-narADahiyo samarakammaparihattho / tiyasakayapADihero. payaMDapakkho mahAsatto eyaM gUDhacarehiM, NiveiyaM amha saMpayaM ceva / tA na khamaM khaNametaM pi, acchiuM ettha thANammi // 3 // ajahAbalamA''raMbho ya, deva! mUlaM vayaMti maccussa / tA savyapayArehiM yi, appa cciya rakkhiyavyo ti // 4 // avidaliyabalo iNhiM pi, jar3a tumaM deva! viramasi raNAo / tA akaliyamajho niya-puriM pi pAvesi nibiggh||5|| 213 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7606-7642 kanakarathanRpadRSTAntaH - aSTamam paJcanamaskAradvAram | iharA vihivasavihaDiya-vijayassa parehiM bhaggapasarassa / asahAyassa ya etto, palAyaNaM pi hu na tuha sulahaM // 6 // iya maMtivayaNagADho-yarohao nibhao yi kaNagaraho / osario samarAo, phuDama'vasarayeiNo garuyA paDibhaggaM paDivakkhaM, palAyamANaM maheMdasIho vi / avaloiUNa calio, karuNAe akayatappaharo aha jAyamANabhaMgo, hiyayaDabbhaMtaraphuraMtadaDhasogo / appANaM nihayaM piya, mannaMto kaNagaraharAyA // 9 // pecchai viNiyattaMto, tiyasAhivaniyahavihiyapayaseyaM / sirimuNisuvyayasAmi, samosaDhaM suMsumArapure // 10 // |tAhe durujjhiyarAya-ciMghauvasaMtadhariyanevattho / tikkhutto dAUNaM, payAhiNaM gADhabhattIe // 11 // jayanAhaM vaMditA, gaNadharamaNikevalIhiM pariyariyaM / * suddhamahIe nisaNNo, naranAho dhammasavaNatthaM / // 12 // khaNametaM ca nisAmiya, sAmigiraM samaravaiyaraM sariuM / pariciMtiuM payatto, dhirautthu maha jIviyavvassa // 13 // jassa taha sattupaDihaya-parakkamassa paNaTThasArassa / avahariyapubbasukyA, vitthariyA dhaNiyamapasiddhI // 14 // evamaNuciMtayaMto, vicchAyamuho mahIvaI sAmi / namiUNa nikkhamaMto, osaraNAo sakaruNeNa // 15 // vijjuppabhanAmeNA-sureMdasAmANieNa deveNa / bhaNio bhadda! kimeyaM, paharisaThANe yi tumamettha // 16 // hiyayaDabbhaMtaranikkhitta-tikkhasallo va vahasi saMtAyaM / kamaliyanaliNatulle, gayasohe dharasi nayaNulle // 17 // sAyakyappaNAmeNa, tayaNu mihilA'hiveNa paDibhaNiyaM / sayameva muNaha tubbhe, jahaTThiyaM kimiha sAhemi // 18 // cirakAlayoliyANi vi, acvaMtaM dUrakAlabhAvINi / je kira muNaMti kajjANi, tesiM naNu kettiyaM eyaM // 19 // evaM rannA bhaNie, ohinnANeNa nAyaparamattho / vijjuppabho suravaro, payaMpiuM evamADa'Dhato // 20 // riuparibhavalakkhaNatikkha-dukkhamuvvahasi tumamaDaho! hiyae / dakvavimokkhaNamUlA ya, gijjae jiNavare bhattI // 21 // tA navara! jayagurupAya-paumavaMdaNavihIe tujjha ahaM / tuTTho aha sattujayaM, mamA'NubhAveNa kuNasu lahuM // 22 // iya tiyasavayaNamA''yanniUNa, rAyA viyAsimuhakamalo / sennA'Nugao sahasA, paDipaDivakhaM paDiniyatto // 23 // aha bhUrisamarasaMpanna-vijayagavyo puNo vi taM iMtaM / soccA maheMdasIho, sajjIhouM Thio'bhimuho // 24 // jujhaM ca samAvaDiyaM, navaraM vijjuppabhappabhAveNa / mihilA'hiveNa vijio, mahiMdasIho paDhamameya // 25 // avahariya puvvapaggahiya-hatthituragA''iviviharajaMDage / sevaM ca gAhiUNaM, mukko tattheva rajjammi // 26 // aha nijjiyajeyavyo, kaNagaraho Agao niyayanayariM / sarayanisAyarakagora-laddhakittI jae jAo raLI avarammi ya patthAce, visuddhalesAe yaTTamANo so / pariciMtiuM pavatto, aho jiNiMdassa mAhappaM // 28 // jama'haM taiyA vaMdaNa-meteNa vi vaMchiyahatthamaDaccatthaM / patto maNorahANa vi, agoyaraM nRNa lIlAe // 29 // evaM ca so cciya paraM, paramappA kappapAyayappaDimo / ihaparabhavabhAvirabhadda-kaNasIlo jaekkapahu // 30 // aNusaraNijjo bhavai tti, ciMtiuM suvyayassa pAmUle / paDivanno pavvajjaM, rAyA kAuM ca taM vihiNA // 31 // guNagaNaharagaNaharanAma-goyakammaM ca baMdhiUNaMDate / mariuM devo jAo, mahiDDhio bhAsurasarIro // 32 // tatto cuo ya sukule, mANussaM pAviUNa bhoge ya / titthayarapAyamUle nikkhamiuM gaNaharo houM // 33 // nimmUlummUliyabhaya-mahaddumo pattakevalA''bhogo / jarajammamaraNarahiyaM, nivyANaM pAvihI parama // 34 // evaMvihotarottara-kallANanibaMdhaNaM muNeUNaM / arihA''IsuM bhattiM, khavaga! tumaM sammamA''yarasu rUpo arihA''ichakkabhatti ti, sattamaM dAramiya mae yuttaM / aTThamamio bhaNissaM, paMcanamokkArapaDidAraM // 36 // ___"paMcaNamokkAradvAram' - . haMbho khavagamahAmuNi! pAraddhavisuddhadhammaaNubaMdhaM / baMdhayabhUyANa jiNANa-mihi taha savvasiddhANaM zarU AyArapAlayANaM, AyariyANaM ca suttadAINaM / ujjhAyANaM sivasA-hagANa taha savyasAhUNaM 28nA nicvaM bhava ujjutto, samAhiya'ppA pahINakuviyappo / siddhisuhasAhaNammi, nUNa namokkArakaNammi // 39 // jeNesa namokkAro, saraNaM saMsArasamarapaDiyANa / kAraNamasaMkhadukkha-kkhayassa heU siyapayassa // 40 // kallANakappataruNo, abajhabIyaM payaMDamAyaMDo / bhavahimagirisiharANaM, 'pakkhipahU pAvabhuyagANaM // 41 // AmUlukkhaNaNammi, varAhadADhA dariddakaMdassa / rAhaNadharaNI paDhamu-bhayaMtasammattarayaNassa 42 1. pakSiprabhuH = garuDaH / 214 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7643-7676 aSTamam paJcanamaskAradvAram | kusumoggamo ya soggai-AuyabaMdhadumassa nivigdhaM / uvalaMbhaciMghamajamalaM, visuddhasaddhammasiddhIe // 43 // annaM caeyassa jahAvihivihiya-savvaArAhaNApayArassa / kAmiyaphalasaMpAyaNa-pahANamaMtasya ya pabhAyA // 44 // sattU vi hoi mitto, tAlauDavisaM pi jAyae amayaM / bhImAuDavI vi viyarai, cittaraiM yAsabhavaNaM va // 45 // corA vi rakkhagattaM, uti sAuNuggahA bhavaMti gahA / avasauNA vi hu suhasauNa-sAhaNijjaM jaNaMti phalaM // 46 // jaNaNIo iya na kuNaMti, DAiNIo vi thovama'vi pIDaM / pabhavaMti na ruddA maMta-taMtajaMtappayArA vi // 47 // paMkyapuMjo vya sihI, sIho gomAuo v vaNahatthI / migasAyo vya vihAvai, paMcanamokkArasAmatthA // 48 // etto ccia sumarijjar3a, nisiyaNauTThANakhalaNapaDaNesu / surakhneyarapabhiIhiM vi, eso paramAe bhattIe // 49 // dhaNNANa maNIbhavaNe, saddhAbahumANavaDhinahillo / micchattatimiraharaNo, viyarai navakAravaradIyo // 50 // jANa maNavaNaNiguMje, ramai NamokkArakesarikisoro / tANaM aNiTThadoghaTTa-ghaTTaghaDaNA na niyaDe vi // 51 // tA niviDanigaDaghaDaNA-guttI tA vajjapaMjaraniroho / no jAyaujjayi javio, esa namokkAravaramaMto // 52 // dappidaTThaniTThara-suruTThadiTThI vi hor3a tAva paro / navakAramaMtaciMtaNa-puvyaM na paloio jAya / // 53 // maraNaraNaMDagaNagaNasaM-game game gAmanagaramA''INaM / eyaM sumatANaM, tANaM saMmANaNaM ca bhave // 54 // tahAjalamANamaNipahuphunna-pphAraphaNivaiphaNAgaNAhiMto / pasaraMtakiraNabharabhagga-bhImatimirammi pAyAle // 55 // cintADaNaMtaraghaDamANa-mANasAuDaNaMdiiMdiya'tthA jaM / vilasaMti dANavA kira, taM pi namokkAraphuriyalavo // 56 // jaM pi ya visiTThapayavI-vijjAvinnANaviNayanayaniuNaM / akkhaliyapasarapasaraMta-kaMtajasabhariyabhuvaNayalaM // 5 // acvaMta'Nuratakalatta-puttapAmokkhasayalasuhisayaNaM / ANApaDicchaNucchAhi-dacchagihammakArijaNaM // 8 // acchinnalacchivicchaDDa-sAmibhoittaviyaraNapahANaM / rAyADamaccA''ivisiTTha-loyapayaIbahumayaM ca // 59 // jahaciMtiyakalasaMpatti-suMdaraM diNNadukkahacamakkaM / pAvijjar3a maNuyattaM, taM pi namokkAraphalaleso // 60 jaM pi ya savaMgapahANa-laDahacausaTThisahasavilayAlaM / battIsasahassamahappa bhAva bhAsaMtasAmantaM // 61 // pavarapurasarisachannayai-gAmakoDIkaDappaduppasaraM / suranayarasarisapuravara-bisattarIsahasasaMkhAlaM // 62 // bahusaMkhakheDakabbaDa-maDaMbadoNamuhapamuhabahuvasimaM / dIsaMtakaMtasuMdara-saMdaNasaMdohadiNNadihiM // 63 // paracakkappaNA'Nappa-dappapAikkacakkasaMkinnaM / pagalaMtagaMDamaMDala-payaMDadoghaTTathaTTillaM 64 maNapavaNajayaNacaMcala-khurukkhayakhoNitalaturaMgAlaM / solasasahassaparisaMkha-jakkharakhAparikinnaM // 65 // navanihicoddasarayaNa-ppabhAvapAubbhavaMtasayalautthaM / chakkhaMDabharahanettADa-hivattaNaM labbhae bhuvaNe dhadA taM pi hu kira saddhAsalila-seyapariDDhiyassa tasseva / paMcanamokkAratarussa, ko vi phalavilasiyaviseso // 6 // jaM pi ya siyadevaMDasuya-saMvayasurasayaNasuMdarucchaMge / sippipuDaMDato muttA-halaM va uvavajjaI tatto // 68 // AjammaM rammataNU, AjammamudaggajovvaNA'vattho / AjammaM rogajarA-rayaseyavivajjiyasarIro // 69 // AjammaM NhAruvasaTThi-masaruhirA''itaNumalavimukko / AjammaM amilAyanta-mallavaradevadUsadharo // 70 // uttattajaccakaMcaNa-taruNadivAyarasamappahasarIro / paMcappaharayaNA''haraNa-kiraNakabburiyadisiyakko // 71 // akkhaMDagaMDamaMDala-lulaMtakuMDalapahApahAsillo / ramaNIyarasaNaamaraNa-ramaNIgaNamaNaharo kiM ca gahacakkamekkahelaM, pADeuM bhUyalaM bhamADeuM / sayalakulA'calacakkaM, cUreuM taha ya lIlAe // 73 // mANasapamuhamahAsara-sariyAdahasAyarANa salilAI / palayapavaNo vya samakAla-meva satto visoseuM // 74 // telokkapUraNatthaM jhatti viuvyiyamahalabahuruyo / paramANumettaruyo vi, taha ya houM lahu samattho // 75 // taha ekkaDagulipaMcagassa, patteyamaDaggabhAgesu / merupaNagAu ekkekka-mekkakAlaM dharaNasatto // 76 // kiM bahuNA santaM pi hu, asaMtayaM taha asaMtama'yi saMtaM / vatthu ekkakhaNe cciya, daMseumaDalaM kareuM ca // 77 // namirasuravisarasiramaNi-maUhariMcholivicchuriyapAo / bhUbhaMgA''iTThapahiTTha-saMbhamuTuiMtaparivAro // 78 // ciMtA'NaMtarasahasatti-saMghaDaMtA'NukUlavisayagaNo / aNavarayarairasA''vila-vilAsakaraNekkadullalio // 79 // 215 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7680-7716 aSTamam paJcanamaskAradvAram nimmalaohinnANA-'nimesadiTThIe diTThadaTThavyo / samakAlodayasamuti-sayalasuhakammapayaI ya 80 // riddhippabaMdhabaMdhura-vimANamAlA'hiyattaNaM suiraM / pAlai akhaliyapasaraM, suraloe kira sureMdo vi // 1 // taM pi asesaM jANasu, samma sabhAyagamavihiyassa / paMcanamokkArA''rA-haNassa lIlAiyalayoti // 2 // uDDhADahotiriyatiloga-raMgamajjhammi aisayaviseso / davya khettaM kAlaM, bhAyaM ca paDucca cojjakaro // 83 // dIsai suNijjae yA, jo ko vi hu kahavi kassa vi jiyassa / savyo yi so nmokkaar-srnnmaahppnipphnno||84|| jaladugge thaladugge, pavyayadugge masANadugge yA / annattha vi dutthapae, tANaM saraNaM namokkAro // 5 // vasiyaraNuccADaNathobha-Nesu purakhobhathaMbhaNA''isu ya / eso cciya paccalao, tahA pautto namokkAro // 86 // maMtaMDatarapAraddhAiM, jAI kajjAI tAI vi samer3a / tANaM ciya niyasumaraNa-puvyAuDaraddhANa siddhikaro // 87 // tA sayalAo siddhIo, maMgalAI ca ahilasaMteNa / savvattha sayA samma, ciMteyavyo namokkAro 88 jAgaraNa-suyaNa-chIyaNa-ciTThaNa-caMkamaNa-khalaNa-paDaNesu / esa kira paramamaMto, aNusariyavyo payatteNaM // 89 // jeNesa namokkAro, patto punnA'NubaMdhipuNNeNaM / nArayatiriyagaIo, tassA'vassaM niruddhAo // 90 // na sa puNaruttaM pAvai, kayA vi kira ayasanIyagottAI / jammautare vi dulaho, tassa na eso namokkAro // 1 // jo puNa samma guNiuM, naro namokkAralakkhamakkhaMDaM / pUei jiNaM saMgha, baMdhai titthayaranAmaM so // 2 // honti namokkArapabhA-yao ya jammaDatare yi kira tassa / jAIkularUyA''rogga-saMpayAo pahANAo // 93 // tAya na jAyar3a citteNa, ciMtiyaM patthiyaM ca vAyAe / kAeNa ya pAraddhaM, jAya na sario namokkAro // 94 // annaM ca imAu cciya, na hor3a maNuo kyAi saMsAre / dAso peso duhago, nIo vigaliMdio ceva // 15 // ihaparaloyasuhayaro, ihaparaloyaduhadalaNapaccalao / esa parameTThivisao, bhattipautto namukkAro / kiM vannieNa bahaNA, taM natthi jayammi jaM kira na sakko / kAuM esa jiyANaM, bhattipautto namukkAro // 97 // jar3a tAva paramadulahaM, saMpADai paramapayasuhaM pi imo / tAyadaDaNusaMgasajjhe, tadannasokkhammi kA gaNaNA // 98 // pattA pAvissaMti, pAvinti ya paramapayapuraM jaM te / paMcanamokkAramahA-rahassasAmatthajogeNa // 99 // suciraM pi tayo taviyaM, cinnaM caraNaM suyaM ca bahu paDhiyaM / jar3a tA na namokkAre, raI tao taM gayaM vihalaM // 7700 // | cauraMDagAe vi seNAe, nAyago dIvago jahA hoi / taha bhAvanamokkAro, daMsaNatavanANacaraNANaM // 1 // bhAyanamokkAravivajjiyAI, jIveNa akyajjAI / gahiyANi ya mukkANi ya, aNaMtaso davyaliMgAiM // 2 // tamhA nAUNevaM, jatteNa tumaM pi bhAvaNAsAraM / ArAhaNAkayamaNo, maNammi suMdara! tayaM dharasu // 3 // haMbho devANuppiya!, puNaruttaM patthio si ettha tumaM / saMsArajalahiseuM, siDhilejjasu mA namokkAraM // 4 // |jaM esa namokkAro, jammajarAmaraNadAruNasaruve / saMsArAurannammi, na maMdapunnANa saMpaDai l vijjhai rAhA vi phuDaM, ummUlijjar3a girI vi mUlAu / gammar3a gayaNayaleNaM, dulaho ya imo namokkAro // 6 // savvatthaDannattha vi dhIdhaNeNa, saraNaM ti esa sariyavyo / savisesaM puNa etthe, samahigayA''rAhaNAkAle // 7 // ArAhaNApaDAgA-gahaNe hattho imo namokkAro / saggADapavaggamaggo, doggaidAraDaggalA garuI // 8 // paDhiyavyo guNiyavyo, suNiyavyo sama'Nupehiyavyo ya / esaDannayA vi nicvaM, kimaMDaga puNa maraNakAlammi // 9 // gehe jahA palitte, sesaM mottUNa lei tassAmI / egaM pi mahArayaNaM, AvainitthAraNasamatthaM / // 10 // Aurabhae bhaDo yA, amohamekkaM pi lei jaha satthaM / AbaddhabhiuDibhaDasaM-kaDe raNe kajjakaraNakhama // 11 // | evaM na Auratte, sakko bArasavihaM suyakrodhaM / savyaM pi viciMteuM, sammaM taggayamaNo vi tao // 12 // |mAttu pi bArasaGaga, sa eva maraNammi kIrae samma / paMcanamokkAro khalu, jamhA so bArasaMga'ttho // 13 // savyaM pi bArasaM'gaM, pariNAmavisuddhiheumettAgaM / takkAraNabhAvAo, kaha na tada'ttho namokkAro // 14 // taggayacitto tamhA, samaDaNusarejjA visuddhasuhaleso / taM ceya namokkAraM, kayatthayaM mannamANo u // 15 // ko nAma kira sakanno, kannADamayasacchaha namokkAraM / no Ayarejja maraNe, raNe vya suhaDo jayapaDAgaM // 16 // 1. aNusaMgasajjhe = prasaGgasAdhye = prAsaGgike ityarthaH / 216 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7717-7751 aSTamam paJcanamaskAradvAram - zrAvakaputradRSTAntaH // 17 // // 18 // // 19 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // ekko vi namokkAro, parameTThIgaM pagiTThabhAvAo / sayalaM kilesajAlaM, jalaM va pavaNo paNollei saMviggeNaM maNasA, akhaliyaphuDamaNahareNa ya sareNa / paumA''saNio karabaddha - jogamuddo ya kANaM sammaM saMpannaM ciya, samuccarejjA sayaM NamokkAraM / ussaggeNesa vihI, aha balagalaNe tahA na pahU tannAmA'Nuga asiyA - usa tti, paMcakkhare tahavi sammaM / nihuyaM pi parAvattejja, kaha vi aha tattha'vi asato // 20 // tA jhAejjA omiti saMgahiyA jaM imeNa arahaMtA / asarIrA AyariyA, uvajhAyA, uvajhAyA muNivarA savve // 21 // eyannAmA''inisanna - yannasaMdhippayogao jamhA / saddannuehiM eso, oMkAro kira viNiddiTTho eyajjhANA parame-TThiNo phuDaM jhAiyA bhave paMca | ahavA jo evaM pi hu, jhAeuM hojja asamattho so pAsaTThiyakallANa - mittayaggeja paMcanavakAraM / nisuNejja paDhijjaMtaM, hiyayammi imaM ca bhAyejjA eso sa sAragaMThI, esa sa ko vi hu dulaMbhalaMbho ti / eso sa iTThasaMgo, eyaM taM paramatattaM ti ahaha! taDattho jAo, nUNaM bhavajalahiNo ahaM ajja / annaha kahiM ahaM kaha va esa evaM samAogo // 26 // dhanno haM jeNa mae, aNorapArammi bhayasamuddammi / paMcaNha namokkAro, aciMtaciMtAmaNI patto // 27 // kiM nAma ajja amaya-taNeNa savvaM'giyaM pariNao haM / kiM vA sayalasuhamao, kao akaMDe vi keNA'vi // 28 // iya paramasamarasApatti - puvyamA''yannio namokkAro / nihaNar3a kiliTThakammaM visaM va siyadhAraNAjogo jeNesa namokkArI, sario bhAveNa aMtakAlammi / teNA''hUyaM sokkhaM, dukkhassa jalaMjalI dinno | eso jaNao jaNaNI ya, esa eso akAraNo baMdhU / eso mittaM eso, paramuvayArI namokkAro seyANa paramaseyaM, maMgallANaM ca paramamaMgallaM / punnANa paramapunnaM, phalaM phalANaM namokkAro taha esa namokkAro, ihalogagihAo jIvapahiyANa / paraloyapahapayaTTANa, parama pacchayaNasAriccho jaha jaha tassavaNaraso, pariNamar3a maNammi taha taha kameNa / khayamer3a kammagaMThI, nIranihittA''makuMbho vva // 34 // tayaniyamasaMjamaraho, paMcanamokkArasArahipautto / nANaturaMgamajutto, nei naraM nevyuinagaraM // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 35 // rUA // 38 // // 39 // // 40 // | jalaNo vi hojja sIo, paDipahahuttaM yahejja surasariyA / na ya nAma na nejja imo, paramapayapuraM namokkAro // 36 // | ArAhaNApurassara - ma'Nannahiyao visuddhalesAgo / saMsAruccheyakaraM tA mA siDhilasu namokkAraM eso hi namokkAro kIrai niyameNa maraNakAlammi / jaM jiNavarehiM diTTho, saMsAruccheyaNasamattho akkheyeNaM kamma kkhao tahA maMgalA''gamo niyamA / takkAle cciya sammaM, paMcanamokkArakaraNaphalaM kAlantarabhAviphalaM tu, duvihamihabhaviyama 'NNabhaviyaM ca / ihabhaviyama'tthakAmA, ubhayabhavasuhAyahA sammaM ihabhavasuhAvahA tattha tAva akilesabhavaNao tANa / AroggapuvvagaM taha, nivvigdhaM tANa mANaNao // 41 // parabhavasuhAvahA puNa, suttavihIe suThANaviNiyogA / paMcanamokkAraphalaM, aha bhannai annabhaviyaM pi // 42 // jar3a vi na tajjamme cciya, siddhigamo kaha vi jAyae taha vi pattanamokkArA ekka- siM pi kira tama'virAhitA // 43 // uttamadevesu tahA, kulesu viulesu atulasubhakaliyA / hiMDittA pajjaMte, sijjhati ceva vihuyarayA iha puNa paramattheNaM, nANAvaraNA''r3ayANa kammANaM / par3akhaNama'NaMtapoggala - vigamammi jAyamANammi pAuNar3a namokkArassa, paDhamaM vaNNaM nakArama'ha sese / vanne patteyaM ciya, tada'NaMtavisudvisambhAvo evaM ekkekkaM pi hu, akkharama'ccantakammakhayalabdhaM / jassa sa kahaM na vaMchiya - phaladAI hoi navakAro // 47 // kiMca // 44 // // 45 // // 46 // | ihabhaviyama'tthakAmA, jaM bhaNiyaM tattha atthavisae tA / sAvagaputto nAyaM, jAya'ttho maDagavaiyarao // 48 // tahAhi "zrAvakaputradRSTAntaH" // 49 // egammi mahAnagare, sAvagaputto u jovvaNummatto / vesAjUyapasaMgI, accaMtapamAyapaDibaddho suciraM bahuppayArehiM, bhannamANo vi dhammapaDivattiM / na kuNar3a niraMkuso kari-yaro vya vissaMthulaM lalai // 50 // aha so piuNA karuNAe, bAhareUNa maraNasamayammi / bhaNio puttaya! jar3a vi hu, daDhaM pamatto tahAvi tumaM // 51 // 1. pacchayaNaM = pathyadanaM = zambalam / 217 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7752-7786 zrAvakaputradRSTAntaH - zrImatIdRSTAntaH - huNDikayakSAdidRSTAntaH paMcanamokkAramima, samatthavatthUNa sAhaNasamatthaM / paDhasu sayA ya sarejjasu, dutthA'yatthAsu varamaMtaM // 52 // eyassa pabhAveNaM, na viddayaMtIha bhUyaveyAlA / khuddovaddavavaggo, seso vi paNassai avassaM // 53 // eyaM piuNo vayaNo-varohao so tahatti paDiyanno / kAlaM gae ya jaNae, khINammi ya atthasArammi // 54 // sacchaMdabhamaNasIlo, ghaDei mettiM tidaMDiNA saddhiM / ujjhiyakulakkamANaM, kettiyamimamahaba purisANaM // 55 // egammi avasare so, bhaNio ya tidaMDiNA savissaMbhaM / kasiNacauddasirayaNIe, maDayamaviNaTThalaTuMDagaM // 56 // ANesi jar3a tumaM bhadda!, tA tuhaM viddayemi dAridaM / taM sAhiUNa ahayaM, divyae maMtasattIe // 5 // paDiyannamimaM sAyayasueNa, patte ya bhaNiyasamayammi / vijaNamasANapaese, taheva teNovaNIyaM se // 58 // pANipaTThiyakhaggaM, ThaviyaM ca tayaM tu maMDalagauvariM / sAvayasuo ya purao, tasseva nivesiyo tattha // 59 // so ya tidaMDI bADhaM, vijjaM uccAriuM samAuDaraddho / vijjAvesavaseNa ya, maDagaM uTheumAuDaraddhaM // 60 // bhIo sAvayaputto, sario ya jhaDatti paMcanayakAro / tappaDihayasAmatthaM, paDiyaM ca mahIyale maDayaM // 1 // puNaravi tidaMDidaDhavijja-jAyao uTThiUNa paDiyammi / maDae bhaNiyamaDaNeNaM, sAvayasuya! muNasi kiMpi tumaM // 62 // teNaM payaMpiyaM neva, kiMpi aha jhANapayarisA''ruDho / javiuM puNo tidaMDI, pAraddho niyayavaravijjaM // 3 // saDDhasuyama'kvameNaM, paMcanamokkArarakkhiyaM haMtuM / 'dohaMDio tidaMDI, maDaeNa jhaDatti khaggeNa // 4 // aha maDayakhaggaghAyappabhAva-saMjAyajAyarUvaMDago / sAvayasueNa diTTho, jhatti tidaMDI pahiDeNa // 65 // tAhe tadaMDaguvaMgAI, khaMDiuM Niyagihe nihittaaii| paMcaparameTThimaMta-ppabhAvao Isaro jAo // 66 // kAmavisayammi nAyaM tu, sAvigA micchadiTThiNo bhajjA / jIe namokkArAo, jAo sappo vi 'kusumasarI // 6 // tathAhi- . "zrImatIdRSTAntaH" egammi sannivese, micchaddiTThI gihA'hiyo ekko / bhajjA ya sAviyA se, acvantaM dhammapaDibaddhA // 6 // tIse uvari avaraM, bhajjaM pariNeumIhamANo so / sasavattigo ti taM puNa, alahaMto khuddapariNAmo // 69 // cintei puvvabhajja, kahaM haNissaM ti annayA kasiNaM / sappaM ghaDe nihittA, bhavaNassa'bbhantare Thayaha // 70 // kayabhoyaNo ya taM bhaNai, sAviyaM amugaThANaNihiyAu / ghaDayAo kusumamAlaM, bhadde! majjhaM paNAmehi // 1 // aha sA gihe paviTThA, acaknuvisao ti paMcanavakAraM / saramANI tammi ghaDe, kusumatthaM pakkhivar3a hatthaM // 72 // etthaMtarammi sappo, avaharito devayAe gaMdhaDDhA / ThaviyA ya tammi ThANe, viyasiyasiyakusumavaramAlA // 73 // ghettuM sA tIe sama-ppiyA ya paiNo tao sasaMbhaMto / gaMtuNa taM NihAlai, ghaDayaM no pecchai ppaM // 74 // tAhe mahappabhAva ti, pAyavaDio kahei niyavattaM / khAmeUNa ya ThAvai, taM niyagharasAmiNipayammi // 75 // iya ihaloge dhaNakAma-sAhago esa tAya navakAro / paraloge cciya suhao, huMDiyajakkhassa va imo tti // 6 // tathAhi __ "huNDikayakSAdidRSTAntaH" mahurAe nagarIe, huMDijjanAmo u takkaro loyaM / musamANo aNavarayaM, patto ArakvapurisehiM / sobhArasavaparimehiM // 77 // AroveUNaM rAsa-bhammi nagarIe bhAmio pacchA / pakkhitto sUlAe, bhiNNasarIro ya tIe daDhaM 78 tanhAkilAmiyaMDago, teNa paeseNa pecchiuM jaMtaM / jiNadattaNAmadheyaM, susAvagaM bhaNai suduhaTTo // 79 // haMbho! mahAyasa! tuma, susAvago dukhiesu karuNaparo / tA mama tisiyassa lahu~, katto vi jalaM paNAmehi // 80 // aha sAvaraNa bhaNiyaM, imaM namokkArama'NuviciMtehi / jA te ANemi jalaM, jar3a puNa vissArihisi eyaM // 81 // tA ANIyaM pi na tujjha, bhadda! dAhAmi eva bhaNio so / talloluyayAe daDhaM, navakAraM sariumA''raddho // 82 // jiNadatto puNa salilaM, gahAya gehAo Agao jAya / navakAramuccaraMtassa, tAva se aigayaM jIyaM // 83 // to tappabhAvao so, mariuM jakkhattaNaM samajaNupatto / aha corabhattadAitti, rAyapurisehiM jiNadatto / 84 appio naravaDassa teNA'vi jaMpiyamimaM pi / salAe Arovaha, takkarapaDitalladosaM ti // 85 // evaM yutte nIo, jiNadatto tehiM AghayaNaThANe / etthaMtarammi huMDiya-jakneNa pauMjio ohI 8ddA 1. dohaMDio = dvikhaNDitaH / 2. kusumasarI = kusumamAlA / 3. chuhittA pAThAM0 / 218 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7787-7823 samyagjJAnopayoganAmaka navamdvAram // 87 // // 88 // // 89 // sUlAe nimbhinnaM, niyadehaM sAvayaM ca taha daTuM / ruTTho so nayarovari, pavvayamuppADiuM bhaNar3a re! re! devayabhUyaM, sAvayameyaM khamAviDaM muyaha / iharA imeNa giriNA tubbhe savve vi cUrissaM aha bhIeNaM rannA, jiNadatto khAmiUNa pammukko / iya hu Diyacorassa va paralogasuho namukkAro evaM ca ubhayaloge vi, sokkhamUlaM imaM muNeUNaM / ArAhaNA'bhilAsI, khavaga! tumaM sai sarejja jao // 90 // "paMcaNha NamokkAro, jIvaM moer3a bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo, hor3a puNo bohilAbhAya paMcaNha NamokkAro, dhannANa bhavakkhayaM karentANaM / hiyayaM aNummuyaMto, visottiyAvArao hor3a paMcaNha namokkAro, evaM khalu yannio mahatyo tti / jo maraNammi uvagge abhikkhaNaM kIrae bahuso // 93 // paMcaNha namokkAro, savyapAyappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM bhavai maMgalaM " // 91 // // 92 // // 94 // iya tAva bhaNiyameyaM, paMcanamokkAranAmapaDidAraM / sammannANuvaogA'bhi - hANama'kkhemi aha navamaM // 95 // "samyagjJAnopayogadvAram " // 96 // // 97 // // 99 // khamaga! pamAyaM ummUliUNa, nANovaogavaM hosu / jamhA savvA''bAhA - vivajjiyaM jIvalogassa nANaM cakkhU nANaM, paIvao nANameva diNaNAho / tihuyaNatimisaguhAe, pagAsarayaNaM paraM nANaM jar3a tAva nANacakkhU, na hojja jIvANa jIvalogammi / tA mokkhamaggavisayA, sammapavittI na jAejjA // 98 // kaha vA kubohasalahA - vahArinANappaIvaviraheNa / hojjA jayaM varAyaM, micchattatamobhara'kkataM taha phurai phuDaM hayatama - sannANadivAyarappabhAveNa / saMsArasare suMdara - viveyakamalA''yaraviyAso tihuyaNatimisaguhAe, annANatamaM'dhayAraghorAe / jar3a no huto sannANa - kAgaNIrayaNavAvAro tA kaha imaM varAyaM mUDhaM jiNacakkimaggama'NulaggaM / appaDihayappayAraM iha 'nIhaMtaM bhaviyaseNNaM sakkA sueNa gAuM, uDDhaM ca ahaM ca tiriyalogaM ca / sasurA'suraM samaNuyaM, sagarulabhuyagaM sagaMdhavyaM baMdhaM mokkhaM gaimA''gaI ca, jIvANa jIvalogammi / jANaMti suyasamiddhA, jiNasAsaNabhAviyamaIyA sUI jahA sasuttA, na nAsai kayavarammi paDiyA vi / jIyo vi taha sasutto, na nAsar3a gao vi saMsAre sUI jahA asuttA, nAsaha paDiyA kyAramajjhammi / puriso vi taha asutto, nAsai saMsAragahaNammi jaha AgameNa yejjo, jANar3a vAhiM cigicchiuM niuNo / taha AgameNa nANI, jANar3a sohiM caritassa jaha AgamaparihINo, vejjo, vAhissa na muNar3a tigicchaM / taha AgamaparihINo, caritasohiM na yANAi // 8 // tamhA puvyaM puvyarisi - paruviyammi appamattehiM / ujjoo kAyacyo, narehiM mokkhA'bhikhIhiM // 9 // mehA hojja na hojja va jaM sA kammakkhaovasamasajjhA / ujjoo kAyavyo, nANaM abhikaMkhamANehiM // 10 // jar3a vi ya divaseNa payaM, paDhei pakkheNa vA silogaddhaM / nANaM sikkheumaNo, taha vi hu mA muMca ujjogaM // 11 // pecchaha tA accheraM, aNa'cchamANIe acchamANassa / pAsANassa balavao, khao kao vAridhArAe taha sIyaeNa mauyaeNa, jogaM amuMcamANeNa / udaeNa girI bhinno, thevaM thevaM vahateNa // 7 // // 12 // // 13 // // 15 // // 16 // 2 aparijieNa maNUso, bahUNA vi sueNa aparisuddheNa / khalieNa saMkieNa ya, jANuyajaNahAsao hor3a // 14 // theveNa vi akhaliyasuddhaeNa, thiraparicieNa gahiyattho / sajjhAeNa maNUso, alajjiyA'NAulo hoi gaMgAe vAluyaM jo miNejja, ussiMciUNa ya samattho / hatthauDehiM samuddhaM, so nANaguNe aNumiNejjA | pAyAu viNivittI, tahA pavittIya kusaladhammassa / viNayassa ya paDivattI, tinni vi nANassa kajjAI // 17 // saMjamajoge ArAhaNA ya, ANA ya yaddhamANassa / sakkA nAuM nANeNa, teNa nANaM ahijjejjA nANe AuttANaM, nANINaM nANajogajuttANaM / ko nijjaraM tulejjA, payaDiyasivapauNapayavINaM chaTTha'TThamadasamaduvAlasehiM, abahussuyassa jA sohI / tatto bahutaraguNiyA, havejja jimiyassa nANissa // 20 // ekkA'heNa tayassI, bhavejja naDatthettha saMsao ko vi / ekkA'heNa suyadharo, na hoi dhaMtaM pi turaMto // 21 // jaM neraio kammaM, khaver3a bahuyAhiM vAsakoDIhiM / taM nANI tihiM gutto, khavei UsAsametteNaM nANeNa savyabhAvA, najjaMti carA'carA tihuyaNatthA / tamhA nANaM kusaleNa, sikkhiyavaM payatteNaM // 18 // // 19 // // 22 // // 23 // 1. nIhaMtaM = nirasariSyat B | 2. aparicitena / 219 // 7800 // // 1 // nu m // 4 // // 5 // // 6 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7824-7858 nANaM giNhar3a nANaM guNejja, nANeNa kuNar3a kiccAI / iya saMsArasamudda, nANI nANaTThio tarar3a nANaM khu sikkhiyavyaM, nareNa laTTUNa dullahaM bohiM / jai icchA nAuM je jIvassa visohaNaM paramaM savvatthAmeNa suyaM ghettavyaM jahabalaM tayo kiccaM / ussutaM kIraMto, tayo vi na jao guNAya bhave kiMca samyagjJAnopayoganAmaka navamdvAram - yavamunidRSTAntaH // 24 // // 25 // rA // 32 // // 36 // // 39 // // 41 // // 42 // na hu maraNammi uyagge, sakko bArasaviho suyakkhaMdho / savyo aNuciMteuM, dhaNiyaM pi samatthacitteNaM tA jo ekkapayammi vi, saMjogaM kuNar3a vIyarAgamae / so teNa mohajAlaM, chiMdar3a ajjhappajogeNaM ekkammi vi mokkhanibaMdhaNammi, jo hor3a niccamA''utto / taM tassa hoi nANaM, jeNa virAgattaNamuve je payaNubhattapANA, suyaheuM te tayassiNo neyA / suttaviuttANa tayo, jaravihurANa va chuhAmAro nANeNa vajjaNijjaM yajjijjar3a kijjar3a ya karaNijjaM / nANI jANar3a kAuM, kajjama'kajjaM ca vajjeuM nANasahiyaM caritaM nUNaM saMpAyagaM guNasayANaM / esA jiNANamA''NA, na'tthi caritaM viNA''NAe jaM nANaM taM karaNaM, jaM karaNaM payayaNassa so sAro / jo payayaNassa sAro, so paramattho tti nAyavyo // 33 // paramatthagahiyasAro, baMdhaM mokkhaM muNer3a jIvANaM / nAUNa baMdhamokkhaM khavei bhavasaMciyaM kammaM // 34 // nA'daMsaNissa nANaM, na ya annANissa hoMti caraNaguNA / aguNassa natthi mokkho, natthi asuttassa nivvANaM ||35|| bhaddaM bahussuyANaM, savvatthesu paripucchaNijjANaM / nANeNujjoyakarA, je siddhigaesu vi jiNesu kiM etto laTThayaraM, accherayaraM va suMdarataraM vA / caMdamiva jamiha loyA, bahussuyamuhaM paloyaMti caMdAu nIr3a jonhA, bahussuyamuhAu nIr3a jiNavayaNaM / jaM soUNa maNUsA, taraMti saMsArakaMtAraM coddasapuvyadharA je, ohinnANI ya kevalI ceva / loguttamapurisANaM, tesiM nANaM abhinnANaM 1 daDhamUDhamahANammi vi, varamego vi suyasIlasaMpanno / mA hu suyasIlavigalaM, kAhisi mANaM pavayaNammi // 40 // tamhA suyammi jatto, kAyavyo hoi appamatteNaM / jeNa'ppANaM parama'vi, dukkhasamuddAu tArei nANovayogarahito, na tarai niyacittaniggahaM kAuM / nANaM akusabhUyaM cittassummattakAriNo vva vijjA jahA pisAyaM, suTTu pauttA karer3a purisavasaM / nANaM hiyayapisAyaM, suThu pauttaM taha karer3a uvasamai kinhasappo, jaha maMteNa vihiNA pautteNa / taha hiyayakinhasappo, suTTyautteNa nANeNa Arannao vi hatthI, matto niyamijjae varatAe / jaha taha iha niyamijjai, nANavarattAe maNahatthI | jaha makkaDao khaNama'vi, rajjUe viNA na ThAi egattha / taha khaNama'vi majjhattho, nANeNa viNA na hoi mnno||46|| tamhA so aicayalo, maNamakkaDao jiNovaeseNaM / kAuM suttanibaddho, rAmeyavvo suhajjhANe // 47 // nANuvaogo tamhA, khamagassa visesao sayA bhaNio / jaha 2cakka'TThayaogo, caMdagavejjhaM kareMtassa // 48 // nANapaIyo pajjalar3a, jassa hiyae visuddhalesassa | jiNadiTThamokkhamagge, na paNAsabhayaM bhaye tassa // 49 // nANujjoeNa viNA, jo icchar3a mokkhamaggamuvagaMtuM / gaMtuM kaDillamicchar3a, jammaM'dho iva barAgo so // 50 // jar3a khaMDasilogehiM vi, maraNAu rakkhio jayo sAhU / tA kaha no rakkhijjai, jiNuttasutteNa bhavabhayao // 51 // tahAhi"yayamunidRSTAntaH" ujjeNInagarIe, anilasuo naravaI jayo Asi / putto ya gaddabho se, juvarAo paramapaNayapayaM nIsesarajjakajjANa, ciMtago digghapiTThanAmo ya / maMtI ahesi vissAsa - bhAyaNaM savvakajjesu acvaMtarUvakaliyA, javassa dhUyA aDolliyA Asi / bhaiNI juvaranno gadda - bhassa navajovyaNasuhaMDagI taM egayA paloiya, juvarAyA mayaNavihurio saMto / tada'saMpattIe kiso, paidiyahaM houmA''raddho puTTho ya amacceNaM, kIsa kiso hosi gADhanibbaMdhe / teNegaMte siddhaM, tAhe yuttaM amacceNa jaha kovi neva jANar3a, taha bhUmihare imaM chuheUNa / bhuMjesu visayasokkhaM, saMtappasi kIsa taM kumara ! evaM kayammi logo vi, jANihI nUNa keNaI haDati / paDivannaM kumareNaM, kayaM ca taha ceya mUDheNaM "jo // 44 // // 45 // 1. daDhamUDhapahANammi B | 2. cakrASTakopayogaH / // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 37 // mn // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 5831 220 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7856-7865 yavamunidRSTAntaH - paJcamahAvratanAmaka dazamaMdvAram vaiyaramimaM ca nAuM, javarAyA jAyagADhanibbeo / putaM rajje ThaviuM, sugurusamIvammi pavvaio // 59 // aNusAsijjato vi hu, na tahA pADhammi so samujjamai / puttappaDibaMdheNa ya, puNo puNo ei ujjeNiM // 60 // aha annayA kayAI, ujjeNipuriM paDucca vaccaMto / javakhettarakhaNujjaya-maDainihuyamiotao huMtaM // 61 // aNasariya rAsahaM khetta-sAmiNA phaDagirAe bhaNNaMtaM / pAyaDiyabhAvameyaM, khaMDasilogaM nisAmetthA // 62 // "AdhAvasi padhAvasi, mamaM ceva nirikkhasi / lakkhito te mae bhAvo, javaM patthesi gaddahA!" // 63 // eyaM ca silogaM kougeNa, avadhAriUNa so sAhU / gaMtuM pahe payaTTo, navaraM egattha ThANammi 64o ramamANehiM DiMbhehiM, khippamANA kahiM pi bilamajjhe / paDiyA amuNijjatI, aDolliyA taM ca savvattha // 65 // magaMti DiMbhAI, niuNaM jA neya kahavi pecchaMti / tA taM bilaM paloiya, DiMbheNekkaNa paDhiyamimaM // 66 // "io gayA io gayA, maggijjatI na dIsai / ahameyaM viyANAmi, bile paDiyA aDolliyA" // 6 // soccA imo vi muNiNA, koUhalao'vadhArio samma / patto ya sa ujjeNiM, Thio gihe kuMbhayArassa // 68 // tattha vi ya kuMbhayAro, bhayabhIyamiotao palAyaMtaM / mUsagamAuDasajja ima, khaMDasilogaM paDhei : "sukumAlayA bhaddalayA, rattiM hiMDaNasIlayA / dIhapiTThassa bIhehi, nattha te mamao bhayaM" // 7 // eso vi rAyarisiNA, javeNa avadhArio siloyatiyaM / eyaM ca vibhAveMto, acchai so dhammakiccaparo // 1 // navaraM puvyA'NusayaM, kiMpi yahaMteNa digghapiTeNa / tavyasahIe vivihA''-uhANi ThaviuM Niyo bhaNio // 72 // sAmannaparAbhaggo, rajjatthamihA''gao tuhaM jaNago / pattiyasi jar3a na majjhaM, tA tavvasahIe pehesu // 73 // vivihAI AuhAI, vivihapayArehiM nUmiyAiM tao / pehAviyAI rannA, diTThANi ya tAiM taha ceva // 4 // rajjA'vahArabhIo, taya'Nu Niyo digghapiTThapariyario / loyA'vavAyarakkhaNa-kaeNa rayaNIe ghettUNa // 5 // nIlapaholikarAlaM, karayAlaM kuMbhayArabhavaNammi / keNai amuNijjato, gato lahuM sAhuhaNaNaTThA // 6 // etthaMtarammi muNiNA, kahaMpi paDhio sa paDhamasilogo / rannA nAyaM nRNaM, aisesI esa nAomhi // 77 // aha bIo, vi hu paDhio, muNiNA taM puNa nisAmiuM rAyA / vimhaio ahaha! kahaM, bhaiNIvittaM pi naayNti||8|| aha taio vi hu paDhio, tatto rAyA pavaDDhiyAumariso / cintai ujjhiyarajjo, kaha majjha piyA puNo rjj||79|| vaMchei navarameso, pAvADamacco mamaM viNAseuM / evaM kuNai payattaM, tA duTThamimaM haNemi ti 80nA sIsaM se chiMdittA, kahei sAhussa niyayavuttaMtaM / to so suyapaDhaNe jAya-ujjamo iya viciMter3a // 1 // sikkhiyavyaM maNUseNa, avi jArisatArisa / pecha khaMDasilogehiM, jIviyaM parirakkhiyaM // 82 // eto cciya paDhaNatthaM, purA mamaM gurujaNo'NusAsiMto / mukkhattaNeNa ya ahaM, taiyA thevaM pi na paDheto // 83 // jar3a mUDhaloyaraiyaM pi, paDhiyamevaMphalaM suyaM hoi / tA jiNavarappaNIyaM, kahaM na hohI mahAphalayaM . // 84 // evaM vibhAviuM so, gao samIye gurussa duviNayaM / khAmettA jatteNaM, paDhiuM sutaM samAraddho // 5 // jIyaM saMjamaparipAlaNaM ca, evaM jayo samaNupatto / iyaro ya jaNagaaviNA-saNeNa kittiM ca sugatiM ca // 86 // iya sAmannasuyassa vi, pahAvamuvalakkhiUNa khavaga! tumaM / tellokkapahupaNIe, suyammi savyA''yaraM kuNasu // 8 // evaM sammaMnANovayoga-paDidAramakkhiyaM etto / paMcamahavyayarakkhA-dAraM dasamaM pavakvAmi 88 "paJcamahAvratarakSAdvAram" - sammannANovaogassa, hoi vayaravaNaM phalaM / varanivvANanayarapahasaM-daNANa tANaM puNa vayANa // 89 // paDhamaM yahacAo bIya-maDalIyaviraI taijjagamaDateNaM / mehuNanivittI turiyaM, paMcamamapariggaho tattha // 90 // parihara chajjIyavahaM, sammaM maNavayaNakAyajogehiM / jIvavisese nAuM, jAjIvamime ya te jIvA // 9 // | paDhavidagA'gaNivAyA, ekkekkA sahamabAyarA hoti / sAhAraNapatteo. daviho ya vaNassaI hoi // 92 // sAhAraNo ya duyiho, suhamo taha bAyaro ya nAyavyo / pajjattADapajjattaga-bheyA savye vi bAvIsaM // 93 // duticauriMdiyavigalA, paNiMdi saNNI asanniNo duvihA / pajjattA'pajjattaga-bheeNa tasA dasaviyappA // 14 // emA''iviyappesuM, jIvesu sayA vi nAyaparamattho / savvA''yaramuvautto, appovammeNa kuNasu dayaM // 5 // 1. nIlapaholi0 = nIla = zyAmaprabhAvalikarAlam / 221 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7866-7630 ahiMsAmahAvratasvarUpam - mRSAvAdaviramaNasvarUpam tahAhi "ahiMsAmahAvratasvarUpam" savve vi hu jIyA jIviyaM khu, icchaMti neya mariuM je / tA pANavahaM ghoraM, dhIrA parivajjayaMti sayA // 16 // tanhAchuhA''iparitAvio vi, jIvANa ghAyaNaM kAuM / paDiyAraM sumiNammi vi, kaiyAvi hu mA karejjAsi // 17 // raiaraiharisabhayaUsu-gattadINataNA''ijuto vi / bhogaparibhogaheDaM, mA taM ciMtesu jIyavaha // 98 // telokkajIviyANaM, varehi egayarayaM ti deyehiM / bhaNie telokkaM ko, vareja niyajIviyaM mottuM // 99 // jaM evaM tellokaM, NaDaggha jIvassa jIviyaM tamhA / bhuvaNatayalAbhAo vi, dullahaM vallahaM ca sayA // 7900 // thovatthoveNa bahuM, saMjamama'jjiNiya mahuyaro vya mahuM / tihuyaNasAraM hiMsA-mahaMtakalasehiM mA cayasu // 1 // natthi aNuo appaM, AyAsAo mahallayaM natthi / jaha taha jiyarakkhAo, avaraM pavaraM na vayamautthi // 2 // tahAjaha pavvaesu merU, uccAgo hoi savvalogammi / taha jANasu aigaruyaM, sIlesu vaesu ya ahiMsaM // 3 // jaha AyAse logo. dIvasamadA jahA ya bhamIe / taha jANa ahiMsAe, ThiyANi tavadANasIlANi / jaM jIvavaheNa viNA, visayasuhaM natthi jIvalogammi / tA jIvadayA jAyar3a, mahavvayaM visyvimuhss| // 5 // paricattavisayasaMge, phAsuyaAhArapANabhoimmi / maNavayaNakAyagutte, hoi ahiMsAvayaM suddhaM / dA kuvvaMtassa vi jattaM, tuMbeNa viNA na ThaMti jaha arayA / araehiM viNA ya jahA, tuMba pi na sAhai sajjaM // // taha jANa ahiMsAe, viNA una payaM lahaMti sesaguNA / na ya tehiM ca viuttA, kuNai sakajjaM ahiMsA vi // 8 // saccaDamacorikkaM baMbha-cerama'pariggaho anisibhattaM / eyAI ahiMsAe, rakkhA dikhAe gahaNaM ca // jamhA asaccavayaNA''iehiM, dukkhaM parassa hoi daDhaM / tapparihAro tamhA, paraM ahiMsA guNA''hANaM // 10 // mAraNasIlo kuNai, jIvANaM rakkhaso vya uvyevaM / saMbaMdhiNo vi mArata-yaMmi no jaMta vissAsaM // 11 // jIvagayAjIvagayA, davihA hiMsA u tattha jIvagayA / aTaThattarasayabheyA. iyarA ekkArasavihA u // 12 // jogehiM kasAehiM. kayakAriyaaNamaIhiM taha gaNiyA / saMraMbhasamAraMbhA-raMbhAu bhavaMti aTThasayaM // 13 // tatthasaMraMbho saMkappo, paritAyakaro bhaye samAraMbho / AraMbhA uddayao, savvanayANaM visuddhANaM all niklevo nivvattI, taheva saMjoyaNA nisaggo ya / kamaso cau-duga-dugatiga-bheyAdekkArasa bhavaMti // 15 // apamajjiyadupamajjiya-sahasANAbhogao ya Niknevo / kouyaduppautto, tahovagaraNaM ca nivyattI // 16 // saMjoyaNamuvagaraNANa, paDhamamiyaraM ca bhattapANANaM / duTThanisiTThA maNavai-kAyA bheyA nisaggassa // 17 // hiMsAo aviramaNaM, vahapariNAmo ya hoi hiMsA jaM / tamhA pamattajogo, pANavyavarovao nicvaM // 18 // jIvo kasAyabahulo, saMto jIvANa ghAyaNaM kuNai / jo puNa vijiyakasAyo, so jIvavahaM pariccayai // 19 // AyANaM nikkheve, bosiraNe ThANagamaNasayaNe ya / savvattha appamate, dayAvare hoi hu ahiMsA 20 kAesu nirAraMbhe, sannANe raiparAyaNamaNammi / savvatthuvaogapare, saMpunnA hor3a hu ahiMsA // 21 teNevA''raMbharayA-NADaNesaNIyA''ipiMDabhoINa / gharasaraNappaDibaddhANa, sAyarasagiddhigiddhANaM // 22 // sacchaMdapayArANaM, gAmakulA''Isu kyamamatANa / annANINamaahiMsA, na ghaDai kharasiravisANaM va // 23 // tA nANadANadikkhA-dukkaratavajAgasugurusevANaM / jogaDabbhAsANaM pi hu, sAro ekko cciya ahiMsA // 24 // appAumaDaNAroggaM, dohagga-durUvayA ya dogacvaM / duvvannagaMdharasayA ya, hoti yahagassa paraloe tamhA iha paraloe, dukkhANi sayA aNicchamANeNaM / uvaogo kAyavyo, jIvadayAe sayA muNiNA // 26 // jaM kiMci suhamuyAraM, pahutaNaM payaisuMdaraM jaM ca / AroggaM sohaggaM, taM tama'hiMsAphalaM savyaM // 27 // "mUSAvAdaviramaNasvarUpam" - parihara asaccavayaNaM, khamaga! caubheyama'vi payatteNa / saMjamavaMtA vi jao, bhAsAdoseNa lippaMti // 28 // | sabbhUya'tthaniseho, paDhamama'saccaM na santi jaha jIvA / bIyama'sabbhUyakahA, saMti jahA bhUyakattArA // 29 // annaha yayaNaM taiyaM, nicco jIyo bhave aNicco vA / sA'vajjamaNegavihaM, vayaNama'saccaM cautthaM tu // 30 // 222 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7631-7666 adattAdAnaviramaNasvarUpam - maithunaviramaNasvarUpam jatto pANivahA''I, dosA jAyaMti tamiha sA'vajjaM / appiyavayaNaM ca tahA, kakkasapesuNNamA''iyaM // 31 // hAseNa va koheNa va, lobheNa bhaeNa vA vi tama'saccaM / mA bhaNasu bhaNasu sacyaM, jIvahiyatthaM pasatthamiNaM // 32 // | miyamahurama'kharama5pharusa - ma'cchalakajjoyagaM asAvajjaM / dhammA'hammiyasuhayaM bhaNAhi taM ceya ya suNAhi // 33 // | saccaM vayaMti risiNo, risIhiM vihiyAu savyavijjAu / mecchassa vi sijjhatI, niyameNaM saccavAissa // 34 // vissasaNijjo mAya vya, hor3a pujjo guruvya logassa / sayaNo vva saccAvAI, puriso savyassa hoi pio // 35 // saccammi tavo saccammi, saMjamo tammi ceva savyaguNA / iha saMjao vi moseNa, hor3a taNatucchao puriso ||36|| na Dahar3a aggI na jalaM pi, bolae saccavAiNaM purisaM / saccabaliyaM supurisaM, na nei tikkhA girinaI vi // 37 // sacceNa devayAo, namaMti purisassa ThaMti ya vasammi / sacceNa gahaggahiyaM, moiMti kareMti rakkhaM ca mo saccaM vavagayadosaM, vottUNa jaNassa majjhayArammi / pAvar3a paramaM pIiM, jasaM ca jayavissuyaM lahar3a // 39 // mAyAe vi hu beso, puriso alieNa hoi ekkeNa / kiM puNra sesANa bhuyaM gamo vva no hojja aiveso // 40 // appaccao akittI, dhikkAro kalahaverabhayasogA / dhaNanAso vahabaMdho, asaccavAimmi saMnihiyA // 41 // "adattAdAnaviramaNasvarUpam" // 42 // "jo // 44 // // 45 // paralogammi vi dosA, te ceva havaMti aliyavAissa / corikkA''I sese, jatteNa vi pariharaMtassa ihalogapAraloiya- dosA je hoMti aliyayayaNassa / kakkasavayaNA''INa vi, doso te ceva nAyavyA aliyaM payaMpamANo, emA''I pAvae bahU dose / pariharamANo taM puNa, tavvivarIe ya lahar3a guNe mA kuNasu dhIra! buddhi, appaM ca bahuM ca parathaNaM ghettuM / daMtaMtarasohaNayaM, kiliMcamettaM pi aviiNNaM |jaha makkaDao pakkapphalAI, daTTUNa dhAi thAo vi / iya jIvo paravihavaM, vivihaM daTThUNa ahilasai // 46 // na ya taM lahar3a na bhuMjar3a, bhuttaM pi na kuNar3a nivvuI tassa / savvajaeNa vi jIvo, lobhA''viTTho na tippar3a ya // 47 // taha jo atthaM avaharai, jassa so jIviyaM pi se harar3a / jaM so atthakaeNaM, ujjhai jIyaM na uNa atthaM // 48 // huMte ya tammi jIvai, suhaM ca sakalattao tao lahar3a / taM puNa tassa haraMteNa, teNa savvaM pi haDameva // 49 // tA jIvadayaM paramaM dhammaM gahiUNa geNha mA'diNNaM / jiNagaNaharapaDisiddhaM, loyaviruddhaM ca ahamaM ca 11401 cariuM pi ciraM caraNaM, kiliMcamettaM pi ghetuma'vidiNNaM / taNalahuo hoi naro, appaccaio ya coro vva // 51 // yahabaMdhajAyaNAo, chAyAbhaMsaM parAbhavaM sogaM / pAvar3a coro sayama'vi, maraNaM savvassaharaNaM ca niccaM diyA ya ratiM ca saMkemANo na niddamuvalabhai / bhayataralaM pecchaMto, acchar3a gacchai ya hariNo vva // 53 // uMdurakayaM pi saddaM, soccA parivevamANasavvaM go / sahasA samaMtao taha, uvviggo dhAvar3a khalaMto paralogammi vi coro, karei narayammi appaNo vasahiM / tivbAo veyaNAo, aNubhavai tattha suciraM pi // 55 // tiriyagaIe vi tahA, coro pAuNai tikkhadukkhAI / kiM bahuNA duttAre, saMsArasare sarai bahuso // 56 // hariyA va ahariyA vA, nassaMti narabhayevi tassa'tthA / na hu se dhaNamuvacIyai, sayaM ca oloTTaI dhaNAo // 57 // 2 paradavvaharaNabuddhI, siribhUI dukkhadAruNe narae / paDio tatto'NaMtaM, bhamio saMsArakaMtAre ee sacce dosA na hoMti paradavyaharaNavirayassa / hoMti samaggA ya guNA, etto cciya niccamuyautto | deveMdarAyagahavar3a - sAgarisAhammi oggahammi tumaM / samuciyavihiNA diNNaM, geNhasu sAmaNNaheuM ti "maithunaviramaNasvarUpam" // 52 // // 54 // // 58 // // 69 // // 62 // ko rakkhAhi baMbhaceraM ca, baMbhaguttIhiM navahiM parisuddhaM / niccaM pi appamatto, paMcavihe itthiyeragge jIvo baMbhA jIvammi, ceva cariyA bhavejja jA jar3aNo / taM jANa baMbhaceraM, vimukkaparadehatattissa "yasahikahanisejjeMdiya - kuDatarapuvyakIliyapaNIe / aimAyA''hAravibhUsaNA ya, nava baMbhaguttIo" kAmakayA' itthikayA', dosA asuitta' buDDhasevA ya / saMsaggIdosA vi ya, kareMti itthIsu veraggaM jAvaiyA kira dosA, iha paraloge duhA''vahA hoMti / Avahar3a te u savye, mehuNasannA maNUsassa soyai vevai tappar3a jaMpar3a kAmA''uro asaMbaddhaM / ratiM diyA vi nidda, na lahar3a pajjhAi vimaNo ya 1. dhrAtaH = tRptaH / 2 iyaM gAthA tADapatrIyapratyAM nAsti / // 64 // // 65 // // 66 // 223 // 59 // // 60 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 7667-8003 ___ kAmasukhasya, azubhatvaM dRSTAtAH ca - mahilAnAM durguNAH sayaNe jaNe va sayaNA''saNe vi, gAme ghare aranne vA / kAmapisAyaggahio, na ramar3a taha bhoyaNA''Isu // 6 // kAmA''urass gacchai, khaNo vi saMvaccharo vya purisassa / sIyaMti ya aMgAI, vahai maNe iTThaukkaMThaM // 68 // karayalakaliyakavolaM, bahusI ciMtei kiMpi dINamuho / kAmummato aMto, aMto Dajjhai ya ciMtAe // 69 // vivarIyavihivaseNa ya, kAmijate jaNe alabhate / pADai niratthayaM so, girijalajalaNesu appANaM // 70 // arairaitaralajIhAjueNa, saMkappaubbhaDaphaDeNa / visayabilavAsiNA maya-suheNa bibboyaroseNa // 71 // kAmabhuyageNa daTThA, vilAsanimmoyadappadADheNa / nAsaMti narA avasA, dusahadukkhukkaDaviseNa // 72 // AsIviseNa daTThassa, hoMti yA narassa satteya / kAmabhuyaMgamadaTThassa, hoti ceyA dasa duraMtA // 73 // paDhame ciMtai vege, daTuM taM icchae biiyavege / nIsasar3a taiyavege, Aruhai jaro cautthammi // 74 // Dajjhai paMcamavege, aMgaM chaThe na royae bhattaM / mucchijjar3a sattamae, ummatto hoi aTThamae // 75 // navame kiMpi na yANai, dasame pANehiM mucvai avassaM / saMkappavaseNa puNo, vegA tivvA ya maMdA ya 76 // sUraDaggI dahai diyA, ratiM ca divA ya dahai kAmaDaggI / sUraggiNo'tthi ucchA-yaNaM pi kAmaggiNo natthi // 7 // vijjhAyai sUraggA, jalovayArA''iNA na kAmaggI / sUraggI dahai tayaM, sabAhiraDabmataraM iyaro // 8 // kAmapisAyagmahio, hiyama'hiyaM yA na appaNo muNai / pecchai kAmagghattho, hiyaM bhaNaMtaM pi sattuM va // 79 // kAmagghattho puriso, tiloyasAraM pi cayai suyarayaNaM / telokkapUiyaM na ya, mAhappaM pi hu gaNai mUDho // 80 // telokkapUyaNijje, jiNehiM bhaNie sayaM ca vinneye / mannai taNaM va tavanANa-caraNadaMsaNavaraguNe vi // 81 // arahaMtasiddhaAyariya-yAyagANaM ca sAhuvaggassa / kuNai avannama'dhanno, avibhAveMto bhayutthabhayaM // 2 // tthaM dakkhaM. ihaloe daggaDaM ca paraloe / saMsAraM ca aNaMtaM, na gaNai visayADamise giddho // 83 // lallakkanarayaviyaNAu, ghorasaMsArasAyaruvvahaNaM / saMgacchai na ya pecchar3a, tucchataM kAmiyasuhassa // 84 // gAyai nacvai. thovai, calaNajuyaM pi hu malei aMgAI / sohai mutapurIsaM, kulammi jAo vi visayavaso // 85 // yammahasarasayaviddho giddho vaNio vya rAyapattIe / pAukkhAlayagehe, duggaMdhe Negaso yasio kAmummatto na muNai, gammAGagammaM ca vesiyANo vya / seTThI kuberadatto vya, niyasuyAsurayaraisato // 7 // ihaloge vi mahallaM, dukkhaM kAmassa vasagaoM patto / mariuM ca pAvabaddho, kaDArapiMgo gao narayaM // 8 // ee savye dosA, na hoMti purisassa baMbhayArissa / taviyarIyA ya guNA, bhavaMti vivihA virAgissa // 89 // mahilA ihaparabhayie, haNiUNa guNe narassa sabasassa / ubhayabhavadukkhajaNage, dose niyameNa ANei. // 10 // mahilA sahAyakuDilA, 'aDaNivya bahuM pi aNusarijaMtI / purisaM sabhUmigAu, yAliya vivihaM bhamADei // 11 // mahilA pahadhUlisamA, sahAvakalusA akalusapayaI pi / laddhappasarA purisaM, savyaMgaM ceva kaluser3a // 2 // mahilA vaMsakuDaMgI va, gahaNabhUyA sahAvao ceva / saMpannaphalA vi hu kuNai, niyayavaMsakkhayaM duTThA // 13 // mahilAsu natthi vIsaMbhaeNa, paNayaparicayakayannuyAuuiguNA / ujjhaMti niyakulAiM, jamaunnacittAo tAo lhuN||14|| purise vIsaMbher3a, mahilA helAe ceya purisA u / mahilaM vIsaMbheuM, bahuppayArehiM vi na sakkA // 15 // ailahuge vi aviNae, kyammi sukyANa lkkhmddgnnetii| paimaDappANaM sayaNaM, kulaM dhaNaM nAsae mahilA // 16 // ahavAakae vi hu avarAhe, nArIo naraM'tare kayamaNAo / kuvaMti vahaM paiNo, suyassa sasurassa piuNo vi // 97 // | sakkAraM uvayAraM, guNaM ca suhalAlaNaM ca nehaM ca / mahuravayaNaM ca mahilA, parappasattA paripphusai // 8 // cora'ggivagyavisajalahi-mattagayakasiNasappasattasa / so vIsaMbhaM gacchaDa, vIsaMbhai jo mahiliyAsu // 19 // vagghA''iyA ya ahavA, dosaM na narassa tamiha kuvaMti / jaM kuNai mahAdosaM, duTThA mahilA maNUsassa // 8000 // | rogo dAridaM vA, jarA va na uyei jAva purisassa / tAva pio havar3a naro, kulajAyAe vi mahilAe // 1 // junno va darido yA, rogI va pio va hor3a se visse / nippIlio vva ucchU, mAlA va milANagayagaMdhI // 2 // | mahilA purisama'vannAe, ceva vaMcei kUDakavaDehiM / puriso samujjao vi hu, mahilaM na caei yaMceuM // 3 // 1. aDaNI = mArgaH / 224 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMveyaraMgazAlA zloka naM. 8004-8040 mahilAnAM doSAH ca. - grbhaavsthaasvruupm| vAolIu vba rayA''ulAu, mailiMti mahiliyAu naraM / saMjhAu bca avassaM, bhavaMti khaNamettarAgAo // 4 // jAvaiyAI jalAI, vIIo vAlugA va jalahIsu / naisu ya havaMti tatto, mahilAcittAI bahuyAiM // 5 // AgAsabhUmijalanihi-suragiripavaNA''iNo vi purisehiM / nAuM sakkA na puNo, kahama'vi itthINa cittAI // 6 // ciTuMti jahA na ciraM, vijjU jalabubbuyA va ukkA yA / taha na ciraM mahilANaM, ekkammi nare ramai cittaM // 7 // paramANU vi kahaMci vi, Agacchejja gahaNaM maNUsassa / na ya sakkA ghettuM je, cittaM mahilANa aisuhumaM // 8 // kuvio vi kanhasappo, duTTho sIho vi matahatthI yi / gheppar3a kaha vi nareNaM, na ya cittaM duTThamahilAe // 9 // udagammi vi tarai silA, sihI vi na dahei hoi himasisiro / na uNa mahilANa kaiya vi, ujjubhAvo bhavai purise||10|| ujjugabhAvammi asaMtayammi, kaha hoi tAsu vIsaMbho / vIsaMbhe ya asaMte, kA hojja raI mahiliyAsu // 11 // gacchejja samuddassa vi, pAraM puriso bhuyAhiM tariUNa / mAyAjalamahiloyahi-pAraM na ya sakkae gaMtuM // 12 // rayaNasahiyA savagdhA, guhA va sIyalajalA sagAhA ya / sariya bva jaNamaNaharA (vihu), ubbiyaNijjA ya hI! mhilaa||13|| dilR pi na sambhAvaM, paDiyajjar3a niyaDimeva uDDei / gohAnilukkamitthI, karer3a purisammi kulajA vi // 14 // tArisao Natthi arI, narassa anno ti buccae nArI / purisaM sayA pamattaM, kuNai ti ya vuccae pmyaa||15|| |purisammi aNatthasae, vilAyai jeNa teNa vilayA sA / jojei naraM dukkhe ya, teNa juvaI ya josA y||16|| abala ti hoi jaM se, na daDhaM hiyayammi dhiibalaM asthi / iya mahilAnAmANi vi, ciMtitANi asuhANi // 17 // nilao kalIe aliyANa, Alao kulaharaM aviNayANaM / AyAsassa ya vasahI, mahilA mUlaM tu kalahassa // 18 // dhammassa paramavigyo, pAubbhAyo ya dhuvama'dhammassa / saMdeho dehassa vi, heU mANA'vamANANaM // 19 // bIyaM parAbhavANaM, mahilAo kAraNaM akitIe / atthANaM savvagamo, samAgamo taha aNatthANaM // 20 // doggaimaggo saggA'pa-vaggamagge ya aggalA uggA / dosANa niyA''vAso, savva-guNANaM payAso ya // 21 // caMdo vi hojja uNho, sIo sUro vi nibiDamA''yAsaM / na ya hojja adosA bha-diyA ya mahilA sukulajA vi||22|| iccAI bahudose, mahilAvisae viciMtayaMtassa / pAyaM virajjar3a maNo, mahilAhiMto viveissa // 23 // jaha jANiUNa dose, vagghA''I ettha pariharijaMti / taha ThUNaM dose, mahilAhiMto vi viramejja // 24 // | kiM bahuNA bhaNieNaM, dosA mahilAkayA ihaM ceva / heTThADaNusaTThidAre, gaNavaiNA desiyA ceva // 25 // saddhakAraNakayaM, kAraNasaddhIe sajjhai tayaM ta / kato amejjhaghaDiyassa, hojja suddhI sarIrassa . // 26 // dehassa sukkasoNiya-ma'suI uppattikAraNaM jamhA / tA deho cciya asuI, amejjhaghaDio jahA ghaDao // 27 // tahAhi "garbhAvasthAsvarUpam" ammApiusaMjoge, soNiyasukkANa mIlaNe kalusaM / jaM hoi tattha jIyo, uppajjai paDhamameva tao // 28 // taM kalusaM sattAhaM, kalalaM hoUNa abbuyaM hoi / sattAhaM ciya tatto, ghaNaruvaM paDhamamAsammi // 29 // karisUNaM palametaM, jAyai bIyammi taM ca mAsammi / ghaNaruvamaMsapesI, saMpajjar3a taiyamAse ya re jaNaNIe jaNai Dohala-maMgANi ya pINai cautthammi / nivvattai paMcamage, sirakacaraNaMDakurama'vattaM .. // 31 // uvaciNai chaTThamAse, soNiyapittAI sattamammi puNo / sattasayAiM sirANaM, paMca sayAI ca pesINaM. // 32 // dhamaNIo nava savvaMDaga-bhAviadhuTTharomakoDIo / nivvattai aTThamae, vittIkappo bhavai pacchA // 33 // navame vA dasame vA, jaNaNiM appANayaM ca pIDaMto / nIsarai joNikuharAo, virasasadaM rasemANo. rUnA aNupubIe vuDDhIgae ya, dehammi muttaruhirANaM / patteyamA''DhayaM kula-vao ya taha siMbhapittANaM // 35 // sukkassa addhakulayo, havei pattho ya matthuliMgassa / addhA''Dhao vasAe, ekko pattho purIsassa // 36 // aTThINaM tinni sayA, bhariyA bIbhacchakuNimamajjAe / saMdhINaM savyaggaM, saTThIahiyaM sayaM hor3a nava hArUNa sayA, sirAsayAI ca hoMti satteva / hoti ya paMca sayAI, dehammi maMsapesINaM // 38 // iya sukkasoNiyappamaha-kalusapoggalacaeNa nimmAo / navamAsasamAo asuI-rasapANuvaladdhaparivuDDhI // 39 // joNimuhanIhario yi, jaNaNIthaNachIrapINio bADhaM / pagaiamejjhamaio, suittamA''vahai kahaM deho // 40 // 225 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8041-8075 grbhaavsthaasvruupm| - cArudattadRSTAntaH evaMvihe ya ihaiM, bahiraMDato vA vi kyalithaMbe(bhe) vya / sammaM pehijjaMte, na vijjae sAraleso vi // 41 // sappesu maNI daMtA, gaesu camarIsu kesapanbhAro / diTTho sAro na uNa'tthi, ko vi sAro maNuyadehe // 42 // chagaNe mutte duddhe, goNIe dIviNo ya cammammi / suciyA diTThA na uNa'tthi, kA vi suciyA maNuyadehe // 43 // vAiyapittiyasiMbhiya-rogA tanhAchuhA''iyA ya thaa| niccaM tavaMti dehaM, addahiyajalaM va jaliyaDaggI // 44 // evaMvihadeho yi hu, bAlo jovyaNamaeNa vAmUDho / sasarIratullakAraNa-nimmAyammi vi juvaidehe // 45 // upamei kesahatthaM, barahikalAveNa bhAlavalR pi / aTThamimayaMkabiMbeNa, nayaNamaMDabhoruhadaleNa 14ddA aharaM pi pomarAeNa, gIyamuvamei paMcayanneNa / kaNayakalasehiM thaNae, bhuyajuyalaM naliNinAleNa 4LI pANiM pi pallaveNaM, niyaMbaphalayaM pi kaMcaNasilAe / raMbhAhiM UrujuyaM, calaNe rattuppalehiM ca 48 na vibhAvei aNajjo, katticchaNNaM amejjhanimmAyaM / kalamalayamaMsasoNiya-punnamimaM appadehaM va // 49 // surahivilevaNataMbola-kusumanimmaladugUlabhUsAhiM / khaNamettapattabAhira-sohaM rammaM ti kAUNa // 50 // kevalama'balAdehaM, paribhujjar3a kAmamohiyamaNehiM / jaha kaDuhaDDA''ijuyaM, maMsama'sijjar3a sapUI pi // 51 // tahAbAlo amejjhalito, amejjhamajjhammi ceva jaha ramar3a / taha ramai naro mUDho, mahilaamejjhe sayamaumejjhA // 52 // kuNimarasakuNimagaMdhaM, sevaMtA mahiliyAtaNukuDIraM / sAyA'bhimANiNo je, te loe hoMti hasaNijjA // 53 // evaM ee anthe, dehe cintantayassa purisassa / paradehaM paribhottuM, icchA kaha hojja saghiNassa // 54 // ee atthe samma, dehe pecchaMtao naro saghiNo / sasarIre vi virajjai, kiM puNa aNNassa dehammi // 55 // therA yA taruNA vA, vuDDhA sIlehiM huMti buDDhehiM / therA yA taruNA yA, taruNA sIlehiM taruNehiM // 56 // khobhei pattharo jaha, dahe paDato pasaMtamavi paMkaM / khobher3a tahA mohaM, pasaMtamavi taruNasaMsaggI // 5 // kulusIkyaM pi udayaM, vimalaM jaha hoi kayagaphalajogA / taha mohakalusiyamaNo, jIyo vi hu vuDDhasevAe // 58 // taruNo vi vaDaDhasIlo. hoDa naro vaDaDhasaMsio airA / lajjA'varohasaMkA-gauravabhayadhammabaddhIhiM buDDho vi taruNasIlo, hoi naro taruNasaMsio ar3arA / vIsaMbhanivyisaMko, samohaNijjA ya payaIe // 60 // jAyaDa jalajogao jahA gaMdho / taha lINo vi viyaMbhaDa. moho taruNANa seyAo // 61 taruNehiM saha vasaMto, saMto vi caliMdio calamaNo ya / acireNa sairacArI, pAvai mahilAgayaM dosaM // 2 // purisassa ya apasattho, bhAvo tihiM kAraNehiM saMbhavai / virahammi aMdhayAre, kusIlasevAe sayarAhaM // 3 // jaha ceva cArudatto, goTThIdoseNa AvaI patto / patto ya unnaI so, puNo vi taha buDDhasevAe 64 tahAhi "cArudattadRSTAntaH" / caMpAe nayarIe ahesi bhANU ti sAvago ibbho / bhajjA ya se subhaddA, putto puNa cArudatto ti // 65 // jovyaNamaDaNupatto vi hu, so puNa sAhu vya nidhiyAramaNo / vaMchai na visayanAmaM pi, geNhiuM kiM punnaaddyriuN||66|| to jaNaNIjaNagehiM khitto dullaliyagoTTimajjhammi / bhAvapariyattaNakae, to tIe saha sa vaTTato // 6 // jAto visayA'bhimuho, Thito ya gehe vasaMtaseNAe / vesAe samA bArasa, nIyaM nihaNaM ca savvadhaNaM // 8 // nivvAsio ya bhavaNAhi, vAiyAe gao sa gehammi / ammApiUNa maraNaM, soUNa ya gADhadukkhatto // 69 // bhajjADalaMkAraM geNhiUNa, vANijjakaraNavaMchAe / mAulageNaM saddhiM, usIravatte purammi gao // 70 // kappAsaM gehettA, tatto yalito ya tAmalittIe / dAva'ggiNA ya daDDho, kappAso addhamaggammi // 1 // aha saMbhamammi mottuM, mAulagaM turagamA''ruhiya turiyaM / puvadisAe palANo, patto ya piyaMgunayarammi // 72 // diTTho ya tahiM piuNo, miteNa sureMdadattanAmeNa / putto vya goraveNaM, dhario ya ciraM niyagihammi // 73 // aha tassa jANavatteNa, davyuvajjaNakaeNa paratIre / gaMtUNa cArudatteNa, ajjiyA aTTha ghaNakoDI 74 valamANassa ya sahasA, majjhe udahissa vihaDiyaM yahaNaM / laddhaM ca phalagakhaMDaM, kahakahavi ya cArudatteNaM // 5 // 1. adahiyajalaM = Ahitajalam / 2. vezyAjananyA / 226 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8076-8113 cArudattadRSTAntaH tA uttinno jalahiM, patto ya karhipi rAyauranayare / diTTho ya tahiM ekko, ravi vya ruiro tidaMDimuNI // 6 // puTTho ya teNa kato, tumaM ti siTThA ya cArudatteNaM / savva cciya niyavattA, bhaNiyaM ca tidaMDiNA vaccha! // 77 // ehi karemi dhaNaDaDhaM, baccAmo pavvayaM rasaM tatto / ANittA ciradiTuM, paccaiyaM koDiyehaM ti // 8 // paDiyannaM iyareNaM, gayA ya te do vi pavvayaniguMje / kINAsavayaNabhImA, diTThA rasakUviyA ya tahiM // 79 // yutto tidaMDiNA so, bhadda! ihaM pavisa tuMbayaM ghettuM / rajjumaDavalaMbiUNaM, puNo vi lahu nIharijjAsi // 8 // to rajjabaleNaM so, tIe paviThTho aIva uMDAe / ThAUNa mehalAe, jAva rasaM geNhiuM laggo // 81 // tAva nisiddho keNai, mA mA bho bhadda! genhasu rasaM ti / bhaNiyaM ca cArudatteNaM, ko tumaM maM nivAresi // 82 // teNaM payaMpiyaM uyahi-bhinnapoo ahaM ihaM vaNio / dhaNaluddho rasaheuM, tidaMDiNA rajjuNA khitto // 8 // rasabhariyatumbae appi-yammi pAveNa ujjhio evaM / rasavivarapUyaNatthaM, chagalo vya sajjasiddhikae // 4 // rasakhaddha'ddhasarIro, vaTTAmi ya iNhi kaMThagayajIyo / jai appihisi rasaM se, tA tumama'vi iya viNassihisi // 85 // Dhoesu me alAbu, jeNaM bhariUNa te samappemi / evaM teNaM vutte, tamappiyaM cArudatteNa 8ddA aha rasabharie teNaM, uvaNIe tammi cArudateNa / tatto uttaraNatthaM, reNa saMcAliyA rajjU AyaDiDhaumAuDaraddho, taM ca tidaMDI rasaM samIhaMto / navaraM na cArudattaM, uttArai jAva kahamavi ya // 88 // tAva raso paricatto, kUve cciya jhatti cArudatteNa / to so sarajjuo cciya, rusieNa tidaMDiNA mukko // 89 // paDio ya mehalAe. eto no jIviyaM ti ciMtaMto / kyasA''gAraaNasaNo, parameTTi sariumA''raddho // 9 // bhaNio ya teNa vaNiNA, aIyadiNe iha rasaM gayA pAuM / gohA jar3a ejja puNo, tA tujjha havejja nIharaNaM // 11 // evaM soUNaM so, IsiM uvaladdhajIviyavyADaso / paMcanamokkAraparo, jAvaDacchai tAva annadiNe // 92 // gohA samAgayA taM, rasaM ca pAUNa nikkhamaMtI sA / pucchammi daDhaM gahiyA, jIyatthaM cArudatteNa // 9 // uttArio ya tIe, tatto acvaMtajAyaparitoso / gaMtuM puNo payaTTo, utiNNo kahavi kaMtAraM / // 14 // egammi ya kuggAme, milio ruddo ti mAulagamitto / teNeya tao saddhiM, TaMkaNadesammi saMpatto // 95 // tattha ya suvannabhUmI-gamaNakae do aje daDhe ghettuM / caliyA pattA dUre, yutto ruddeNa to iyaro // 96 // bhAya! na etto gaMtuM, tIrijai tA ime aje haNiuM / kIraMti bhatthAo, abhaMtaranihiyaromAu // 97 // tAsu ya satthaM geNhiya, pavisijjai jeNa AmisAuDasAe / ghettUNaM bhAruMDA, suvannabhUmIe mellaMti . // 18 // tattha ya saMpattANaM, hohI viulA suvannasaMpattI / uppaNNaghiNeNa tao, payaMpiyaM cArudatteNaM // 19 // mA mA evaM ullavasu, bhadda! ko pAvamerisaM kAhI / jaM jIvavaheNa dhaNaM, taM majjha kule vi mA hou // 8100 // ruddeNa jaMpiyama'haM, niyayaaje nicchiyaM haNissAmi / kiM tujjha ettha tatto, ubviggamaNo Thio iyaro // 1 // aha haNiuM pAraddho, ruddeNa ajo sunigghiNamaNeNa / ThAUNa kannamUle, ajassa aha cArudatteNaM . bhaNio paMcA'Nuvyaya-sAro parameTThipaMcanavakAro / tassuisuhabhAveNa ya, mariUNa ajo suro jAo // 3 // takhallAe tato, pakkhiviuM cArudattamiyarAe / ajakhallAe ya sayaM, so ruddo lahu paviTTho ti to AmisalolehiM, bhAruDehiM duve vi ukkhitA / NavaraM vacvaMtANaM, pakkhINaM paropparaM jujjhe // 5 // paDio caMcupuDAo, salilovari kaha'vi cArudatto taM / sattheNa bhiMdiUNaM, gabhAo iva viNikvaMto // 6 // evaMvihavasaNAI, aNiTThasaMgeNa pAvio iNhiM / jaha siTThasaMgato siri-maDaNupatto so tahA suNasu taM jalamullaMpittA, saMnihie so gato rayaNadIye / taM ca paloemANo, ArUDho selakUDammi // 8 // kAussaggeNa ThiyaM, amiyagaI nAma cAraNaM samaNaM / tattha ya daTuM vaMdai, paharisapulayaMciyasarIro // 9 // muNiNA vi kAusaggaM, pArAviya dinnadhammalAbheNa / bhaNiyaM kaha dugge iha, samAgao cArudatta! tumaM // 10 // sumarasi kiM na mahAyasa!, jaM tumae haM purIe caMpAe / sattubbaddho kANaNa-gaeNa parimoio puvvaM // 11 // vijjAhararajjasiriM, bhuMjittA kettiyANi vi diNANi / paDivanno pavyajaM, AyAciMto iha yasAmi // 12 // emA''i jA payaMpai, amiyagatI tAva mayaNapaDirUvA / oyariyA gayaNAu, doNNi vijjAharakumArA // 13 // 227 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8114-8148 mahilAsaMsarge doSAH tyAge guNAH tadviSaye upadezaH ca abhyantarabAhyagranthayoH svarUpam sAhuM namaMsiUNaM, abhivaMdeUNa cArudattaM ca / AsINA dharaNIe, bhAlovari raiyakarakamalA etthaMtarammi maNimaya-mauDoNAmiyasiro suro ei / vaMdai ya cArudattaM, paDhamaM pacchA tavassiM pi aha vimhiehiM vijjAharehiM, puTTho suro aho ! kamhA / sAhuM motuNa tumaM, paDio gihiNo paesuM ti bhaNiyaM sureNa eso, dhammagurU majjha cArudatto tti / pAvAvio imeNaM, diMteNaM jiNaNamokkAraM maraNammi ajo huMto, devasiriM erisaM sudullaMbhaM / eto cciya jANAmi, muNiNo savyannuNo ya jao vRtto ya cArudatto, sureNa bho ! varasu saMpar3a varaM ti / ejjAsi sumaraNammi, iya bhaNio cArudatteNa devo gao sathAmaM tatto vijjAharehiM guNavaM ti / pauramaNikaNayasaMbhAra- bhariyagurue vimANammi AroviUNa caMpA - purIe neUNa niyayabhavaNammi / mukko ya cArudatto patto ya samunnaddhaM paramaM iya duTThasiTThagoTThI-phalAI AloiuM ihabhave vi / nimmalaguNaDDhasuviyaDDha - buDDhasevAe jaiyavyaM kiMca"mahilAsaMsargeoSAH tyAge guNAH tadviSaye upadezaH ca " niccaM vuDDhasahAve, taruNe vuDDhe ya suTTha sevaMtA / taha gurukulama'muyaMtA, caraMti baMbhavyayaM dhIrA kAmA'NileNa hiyayaM, pacalai purisassa appassArassa / pecchaMtassa ya bahuso, itthIyaNavayaNaramaNANi | maMtharagaiThANacilAsa -hAsabibboyahAvabhAvehiM / sohaggarUvalAvanna - laTThasaMThANaceTThAhiM addha'cchipecchiehiM vi, visesadarahasiyajaMpiyavvehiM / sarasapaikkhaNasaMlAva - laliyalIlAiyavyehiM payaIe siNiddhehiM, payaIe maNoharehiM pAeNaM / thIsaMtiehiM puriso, rahamilaNehiM ca khubhai tao | kamavaDDhiyapIirai - pAviyavIsaMbhapaNayapasaro ya / lajjAluo vi puriso, kiM kiM taM jaM na vi karei | tathAhi // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // rA // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 35 // ko | piimAimittagurusiTTha-loyarAyA''isaMtiyaM lajjaM / gauravama'varohaM pari cayaM ca dUreNa pariharai kitiM atthaviNAsaM, kulakkamaM pAvie ya dhammaguNe / karacaraNakannanAsA''i - luMpaNaM pi hu na pehejjA saMsaggImUDhamaNo, mehuNaramio vimukkamajjAo / puvyAvarama'gaNeMto, kima'kiccaM jaM na Ayarai | iMdiyakasAyasannA - gAravapamuhA sahAvao savve / saMsaggiladdhapasare, purise acirA viyaMbhaMti thero bahussuo vi hu, pamANabhUo muNI tavassI vi / acireNa lahar3a dosaM, mahilAvaggassa saMsaggA kiM puNa taruNA abahu- ssuyA''iNo saruicAriNo maMdA / tassaMsaggIe, mUlao, (te) vinaTTha cciya bhavaMti // 34 // mahilAsaMsaggIe, amANusA'DavikaDillavAsI vi / naikUlavAlagamuNI, viDaMbaNaM pAvio paramaM jo mahilAsaMsaggiM, visaM ya dUrAu ceva pariharai / nittharai baMbhaceraM, jAvajjIvaM akaMpaM so avaloyaNametteNa vi, jaM mucchaM tAo deMti purisassa / teNa hayamahiliyANaM, nayaNAI visA''layAI phuDaM // 37 // mArei ekkasiM ciya, tivyavisabhuyaMgavaggasaMsaggI / itthIsaMsaggI puNa, anaMtakhutto naraM haNai rUA iya vayavaNamUla'ggiM thIsaMsaggiM sayA vi jo cayai / sa suheNa baMbhaceraM, nittharai jasaM ca vittharai // 39 // tA khavaga! visayavaMchA, jar3a hojja kayAi mohadoseNa / taha vi hu hosu uvautto, paMcavihe itthiyeragge // 40 // jAyaM paMkammi jalammi, vaDDhiyaM paMkayaM jaha na tehiM / lippar3a muNI vi evaM visayasalilaitthipaMkehiM // 41 // bahudosasAvayagaNe, mAyAmAiNDiyAsaNAhammi / kumaigahaNe vi muNI, na mujjhai itthirannammi savyammi itthivaggammi, appamatto sayA suvIsattho / baMbhavayaM Nittharai, caritamUlaM sugaiheuM majjhanhatikkhasUraM va itthirUvaM na pAsai ciraM jo / khippaM paDisAharai ya, diTThi so nittharai baMbhaM // 42 // "jo // 44 // kiM jaMpar3a kaha pAsai, paro mamaM kahama'haM ca vaTTAmi / ii jo sayA'Nuvehai, so daDhabaMbhavyao hoi // 45 // | jovvaNajalahiM darahasiya- 1 jaMpiummIciyaM visayasalilaM / dhaNNA samuttaraMtI, mahilAmagarehiM acchikkA "abhyantarabAhyagranthayoH svarUpam " // 46 // abbhintarabAhirie, savve gaMthe tumaM vivajjAhi / kayakAriyaaNumaIhiM, maNavaikAehiM tattha ihaM micchattaM veyatigaM, jANasu hAsA''iyANa chakkaM ca / kohA''INa caukkaM coddasa abbhintarA gaMthA 1. jaMpiummIciyaM = jlpitormicitm| // 47 // // 48 // 228 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8146-8183 abhyantarabAhya-granthayAH svarUpaM mahAvratasya bhAvanAsvarUpam // 49 // // 50 // // 51 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // bAhiragaMthaM khettaM vatthaM dhaNadhannakupparuppANi / dupayacauppayama'payaM, sayaNA''saNamA''r3a jANAhi jaha kuMDao na sakkA, soheuM taMdulassa satusassa / taha jIvassa na sakkA, kammamalaM saMgasahiyassa jar3ayA rAgA dosA, gAravasannAu taha udayameti / taiyA gaMthaM ghetuM, luddho buddhiM kuNai tatto tassa nimittaM mArai, bhaNer3a aliyaM karer3a corikkaM / sevai mehuNamaDatthaM ca aparimANaM kuNai jIyo // 52 // | sannAgAravapesuNNa - kalahapharusANi bhaMDaNavivAyA / ke ke na hoMti accattha-matthavAmohamUDhassa gaMtho bhayaM narANaM, sahoyarA elagacchayA jaM te / anno'nnaM mAreu, atthanimittaM maima'kAsI atthanimittama'ibhayaM, jAyaM corANamekkamekkehiM / majje maMse ya visaM, saMjoiya mAriyA jaM te saMgo mahAbhayaM jaM, viheDio sAvaeNa saMteNa / putteNa hie atthammi, muNiyaI kuMcieNA'vi atthanimittaM sIyaM, uNhaM taNhaM chuhaM ca vAsaM ca / dussejjaM dubbhataM ca, sahar3a vahaI ya gurubhAraM gAyai naccar3a dhAvar3a, kaMpar3a vilavei malai asuiMpi / nIyaM ca kuNr3a kammaM, kulammi jAo vi gaMthatthI // 58 // evaM ciTThatassa vi, saMsaio hoi atthalAbho se / na ya saMcIyar3a attho, sucireNa vi maMdabhaggassa // 59 // jar3a puNa kahiMci saMcaya - muver3a attho tahA'vi se natthi / tittI paura'ttheNa vi, lAbhe lobho pavaDDhai jaM // 60 // jaha iMdhaNeNa aggI, na tippar3a jalanihI jalanaIhiM / taha jIvassa na tittI, atthi tiloe vi laddhammi // 61 // Ahammai mArijjai, rubbhai bhijjai ya niravarAho vi / dhaNavaM Amisahattho, tattho pakkhIhiM jaha pakkhI // 62 // mAyApiiputtesu vi, dAresu vi neya jAya vIsaMbhaM / gaMthanimittaM jaggar3a, rakkhaMto savvaratiM pi | aMtohuttaM Dajjhai, puriso naTTe sayammi atthammi / ummato iva vilavai, paridevai kuNai ukkaMThaM | gaMthassa gahaNarakkhaNa - sAravaNAI sayaM karemANo / vakkhittamaNo jhANaM, uvei kaha mukkamajjAo kiMca ko // 64 // // 65 // gaMthesu gaDhiyahiyao, hoi dariddo bhavesu bahue / gaMthanimittaM kammaM, kiliTThahiyao samAiyai eehiM dosehiM, muccai muMcaMtao muNI atthaM / parama'bbhudayapahANaM, pAvei guNANa pabbhAraM sappabahule araNNe, amaMtavijjosaho jahA puriso / pAvar3a aNatthamatthaM, dharaMtao taha muNI vi paraM rAgo hoi maNuNNe, gaMthe doso ya hoi amaNuNNe / gaMthaccAraNa puNo, rAgaddosA duve cattA | sIuNhadaMsamasagA''iyANa, dinno parIsahANa uro / tavviNivAraNaheuM, atthaM dUre cayaMteNa nissaMgo ceva sayA, kasAyasaMlehaNaM kuNai sAhU / saMgo kasAyaheU, aggissa va hoMti kaTThANi savvattha hor3a lahuo, rUvaM vesAsiyaM bhavar3a tassa / garuo ya saMgasato, saMkijjai ceva savvattha tamhA savye saMge, aNAgae baTTamANaeDatIe / pariharasu tumaM suvihiya!, kayakAriyaaNumaIhiM sayA iya cattasavyasaMgo, sIIbhUo pasaMtacitto ya / jIvaMto cciya pAvar3a, sAhU nivvANasuhama'NahaM sArheti jaM mahaDatthaM, AyariyAI ca jaM mahallehiM / jaM ca mahallAI tao, mahavvayAiM ti bhaNNaMti esiM ca rakkhaNaTThA, karesu sai rayaNibhoyaNanivittiM / patteyaM bhAvejjasu, sammaM tabbhAvaNAo ya " mahAvratasya bhAvanA svarUpam" jugamittanimiyanayaNaM, akhaliyalakkhaM pae pae 2 aduyaM / jAyai jayaM caraMtassa, paDhamavayabhAvaNA paDhamA ArAhiesaNassa vi, avaloyaNapuvyayaM asaNapANe / jAyai jayaM kuNaMtassa, paDhamavayabhAvaNA bIyA sapamajjasapaDilehaM, bhaMDuvagaraNassa gahaNanikkheyaM / jAyai jayaM kuNaMtassa, paDhamavayabhAvaNA taiyA asuhavisayaM niruMbhiya, sammaM suhavisayamA''gamavihIe / jAyai maNaM kuNaMtassa, paDhamavayabhAvaNA turiyA // 80 // rudrapasaraM akajje, kajje vi hu suyavihIe niuNavaI / nisiraMte paDhamavayassa, bhAvaNA paMcamI hoi bhaNiyakkamavivarIyaM, ciTThato puNa vihiMsae jIve / paDhamavayadaDhattakae, bhAvaNapaNage jaejja tao hAsaM viNA vayaMtassa, bIyavayabhAvaNA bhave paDhamA / aNuvI bhAsiNo puNa, bIyavyayabhAvaNA bIyA 1. gaDhiya = aaskt| 2. aduyaM = adrutm| tattha - // 77 // // 78 // // 79 // // 81 // // 82 // 585 229 // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8184-8216 mahAvratAnAm arakSaNe doSAH kohAo lobhAo, bhayAo assaccasaMbhavo pAyaM / to tANa cAyao ceva, bIyavayabhAvaNA tinni // 84 // pahamAha pahasaMdidai, aNajANAvejja oggahaM vihiNA / iharA bhAvaadattaM ti, taiyavayabhAvaNA paDhamA // 85 // aha davvA''IcauhA-SNunnavaNaM kAravejja sAgariyaM / tassImA'vagamakae, taiyavyayabhAvaNA bIyA // 86 // kayasIma ciya vihiNA, sevejjA'vaggahaM sayA iharA / hojja adattaM evaM ca, taiyavayabhAvaNA taiyA TaLI sAhammiyasAmaNNaM, aNNaM pANaM ca tehiM guruNA ya / aNujANiyaM asaMtassa, taiyavayabhAvaNA turiyA 88 mAsA''ikAlamANaM, paMcakosA''ikhettaruyaM ca / gIyatthasamaMtujjaya-vihArisAhammiyaguNANa // 89 // oggahama'ha tavyasahiM, tadaDaNuNNApuvvagaM nisevejjA ihara hojja adataM ti, taiyavayabhAvaNA carimA // 90 // susiNiddhama'ipamANaM, AhAraM parihareja baMbhavaI / evaM ciya saMjAyai, utthavayabhAvaNA paDhamA // 91 // | siMgAradavvajogaM, sarIranahadantakesasaMThappaM / bhUsAkae na kujjA, cautthavayabhAvaNA bIyA // 92 // itthIgaiMdiyAI, sarAgaceTThAu no maNe kujjA / joejjA vi na eyaM, cautthavayabhAvaNA taiyA // 93 // pasupaMDagaitthIhiM, saMsattaM vasahima''saNaM sayaNaM / pariharamANassa bhave, cautthavayabhAvaNA turiyA // 94 // itthINa kevalANaM, tavisayaM yA kahaM akahamANo / puvarayaM asaraMte, cautthavayabhAvaNA carimA amaNunneyarasaddAi-visayapaNage paosagehIo / akuNaMtassa u jAyai, paMcamavayabhAvaNApaNagaM // 96 // iya paMcamahavyayabhAvaNANa, paNuvIsaI pi bhAvesu / suMdara! icchaMto appa-yammi paramaM vayadaDhataM // 97 // iharA paDupavaNapaNollamANa-navavaNalayAsamANamaNo / tesu aNavaTThiyappA, pAvihisi na tapphalaM khavaga! // 98 // tA bho devANupiyA!, paMcasu vi mahavvaesu vi mahabbaesu hojja daDho / eesu vaMcio jo, sa vaMcio syltthaannesu||19|| ___"mahAvratAnAmarakSaNe doSAH" - jaha tuMbassa daDhataM, viNA na arayA sajjakaraNakhamA / evaM mahavvaesu vi, adaDhassa asesadhammaguNA // 8200 // jaha taruNo sAhapasAha-pupphaphalakAraNaM bhave mUlaM / eyaM dhammaguNANa vi, mUlaM sumahavvaMyadaDhataM // 1 // ghuNakhaddhamajjhasAro, nADalaM khaMbho jahA gharaM dhariuM / evaM vaesu adaDho, poDho voDhuM na dhammadhuraM rA adaDhA chiDDajuyA vi ya, bhaMDaM nAyA jahA na voDhumaDalaM / evaM vaesu adaDho, aiyArajuo ya dhammaguNe // 3 // adaDho chiDDajuo vi ya, nADalaM kuMbho jahA jalaM pariuM / evaM vaesu adaDho aiyArajuo ya dhammaguNe // 4 // annaM cabhamiyA bhamaMti bhamihiMti, ettha vitthiNNabhavasamuddammi / eyANamaDaNatthitte adaDhate sAiyArate // 5 // annaM ca tumaM suMdara!, samma saMviggamANaso houM / puvarisibhAsiyAI, paribhAvejjasu imAI jahA dA saMsAro ya aNaMto, bhaTThacarittassa liMgajIvissa / paMcamahavyayatuMgo, pAgAro bhellio jeNa // 7 // mahavyayaaNuvyayAI, chaDDeuM jo tavaM carai annaM / so annANI mUDho, nAyabuddo' muNeyavyo sIlavyayAiM jo bahuphalAI, haMtUNa sokkhamahilasai / dhIdubbalo tavassI, koDIe kAgaNI kiNai // 9 // annaM ca caubihamiliya-sayalasirisaMgharaMgamajjhammi / bhImabhavavAhivihuro, annatto tANamaDalabhaMto // 10 // eso mahAuNubhAyo, vejjANa va amha saraNamaDallINo / tA aNukaMpeyavyo, iya buddhIe suhagurUhiM // 11 // eyAI tujjha suMdara!, nivesiyAI aNuggahaparehiM / tA hosu imesu daDho, houM kuviyappavippajaDho // 12 // jaha nAma sAragabbho, khaMbho bhAraM gihassa voDhumaDalaM / evaM vaesu sudaDho, poDho yoDhuM sudhammadhuraM // 13 // savvaMDagesuM pi daDho, goNo jaha hoi bharamajalaM voDhuM / evaM vaesu sudaDho, poDho voDhuM sudhammadhuraM // 14 // | sudiDhaMgI nicchiDDA, bhaMDaM yoDhuM jahA alaM nAyA / evaM vaesu vi daDho, niraIyAro ya dhammaguNe // 15 // | kuMbho vi jaha daDhaMgo, akhaMDachiDDo alaM jalaM dhariuM / evaM vaesu vi daDho, niraIyAro ya dhammaguNe // 16 // tinnA taraMti tarihiMti, ettha vitthiNNabhavasamuddammi / eyANaM sabbhAve, sudaDhate niraiyArate // 17 // dhaNNANameyalAbho, dhaNNANaM ciya imesu sudaDhataM / dhannANaM ciya eesu, niraiyArattaNaM pamaM // 18 // paMcamahavyayarayaNAI, tA tuma pAviuM sudulahAI / mA ujjhejasu eo-yajIvaNaM mA karejjasu ya // 19 // 1. (buDDo) B | 2. kuNejjasu pAThAM0 / 230 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8220-8255 ujjhikAdidRSTAntaH - catuHzaraNasvIkAravarNanam iharA tumaM pi ujjhiya-bhogavatIo jahA tahA ettha / laddhaM jahannapayaviM, ajasama'sokkhaM ca pAvihisi // 20 // to hosu daDhacitto, paMcamahavvayathurAdharaNadhavalo / pAlejja imAI sayaM, aNNesi pi ya payAsejja // 21 // patto uttamapayaviM, kittiM ca sayA vi hohisi suhIo / dhaNanAmaseTThisuNhAu, rakkhiyA rohiNIu jahA // 22 // tahAhi "ujjhikAdidRSTAntaH" / rAyagihe dhaNaseTThI, dhaNapAlA''I suyA u cattAri / ujjhiyabhogavatIrakkhi-yA ya taha rohiNI vahuyA // 23 // vayapariNAme ciMtA, gihaM samappemi tAsi pAricchA / bhoyaNasayaNanimaMtaNa-bhutte tabbaMdhupaccakkhaM // 24 // patteyaM appiNaNaM, pAlejjaha maggiyA ya dejjAha / iya bhaNiumA''yareNaM, paMcaNhaM sAlikaNayANaM // 25 // paDhamAe ujjhiyA te, bIyAe cholliyA ya taiyAe / baMdhaNa karaMDirakkhaNa, carimAe roviyA vihiNA // 26 // kAleNaM bahueNaM, bhoyaNapuvvaM taheva jAyaNayA / paDhamA saraNavilakkhA, taha bIyA taiya appiNaNaM // 2 // carimAe kuMcigAo, khittAo tumha vayaNapAlaNayA / sA evaM ciya iharA, sattiviNAsA na samma ti // 28 // tabbaMdhUNa'bhihANaM, tujhe kallANasAhagA me ti / kiM juttamettha majjhaM, te Ahu tuma muNesi ti // 29 // tatto ya kajjaujjhaNa-koTThagabhaMDAragihasamappaNayA / jAhAsaMkhamimINaM, niyajjaM sAhuvAo ya // 30 // jaha nAijaNo tahA samaNasaMgho / jaha vahayA taha bhavyA, jaha sAlikaNA taha vayAI // 31 // jaha sA ujjhiyanAmA, ujjhiyasAlI jahatthaabhihANA / pesaNagAritteNaM, asaMkhadukkhakkhaNI jAyA 22 taha bhavyo jo koI, saMghasamakkhaM guruhiM dinnAI / paDivajjiuM samujjhai, mahavyayAI mahAmohA // 33 // so iha ceva bhavammi, jaNANa dhikkArabhAyaNaM hoi / paraloe u duhatto, nANAjoNIsu saMcarai // 34 // jaha yA sA bhogavaI, jahatthanAmovabhuttasAlikaNA / pesaNavisesakAri-taNeNa pattA duhaM ceva varelA taha jo mahavvayAI, uvabhuMjar3a jIviya ti pAleMto / AhArA''isu satto, catto sivasAhaNicchAe // 36 // so ettha jahicchAe, pAvai AhAramA''I liMgi tti / viusANa nA'ipujjo, paralogammi duhI ceva // 37 // jaha vA rakkhiyavahuyA, rakkhiyasAlIkaNA jahatthakvA / parijaNamaNNA jAyA, bhogasuhAiM ca saMpattA // 38 // taha jo jIvo samma, paDivajjittA mahabbae paMca / pAlei niraiyAre, pamAyalesaM pi vajjito . // 39 // so appahiekkaraI, ihalogammi vi viUhiM paNayapao / egaMtasuhI jAyai, parammi mokkhaM pi pAver3a jaha rohiNI u suNhA, roviyasAlI jahatthanAmA u / vaDhitA sAlikaNe, pattA savvassasAmittaM . // 41 // taha jo bhavyo pAviya, yayAI pAler3a appaNA samma / annesi vi bhavyANaM, dei aNegesi suhaheuM // 42 // so iha saMghapahANo, jugappahANo tti lahai saMsadaM / appaparesiM kallANa-kArao gaNaharapahu vya // 43 // titthassa buDDhikArI, akvevaNao kutitthiyA''INaM / viusanaraseviyakamo, kameNa siddhiM pi pAyei // 44 // | evama'NusaTThidAre, savittharatthaM mae samakkhAyaM / paMcamahavyayarakkhA-nAmaM dasamaM paDiddAraM // 45 // eto kamAuNupattaM, pramapavittattajaNaNasunimittaM / causaraNagamaNanAme-gArasama'knemi paDidAraM // 46 // arahantasiddhasAhU-jiNathammacaukkamimama'ho khavaga! / saraNatteNa pavajjasu, kayavayarakkhAvihANo vi . // 47 // tattha "catuHzaraNasvIkAravarNanam" niTTiyanANA''varaNe, appaDihayanANadaMsaNapayAre / bhImabhayabhamaNakAraNa-viddhaMsaNapataaruhante 48nA sabbuttamacAritte, sabyuttamalakkhaNaMDakiyasarIre / savvutamaguNakalie, savvuttamapunnapabbhAre / // 49 // savyajagajjIvahie, savvajagajjIvaparamabaMdhujaNe / arihaMte bhagavaMte, suMdara! saraNaM pavajAhi // 50 // savyaMganikkalaMke, samatthatelokkanahayalamayaMke / parigaliyapAvapaMke, duhattajayajIvajaNayaMke // 51 // paramagaruyAuNubhAve, paramapayapasAhage paramapurise / paramappANe parame-sare ya taha paramakallANe // 52 // sabbhUyabhAvaparamatthaM-desage bhUsage ya bhuvaNassa / arihaMte bhagayaMte, suMdara! saraNaM pavajjAhi / // 53 // bhaviyajaNakumuyacaMde, tailokkapayAsaNekkadiNanAhe / saMsArasaraNarINaMDagi-vaggavIsAmathAme ya. // 54 // paramA'isayasamiddhe, aNaMtabalaviriyasattasaMjutte / bhImabhavajalahimajjata-jaMtugaNajANavate ya // 55 // 231 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8256-8262 catuHzaraNasvIkAravarNanam hariharabaMbhapuraMdara-dummahavammahamahAuridappahare / arihaMte bhagavaMte, suMdara! saraNaM payajjAhi // 56 // |telokkasirItilae, micchattatamoviNAsadivasayare / telokkaraMgamajjhe, atullamalle mahAsatte // 50 // |telokkapaNayapAe, samatthatelokkapasariyapayAve / pasariyapayAvakhaMDiya-payaMDapAsaMDiyapabhAve 18 pasaraMtakittikamaliNi-vittharasaMghaDasamatthabhavaNasare / bhavaNasararAyahaMse, dhammadharAdharaNavaradhavale // 59 // savvA'yatthapasatthe, appaDihayasAsaNe amiyatee / saMpuNNapuNNapaDhbhAra-labbhadaMsaNavisese ya 60 // sirimaMte bhagavaMte, karuNAyaMte pagiTThajayavaMte / savve vi hu arihaMte, suMdara! saraNaM pavajjAhi // 61 // paripAliya iha caraNaM, kAuM pAvA''savANa saMvaraNaM / mariuM paMDiyamaraNaM, nirasiya saMsAraparisaraNaM // 6 // siddhe kayakiccattA, buddhe uNa vimalakevalaguNeNa / mukke bhavaheUhiM, parinivvuDae suhasirIe // 63 // kyasayaladukkhaaMte, sannANA''iguNehiM ya aNaMte / viriyasirIe aNaMte, aNaMtasuharAsisaMkate 64 savyovalevarahie, aheuNo saparakammabaMdhassa / aha bhagavaMte siddhe, suMdara! saraNaM pavajjAhi // 65 // vavagayakammA''varaNe, nitthariyasamatthajammajaramaraNe / telokkasirA''bharaNe, sayyajagajjIyavarasaraNe // 66 // khAiyaguNappabhUe, samatthatelokkya paramapUe / sAsayasokkhasarUye, dUrujjhiyavannarasaruve / maMgalanilae saMgala-nibaMdhaNe paramanANamayataNaNo / aha bhagavaMte siddhe, saMdara! saraNaM pavajjAhi // 68 // loyaDaggasaMniviTe, sAhiyadussajjhasavyaparamaDhe / pattapagiTThapaiTTe, etto cciya niTThiyaDhe vi // 69 // saddA''INamaDagamme, amuttimaMte aniMdiyajanANe / paramADaisayasamiddhe, siddhe saraNaM payajjAhi // 70 // acchijje thArANaM, abhiMdaNijje ya savyaaNiyANaM / apalAvaNijjaruye, jalANamaDaggINa ya aDajjhe // 1 // palayapabalA'nilANa vi, ahIraNijje na yajjadalaNijje / suhune niraMjaNe akhkha-e ya accintamAhappe // 72 // accantaparamajogIhiM, ceva jANiyajahaTThiyasaruye / kayakicce nicce vi ya, aje ya ajare amaraNe ya // 73 // haNiumaNo niyakamma, samma ArAhaNANiviTTho ya / suMdara! tumaM visappaMta-tivyasaMvegarasaphuNNo // 74 // sirimaMte bhagavaMte, aruhaMte savvahA vijayavaMte / paramesare saraNNe, sidhe saraNaM pavajAhi // 75 // sai ahigayajIvA'jIya-pamuhaparamatthavitthare sammaM / samavagayapayainigguNa-saMsArA''yAsasabhAve // 76 // saMvegagaruyagIyattha-suddhakiriyAparANa dhIrANaM / sAraNavAraNacoyaNa-paDicoyaNadAyagANaM ca // 77 // | suguruNa pAyamUle, samma paDiyannapunnasAmaNNo / aha samaNe niggaMthe, suMdara! saraNaM pavajjAhi // 78 // mokkhammi baddhalakkhe, saMsAriyasahavirattacitte ya / gurusaMvegA saMsAra-vAsasavyaMganicinne // 79 // eto cciya cattakalatta-puttamittA''icittapaDibaMdhe / paDibaMdhametaparicatta-sayalaMgihavAsayAsaMge 80thI savvajiyaappabhUe, nibbharapasamarasathimiyasavyaMge / aha samaNe niggaMthe, suMdara! saraNaM payajjAhi // 81 // icchAmicchA''IyaM, paDilehapamajjaNApamuhama'hayA / dasabheyacakkayAlaya-sAmAyAriM par3a sulagge chaTThaTThamadasamaduvAlasaddha-mAsA''itavavisesesu / jahasatimujjamate, 'paumA''tIhiM uvamiNijje // 83 // |paMcasamiippahANe, paMcavihA''yAradhArae dhIre / suMdara! pAvapasamaNe, samaNe saraNaM payajjAhi 84 | guNarayaNamahAnihiNo, samatthasAvajjajogapaDivirae / vihaDiyasiNehaniyaDe, saMjamabharavahaNadhuradhavale // 85 // jiyakohe hiyamANe, jiyamAe vijiyalohajohe ya / jiyarAgadosamohe, jiiMdie vijiyanihe ya jiyamacchare jiyamae, jiyakAme jiyaparIsahAjaNIe / aha samaNe bhagavaMte, suMdara! saraNaM pavajjAhi 87LA vAsIcaMdaNakappe, tulle saMmANaNA'vamANesu / suhaduhasamANacitte, samacitte satumittesu // 88 // sajjhAyaDajjhayaNapare. parovayArekkakaraNadallalie / savisajjhamANabhAve, samma pihiyA'savadvAre // 89 // maNagutte vaigutte ya, kAyagutte upasatthalese ya / aha bhagavaMte samaNe, suMdara! saraNaM pavajAhi // 9 // navakoDIparisuddhaM, miyamaUpaNIyaM arAgadosaM ca / kAraNachakkADaNugayaM, mahuyaravittIpavittaM ca // 91 // nirayajjamegaveliya-marasaM virasaM ca samaNajaNajoggaM / bhattaM bhuMjiukAme, bhocyA saMjamaguNarae ya // 92 // 1. paumAtIhiM = padmAdibhiH / 2. hiyamANe = hRtamAnAn / 3. pasantalese pAThAM0 / 232 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8263-8330 catuHzaraNasvIkAravarNanam - dRSkatagAdvAram | uggatavasA kisaMDage, sukke lukkhe ya apaDikammaDage / ahigayaduvAlasaMDage, samaNe saraNaM payajjAhi // 13 // saMvigge gIyatthe, dhuvamussappaMtacaraNakaraNaguNe / saMsArasaraNakAraNa-pamAyapayavajjaNujjutte // 14 // yokkaMtA'Nuttaradeva-teolese'vahatthiyakilese / saphalIkayacauraMDage, dUrasamujjhiyasayalasaMge // 95 // dhImaMte guNavaMte, sirimaMte sIlavantabhagavaMte / suMdara! suhabhAveNaM, samaNe saraNaM pavajjAhi // 96 // savvA'isayanihANaM, samatthaparatitthisAsaNapahANaM / suvicittasaMvihANaM, nibaMdhaNaM niruvamasuhANaM // 9 // asamaMjasasuidukkha diyANa, ANaMdaduMdubhininAyaM / rAgA''ivajjhapaDahaM, maggaM saggA'payaggANaM // 98 bhImabhavADagaDanivaDiya-bhuvaNasamuddharaNasajjarajju va / aha jiNadhamma samma, suMdara! saraNaM pavajAhi // 99 // joyamahAmaimuNijaNa-paNamiyacalaNehiM titthanAhehiM / jheyatteNuvaiTTho, muNINa taM mohanimmahaNaM // 8300 // suniuNamaDaNAinihaNaM, bhUyahiyaM bhUyabhAvaNamaDaNagdhaM / amiyama'jiyaM mahatthaM, mahANubhAvaM mahAvisayaM // 1 // suvicittajuttijuttaM, appuNaruttaM suhAusayaNimittaM / aniuNajaNadunneyaM, nayabhaMgapamANagamagahaNaM R nIsesakilesaharaM, hariNaMkavalakkhaguNagaNoveyaM / aha suMdara! jiNadhamma, samma saraNaM pavajjAhi saggA'pavaggamaggA'Nu-laggasaMviggasavyabhavyANaM / appaDihayappameyaM, paramapamANaM jamaDacvatthaM davyaM khetaM kAlaM, bhAvaM ca paDucca sayalaloyagayaM / jammajaramaraNaveyAla-vAraNe siddhavaramaMtaM // 5 // payaDiyapayatthagoyara-heovAeyasammapavibhAgaM / taM suMdara! jiNadhamma, samma saraNaM pavajjAhi dA sayalasarivAluyAsayala-jalahijalamelasamudayAhiMto / paisuttamaDaNaMtaguNaM, atthaM aNahaM parivahataM micchattatamaMDadhANaM, nivyAghAyappayAsavaradIyaM / AsaM dINAsAsaga, dIyaM ca bhayoyahigayANaM cittA'ikkantapayANao ya, cintAmaNIo abbhahiyaM / he khavaga! jiNapaNIyaM, dhamma saraNaM pavajjAhi // 9 // jaNagaM va hiyaM jaNaNaM ya, vacchalaM baMdhavaM va guNajaNagaM / mittaM va adohakara, samatthajayajIvarAsissa - // 10 // soyavyANa payarisaM, dulahANaM paramadullahaM loe / bhAvADamayaM va paramaM, desagamasamaM sipahassa // 11 // nAhaM apattapAvaNaguNeNa, pattassa pAlaNeNaM ca / suMdara! jiNeMdadhamma, samma saraNaM pavajAhi // 12 // vatthugayabohasAhaga-maMDagANaMgappaviTThasuyaruvaM / vihipaDisehAuNugakiriya-ruvaM cArittaruvaM ca // 13 // nivivaraverivArova-ruddhakAyaranaro bva tAyAraM / nAvaM va jalahipaDio, dhamma saraNaM payajjAhi // 14 // aTThavihakammacayaritti-kAragaM vAragaM ca kugatIe / pariciMteuM souM pi, dukkaraM kAyarajaNANaM // 15 // supasatthamahAtthANaM, savvANa vi davyabhAvarUvANaM / sAisayavicittANaM, nibaMdhaNaM laddhiriddhINaM // 16 // asurasurarAyakiMnara-naravaraviMdANa vaMdaNijjaguNaM / suMdara! jiNiMdadhamma, samma saraNaM pavajjAhi // 17 // sabhAvavajjiyaM pi hu, bAhirakiriyAkalAvarUvaM pi / akkhaMDa kIraMtaM, gevejjagasurasamiddhiphalaM . // 18 // teNeva bhaveNaM puNa, ukkosA''rAhagANa sivaphalayaM / sattaDaTThabhavaMte uNa, jahannaArAhagANaM pi . // 19 // loguttamaguNamaiyaM, loguttamaguNaharehiM nimmaviyaM / loguttamaseviyamaci, phalaM pi loguttamaM deti (deMtaM B) // 20 // sirikevalipannataM, siddhaMtanibaMdhaNaM ca bhagavaMtaM / sammaM rammaM dhamma pi, dhIra! saraNaM pavajjAhi // 21 // iya kyacausaraNagamo, khamaga! mahAkammasattusaMbhUyaM / bhayama'vigaNayaMto tuma-micchiyamautthaM lahuM lahasu // 22 // causaraNagamaNanAmaM, bhaNiyaM ekkArasaM paDiddAraM / dukkaDagarihAnAma, eto kittemi bArasamaM // 23 // ___"duSkRtagarhAdvAram" - arihaMtappamuhANaM, cauNhamihiM ca uvagao saraNaM / garihAhi dukkaDaM kaDu-vivAganiggahakae dhIra! // 24 // tattha jama'rihaMtesuM, jaM vA tacceiesuM siddhesuM / sUrIsu ojjhAesu, sAhUsuM sAhuNIsuM ca emA''isu aNNesu vi, savyesu visuddhadhammaThANesu / vaMdaNapUyaNasakkAra-karaNasammANavisaesuM ragho jaM ca tahA mAIsu ya, piIsu ya baMdhayesu mittesu / uvagArIsuM kaiyA vi, kahavi maNavayaNakAehiM // 27 // kiMci vi kayaM aNuciyaM, uciyaM ca na ceva jaM va kiMpi kayaM / taM samma savvaM pi hu, tivihaM tiviheNa grihaahi||28|| aTThamayaTThANesuM, aTThArasapAvaThANagesuM vA / jaM kahavi kiMpi kaiyA vi, vaTTiyaM taM pi garihAhi // 29 // jaM pi kayaM kAriyamaNu-mayaM ca pAvaM pagiTTamiyaraM vA / kohA mANA mAyAe, lobhao taM pi garihAhi // 30 // 233 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8331-8367 dRSkatagarhAdvAram rAgA yA dosA thA, mohA yA gayaviveyarayaNeNa / ihaparaloyaviruddhaM, jaM pi kayaM taM pi garihAhi // 31 // ettha bhave annattha ya, micchAdiTThitamajaNusaraMteNaM / jiNabhavaNabimbasaMghADai-yANa maNavayaNakAehiM // 32 // jo kira kao paoso, avannavAo tahoyaghAyA''I / taM tivihaM tiviheNaM, suMdara! savyaM pi garihAhi // 33 // accantapAvamaiNA, mohamahAgahagasijjamANeNaM / jiNabimbabhaMgagAlaNa-phoDaNakayavikkayA je ya // 34 // lobhAuDaliMgiyamaNasA, kayA ya kArAviyA ya saparehiM / garihAhi te vi samma, sa esa tuha garihaNAkAlo // 35 // taha ettha bhave annattha, vA vi micchattabuDDhisaMjaNagaM / suhumANa bAyarANa ya, tasANa taha thAvarANaM ca // 36 // jIvANaM egaMteNa, ceva uvaghAyakAraNama'vaMjhaM / ukkhalaarahaTTagharaTTa-musalahalakulisasatthA''i . // 3 // dhamma'ggiTThiyavAyI-kUvatalAyA''ijAgapamuhaM ca / jama'higaraNaM payattiya-maDasesamaDayi taM pi garihAhi // 38 // sammattaM pi hu laLUNa, taviruddhaM kayaM jamiha kiMci / taM pi tumaM saMviggo, samma savyaM pi garihAhi // 39 // iha annattha va jamme, jar3aNA saDDheNa yA vi saMteNa / jiNabhavaNabimbasaMghADa-iesu rAgA''ivasageNa // 40 // jaM saparabuddhikappaNa-purassaraM thevamavi udAsattaM / vihiyaM jA ya avaNNA, kayA vighAo paoso yA // 41 // khavaga! maNayayaNakAehiM, karaNakArAvaNA'NumoyaNao / sammaM tivihaMtiviheNa, taM pi savyaM pi paDikamasu // 42 // saMpattasAvagateNa, jaM pi aNuvvayaguNavyayA''Isu / aiyArapayaM kiMpi huM, pakappiyaM taM pi paDihaNasu // 43 // iMgAlakammamaDaha jaM, vaNakammaM jaM ca sAgaDIkamma / jaM yA bhADIkamma, phoDIkammaM ca jaM kiMci // 44 // jaM yA daMtavANijjaM, rasavANijjaM ca lakkhayANijjaM / visavANijjaM jaM yA, kesavANijjaM ca jaM kiMci // 45 // jaMtappIlaNanelaMchaNANa, kammaM davaggidANaM jaM / saradahatalAyasosaM, asaIposaM ca jaM kiMpi // 46 // ettha bhaye annattha va, kayaM tahA kariyaM aNumayaM ca / taM ti dugaMchasu samma, tivihaM tiviheNa savyaM pi // 47 // jaM kiMci kayaM pAyaM, pamAyao dappao uveccAe / sahasANAbhogeNa ya, taM pi hu tiviheNa garihAhi // 48 // paraparibhavakaraNAo, paravasaNasuhittaNAu jaM ahavA / jaM parahasaNAo yA, jaM paravissAsaghAittA // 49 // jaM pradakkhinnAo, sutivyavisayADabhilasao jaM ca / jaM yA kIlAkelI-kuUhalA''sattacittatA // 50 // roddadehiM jaM vA, atthAo aNatthadaMDao ahavA / pAvaM samajjiyaM kiMpi, taM pi savvaM pi garihAhi // 51 // taha dhammasAmAyArI-bhaMgo jo jo ya niyamavayabhaMgo / mohaMDaNaM vihio, taM pi payatteNa niMdAhi // 52 // deve adevabuddhI, jamaDadeve ceva devabuddhI ya / sugurummi agurubuddhI, agurummi vi.jaM ca gurubuddhI // 53 // tate atattabuddhI, jaM ca atate vi tattabuddhI u / dhamma adhammabuddhI, jama'dhamme dhammabuddhI u 4 | ettha pattha va jamme, kyA tahA kAriyA aNumayA ya / micchattatamaMDaNaM, taM ca viseseNa niMdAhi // 55 // | sattesu jaM na metI, kayA pamoo na jaM guNaDDhesu / jaM ca na kayaM kayA vi hu, kilissamANesu kAruNNaM // 56 // taha pAyapasattesuM, sattesuM no kyA uyehA jeM / jaM ca na sussUsA taha, kyA pasatthesu satthesu // 5 // jaM ca jiNapahupaNIe, carittathamme kao na aNurAgo / yeyAyacvaM gurudeva-goyaraM jaM ca no vihiyaM // 58 // vihiyaM ca hIlaNaM tANa, jaM ca micchattamohamUDheNa / taM pi ya savyaM suMdara! dUraM niMdAhi garihAhi // 9 // jiNavayaNamaDamayabhUyaM, patthama'tucchaM ca bhavyasattANaM / nisuyaM pi jaM na samma, no saddahiyaM ca soUNaM // 6 // saMtammi bale saMtammi, vIrie taha parakkame saMte / saMte ya parisayAre, soUNaM saddaheDaM vA // 61 // aMgIkayaM na sammaM, aMgIkayama'pi na pAliyaM jaM ca / tappAlaNAparesu ya, jaM ca paoso samubbUDho // 2 // bhaMgo ya paosAo, vihio takkaraNagoyaro jaM ca / taM taM garihAhi tumaM, sa esa tuha garihaNAkAlo // 63 // taha nANe jo ko yi hu, aiyAro daMsaNe va caraNe yA / vihio tace ya virie, taM pi hu tiviheNa grihaahi||64|| nANe tattha akAle, viNaeNa viNA ya abahumANeNa / avihiyajahovahANaM, suttatthe ginhamANeNaM // 65 // tadAyaganiNhavaNA, suyA''iasuyA''ijaMpaNAu tahA / suttassa va atthassa ya, ubhayassa va annahAkaraNA // 66 // volINA'NAgayayaTTamANa-kAlesu jo kao kaha vi / aiyAro tama'sesa, tivihaM tiviheNa garihAhi // 6 // 1. dhammaggiTThiya = karSaNArtha kSetre jIrNatRNAni dahyante sA dharmAgniSThikA ucyate / 234 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8368-8403 dRSkatagar2yAdvAram - kSAmaNe upadezaH aha daMsaNammi jIyA''i-goyaraM desasavvagaM saMkaM / avarA'varadaMsaNagAha-goyaraM duvihama'vi kaMkhaM // 8 // taha dANasIlatavabhAvaNA''i-phalagoyaraM ca vitigicchaM / jallamalalittagatte, muNiNo ya paDucca vi dugucchaM // 69 // diTThImohaM ca kuNaMtaeNa, akuNaMtaeNa dhammINaM / uvayUhathirIkaraNe, vacchallapabhAvaNAo ya // 70 // kAlammi aIyammi, paDupaNNe'NAgae ya jo vihio / aiyAro tama'sesa, tivihaM tiviheNa garihAhi // 1 // taha caraNapahANAsuM, paMcasu samiIsu tIsu guttIsu / paDhamAe tattha jo aNu-vauttagamaNaM kuNaMteNaM // 72 // taha vayaNamaDaNuvauttaM, jo bhAsateNa bIyasamiIe / taiyAe aNuvauttaM, bhattaggahaNaM kuNaMteNa // 73 // uvagaraNagahaNanikkhivaNa-maDaNuvauttaM cautthasamitIe / carimAe cayaNIya-cvAyamajayaNaM kuNaMteNaM // 74 // taha paDhamaguttivisae, mANasama'samaMjasaM dharateNa / bIyAe kajjavajja, kajje yA jayaNavajjaM pi // 75 // vayaNaM bhAsateNaM, evaM kAeNa taiyaguttIe / ceTuMteNa akajje, jayaNAvajaM ca kajje vaa| // 76 // jo ko vi hu aiyAro, vihio kAlattae vi caraNammi / taM tivihaM tiviheNaM, samma savvaM pi garihAhi // 77 // rAgaddosakasAyA''-iesu pasareNa kalusiyaM jaM ca / cArittamahArayaNaM, taM pi viseseNa niMdAhi // 8 // eto duvAlasavihe, tavammi kaiyA vi kahavi jo vihio / savyaMpi taMpi samma, aDyAraM dhIra! garihAhi // 79 // taha nANA''iguNesuM, balaviriyaparakkamANa bhAve vi / na parakkamiyaM jaM taM, viriya'iyAraM pi garihAhi // 8 // jo dasavihajaidhamme, jo yA kira caraNakaraNaguNavisae / tivihaMtiviheNa tayaM pi, dhIra! garihAhi aDyAraM // 81 // je pANavahA''INaM, mUlaguNANaM pi ke vi aiyArA / suhumA va bAyarA vA, samma garihAhi te savye // 2 // piMDavisuddhA''INaM, aiyArA je ya uttaraguNANaM / suhumA va bAyarA yA, te vi hu garihAhi bhAveNaM // 3 // micchattucchAiyasuddha-buddhiNA dhammie jaNe jaM ca / pAvama'vannAruvaM, raiyaM garihAhi taM savyaM // 4 // AhArabhayapariggaha-mehuNasannAnisannacitteNaM / pAvaM jaM pi pavattiya-mattAhe taM pi niMdAhi / // 85 // iya dukkaDagarihaM kAriUNa, khavagaM guru jahAjogaM / dukkaDagarihAkajja, khAmaNama'vi iya karAve // 86 // caugaigaeNa he khamaga! pANiNo ThAviyA tume dukhkhe / je ke vi te khamAvesu, esa tuha khAmaNAkAlo // 8 // tathAhineraiyatte jaM nArayANa, narayammi kammavasagANaM / bhavadhAraNijjauttara-veuvyiyasvadehehiM | viulujjalakakkasadussahAu, viyaNAu nimmiyAu daDhaM / khAmesu taM samaggaM, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 89 // taha bannagaMdharasaphAsa-bheyabhinnANa puDhavipabhiINa / egidiyajIvANaM, tiriyatte saMsaraMteNa // 90 // | egiMdiyattapatteNa, ceva annonnsNgstthaao| jA kA vi kahiM pi kayA, virAhaNA taM pi khAmesa / beiMdiyA''ipaMce-diyA'vasANANa jA vi jIvANaM / egiMdiyattaNe cciya, cirAhaNA taM pi khAmesu . // 12 // tattha puDhavittaNAo, virAhaNA kira biiMdiyA''iNaM / uvarimmi silAleDhuga-'bhiuDIpaDaNA''idAreNa // 13 // AukkAyataNao, tabbAhA tappalAvaNA ahavA / hisakaragavarisadhArA-jalacchaDacchoDaNA''IhiM 94 // vijjuviNivAyajaliyaggi-paDaNavaNadayapalIvaNA''Isu / teukkAyattAo, biiMdiyA''INa viddavaNaM . // 95 // yAukkAyattaNaA vi, hoi tesi virAhaNA nUNaM / sosaNachaNaNuppADaNa-bhaMjaNaparimoDaNA''IhiM // 96 // ahavA vaNassaitA, tarusAhAnivaDaNAduvari tesiM / payaiviruddhavisaruva-vaNassaIbhakkhaNAo ya beiMdiyAibhAvaM, gaeNa egidiyAuDaijIvANaM / vihiyA virAhaNA jA, taM pi ha tiviheNa khAmesu // 98 // tabhAvaNA phuDa cciya, alasADa idadadurAvasANA jaM / saMvaDiDhatA puDhaviM, paDhama boMdi pi giNhaMti // 99 // AukkAuppaNNA, aNavaraupphiDaNaphaMdaNA''IhiM / paricamaDhaNapivaNA''i, kuNamANA taM virAti // 8400 // khArakaDutikhakakkasa-rasaphAsabiiMdiyA''idehAo / saMbhavai teuvAu-kkAyANa vi kira virAhaNayA // 1 // vaNasaikAyaMtobahi-jAyaMtehiM biiMdiyA''IhiM / vaNasatikAyassa vi sA, kijjai takkhAmaNA teNa // 2 // beiMdiyAuDaibhAvaM, gaeNa beiMdiyAiNo ceva / saparobhayajAtIyA, virAhiyA ke vi je jIyA // 3 // 1. bhiuDI = bhUbhaGgaH / 235 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8404-8440 kSAmaNe upadezaH ettha bhave annattha va, sayaM pareNaM ca te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi hu, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 4 // jalacarathalacarakhahacara-jAittamuvAgaeNa jA kA vi / saparobhayajAINaM, jalathalakhayarANa ceva miho // 5 // AhArabhayA''layaDavacca-rakkhaNA''ikae narANaM ca / vihiyA virAhaNA jA, taM pi ya tiviheNa khAmesu // 6 // iya tiriyatte tirinara-jIvANa virAhaNaM khamAvettA / khAmesu puNa naratte, tirinarasuragoyaraM pi tayaM // 7 // tattha naratte suhumA, iyarA vA je virAhiyA jIvA / khAmesu te vi savve, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 8 // daMtAlahalakkhaDaNesu, kUpavAvItalAyakhaNaNesu / gharahaTTA''raMbhA''Isu, virAhiyA puDhavijIvA jaM // 1 // ettha bhave annattha va, sayaM pareNaM ca taM pi garihesu / tivihaM tiviheNaM, pi hu, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 10 // karacaraNamuhakkhAlaNa-aMgohaliNhANasoyapANesu / jalakIlaNA''iesu ya, virAhiyA AujIyA jaM // 1 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM va taM pi khAmesa / tivihaM tiviheNaM pi ha, sa esa taha khAmaNAkAlo // 12 // seyaNavisIyaNA''hAra-pAgaDahaNaMDakaNappaIvesu / sesatadA''raMbhesu ya, virAhiyA teujIvA je // 13 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM va te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi ya, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 14 // tAloTTaviyaNagophaNa-nissasaNussAsathavaNaphukkAsu / saMkhA''iyAyaNesu ya, virAhiyA vAujIyA je // 15 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM va te vi khAmehi / tivihaM tiviheNaM pi hu, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 16 // tacchaNacheyaNamoDaNa-toDaNaukkhaNaNabhakkhaNA''IhiM / khettakhalA''rAmAIsu, virAhiyA je vaNassaiNo // 17 // ettha bhaye annattha ya, sayaM parehiM ca te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi ya, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 18 // gaMDolayaalasajalUya-kimiyasaMkhANaasaMkhasaMkhA ya / sippikavaDDA''IyA, biiMdiyA je vi kahavi hayA // 19 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM ca te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi hu, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 20 // maMkuNamaMkoDagakuMthu-kIDiyA katarA ya gheillA / uddehiyatayA''I, tiiMdiyA je vi kahavi hayA // 21 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM ca te vi khAmesa / tivihaM tiviheNaM pi ha, sa esa taha khAmaNAkAlo // 22 // kaMDaratiDpayaMgA, daMsA masagA ya macchiyA bhamarA / viccuyapamuhA u virA-hiyA u cariMdiyA je ya // 23 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM ca te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi hu, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 24 // ahinaulasaraDagohA, kuDDagirolagatadaMDagA''IyA / mUsagakAgasiyAlA,suNagA majjArapamuhA ya // 25 // hAseNa paoseNa ya, atthAo aNatthao ya kIlaNao / AbhogaaNAbhogA, bahiyA paMceMdiyA je ya // 26 // ettha bhaye annattha va, sayaM parehiM ca te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi hu, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 27 // ahavAmaMDukkamacchakacchabha-magarA''IyA ya jalacarA je ya / thalacAriNo ya harihariNa-rojhasUyarasasA''IyA // 28 // khecarA ya haMsasArasa-pArAvayakuMcatittirA''IyA / saMkappA''raMbhehiM, virAhiyA vivihajIvA je // 29 // je yA saMghaTTiyaabhihayA ya, paritAviyA ya tAsiyayA / ThANAu ThANaMtara-maDahavA saMkAmiyA je ya // 30 // je vA kilAmiyA dUmiyA ya, saMghAiyA ya annonnaM / iya vivihaduhe ThaviyA, pANe chaDDAviyA jAya // 31 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM va te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi ya, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 32 // je vi maNuyattaNe cciya, vaTTateNa maNuyA tae kahayi / rAyA'vatthADaigaeNa, pIDiyA te vi khAmesu // 33 // |je tattha duTThacitteNa, ciMtiyA je ya duTThayAyAe / bhaNiyA taha je taNuNA, paloiyA duTThadiTThIe // 34 // nAyaM pi hu annAyaM, nAyamanAyaM pi ThAvamANeNa / kalusattaNao divye, dahAviyA sohiyA je ya // 35 // saccamaliyaM va dosaM, ArovitA gahAviyA je ya / khoDagaaTThillAsuM, gottisuM va khrivAviyA je ya // 36 // baMdhAviyA ya nigaDAviyA ya, tADAviyA va taha je ya / kuTTAviyA ya sehA-viyA ya vivihappayArehiM // 37 // daMDAviyA ya muMDAviyA ya, chiMdAviyAI taha jANa / jANukaracaraNanAsoTTha-kannapamuhaMDaguvaMgAI revA gahiUNa ya satthAI, tacchiya ukkattiUNa vA dehaM / pacchA vi ya savyaMgaM, khArehi dahAviyA je ya // 39 // je ya paulAviyA ya aggIe / nihaNAviyA ya gattAsa. je u ullaMbiyA rukkhe // 40 // APHP pIlAviyA 236 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8441-8476 kSAmaNe upadezaH | 'gAliyavasaNA ukkhaNiya-cakkhuNo je vilutadasaNA ya / vihiyA taha tikkhAe, sUlAe roviyA je ya // 41 // AheDagesu ahavA, raNaMDagaNesuM ca tiriyamaNuyA je / chinnA bhinnA ya viluM-piyA ya ghummAviyA je y||42|| paharaMtaapaharaMtA, je vi ya mukkA''uhA palAyaMtA / aitivvarAgadosA, yavagayajIvA kyA je ya // 43 // ettha bhave annattha va, sayaM parehiM ca te vi khAmesa / tivihaM tiviheNaM pi ha, sa esa taha khAmaNAkAlo // 44 // purisatte itthitte, jaM paradArADAigoyaramaDaNajjaM / rAgaM'dheNaM pAyaM, samajjiyaM taM pi niMdAhi // 45 // jaM ca kyAi katthaI, ettha bhamaMteNa bhavakaDillammi / vihavA''ipaMsulitte, pAvasamubbhuyagabbhANaM tiNhuNhadavyabhakkhaNa-kaTThatuvarasutikkhakhArapANehiM / taha poTTamalaNakhIlaga-pakneyA''ipaogehiM // 47 // avarANamaDappaNo vA, pagiTTharAgA''igADhamUDheNa / gAlaNasADaNapADaNa-viNAsaNA''i kayaM pAvaM 48 pacyAgayasaMvego, tivihaM tiviheNa savyahA savyaM / garihAhi khavaga! paMchiya-nivigyA''rAhaNakaeNa // 49 // jaM ca juvaittaNammi, savakkiyehA''iNA kayaM pAyaM / taggabmathaMbhaNA''iya-maDahayA paighAyaNA''IyaM // 50 // jaM ca vasiyaraNakAraNa-kayakammaNavihaDaNA''i No vihiyaM / vihiyaM jIvaMtamaya-taNaM tumaM taM pi niNdaahi||51|| jaM pi kira paMsulite, vihiyaM jIvaMtaDiMbhachaDDaNayaM / vesate puNa parabA-liyANa haraNaM adattANaM // 52 // jaM ca maNuyattaNe cciya, rAgaddosA'bhibhUyacitteNaM / supauttamaMtataMta-ppaogao nibiDapIDa // 53 // thaMbhaNayobhuccADaNa-viddesIkaraNavasiyaraNamA''I / jesi kahaMpi vihiyaM, jIvANaM mohamUDheNaM // 54 // ettha bhave aNNattha va, sayaM parehiM ca te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi hu, sa esa tuha khaamnnaakaalo||55|| taha je bhUyA''IyA, surA vi maMtA''disattijogeNa / katthai kayAi kahavi hu, AgarisittA balA ceva // 56 // kArAvaNeNa ANA''I, pIDiyA ahava pattamoinnA / je ke vi kilIyA tA-DiyA va moyAviyA pattaM // 5 // ettha bhave annattha ya, sayaM parehiM ca te vi khAmesu / tivihaM tiviheNaM pi hu, sa esa tuha khaamnnaakaalo||58|| iya tiriyamaNuyadeve, maNuyattayirAhie khamAvettA / khAmesu khvaga! saMpai, devattavirAhie samma // 59 // bhayaNayaiyANamaMtara-joisayemANiyattapatteNaM / neraiyatiriyamaNuyA, dUhaviyA je ya devA ya // 6 // majjhatthamaNo houM, tivihaM tiviheNa bhAvao khavaga! / khAmesu saMpayaM te, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 61 // tatthaparamAhammiyabhAvaM, gaeNa dukkhAI bahupayArehiM / neraiyANaM rajhyAI, jAI tAI pi khAmesu . // 2 // uvabhogaparIbhogAi-kAraNapuDhavikAyapabhiINaM / tannissiyANa beI-diyAuDaijIvANa taha jaM ca 63 // devattaNammi vihiyaM, virAhaNaM rAgadosamohehiM / khAmesa taM pi samma, sa esa tuha khAmaNAkAlo 64 // jaM ca kira mANusANaM pi, vairanijjAyaNA''ijjeNa / avaharaNaM baMdhavahacheya-bheyadhaNaharaNamaraNA''I // 65 // devattaNe cciya kayaM, tikkhaM dukkhaM kasAyakaluseNaM / khAmesu taM pi samma, sa esa tuha khAmaNAkAlo // 66 // jaM ca tiyasattaNe cciya, mahiDDhiyatteNa iyaradevANaM / AesadANavAhaNa-tADaNaparibhavakaraNapamuhaM // 6 // vihiyaM mahaMtama'suhaM, cittAcalacunnaNekvajjasamaM / khAmesu taM pi samma, sa esa tuha. khAmaNAkAlo // 68 // iya nArayatiriyanarA'maraMgi-kyakhAmaNo vi patteyaM / paMcamahavvayavisayaM, aiyAraM iNhi parihariuM // 9 // savyajagajjIyesuM, suhumesu ya bAyaresu jaM dukkhaM / iha parabhave ya maNayaM pi, kappiyaM taM pi niMdAhi // 7 // saMjaNiyapANipIDaM, paosahAsA''iNA aliyayayaNaM / annANaMDaNaM jaM pi, jaMpiyaM taM pi niMdAhi // 1 // parasaMtamajadattaM kahavi, kiMpi lobhA''igahiyama'valaviyaM / jaM taM pi pAyapaMsu, pasarantaM bhadda! ruMbhAhi // 72 // naratiriyA'maragoyara-maNayAyAkAyamehuNasamutthaM / jaM pi ya pAvaM taM pi hu, tivihaM tiviheNa niMdAhi // 3 // saccittA'ccittA''Isu, davyesu pariggaraM kuNaMteNaM / jaM pAyaM khavaga! kayaM, taM ziMdasu tivihaMtiviheNa // 4 // rasagiddhIe kAraNavaseNa, annANao ya kiMpi kahiM / jaM rattIe bhuttaM, taM pi hu savvaM pi niMdAhi // 5 // volINADaNAgayavaTTamANa-kAlesu jAI vairAiM / jIvehi saha kyAI, tANi vi niMdAhi savvANi // 76 // 1. gAlitavRSaNAH / 2. viluMgiyA pAThAM0 / 237 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8477-8514 kSAmaNe upadezaH - sukRtAnumodanAdvAram je ya maNovar3akAyA, asuhA u suhAusuhesu yatthUsu / yAvAriyA u tIsu vi, kAlesuM te vi niMdAhi // 7 // davyaM khettaM kAlaM, bhAvaM ca paDucca jaM ca sakkaM pi / na kayaM kiccamaDakicvaM pi, vihiyamaDaha taM pi grihaahi||78|| loyammi kutitthapavattaNAu, micchattasatthadisaNAu / maggaviNigRhaNAo, ummaggaparUyaNAo ya // 79 // kammappabaMdhabaMdhaNa-nibaMdhaNaM appaNo paresiM ca / jAo si khavaga! jaM taM, tivihaM tiviheNa garihAhi // 8 // pAvA''raMbhapasattAI, jAiM etthaM aNAinihaNammi / paijamma kammavasA, bhavacakke caMkamaMteNaM // 81 // gahiyANi ya mukkANi ya, he khamaga! sarIragANi vivihANi / susiNiddhakuTuMbANi ya, tAI savvANi yosirsu||82|| lohavasaTTeNa samajjiUNa, jo pAvaThANapaDibaddho / vihio attho taM pi hu, samma savyaM pi yosirasu // 83 // volINADaNAgayavaTTamANa-kAle pavattiyA je ya / pAyA''raMbhA te vi hu, sammaM savve vi yosirasu // 4 // vitahaM paruviyaM jaM, jiNavayaNaM vitahameva saddahiyaM / aNumaNNiyaM va vitahaM, taM taM savyaM pi garihAhi // 85 // khettaddhA''idosA, jaivi na samma aNuTThiuM tariyaM / jiNavayaNaM taha yi hu jaM, paDibaMdho asadaDaNuTThANe // 86 // vihio maNorahA vi hu, sammA'NuTThANagoyarA na kayA / taM savisesaM suMdara!, niMdAhi puNo puNo sammaM // 8 // kiM bahuNA bhaNieNaM, samataNamaNileDhukaMcaNo houM / samasattumittacitto ya, garuyasaMgasAro ya // 8 // saccittama cittaM mIsa-gaM ca davyaM par3acca jaM pAyaM / vihiyaM taM pi ha garihAhi, tivihaMtiviheNa khavaga! tum||89|| naganagarA''garagAmADa-rAmavimANA''ibhavaNakhalagA''i / Asajja jaM pi kiMci ci, uddddhaauhotiriyloesu||10|| yolINA'NAgayavaTTamANa-sIuNhayAsakAlesu / jaM pi ya kahaM pi rAo, diyAo dIhar3appaThiiyaM yA // 1 // odaiyA''iyabhAvaTThieNa, gururAgadosamohehiM / suyaNe jAgaraNe yA, tivyA''ibheyabhinnaM ca // 12 // pAyA'NubaMdhipAvaM, suhumaM vA bAyaraM va maNasA yA / vAyAe kAraNa ya, kayaM va kAriyama'NumayaM yA // 3 // ettha va jamme jammantare va, savvannuvayaNao niuNaM / nAUNa dukkaDaM garaha-NIyamiNamujjhaNIyaM ca // 14 // arahantasiddhagurusaMgha-sakkhiyaM dukhasaMkhayanimittaM / niMdasu garihasu paDikamasu, savvahA savyamavi sammaM // 15 // iya khavaga! bhAvasAraM, sAraMDagaM sayalapAvasuddhIe / ArAhaNAkayamaNo, maNe visappaMtasaMvego 96 // micchA mi dukkaDaM bhaNa, puNo vi micchA mi dukkaDaM ceva / micchA mi dukkaDaM tI, tadaDapuNakaraNaM ca pddiyjj||9|| dukkaDagarihAnAma, bArasamaM vanniyaM paDiddAraM / sukyAuNumoyaNAdAra-miNhi sAhemi terasamaM 18 "sukRta-anumodanAdvAram" - bhAyA''roggaNimittaM, khavaga! mahArogavaggavihuraMDago / satthautthakusalavejjo-yaiTThakiriyAkalAvaM va // 19 // suhakammasamA''sevaNa-bhAviyabhAvattaNaM bahubhavesu / aNumoejjasu samma, savvesi jiNavariMdANaM // 8500 // taha titthayarabhavAo, AreNaM Usaritu taiyabhaye / titthayarattanibaMdhaNa-vIsaTThANA'NusevittaM suralogabhavAu cciya, sarisA''gayamaisuohiraveNaM / nimmalanANatigeNaM, sahiyaM gabbhA'vayAritaM sahasA niraMtaroviMta-sayalasurapUriyaMDabarataNao / niyakallANadiNesuM, dAviyalogattigegattaM rA savyajagajIvavacchala-titthapayattaNaparAyaNataM ca / savvaguNapayarisataM, savyuttamapuNNarAsittaM 4 savvA'isayanihitaM, taha vavagayarAgadosamohattaM / loyADaloyapagAsaga-kevalasirisaMgayattaM ca // 5 // amaraviNimmiyalaTThaTTha-payaDapahapADiherasohitaM / suraviraiyacAmIyara-paumovaripayanivesittaM do agilANIeDaNuvajIvaNeNa, bhavvANa dhammadesitaM / aNuvakayaparAuNuggaha-saMpAyaNalaMpaDataM ca // 7 // samakAlodayamADagacchamANa-nissesapunnapayaDittaM / telokkacakkakIraMta-pAyapaumobasevitaM / appaDihayapasaraphuraMtanANa-dasaNaguNANa thArittaM / ahakhAyacaraNalakkhaNa-sirIsamiddhAsiyattaM ca // 9 // appaDihayappayAvaM. viharita aNattarAe cariyAe / jammajaramaraNavajjiya-sAsayasahapayagamittaM ca // 10 // savyesi savyannUNa, savyadarisINa jiNavariMdANaM / tivihaMtiviheNa sayA, aNumoejjasu tumaM samma // 11 // evaM siddhANaM pi hu, pahINapuNaruttabhavanivAsittaM / vavagayanANA''varaNA''i-sayalakammoyaleyattaM // 12 // taha rAhugahapahApaDala-vigamao sUrasasaharANaM va / aNumoejjasu samma, jahaTThiyappA'vabhAsittaM // 13 // amarattaM ajarattaM, ajammaNataM amuttimattaM yA / nirujattama sAmitaM, siddhipurIe NivAsittaM 24nA 238 // 1 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6515-8551 sukRtAnumodanAdvAram - bhAvanApaTaladvAram aparAyattegaMtiya-acvaMtiya'NaMtasuhasamiddhattaM / vitimiraaNaMtakevala-nANadaMsaNasaruvattaM // 15 // samakAlasaMyalaloyADa-loyagasabbhayabhAvadarisitaM / eto cciya acvaMtiya-aNaMtavIriyaparigayattaM // 16 // saddA''iagammataM, acchejjataM abhiMdaNIyattaM / nicvaM kayakiccattaM, aNiMdiyattaM aNuvamattaM // 17 // savvA'suhaviyalataM, aNavajjattaM niraMjaNataM ca / nibaMdattama'kiriyatta-maDacyuyattaM suthimiyattaM // 18 // savyA'vekkhArahiyattaNaM ca, khAigasamatthaguNavattaM / vavagayaparataMtattaM, tiloyacUDAmaNitaM ca // 19 // savyesi siddhANaM, samatthatelokkavaMdaNijjANaM / tivihaMtiviheNa sayA, aNumoejjasu tumaM samma rI taha paMcapayArassa vi, sammaM suvihiyajaNA'Nucinnassa / AyArassa bhagavao, pahupAyapasAyapattassa // 21 // agilANIeDaNuvajIvaNeNa, paripAlagattaNaM samma / sammaM payagataM, savvesiM bhavyasattANaM // 22 // ahiNavapurassaraM tesi-meva kArAvaNaM ca tasseya / savvesiM sUrINaM, aNumoejjasu tuma samma // 23 // evaM uvajjhAyANaM, paMcavihAyArapAlaNarayANaM / payaIe ceva paro-vayArakaraNekasiyANaM rA sutta'tthatadubhaehiM, aMgovaMgapAinnagappamuhaM / suttaM jiNappaNIyaM, ahijjamANeNa tAva sayaM // 25 // taha annesi pi duyAlasaMga-gaNipiDagasuttadAittaM / tivihaMtiviheNa sayA, aNumoejjasu tuma savyaM // 26 // evaM kyaunnANaM, caritacUDAmaNINa dhIrANaM / sugihIyaNAmadheyANa, vivihaguNarayaNarAsINaM // 27 // samaNANa suvihiyANaM, akalaMkavisAlasIlasAlitaM / jAyajjIyaM nira'vajja-vittiyattittaNaM taha ya 28 jayajIyavacchalataM, sasarIre vi hu mamatarahiyattaM / sayaNajaNesu samattaM, suniruddhapamAyapasarataM // 29 // pasamarasanibbharataM, sajjhAyajjhANaparamarasiyattaM / ANAparataMtataM, saMjamaguNavaddhalakvattaM // 30 // paramatthagavesittaM, bhayaTTiinigguNatabhAvittaM / tatto ya tavvirAgi-taNaM paraM paramasaMvegA // 31 // bhavasaMkaDillapaDiyakha-bhUyakiriyAkalAvakAritaM / tivihaMtiviheNa sayA, aNumoejjasu tumaM sammaM // 32 // taha savvesi pi ha sAvagANa, payaIe piyasathammattaM / jiNavayaNadhammarAgA-ruNarattadeha TrimiMjataM // 33 // jIyA'jIyA''isamattha-vatthuvisayammi paramakusalataM / niggaMthA pAvayaNA, deyA''Ihi vi akhobhittaM // 34 // sammaiMsaNapAmokkha-mokkhasAhagaguNesu gADhataM / tivihaMtiviheNa sayA, aNumoejjasu tumaM sammaM // 35 // annesi pi hu AsaNNa-bhAvibhaddANa bhaviukAmANaM / kallANA''sayavittINa, payaNukammA'NubhAvANaM // 36 // devANa dANavANa ya, naratiriyANaM pi savyasattANaM / sammaggADaNugayattaM, aNumoejjasu tumaM samma . // 37 // evaM arihaMtA''Isu, sukaDaNumoyaNamaDaNukkhaNaM sammaM / bhAlayalAuDaroviyapANi-pallayo bhadda! kuNamANo // 38 // siDhilesi tesi hANiM, khavesi cirasaMciyaM pi kammamalaM / nihaNiyakammA samma, suMdara! ArAhao hosi // 39 // sukaDA'NumoyaNAdAra-mevamakkhAyamiNhi sAhemi / caudasamaM paDidAraM, bhAvaNapaDalA'bhihANaM ti // 40 // "bhAvanApaTaladvAram" - pAeNaM sabbarasANa, lavaNaveheNa jaha pahANataM / jaha yA pArayarasasaM-gameNa lohANa kaNagattaM // 41 // evaM dANA''INa vi, dhammaDagANaM na bhAvaNAe viNA / paMchiyaphaladAittaM, tA tIe navaga! kuNa jattaM // 42 // | tathAhidinnaM bahuM pi dANaM, sIlaM pi hu pAliyaM ciraM kAlaM / suTTha taviyaM tayo vi hu, bhAvaNaviyalaM na kiM pi tyN||43|| dANe ahiNavaseTThI, didruto hoi bhAvasunnammi / sIlatavesuM puNa vira-hiesu bhAveNa kaMDario // 44 // halipArAvaNakayamaNa-hariNassa kimA''si dANamaDaha taha vi / tabbhAvaNApayarisA, dAyagatullaM phalaM jAyaM // 45 // aha vA u junnaseTTI, diTuMto so vi dANavirahe vi / tappariNAmapariNao, patto taha punnapalbhAraM // 46 // taha sIlatavA'bhAve vi, payaipasaraMtativvasaMvegA / tappariNAmapariNayA, marudevIsAmiNI siddhA // 47 // taha parimiyasIlatavADa-vahI vi bhayavaM avaMtisakumAlo / sahabhAvaNAgaNA bho! jAo devo mahiDiDhao // 48 // annaM ca dANadhammo, avekkhaI nUNama'tthasabbhAvaM / sIlatavA vi jahuttA, saMhaNaNavisesasA'yekkhA // 49 // esA hi bhAvaNA puNa, na payatthaMtaramaDavekkhae kiM pi / kiM tu sahacittapabhavA, tA jaiyavyaM ciya imIe // 50 // naNu aMtaraddihIe, bajjhaM kAraNamaDavekkhai imA vi / na suhaM jhAumaDalaM jaM, ubiggamaNo maNAgaM pi // 51 // 24majatta 239 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8552-8587 ___ bhAvanApaTaladvAram - anityabhAvanAsvarUpam - naggainRpadRSTAntaH - azaraNabhAvanAsvarUpam etto cciya kittijjai, maNunnabhoyaNamaNuNNagehesu / saMtesu jhAyai muNI, maNonnama'visannamaNajogo // 52 // tanna avekvAkAraNa-viraheNaM bhAvaNA vi saccamiNaM / navaraM maNonirohA-samatthamuNiNo paDucca imA // 53 // je puNa aNappataraviriya-jogasAmatthanihayamaNapasarA / pasaraMtativyaparakya-viyaNAyAuliyataNuNo vi // 54 // bhiMdaMti thevametaM pi, no suhajjhANamujjhiyakasAyA / khaMdagasissANaM piva, kiM tesiM bajjhaheUhiM // 55 // taha savase ceva suhAusuhammi, bhAye varaM suho sa kao / sAhINA'mayamujjhiya, ko nAma visaM gahejja buho||56|| tA bho devA'Nuppiya!, piyaM mameyaM ti nicchayaM kAuM / mokchekkabaddhalakkho, hosu sayA bhAvaNAsAro // 17 // bhImabhavubhaMtehiM, bhAvijjaMtIha bhavyabhaviehiM / jaM tehiM imAsiM bhAva-Natti vihiyaM niruttaM pi // 8 // jA kira egaMtasuho, bhAvo so ceva bhAvaNAu vi / jAu vi bhAvaNAu, tA evegaMtasuhabhAvo // 59 // so bhAvo bArasahA, ahavA tAu bhavaMti bArasahA / so tAu ya suhA puNa, saMvegarasAiregAo 60 // to tassa kae kamaso, bhAvejja aNicvayaM asaraNataM / saMsAraM egattaM annattaM taha ya asuittaM bhAvejja AsavaM saMva-raM ca kammANa nijjaraM taha ya / logasahAyaMdeg bohIe, dhammaguruNo ya dulahattaM // 2 // "anityabhAvanAsvarUpam" - saMsArasamutthasamatthavatthu-satthassa ettha bArasage / bhAvejjA paDhama ciya, niccamaDaNiccataNaM evaM 63 // vijju vya jovvaNaM saMpa-mA vi saMjhaDabharAgareha vya / jalabubbuo vya jIviya-maDaccatamaNicvamevamaho! // 64 // mAyApiiputtehiM, mittehi ya paramapemapattehiM / jo saMvAso so vi hu, aNiccayAkavalio sayo // 65 // deho subhagattamaDahINa-punnapaMceMdiyattaNaM ruvaM / balamA''roggaM lAyannasaMpayA sayalama'vi athiraM // 66 // bhavaNavaivANamaMtara-joisakappA''ipabhavadevANaM / savvANaM pi ha savvaM pi, deharUvA''i vi aNicvaM // 6 // bhavaNehiM upavaNehi ya, sayaNA''saNajANavAhaNA''IhiM / jo saMjogate so vi ha, ihaparalogesu vi aNicco // 68 // egapayatthaDaNumANeNa-'NicvayaM nicchiUNa savvagayaM / dhannA dhammammi samujja-maMti naggainareMdo vya // 69 // tathAhi "naggainadapadRSTAntaH" | gaMdhArajaNavayavaI, naggainAmo nivo sanayarIo / bahuhayagayarahasaMThiya-sAmaMtasamUhapariyario // 70 // mahusamayasamAgamasoha-mANavaNarAipecchaNaTThAe / nIhario mahayA riddhi-samudaeNaM virAyato // 71 // aha pecchai addhapahe, ummillamahallapallavasirillaM / mayaraMdabiMdupiMjariya-maMjarIpuMjaramaNijjaM // 72 // uggAyaMtaM va bhamaMta-bhamaraniuruMbaguMjiyamiseNa / pavaNapaNollirasAhA-bhuyAhiM pAraddhanadvaM va // 73 // mayamataparahayArava-miseNa mINajjhayaM thaNaMtaM va / nIraMdhapattapariyara-parikiNNaM taruNacayatalaM // 74 // aha tassa rammayAguNa-raMjiyahiyaeNa rAiNA teNaM / koUhaleNa gahiyA, jaMteNaM maMjarI ekkA // 75 // to niyayasAmimaggADa-NugAmisevagajaNANa majjhAo / keNA'vi maMjarIpata-gucchamadhvareNa sAhaDaggaM // 6 // keNA'vi hu pallavavaya-maDanneNamaDapikkaphalabharaM pi daDhaM / giNhateNaM vihio, khaNeNa khANu vya so rukkho // 77 // rAyA vi payaTTarahaTTa-jaMtacikkArabahiriyadisesu / uppitthapauttha va tIse, viyasirasisirappaesesu // 8 // pasaraMtaparimaluppIla-miliyabhasalA''valImaNaharesu / ujjANesuM vihariya, khaNamekkaM paDiniyattaMtto // 79 // | teNa paheNaM cUyaM, apecchamANo ya pucchatI(i) loyaM / so kattha cUyasAhi tti, daMsiyo taya'Nu logeNa // 8 // so khANusarisaruvo, tAhe vimhiyamaNeNa bhaNiyamiNaM / kiM eriso ti siTTho, logeNa vi pucavutto AyanniUNa taM nara-vaI vi saMjAyaparamasaMvego / pariciMtiuM pavatto, acvaMtaM suhumabuddhIe rA dhI! thI! bhavadubbilasiya-maDaho na jatthaDatthi yatthu kiMpi tayaM / savvaMgINaM patthaM, jaM nevANicvayAe sayA // 83 // cUyAuNumANao cviya, aNicvaya'kvaMtasavvavatthUsu / kiM paDibaMdhaTThANaM, sasarIrA''isu vi viusANa // 84 // iya so viciMtiUNaM, rajjaM aMteuraM puraM ceccA / patteyabaddhaliMgo, jAo samaNo mahAsatto // 85 // evaM soccA suMdara!, vijaNammi gIyasAhusahieNa / bhAveyavvA tumae, aNicvayA savvabhAvANaM dhI ____ "azaraNabhAvanAsvarUpam" - jeNeva samatthANa vi, bhayutthavatthUNa daDhama'NiccataM / teNaM ciya tehiMto, saraNaM pi na kiMpi pANINaM // 7 // 240 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8588-8623 - azaraNabhAvanAsvarUpam - anAthImunidRSTAntaH - saMsArabhAvanAsvarUpam nIsesasattasaMtANa-tANakaraNekkavacchalama'tucchaM / ekkaM ciya karuNArasa - pahANajiNavayaNama'vahAya | jammajaramaraNaraNaraNaya- sogasaMtAvavAhiviharammi / natthettha katthai bhIma - bhavavaNe saraNamaMDagINa // 88 // // 89 // tahA // 90 // 118311 // 93 // // 94 // // 95 // | sA''varaNamatta karitarala - turayarahajohajUhavUhehiM / buddhIe nIibaleNa, yA vi phuDaporiseNaM ya purisANaM taha devANa, yA vi majjhAo divyasattIe / jiNavayaNaThie motuM, jiyapuvyo keNa vi na maccU // 99 // | mAyApi puttakalatta - mittasusiNiddhabaMdhudhaNanicayA / vAhivihure vi purise, thevaM pi na hoMti saraNAya maMgalakouyajogehiM, maMtavejjosahIhiM vivihAhiM / no havai parittANaM, motuM jiNayayaNamevekkaM jeNaM ciya ciMtijjaMta - mettha no vatthu kiMpi saraNAya / teNaM ciya dussahacakkhu - veyaNAvAuliyagatto kosambiibbhaputto, vaTTaMto divyajovyaNe paDhame / saMgamavahAya dhImaM, paDivaNo saMjamujjogaM tahAhi. "anAthImunidRSTAntaH rAyagihanagaranAho, seNiyarAyA vihArajatAe / nIhario pecchar3a maMDi - kucchiujjANamajjhammi tarumUlammi nisaNNaM, sasirIyaM vammahaM va rairahiyaM / saraiMdukalAkomala - sarIramegaM muNippavaraM taM pecchiUNa rAyA, ruvA''iguNe pasaMsiuM bADhaM / sA''yarakayappaNAmo, tipayAhiNapuvyayama'dUre ThAUNa paMjaliuDo, savimhayaM bhaNiumevamA''Dhatto / taruNattaNe vi bhante!, uyaTThio kIsa ? sAmaNNe // 99 // samaNeNa jaMpiyaM puhar3a-nAha! saraNaM na ko vi maha huMto / teNesA paDivaNNA, dikkhA dukkhANa khayajaNaNI // 8600 // aha hAsavasavisappaMta - daMtakaMtIe dhavalayaMteNa / paDhamuggamaMtadiNayara - ruiroTTaM jaMpiyaM rannA // 1 // // 98 // | appaDimarUyalakkhaNa-pisuNiyabahuvihavavittharassa kahaM / tuha bhayayama'saraNataM kahijjamANaM pi saddahimo un ahayA kima'NeNaM, homi, tujjhaM saraNaM ahaM bhayasu gehaM / bhuMjasu ya visayasokkhaM, dulahaM khu puNo vi mANussaM // 3 // muNiNA bhaNiyaM naravara!, sayama'vi saraNeNa virahiyassa tuhaM / kahamiva paresi saraNa - ppayANasAmatthauvalaMbho // 4 // evaM vRtto saMto, saMbhaMto naravaI payaMper3a / paurakariturayarahasuhaDa - lakkhasAmaggikalio haM . // 96 // // 97 // // 5 // // // 8 // ww // 14 // | kahamiva saraNAya paresi, neva homi tti mA musaM vayasu / bhayavaM! kaha vA sayama'vi, nissaraNo haM tae vRtto // 6 // | muNiNA saMlattaM bhUmi- nAha! eyassa muNasi neva'tthaM / neva ya utthANaM tA, suNehi egaggacitto taM kosaMbInayarIe, uvahasiyakuberavihavavitthAro / Asi bahusayaNavaggo, majjha piyA pAyaDo bhuvaNe hotthA ya mamaM taiyA, paDhamavae cciya sudussahA. dhaNiyaM / acchiviyaNA mahaMtI, tavyasao dehadAho ya // 9 // dehaMDato bhamiramahaMta - nisiyakuMto vya asaNinihao vya / ukkuviyanayaNapIDA - bhareNa vivaso mhi saMyukta // 10 // | bahumaMtataMtayijjA-cigicchasatthaitthaveiNo ya jaNA / kAsI majjha cigicchaM nA''sI theyo vi paDiyAro // 11 // | piuNA vi ya paDiyannaM savyassasamappaNaM pi kira tassa / jo majjha thevametaM pi, veyaNaM avaharejja lahuM // 12 // pammukkapANabhoyaNa vilevaNA''haraNapamuhavAvAro / mAyAbhAugabhagiNI - kalattamettA''isayaNagaNo accantacitapIDA - viNintabAhappavAhadhoyamuho / kiM kAyavyayamUDho, Thio samIyammi me savyo taha vi hu aNiyattaMtIe, acchiviyaNAe theyamettaM pi / ahaha ! na ko vi hu saraNaM, mamaM ti paricintayanteNaM // 15 // vihiyA mae painnA, jai muMcejjA imAi viyaNAe / to cattasavvasaMgo, kAhaM aNagAriyaM dhammaM evaM vihiyapainnassa, majjha rayaNIe AgayA niddA / khayamuvagayA ya viyaNA, jAomhi puNaNNavasarIro jAe pabhAyasamae tatto ApucchiuM sayaNavaggaM / savyannuNA paNIyaM, dikkhaM saraNaM pavannomhi tA naravara ! evaMviha- duhanivahagghatthapANisatthassa / motuM jiNidadhammaM saraNaM tANaM na annatto evaM souM rAyA, tahatti paDivajjiuM kayapaNAmo / niyayaTThANamuvagao, sAhU vi tao viNikkhaMto iya khavaga! samatthabhayuttha- vatthupaDibaMdhabuddhima'vahAya / bhAvesu nihuyacitto, nissaraNayabhAvaNaM sammaM jeNaM ciya paivatthaM pi ettha ciMtijjamANamaMDagINaM / saraNaM na kiMpi teNeya, niyasu saMsArama'ivisamaM // 22 // "saMsArabhAvanAsvarUpam" // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // jiNavayaNavirahio iha, mohamahAtimirapaDalapaDihaNiyo / jIyo viyAravokkaMta yeyaNAvivasasavvaM go rA 241 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8624-8660 // 25 // saMsArabhAvanAsvarUpam - tApasa zreSThinaH dRSTAntaH - ekatvabhAvanAsvarUpam igivigaliMdiyajalathala - khayarA''divicittatiriyajoNIsu / savvasuramaNuyajoNIsu, naraesu ya bhamaDio bahuso // 24 // | vahabaMdhaNadhaNaharaNA'- vamANagururogasogasaMtAvA / pattA vicittarUvA, bahuso ekkekkajAtIsu uDDhaM tiriyama'he vA, loyapaeso bi natthi so ko vi / pattAiM jattha bahuso, na jammajaramaraNapabhiINi // 26 // | bhogovakkharadehatta- baMdhavahaNA''r3akAraNatteNa / bahuso vi rUvidavyANi, pattapuvyANi savvANi | sayaNasuhisAmidAsatta - sattubhAvehiM pariNayA savve / jIvA aNegaso cciya, saMsAre saMsaratassa // 27 // // 28 // // 33 // "tApasazreSThinaH dRSTAntaH" haddhI! ucciyaNijjo, saMsAro jattha NiyayajaNaNI vi / mariUNa hoi duhiyA, piyA ya mariUNa puNa putto // 29 // sohaggarUcagavyaM samuvyahaMto juvA vi mariUNa / tattheva niyasarIre, jAyai jammi kimitteNa // 30 // jaNaNI vi bhavaMDatarapatta - puttapisiyaM pi bhakkhae jaM ca / hI! eto vi kima'nnaM, kaTuM duTThammi saMsAre // 31 // | sAmI bhicco bhicco vi, nAyago niyasuo vi havai piyA / jaNagAM vi ceribuddhIe, hammae thI! bhavasarUvaM // 32 // kettiyamettaM bhaNNai, viviha'ccherayanihimmi saMsAre / tAvasaseTThivya ciraM, viNaDijjai jattha jaMtugaNo tathAhi-kosaMbInayarIe, tAvasaseTThi ti Asi supasiddho / saddhammabAhiramaI, mahayara AraMbhakaraNaparo accantagehamucchA-gaDhio mariuM sae cciya gihammi / kolatteNuvavanno, jAIsaraNaM ca se jAyaM annammi avasare tassa, sUNuNA tassa ceva kajjeNu / saMvacchariyavihANa, pAraddhaM gurupabaMdheNaM sayaNA mAhaNasamaNA, nimaMtiyA tannimittamokkhaDiyaM / maMsaM sUyArIe, majjAsa''IhiM taM ca haDaM aha gihavaibhIyAe, paramaMsaMDatarama pAuNaMtIe / so cciya kolo haNio, jhaDatti tIe uvakkhaDio tatto mao ya so puNa, tattheva gharammi pannago jAo / sUyAridaMsaNeNa ya, maraNamahAbhayavasaTTeNa sariyA jAI teNaM, tIe vi hu sUvayAraramaNIe / pakao bolo milio, jaNo vi nihao bhuyaMgo so // 40 // kayapANaccAgo puNa, niyaputtasseva puttabhAveNaM / saMyutto sariUNa ya, jAI evaM viciMtei kaha niyaputtaM piyaraM, vahuM ca jaNaNi udAharissAmi / ii kayasaMkappo so, moNeNaM ThAumA''raddho patto kumArabhAvaM, kAleNa samAgao tahiM nANI / dhammaraho nAma gaNI, samosaDho bAhirujjANe nANA''loeNa paloiyaM ca ko bujjhihi tti teNa paraM / muNio moNavvaio, so cciya to sAhuNo doNi // 44 // puvyabhavappaMDibaddhaM, gAhaM sikkhaviya pesiyA tassa / pAsammi bohaNatthaM, tehiM gaMtUNa paDhiyA ya // 45 // "tAvasa! kimiNA moNavvaeNa, paDivajja jANiuM dhammaM / mariUNa sUyaroraga, jAo puttassa putto ti" // 46 // aha so niyabhavavittaM, soUNaM takkhaNeNa paDibuddho / sUrisamIye gaMtuM, paDiyanno titthayaradhammaM alamettha pasaMgeNaM, saMsAre tikkhadukkhalakkhAI / pattAiM pAvihI taha, jIvo dhammaM jar3a na kAhI | iya khavaga ! mahAduhaheu - bhUyabhavabhAvagujjutto / bhavasu tahA jaha patthuya - maDatthaM lIlAe sAhesi [saMsAro] // 49 // // 39 // // 41 // // 42 // // 43 // // 47 // // 48 // "ekatvabhAvanAsvarUpam" rUkA // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 50 // // 51 // // 52 // jeNaM ciya saMsAro, esa aNiccattaNeNa vatthUNa / aNuvalabhaNijjasaraNo, teNeva jiyANa egataM egattabhAvaNaM tA, paisamayapavaDDhamANasaMvego / bhAvasu chinnamamatto, tattaM hiyayammi kAUNa ego AyA saMjogiyaM tu, sesaM imassa pAeNa / dukkhanimittaM savvaM, mIttuM, majjhatthabhAvaM tu jaM ekko cciya jIvo, suhaM duhaM vA bhavammi aNubhavai / na hu tassa ko vi bIo, so vi na annassa kassA'vi // 53 // ego ekko cciya soyaMtANa, ceva majjhao jAi baMdhUNaM / na ya taM aNugacchaMtI, piyaputtakalattamittajaNA // 54 // ekko karer3a kammaM, ekko cciya tamphalaM pi bhuMjei / jAyai marai ya ekko, ekko hu bhavaMtaraM sarai // 55 // ko keNa samaM jAyai, ko keNa samaM ca parabhayaM jAi / ko kassa kiM karei, kassa vi ko kiM ca pheDei // 56 // aNusoyai aNNajaNaM, annabhava'ntaragayaM tu bAlajaNo / na ya soyai appANaM, kilissamANaM bhave ekkaM // 57 // saMtaM pi samatthapayattha - vittharaM bajjhamujjhiuM jhati / paralogA ihaloge, Agaccha gaccha ekko // 58 // ekko narayammi duhaM, sahai na bhiccA na baMdhuNo tattha / ego sagge vi suhaM, bhuMjai na ya se pare sayaNA // 59 // ekko cciya bhavapaMke, kilissai neva se varAyassa / iTTho diTThipahe vi hu, nivaDar3a samasokkhadukkhasaho // 60 // 242 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8661-8666 parasahAyAnicchoparI vIravibhudRSTAntaH - anyatvabhAvanAsvarUpam - sulasaparihAsena zivasya vairAgyam | etto cciya tibbuvasagga-vaggadukkhe vi no avekkhaMti / parasAhejjaM muNiNo, vIro vya sahati kiM tu sayaM // 61 // tahAhi "parasahAyAnicchoparI vIravibhudRSTAntaH" kuMDaggAmapurappahu-pasiddhasiddhatthapatthivaMDagaruho / niyajammajaNiyatihuyaNa-paramamaho sirimahAvIro // 62 // bhattibharanamirasAmaMta-maMtimaNimauDalIDhapayavIDhaM / ANApaDicchakiMkara-naraniyaraM rajjamavahAya // 63 // jayajayaravamuharamilata-tiyasakIraMtapUyapabbhAro / paricattapemabaMdhura-baMdhujaNo gahiyasAmaNNo / 64 paDhame cciya dikvadiNe, kummAraggAmabAhiruddese / vasa'to goyeNaM, bhaNio'NajjeNa kira evaM // 65 // devaDajjaya! jAya ahaM, gehe gaMtUNa paDiniyattemi / tAva tumaM mama yasabhe, samma ee niejjAsu // 66 // evaM bhaNiuM tammi, gayammi yasabhA jahicchamaDaDamANA / aDaviM aNuppaviTThA, ussaggaThiyassa jayaguruNo // 6 // khaNameteNaM ca samAgao ya, vasahe apecchamANo so / te kattha gaya ti jiNaM, pucchar3a saMjAyasaMtAyo // 6 // paDivayaNamaDalabhamANo, savvatto pahiuM samAraddho / te vi ya vasabhA suciraM, cariuM jiNapAsamaDallINA // 69 // iyaro vi sayalarayaNiM, pariyaDiuM taM paesamaDaNupatto / pehei niyayavasabhe, romaMthate jiNasamIye // 7 // nUNaM nUmiya devaDajjaeNa, haraNaTThayA ime dhariyA / kahama'nnahA na kahiyA, mae bahuM pucchieNA'vi // 1 // iya kuviyappavasuppanna-tivvakovo jayeNa so govo / AkosiMto niThura-muvaTThio jayaguruM haNiuM // 72 // etyaMtarammi ohIe, suravaI pecchiUNa jayapahuNo / tArisama'vatthamuppittha-mANaso jhatti oinno // 73 // nimacchiUNa govaM, tipayAhiNapuvvagaM jiNaM namiuM / bhAlayalaviraiyaMjalI, bhattIe bhaNiumA''Dhato // 4 // saMvaccharAiM bArasa, etto hohiMti tumha uvasaggA / tA deha mamADaesa, jeNujjhiyasesakAyavyo // 75 // naratiriyatiyasavihie, uvasagge paDikhalemi pAsaThio / jayapahuNA saMlataM, suriMda! taM kuNasi savvamimaM // 76 // navaraM imaM na hohI, no hUyaM bhavai neva kaiyA vi / jaM puyavihiyaduvvilasi-utthakammANa nijjaraNaM // 77 // sANijjheNaM kassa vi, bhaveja mottuM sayaM samaNubhavaNaM / dukkatavacaraNaM vA, jIvANa bhave bhamaMtANaM // 8 // ekko cviya suhadukkhe, jIyo aNubhayai kammaparataMto / uvayAra'vayArakarA, tada'vekvacciya pare hoti // 79 // evaM jiNeNa bhaNie, sakko namiuM gao jahA'bhimayaM / dussahaparIsahe sahai, egago bhuvaNanAho vi // 8 // iya jar3a caramajiNo vi hu, ekko cciya sahai dukkhasokkhAiM / tA kaha na khavaga! egatta-bhAvaNAbhAvago hosi||81|| jeNaM ciya saMtesu vi, sayaNA''ivicittabajjhavatthUsu / egattamaM'giNo teNa, tANama'nnonnama'nnataM . // 2 // "anyatvabhAvanAsvarUpam" - bhuMjaMtANa sayaMkaDa-kammaphalaM bhinnabhinnamaMDagINaM / ko kassa ettha sayaNo, bhavejja ko vA parajaNo vi // 83 // anno dehAu jio, anno ya imAu sayalavibhavAu / anno cciya piyapiiputta-mittasayaNA''iyaggAo // 84 // ee vi jiyAdaunne, saccittA'cittavittharA savye / tA kAu khamaM se appa etto cciya nayasamuttha-tikkhadukkhovahammamANaMDago / aNusAsio siveNaM, jeTTho bhAyA sulasanAmo // 86 // tathAhi "sulasaparihAsavacanena zivasya vairAgyama" nagarammi dasannapure, sulaso ya siyo ya bhAyaro donni / nivasaMti paropparapaura-paNayapaDibaddhadaDhacittA // 8 // navaraM paDhamo ainibiDa-kammagaMThittaNeNa jiNadhamma / saddahai na bhannaMtaM pi, heudiTuMtajutIhiM 88 bIo puNa ailahukammayAe, paDivannatitthayaradhammo / jaipajjuvAsaNA''isa, payaTTai siTTaceTTA // 89 // acvaMtapAvapaDibaddha-mANasaM jeTThabhAugaM ca sayA / aNusAsai kIsa karesi, bhAya! asamaMjasAiM tumaM // 0 // kiM no pecchasi AuM, sachiDDakarakamalakaliyasalilaM va / galamANamaDaNukkhaNamaMDaga-caMgimaM pi hu paNassaMtiM // 91 // kiM vA na pecchasi siriM, hAyaMtiM sarayamehasohaM ca / vihaDaMtaM piyajaNasaMga-maM pi sariyAtaraMgaM ya / kiM yA na pekkhasi sayaM, paidiNamaramANamANavasamUhaM / vivihA''vayA'vagADhaM, mahAsamudaM va. jiyaloyaM // 13 // jeNeyaM narayanivAsa-kAraNaM ghorapAvamAuDayarasi / ujjamasi na thevaM pi hu, tavadANadayA''idhammammi // 94 // sulaseNa jaMpiyaM muddha!, dhuttalogeNa vinaDio taM si / sosesi jo niyataNuM, tavasA duhaheubhUeNa 95 // viyarasi ya kilesajjiya-matthaM titthA''iesu NicvaM pi / jIvadayArasiyamaNo, Thavasi na caraNaM pi dhrnniie||96|| 243 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8667-8733 azucibhAvanAsvarUpam - zucivodrasya dRSTAntaH evaMvihassa ya tuhaM, sikkhAdANeNa nautthi me kajjaM / ko pIDai appANaM, paccakkhasuhaM vimottUNaM 9 // iya saparihAsabhAuga-vayaNAI NisAmiuM siyo vilio / imameva ya veraggaM, samuvyahaMto sugurumUle // 98 // pavvaiuM uggatavaM ca, sucirakAlaM carittu kAlagato uvavanno kyapuNNo, devatteNauccue kappe // 19 // sulaso vi vihiyapAva-ppabandhamaDacvantamajjiUNa mao / ubavaNNo neraio, taiyAe nayapuDhavIe // 8700 // annvrydhnntaaddnn-bNdhnnpaamokkhbhridkkhaaii| visahai tahiM ca kaluNaM, vilavaMto guttikhitto vya aha taM tahAvihaM pecchiUNa, ohIe puvapaNaeNa / so devo tassaMDatiya-moyariuM bhaNiumAuDaDhato R kiM paccabhijANasi bhadda!, neva to so sasaMbhama bhaNai / ko maNahararuvadharaM, deyaM na tuma biyANAi / // 3 // tAhe tiyaseNaM puvya-jammaruvaM jahaTThiyaM tassa / uvadaMsiyaM tao so, paccabhijANittu taM samma Isi saviyAsacakkhU, bhaNai kahaM divyadevariddhIyaM / uvaladdhA tumae bhAya!, kahasu tiyaseNa to vuttaM // 5 // bhadda! mae dukkatava-visesatajjhAyajhANajogehiM / deho kyatthio taha, jaha riddhimimaM samaNupatto dA tumae puNa bahuvihalAlaNAhiM, puDhei taNuM nayaMteNaM / dhaNasayaNA''inimittaM, pAvANi sayA kuNaMteNaM // 7 // sAsijjateNa vi dhammakamma-visae pamAyavasageNa / taha kahavi paTTiyaM jaha, evaMvihavasaNamADavaDiyaM // 8 // eyaM pi neva nAyaM, jIvAo jahA imaM sarIraM pi / annaM dhaNasayaNA vi hu, vihure tANAya na havaMti // 9 // etto cciya bhaddaya! sIya-tAvachahaveyaNAo visahati / dehe dukkhaM hi mahA-phalaM ti muNiNo viciMtitA // 10 // sulaseNa jaMpiyaM saMpayaM pi, taM majjha saMtiyaM dehaM / jai evaM tA bhAuya!, jAehi jahA suhI homi // 11 // deyeNa jaMpiyaM bhAya!, jIyarahieNa jAieNa guNo / ko? teNa saMpayaM tA, visahasu puvvaM kayaM kama // 12 // iya tamauMNusAsiUNaM, asakkapaDiyAravasaNamuvalabbha / devo gao surA''laya-miyaro narae ciraM vuttho // 13 // evaM sarIrathaNasayaNa-bhinnamuvalakkhiUNa khavaga! tumaM / jIvadayApaDibaddho, thamme cciya ujjao hojjA // 14 // "azucibhAvanAsvarUpam" - jeNaM ciya dehAo, aNNataM tatao ya jIyassa / teNaM ciya so siddhAu-vattho cciya davyabhAvasuI . // 15 // iharA tadaDaNaNNatA. na savvahA davvabhAvasaibhAvo / jIvassa dhuvaM jAyai, dehassa sayA vi asaittA // 16 // tassA'suittaNaM puNa, paDhama ciya sukkasoNiuTThANA / aNavarayama mejjharasADa-sAyaNanipphattio ya tahA // 17 // jaMbAlapaDalagADhADa-veDhaNao joNiniggamAo ya / pUithaNachIrapANAo, pabaladuggaMdhabhAvAo // 18 // rogasayavAulatA, niccaM pi purIsamuttadharaNAo / navachiDDagalaMtubbhaDa-bIbhacchamalattaNAo ya // 19 // asuipphunnadhaDassa ya, samatthatitthutthasurahisalilehiM / AjammaM dhoyANa vi hu, thevaM pi aladdhasuddhissa // 20 // jo puNa asuisaruve, etthaM suivAyavAulo bhamai / suivoddamAhaNo iva, so'NatthaparaMparaM labhai // 21 // tathAhiegammi mahAnagare, veyapurANA''isatthakusalamaI / ego vippo suiyAya-hasiyanIsesapuralogo // 22 // karadhariyakusa'kkhayamissa-vArijuyatambabhAyaNo bhamai / asuiyamimaM ti savyaM, abbhokhiMto purapahesu // 23 // so annayA viciMtai, vasime vasiuM na jujjae majjha / asuijaNasaMgaduDhe, etthaM hi suittaNaM kRto // 24 // tA jalanihiNo dIye, kammi vi jaNavirahiyammi gaMtUNa / acchAmi ucchumA''IhiM, pANavitiM pakappiMto // 25 // evaM kayasaMkappo, paratIrapayaTTajANavatteNa / uyahiM vilaMghiUNaM, thakko so ucchudIvammi radA ucchuma'tucchaM chuhio, jahicchamaDaNuvAsaraM ca bhuMjato / paDibhaggo ucchucchalli-chaNiyavaNo paraM bhojjaM // 27 // avaloyaMto pecchar3a, egattha samuddabhinnanAyassa / yaNiNo ucchuraseNaM, uppAiyadaDhavireyassa // 28 // uccAraM ucchRNaM, heTThA nissaMkamANaso taM ca / piMDIbhUyaM ucchupphalaM ti, bhakkheumAuDaraddho // 29 // kAleNa tassa vaNieNa, daMsaNaM teNa kahavi saMpannaM / saha saMvAsAu cciya, jAyA ya paropparaM pII bhoyaNakAle pucchA, kiM bhavasi teNa jaMpiyaM ikchaM / vippeNa bhaNiyamikkhu-pphalAiM kiM lahasi no ettha // 31 // vaNieNaM saMlataM, ikkhUNa phalAI neva jAyaMti / iyareNa bhaNiyamA''gaccha, jeNa daMsemi iNhiM pi // 32 // tAhe kaDhiNIbhUyA, viTThA heTThiyA ya ikkhUNa / sA teNa daMsiyA se, bhaNiyaM vaNieNa to evaM // 33 // ___ "zuciyodrasyadRSTAntaH" 244 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8734-8768 arthakAmAnAm azubhatvam - AzravasaMvara-nirjarAbhAvanAnAM svarUpam hA! hA! mahAyasa! vimo-hio si eso u majjha uccAro / evaM souM vippo, vicigicchaM paramamAvanno // 34 // bhaNai kahaM bhadda! evaM, vaNieNaM paccao tao vihio / tadaDavarayosiriuccAra-kaDhiNasamarUvaheUhiM // 35 // paramaM sogamuvagao, vippo taddesagAminAvAe / AruhiUNaM puNaravi, niyayaM ThANaM samaNupatto redA iya ihaloe vi bhavaMti, pANiNo gADhasoyagahagahiyA / evaMvihANa'NatthANa, bhAyaNaM amuNiyasaruvA // 37 // paraloe puNa asuI-jugaMchaNubbhUyapAvapasareNa / pAveMti hINajoNIsu, Negaso jammamAINi 28 tA khavaga! dehavisayaM, asuittaM savvahA vi muNiUNaM / paramasuitanimitte, thamme cciya ujjamaM kuNasu // 39 // anne u patthuyammi, etthaM asuittabhAvaNAThANe / asuhattabhAvaNaM uva-isaMti to taM pi payaDemi 40 "arthakAmAnAMazubhatvam" - yajjiya jiNiMdadhamma, na suhaM bhuvaNe vi vijjae annaM / kajja vA ThANaM yA, kahiMci macce va sagge vA // 41 // thammautthakAmabheyA, tivihaM kajjaM maNicchiyaM tattha / dhammo cciya suhakajaM, asuhA puNa atthakAmA u||42|| vairANa rAyahANI, AyAsakilesasogaduhakhANI / sAvajjA''raMbhapayaM, pAyANa parA ya sUIyA // 43 // kulasIlaThiiviDaMbI, sayaNehi vi saha virohakArI ya / kugaIkAraNama'ttho, aNatthasatthANa paMtho ya // 44 // lajjAkA vilINA, tucchA AyAsasAhaNijjA ya kiMci muhe mahurA. vi hu, duhA'vasANA subIbhacchA // 45 // dhammaguNahANijaNagA, bhayabahulA. appakAliyA ghorA / saMsArabuDDhijaNagA, kAmA kAmijjamANA vi // 46 // sanarayatiriyagaNammi, samANusA'marajaNammi saMsAre / niruvaddayaM na kiMciyi, vijjai ThANaM pi jIvANaM // 47 // bahuvihaduhA''ulalA, paravyasattA mahaMtamohattA / tiriesu vi na suhattaM, narae puNa taM kuo ceva // 48 // taha gamajammadAridda-rogajaramaraNavippaogehiM / abhibhUesuM maNuesu, nautthi.thevaM pi hu suhattaM // 49 // maMsavasaNhAruruhira'TThi-viTThamuttaM'tapayaikalusammi / navachiDDapajjharate, taddehe vi hu suhattaM kiM? // 50 // piyavippaogasaMtAva-cavaNabhayagabmabhavaNaciMtAhiM / vihiehiM dukkhehiM, abhikkhaNaM khijjAmANANaM // 51 // IsAvisAyamayaloha-pamuhadaDhabhAvayeriehiM pi / devA vi nicvaM naDiyA, tA kato tANa vi suhattaM // 52 // savvA'vatthAsuM pi hu, asuhasarUve bhavammijaM kiMci / jIyo imo kilissai, pAvA''savavilasiyaM taM se // 53 // "AzravasaMvaranirjarAbhAvanAnAM svarUpam" - pAvassa Asavo so, pANavahA''IhiM taha kasAehiM / aniruddhiMdiyamaNavai-kAehiM aviraIe ya . // 54 // micchattavAsaNAe ya, pANiNo AiyaMti jaM pAyaM / acvaMtabhUrisalilaM, bhUriduvAro taDAgo vya // 55 // tathAhijaha savvao asaMvuDa-viyaDaduvArehiM kalusasalilabharo / pavisai sarovarammi, kato vi apattapaDikhalaNo // 56 // taha ihaI pi hu jIye, pANavahA''IhiM garuyadArehiM / nicvaM asaMvuDauhaiM, saMgalai pabhUyapAvabharo . // 5 // to teNaM paDahattho, macchA''INa va aNegadukkhANa / AbhAgI hoi jio, tA bajjasu AsavaM khavaga! // 58 // Asavayasago satto, saMtAvaM tivyamuvyahai jamhA / tA pANayahA''ivirama-NeNa tassaMvaraM kuNasu // 59 // savyAjayaappatullA, savariyA'sesaAsayaduvAro / jIyo na talAgo iva, pUrijjai pAvasalilehiM tathAhijaha saMvariyaduvAre, na pavissai pANiyaM varatalAge / taha ThaviyA''savadAre, jIvammi pAvanivaho vi // 1 // te dhaNNA tANa namo, tehiM samaM nicca hojja saMvAso / je pihiyA''sayadArA, dUraM pAvassa viharaMti // 2 // saMvariyasavvaAsava-duvArapasaro ya saMpayaM sammaM / navamaM viNijjarAbhAya-NaM pi bhAvesu khavaga! jahA // 3 // puvvaM sayaM kaDANaM, sudupparakkaMtaduTThacinnANaM / kammANa veyaNAo, bhaNio mokkho jiNehiM tahA // 4 // tivvasuha'jjhavasAyA, savvAsiM ceva kammapagaDINaM / anikAiyANa pAyaM, jAyai sajjo vinijjaraNaM // 65 // chaTThaTThamadasamaduvAlasaddha-mAsA''iNA vicitteNa / tavasA puNa kammANaM, nikAiyANaM pi nijjaraNaM // 66 // tAyei tayAruhirA''i-dhAuNo taha ya savvakammANi / teNa tayo ti nirutaM, tabassa samayannuNo viti // 6 // tattha kira veyaNeNaM, neraiyA''INa kammanijjaraNaM / sahabhAvAbharahA''INa, saMbapamahANa puNa tavasA // 8 // 245 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 9766-8802 lokasvarUpabhAvanAsvarUpam - zivarAjarSeHdRSTAntaH - bodhidurlabhabhAvanAsvarUpam tathAhineraiyA''INaM kira, aNavarayavicittadukkhataviyANaM / kammANa viNijjaraNaM ti, kittijjai desao navaraM // 69 // bharahA''INaM pi daDhaM, visujjhamANappahANabhAvANaM / siTuM siddhate vi hu, tahAvihaM kammanijjaraNaM // 70 // saMbapamuhA ya kumarA, haripucchiyaneminAhakahiyammi / bArasavarisANaMDate, bAravar3apurIviNAsammi // 71 // saMvegasamA''vaNNA, nemisamIvammi gihiuM dikkhaM / dukkaratavacaraNarayA, kammaviNijjaraNamAMkariMsu // 72 // kiMcajaha sIyatAvapavaNA-vadhUyamuvasusai vAri porANaM / paDiruddhA'varasalila-ppayesasalilAsayallINaM // 73 // taha pihiyA''savajIvattha-puvyapAvaM pi nijjaramuver3a / tavanANajhANaujjhayaNa-pamuhasuvisuddhakiriyAe // 74 // evaM ca tumaM suMdara!, viNijjarAbhAvaNAsunAvAe / kammajale dutAre, tArejjasu khippamaDappANaM // 5 // ___ "lokasvarUpabhAvanAsvarUpam" - aha savyasaMgacAgI, samma hoUNa nijjarAbhAgI / bhAvaNanavagA''saMgI, logaThiI pi hu tumamarAgI // 6 // bhAvejja jahasaruvaM, uDDhe tiriyaM aho ya uvautto / taggayasaccittA'citta-savvadavvassaruvaM ca // 77 // uDDhaM tiyasayimANA''dI, dIyoyahiNo asaMkhayA tiriyaM / heTThA ya satta puDhayI, logasabhAyo iya samAsA // 8 // ajahaTiilogaTTii-nAyA na sajjasAhago hoi / tassammaparinnANA, hor3a cviya tAvasasiyo vya // 79 // tathAhi __"zivarAjarSeH dRSTAntaH" gayauranagare rAyA, nAmeNa sivo vihAya rajjasiriM / ghettuM tAvasadikkhaM, vaNavAsavihAramaDallINo 8thI sUrummuhanimmiyanimesa-rahiyanayaNo tavei gADhatavaM / kuNai ya niyasamayaDaNurUva-sesakiriyAkalAvaM ca evaM tavaM tarvitassa, tassa payaIe bhaddayatteNa / vibhaMgaM saMjAyaM, kammakhaovasamao ya tahA aha sattadIyasAyara-metaM loyaM viyANiuM teNaM / siyarAyarisI tuTTho, visiTTaniyanANapasareNa // 83 // to AgaMtUNaM gaya-purammi tiyacaccaresu loyANaM / sAhei ihaM loe, dIyodahiNo paraM satta 84 tatto pareNa logo, vocchinno evama'malanANeNa / jANAmi pAsAmi ya, kayalaThiyakuvalayaphalaM va // 85 // tAmma ya samae sAmI, samosaDho tattha ceva vIrajiNo / bhikkhaDaTuM ca paviTTho, goyamasAmI vi nayarammi // 86 // aha sattoyahidIya-ppavAyamA''yanniUNa logAo / vimhiyamaNo niyattiya, samuciyasamayammi jayanAhaM // 7 // pucchei goyamo nAha!, kettiyA ettha dIvajalanihiNo / jayaguruNA saMlattaM, assaMkhA siMdhudIya ti // 8 // evaM jiNappaNIyaM, logAo nisAmiuM siyo sahasA / saMkAkaMkho-yahao, jAvaDacchai tAva vibhaMgaM // 89 // parivaDiyaM se khippaM, tAhe anvantabhattibharabhario / sammannANanimittaM, AgaMtuM vaMdae vIraM // 9 // siraviraiyakarakamalo, ThAuM sannihiyabhUmibhAge ya / jiNayayaNaNihiyacakkhU, ujjutto pajjuvAser3a // 11 // aha tiyasatiriyanarasaMkulAe, parisAe tassa ya jiNiMdo / logasaruvaM sAsai, savittharaM dhammasAraM ca // 12 // taM ca nisAmiya samma, paDibuddho jiNavarassa pAsammi / pavyajaM paDivajjar3a, sa mahappA kayatavaccaraNo // 13 // kammaTThagaMThima'iniThuraM pi, lIlAe niTThaveUNa / aruyamajjammamaDamaraNaM, sivamakkhayasokhamaNupatto // 14 // iya muNiyajagasaruyo, nissaMgo patthuya'tthasiddhikae / khavaga! maNAgaM pi maNo-NijaMtiyaM mA dhrejjaasu||15|| jahaThiyalogasarUvaM, viyANamANo ya payahiya pamAyaM / bohIe dullahattaM, paramaM bhAvesu khavaga! jahA // 6 // "bodhidurlabhaMbhAvanAsvarUpam" - kammaparataMtayAe, io tao bhavavaNe bhamaMtANaM / jIyANa jaMgamataM pi, dullabhaM jaM sue bhaNiyaM // 9 // atthi aNaMtA jIyA, jehiM na patto tasatapariNAmo / uppajjati cayaMti ya, puNo vi tattheva tattheya // 98 // kahakahavi jaMgamatte, patte paMciMdiyattama idulahaM / jalathalakhahayarajoNI-cakke cirasaMcaraNao ya // 9 // tammi vi agAhajalajalahi-khittajugasamilajoganAeNaM / dulahaM ciya maNuyattaM, tammi vi aidullahA bohI // 8800 // jama'kammabhUmiaMtara-dIvesuM muNivihAraviraheNa / kato pAyaM bohI, kammagabhUmIe aMto vi // 1 // chaNhaM khaMDANaM khaMDa-paMcagaM savvahA vi hu aNajjaM / majjhimakhaMDassa bahi, dhammADaNarihaM ti kAUNa // 2 // 246 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8803-8837 vaNikaputradRSTAntaH jaM pi bharahammi laTuM, chaTheM khaMDaM aujjhamajjheNaM / saDDhapaNuvIsajaNavaya-vajjamaDaNajjaM tayaM pi daDhaM // 3 // saddhapaNavIsajaNavaya-mataM ciya khittamA''riyaM jaM ca / tattha vi sAhavihAro, kahiMpi kaiyA vi jaM bhaNiyaM // 4 // rAyagiha magaha' caMpA, aMgA' taha tAmalitti vaMgA ya / kaMcaNapuraM kaliMgA, vANArasi ceva kAsI ya // 5 // sAeya kosalA gaya-puraM ca kuru soriyaM kusaTTA ya / kaMpillaM paMcAlA', ahichattA jaMgalA ceva // 6 // bAravatI ya suraTThA", mihila videhA ya vaccha kosaMbI2 / naMdipuraM saMDibbhA(llA)", bhaddilapurameva malayA y||7|| vairADa vaccha16 varaNA, acchA" taha mattiyAvai dasannA" / sotImai ya ceI9, vIibhayaM siMdhusovIrA // 8 // mahurA ya sUraseNA", pAvA bhaMgI ya mAsapuri vaTTA(cchA)?23 / sAvatthI ya kuNAlA", koDIvarisaM ca lADhA ya5 // 9 // seyaviyA vi ya NayarI, keiyaaddhaM ca AriyaM bhaNiyaM / etthuppattI jiNANaM, yakkINaM rAmakaNhANaM // 10 // puvveNa aMgamAgaha-visayaM aha dAhiNeNa kosaMbI / avareNa (ghU)thUNavisao, kuNAlavisayaM ca uttarao // 11 // evaM AriyakhettaM, ettha vihAro u kappar3a jaINaM / bAhiM puNa no kappar3a, jattha ca nANA''i nosappe // 12 // jattha uNa neya muNiNo, sammannANA''iguNarayaNanihiNo / viharaMti vayaNakiraNehiM, haNiyamicchattatamapasarA // 13 // tammi payaMDapAsaMDi-maMDalIcaMDavayaNapavaNehiM / niru rUyapUNiyA iva, paNolliyA dullahA bohI // 14 // iya bho devANupiyA!, nAuM bohIe paramadulahattaM / cirakAlabhImabhavabhamaNa-o tayaM pAviUNaM ca // 15 // taha kahavi tae kiccaM, niccaM, accA''yareNa jaha tIe / laddhAe tuDivaseNaM, sAphallaM jAyae jamhA // 16 // laddhelliyaM ca bohiM, areMto'NAgayaM ca patthiMto / annaM 'dAI bohiM, labmisi kyareNa molleNa // 17 // kiMcakatthai suhaM surasama, katthaI niraovamaM mahAdukkhaM / kathai tiriyA''INaM, dahaNaMDakaNapamuhama'vi asuhaM // 18 // daThUNa vi niyadiTThIe, kiMci kiMci vi parovaeseNaM / nAUNaM pi hu mUDhA, na bohimaNahaM payajati / // 19 // jaha nAma paTTaNagayA, molle sante vi mUDhabhAveNa / na lahaMti narA lAbha, narabhavapattA vi taha bohiM // 20 // tahAciMtAmaNiM va mUDhA, sambhAvaparikkhaNaM ayANaMtA / kahama'vi laddhaM pi hu bohi-muttamaM jhatti ujjhaMti // 21 // gayabohiNo ya puNaravi, gayesamANA vi taM Na pAveti / vaNiyaMutaradinnAiM, rayaNAI vaNiyaputta vya // 22 // tathAhi "vaNikaputradRSTAntaH" egammi mahAnagare, mahibbhajaNasaMkule kalAkusalo / vasai sivadatanAmo, seTThI supasaMtanevattho rA tassa ya jarabhUyapisAya-sAiNIpamuhadosaharaNANi / pAyaDapahAyakaliyANi, saMti vivihANi rayaNANi // 24 // tANi ya so jIviyamiva, mahAnihANaM va rakkhar3a sayA vi / dasar3a jahA tahA neva, niyayaputtA''iyANaM pi // 25 // aha tattha pure egattha Usave jattiyAu koDIu / atthassa jassa teNaM, inbheNaM tettiyathayAo . // 26 // umaviyAo niyaniya-dhavalaharaDaggesu sasaharasiyAo / tAo ya paloitA, bhaNio puttehiM so seTThI // 27 // vikkiNasu tAya! rayaNAI, kuNesu atthaM imehiM kiM kajjaM / koDijjhaehi gehaM, amhaM pi hu sohamuvvahau // 28 // ruTeNa seTThiNA jaM-piyaM tao re! puNo vi mA evaM / bhAsejjaha maha purao, imAI na kahaM pi vikkemi // 29 // evamuvaladdhatani-cchaehiM puttehiM moNamaha vihiyaM / seTThI vi kajjavasao, vIsatthamaNo gao gAmaM // 30 // puttehi vi vijaNaM jANiUNa, avimarisiya'nnakajjehiM / dUradisA''gayavaNiyANa, tANi rayaNANi dinANi // 31 // tavikkayapattapabhUyadavya-koDiaNuruvasaMkhAe / saMkhadhavalAu gehe, umaviyA u dhayavaDA to // 32 // kevaikAlAu Agayo ya, seTThI paloiuM gehaM / vimhaiyamaNo sahasA, pucchar3a putte kimeyaM ti // 33 // siTTho ya tehiM savyo, vuttaMto to daDhaM paruTeNaM / niThuragirAhi suciraM, nibmacchittA atucchaahiN| tANi rayaNANi ghetuM, ejjaha me maMdirammi ii bhaNiuM / kaMThe haTeNa thariuM, nicchuDhA niyayagehAo // 35 // kaha te puNo varAgA, dUradisovagayavaNiyapAsAo / niyayarayaNANi pAveMti, nRNaM suciraM bhamaMtA vi // 36 // ahayA labhaMti te vi hu, kahiM pi rayaNAI devayA''ivasA / bohI u na pabmaTThA, labbhai acvaMtadullaMbhA // 37 // 1. dAI = dAyinam, bodhidAtAram ityarthaH / 247 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8838-8874 suvarNasyASTaguNaiH dharmaguruH parIkSA-sadguroHsvarUpam | kiMcajAhe ya pAviyavvaM, ihaparaloe ya hoi kallANaM / tAhe cciya jiNabhaNiyaM, paDiyajjai bhAvao dhammaM // 38 // jaha jaha dosovaramo, jaha jaha visaesu hoi beraggaM / taha taha vinnAyavyaM, AsaNNo bohilAbho ti // 39 // dugge bhavakatAre, bhamamANehiM suiraM pi naTehiM / iTTho jiNovaTTho, soggaimaggo daDhaM dulho| 40thI patte vi hu maNuyatte, mohassudaeNa dullaho supaho / kupahabahuyattaNeNa ya, visayasuhANaM ca lobheNa // 41 // bahumollarayaNanihilAbha-sannihaM pAviUNa taM tamhA / mA tucchasuhANa kae, emeva ya niSphalaM nesu // 42 // laddhAe dullahAe vi, kahavi bohIe ettha saMsAre / dullaho dhammA''yario, payaDaM ciya jeNa peccha imaM // 43 // rayaNatthiNo ya thovA, taddAyAro ya jaha ya logammi / iya suddhadhammarayaNa tthi-dAyagA daDhayaraM neyA // 44 // ettha ya 'satthuttakasA''i-suddhadhammassa dAyagA guruNo / sAhutaNe jahatte, te puNa pAveMti sugurutaM // 45 // |eto cciya NiddiTTho, visiTThadiTThIhiM bhAvasAhu tti / haMdi pamANaThiyattho, taM ca pamANaM imaM hoI // 46 // satthuttaguNo sAhU, na sesa ii Ne painna iha heU / aguNatA iti neo, diTuMto puNa suvaNNaM va // 47 // "suvarNasyASTaguNaiH dharmaguruH parIkSA-sadguroHsvapam" - visaghAi rasAyaNa maMgalattha-viNie payAhiNA''vate / garue aDajjhakacche, aTTa suvanne gaNA hoM iya mohavirsa ghAyai, siyovaesA rasAyaNaM hoi / guNao ya maMgalatthaM, kuNai viNIo ya jogo ti // 49 // maggA'NusAripayAhiNa-gaMbhIro garuyao tahA hoi / koha'ggiNA aDajjho, akuccha sai sIlabhAveNaM // 50 // evaM diTThantaguNA, sajjhammi vi ettha hoMti nAyavvA / na hi sAhammA'bhAve, pAyaM jaM hoi didruto // 51 // caukAraNaparisuddhaM, kasacheyattAvatAlaNAe ya / jaM taM visaghAirasA-yaNA''iguNasaMjuyaM hor3a // 52 // iyarammi kasA''IyA, visiTThalesA tahegasArattaM / avagAriNi aNukaMpA, basaNe ainiccalaM cittaM // 53 // taM kasiNaguNoyeyaM, hoi suvaNNaM na sesayaM juttI / na vi nAmarUvametteNa, evamaDaguNo bhavai sAhU juttIsuvannagaM puNa, suvannavannaM pi jai vi kIrejjA / na hu hoi taM suvaNNaM, sesehiM guNehiM asaMtehiM // 55 // je iha satthe bhaNiyA, sAhuguNA tehiM hoi so sAhU / yanneNaM jaccasuvanna-gaM va saMte guNanihimmi // 56 // jo sAhuguNarahio, bhikkhaM hiMDai na hoi so sAhU / vanneNaM juttisuvanna-gaM vasaMte guNanihimmi // 5 // uddiTTakaDaM bhuMjar3a, chakkAyapamaddaNo gharaM kuNai / paccakkhaM ca jalagae, jo piyai kahaM nu so sAhU // 58 // anne u kasA''IyA, kila ee ettha hoti nAyavvA / eyAhi parikkhAhiM, sAhaparikkheha kAyavyA tamhA je iha satthe, sAhuguNA tehiM hoi so sAhU / accantasuparisuddhehiM, mokkhasiddhiti kAUNaM // 60 // iya mokkhasAhagaguNANa, sAhaNA desio ya jo sAhU / dhammovaesagiraNA, so ceva gurU vi tA eto // 61 // nIsesasAhuguNarayaNA-laMkiyataNussa vi gurussa / savisesamaDasesajaNaM, vibohiuM bhaNNai parikkhA // 2 // sA puNa paraloyaparaMmuhassa, ihalogabaddhabuddhissa / saddhammavAsaNAvira-hiyassa visao na hoi tahA // 3 // vi ya, jaNaNIjaNae vi devayabhae / dapariccae caittA, nissIkAUNa kaM pi naraM // 4 // suyavimuho gaDDariyA-pavAhamettA'NusAricario ya / dhamma'tthI vi sabuddhIe, kaTThAuNuTThANavihiyaruI // 65 // maggaM pi cariukAmo, caramANo vA muNI tahAruyo / tassa vi na ceva jAyai, visao esA guruparikkhA // 66 // bhAviyabhavanegunnassa, jaMtuNo jAyabhavavirAgassa / saddhammaparuvagaguru-gavesiNo naNu imA visao // 6 // tA bhavabhayabhIeNaM, bhaviNA saddhammabaddhalakkheNaM / dhaNavaM va darideNaM, taraMDamiva jalahipaDieNa 68LA iha paramapayapurappaha-payaTTapANINa paramasatthAho / sannANA''iguNaguru, parikkhiyavyo guru NiuNaM // 69 // | tucchapphalo vi ekko vi, ruvago jar3a parikkhiuM gajjho / paramaphalao gurU tA, parikkhiyavyo payatteNaM // 7 // kariturayA''i jaha jae, suguNaM ti muNijjae suciMthehiM / taha suhagurU vi neo, dhmmujjmnnaa''ilkkhnno||71|| dhammaDatthakAmamokkhA, cattAri bhavaMti ettha purisatthA / te suhaguruvaesA, labhaMti viNA kileseNaM // 72 // iha jogiNo kayatthA, visiTThanANA'valoiyapayatthA / dakkhA sAyA'Nuggaha-karaNe gurusaMgamA hoti // 73 // tihuyaNabhavaNa'bhaMtara-pasaraMta'nnANatimirabharaharaNe / sajjoidittaruyo, pAvapayaMgakkhae dakkho 74 1. zAstroktakaSAdizuddhadharmasya / 248 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8875-8611 sadguroH svarUpam // 75 // // 76 // // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 84 // // 85 // vaMchiyapayatthapayaDaNa - paro ya na bhavejja jai gurupaIyo / aMdhabahiraM imaM to, jagaM varAyaM kahaM huntaM gacchai ya samuccheyaM, jaha nAma suvejjayayaNao vAhI / taha suhagurUyaesAu, kammavAhI vi vinneyo kalikAlakayaliyajae, vaMchiyavivihaphaladANadullalio / akkhaMDaguNo sakkhA, hoi guru kapparukkho vva // 77 // sammattanANacaraNASS - iehiM bhayajalahitAraNasahehiM / nivvANakAraNehi ya, guNehiM garuo gurU hoi | desakulajAirUvA''i-guNajuo cattasavvasAvajjo / suhagurudinnagurupao, pasamamahappA guru bhaNio sayalA'NatthanihANaM, majjaM yajjei jo sayAkAlaM / maMsaM ca asuimUlaM, gurutaNaM tassa hoi phuDaM halakhettagAvimahisI - gharaghariNIputtabhaMDavavahAro / sIsassa va guruNo vi hu, jar3a tA sariyaM guruteNa pAvA''raMbhA sIsassa, je u te ceva hoMti guruNo vi / jar3a tA lIlAe cciya, bhavaMDaburAsI aho ! tiNNo // 82 // pANa'ccae vi pIDaM, parassa na hu savyahA viciMtei | jIvANa jaNaNisariso, karuNekkaraso gurU kahiyo // 83 // visayAmise pasatto, puriso paravaMcaNe maNaM kuNai / tA jo visayavirato, paramattheNaM sa ceva guru | niccaM akayama'kAriya- ma'NaNumayaM sayaladosaparihINaM / bAlagilANA''ie, saMbhoitA jahAjogaM | veyAyaccA''ikAraNehiM, iMgAladhUmaparihINaM / jo uyabhuMjar3a uchaM, so cciya saccaM guru bhaNio davyaM khettaM kAlaM bhAvaM ca paDucca NiccakAlaM pi / jo paDibaMdhaccAI, so cciya saccaM gurU bhaNiA // 87 // vAsAMi mahAmuNiNo, tavasusiyataNU vi jattha paDibhaggA / taM ghorabaMbhaceraM, caraMtao ceva bhAvagurU niccasamucchalaNaparaM saparobhayavisayama'vi kasAya'ggiM / pasamovaesasalileNa, jo ya uvasAmaNasamattho // 89 // khaMttippamokkhadasaviha-nimmalamuNidhammaguNamaNigaNassa / rohaNagiribhUmisamo, jiNaniddiTTho sa iTThagurU paMcasamio tigutto, jamaniyamaparAyaNo mahAsatto / samayA'mayarasatitto, jo so bhaNio u bhAvagurU | sakkayapAyayaavahaTTha- desIbhAsAvisesavayaNehiM / sIsA'yabohakusalo, piyaMvao hoi bhAvagurU jaha ranno raMkassa vi, taheva samasarisacittavittIe / akkhaMto saddhammaM, bhAvapahANo guru hor3a samasuhadukkho samatiNa - maNI ya samakaNayakayavaro dhIro / samaparibhavasammANo, samasuhisattU ya hoi guru // 94 // sArIramANasA'Nega- dukkhasaMtAvatAviyajaNANa / tuhiNA''yaro vva sisiro, jo hoi gurutaNaM tassa saMvegagabbhahiyao, sammaM saMvegagabbhavayaNo ya / saMvegagabbhakiriyo, jo so paramatthao sugurU En // 88 // // 90 // // 91 // * // 92 // // 93 // // 95 // // 96 // | sAvajja'NavajjagiraM, jANai jo vajjaI ya sAvajjaM ne nirayajjaM kajje cciya, vajjarai ya taM guruM sayau // 9on sAvajja'NavajjANaM, vayaNANaM jo na jANai visesaM / votuM pi tassa na khamaM, kimaMDaga ! puNa desaNaM kAuM // 98 // tA heuvAyapakkhammi, heUo Agame ya Agamio / jo sa gurU iyaro puNa, jiNavayaNavirAhago jamhA // 99 // niyamaiavarAheNaM, asaMgaya'tthANa posago mUDho / jaNayai parassa buddhiM savyannU aliyavAI ti // 8900 // | dura'hIyakunayalayamaya - vimohio jiNamayaM ayANaMto / 2yottuM tamannahA vi hu, kugaIe gamei saparubhayaM // 1 // tumhA | sasamayaparasamayaviU', saMviggo' sesayANa saMvegaM / jaNayaMto majjhattho, kayakaraNoM' gAhaNAkusalo sattuvayArammi rao, daDhappainno 'Nuvattao' maimaM / arihai jiNidabhaNiyaM, dhammaM parisAe parikahiuM sasamayaparasamayaviU, titthiyasamayAu daMsaha visesaM / jiNadhammassa ao so, ucchAhaM kuNar3a jiNadhamme sutatthaM ca payAsai, nissesanaehiM jiNamayannU ya / ussagga'vavAyANaM, jahaTThiyaM daMsai visesaM saMviggo sabbhAyaM, kaher3a ir3a paccao na iyarammi / caraNakaraNaM cayaMto, caejja savyaMpi yavahAraM | guNasuTThiyassa vayaNaM, ghayamahusito vya pAvao bhAi / guNahINassa na sohar3a, nehavihINo jahA dIvo AyAre vaTTaMto, AyAraparUvaNe asaMkeo / AyAraparibbhaTTho, suddhacaraNadesaNe bhaio bhavasayasahassaladdhaM, jiNavayaNaM bhAvao cayaMtassa / jassa na jAyaM dukkhaM na tassa dukkhaM pare duhie jahathAmamujjamaMto, saMvegaM kuNar3a taha ya majjhattho / abbhuTTie'NugiNhai, kayakaraNo gAhaNAkusalo sattuvayArammi rao, thirapariciyama'tthasuttama' gilAe / puNaruttavANidANA''i - gAu sehe karAver3a 1. zrayatu 1 2. uktvA / 249 // 2 // // 3 // // 4 // // 5 // En // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8612-8646 zIlapAlanadvAre zIlasvarUpam sevei nA'vavAyaM, miyANa purao daDhapainno ti [dAraM] / aNuvattago aNuyattai, jahajoggaM bahuvihaviNee // 12 // maimaM jANai niyamA, ussagga'vavAyagoyaramasesaM / pariNAmagAu'isIse ya, vivihamayadesaNAjogge // 13 // paDhaviM piva savvasahaM, meruM va akaMpiyaM ThiyaM dhamme / caMdamiva somalesaM. taM dhammagaruM para 24 kAlannu desanna, nANAvihaheukAraNavihanna / saMgahubaggahakusalaM, taM dhammaguruM pasaMsaMti // 15 // loiyaveDyalouttaresu, nANAvihesu satthesu / laddhaTuM gahiyaTuM, taM dhammaguruM pasaMsaMti // 16 // dhammagurusahassAI, lahai ya jIyo bhayesu bahuesu / kammesu sippesu ya, annesu ya dhammacaraNesu / // 17 // jo puNa jiNappaNIe, niggaMthe pavayaNammi dhammagurU / saMsAramokkhamaggassa, desao sa iha dullaMbho // 18 // jaha dIyA dIvasayaM, par3appaeso ya dippae dIyo / dIvasamo dhammagurU, appaM ca paraM ca dIvei // 19 // dhammannU dhammaparAyaNo ya, sammaM ca dhammakatA ya / sattANa dhammasatthauttha-desago bhaNNae suguru // 20 // cANakkapaMcataMtaya-kAmaMdakamA''irAyanIIu / vakkhANaMto jIvANa, Na khalu aNukaMpao hoi // 21 // taha joisa'gghakaMDA''i, vejjayaM maNuyaturayahatthINaM / dhaNuveyadhAuvAyaM ca, parikahaMto haNai jIve // 22 // yAvIkUvataDAgAi-goyaraM na khalu dei uvaesaM / jama'saMkhaviNAseNaM, na hoi thovANamaDaNukaMpA // 23 // eto cciya so halasagaDa-poyasaMgAmagohaNA''Isu / uvaesa pi hu kahaM dei, sattaaNukaMpasaMjutto 24 tA kasacheyA''ivisuddha-dhammaguNakaNagadAyagasseva / guruNo iha patthuyabhAva-NAe dulahattaNaM bhaNiyaM // 25 // iya bhAvaNAu bArasa, bhaddaya! saMvegasAracitteNa / bhAvesu bhImabhavabhitti-bhaMjaNe karighaDAu vya // 26 // jaha jaha daDhappaiNNo, samaNo veraggabhAvaNaM kuNai / taha taha asuhaM surADa-hayaM va timiraM khayamuvei // 27 // paisamayabhAvaNAbhAva-NeNa sabbhAvanibbharaM bhaviNo / mayaNaM va tivyatarajalaNa-saMgamA galai cirakamma ei na baMdhaM navakamma, avitahA bhAvaNApahANassa / chijjati cinbhaDubbhaDa-gaMdhA sukumAriyAu vya // 29 // akkhaMDacaMDamAiMDa-kiraNakavaliyahimovalo vya khayaM / baccai kammapabaMdho, asuho suhabhAvaNAhiMto // 30 // tA suMdara! daramaulaMta-loyaNo jhANajoganidAe / bArasagama saMgo bhAva-NANa bhAyesu bhayabhIo // 31 // iya bArasavihabhAvaNa-paDalapaDidArameyamakkhAyaM / kittemi sIlapAlaNa-paDidAraM pannarasameto // 32 // "zIlapAlanadvAram" - sIlaM purisasahAyo, sIlaM cAritapAlaNaM bhaNiyaM / AsavadAranirohA, ahayA sIlaM maNasamAhI // 33 // purisasahAyo ya duhA, pasatthao taha ya appasattho ya / rAgaddosA''IhiM, kaluso jo appasattho so // 34 // hor3a pasattho cittassa, saralayA payaNurAgadosittaM / dhammA'bhippAittaM ca, ettha pagayaM pasattheNaM // 35 // | eyaM supasatthasahAya-lakkhaNaM sIlamaDavigalaM jassa / so mUlaguNA'dhAro, dharihI sesaM pi guNaniyaraM // 36 // cayarittIkaraNAo, cAritaM puNa bhave aNuTThANaM / vihipaDisehAuNugayaM, AsavaviraIe taM ca bhave // 37 // jamhA carittApAlaNa-lakkhaNasIlassa ceva buDhikae / AsavaniraMbhaNaparaM, imamuvaesaM disaMti jahA // 38 // iMdiyadamaNaM kAuM, kasAyasennaM pi nimmahiya savyaM / AsavadAranirohe, jaijja sai nijjarApehI // 39 // iMdiyakasAyahaNaNA, haNiya cciya AsavA jao hoi / ahiyADaDahAre mukke, rogA iva AurajaNassa // 40 // etto cciya savyesu vi, jiesu vaTuMti appae vya muNI / na ya etto vi uyAo, anno vijjai sugailAbhe // 41 // tA nANajjhANehi, tapobaleNa ya balA nilaMbhittA / savyA''savadArAI, dhArejjA avigalaM sIlaM // 42 // taha maNasamAhilakkhaNa-ma'vi sIlaM mokkhasAhaNaguNANaM / jANAhi mUlakAraNa-bhUyaM jamhA sue bhaNiyaM // 43 // jassa thiI tassa tavo, jassa tavo tassa soggai sulahA / je adhiimaMtapurisA, tayo vi khalu dullaho tesiN||44|| kiMca maNavayaNakAyA, je bhaNiyA karaNasanniyA tinni / te thitimaMtassa gaNAya, hoti dosAya iyarassa // 45 // tamhA puraMthipaDibaMdha-baMdhaNaM duhanibaMdhaNaM dhuNiuM / sAmannaM paDiyannA, dhaNNA bhavabhavaNaniviNNA 46 dhaNNA satahiyAI, sugaMti dhaNNA kareMti nisuyAI / dhannA soggaimagge, ramaMti sIle guNuppIle // 47 // sannANavAyasahito, sIlujjalio vigiTThatavajalaNo / saMsAramUlabIyaM, dahai davaDaggI va taNarAsiM // 48 // nimmalasIladharANaM, ihaloe ceya taha ya paraloe / gaurayamuvei appA, paramappA esa ceya ti // 49 // 250 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8650-8678 indriyadamanadvArasvarUpam acvaMtamahAghorA vi, AvayA saccasaMdhaNaparehiM / lIlAe nittharijjar3a, socchAhaM sIlabaliehiM // 50 // sIlasamalaMkiyANaM, maraNaM pi varaM khu takkhaNA ceva / cirajIviyaM pi mA puNa, sIlADalaMkAracukkANaM // 51 // varamarigharesu bhikkhA, abhikkhaNaM bhamaDiyA susIleNaM / cakkittaNaM pi mA puNa, parimaliyavisAlasIlassa // 52 // garuyagirituMgasiMgA, varaM khu visame kahiM pi paDiUNa / daDhakaDhiNapattharaMDato, appA sayasikkaraM nIo // 53 // parikuviyaphAraphukAra-ghoraruhirA'ruNa'cchiduppecche / varama'himuhammi hattho, pakkhito tikkhadasaNammi // 54 // gayaNavisappaNaduppeccha-pacurajAlAkalAyakaliyammi / varama'ppA pakkhitto, khaya'ggikuMr3e payaMDammi // 5 // mattakarikaraDapuDapADaNekka-dappiTThaduTThakesariNo / gharamA''NaNe paveso, sutikkhadaDhadADhakaDhiNammi // 56 // mA puNa sudIhakAlaM, parivAliyavimalasIlarayaNassa / he vaccha! tae bhavasuha-kaeNa vihio pariccAo // 5 // sIlADalaMkArADalaM-kio ha adhaNo vi hoi jaNapajjo / dassIlo puNa dhaNavaM-tao vi sayaNesa vi na pujjo||58|| | vimalaM sIlaM pAliMtagANa, cirakAlajIviyaM hou / pAyA''sattANaM puNa, na kiMci cirajIviyavyeNa // 59 // tA bho dhammaguNA''gara!, garalaM va vamittu duTThasIlataM / ArAhaNAkyamaNo, maNaharahariNaMDakakaravimalaM // 60 // hayabhavavaMsakarIlaM, cittacamakkiyasurA'suruppIlaM / sivapuranivesakIlaM, parivajjiyajIvaparipIlaM // 61 // kugaipahavihiyahIlaM pAvapavittIe kayagayanimIlaM / paramapayalalaNalIlaM, paripAlasu nimmalaM sIlaM // 62 // sIlaparipAlaNAdAra-mevamaDakvAyamiNhi solasamaM / iMdiyadamA'bhihANaM, paDidAraM kiMpi daMsemi // 6 // "indriyadamanadvArasvarUpam" - iMdo jIyo tassa u, imANi teNiMdiyANi bhannati / nANA''iguNasirIe, sa puNa jio lalaNapAsAdo // 64 // tassa gavakkhAipabhUya-dArakappANi iMdiyANi dhuvaM / niyaniyayavisayaviramaNa-kavADaviraheNa puNa tesu // 65 // pavisantapaurakuviyappa-kappaNApAvapaMsupUreNa / omailijjai joNhu-ujalA vi nANA''iguNalacchI // 66 // ahayA aniruddhiMdiya-dAre pavisittu jIvapAsAe / hayavisayacaMDacaraDA, nANA''isiriM avaharaMti // 67 // eyama'vagamma samma, tassaMrakSaNakae kayapayatto / savvediyadArAI, suniruddhAiM dharasu dhIra! // 68 // sasamayaparasamayamayA-DavagAhagaruyaM pi paMDiyaM pi naraM / balavaM iMdiyagAmo, gaMjai aniruddhapaDipasaro // 69 // dharau vayaM carau tavaM, sarau guruM jharau suttaatthe vi / iMdiyadamaparihINassa, tassa tusakaMDaNaM savyaM // 70 // mayacaMDagaMDamaMDala-karaDighaDAvihaDaNekkapaDuo vi / jai neva iMdiyajaI, tA so cciya kAyaro paDhamo // 71 // tAya cciya garuyattaM, tAya cciya bhuvaNabhUsaNA kittI / saMbhAvaNA yi purisassa, tAya jAbiMdiyANi yase // 72 // aha so cciya tANa vase, jAyai jar3a tA kule jase dhamme / saMghe gurusuhivagge, dei masIkuccayama'vassaM // 73 // dINattamaNAdeyattaNaM ca, savvA'bhisaMkaNIyattaM / kiM kiM tama'NiTuM jaM, iMdiyavasagA na pAyeti // 74 // bhijjai giri vi sirasA, pijjai jAlAkarAlajalaNo vi / khaggaDagge vi carijjai, dudamA puNa iMdiyaturaMgA // 75 // visayAurannapayanno, aNavarayamaNaMkusaM va duddanto / bhaMjato sIlavaNaM, o viyarai iMdiyagaiMdo // 6 // tattaM disaMti tavama'vi, tavanti pAliMti saMjamaguNe vi / iMdiyanirohakaraNe, raNe vya kIyA visIyaMti // 7 // sakko jamacchibahulo, jaM ca harI 'yayavahUvihiyahAso / bhaTTArao viriMcI vi, jaM ca jAo cauvyayaNo // 8 // gaMgo vi ha. jamaddhanArIsaro kira haro vi / taM dajjayassa vilasiya-maDasesamiMdiyanariMdassa // 79 // paMcaNha base houM, hoi base sayalajIyalogassa / paMcaNha jayaM kAuM, jayai samatthaM tihuyaNaM pi // 8 // jar3a neva iMdiyadamo, vihio tA kimiha sesathammehiM / aha so vi kao samma, tahA vi kiM sesathammehiM // 81 // ahaha! balavattamiMdiya-gAmassa jama'tthiNo vi taM damiuM / sakkaMti neya samaya-ppasiddhataduvAyaviuNo vi // 82 // motUNa jiNe jiNamayaThie ya, pahavaMtaiMdiyabalAI / na jiNiMsu jiNai jessai, manne anno tihuyaNe yi // 83 // so cviya sUro so ceva, paMDio naNu guNI vi so ceva / so ceva kulapaIvo, iMdiyavijaI jae jo u // 84 // tassa guNA tassa jaso, tassa suhaM pANipallavaDallINaM / tassa thiI so maima, jayammi jo iMdiyadamattho // 5 // jaM sagge surarAyA, vilasai suraseNipaNayapayakamalo / phaNimaNipahapahayatamo, jaM ca phaNiMdo vi pAyAle // 86 // jaM va nihayADaricakkaM, cakkaM cakkissa kayale lalai / taM ditiMdiyadamalava-lIlAe vilasiyaM savvaM // 87 // 1. vrajavadhUvihitahAsaH / 251 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 8688-6024 indriya- avijaye bhadrAdInAM dRSTAntAH taM namaha taM pasaMsasaha, taM sevaha taM viheha ya sahAyaM / jeNa ya vasaM nIo, duddato iMdiyagaiMdo // 8 // sugurU sa ceva devo, tassa namo teNa bhUsiyaM bhavaNaM / na visayapavaNahao vi hu, iMdiyaaggI jalai jassa // 89 // teNa suladdho jammo, jIviyama'vi tassa ceva iha sahalaM / jeNa Niruddho pasaro, imassa dudviMdiyabalassa // 90 // tA bho devANuppiya!, piyaM bhaNAmo tumaM pi taha kaha vi / ceTThasu jahiMdiyAI, AyArAmAI jAyaMti // 91 // iMdiyapabhavaM sokkhaM, sokkhA''bhAso sa na uNa taM sokkhaM / taM pi hu kammovacayAya, so vi dukkhekkaheu ti // 92 // iMdiyavisayapasattA, paDaMti saMsArakaMdare ghore / pakkhi vya chinnapakkhA, susIlaguNapehuNavihINA // 93 // mahulitaM asidhAraM, jahA lihaMto suhaM muNai puriso / iMdiyavisayasuhaM taha, bhayAvahaM pi hu aNubhavato // 94 // suThu vi maggijjaMto, katthai payalIe natthi jaha sAro / iMdiyavisaesa tahA, natthi suhaM suTTha vi gavi // 95 // gimhumhahayassa duhaM, jaha dhAvaMtassa viralataruheTThA / chAyAsuhama'ppaM ciya, iMdiyasokkhaM pi taha jANa ahaha ! kahama'ppaNijjo, ciramuvayario vi iMdiyaggAmo / visayapasatto saMto, sattujaNaM pi hu viseser3a jo iMdiyANa chaMde, vaTTai moheNa mohio saMto / sattU tassa'ppA ceya, appaNo, tikkhadukkhakaro " indriya- avijaye bhadrAdInAM dRSTAntaH " // 96 // // 97 // // 98 // soiMdieNa bhaddA, caksUrAeNa samaradhIraniyo / ghANeNa rAyaputto, nihao rasaNAe soyAso phAsiMdieNa diTTho, naTTho sayavAranayaravatthavyo / ekkekkeNa vi nihayA, kiM puNa jo paMcasu pasatto eyANa ya bhAvatthaM, jahakkamaM sAhimo samAseNaM / tatthemaM avaseyaM, soiMdiyagoyaraM nAyaM // 99 // // 9000 // // 1 // un // 3 // // 4 // // 5 // sadda nayarammi vasaMtapure, accantaM sussaro viruvI ya / nAmeNa pupphasAlo tti, gAyaNo Asi supasiddho tattheva pure ego satthAho so gao paraM desaM / bhadda ti tassa bhajjA, gharavAvAraM viciMtei tIe ya egayA kAra NeNa keNA'vi niyayaceDIo / haTTammi pesiyAo, tAo puNa pupphasAlassa kinnarapaDirUvasareNa, gAyamANassa bhUrijaNapurao / gIyaravaM soUNaM, ThiyAu bhittIe lihiya vya ciravelaM acchitA, niyamaMdiramA''gayAu kuviyAe / tatto bhaddAe najji-yAo pharusehiM vayaNehiM bhaNiyaM ca tAhiM sAmiNi!, mA rUsasu suNasu tattha amhehiM / taM kira suyaM pasUNa vi, jaM harar3a maNaM kima'NNesiM // 7 // bhaNiyaM bhaddAe kahaM ti, taya'Nu tAhiM niveiyaM savvaM / to tIe ciMtiyaM kaha, so daTThavyo mahAbhAgo egammi ya patthAve, jattA pAraMbhiyA suragihammi / logo ya tahiM savvo, baccai daThThe niyattai ya bhaddA vi dAsaceDIhiM, parivuDA uggayammi sUrammi / tattha gayA gAitA, parisaMto pupphasAlo vi tammi suramaMdirapari - sarammi sutto kahaM pi ceDIhiM / diTTho siTTho ya sa esa, pupphasAlo ti bhaddAe aha taM civiDiyanAsaM, bIbhacchuTTaM daMturaM maDahavacchaM / pecchitA huM diTTha, rUveNa vi geyameyassa iya jaMpirIe tIe, nicchUDhaM dUravaliyayayaNAe / suttuTThiyassa eyaM kusIlavehiM ca siddhaM se // 8 // usu m soUNa i so koya-dAvaniddajjhamANasavyaMDago / haddhI! sA vi hayA''sA, vaNiNo gihiNI mamaM hasai // 14 // | iya asarisa amarisavasa - vissumariyaniyayasavvavAvAro / avayAraM kAumaNo, tIe gehammi saMpatto // 15 // // 16 // pAraddho ya kalagiraM, pautthavaiyAnibaddhavittaMtaM / accantamA''yareNaM, gAiumevaM jahA tujha | pucchar3a vattaM satthA'-hiyo daDhaM pesai sayA lehaM / tuha nAmaggahaNeNaM, paraM pamoyaM samuvyahai // 17 // // 19 // // 20 // tuha daMsaNUsuo esa, ei iNDiM gihammi pavisai ya / emA''i taha kahaM pi hu, teNaM gIyaM puro tIse // 18 // jaha sA savyaM saccaM imaM ti ei ya paI tti maNNaMtI / abbhuTThiuM vimuMcai, AgAsatalAo appANaM | aiuccabhUmig2AvaDaNa- ghAyasaMjAyajIyanIharaNI / jiNamajjaNasamae hari-taNu vya paMcattama'NupattA kAlakkameNa tIse, samAgao nisuNiuM paI vattaM / muNiuM ca paIvattaM, accantaM pupphasAlassa so vAharAviUNaM, visiTThatarabhoyaNeNa AkaMThaM / bhuMjAviUNa vRtto, gAyaMto bhadda! pAsAyaM Arohasu ti to so, accantaM gADhageyadappeNa / gAyaMto ArUDho, bhavaNovari savyasattIe aha geyaparissamavaDDhamANa - veguDDhasAsaphuTTasiro / nihaNaM gao varAgo, soiMdiyamiya mahAdosaM // 21 // // 22 // 1. paIvattaM = pratIpatvam = pratikUlatvam / // 10 // // 11 // // 12 // // 23 // // 24 // 252 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6025-6061 cakSurindriya viSayesamaradhIradRSTAntaH "samaradhIradRSTAntaH" // 27 // rA // 29 // cakkhiMdiyadose puNa, AharaNaM paumasaMDanagarammi / aNubhayai rajjacchiM, nAmeNa niyo samaradhIro // 25 // jaNaNi vva parakalattaM, parakIyadhaNaM taNaM va jassa sayA / parakajjaM NiyakajjaM ya, Asi nIsesanayanihiNo // 26 // saraNA''gayarakkhaNadukkhi-paMDa giuddharaNadhammakiccesu / vaTTaMtaM ciya niyajIvi - yaM pi bahumanniyaM jeNa tassegammi avasare, suhA''saNatthassa saNiyamA''gaMtuM / vinnattaM paDihAreNa, sAyaraM kayapaNAmeNa | deva! tuha pAyapaMkaya-paloyaNatthaM samAgao bAhiM / ciTThai sivasatthAho, Agacchau ettha gacchau vA rannA yuttaM eu tti, to paviTTho kayappaNAmo ya / uciyA''saNumA''sINo, so bhaNiumimaM samAdatto deva! maha atthi dhUyA, ummAiNiNAmiyAM visAla'cchI / rUvohAmiyaraMbhA, sujovvaNA pavvaNidumuhI sA ya vilayANa majjhe, rayaNabbhUyA tumaM ca rayaNANa / nAho si tA tumamimaM, giNhasu jar3a deva! paDihAI // 32 // tujjha aniveiUNaM, kaNNArayaNe parassa dijjaMte / kA hor3a sAmibhatti tti, deva! sAhijjae tumha // 33 // ammApiuNo salahiMti, saccama'ccantanigguNAI / niyayA'vaccAiM paraM, anna cciya caMgimA tIe tathAhi // 30 // // 31 // // 34 // | jammaNabhavaNa'bmantara - mimIe deheNa jammasamae vi / vijjujjoeNaM piya, sajjo ujjoiyama'sesaM eyama'valoiuM piva, uccaTThANaM ThiyA gahA vi phuDaM / evaM ca deva! tIe, na tumAhinto paI hoi evaM muNiUNa narA'hiveNa, accantavimhiyamaNeNa / tIse paloyaNaTThA, paccar3ayA pesiyA purisA satthAheNeva samaM gayA ya te maMdirammi diTThA sA / acchariyanbhUeNa ya, rUveNaM toe akkhittA matta vya mucchiyA iva, avahaDahiyaya vya gamiya khaNamekkaM / egaMte ThAUNa ya, maMtiumeyaM samAdattA vijiya'ccharama'cchariyaM, kiMpi imIe surUvanevatthaM / pariNayavayA vi jIe, vayamevaM mohamuvaNIyA amhArisA vi pariNayavayA vi, jar3a daMsaNe vi eIe / evaMvihaM avatthaM, pattA tA vasumainAho navajovyaNA'bhirAmo, niraMkuso sayalasaMpayA''yAso / ajiiMdio kahaM no, eIe vasA bhave vivaso vivasate eyassa ya, kahaM na rajjaM daDhaM visIejja / tattha ya visIyamANe, ajahatthaM bhUminAhataM iya nAUNa vi raNNo, vayaMsahattheNimaM uvaNamiMtA / kaha no samatthabhAvira - dosANaM kAraNaM homo tA kiMpi kahiya dosaM, imIe vAyattimo mahInAhaM / paDiyannaM savyehiM vi, gayA ya ranno samIyammi dharaNiyalacuMbiNA mattha - eNa savvA''yaraM kayapaNAmA / oNamiyasIsavIsaMta - pANiNo bhaNiumA''dattA deva! samaggaguNehiM, rUvA''IhiM virAiyA kannA / sA kevalaM alakkhaNa - mekkaM guru dharai par3avahagaM to rannA paricattA, tatto tasseva bhUminAhassa / seNAvaiNo dinnA, piuNA sA pariNIyA teNa rUveNa jovyaNeNa ya, sohaggeNaM ca avahariyahiyao / jAo tadegacitto, dUraM seNAvaI tIe yaccaMtesu diNesuM, egammi avasarammi naranAho / bhaDacaDayarapariyario, teNaM seNA'hiveNa samaM karikaMdharA'dhirUDho, dhuvyaMtuddAmacAmaruppIlo / UsiyasiyA''yavatto, nIhariyo rAyavADIe aha seNAvaibhajjA, sA ciMtar3a kahama'haM mahIvaiNA / avalakkhaNa ti cattA, daTThavyo so mae into evaM paribhAvittA, niyaMsiyA'malamahagghadogullA / ranno'valoyaNaTThA, pAsAe Aruhitu ThiyA rAyA vi turagakarirahavarehiM, kAuM parissamaM bahiyA / khaNamekkaM niyabhavaNaM, paDucca AgaMtumA''raddho iMtassa ya kahavi narA'hivassa, viyasaMtakamaladaladIhA / tIe tahaTTiyAe, nissaddhaM nivaDiyA diTThI kiM nu raI kiM raMbhA, kiM vA pAyAlakannagA kiM vA / teyasirI iya rAyA, saMciMtaMto tadegamaNo ThAUNa khaNaM cakkhu, lajjArajjUhiM saMjamiya bADhaM / duTThaturagaM va kahakahavi, paDigao niyayabhavaNammi | saTThANapesiyA'sesa-maMtisAmaMtasuhaDavaggo ya / vAvAraMDataravirao, kahama'vi sejjAe AsINo aha tIe aMgapaccaMgaM, caMgimA''loyaNA''ulamaNassa / aMgama'NaMgo raNNo, bADhaM pIDeumA''raddho // 59 // to taM ciya kuvalayaloya - NaM niyo savyahiM paloyaMto / jAo tammayacitto, cittA''lihio vya nipkaMdo // 60 // niyayA'vasarammi samAgato ya, seNAvaI mahIvar3aNA / puTTho kA tujjha tayA bhavaNovari devayA Asi // 58 // // 69 // 253 // 35 // // 36 // // 37 // bo // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // "jo // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6062-6098 ghrANendriyaviSaye gandhapriyakumAra - rasanendriya avijayesodAsanRpadRSTAntaH - sparzendriyaavijayeviprasutadRSTAntaH teNaM payaMpiyaM deva!, sA imA jA tae pariccattA / satthAhasuyA maha mahili-ya ti saMpai paraM jAyA // 2 // ahaha! kahaM chalio haM, kAraNiyanarehiM taM kuraMgaDacchiM / niddosaM pi sadosaM ti, vAharaMtehiM pAyehiM 62 evaM saMcitaMto, rAyA pammukkadIharussAso / dussahavisamasilImuha-sihisaMtAyaM paraM patto // 64 // jANiyaparamattheNaM, seNAvaiNA lahittu patthAyaM / sAmI! kuNasu pasAyaM, giNhasu taM majjha bhajjaM ti // 65 // bhiccANa saMtiyaM jIvi-yaM pi naNaM pahUNa sAhINaM / kiM puNa dhaNapariyaNabhavaNa-vittharo bajjharUyo ti // 66 // evaM souM rAyA, hiyayammi vibhAviuM samADhato / dusaho mayaNahuyAso, bADhaM kulagaMjaNA garuI vAdaLI AcaMdakAliaajasa-phaMsaNA nIinihaNamaDacvantaM / parajuvaisevaNaM mAri-sANa maraNe vi no jutaM 68nA iya nicchiUNa rAyA, seNAhivaiM payaMpae bhaddA! / evaMvihaM akiccaM, bhujjo mA me kahejjAsi // 69 // narayapurekkaduvAraM, nimmalaguNabhavaNabahalamasikucco / nIIdharehiM kIrai, kahamiya paradAraparibhogo // 70 // seNAvar3aNA yuttaM, jar3a paradAraM ti giNhasi na deva! / devA''yayaNesu ima, vilAsiNitteNa tA demi // 1 // tatto tubbhe vesa tti, sevamANA paristhidosassa / na bhavissaha nAha! payaM, tA maha iha deha AesaM // 72 // rannA payaMpiyaM hou, kiMpi maraNe vi erisamaDakicvaM / no kAhama'haM viramasu, seNA'hiya! bhUribhaNaNAo // 73 // to paNamittA seNADa-hiyo gao niyagihammi rAyA vi / tadasaNA'NurAgaDa-ggiNA daDhaM DajjhamANaMDago // 74 // paricattarAyakajjo, taM kiMpi hu hiyayagADhasaMghaTTa / saMpatto jeNa mao, jAo tirio ya aTTayasA // 75 // cakkhUrAgo evaM-vihANa dosANa kAraNaM bhaNio / ghANammi inhi dosaM, saMkheveNaM nidaMsemo // 76 // "gandhapriyakumAraH" - kira ego rAyasuo, gADhaM gaMdhappio surahivatthu / jaM pecchai agghAyai, tamasesaM so ya kaiyA vi // 77 // nAvAhiM kIlai naI-salilammi bahuvayassapariyario / taM ca tahA kIlaMtaM, nAUNa savattijaNaNIe // 8 // niyayasuyarajjavaMchAe, tassa gaMdhappiyattaNaM muNiuM / mAraNaheuM uggaM, mahAvisaM bhUribhattIhiM // 79 // ThaviyaM maMjUsAe, sA naisalile pavAhiyA tatto / ramamANeNaM teNaM, diTThA va kahiM pi kira iMtI // 8 // to taM uttArittA, ugghADai tIe majjha saMThaviyaM / egaM samuggayaM niyai, taM pi vihaDei tassaMDato // 81 // pAuNai gaMThimekkaM, taM puNa ubhiMdiUNa gaMdhapio / taM visamujjiMghato, jhaDatti paMcattamaDaNupatto 82aa | evaMvihavasaNakara, ghANidiyamakkhiyaM sadidrutaM / rasaNAdosodAharaNa-minheiM leseNa kittemi| rA "sodAsadRSTAntaH" - bhUmipaTThiyanagare, sodAso nAma bhUvaI Asi / acvaMtaM maMsapio, teNa ya egammi patthAve 84nA ghosAviyA amArI, savvattha purammi navari sUyassa / rAyanimittaM maMsaM, uvakkhaDiMtassa jatteNa // 85 // laddhaM'tareNa hariyaM, kahavi virAleNa to sa bhayabhIo / annaM palamaDalahato, soyariyA''INa gehesu 8dI annAyamegaDiMbhaM, rahammi vAvAiuM nariMdassa / bhoyaNasamae dalayar3a, acvaMtasusaMbhiyaM kiccA 8LI taM bhuMjiUNa rAyA, tuTTho vAgarai kahasu he sUca! / katto imassa lAbho ti, teNa siTuM ca jahavittaM // 8 // soUNaM taM ca rAyA, rasaNAdoseNa yAulijjato / mANusamaMsanimittaM, sUvassa sahAiNo dei 8% to so rAyanarehiM, pariyario mAriuM jaNaM maMsaM / upakhaDai nivanimittaM, evaM jaMtesu diyahesu // 10 // kAraNiyanarehiM so, lakkhittA rakkhaso ti rayaNIe / pAitA paurasuraM, paricatto aDavimajjhammi // 91 // tattha ya karagahiyagado, tappahapariyattiNaM jaNaM haNiuM / bhuMjar3a paribhamei ya, vigayA''saMko kayaMto vya // 12 // avarammi avasarammi, teNa paeseNa nisi gao sattho / sutteNa veio neva, teNa NavaraM kahavi muNiNo // 13 // satthabbhaTThA diTTA, kuNamANAvassayaM tao pAyo / so tesiM haNaNaTThA, pAse ThAuM samAraddho // 94 // pabalatavateyapahao, sAhasamIce ya ThAumaDacaiMto / ciMtei dhammasavaNaM, paDibuddho saMjao jAo // 95 // jar3a vi hu so pajjate, patto bohiM tahA vi puvyaM pi / rajjuddAlaNapamuhaM, dosaM rasaNAi uvaNIo // 16 // "viprasutadRSTAntaH" - phAsiMdiyadose paNa, AharaNaM kira pare sayadavAre / nAmeNa somadevo. vippassa sao parivyasaDa // 97 // saMpattajovvaNo so, saddhiM raisuMdarIe vesAe / ruveNaM phAseNa ya, gaDhio vuttho ciraM kAlaM // 98 // 254 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6066-6134 tapodvAre tapaHkaraNa-akaraNayoH guNadoSAH - niHzalyatAdvAre zalyAnAsvarUpam puvyapurisajjiyaM Asi, kiMpi jaM davyama'ppaNo bhavaNe / taM savvaM niTThaviyaM, tato atthassa virahammi // 19 // nicchUDho attAe, gehAu vimaNadummaNo tatto / ciMtei so aNege, atthassa uvajjaNoyAe // 9100 // alabhaMto ya uvAyaM, tahAvihaM atthavaMtagehesu / jIyaM kAUNa paNaM, pADai khattAI rayaNIe vilasai ya jahacchaMda, tIe samaM taduvaladdhadabveNaM / doguMdugo vya attA vi, atthaluddhA vase jAyA // 2 // navaraM atigUDhAe, takkarakiriyAe tassa nayarajaNo / acvaMtapIDio coru-baddayaM kahai naravaiNo // 3 // to naravaDaNA''rakkhiya-parisA nibhacchiyA kharagirAhiM / vattA ya jaDa na core. lahihi tA bhe haNissaM ti // 4 // aha tiyacaccaracaupaha-pavAsabhADa'Isu vivihaThANesu / bhayabhIyA te takkara-paloyaNe ujjayA jAyA // 5 // katthai ya apAtA, corapauttiM gihANi gaNiyANaM / avaloiumAuDaraddhA, diTTho ya kahiM pi so vippo // 6 // caMdaNarasacaccikkiya-deho suvisuddhaparihiyadukulo / vIe vesAe samaM, vilasaMto ibbhaputto vya // 7 // to tehiM ciMtiyaM kaha-mimassa evaMvihA varavilAsA / paidiyahaM ciya, vittI-karaNaparabhavaNabhamirassa // 8 // tA nicchiyaM imeNaM, hoyavyama'suMdareNa ii nAuM / kavaDakyakoyativalI-taraMgaraMgantabhAlehiM Real re raDDaDoDDa! baccihasi, kattha nivasanta! ettha pIsatthaM / luMTittA sayalapuraM, kiM re ! na vayaM tuma muNimo // 10 // hiM bhaNie, sakammadoseNa sA bhaubhaMto / muNio ti palAyaMto, gahio ranno ya uvaNIo raisuMdarIe gehaM, ukkar3iDhattA paloiyaM samma / didvaM vivihapayAraM, mosaM loeNa nAyaM ca / // 12 // to kuvieNaM rannA, vesA nivyAsiyA sanagarAo / vippasuo puNa yajjho, ANato kuMbhipAeNaM // 13 // | evaMvihadosasamussayassa, phAseMdiyassa yasagANaM / ihaparabhayesu duvaM, hoi asaMkhaM ca tikhkhaM ca // 14 // tA visayakupahapatthiya-iMdiyaturage niraMbhiuM bhadda! / samaggammi nijuMjasu, kaDDhiya veraggavaggAeM // 15 // appaDappavisayaparidhAyamANa-miMdiyakuraMgavaggamimaM / sannANabhAvaNAvAgu-rAe baddhaM gharejjAsu // 16 // taha dhIra! dhir3abaleNaM, duiMte damasu iMdiyaturaMge / jaha ukkhayapaDivakkho, haresi ArAhaNapaDAgaM // 17 // iMdiyadamA'bhihANaM, paDidAraM kiMpi daMsiyaM evaM / etto tavA'bhihANaM, tamahaM sattarasamaM yocchaM // 18 // anbhintaravAhirayaM, kuNasu tavaM pIriyaM agUheMto / pIriyaniggahI baMdhai, mAyaM viriyaMtarAyaM ca // 19 // suhasIlayAe alasa-taNeNa dehapaDibaddhayAe ya / sattIe tavama kuvyaM, nivvattai mAyamohaNiyaM rI suhasIlayAe jIyA, tivyaM baMdhataDasAyayeyaNiyaM / alasattaNeNa baMdhar3a, carittamohaM ca muuddhmii| // 21 // dehapaDibaMdhao puNa, pariggaho hoi tA vivajjittA / suhasIlayA''idose, tavammi niccaM pi ujjamasu // 22 // tavamaukuNaMtassee, jahasattiM sAhuNo bhave dosA / taM kuNamANassa puNo, iha paraloge ya hoti guNA // 23 // kallANiDhisuhAI, jAvaiyAiM bhave suranarANaM / paramaM ca nivvuisuhaM, 'eyAtiM taveNa lamaMti // 24 // tathAduriyagirikulisadaMDaM, rogubbhaDakumuyasaMDamAyaMDaM / kAmakariharipayaMDa, bhavasAgarataraNatarakaMDaM DhakkiyakugaiduvAraM, dAyiyamaNayaMchiya'tthasaMbhAraM / kyajayajasappasAraM sAraM ekkaM tavaM veti // 26 // eyaM nAUNa tuma, mahAguNaM saMjamittu maNapasaraM / sarahasamaDaNudivasaM ciya, tayasA bhAvesu appANaM // 27 // navaraM jaha na taNupIDA, na yA'vi ciyamaMsasoNiyattaM ca / jaha dhammajhANabuDDhI, taha khayaga! imaM karejjAsu // 28 // tavanAmappaDidAraM, parUviyaM saMpayaM samAseNa / nissallayapaDidAraM, aTThArasamaM pi sAhemi // 29 // "zalyAnAMsvarUpam" - nissallasseya guNA, bhavaMti he khavaga! sallamavi tivihaM / jANasu niyANamAyA-micchAdasaNaviyappehiM // 30 // tattha niyANaM tivihaM, rAgaddosehiM mohao ceva / rAgeNa rUvasohagga-bhogasuhapatthaNArUvaM // 31 // doseNa paibhavaM pi hu, paramAraNa'NiTThakaraNaruvaM tu / dhammaDatthaM hINakulA''i-patthaNaM mohao hor3a // 32 // ahava niyANaM tivihaM, hoi pasatthA'pasatthabhogakayaM / tivihaM pi taM niyANaM, yajjeyavvaM tae tattha . // 33 // saMjamaheuM purisatta-sattabalaviriyasaMghayaNabuddhI / sAvayabaMdhukulA''isu, hoi niyANaM pasatthamiNaM // 34 // 1. eyAtiM - etAni / 255 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6135-6172 brahmadattacakrIdRSTAntaH sohaggajAikularuva-mA''iAyariyagaNaharajiNataM / patthaMte apasatthaM, mANeNaM naMdiseNe vya koheNa paravahaM jo, mariuM patthei tassa apasatthaM / bAravaIviNAsanibaddha-buddhidIvAyaNasseva // 36 // deviyamANusabhoe, rAIsaraseTThisatthavAhattaM / haladharacakkadharataM ca, patthamANassa bhogakayaM purisattA''iniyANaM, pasatthama'vi jaM nivAriyaM ettha / taM nira'bhisaMgamuNiNo, paDucca NeyaM na uNa iyare // 38 // dukkhakkhayakammakkhaya-samAhimaraNaM ca bohilAbho ya / emA''ipatthaNaM pi hu, sA'bhissaMgANa saMbhavai // 39 // saMjamasiharA''ruDho ya, vihiyadukkatayo tiguto vi / avaganniuNa sivasuha-maDasama pi parIsahA'bhihao // 40 // evaM niyANabaMdhaM, jo kuNai sutucchavisayasuhaheuM / so kAyamaNikaeNaM, yeruliyamaNiM paNAser3a // 41 // muhamahuramaM'tavirasaM, bhotuM ca suhaM niyANavasaladdhaM / narayA'vaDammi nivaDai, bahudukhkhe baMbhadatto vya // 42 // tathAhi ___"brahmadattacakrIdRSTAntaH" sAkeyammi paravare, Asi caMDAvaDeMsao rAyA / maNicaMdo se patto, so paNa saMjAyaveraggo // 43 // sAyaracaMdamuNiMdassa, aMtie geNhiUNa pavyajjaM / suttatthe'hijjato, dukkaratavakammamA''yarai 144 vaccaMto ya kahaM pi hu, guruNA saha dUradesama'bhisariuM / bhikkhaTThAi paviTTho, gAme mukko ya sattheNa // 45 // egAgI vi payaTTo, gaMtuM paDio ya kaha vi aDavIe / tanhAchuhAparissama-baseNa bADhaM kilaMto ya // 46 // govAladAragehiM, cauhiM paripAliyo payatteNa / jAo paguNasarIro, siTTho dhammo ya teNesiM 47thI paDibuddhA te savye, jAyA sissA ya tassa sAhussa / kuvvaMti samaNadhamma, navaraM kAuM duguMchaM do // 48 // mariUNa devaloe, pattA devattaNaM tavapahAyA / kAlakkameNa tatto, caiUNaM dasapure nagare // 49 // saMDiladieNa jaimai-dAsIe jamalagA suyA jAyA / buddhibalajovvaNehiM, kameNa samalaMkiyA te ya // 50 // chettassa rakhaNaTThA, aDavIe gayA Nisimmi ya pasuttA / vaDaviDaviNo talammi, DakkA ya tahiM bhuyaMgeNa // 51 // paDiyaraNA'bhAvammi ya, mariuM jamalataNeNa do vi migA / kAliMjarammi jAyA, neheNa sama ciya crNtaa||52|| | pAraddhimuvagaeNaM, loddheNaM ekkakaMDaghAeNaM / haNiUNa do vi kINAsa-maMdiraM pesiyA vivasA // 53 // tatto gaMgAtIre, haMsA jamalataNeNa saMyuttA / tattha vi ya dhIvareNaM, baddhA ekkeNa pAseNa // 54 // viNivAiyA ya valiUNa, kaMdharaM teNa niddayamaNeNa / tatto purIe vANA-rasIe mAyaMgaahivaiNo // 55 // bahudhaNadhaNNasamiddhassa, bhUyadiNNassa do vi te putA / uvavannA daDhapaNayA, nAmeNaM cittasaMbhUyA // 56 // aha annayA kyAI, tIe purIe niveNa saMkheNa / namuI nAma amacyo, patte garuyA'varAhammi // 5 // logA'vavAyagovaNa-kaeNa pacchannavajjhayA''eso / kuvieNaM uvaNIo, pANA'hivabhUyadinnassa // 58 // vajjhaTThANaM nIo, teNaM vutto ya jar3a sue majjha / pADhasi bhUmiharaThio, tA taM muMcAmi ahayaM ti // 59 // jIviyamicchaMteNaM, paDiyannamimaM ca teNa to putte / pADheuM ADhato, navaraM pammukkamajjAo // 60 // tajjaNaNIe saddhiM, acchaMto iMgiyA''ikusaleNa / jAro ti muNiya pANADa-hiyeNa mAreumA''raddho // 61 // uvayAri ti viyANiya, paramatthehiM va tassa egate / niyapiuNo abhippAo, siTTho saMbhUyacittehiM tato nisAe naTTho, gao ya nagarammi hatthiNAgapure / jAto ya tahiM maMtI, cakkissa saNaMkumArassa // 3 // tehiM puNa pANaputtehiM, gIyanaTTA''iesu kusalehiM / acvaMtaM hayahiyao, vihio yANArasIlogo 64 aha annayA payaTTe, purIe tiyacaccaresu mayaNamahe / gijjaMtIsuM vivihAsu, caccarIsu puraMdhIhiM // 65 // nacvaMtesuM taruNI-yaNesu te tattha cittasaMbhUyA / niyacaccarimajjhagayA, gAiumaDacvaMtamA''raddhA // 66 // geeNaM naTTeNa ya, akkhittamaNo jaNo gao tesiM / savyo vi samIvammi, visesao paurataruNIjaNo // 6 // tatto IsAvasao, cAuvyejjA''ipauralogeNa / vinnato mahinAho, deva! purIe jaNo savyo 68 eehiM pANaputtehiM, saMcaraMtehiM mukkaparisaMkaM / egA''gAro vihito ti, to nareMdeNa nagarIe // 69 // tesiM paveso paDise-hio ti avarammi navari patthAve / jAyammi komuimahe, avaganniya sAsaNaM raNNo // 7 // loliMdiyattaNeNaM, koUhalao ya vihiyasiMgArA / te nagarIe paviTThA, ThAUNa ya egadesammi // 71 // aMsuyakyamuhakosA, hariseNaM gAiuM samADhatA / parivAriyA ya logeNa, geyaavahariyahiyaeNa // 72 // 256 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6173-6209 brahmadattacakrIdRSTAntaH |accaMtasussarA ke, ime ti yatthe muhAo avaNIe / vinnAyA te ee, mAyaMgasuya ti kuvieNa // 73 // logeNa tao haNa, haNa ti parijaMpireNa nissaTuM / savvatto pAraddhA, haMtuM jaTThiTTagA''ihiM // 74 // kahakahavi hammamANA, viNiggayA te ya nayarimajjhAo / saMciMtiuM pavattA, acvaMtaM jAyasaMtAyA // 75 // dhI! amha jIvieNaM, ruvA''isamaggaguNagaNeNaM pi / je niMdiyajAivasA, evaM hIlApayaM jAyA // 76 // to veraggovagayA, akahittA sayaNabaMdhavA''INaM / maraNakayanicchayA te, dAhiNahutaM lahu payaTTA // 77 // baccaMtehi ya tehiM, diTTho egattha girivaro tuMgo / maraNatthamA''ruhaMtehiM, tattha egattha siharammi // 78 // ghoratavakisiyakAo, dhammajjhANe paramma yaTTanto / ussaggagao sAhU, paloio harisiyaMDagehiM // 79 // bhattIe vaMdio so, muNiNA vi hu joggayaM NieUNa / jhANassa samattIe, puTThA katto bhayaMto ti| 8thI tehiM pi puvyavuttaMta-kahaNapuvyo sacittasaMkappo / giripaDaNamaraNaruyo, niveio tassa sAhussa // 81 // tatto muNiNA bhaNiyaM, mahAuNubhAvA! ajuttatarameyaM / jai sacvaM ubiggA, tA jaidhamma samAyaraha 82 paDiyannaM tehiM tao, dinnA dikkhA tavassiNA tesiM / joga ti muNiya avitaha-aisayanANovalaMbheNa // 3 // kAlakkameNa jAyA, gIyatthA aha kahaM pi viharaMtA / dukkaratavakaraNaparA, saMpattA hatthinAgapure 84) egattha kANaNammi, vutthA mAsassa pAraNagadivase saMbhUyamuNI nagare, bhikkhaTThAe aha paviTTho // 85 // diTTho ya namuiNA so, nAo ya tao mahaM imo kahihI / duyilasiyaM jaNANaM ti, gADhakuviyappavasageNa // 86 // niyapurise pesittA, jaTThImuTThIhiM haNiya NissaTuM / niddhADio purAo, to muNiNo nira'varAhassa // 8 // uggayapayaMDakovassa, purisadahaNaTThayA muhAhiMto / nIhariMuM AraddhA, teulesA mahAbhImA 88 aMdhAriyaM ca nagaraM, kasiNaDabbhasamAhiM dhUmavattIhiM / tAhe cakkI logo ya, tosiuM taM pavatto ti // 9 // jA na pasIyai thevaM pi, tAva logAu suNiya vuttaMtaM / citto samAgao jhatti, mahuravANIe taM bhaNai // 10 // bho bho mahAyasa! kahaM, jiNavayaNaM muNiya kuNasi taM koyaM / na viyANasi tappabhayaM, bhvbhmnnmddnnNtbhybhvnnN||91|| ko yA tassa'varAho, avayArakarassa naNu varAyassa / dukkhe suhe ya kammANi, jeNa pabhavaMti jaMtUNa // 12 // emADaipasamapIUsa-sAravANIe pasamiyakasAyo / uvasaMto saMbhUto, gayA ya te do vi ujjANaM // 93 // paDivajjiUNamaDaNasaNa-mAuDasINA do vi egadesammi / tatto saNaMkumAro, cakkI aMteureNa samaM // 94 // AgaMtuM bhattIe, tesiM calaNuppale namasei / evaM thIrayaNaM pi hu, navaraM taccihurasuhaphAsaM . // 15 // aNubhavamANo saMbhUya-muNivaro bhaNai jar3a imassa phalaM / atthi tavassa tayA haM, bhayaMtare hojja cakki ti // 16 // evaM niyANabaMdho, teNa kao cittasAhuNA bahuso / pArijjateNa vi bhava-vivAgasaMsUyagagirAhiM // 9 // AukkhaeNa mariuM, sohamme bhAsurA surA jAyA / tatto caviuM citto, uvavanno purimatAlammi // 18 // ibbhassa suyatteNaM, saMbhUo puNa purammi kaMpille / baMbhassa bhUmivar3aNo, culaNIe suo samuppanno / 99 // vihiyaM ca baMbhadatto ti, tattha nAma pasatthadivasammi / ettha ya tA battavyaM, jA so cakkittaNaM patto // 9200 // sAhiyasamaggabharaho, bharaho iva bhuMjae visayasokkhaM / aha jAyajAisaraNo, kahama vi egattha patthAve. // 1 // puvyabhavabhAujANaNa-kaeNa dAsADaipaMcabhavagabhaM / logANaM daMsaNatthaM, viraei imaM silogaddhaM // 2 // "Asva dAsau mRgau haMsau, mAtaMgAvamarau tathA / " iti eyaM ca rAyavAre, olaMbAyettu iya bhaNAyei / jo eyapacchimaddhaM, pUrai se demi rajjaddhaM ro aha so pubbuvaTTho, jIvo cittassa mottu gihavAsaM / saMjAyajAisaraNo samma ghettUNa pavvajja appaDibaddhavihAraM, viharato Agao tahiM nayare / egatthujjANammi, Thio ya saddhammajhANeNaM // 5 // etthaMtarammi arahaTTieNa, paDhiyaM tayaM silogaL / uvautteNaM muNiNA vi, pacchimaddhaM bhaNiyamevaM dA _ "eSA nau SaSThikA jAti-ranyonyAbhyAM viyuktayoH // " iti // 7 aha ArahaTTieNaM, eyaM gaMtuM NiveiyaM ranno / rAyA vi taM NisAmiya, bhAisiNehAiregeNa mucchAvaseNa viyalatta-muvagao to aNiTThakAri ti / tADiumA''raddho Ara-haTTio rAyapurisehiM 257 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6210-6238 mAyAzalye pIThamahApIThadRSTAntaH hammateNa ya teNaM, bhaNiyaM mA haNaha kyamiNaM muNiNA / khaNaladdhaceyaNo nisuNi-UNa eyaM ca naranAho // 10 // savvAi vibhUIe, gato samIvammi tassa sAhussa / calaNe ya baMdiUNaM, AsINo daDhasiNeheNa // 11 // vihiyA muNiNA saddhamma-desaNA taM ca avagaNeteNa / sAhU bhaNio cakkA-hiyeNa bhayayaM kuNa pasAyaM // 12 // aMgIkaresu rajjaM, bhuMjasu bhoe cayAhi pavvajjaM / puvvaM piva samagaM ciya, kAlaM aiyAhayAmo ti // 13 // muNiNA bhaNiyaM naravara!, rajjaM bhogA ya duggaimaggo / tA muNiyajiNamayauttho, ee tumamujjhiuNa lahuM // 14 // paDivajjasu pavvajja, jeNa samaM ciya tavaM aNucarAmo / kiM tucchakAlieNaM, rajjAimutthasoktreNa // 15 // bhaNiyaM rannA bhayavaM!, diLaM mottUNa kiM adiTThakae / tammasi muhAe jeNaM, yayaNaM me iya vikUlesi // 16 // aha sAhU naravaiNo, niyANaduvvilasiyassa sAmatthA / muNiUNa asajjhattaM, usaMto dhammakahaNAo // 17 // kAlakkameNa vihuNiya-kammamalo sAsayaM payaM patto / cakkI vi aMtasamae, ruddajjhANammi vasa'to // 18 // mariUNa tamatamAe, ukkosaThiI u nArago jAo / evaMvihadosakara,khavaga! niyANaM vivajjesu // 19 // bhaNiyaM niyANasallaM, mAyAsallaM tu taM viyANehi / jaM kAUNaDaiyAraM, thoyaM pi carittavisayammi // 20 // goravalajjA''IhiM, nevAuDaloeDa aMtie garuNo / ahayA uvaroheNaM. AloyaDa navari no sammaM // 21 // // evaMvihaM ca mAyA-sallamaDaNullUriUNa tavanirayA / na suhaM pAyaMti phalaM, cirakAlaM pi hu kilissaMtA // 22 // teNaM ciya tavyasagA, sucariyacirakAladukkaratayA vi / itthIbhAvaM pattA, tayasmiNo pIDhamahapIDhA // 23 // tathAhi - "pIThamahApIThadRSTAntaH" / kira puvamA''si jiNausamajIvu, vejjassa puttu niyakulapaIyu / nivamaMtiseTThisatthAhaputa, saMjAya tassa cattAri mitt||24|| so 'niyavi sAhu kimikoDhavINu, suhadhammajhANi niccala nilINu / jAyA'NukaMpu tasu kayatigicchu, ajjiNiyi puNNasaMcau atuccha Aukkhayammi kayapANacAu, sabvannudhammarasabhinnadhAu / carahiM pi vayassihi sahuM 'surattu, acyutamu acyuyakappi pttu||26|| aha jaMbudIvatilaovamAe, yesamaNanayarisamayibhamAe / siripuvvavidehasiromaNIe, nAmi purIe puMDarIgiNIe // 27 // surarAyapaNayapayapaMkayassa, siriyairaseNabhUmivaissa / devIe vimalaguNadhAraNIe, jayavissuyAe kira dhAriNIe // 28 // te saggaha paMca vi cavivi putta, uppanna aNovamaruvajutta / appaDimaparamaguNalacchisAra, buDDhei ca patta te vrkumaar||29|| taha paDhamu cakkisiriyairanAhu, puraparihadIhathirathorabAhu / to bAhusubAhu tau vi pIDhu, paMcamu mahapIda gunnaa'vliid||30|| | aha puvyabaddhatitthayaranAmu, sirivairaseNu surakyapaNAmu / Arovivi niyapar3a vairanAhu, varacakkavaTTilacchIsaNAhu // 31 // bahunivasayasahiu susamaNu jAu, paricaiyi rajju nidhuNiyapAyu / thuvvaMtu devadANavagaNehiM, ANaMdajalA''ulaloyaNehiM // 32 // aha jiyamohamahAbalu pAviya kevalu, bohitau so bhavyajaNu / mahimaMDalamaMDaNu tamabharakhaMDaNu, vihariu taha jaha kharakiraNu // 33 // vihareviNu puragAmA''garesu, kabbaDamaDaMbaAsamatharesu / puMDarIgiNIe nayarIe pattu, osaraNu raiu tiyasihiM vicittu // 34 // upaviThu tetthu to titthanAhu, aha Agau takkhANi vairanAhu / niyabhAujuttu jiNavaru thugaMtu, AsINu mahIyali bhattimaMtu // 35 // pAraddha jiNiMdiNa dhammakahA, saMsAramahAbhayahaNaNasahA / taM nisuNiUNa sirivaharanAhu, sahuM cAhiM vi bhAuhiM jAu sAhu // 36 // ahigayasamatthasutta'tthasatthu, dAtau bhavyahaM mokkhapaMthu / sajjhAyajhANapaDibaddhacittu, bolai diNAI samasattumittu rUNA ti vi bAhusubAhu tavassi do vi, ekkArasaMga samma paDhevi / asaNADaidANavissAmaNAu, kuvvaMti tavassihiM suhmnnaau||38|| 1. niyavi = dRSTvA / 2. surattu = suratvam / 258 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6236-6270 mithyAtvazalyoparInandamaNiyAradRSTAntaH iyare vi do vi sajjhAyajhANi, vaTuMti ukkuDuyA''iThANi / paDhamau puNa vIsaM ThANagAI, phAsai jinnttnivvttgaaii||39|| aha bAhusubAhuhuM viNayavitti, aNavarau pasaMsar3a jA(u) bhatti / muNivairanAhu kira jiNamayammi, uvayUhajuttayuti ya gunnmmi| 4nA taM nisuNiUNa mahapIDhapIDha, ciMteti kiMpi mANovagUDha / salahijjahiM te je viNayayaMta, no amhe niysjjhaayjut||41|| evaMvihu ya kuviyappu tehiM, navi suThu siTTha viyaDaMtapahiM / itthittajaNagu to baddha kammu, kAUNa vi suciru jiNiMdadhammu RokarA aha Augavigami savvaTThasiddhi, paMca vi lahevi tiyasattariddhi / to ettha bharahi nAbhissa puttu, huu vairanAhu risaho ti yuttu // 43 // ti vi bAhusubAhU cavivi putta, risahassa jAya rUyA''ijutta / paDhamau cakkIsaru bharahanAmu, bIyao puNa bAhubalI suthAmu // 44 // iyare puNa donni vi dhUya jAya, tasu baMbhIsuMdarInAmadheya / pavyajjiyamAyAsalladosa, iya erisa asahahaM vihiyaposa // 45 // evaM mAyAsallaM, vajjitA khavaga! sammamujjutto / duggar3agamaNanimittaM , cayAhi micchattasallaM pi. // 46 // "mithyAtvazalyoparInandamaNiyAradRSTAntaH" - micchAdasaNasallaM, micchattaM ceva sallamaDakvAyaM / micchattamohakammassa, udayabhAvammi taM ca tihA 4LA uppajjai maibheeNa, saMthaveNaM kutitthiyADaNaMdA / ahavA'bhiniveseNaM, jIvANamaDapuNNavantANaM 48 eyaM ca amucaMto, dANA''irao vi duggaiM jAi / naMdamaNiyAraseTThivya, kalusabuddhIe hayasammo // 49 // tahAhiettheva jaMbahIye. bharahe vAsammi rAyagihanayare / ataliyabalasiriseNiya-bhavaDabhayaparihakayarakkho // 50 // vesamaNasamANadhaNo, loyAuDaNaMdo ahesi naMdo ti / maNiyAravaNipahANo, seTThI ranno vi mahaNijjo // 51 // so egayA nisAmiya, sAmi jayabaMdhavaM jiNaM vIraM / puraparisare surA'sura-thuNijjamANaM samosariyaM . // 52 // vaMdaNavaDiyAe lahuM, samAgato jAyabhattipatbhAro / payacAreNaM ciya paura-purisapariyAlaparikhitto / tipayAhiNApurassara-mAha mahayA gauraveNa jiNanAhaM / vaMditA ciya paura-purisapariyAlaparikhitto // 54 // aha tihuyaNekkatilaeNa, dhammanilaeNa vIranAheNa / pANivahaviraisAro, asaccacorekkapammukko // 55 // mehuNacAyapahANo, pariggahaggahaviNiggahuggADho / sAhugihINa samucio, rammo thammo samuvaTTho // 56 // naMdamaNiyAraseTTI, souNa imaM ca jAyasuhaboho / bArasavayasaMpunnaM, gihatthadhamma pavajjei // 5 // saMsAruttinnaM piva, mannatA appayaM tato sAmi / gurubhattIe bhujjo, vaMdittA thoumA''raddho // 58 // jaya deva! bhImabhavasaMbha-yorubhayabhaMgavimalavAhubala! / kalikalilaharaNajalabhara!, bhUrimahAguNagaNA'gAra! // 59 // parasamayabahalatamatimira-haraNakharakiraNa! mAratarudAva! / jaya taralataraturaMgama-samakaraNodAradAmasama! jaya mohamahAkuMjara-kaMThIrava! lobhakamalahimakiraNa! / saMsArasaraNisaMcaraNa-rINabahudehidAhahara! // 61 // jaya rogajarAmaraNAri-vArabhayavirahideha! paramadama! / adayAparAgakharatara-samIra! mAyA'hivihagavara! // 6 // jaya karuNArasasAgara!, garalasamA'maya! mahImahAsIra! / raMbhA'bhirAmarAmA-ramaNarasA'baddhasaMbaMdha! // 63 // jaya jaMtuvisarabaMdhura-baMdho! saMbaMdhabuddhivilayakara! / karaNavaracaraNasaMgiraNa-sAra! nayanivahamayasamaya! 64 jaya vaMdArusurA'sura-cUDAmaNikiraNapiMgacaraNatala! / kaMkellipallavA'ruNa-pANisaroruha! mahAbhAga! // 65 // bhavavArinilayapAraga!, garimA''kara! vIra! dharaNidharadhIra! / bhavavicchittinimitaM, bhavaMtama'hama'ruhama'bhivaMde // 66 // iya samasakkayagAhAhiM, thuNiuM vIraM pavannajiNadhammo / naMdamaNiyAraseTThI, pahaTThacitto gao sagihaM paripAler3a jahutaM, bArasavayasuMdara pi jiNadhamma / vihariumA''raddho jaya-gurU vi anna'nnaTThANesu // 68 // aha annayA kyAi, virahammi suvihiyANa sAhUNa / puNaruttadaMsaNeNa ya, acvantama'saMjayajaNassa // 69 // hIyaMtesu ya sammatapajja-yesuM paikkhaNaM ceva / vaccaMtesu ya buDDhei, bADhaM micchattadaliesuM ubho 259 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6271-6307 mithyAtvazalyoparInandamaNiyAradRSTAntaH so sammattaviutto, posahasAlAe jeTTamAsammi / egammi avasarammi, saaTThamaM posahaM kuNai // 71 // aha aTThamatavakamme, pariNamamANammi naMdaseTThissa / tanhAchuhAkilantassa, erisI vAsaNA jAyA // 72 // te dhannA kyapunnA, jehiM purIparisarammi rammAo / pukkhariNIo kArA-viyAo suisalilabhariyAo // 73 // jAsu nayarassa logo, piyai jalaM vahai majjai ya nicvaM / tA jAyammi pabhAe, ahaM pi ApucchiUNa niyaM // 74 // kArAvemi mahaMtiM, pokkharaNiM iya vibhAviUNaM so / sUre samuggayammi, pAritA posahaM NhAo // 75 // parihiyavisuddhavattho, pAhuDahattho gao nivasamIyaM / sA''yarakyappaNAmo, rAyaM vinnaviumA''raddho // 76 // deva! tuhAuNunAo, pokkharaNiM nayaraparisarammi ahaM / kAuM icchAmi tao, rannA so abbhaNunnAo // 77 // tato teNa samIhiya-dese tarusaMDamaMDiyA''bhoge / AroggapahiyabhoyaNa-visAlasAlovagUDhantA // 78 // kalhArakumuyakuvalaya-valayavirAyantasalilapaDihatthA / hatthaM ciya kAraviyA, naMdAnAmeNa pokhariNI // 79 // majjanto kIlaMto, jalaM pibanto ya tattha annonnaM / yAharai jaNo evaM, dhanno so nNdmnniyaaro| 801 jeNa imA pokhariNI, kAraviyA vimalasalilapaDipunnA / bhamamANamacchakacchava-vihaMgamihaNoharamaNijjA // 81 // evaMvihappavAyaM ca, nisuNiuM jAyagADhaparitoso / mannai sa naMdaseTThI, attANaM amayasittaM va 82 vaccaMtesu ya divasesu, puvabhavaasuhammadoseNa / tassAhiTThiyamaMDagaM, sattUhi va dukkhakArIhiM // 8 // jara' sAra' kAsa' dAha 'cchi', kucchi sirasUla' koDha kaMDUhiM / arisa" dagodara kanacchi'2-veyaNA ajIra" aruIhiM5 / 84 aiuggabhagaMdara dAruNehiM, vAhIhiM solasahiM juga / tavyeyaNapAraddheNa, teNa ghosAviyaM ca pure // 85 // eesiM rogANaM, ekkaM pi hu jo mamaM paNAsei / dogaccaviccuikara, tassa bahuM demi davvama'haM modI soUNevaM bahave, cigicchasajjA samAgayA vejjA / pAraMbhaMti tigicchaM, hatthamaDaNegappagArehiM TaLI thovo vi no viseso, uppajjar3a tassa to parissaMtA / lajjAyasavicchAyA, jahAgayaM paDigayA vejjA // 8 // naMdo puNa rogA''yega-veyaNAvihurio mareUNa / niyapokkhariNIe sanni-da(ratteNa uyayanno // 89 // dhanno NaMdo seTThI, jeNesA kAriya ti jaNavAyaM / nisuNateNa ya teNaM, niyajAI sumariyA sahasA // 9 // to saMvegovagato, micchattaphalaM imaM ti mannato / desaviraippahANaM, puNo vi aNusarar3a jiNadhamma // 91 // geNhai ya imama'bhiggaha-meto chaTuM sayA vi kAha'mahaM / pAraNage muMjissaM, 'phAsugamuvvalaNigAi paraM // 12 // evaM viNicchiUNaM, sa mahappA acchiuM samAraddho / avarammi avasarammi, samosaDho tattha yIrajiNo // 93 // to pokkhariNIe jaNo, majjaMto tIe evama'nnonnaM / jaMpai calaha lahu~ ciya, vaMdAmo jeNa jiNavIraM // 9 // guNasilae uujANe, samosaDhaM tiyasavihiyapayapUyaM / souM ca daduro iya, saMjAyA'tucchabhattibharo // 95 // jiNanAhavaMdaNaTuM, ukkiTThAe gaIe niyayAe / guNasilaujjANaM par3a, jhaDatti saMpaTThiyo gaMtuM / // 96 // aha guDiyakarighaDA''rUDha-suhaDadaDhaghaDiyanibiDapariveDho / taralataraturayapahakara-kharakhurakhaMDiyadharAvaTTho 27LI sAmaMtamaMtisatthAha-seTThiseNAhiyehiM parivariyo / karidharAjadhirUDho, sirAMvari thariyasiyachatto 18 sumahagghA'laMkArehiM, bhUsio seNio mahArAyA / bhattIe jiNavaracIra-vaMdaNatthaM lahu payaTTo // 99 // tassa ya egeNa turaMgameNa, so dadduro khuraDaggeNa / pahao pahammi jaMto, bhatIe vaMdiuM nAhaM // 9300 // to ghAyapIDio so, ghettUNaM aNasaNaM jiNaM 'samma / sumaraMto mariUNaM, sohamme devalogammi // 1 // daDurayaDeMsayammi, pavaravimANammi daDuraMkotti / deyo jAto tato ya, sijjhihI so videhammi // 2 // lahusiddhio vi evaM, jar3a naMdo niMdiyaM tiriyajoNiM / micchattasallavasao, patto tA taM cayasu khavaga! // 3 // tA ujjhiyasallatigo, paMcahiM samiIhiM tihi ya gattIhiM / sammattA''DagaNagaNaM, kayasivasokkhaM pasAhesa // 4 // iya uvaesAmayapANaeNa, palhAiyammi cittammi / nivvuimuvei khavago, pAUNa va pANiyaM tisio // 5 // iya saMsAramahoyahi-tarIe saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayavIe // 6 // ArAhaNAe paDidAra-navaganimmiyasamAhilAbhassa / turiyaddArauTThArasa-paDidArehiM viraiyammi // 7 // 1. phAsugamubalaNigAi = prAsukazevAlAdi BI 260 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6308-6343 dvitIya pratipattidvAraprArambhaH - zrI saGghasya mAhAtmyam kSamApanA ca paDhameDaNusaTThidAre, carimaM nissallayApaDidAraM / bhaNiyaM tabbhaNaNAo, samattamaDaNusaTThidAramiNaM evamaDaNusaTThisavaNe vi, jaM viNA viNayaNaM na kammANaM / saMpajjar3a tamiyANiM, bhaNAmi paDivattipaDidAraM // 9 // ___ "dvitIya pratipattidvArapArambhaH" - bahuvattavyayavitthara-nimmiyaaNusaTThisavaNaparituTTho / mannaMto uttinnaM va, appayaM bhavasamuddAo // 10 // sirathariyapANipaumo, harisukkarisucchalataromaMco / aMtovisappisuhasAhi-aMkuruppIlakalio vya // 11 // khavagamuNI puNaruntaM, samma aNusAsio ti jaMpaMto / bhattibharanibharAe, girAe bhAsejja gurumevaM / // 12 // bhayayaM! paramattheNaM, na tumAhito vi vijjae vejjo / jo tumamiya mUlAo, kammamahAvAhimuvahaNasi // 13 // tumameya ya aMtarapabala-sattuhammaMtajaMtunivahassa / karaNaraNaraMgabhUmIe, saraNamekko asaraNassa // 14 // tumameva ya tihuyaNavittharaMta-micchatatimirapUrassa / viddhaMsaNammi vipphuriya-nANakiraNukko sUro // 15 // tA tumae jaM siTuM, vivajjaNIyattaNeNa NicvaM pi / accantadIhasaMsAra-sAhimUlapparohasamaM // 16 // nissaTThakayA'NiTuM, aTThArasapAvaThANapaDalaM me / kAlatiyagoyaraM pi hu, tama'haM tiviheNa ujjhAmi // 17 // sumuNINama'karaNIyaM, aliyaviyaddhANa ceva saraNIyaM / niMdAmi niMdaNIyaM, aTThamayaTThANaaggaNIyaM // 18 // duhaniyahaheuduggai-paribhamaNasahAiNo kyADaraiNo / kohA''iNo vi tivihaM-tiviheNa iyANi ujjhAmi // 19 // chaDDAviyapasamA''yaM, paisamayavisappamANaummAyaM / savvaM ceva pamAyaM, tivihaM tiviheNa vajjAmi 20 acvaMtapAvasaMdhaM, pAyaDiapayaMDaduggairaMdhaM / paDibaMdhaM baMdhaM piva, tivihaM tiviheNa vi dhuNAmi saMkA''ipaMkapammukka-mekkamukkiTThasiTThaceTThANaM / sammatamuttamaM puNa, tumha samakkhaM pavajjAmi // 22 // harisukkarisubmijaMta-romakUvo paikkhaNaM pi ahaM / arihA''ichakkavisayaM, remi bhattiM payatteNaM // 23 // puNaruttabhavaparaMpara-karaDighaDAvihaDaNekapaMcamuhaM / paMcanamokkArama'haM, sarAmi savvaM payateNaM 24 paDivajjAmi ya vajjaM va, savyasAyajjaseladalaNammi / bhavyajaNadAyiyamahaM, sammannANovayogama'haM // 25 // bhavabhayabhaMjaNadakkhaM, viddhaMsiyasavyapAvapaDivakkhaM / paMcamahavyayarakvaM, karemi tumhANa paccakkhaM // 26 // taha tijagajagaDaNubbhaDa-rAgA'ribhayappaNAsaNasamatthaM / mUDhANaM durahigama, causaraNagamaM pavajjAmi . raLI puvyabhavappaDibaddhaM, paDupannagayaM bhavissavisayaM pi / bhujjo bhujjo dukkaDa-maDaiukkaDama'vi duguMchAmi // 28 // bhuvaNajaNapaNayapayapauma-juyalasirivIyarAyavajjariyaM / jama'NusaraMteNa kayaM, taM aNumoemi ahama'huNA . // 29 // bahuvihaguNanimmAyaM, suhamINagahe pagiTThajAlaM va / bhAvaNajAlaM vilasaMta-suddhabhAyo sarAmi daDhaM // 30 // suhumaM pi hu aiyAraM, vivajjayaMto bhayaMta! savisesaM / phalihaM va nimmalaM sIla-minhi pAlemi avaliyaM // 31 // |sukyatarusaMDakhaMDaNa-paDibaddhaM gaMdhasiMdhurakulaM va / iMdiyavaggaM pi hu saMja-mami sannANarajjUe amiMtarabAhirabheya-bhinnaM bArasavigappatavakammaM / samaovaiTThavihiNA, kAuM vayasemi sammama'haM . // 33 // jaM pi ya tivihaM sallaM, tumae paha! saMsiyaM mahaMtaM pi / inhiM savisesataraM, tivihaM tiviheNa bajjAmi // 34 // iya ujjhiyavyAyavya-vatthuvisayammi vihiyapaDiyattI / ArAhaNuttarottara-payaviM khavago! samAruhai // 35 tisiyassa ya akasAyaM, aNaMDavilaM akaDuyaM atittaM ca / patthabbhUyaM tassaMDa-taraM'tarA pANagaM dejjA // 36 // aha yocchinnatadiccho, sa mahappA hojja pANagaM pi tao / paccakkhAyei guru, nijjavago jANiuM samayaM // 37 // aha yA bhavaviguNatADa-vadhAraNA dhariyadhammapaDibaMdho / sussAyago vi ko yi hu, bhavejja ArAhago to so // 38 // pubuvadaMsiyavihiNA, kAuM sayaNA''ikhAmaNAkicvaM / saMthAragapavyajjaM, payajjiuM ujjamejja ihaM // 39 // taya'bhAve gihidhamma, puvapayannaM duvAlasavihaM pi / suvisuddhataraM bhujjo, suvisuddhatamaM ca kuNamANo // 40 // nANassa daMsaNassa ya, aNuvbayANaM guNavyayANaM ca / sikkhAvayANa ya tahA, parivajjato aIyAre // 41 // sirathariyapANipaumo, paisamayapayaDDhamANasaMvego / duvariyasuddhiheDaM, uvautto iya payaMpejjA 42 "zrIsaGghamAhAtmyaM kSamApanA ca". - maNavaikAehi kyaM, jama'NuciyaM kiMci iha mae mohA / sirisaMghassa bhavagao,tama'haM tiviheNa khAmemi // 43 // 1. aTThamayaTThANagANIyaM pAThA0 / 261 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6344-6382 dvitIya pratipattidvAra kSamApanA - virAdhanAyAH kSamApanA | asahAyANa sahAyo, satthAho mokkhapahapavannANaM / nANA''iguNapayariso, bhayavaM saMgho vi khamau mahaM // 44 // | saMgho hi guru majjhaM, mAyA va piyA va majjha sirisaMgho / saMgho parama mittaM, nikkAraNabaMdhayo saMgho // 45 // tA tIyADaNAgayavaTTa-mANakAlesu rAgadosehiM / moheNa yA kyA kA-riyA va aNumanniyA jA ya // 46 // sirisaMghassa bhagavao, mae u AsAyaNA maNAgaM pi / taM samma Aloe, pAyacchittaM ca paDiyajje // 47 // taha suvihiyANa sAhUNa, suvihiyANaM tavassiNINaM ca / saMviggasAvagANaM, taha suvihiyasAvigANaM ca // 48 // maNavaikAehiM kayaM, jamaNuciyaM kiMci kahavi kaiyA vi / sahasADaNAbhogeNa ya, tama'haM tiviheNa khAmemi // 49 // kArunnA''unnamaNA, ime vi sabve pauttaviNayassa / saMvegaparAyaNamANa-sassa samma khamaMtu mahaM // 50 // | eesiM pi hu jA kA vi, kahavi AsAyaNA mae vihiyA / taM samma Aloe, pAyacchittaM ca paDivajje // 51 // taha jA vihiyA jiNabhavaNa-bimbasamaNA''iesu ya uvehA / hIlA paosabuddhI ya, taM pi samma samAloe // 52 // ceiyadavyaM sAhA-raNaM tahA rAgosamohehiM / bhakkhiyamuvekkhiyaM yA, jaM taM samma samAloe // 53 // jaM saravaMjaNamattA-biMdupayAuDaIhiM UNamaDahiyaM vA / paDhiyaM jiNavayaNaM uciya-kAlaviNayAirahiyaM ca // 54 // taha rAgadosamoha-ppasattacitteNa maMdapunneNa / maNuyattA''isudullaha-samaggasAmaggijoge vi // 55 // savvannapaNIyADagama-vayaNaM paramatthaamayabhayaM pi / jaM na sayaM sayamaDahavA, avihIe sayamAvi yA jaM // 56 // jaM na mae saddahiyaM, jaM yA saddahiyamajannahA kaha vi / bahumanniyaM na jaM vA, vitahaM va paruviyaM jaM ca // 5 // taha saMtesu vi balaviriya-purisakArA''iesu na tadutaM / niyabhUmigAuNurUvaM, kayaM mae vitahama'haya kayaM // 58 // jo yA tatthuvahAso, jo ya paoso mae kao kahavi / taM savvaM Aloe, pAyacchittaM ca paDiyajje // 59 // taha bhImabhayA'ranne, paribhamamANeNa vivihajammesu / jassa jayaM avaraddhaM, patteyaM taM pi khAmemi khAmemi mAibaggaM, piiyaggamasesabaMdhuvaggaM ca / khAmemi mittavaggaM, savisesama'mittayaggaM ca // 61 // uvagArivaggamitto, khAmemi aNuvagArivaggaM ca / khAmemi diTThavaggaM, adiTThavaggaM pi khAmemi // 62 // suyamasuyaM yA nAyaM, anAyamuvayariyamaDaNuvayariyaM ca / AbhAsiyaM aNA''bhA-siyaM ca priciym'priciyyN||63|| dINA'NAhappamuhaM ca, aMgivaggaM samaggama'vi samma / khAmemi ahaM payao, sa esa maha khAmaNAkAlo // 64 // samma dhammiyayaggaM, khAmemi adhammiyANa vaggaM pi / taha sAhammiyavaggaM tadiyarayaggaM ca khAmemi // 65 // sammaggaTThiyavaggaM, baggamamaggaTThiyANa khAmemi / samuvaTThio jamiNhiM, sa esa maha khAmaNAkAlo // 66 // paramAhammiyabhAvaM, gaeNa avaropparaM ca naragammi / neraiyANaM jA jA-yaNA kayA taM ca khAmemi - // 6 // egidiyAibhAvaM, gaeNa egidiyAuDaijIvANaM / taha jalayarathalayarakhaha-yarattaNaM kaha vi patteNaM // 68 jaM kiMci jalayarA''INa, ceva maNavayaNakAyajogehiM / tiriesu kayaM maNayaM pi, maMgulaM taM pi niMdAmi // 69 // taha maNuesu vi rAgA, dosA mohA bhayA va hAsA vA / sogAo kohamANehiM, mAyAu lobhato ga vi // 70 // ettha bhave annattha va, bhavammi jaM domaNassamaDavahasaNaM / tajjaNatAlaNabaMdhaNa-nibhacchaNamAraNaM taM ca // 1 // ramANasADaNaga-pIDasaMpADaNaM kyaM kaha vi / kAriyamaDaNumayamaDayi taM, tiviheNaM ceva niMdAmi // 72 // taha maMtA''isAmatthao ya, devesu jaM pi avaraddhaM / pattA'vayAracAvaNa-thaMbhaNakIlaNapayogehiM // 73 // ahava tiriyattapatteNa, ceva kira tiriyanarasurANaM jaM / taha pattanaratteNa ya, tirinarasuragoyaraM jaM ca // 74 // pattasuratteNaM puNa, neraiyatirikkhanarasurANaM jaM / sArIramANasaM yA, vippiyamuppAiyaM kiM pi loko | sammaM taM pi samatthaM, tivihaM tiviheNa te vi sayamavi ya / khAmemi taha khamAmi ya, sa esa maha kha ciTThau tA pAvamaIe, pAvamA''heDagA''i jaM vihiyaM / dhammamaIe vi kayaM, pAyaM pAyA'NubaMdhakaraM // 7 // surahisuyavIvAhaNa-jAgaDaggiTThiyapavApayANaM jaM / juttahalagomahIloha-hematilagheNudANaM jaM // 78 // jaM va iha kuMDakUvADa-raghaTTavAvItalAyakhAyA''I / gotarupUyaNacaMdaNa-kappAsA''ipayANA''I // 79 // t, jA ya adevammi devabaddhI ya / agarummi vi gurubaddhI, gurummi paNa agurubuddhI ya // 8 // tate atattabuddhI, jA ya atate vi tattabuddhI ya / kArAviyA kyA aNu-mayA ya jai kaha vi kaiyA vi // 81 // taM taM savvaM micchatta-kAraNaM parikalitu jateNa / Aloemi samma, pAyacchittaM ca paDiyajje 82 262 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6383-6421 virAdhanAyAH kSamApanA - pApagardA micchattamUDhamatiNA, jaM ca kutitthaM pavattiyaM loe / avalaviUNa sumaggaM pi, desio jaM kumaggo ya // 83 // | kuggahanibaMdhaNAI, micchattapavaTTagANi ya jaNANaM / raiyAI kusatthAI, aha va ahIyANi taM niMde // 4 // pAvapasattiparAI, jammaNagahiyAI maraNamukkAI / jANi sarIrANiNhiM, tAI bhAveNa vosirino // 5 // taha jaM pi pAsapaharaNa-halamusalukkhalagharaTTajaMtA''I / kayama'hava kAriyaM aNu-mayaM ca jIvovaghAyakaraM // 8 ettha va jamme jammaMDatarammi, yA savvamaDahigaraNajAyaM / taM pi sapariggahAo, tivihaM tiviheNa yosiriyaM // 87 // AvajjiUNa kiccheNa, lobhao mohao ya rakhiyao / muDheNa pAvaThANesu, ceva yAvArio jo ya // 88 // taM atthama'NatthapayaM khu, saMpayaM bhAyao samatthaM pi / sapariggahAo tivihaM, tiviheNa vAsirAmi ahaM // 89 // jA kA vi keNa vi samaM, maha varaparaMparA abhU atthi / taM pi pasamaTThio haM, saMpai khAmemi nissesaM // 10 // jo gehakuMTuMbA''isu ya, suMdaresu mamA''si paDibaMdho / inhiM ca atthi jo yA, so vi mae saMpayaM catto // 11 // |kiM bahuNA bhaNieNaM, ittheva bhave bhavaMDataresuM vA / itthIpurisanapuMsaga-bhAvesuM vaTTamANeNaM // 92 // gamaparisADaNAiM, paradArA'bhigamaNA''iyama'NajjaM / visayA'bhilAsavasageNaM, jaM kyaM dAruNaM pAyaM // 13 // saparahaNaNA''i koheNa, jaM ca paranirasaNA''i mANeNaM / pacaNA''irUyaM, jaM pi kyaM 'kiMpi mAyAe // 14 // jaM ca mahA''raMbhapariggahA''i-lobhA'NubaMdhao vihiyaM / aTTaduhaTTavaseNaM, vivihama'samaMjasaM jaM ca // 15 // rAgeNa maMsabhakkhaNa-pAmokkhaM abhakkhabhakkhaNA''IyaM / mahumajjalAyagarasa-ppamuhaM pANaM ca jaM kiMci // 16 // doseNa paraguNA'sahaNa-niMdaNakhisaNA''i jaM kiMci / mohamahAgahagahieNa, bahuvihaM bahuvihANehiM heovAeyaviyAra-sunnacitteNa jaM ca kira kiMci / pAvA'NubaMdhipAyaM, pamAyao yA kayaM jaM ca // 18 // kyamimamimaM ca kAhaM, karemi imagaM tu iyaviyappehiM / bolINADaNAgayavaTTa-mANakAlattigADaNugayaM // 99 // taM saMviggamaNo haM, tivihaM tiviheNa garahaNavisuddho / AloyaNaniMdaNagari-haNAhiM savyaM visohemi // 9400 // evaM duccariyagaNaM, guNA''garo garahiUNa jahasariyaM / paDibaMthanirohakae, appANaM pannavejja jahA // 1 // acvaMtaparamaramaNIyayAe, eto aNaMtatamaguNie / suraloyaraijaNae, siMgArapae ya saddA''I // 2 // visae aNuhaviya puNo, ime vi ihabhaviyatucchabIbhacche / taya'NaMtaguNavihiNe, mA ciMtejjAsi jIva! tumaM // 3 // taha'saMkhatikkhalakkhattaNeNa, eto aNaMtatamaguNiyaM / dIharaniraMtaraM dukkha-meva naraesu sahiUNa // 4 // nANAvihasArIriya bAhAjoge vi mA iyANiM pi / ArAhaNAkyamaNo, maNA vi koyejja jIva! tumaM // 5 // pehesu niuNabuddhIe, nattha thevaM pi tujjha sAhAro / dukkhANa sammasahaNaM, mottuM sayaNAo jeNa sayA // 6 // ekko cciya bhadda! tumaM, Na vijjae tihuyaNe vi tuha bIo / tumama'vi na ceva bIo, kassa vi annassa bhuvnnNto|||| akkhaMDanANadaMsaNa-carittapariNAmapariNao dhaNiyaM / appa cciya tuha bIyo, sammaM dhammADaNugo ekko // 8 // saMjogakAraNo khalu, jIvANaM dukkhasamudayo savyo / tA savvaM saMjogaM, jAvajjIvaM pi yajjito . // 9 // savvaM pi hu AhAraM, savvaM pi tahAvihaM uvahijAyaM / savvaM khetagayaM pi hu, paDibaMdhaM nidhuNAhi lahuM // 10 // jaM pi ya i8 kantaM, piyaM maNuNNaM imaM hayasarIraM / jIyassa dukkhachaDDaM, tiNatullaM taM pi mannesu // 11 // iya kayasuhapaNihANo, sammaM vaDhiyavisesasaMvego / sammaM uddhiyasallo, samma ArAhaNAkhI // 12 // samma samAhiyamaNo, maNorahANaM pi pamadullaMbhaM / abhilasamANo ya maNe, paMDiyamaraNaM raNaM va bhaDo // 13 // baddhapaumA''saNo cciya, jahAsamAhIe dhariyadeho vA / saMthAratthA'vattho yi, daMsamasagA''i agaNeto // 14 // niyabhAlayalanilINaM, kAUNaM pANipaMkayaM dhIro / bhattibharanibbharamaNo, bhujjo bhujjo bhaNejja imaM // 15 // esa remi paNAma, arihaMtANaM tiloyamahiyANaM / paramatthabaMdhavANaM, samma devAhidevANaM // 16 // esa remi paNAma, siddhANaM paramasuhasamiddhANaM / nikkalaruvatharANaM, sivapayasararAyahaMsANaM // 17 // esa karemi paNAma, AyariyANaM pi pasamarAsINaM / paramatthajANagANaM, sasamayaparasamayakusalANaM 18nA esa remi paNAma, ujjhAyANaM sujhANajhAINaM / bhaviyajaNavacchalANaM, suttapayANappasattANaM // 19 // esa remi paNAma, sAhUNaM siddhipahasahAyANaM / saMjamasirinilayANaM, pamatthaNibaddhalakkhANaM esa karemi paNAma, savyannupaNIyapavayaNassA'vi / saMsArasaraNarINaM'gi-baggavissAmathAmassa // 21 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6422-6456 dvitIya pratipattidvAre madhyAnaciMtanam esa karemi paNAma, samatthatitthayarakayapaNAmassa / suhakammodayaNiddaliya-vigghasaMghassa saMghassa vaMdAmi te paese, jammaNanikkhamaNanANanivvANaM / pattaM jesu jiNehiM, kallANanihANabhUehiM 23 // vaMdAmi sIlasorabhabharavijiyavaragurUNa suguruNa / bhavabhIyajaMtusaraNe, caraNe kallANakulabhavaNe 24 puv ipi paNayajaNavacchalANa, saMviggaNANarAsINaM / kAlA'NurUvakipi-kalAvajuttANa therANaM // 25 // pAmUlammi samma, ramma dhamma pavajjamANeNaM / savvaM paccakneyaM paccakkhAyaM mae Asi // 26 // paDivajjiyavyayaM puNa, paDivannaM aha visesasaMviggo / taM ceva saMpayaM puNa, savisesatamaM karemi ahaM / reraNA tattha paDhama pi samma, micchatAo paDikkamittANaM / taha savisesatamama'haM, kAuM sammatapaDivattiM rA tatto paDikkamittA, aTThArasapAvaThANagehiMto / vihiyakasAyaniroho, aTThamayaTThANaparivajjI // 29 // paricattapamAyapao, davyA''icaukkamukkapaDibaMdho / jahasaMbhavaMtasuhumA-'iyArapaisamayasohiparo re taccariyaaNavvao ya. kayasattakhAmaNo dhaNiyaM / puvvattA'NasaNakkama-kayasavvA''hAraparihAro // 31 // nANovayogapuvvaM, paikiccaM niccameva yaDDhaM(TTa)to / paMcA'NuvvayarakkhA-parAyaNo sIlasAlI ya // 32 // iMdiyadamappahANo, niccamaNiccA''ibhAvaNAparamo / sAhemi uttimaDheM, evaM kayakiccapaDivattI 33 jIviyamaraNA''saMsappayoga-paDivajjaNujju(jja)o maimaM / ihaparalogA''saMsa-ppaogamAvi pariharaMto ya // 34 // kyakAmabhogavisayA''-saMsAparivajjaNo pasamarAsI / paMDiyamaraNaraNA'vaNi-vijayapaDAgAgahaNasuhaDo // 35 // pacvakvAyatahAviha-paccakkhANA'riha'tthasattho so / taha kAyavamiNaM, tI paDivannapavajjiyavyo ya // 36 // navanavatakAlasamucchalata-saMvegapayarisaguNeNa / appuyamivaDappANaM, pae pae parikalaMto ya samasattumittacitto, samataNamaNileThukaMcaNo dhImaM / paikhaNavilasaMtamaNo-samAhirasapayarisamuveto 28LA socyA daTThaNaM bhuMjiUNa, parijiMghiUNa phAsittA / acvaMtA'suMdarasuMda-re vi saddA''iNo visae // 39 // arairaINamaDakaraNA, vatthusahAvA'vayohajogeNa / sArayasariyAjalasuppa-santacito mahAsatto // 40 // gurudevayApaNAma, kAuM uciyA''saNaTThio ceya / eso sa caMdayejjhaga-samao ti maNe viciMteMto // 41 // nissesakammadumavaNa-visesapaccaladayAnalutthANaM / sammaM dhammajjhANaM, jhAejjA tattha so ahayA karA saMpunnacaMdavayaNaM, uvamAuikkaMtarUvalAyaNNaM / paramA''NaMdanibaMdhaNa-ma'isayasayasamudayamayaM ca // 43 // cakkaM'kuMsakulisajjhaya-pAmokkhaDaklaMDalakkhaNadharaMDagaM / savvuttamaguNakaliyaM, savyuttamapuNNarAsimayaM 44nA sarayasasikaravalaccha-chattatigA'sogatarutalanilINaM / siMhAsaNovaviTuM, duMduhighaNathaNiyanigghosaM dhammamaNahaM sadevAsurAe, parisAe vAgaremANaM / savvajagajIvavacchala-ma'ciMtatamasattimAhappaM 4ddA sattavayArapavitaM. samatthakallANakAraNamaDavaMjhaM / sivavaddhabaMbhapamahADa-bhihANadheyaM paresiM pi 47 jugavaM savvaM neyaM, niuNaM nANA muNaMtapAsaMtaM / kira muttimaMtadhamma, jhAejja jiNaM jagapaIvaM // 48 // ahavA tasseva jiNassa, bhagavao tihuyaNassa vi pamANaM / jhAejja suyaM duhatAvi-yaMgipIUsavarisaM va // 49 // jar3a puNa gelaNNasA, na hu 'sakkA ettiyaM bhaNeuM so / 'asiyAusa' ti vaMjaNa-paNagaM pi maNammi jhAejjA // 50 // parameTThipaMcagAo, jAyai ekkakkayaM pi duriyaharaM / jai ta kimaMga samagaM, samagaM paNagaM na pAvANaM // 51 // parameTThipaNagameyaM, kuNau payaM maha maNe khaNaM jeNa / sAhemi sajjama'haM, itthaM patthejja ya tayANi // 52 // bhavajalahitaraNapoo, sugaipahe rahavaro kugaipihaNaM / saggagamaNe vimANaM, sivapAsAe ya nisseNI // 53 // paraloyapahe pAheya-mesa kallANavallarIkaMdo / dukkhaharo sokkhakaro, parameTThINaM namokkAro 4 paMcanamokkArasamA, aMte vaccaMtu nUNa maha pANA / jeNa bhavasaMbhavANaM, duhANa salilaMjaliM demi // 55 // iya paMcanamokkAre, paNihANapareNa savvakAlaMpi / bhaviyavyaM buddhimayA, kiM puNa pajjatakAlammi // 56 // pAsaTThiehiM ahavA, paDhijjamANaM imaM namokkAraM / avadhArejjA egagga-mANaso sabahumANaM so // 57 // caMdAvejjhayaArAhaNA''i, saMvegajaNagagaMthe ya / sammaM avadhArejjA, nijjAmagajaipaDhijjate 18 vAyA''iuvahayagiro, acvaMtaM Aurattapatto vA / bhAsiumaDasaho aMguli-mA''IhiM karejja saNNaM ti // 9 // 1. sakkA = zaknuyAt / 2. zAmakam / 264 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6460-6465 tRtIya sAraNAdvAram - caturthaH kavacadvAram nijjAmaNAparA te vi, sAhuNo tassa uttimaTThassa / AsannA''sannatamaM, houM suisuhayasaddeNaM jjavi lakvijjai, aMgovaMgA''isaMgayA umhA / uvauttamANasA tAva, appaNo khyamagaNetA // 61 // ainijjhaNaM karatA, gaMthe saMvegabhAvaNAjaNage / paMcanamokkAraM vA, par3hati aNavarayamakkhaliyaM // 62 // iTThama'saNaM va chuhio, susAusIyalajalaM va aitisio / paramosahaM va rogI, geNhai bahumannar3a ya so taM // 3 // iya akkhaMDavihIe, sArIrabalakhae vi bhAvabalaM / avalaMbiUNa dhIro, rejja kAlaM purisasIho // 4 // AsaNNabhAvibhaddo hu, jar3a paraM koI kira mahAsatto / itthaM kahiyakameNaM, puriso pANe pariccayai // 65 // iya pAvajalaNajalahara-samAe saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayavIe // 66 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM cautthadAre, bIyaM paDivattidAramiNaM paDiyattivao vi kuo vi, heUo kahayi hojja se khoho / iya tappasamanimittaM, sAraNadAraM NidaMsemi // 68 // ___ "tRtIya sAraNAdvAram" - saMthAragaTThiyassa vi, kahaM pi ArAhaNujjayassA'vi / daDhadhIsaMghayaNassa vi, abhilasiyasudukkassA'vi // 9 // payaIe cciya paramaM, saMsAruvyeyamuvvahaMtassa / acvaMtamuttarottara-yaDDhaMtasuhAusayassA'vi // 70 // khamagassa mahAmuNiNo, cirabhavaduccinnakammadoseNa / vAyA''ikhobhao yA, nisiyaNauvvattaNA''isu yA // 71 // UrudarasirakasavaNa-vayaNadasaNacchipaTThipAmokne / aMge kattha vi uThejja, veyaNA jhANavigghakarI // 72 // to guNamaNipaDahattho, hatthaM pou vya bhijjae khamago / bhinno ya bhImabhavasA-yarammi suiraM paribhamai // 73 // taM ca tahA daTThaNa vi, nijjAmagasaddamuvvahaMto vi / kuNai uvekkhaM jo kira, niddhammo ko tao anno // 74 // nijjAvagasAhuguNA, je puvviM vanniyA ihaM Asi / tesiM sa hoi dUre, khavagamuveknejja jo mUDho // 5 // to tassa cigicchAjANa-ehiM sAhUhiM appaNA ceva / vejjA''eseNaDahayA, parikammaM hoi kAyavyaM // 6 // vAyakaphapittapamuhaM, kAraNamuvalakkhiUNa viyaNAe / phAsuyadavyehi rejja, jhatti vijjhavaNamuvautto // 7 // batthiaNuvAsaNatAvaNehiM, AlevasIyakiriyAhiM / abbhaMgaNaparimaddaNa-pamuhehiM cigicchae khavagaM // 8 // jaha tahavi asuhakammodaeNa, viyaNA na se uvasamejjA / ahavA taNhA''IyA, parIsahA se udijjejjA // 79 // to veyaNA'bhibhUo, parisahA''IhiM vA vahijjato / khavago aNappavasago, ohAsejjA va palavejjA // 80 // saMmujhaMto to so, taha kAyavyo jahA''gamaM gaNiNA / jaha samma saMvegA, paccA''gayaceyaNo hor3a . // 81 // 'ko si tumaM? kiMnAmo, kattha vasasi ko va saMpayaM kAlo / kiM kuNasi kaha va acchasi, ko vA haM' iya viciNtesu||82|| evaM sAreyavyo, nijAmagasUriNA sayaM khavago / sAhammiyavacchallaM, bahulAbhaM mannamANeNaM // 83 // iya kugaitimiradiNayara-pahAe saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayavIe ArAhaNAe paDidAra-navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM vautthadAre, taiyamiNaM sAraNAdAra . // 85 // aha sAriyo vi khavago, na jaM viNA dhIrimaM dhareumaDalaM / dhammavaesasarUvaM, taM kyayaddArama'knemi // 86 // "caturthaHkavacadvAram" - dussahaparIsahohAmiyassa, majjAyamujjhiumaNassa / AgAriMgiyakusalo, khavagassa viyANiUNa gurU TaLI visarisaceTuM NijjAmaNekka-niuNo vimukkaniyakicco / niddhAhiM mahurAhiM, girAhiM aNusAsaNaM kujjA // 8 // rogA''yaMke suvihiya!, nijjiNasu parIsahe ya dhIbalio / to nivyUDhapainno, maraNe ArAhao hosi // 89 // tahAhatthi vya tuma avahatthiUNa, AlANakhaMbhamiva meraM / hatthivayatthANIe, guruNo vi ya avagaNeUNa // 10 // aMkusasarisaM avadhIriUNa, tesiM ca sadupadesa pi / aMgapaDicArage vi hu, niyage vi paraMmuhe ThaviuM // 11 // acyaMtabhattikoU-halA''gayaM pecchagaM pi bahulogaM / viparaMmuhiuM niravajja-lajjarajju ca toDitA // 2 // paDibaddhariddhikusumaM, pattapariggahapasohiyacchAyaM / bhamamANo sIlavaNaM, bhaMjihisi lahuM mahAbhAga! - // 13 // khaMDihisi samiigihabhitti-saMcayaM lUraissasi asesaM / guttivaIvaggaM pi hu, dalihisi sugunnaa''vnnssenni||94|| nUNaM na bhadda! kulasaMbhayo ti, iya jaNapavAyareNUhiM / avaguMDijjihisi ciraM, sa(ga)rihijjasi bAlagajaNeNa // 15 // 265 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6466-6534 caturthaH kavacadvAram puyAuNubhUyarAyA''i-vihiyasammANaNA''iyaguNANaM / cukkihisi kugar3agaDDA-vaDaNeNaM aha viNassihisi // 16 // tA bhadda! samIhiyakajja-siddhivigghAu viramasu imAu / kaMTagavehuvamAu, asamAhipayAu iNDiM pi // 9 // taha khuDDakumAro iva, tuma pi aNusarasu sammabuddhIe / iNhiM pi suTTha gAiya-miccAigIiyAatthaM // 98 // nivyAhiyA hu tumae, koDI vayaNijjavajjieNeva / ahuNA kAgaNinivyA-haNe vi kIbattamuvvahasi // 99 // tiNNo mahAsamuddo, tariyavyaM gopayaM tuheyANiM / samaikkaMto meru, paramANU ciTThai etto . // 9500 // tA dhIra! dharasu *acvanta-dhIrieM cayasu kIvapayaittaM / hariNaMkanimmalaM niya-kulaM pi sammaM vibhAvasu // 1 // mallo vya pelliUNaM, pamAyaparacakkameklAe / ettheva patthuyatthe, jahasatIe parakkamasu // 2 // paribhAvesu ya payaIe, suMdarataM tahA'NugAmittaM / bhujjo ya dullahattaM, dhammaguNANaM aNagghANaM // 3 // taha sarasu khavaga! jaM taM, majjhammi cauvyihassa saMghassa / bUDhA mahApainnA, ahayaM ArAhaissaM ti // 4 // ko nAma bhaDo kulajo, mANI thUlAiUNa jaNamajjhe / jujjhe palAiAvaDiya-mettao ceva aribhI // 5 // thUlAiUNa puvyaM, mANI saMto parIsahA'rIhiM / AvaDiyamettago ceva, ko visanno bhayai sAhU dA thUlAiyassa kulayassa, mANiNo raNamuhe varaM maraNaM / na ya lajjaNayaM kAuM, jAyajjIyaM pi jaNamajhe // 7 // samaNassa mANiNo ujjayassa, nihaNagamaNaM pi hou varaM / na ya niyapainnabhaMgeNa, iyarajaNajaMpaNaM sahiyaM // 8 // ekkassa kae niyajIviyassa, ko jaMpaNaM karejja naro / puttayapotA''INaM, samarammi palAyamANo vya // 9 // taha appaNo kulassa ya, saMghassa ya mA hu jIviyatthI u / kuNasu jaNe jaMpaNayaM, jANiyajiNayayaNasAro vi // 10 // jai nAma tannANI, saMsArapayaTTaNAe lesAe / tivyAe veyaNAe, samAulA taha kariti thitiM // 11 // kiM puNa jar3aNA saMsAra-savyadukkhakvayaM teNa / bahutivvadukkharasajANa-eNa na thiI reyavyA // 12 // tiriyA vi toDapIDA-vihariyadehA vi goNapoyalayA / kiM aNasaNaM pavannA, kaMbalasaMbalA suyA na tae // 13 // tucchataNU tucchabalo, payaIe ceva tucchatirio ya / aNasaNavihiM pavanno, veyaraNI.yAnaro ya tahA // 14 // khuddo vi vipIliyavihiya-tivyaviyaNo vi jAyapaDiboho / mAsaddhamaNasaNavihiM, paDiyanno kosiyo sappo // 15 // jammantarajaNaNI ko-salassa bagghIbhavammi laddhasuI / tiriyA vi chuhAveyaNa-maDagaNiya taha saMThiyADaNasaNe // 16 // jai tA pasuNo vi ime, aNasaNamaDakariMsu thirasamAhiparA / tA narasIho vi tumaM, suMdara! taM kIsa na karesi // 17 // devIdAreNa taho-yasaggajoge sudaMsaNagihI vi / avi maraNamaujjhayasio, paDiyannavayA na uNa calio // 18 // taha savvarAiussagga-jaNiyaviyaNaM sutivyamagaNaMto / caMDAyaDiMsayaniyo, sugaI patto acalasato // 19 // goThe pAyovagao, subaMdhuNA gomae paliviyammi / DajhaMto cANakko, paDivanno uttama aTuM // 20 // va tahA. akkhaliyasamAhiNo ahigayatthe / jAyA tamaM pitA samaNa-sIha! taM kaNasa svisesN||21|| meru vya nippakaMpA, akkhobhA sAyaro vya gaMbhIrA / dhImaMto sappurisA, hoti mahallAva''vaIsuM pi // 22 // dhIrA vimukkasaMgA, AyAuDaroviyabharA aparikammA / giripabbhAramaDaigayA, bahusAvayasaMkaDaM bhIma // 23 // dhIdhaNiyabaddhakacchA, samayuttavihAriNo suhasahAyA / sAhiti uttimaTuM, sAvayadADhaMDataragayA vi 24 bhAluMkIe akaruNaM, khajjato ghoraveyaNaDDho yi / ArAhaNaM pavanno, jhANeNa ayaMtisukumAlo // 25 // muggillagirimmi sukosalo vi, siddhatthadaiyao bhayavaM / bagghIe khajjato, paDiyanno uttima aTuM // 26 // paDimAe Thio sIse, dieNa pajjAliyammi jalaNammi / bhayayaM gayasukumAlo, paDiyanno uttimaM aTuM / teraNA evaM ciya bhayayaM pi hu, kurudattasuo Thio ya paDimAe / sAeyanayarabAhiM, goharaNe kuDhiyadinnaggI 28 uddAyaNarAyarisI, ukkaDavisayeyaNAparato vi / avigaNiyadehapIDo, paDivanno uttimaM aTuM // 29 // nAvAo pakkhitto, gaMgAmajjhe amajjhamANamaNo / ArAhaNaM pavanno, aMtagaDo anniyAputto relI caMpAe mAsakhamaNaM, karittu gaMgAtaDammi taNhAe / ghorAe dhammaghoso, paDivanno uttimaM aTuM * // 31 // | rohIDayammi sannI, hao vi kuMceNa khaMdagakumAro / taM veyaNama'hiyAsiya, paDivanno uttamaM aTuM // 32 // hatthiNapura- kurudatto, siMbalIphAlI va doNImaMtammi / DajhaMto ahiyAsiya, paDivanno uttamaM aTuM // 33 // vasahIe palibiyAe, riTThA'macceNa usabhaseNo vi / ArAhaNaM pavanno, saha parisAe kuNAlAe 34 266 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6535-6572 caturthaH kavacadvAram taha vairakhuDDago vi hu, pAovagao silAyale tatte / ArAhaNaM pavanno, mayaNaM va vilIyamANo vi // 35 // chinnaddhANe sariyA-jalammi sabase vi tahakayadAho / dhaNasamma khuDDago vi hu, ahayasamAhI diyaM patto // 36 // samakAlamasayapijjaMta-deharuhiro vi sumaNabhaddamuNI / tadavAraNeNa sammaM, ahiyAsiMto divaM patto // 37 // meyajjo vi maharisI, sIsA''veDheNa niggaya'cchI vi / taha kaha vi samAhimaDakAsi, jhatti jAo jhNddtgddo||38|| bhagavaM pi mahAvIro, bArasavAsAiM visahae samma / vipihovasaggavaggaM, telokkekallamallo vi // 39 // kacchujarasAsasosADa-bhattacchaMdaDacchikucchiviyaNAo / bhayavaM saNaMkumAro, ahiyAsai satta vAsasae // 40 // arihannao vi bhayavaM, paccA''gayaceyaNo jaNaNivayaNA / sukumAlayAe taNuNo, akhamo cariuM ciraM caraNaM // 41 // pAyovagao dhIro, tattasilAe muhuttameteNaM / sahasA vilINadeho, kAlagao gurusamAhIe // 42 // hemaMte rattIe, apAuyaMDagA tavassiNo lUhA / purapaccayaMDatarapahe, AgAse saMThiyA paDimaM // 43 // kiM na suyA te suMdara!, cauro siribhaddabAhuNo sIsA / sIeNa viceTuMgA, samAhiNA taha gayA sugaiM // 44 // kiM na suyA te taiyA, bhagavaMto kuMbhakArakaDanayare / khaMdagasUriviNeyA, samAhipattA mahAsattA // 45 // daMDagiranno uvarohieNa, pAyeNa pAlagadieNa / ArAhaNaM pavannA, pIlijjaMtA vi jaMtaNa // 46 // taha kAlavesiyamuNI, arisArogeNa tivvaviyaNo vi / tegicchamaNicchaMto, viharaMto muggaselapuraM 47 patto tatthaTThiyabhagiNi-dinnaarisosahe'higaraNaM ti / bhattaM paccakkhitA, vivittadese Thio paDimaM // 48 // tivvasaDiMbhasiyAlIe, khikkhiyaMtIe khajjamANo vi / ArAhaNaM pavanno, devANupiyA taha mahappA // 49 // taha sAvatthipurIe, jiyasattusuo kumArabhAvammi / pavvaiyo bhaddamuNI, viharaMto kahavi verajje | rAyapurisehiM paNihitte, geNhiDaM AhaNitu tacchittA / khayakhitatikkhakhAro, Dabbhehi ya veDhiuM mukko // 51 // sukkaMtaruhirakhyakhutta-DabbhataNajaNiyatikkhadukkho vi / sammamahiyAsamANo, samAhiNA ceva kAlagato // 52 // tiknuggatuMDalaggira-samakAlapivIliyAparaddho vi / bhayayaM cilAiputto, paDiyanno uttimaM aTuM // 53 // gurupakkhavAyavihiyA'-NusAsaNAsavaNajaNiyakoyeNa / gosAlaeNa sahasA, mukkAe teulesAe palayADanalatullAe, Dajjhanto vi hu muNI sunakkhatto / ArAhaNaM pavanno, evaM savvANubhUI vi . // 55 // taha suMdara! kiM tumae, na suo so daMDanAmaaNagAro / uggatayo guNarAsI, khaMtikhamo jo kira mahappA // 56 // jauNAyaMkujjANe, bAhiM mahurApurIe niteNaM / AyAyiMto daTuM, duDheNaM jauNanavar3aNA zALA akusalakammudaubbhava-koveNa sirammi niThuraphaleNa / pahao tabbhiccehiM, patthararAsIkao sahasA // 58 // aha taha vi teNa muNiNA, samAhiNA ahaha! kahavi taha sahiyaM / jaha khaviyakammakavao, aMtagaDo kevalI jaao||59|| kiM yA kosaMbinivAsi-'jaNNadattassa mAhaNassa suo / suNio na somadevo, tabbhAyA somadatto ya // 60 // sirisomabhUimaNiNo, pAse samma pavannasAmannA / saMviggA gIyatthA, jAyA te aha viharamANA // 1 // ujjeNIsaMkaMtANa, jaNaNijaNayANa bohaNaNimittaM / pAsammi gayA tattha ya, diyA vi viyaDaM kira pibaMti // 2 // to davyaMDatarajuttaM, muNINa sannAyagehiM kira viyaDaM / dinnaM anne annA-Nao ya viyaDaM ciya bhaNaMti // 63 va taM visesaM, ayANamANehiM tehiM sAhahiM / jAyA ya viyaDaviharA, tadaavagame muNiyaparamatthA // 14 // ciMteMti hI! akajja, kayaM ti eyaM mahApamAyapayaM / iya veraggA bhattaM, paccakkhiya te mahAdhIrA // 65 // egammi naItIre, suvisaMtulakaTThakUDauvarimmi / pAovagayA ya akAla-varisasaripUrahIratA // 66 // jalahigayA jalacarabhakkha-Ne vi ucchallaNA''idutthe vi / sammaM samAhipattA, acaliyasattA divaM pattA // 6 // jar3a tA ee evaM, asahAyA tivyaveyaNaDDhA vi / acvaMtama paDikammA, paDivaNNA uttimaM aTuM // 8 // kiM puNa aNagArasahAyaeNa, kIraMtayammi parikamme / saMghe ya samIvatthe, ArAheuM na sakkejnA // 69 // jiNavayaNama'mayabhUyaM, mahuraM kannasuhayaM suNateNa / sakko hu saMghamajjhe, sAheuM uttimo aTTho // 70 // taha nArayatiriesuM, mANusadevattaNesu ya ThieNaM / jaM pattaM suhadukkhaM, taM taha cintesu taccitto .. // 71 // naraesu veyaNAo, sIuNhakayAo bhuviyppaao| kAyanimittaM patto, aNaMtanutto sutikkhAo // 72 // | 1. jaNNadaMDa pAThAM0 / 267 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6573-6608 caturthaH kavacadvAram // 75 // jar3a dagavAragamANaM, ayapiMDaM koi pakkhive narae / unhe bhUmima'patto, nimiseNa tao vilIejjA // 73 // taha ceva tappamANo, pajjaliyo sIyanarayapakkhitto / so cciya bhUmima'patto, nimiseNa saDejja ayapiMDo // 74 // jaM sUlakUDasAmali - veyaraNikalaMbavAluyA'sivaNe / narae lohaMDagAre, khAvijjaMto duhaM patto bhajjiyayaM piva jaM bhajji - o si jaM gAlio si rasiyaM va / jaM kappiyo si 1 vallura - yaM va cunnaM va cunnikao // 76 // talio tattakavallIhiM, jaM ca kuMbhIhiM pakkao jaM vA / bhinno bhallIhiM phalehiM, phAlio taM viciMtesu // 77 // tiriesu ya chuhatanhunha - sIyasUlaMDa kusaM'kadamaNakayaM / vahabaMdhamaraNajaNiyaM, dhaNiyaM ciMtesu taM dukkhaM | piyavirahe appiyasaMga me ya maNuyattaNammi jaM dukkhaM / dhaNaharaNadAradharisaNa - dAriddovaddavakayaM ca | khaMDaNamuMDaNatADaNa - jararogaviyogasogasaMtAvaM / sArIramANasaM tadubhayaM ca sammaM viciMtesu | ANA'bhiyogaparibhava-IsA'marisA''r3a mANasaM dukkhaM / devesu cavaNaciMtA - viyogavihuresu ciMtesu kiMca // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 83 // // 84 // // 85 // sahasA pariyANiya cavaNa - ciMdhaM vihuro suro viciMtei / virahA''urataralaccho, tama'maralacchiM niyacchaMto // 82 // vasiuM niccujjoe, suraloe surahiparimalagghavie / nivasissaM gabbhahare, duggaMdhamahaM'dhayArammi vasiUNa y pUipurIsa - ruhirarasa asuinibbhare gabbhe / saMkoDiyaM'gamaM go, 2nIhaM kaha kaDikuDicchAo taha nayaNA'mayabuddhiM daThThe surasuMdarINa muhacaMdaM / hA! hatthaM nArINaM, mayaniyaDighuDukkiyaM vayaNaM ramiuM suraramaNIo, somAlasuyaM va baMdhuraMgIo / nAriM pagalaMtA'sui - ghaTThIsaricchaM kaha ramissaM | duggaMdhamaNuyataNupari - malAu dUraM purA palAyaMto / taM naradehaM pUI, patto katto palAissaM na kayaM dINuddharaNaM, na kayaM dhammiyajaNammi vacchallaM / hiyayammi vIyarAo, na dhArio hArio jammo // 88 // na kayA ya mae mahimA, jiNakallANesu sukayakallANA / maMdaragirinaMdIsara - mA''Isu na siddhakUDesu // 89 // visayavisamucchieNaM, mohatamaM'dheNa vIyarAgANaM / vayaNA'mayaM na pIyaM, surajammaM hA! muhA nIyaM // 6 // // 87 // // 90 // | dalai va jalai va calai va, hiyayaM pIlijjai va bhijjai va / ciMtiya suravihavasiriM, ghaTTa va taDati phuTTai v||91|| bhavaNaM bhavaNAu vaNaM, vaNAu sayaNAu sayaNama'lliyai' / tattasilAyalagholira-maccho vya raI na pAvei // 92 // taM bhamiyaM taM ramiyaM taM hasiyaM taM piyAhiM saha vasiyaM / hA! kattha puNo dacchaM, iya upalavaM jhati vijjhAi // 93 // | iya cavaNasamayabhayavihura - vibuhavisamaM dasaM niyaMtANaM / mottuM dhammaM dhIrANaM, kiM va hiyayammi saMThAu // 94 // eyama'NaMtaM dukkhaM, caugaigahaNe paravyasaM soDhuM / tatto anaMtabhAgaM, sahasu imaM sammama'ppayaso // 95 // kiM ca tuha'NaMtakhutto, AsI tanhA bhavammi tArisiyA / jaM pasameuM savve, naijalanihiNo vi na tarejjA // 96 // AsI aNaMtakhutto, saMsAre te chuhA ya brArisiyA / jaM pasameuM savvo, poggalakAo vi na tarejjA // 97 // jar3a tArisiyA tanhA, chuhA ya avaseNa te tayA soDhA / dhammo tti iNhi savaso, kahameyAo na sahasi tumaM // 98 // 4 suipANaeNa aNusaTThi - bhoyaNeNa ya sayA ubaggahiyo / jhANosaheNa tivvaM pi, veyaNaM arihase soDhuM // 99 // tathA // 9600 // mA arihaMtasiddhakevali - paccakkhaM savvasaMghasakkhissa / paccakkhANassa kayassa, bhaMjaNAu varaM maraNaM jar3a tA kayA pamANaM, arihaMtA''I bhavejja khavaga! tae / tA tassakkhiyama'rihasi, paccakkhANaM na bhaMjeuM // 1 // | sakkiyarAyahIlaNa - mA''vahar3a narassa jaha mahAdosaM / taha jiNavarA''iAsA - yaNA vi mahadosamA''vahai // 2 // na tahA dosaM pAvai, paccakkhANama'karitu kAlagao / jaha bhaMjaNAu pAvai, tasseva abohibIyakayaM saMlehaNAparissama-mimaM kayaM dukkaraM ca sAmaNNaM / mA appasokkhaheDaM, tilogasAraM viNAsehi dhIrapurisapaNNattaM, sappurisaniseviaM imaM ghetuM / dhannA niraveyakkhA, saMthAragayA vivajjaMti iya pannavijjamANo, so puvyaM jAyasaMkileso vi / viNiyatto taM dukkhaM, pAsii paradehadukkhaM ca iya mANadhaNassa mahiDDhiyassa ussaggiyaM bhave kavayaM / avavAiyaM pi kavayaM, AgADhe hoi kAyavyaM iya guNamaNirohaNagiri-dharAe saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggar3agamapauNapayavIe // 4 // 1. vallUrayaM = mAMsakhaNDam / 2. nIhaM = niHsariSyAmi / 3. palavaM = pralapan = vilapan ityarthaH / 4. zrutipAnakena = dharmazravaNarUpapAnIyena | 268 // 5 // En m // 8 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6606-6644 paJcamam samatAdvArasvarUpam - SaSTamdhyAnadvAram ArAhaNAe paDidAra-navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM cautthadAre, kavayaM ti cautthapaDidAraM // 9 // aha parajjaDabbhujjaya-nijjAmayagurugirAe kyavao / jaM kuNai taM iyANiM, samayAdAreNa daMsemi // 10 // ___"paJcamam samatAdvArasvarUpam' - atinibiDakavayajutto, suhaDo vya jhaDatti AruheUNa / niyayapainnAkuMjara-mA''rAhaNaraNamuhammi tthio| // 11 // ucchAliyaucchAho, pAsatthapaDhaMtasAhabaMdIhiM / veraggagaMthavAyaNa-raNatUraraveNa kyhriso| // 12 // saMvegapasamanivyeya-pamuhadivyA''uhappabhAveNa / niddhADiMto ubhaDa aTThamayaTThANasuhaDoliM // 13 // hAsA''ichakkadukkaMta-karighaDaM ubbhaDaM pi vihaDaMto / paDikhalamANo iMdiya-turaMgathaTTa payaTTataM // 14 // |dussahaparisahapAikka-cakkamaDacvukkaDaM pi vijayaMto / mohamahArAyaM pi hu, nihaNaMto tijayadujjeyaM / // 15 // khavago paDicakkajayA, pAviyaniravajjajayajasapaDAgo / savvattha apaDibaddho, uvei savvattha samabhAvaM // 16 // tathAhisavvesu dakpajjava-vihIsu nicvaM mamattadosajaDho / vippaNayadosamoho, uvei savvattha samabhAvaM saMjogavippaogesu, cayai i8su vA aNiDhesu / raiaraiUsugataM, harisaM dINataNaM ca tahA // 18 // mittesu ya nAIsu ya, sIse sAhammie kule yA vi / rAgaM vA dosaM vA, puvvuppannaM pi so cayai // 19 // bhoesu devamANussa-esu na karer3a patthaNaM khavao / maggo virAhaNAe, bhaNio visayA'bhilAso jaM // 20 // iTesu aNiTesu ya, saddappharisarasarUvagaMdhesu / ihaparaloe jIviya-maraNe mANA'vamANesu // 21 // savvattha niviseso, hoi tago rAgadosarahiyappA / khavagassa rAgadosA, jamuttamaTuM virAheMti // 22 // evaM savva'tthesu vi, samabhAvaM uvagao visuddhappA / mettiM karuNaM muiyaM, uyei khyago uhaM ca . // 23 // tattha samatthajiesuM, mitiM karuNaM kilissamANesu / muiyaM guNA'hieK, aviNeyajaNesu ya uvehaM // 24 // daMsaNanANacarittaM, tayaM ca viriyaM samAhijogaM ca / tiviheNuvasaMpajjiya, savyuvarillaM kama kuNai // 25 // iya kunayakuraMgayavaggurAe, saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayavIe // 26 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM cautthadAre, samayA paMcamapaDiddAraM // 27 // "SaSTamadhyAnadvAram" - samayAparAyaNeNa vi, asuhajjhANaM vihAya sajjhANe / jaiyavvaM khavageNaM ti, jhANadAraM nidaMsemi 28 jiyarAgo jiyadoso, jiiMdio jiyabhao jiyakasAo / arairaimohamahaNo, kyabhavadumamUlaniddahaNo // 29 // aTai rodaM ca duve, jhANAI duhamahAnihANAI / niuNamaIe samayAu, bujjhiUNujjhiUNaM ca pore dhamma cauppayAraM, sakkaM pi cauvvihaM kilesaharaM / saMsArabhamaNabhIo. jhAyaDa jhANAI so doNNi // 31 // na parIsahehiM saMtAvio vi, jhAejja aTTaroddAI / suTThavahANavisuddhaM pi, jeNa eyAI nAsiMti . // 32 // amaNunnasaMpayoge, maNunnavigamammi bAhivihurate / paraiDDhipatthaNammi ya, aTTaM cauhA jiNA beMti // 33 // hiMsA'liyacorikkA'Nu-baMthiM sArakhaNA'NubaMdhiM ca / tivvakasAyaraudde, rudaM pi cavvihaM ahavA 34 'kAmA'NuraMjiyaM aTuM, rodaM hiMsA'NuraMjiyaM / dhammAuNuraMjiyaM dhamma, sukkaM jhANaM niraMjaNaM' / aTTe cauppayAre, ruddammi cavyihammi je bheyA / te savve parijANai, saMthAragao khavagasAhU // 36 // to bhAvaNAhiM bhAviya-citto jhAei dhammavarajhANaM / cauhA vi nANadaMsaNa-carittaveraggaruyAhiM // 37 // paDhamaM ANAvicayaM, vipAkavicayaM ayAyavicayaM ca / saMThANavicayamevaM, dhammajjhANe jhiyAi muNI pauNamaDaNavajjamaDaNuvama-maDaNA''inihaNaM mahatthamaDavahatthaM / hiyamaujiyamavitaha-maDavirohama'mohamohaharaM // 39 // gaMbhIrajuttigaruyaM, suisuhayama'vAhayaM mahAvisayaM / niuNaM jiNANa''mANaM, ciMtei. aciMtamAhappaM [dAraM] // 40 // iMdiyavisayakasAyA''savA''i-kiriyAsu vaTTamANANaM / narayA''ibhavA''vAse, vivihA'vAe viciMtejjA [daarN]||41|| micchattA''inimittaM, suhAusuhaM payaiThiipaesAI / kammavivAgaM ciMter3a, tivvamaMdAuNubhAvaM so [dAraM] // 42 // paMca'tthikAyamaiyaM, logamaNA''inihaNaM jiNa'kvAyaM / tivihama hologA''I, dIyasamuddA''i ciMtei // 43 // hor3a ya jhANavirame, niccama'NicvA''ibhAvaNA'Nugao / tAo ya suvihiyANaM, pavayaNavihiNA psiddhaao||44|| -269 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6645-6681 saptamalezyAdvAram - jambUphalabhakSakadRSTAntaH eyaM samaikkaMto, dhammajjhANaM jayA bhavai khavao / tatto jhAyai sukkaM, caubheyaM suddhalesAgo 4o biMti pahattaviyakkaM. saviyAraM jiNavarA paDhamasakkaM / bIyaM sakkajjhANaM, egattaviyakkamaviyAraM // 46 // suhamakiriyAniyaTiM, sukkajjhANaM bhaNaMti taiyaM tu / yocchinnakiriyama'ppaDiM-bAikkaM khu cautthaM pi // 47 // pihu vittharo ti bhaNNai, vitthayabhAvo bhaye puhattaM ti / vittharao takkayaI, ciMtayai to viyakkaM ti // 48 // kiha vittharao bhaNNai, paramANujiyA''iegadavvami / uppAyaTTiibhaMgA, mutA'muttA''ipajjAyA // 49 // tesiM jaM aNusaraNaM, nayabheehiM bahuppayArehiM / hoi viyakko tti suyaM, to puvvasuyAuNusAreNaM // 50 // vicaraNa hoi vicAro, gamaNaM annonnapajjavasuM tu / saMkamaNaM atthayaMjaNa, ko attho vaMjaNaM kiM yA // 51 // davyaM tu hoi attho, vaMjaNa hoakkharaM tu nAma ca / jogo ya maNA''Io, aMtarabheesu eesu // 52 // jaM saMcaraNa'nnonne, so niyamA bhaNNUe viyAro ti / saha teNa viyAreNaM, to saviyAraM paDhamasukkaM // 53 // ahaNegattaviyakkaM, egataM nAma egapajjAye / uppAyaThiIbhaMgA''i-yANaM jaM hoi egayare // 54 // hoi viyakkaM ti suyaM, puvvagayaM teNa taM viyakkaM ti / na vi dharai jamaDaNNanne, vaMjaNaatthe va joge vA // 55 // to bhannai aviyAraM, nikkaMpaM taM nivAyadIvo vya / biyasukkameva bhaNiyaM, egattaviyakkama'viyAraM // 56 // suhumammi kAyajoge, kevaliNo hoi suhumakiriyaM tu / akiriyama'ppaDiyAI, selesIe cautthamiNaM // 5 // eyaM kasAyajujjhammi, hor3a khavagassa AuhaM jhANaM / jhANavihuNo Na jiNai, jujhaM va nirA''uho suhaDo // 58 // iya jhAyaMto khavao, jar3ayA yottuma'samatthao hor3a / taiyA nijjavagANaM, sA'bhippAyappayaDaNatthaM // 59 // huMkAraMjalibhamuhaMDagulIhiM, acchIvikUNaNeNaM yA / siracAlaNapamuhehi ya, liMgehi nidaMsai saNaM to paDiyaragA khavagassa, deMti ArAhaNAe upayogaM / jANaMti suyarahassA, kayasannA tassa mANasiyaM // 1 // |iya samabhAvamavagao. taha jhAyaMto pasatthayaM ANaM / lesAhiM visujjhaMto, guNaseDhiM so samAruhai iya dhammasatthamatthayamaNIe, saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayavIe // 6 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM cautthadAre, chaTuM jhANaM ti paDidAraM 164 lesAvisesau cciya, suhaasuhagaIo jhANajoge vi / jAyaMti jeNa tamhA, lesAdAraM nidaMsemi // 65 // "saptamalezyAdvAram" - kinhA''ikammadavyANa, viviharUvANa sannihANeNa / payaIe nimmalassa vi, phAlihamaNiNo vya jIyassa // 66 // jaMbUphalabhakkhagapurisa-chakkapariNAmabheyasaMsiddho / hiMsA''ibhAvabheo, bhaNNai lesa tti pariNAmo // 67 // tathAhi "jambUphalabhakSakadRSTAntaH" egammi vaNaniguMje, paribhamaMtehiM chahiM u purisehiM / gayaNaMDagaNaDaggagavisaNa-kae vya uDDhaM pavaDDheto // 68 // cakkalavisAlamUlo, supakkaphalabharanamaMtasAhaggo / pasariyabahuppasAho, samaMtao gucchasaMchaio // 69 // taha par3agucchaM pecchijja-mANaparipikkasurasaphAraphlo / pavaNachaDacchoDaNajhaDiya-paDiyaphalaphullatalabhUmI / // 70 // ekko jaMbUrukkho bhukkhAe khAmakukkhikuharehiM / diTTho adiTThapubyo, paccakkhaM kapparukkho vya // 71 // to jaMpiuM payattA, paropparaM te jahA~ aho! eso / saMpAvio supunnehiM, pAyayo kaha vi amhehiM / // 72 // tA eha mahAtaruNo, imassa amaoyamANi eyANiM / khAmo khaNaM phalAI, evaM hou ti kintu kahaM // 73 // aha tatthekko jaMpar3a, AruhamANANa jIvasaMdeho / to chiMdiUNa mule, pADeuM tAhe 'bhakkhAmo // 74 // bIo bei kimimiNA, taruNA savyaMgieNa chinneNa / chiMdaha mahallasAhaM, ekkaM taio puNa pasAhaM gocche beDa cauttho. paMcamao bhaNaDa bhaMjaha phlaaddN| chaTTo bhaNai sayaM ciya, paDie bhUmIe bhakkhAmo diTuMtassovaNao, jo bhaNai tattha chidimo mUlA / so yaTTai kaNhAe, sAhAchiMdAyago ya naro 77 nIlAe lesAe, pasAhachiMdAyago kayoyAe / gocchaccheduvaesI, yaTTai puNa teulesAe 78 taggayaphalagAhI puNa, pamhAe vaTTai sukkAe / sayameva dharaNiNivaDiya-phalagahaNuvaesadANaparo // 79 // aha vA gAmaviluMpaga-chaccorA tANa jaMpae ego / dupayaM cauppayaM yA, jaM pAsaha haNaha taM savvaM 8nI bIo ya mANusAiM, purise cciya taiyao haNAvei / satthakare u cauttho, paMcamago paharamANe u 270 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6682-6717 chaTTho bhaNei tumhe, ekkaM tA haraha niddayA daviNaM / annaM mAreha jaNaM, ahaha! mahApAyameyaM ti tA mA kareha evaM daviNaM ciya leha jaM cie patte / tumha puNa havai eyaM, uvasaMhAro imo tesiM vaTTai so kaNhAe, jo jaMpar3a haNaha savvagAmaM ti / evaM kameNa sesA, jA carimo sukkalesAe | kiNhA nIlA kAU, lesAo tinni appasatthAo / cayasu suvisuddhakaraNo, saMvegama'NuttaraM patto teU pamhA sukkA, lesAo tinni suppasatthAo / uvasaMpajjasu kamaso, saMvegama'NuttaraM patto pariNAmavisuddhIe, lesAsuddhI u hoi jIvassa / pariNAmavisuddhI puNa, maMdakasAyassa nAyavyA maMdA hoMti kasAyA, bAhiradavvesu saMgarahiyassa / pAvar3a lesAsuddhiM tamhA dehA''isu asaMgo jaha taMdulassa kuMDaya - sohI satusassa tIrai na kAuM / taha jIvassa na sakkA, lesAsohI sasaMgassa ukkosA''iThANesu, suddhalesANa vaTTamANo so / kAlaM karejja jar3a tA, tArisamA''rAhaNaM lahar3a tA lesAsuddhIe, jatto niyameNa hoi kAyavyo / jalleso marar3a jio, tallesesuM tu uvavajje lesA'IyaM tu gato, pariNAmaM nANadaMsaNasamaggo / akkhayasokkhasamiddhi, pAvai siddhiM dhuyakileso iya samayasiMdhuvelovamAe, saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayavIe ArAhaNAe paDidAra - navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM cautthadAre, lesA sattamapaDiddAraM | lesAvisuddhimA''rohiUNa, ArAhaNaM khamagasAhU / jaM pAuNai tametto, phaladAreNaM nidaMsemi jambUphalabhakSakadRSTAntaH - aSTamaphaladvAram 5825 // 83 // // 84 // // 85 // 5865 // 87 // // 88 // // 89 // // 90 // // 91 // // 92 // Kn // 94 // // 95 // "aSTamaphaladvAram" // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 9700 // // 1 // un m // 4 // ArAhago ya tiviho, ukkoso majjhimo jahanno ya / lesAdAreNa phuDaM, vocchAmi visesameyassa sukkAe lesAe, ukkosagamaM'sagaM pariNamettA / jo marai so hu niyamA, ukkosA''rAhago hoi je sesA sukkAe, aMsA je Avi pamhalesAe / te puNaM jo so bhaNio, majjhimao vIyarAgehiM teulessAe je, aMsA aha te u jo pariNamitA / marai tao vi hu neo, jahannaArAhago ettha eso puNa sammattAi - saMgao ceva hoi vinneo / na hu lesAmitteNaM, taM jama'bhavvANa vi surANaM evaM ca kei ukkosa - gAe ArAhaNAe nIsese / khaviUNaM kammaMse, siddhiM gacchaMti vihuyarayA aha majjhimamA''rAhaNa - mA''rAhiya sA'vasesakammaMsA / suvisuddhasukkalesA, bhavaMti lavasattamA devA kappovagA surA jaM, accharasahiyA suhaM aNubhavaMti / tatto anaMtaguNiyaM, sokkhaM lavasattamasurANaM kei vi majjhimalesA, caritatavanANadaMsaNaguNA ya / vemANiyadeviMdA, bhavaMti sAmANiyasurA vi suyabhattIe samaggA, uggatayA niyamajogasaMsuddhA / logaMtiyA suravarA, havaMti ArAhayA dhIrA jAvar3ayAu riddhIo, hoMti iMdiyagapANi ya suhANi / phuDamA''gamesibhaddA, labhaMti ArAhayA tAI je vi hu jahanniyaM teo-lesiyA''rAhaNaM pavajjaMti / te vi jahanneNaM ciya, labhaMti sohammadeviDDhi bhoe aNuttare bhuMji - UNa tatto cuyA sumANusse / iDDhima'ulaM caittA, caraMti jiNadesiyaM dhammaM saimaMtA dhImaMtA, saddhAsaMvegavIriovagayA / jittA parIsahacamuM, uvasaggariuM abhibhavittA sukkaM lesamuvagayA, sukkajjhANeNa khaviyasaMsArA / ummukkakammakavayA, upeMti siddhiM dhuyakilesA jeNa jahanneNA'vi hu, kAUNA''rAhaNaM dhuyakilesA / sattaTTabhavANa'bbhaM - tarammi pAviMti paramapayaM savyannU savyadarisI, niruvamasuhasaMgayA ya te tattha / jammA''idosarahiyA, ciTThati sayA vi bhagavaMto nArayatiriesu duhaM, kiMci suhaM hoi taha ya maNuesu / devesu kiMci dukkhaM, mokkhe puNa savyahA sokkhaM // 13 // // 5 // En // 7 // // 8 // usu // 10 // // 11 // // 12 // tathA // 14 // rAgA''INama'bhAvA, jammA''INaM asaMbhavAo ya / avyAbAhAo khalu, sAsayasokkhaM khu siddhANaM rAgo doso moho, dosA'bhissaMgamA''iliMga tti / aisaMkilesattaM vA, heU ciya saMkilesassa eeha'bhibhUyANaM, saMsArINaM kao suhaM kiMci / jAijarAmaraNajalaM, bhavajalahiM pariyaDaMtANaM // 15 // // 16 // | rAgA''ivirahao jaM, sokkhaM jIvassa taM jiNo muNai / na hi sanniyAyagahio, jANar3a tada bhAvajaM sokkhaM // 17 // 1. cae = cyave = janmAntare ityarthaH / 271 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6718-6756 aSTamaphaladvAram DaDDhammi jahA bIe, na hoi puNa aMkurassa uppattI / taha ceva kammabIe, daDDhammi bhavaMDakurassA'vi // 18 // jammA'bhAve na jarA, na ya maraNaM na ya bhayaM na saMsAro / eesimabhAvAo, kahaM na mokkhe paraM sokkhaM // 19 // avvAbAhAu cciya, sayaliMdiyavisayabhogapajjate / ucchukkaniyittIo, saMsArasuhaM va saddheyaM esA sayalindiyavisaya-bhogapajjantavattiNI navaraM / ucchukkaniyattI theva-kAliyA puNa tadicchAo // 21 // puNara'bhilAsA'bhAvA, siddhANaM savyakAligI puNa sA / egaMtigA ya acvaMti-gA ya tA tesi paramasuhaM // 22 // iya aNuhavajuttIheu-saMgayaM nUNa niTThiyaDaTThANaM / atthi suhaM saddheyaM, taha jiNacaMdA''gamAo ya ArAhaNavihimeyaM, ArAhitA jahADaDagamma samma / tIyaDaddhAe aNaMtA, siddhA jIyA dhuyakilesA // 24 // ArAhaNavihimeyaM, ArAhitA jahADaDagamma samma / iNDiM pi hu saMkhejjA, sijhaMti vivakkhie kAle // 25 // ArAhaNavihimeyaM, ArAhitA jahA''gama samma / esaDaddhAe aNaMtA, sijjhissaMti dhuvaM jIvA // 26 // ArAhaNavihimeyaM, emeva virAhiuM tikAlaM pi / etthu aNege jIvA, saMsArapavaDDhagA bhaNitA nAUNa evameyaM, imIe ArAhaNAe jaiyavvaM / na hu aNNo paDiyAro, ko vi ihaM bhavasamuddammi 28nA mUlamimIe vi neyaM, egaMteNeva bhavyasattehiM / saddhA''ibhAvao khalu, AgamaparataMtayA garuI // 29 // jamhA na mokkhamagge, mottUNaM Agama iha pamANaM / vijjai chaumatthANaM, tamhA tattheva jaiyavyaM // 30 // AgamaparataMtehiM, tamhA niccaM pi sokkhakkhIhiM / sacamaDaNuTThANaM khalu, kAyavyaM appamattehiM // 31 // maraNavibhattiddAre, puvviM jaM sUiyaM ihA''si jahA / bhaNiyaM ArAhaNaphala-dAre maraNapphalaM pi phuDaM // 32 // aha aNukrameNa saMpar3a, saMpate tammi ahigayaddAre / maraNANaM pi phalama'haM, kettiyamitaM pi kittemi // 33 // tattha ya aviseseNaM, vehANasagaddhapaTThajuttAI / paDhamamaraNANi aTTha vi, bhaNNaMti duggaiphalAiM // 34 // taha sAmaNNeNaM ciya, pubuttavihIe kittiyakamANi / satta uNa uvarimAiM, maraNAI soggaiphalAiM // 35 // navaraM aMtimamaraNa-ttigassa savisesamaDavi phalaM vocchaM / sesacaukkassa u ta-ppavesao tullameva phalaM // 36 // tattha vi bhattaparinnA-pavanniyaM ciya phalaM NiyaTThANe / eto u iMgiNImaraNa-goyaraM phalamimaM bhaNimo // 37 // bhaNiyavihIe samma, sAhettA iMgiNiM dhuyakilesA / sijhaMti kei keI, bhavaMti devA vimANesu // 38 // ina iMgiNimaraNaphalaM pi, payaDiyaM sutasAhiyavihIe / aha pAyayovagamaNA'-bhihANamaraNapphalaM bhaNimo // 39 // samma pAovagao, dhamma sukkaM ca suTu jhAyaMto / ujjhiyadeho jAyar3a, ko vi vemANiyasuresu . // 40 // ko vi ya pahINakammo, kameNa pAuNai siddhisokkhaM pi / tassa ya bhaNAmi lAbha-kkama saruvaM ca oheNa // 41 // ArAhago jahuttara-caraNavisuddhIe dhammasukkAI / jhAyaMto suhaleso, apuvvakaraNA''igakameNa 42 mahiUNa mohajohaM, sAu'varaNaM khavagaseDhimA''rUDho suhaDo iva raNasIsaM, kevalarajjaM samajjiNai // 43 // tatto desUNaM puvakoDi-maMDatomuhutametaM vA / viharar3a aha veyaNijjaM, ar3abahuyaM thovamA''uM ca // 44 // hojja tao sa mahappA, aMtamuhuttammi Auge sese / kuNai samugghAyaM tulla-Thiikae sesakammANaM // 45 // ullaM saMtaM vatthaM, virilliyaM jaha visukkar3a khaNeNaM / saMvelliyaM tu na tahA, taha veyaNiyA''ikammAI // 46 // bahukAlakkhayaNijjAiM-DaNukkama yeyaNeNa kira jAI / khrijjati tAI NiyamA, samavayassa khaNeNaM pi // 47 // iya nIsesA''varaNA-vagamaviyaMbhaMtavIriullAso / Arabhai samugghAyaM, lahukammakhayaTThayA tattha . // 48 // cauhiM samaehiM daMDaga-kavADamaMthajayapuraNANi tao / kRNaDa kameNa NiyattaDa. taheva so cauhiM samaehiM // 49 // kAUNA''usamaM so, veyaNiyaM taha ya nAmagottAtiM(iM) / selesimuvAgaMtuM, joganirohaM tao kuNai bAyaramaNappaogaM, bAyarakAeNa bAyaravaI ca / bAyarakAyaM pi tahA, ruMbhai suhameNa kAeNa // 51 // tatto suhumaM maNavai-jogaM ruMbhettu suhumakAeNa / kAiyajoge suhumammi, suhumakiriyaM jiNo jhAi // 52 // suhumakirieNa jhANeNa, suniruddha suhumakAyajoge vi / selesI hoi tao, abaMdhago niccalapaeso // 53 // avasesakammaaMsa-khayAya paMcakkharuggiraNakAlaM / yocchinnakiriyamaDappaDi-vAi jhANaM jhiyAi tao. // 54 // so teNa paMcamattA-kAleNa khavei carimajhANeNa / aNuinnAo uvarima-samae savvAu payaDIu // 55 // carimasamayammi to so, khavei veijjamANapayaDIo / bArasa titthayarajiNo, ekkArasa sesasavvannU // 56 // 272 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6757-6762 aSTamaphaladvAram tatto aviggahAe, gaIe samae aNaMtare ceva / pAvai jagassa siharaM, khetaM kAlaM ca aphusaMto // 57 // tathAhipajjattametasannissa, jettiyAI jahannajogissa / hoti maNodavvAiM, tavyAvAro ya jammatto taya'saMkhaguNavihINe, samae samae niraMbhamANo soN| maNaso savvanirohaM, kuNai asaMkhejjasamaehiM // 59 // pajjatametabiMdiya-jahannavaijogapajjayA je u / tada'saMkhaguNavihINe, samae samae niraMbhaMto // 60 // savvavar3ajogarohaM, saMkhAIehiM kuNai samaehiM / tatto u suhumapaNagassa, paDhamasamaoyavannassa // 6 // jo kira jahannajogo, tadasaMrojaguNahINamekkasamaeNa / samae niraMbhamANo, dehatibhAgaM ca muMcato // 2 // ruMbhai sa kAyajogaM, saMkhA'IehiM ceya samaehiM / to kyajoganiroho, selesIbhAvaNAmer3a // 63 // seleso kira merU, selesI hoi jA tahA'calayA / houM va aseleso, selesI hoi thirayAe 64 ahavA selu bva isI, selesI hoi so u thirayAe / seba alesI hoi, selesI hoalovAo // 65 // sIlaM va samAhANaM, nicchayao savyasaMvaro so ya / tasseso sIleso. selesI hoi tada'vatthA // 66 // hassa'kkharAI majjheNa, jeNa kAleNa paMca bhaNNaMti / acchar3a selesigao, tattiyametaM tao kAlaM // 6 // taNurohA''raMbhAo, jhAyai suhumakiriyA'niyahi so / yocchinnakiriyama'ppaDi-vAi selesikAlammi // 8 // 'tada'saMkhejjaguNAseDhIe, viraiyaM Asi jaM purA kamma / samae samae khavayaM, kamaso selesikAleNa // 9 // savvaM khavei taM puNa, nilleva kiMci ducarimae samae / kiMci vya hoi carime, selesIe tayaM yocchaM // 70 // maNuyagaijAitasabAya-raM ca pajjatasubhagamA''ejjaM / annayaraveyaNijjaM, narAumuccaM jaso nAmaM // 1 // saMbhavao jiNanAma, narA'NupuvvI ya carimasamayammi / sesA jiNasaMtAo, ducarimasamayammi niditi // 2 // orAliyA''isavvAhiM, cayai vippajahaNAhiM jaM bhaNiyaM / nissesatayA na jahA, desaccAeNa so puvviM // 73 // tassodaiyA bhAvA, bhavyattaM ca viNiyattae samayaM / sammattanANadaMsaNa-suhasiddhattANi mottUNaM // 74 // rijuseTiM paDiyanno, samayapaesaMDataraM aphusamANo / egasamaeNa sijjhai, aha sAgArovautto so // 75 // uDDhaM baMdhaNamukko, tahA sahAyattao ya so jAi / jaha eraMDassa phalaM, baMdhaNamukkaM samupphiDai . // 6 // parao dhammA'bhAvA, tassa gaI natthi kammamukkassa / hoi adhammeNa ThiI, sAiaNaMtaM ca se kAlaM // 7 // iha dehatigaM mottuM, sijjhai gaMtuM tahiM sahAvattho / carimataNutibhAgUNaM, avagAhamuvei jIvaghaNaM . // 78 // |IsIpabhArAe, sIyAe joyaNeNa logaMDato / siddhANogAhaNayA, ukkosaM kosachabbhAo // 79 // telokkamatthayattho, so siddho davyapajjavasameyaM / jANai pAsar3a, bhagavaM, tikAlajutaM jayama'sesaM 8Lo bhAve samavisamatthe, sUro jugavaM jahA payAsei / logamaDalogaM ca tahA, nivvANagao payAser3a // 81 // jaM nattha savyabAhAo, tassa savvaM pi jANai jayaM jaM / jaM ca nirussugabhAyo, paramasuhI teNa supasiddho // 82 // paramiDDhIpattANaM, maNujANaM natthi taM suhaM loge / avvAbAhama'Nuvama, jaM sokkhaM tassa siddhassa // 3 // deveMdacakkavaTTI, iMdiyasokvaM ca jaM aNuhavaMti / tato aNaMtaguNiyaM, avvAbAhaM suhaM tassa . 84 tIsu vi kAlesu suhANi, jANi pavarANi narasuriMdANaM / tANegasiddhasokkhassa, egasamayaM pi naDagghaMti // 85 // visaehiM se na jjaM, jaM nattha chuhA''iyAo bAhAo / rAgAiA ya uvabhoga-heuNo tassa jaM ntthi||86|| eto cciya nicvaM pi hu, bhAsaNacaMkamaNaciMtaNA''INaM / ceTThANa natthi bhAyo, niTThiyaaTThammi siddhammi // 8 // mamaumeyamakkhaya-maDamalaM sivamaUjaramarujaDamabhayaM dhuvaM / egaMtiyamaDacvaMtiya-maDavyAbAhaM suhaM tassa // 88 // iya pAyavovagamaNA'bhihANa-jiNajoggacaramamaraNassa / AgamajattIe phalaM. saMkheveNaM samakkhAyaM // 89 // ArAhaNAphalamiNaM, souM saMvegavaDhiucchAhA / kAUNa taI savye, bhavyA nivvu // 90 // iya karaNasauNipaMjarasamAe, saMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayayIe // 91 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM cautthadAre, phalaM ti aTThamapaDidAraM 1. tada'saMkhejjaguNAe, guNaseDhIe raiyaM purA karma pAThA0 / 273 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6763-6830 navamam vijahanAdvAram // 94 // // 95 // // 96 // " navamam vijahanAdvAram" jIvaM paDucca puvvaM, phalA'vasANANi arihamA''INi / dArANi daMsiyAI, eto puNa jIvaviyalassa mem khamagasarIrassa bhave, jo kira kAyavyavittharo koI / so vijahaNadAreNaM, jiNamayaniddiTThanAeNaM bhannai sAhUNa aNu-ggahaTTayA hoMti vijahaNAe ya / pariThavaNA paricAo, ujjhaNamiccAi egaTThA sA puNa puvyapavaNNiya - kameNa khamagammi maraNama'Nupatte / nijjAmagehiM sammaM, tadIyadehassa kAyavyA na ya kAyavyo sogo, jahA aho! so tahA mahAbhAgo / ciramuvacario cirapajju-vAsio ciramahAvasio // 97 // sikkhAvio ya suciraM samAhikaraNeNa cirama'Nuggahio / nANA''IhiM guNehiM, baMdhu vva suo vya mitto vy|| 98 // amhaM iTTho AsI, nikkittimapemabhAyaNaM ca paraM / inhiM ca mattuNA kaha - mayahario nikkiveNaM so // 99 // hA! hA! muTThA muTTha tti, evama'kkaMdasaddamA''Io / jamhA iha kIraMte, sarIrayaM si (jhi ) jjaiI acirA // 9800 // parigalai balama'sesaM, saI paNassai vivajjae buddhI / uppajjai gahilattaM saMbhavai hiyayarogo vi // 1 // hAyaMti iMdiyAI, chalaMti khuddA ya devayA kahavi / jhijjai samayA''yantraNa - samubbhayo suhaviyego vi saMjAyai lahuyattaM saMbhAvijjai daDhaM vimUDhattaM / kiM bahuNA'NatthANaM, sogo savvesi samavAyo tA taM dUrammi samujjhiUNa, nijjAmagA mahAmuNiNo / daDhama'ppamattacitA, bhavaThiimevaM vibhAveMti un // 3 // // 4 // Fu // 7 // // 8 // jIva! kIsa soyasi, kiM na tumaM muNasi jo ihaM jAo / tassA'vassaMbhAvI, maccU jammo puNo maraNaM // 5 // appaDiyAraM ca imaM, kahamiharA bhAsarAsiNo udae / kUraggahassa vi tahA, vinnavaNammi vi suriMdassa atuliyabalasAreNaM ti- jayapahuparamesareNa vIreNa / paDivAliyaM na theyaM pi, siddhigamaNaM jiNavareNaM na ya tassa sucirasaMciya - sukayassa guNolinilayabhUyassa / aighorapaMkapammukka-saMjamujjogajuttassa ArAhaNamA''rAhiya, paMcataM pAviyassa khamagassa / vijjai maNAgamettaM pi, nUNa saMsoyaNijjaM ti alamettha pasaMgeNaM, evaM sammaM vibhAvi dhIrA / taggayavihiM samaggaM kuvvaMti lahuM NiruvviggA navaraM kAlagayassa hu, sarIramaMDato vya hojja bAhimyA / jai aMto nijjayagA, imeNa vihiNA vigiMcanti // 11 // jattheva mAsakappaM, vAsAvAsaM va sAhuNo ThaMti / paDhamaM ciya gIyatthA, tattha mahAthaMDile pehe // 9 // // 10 // // 12 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // | disi avaradakkhiNA' dakkhiNA' ya, avarA ya dakkhiNApuvyA' / avaruttarA' ya puvvA', uttara puvyuttarA ceva // 13 // paDhamAe annapANaM, sulahaM bIyAe dullahaM hoi / uyahI puNa taiyAe, natthi cautthIe sajjhAo. // 14 // paMcamiyAe kalaho, gaNabheo tANa hor3a chaTThIe / sattamadisi gelannaM, maraNaM puNa aTThamIe u | paDhamadisAvAghAe, bIyA''INaM pi so guNo hoi / kamaso savyAsu tao, disAsu mahathaMDile pehe jaM velaM kAlagao, tabbelaMguTThamA''i baMdhejjA / cheyaNajaggaNa vasabhA, kuNaMti dhIrA suyarahassA vantaramA''I vi tayaM, dehama'hidvejja teNa udvejjA / AgamavihiNA dhIrehiM, uyasamo tassa kAyavyo donni ya divaDDhabhoge, dabbhamayA puttalA ya kAyavvA / samabhoge puNa ego avaDDhabhoge na kAyavyo tinneva uttarAI, puNavvasU rohiNI visAhA ya / ee channakkhattA, paNayAlamuhuttasaMbhogA |sayabhisayA - bharaNIo, addA assesa sAi jeTThA ya / cha ime avaDDhabhogA, samabhogA sesanakkhatA jattohutto gAmo, tatto sIsaM Thavettu taM ghetuM / gacchaMti thaMDilaM pati, apacchao te niyacchaMtA suttatthatadubhayaviU, purao ghetUNa pANagakuse ya / gacchar3a ya taNAI so, samAI savvattha saMtharai visamA jai hojja taNA, ucariM majjhe va heTThao vA vi / maraNaM gelannaM yA, tA gaNadharavasabhabhikkhUNa // 24 // jattha ya natthi taNAI, cunnehiM tattha kesarehiM va / kAyavyo'ttha kakAro, heTThi takAraM ca baMdhejjA jAe disAe gAmo, tatto sIsaM tu hoi kAyavyaM / uTThitarakkhaNaTThA, na niyattejjA payakkhiNiuM ciMdhaTThA rayaharaNaM, dosA u bhaye aciMdhakaraNammi | gacchejja va so micchaM, rAyA va karejja gAmayahaM jo jahiyaM so tatto, niyattai avihikAusaggaM ca / Agamma gurusayAse, kuNaMti tattheva na kuNaMti khamaNama'sa (sama) jjhAyaM vA, rAyaNiyamahAninAyaniyagesu / kAyavyaM niyameNaM, asivA''imae na kAyavyaM bIyadiyahammi therA, suttatthavisArayA paloeMti / khamagasarIraM tatto, suhA'suhagaI vijANaMti // 22 // // 23 // // 25 // ro // 27 // // 28 // // 29 // go 274 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6831-6866 ArAdhanAkRtAM prazaMsA - mahasenakRtA gautamagaNadharastutiH - mahasenasya gautamakRtAanuzAstiH . tarusiharagae sIse, nivvANa' vimANavAsi' thalakaraNe / joisiyavANamaMtara, samammi khaDDAi bhavaNavaI // 31 // jai divase saMvikkhar3a, tamaDaNAliddhaM ca akkhayaM maDayaM / tai varisANi subhikkhaM, khemasiyaM tammi rajjammi // 32 // jaM yA disamuvaNIyaM, sarIrayaM sAvaehiM khavagassa / tAe disAe subhikkheM, vihArajoggaM suvihiyANaM // 33 // iya sirijiNacaMdamuNiMda-raiyasaMvegaraMgasAlAe / caumUladdArAe, soggaigamapauNapayavIe // 34 // ArAhaNAe paDidAra-navagamaie samAhilAbhammi / bhaNiyaM cautthadArammi, vijahaNA navamapaDidAraM // 35 // tabmaNaNA puNa yuttaM, samAhilAbho ti turiyadAraM pi / tabbhaNaNe ya samatthiya-mitthaM ArAhaNAsatthaM // 36 // iya mahaseNassa mahA-muNissa jaha goyameNa siTThamimaM / taha savyaM niddiTuM, eto jaM vuttamA''si purA // 37 // jaha taM ArAhitA, siddhiM so pAvihitti tamiyANiM / sAhemi samAseNaM, goyamakahiyADaNusAreNaM telokkatilayakappassa, kappapahuvaMdiyassa vIrassa / sIso goyamasAmI, savittharA''rAhaNavihANaM // 39 // paDipunnamevamaNagAra-vaggagihigoyaraM sadiTuMtaM / pannaviuM mahaseNaM, pubuddir3ha muNiM bhaNai // 40 // bho bho mahAyasa! tae, jaM puDheM Asi taM mae siTuM / tA etto apamatto, etthujjamasu tumaM jamhA // 41 // te dhannA sappurisA, tehi suladdhaM ca mANusaM jammaM / ArAhaNA hu esA, paDivaNNA jehiM saMpunnA // 42 // te sUrA te bhIrA, paDivajjiya jehiM saMghamajjhammi / ArAhaNApaDAgA, suheNa gahiyA caukkhaMdhA 43 kiM nAma tehiM loe, mahANubhAvehiM hojja no laddhaM / jehiM imaM saMpataM, aNagghamAurAhaNArayaNaM 44 ArAhaNAThiyANaM, kuNaMti sAhijjamujjuyA je ya / jamme jamme pAvaMti, te vi ArAhaNaM pramaM // 45 // ArAhayaM muNiM je, seviMti namaMti bhattisaMjuttA / ArAhaNAphalaM sugai-sokkharUvaM lahaMti te // 46 // iya goyameNa bhaNie, harisavasucchaliyabahalaromaMco / mahaseNo rAyarisI, tipayAhiNiUNa gaNanAhaM // 47 // dharaNiyalacuMbiNA mattha-eNa paNamittu apuNaruttAhiM / acvantamahatthAhiM, girAhiM iya thoumA''raddho // 48 // jaya mohatimirapUriya-tihuyaNabhavaNappayAsaNapaIya! / jaya nibbuipurasaMmuha-patthiyabhavyohasatthAha! jaya vimalakevalA''loya-loyaNA''loiya'tthavitthAra! / jaya niruvamarUvA'i-sayavijiyasasurA'suratiloya! // 50 // jaya sukkajjhANA'nala-niddaDDhaghaNaghAikammavaNagahaNa! / jaya paramavimhayAvaha-sasaharaharahasiyasiyacariya! // 51 // jaya nikkAraNavacchala!, supurisajaNapattapaDhamayarareha! / jaya sAhaloyavaMchiya-payANanippaDimakappaduma! // 52 // jayasi tumaM sirigoyama-gaNadhara! hariNaMDakavimalajasapasara! / saraNA''gayarakkhaNabaddha-lakkha! raagaa'ripddiykh||53|| | tumameva mamaM sAmI, jaNago ya tumaM gaI maI taM si / mitto baMdhU ya tumaM, na tumAhiMto vi majjha hio // 54 // jeNa tumae bhavADagaDa-gao mhi hatthA'valaMbadANeNa / uddhario ArAhaNa-vihimeyaM uvaisaMteNaM / dhanno kyapunno haM, pattaM ca samIhiyaM mae savyaM / jaM tumha vayaNapIUsa-saliladhArAhiM sitto mhi // 56 // pAvijjai tihuyaNasaMpayA vi, acvaMtadulahalaMbhA vi / paramaguru! tujjha vANI-savaNaM na hu labbhai kyA vi // 5 // iNDiM ca bhuvaNabaMdhava!, tumae aNujANioDahamicchAmi / ArAhaNAvihANaM, kAuM saMlehaNApuvyaM 18 aha kaMtadaMtapasaraMta-seyapahapaDaladhavaliyadiseNa / sirigoyameNa bhaNiyaM, haMbho! mahaseNa! muNipavara! // 59 // suvisuddhabuddhipayarisa-paribhAviyaviguNabhavasaruvANa / paraloyabaddhalakkhANa, dUraNaDaNavekkhiyasuhANa tumhArisANa savisesa-sugurusevovaladdhatattANa / juttamiNaM tA thevaM pi, ettha mA kuNaMsu paDibaMdhaM // 61 bahuvigyo hu muhutto, puNo vi dulahA ya dhammasAmaggI / savyaMgaM ciya paccUha-saMgayA seyasaMsiddhI // 62 // evaM Thie ya jeNaM, savvapayatteNa dhammakajjesu ujjamiyaM teNaM ciya, laddhA loe jayapaDAgA // 63 // dinno jalaMjalI bhava-bhayassa karakamalagoyaraM nIyA / saggA'pavaggalacchI, kiM vA no sAhiyaM teNa // 64 // tA sucariyasAmanno, kayapunno taM si jassa savisesaM / ArAhaNAvihANe, vijaMbhae, cittapaDivattI // 65 // jar3a vi hu tuha savya cciya, kiriyA ArAhaNA mahAbhAga! / taha vi hu bhaNiyavihIe, imIe eto daDhaM jysu||66|| evaM soccA parama-ppamoyapAubbhavaMtaromaMco / calaNesu nivaDiUNaM, sirovariM raiyakarakamalo // 6 // rAyarisI mahaseNo, jaM bhayavaM! ANavesi tumameto / taM kAhaM ti painnaM, kAuM tatto viNikkhaMto // 8 // puvyapavaMciyavihiNA, samma kayadavyabhAvasaMlihaNo / savisesavihiyadukkara-tavacaraNavihANajhINaMgo // 69 // 275 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6870-6608 mahasenasya ArAdhanAyai cintanam - mahasenasya anazanaprArambhaH - indrakRtA prazaMsA paricattaheyapakkho, savyovAdeyapakkhapaDibaddho / viharitA nissaMgo, kettiyametaM pi so kAlaM // 7 // accatamaDavacayaM maMsa-soNiyAuDaINa dehadhAUNa / vibalataM gattassa ya, daThUNa imaM viciMtei // 71 // | nijadhammasUrivAgariya-vittharA''rAhaNANusAreNa / ujjamiyaM tAya mae, sabvesu vi dhammakiccesu // 72 // vAvAriyA ya bhavvA. nivvaimaggammi sabbajateNa / suttatthabhAvaNAe ya, bhAvio sammamaDappA vi // 73 // aNigUhiMteNa balaM, bAlagilANAisAhujjesu / yAvAraMutaraviraeNa, yaTTiyaM ettiyaM kAlaM // 74 // iNDiM ca bhaTThadiTThIbalassa, vaibhAsaNe vi asahassa / acvaMtakisasarIra-taNeNa gamaNe vi akhamassa // 75 // kiM jIvieNa vihaleNa, teNa sukyappasAhaNA'bhAve / dhammaDajjaNappahANaM hi, jIviyaM kittayaMti suhaM // 76 // to dhammaguruM ApucchiUNa, nijjAmaNAvihivihannU / there dhammasahAe, kAUNa ya bhaNiyavihipuvvaM // 77 // sattovaroharahie, desammi silAyalaM pamajjittA / bhattaparinnAe mama, jujjai dehaM pariccaiuM 78LA evaM paribhAyettA, sa mahappA saNiyasaNiyagamaNeNa / gaMtUNaM gaNanAhaM, paNamiya bhaNiuM samADhatto // 79 // bhayavaM jahasattIe, chaTTauTThamapamuhadukkaratayehiM / saMlihio tAvaDappA, jA cammaDaTThINi sesANi 8thI saMpayama'haM ca sakko, na thevamette vi kusalakAyavye / icchAmi teNa bhayavaM!, gIyatthattheranissAeM // 81 // tubbhehiM aNunnAo, vivittasammi aNasaNaM kAuM / etto ettiyametaM, jeNaM maha patthiyavyaM ti 82 aha vimalakevalAUDaloya-loyaNeNaM paloiuM tassa / nivigyapatthuya'ttha-ppasAhaNaM goyamo bhayavaM // 83 // evaM kuNasu mahAyasa!, nitthArayapArao ya lahu hosu / mahaseNamevamaNujA-NiUNa there imaM bhaNar3a 84 haMho mahANubhAyA!, asahAyasahAyadANatallicchA / eyassa uttimaTuM, kAuM abbhUTThiyassa daDhaM tubbhe egaMggamaNA, samaociyavihiyasavyakAyavyA / nijjAmaNaM pakuvyaha, pAsaThiyA AyareNaM ti 8ddo aha te savve vi pamoya- nibhabhinnagaruyaromaMcA / bhattIe mannaMtA, accantayatthama'ppANaM 8LA ANaM sIseNa paDicchiUNa, siriiMdabhUiNo sammaM / rAyarisiM mahaseNaM, uyaTThiyA patthuyatthakae 188 to tehiM parigao so, gao vca annehiM bhaddajAIhiM / suthirehiM sudaMtehiM, mahAgaehiM va rAyaMto saNiyaM saNiyaM payapaMkayAI, namiUNa goyamassa gao / puvyapaDilehiyammi, silAyale biiytsrhie| // 90 // tattha ya puvyapavaMciya-vihipuvvaM vihiyasesakAyavyo / yosirai savvama'saNaM, cauvvihaM pi hu mahAsatto // 1 // therA vi tassa purao, saMvegaparAI pasamasArAiM / satthAI mahatthAiM, pariyaTTeuM samAraddhA // 92 // aha susamAhiyamaNavayaNa-kAyajogassa dhammajhAissa / tassa suhadukkhajIviya-maraNA''isu tullacittassa // 13 // rAhAvehasamujjaya-maNuyassa va dUrama'ppamattassa / ArAhaNAvihANe, payattao baddhalakkhassa // 94 // acvaMtathirattaM pehiUNa, ohIe raMjio bADhaM / sohammi tiyasanAho, sabhAgao bhaNaha niyayasure // 15 // haMho! pecchaha pecchaha, niyayathiratteNa vijiyasuraselaM / sAhamimaM vaTuMtaM, niccalacittaM samAhIe // 96 // manne palaubhavapabala-pavaNapakkholaNA''ulajalohA / jalanihiNo vi hu meraM, muyaMti na imo niyapainnaM // 9 // nicyA'vaTThiyaruyA vi, kiM pi pAyittu vatthuNo heuM / bhiMdaMti cciya niyaya-vyayatthameso na puNa sAhU // 18 // je kayalammi lIlAe, leDhugaNaNAe sayalakulagiriNo / dhArinti siMdhuNo yi hu, soseMti nimesameteNa // 19 // te vi hu manne tiyasA, atullabalasAliNo imassa dhuvaM / na cireNa vi khobheuM, pAreMti maNo maNAgaM pi // 9900 // cojjamiNaM ettha jae, jAyaMti ke vi te mahAsattA / jesi mahimA'vadhUyaM, asArabhUyaM tihuyaNaM pi // 1 // iyajaMpirasuravaivayaNa-ma'liyabuddhI asaddahemANo / ekko suro sarosaM, ciMteumimaM samADhato // 2 // bAlANaM va pahUNa vi, vayaNAI jahA tahA payarTeti / vatthusatattaparAmarisa-maDaNuyamittaM pina kuNaMti // 3 // kahamaunnahA mahAbala-kaliehi vi esa khohiuM na jaI / tIrai surehiM evaM, vaejja sakko iha visaMkaM // 4 // ahavA kimaDaNeNa vigappieNa, sayameva taM muNiM gaMtuM / khobhemi jhANAo, karemi hariNo giraM vitahaM // 5 // tAhe gaIe maNapavaNa-vijar3aNIe tao viNikkhaMto / mahaseNamuNisamIye, patto ya nimesameteNa ko uppAio ya palar3a vya, dAruNo vijjupuMjaduppeccho / ayasIkusumacchAo, savvatto mehasaMghAo // 7 // musalovamAhiM nIraMdha-bhAvabaddhaM'dhayAraghorAhiM / dhArAhiM takkhaNaM ciya, pAse pariseumA''ruddho 276 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6606-6646 parIkSAyai devAkRtopasargavarNanam . ubhaDasaliluppIDehiM, pUriyaM daMsiUNa disivalayaM / nijjamagamuNimmi saMka-mittu mahaseNamullavai // // haMbho! kinna paloyasi, savvatto pasaramANasalileNa / gayaNaDaggalaggasiharA vi, garuyagiriNo vi hIraMti // 10 // dIharajaDAkaDappo-tthaiyadharAmaMDalA vi damanivahA / ummaliyA jaleNaM. palAlapaDalaM viva lalaMti kimvA na niyacchasi voma-vivarapasaraMtavAripUrehiM / tArAniyaro vi phuDaM, tirohio najjai na samma // 12 // iya erisasalilamahA-pavAhavegeNa bubbhamANassa / tuha amhANa vi etthaM, na jAya saMpajjae maraNaM // 13 // tAveto osariuM, jujjai muNivasaha! muyasu maraNaruiM / jatteNa rakkhaNijjo, appA hu suye jao bhaNiyaM // 14 // 'savvattha saMjamaM saMja-mAu appANameva rakkhaMto / muccai aiyAyAo, puNo visohI na yA'viraI' // 15 // na ya amhArisamuNijaNa-viNAsasaMbhUyabhUripAyAo / ettha TThiyassa theyaM pi, atthi mokkho dhuvaM tujjha // 16 // jamhA tujjha karaNaM, amhe iha bhadda! AvasAmo ti / iharA jIviukAmo, yaseja kiM ko vi jalamajjhe // 14 // iya sAhuvayaNamA''yanni-UNa thoyaM pi avicaliyacitto / mahaseNo rAyarisI, paribhAvai niuNabuddhIe // 18 // ko eso patthAvo, ghaNassa kaha vA imo mahAsatto / sAhU dUraM aNuciya-mevaM jaMpejja dINamaNo acvaMtamevama'ghaDaMtameva, upasaggiuM mamaM manne / bhAvaM parikkhiuM thA, keNai asurA''iNA vihiyaM // 20 // sAhAviyaM jar3a puNa, bhavejja tA TThisavvadaTThavyo / goyamasAmI na mama, there ya ihAuNumannejjA // 21 // tA jai vi hu hoyavyaM, surA''iduvvilasieNa keNA'vi / he hiyaya! tahavi patthuya-paoyaNe nicvalaM hosu // 22 // jar3a tAva nihANA''isu, gihijjatesu hoti paccUhA / paramaTTasAhage kaha, Na hoti tA uttimaTThammi // 23 // iya puvyuvadaMsiyadhIra-bhAvamayakavayavihiyadaDharakkho / akkhubhiyamaNo dhImaM, dhammajjhANe thiro jAo // 24 // taM ca tahAvihamA''bhogiUNa, tiyaso khaNeNa saMhariuM / mehaM tao viuvvai, bhImaM dAvAnalaM purao // 25 // aha dAvAnalapasaraMta-phArajAlAkalAvasaMvalitaM / ullasiyadhUmalehA-saMchAiyaravikarA''bhogaM // 26 // kharapavaNuppAiyadIha-raccidajjhaMtatArayAcakkaM / ucchaliyataDayaDA''rava-ThaiyA'varasaddavAyAraM // 27 // vevirAjamara-khayaravahavihiyagADhahalabolaM / savvatto vi palitaM va. jhatti jAyaM jayamasesaM evaMvihaM pi taM pAsi-UNaM jhANAo jA na theyaM pi / calio mahaseNamuNI, tAva suro rasayaI 'pauraM // 29 // nANAvihavaMjaNamakkha-bhoyaNA'NegapANayA''innaM / uvadaMsiUNa purao, mahuragirAe imaM bhaNai // 30 // he samaNa! kiM kilissasi, niratthayaM nirasaNo mahAbhAga! / naNu NavakoDivisuddhaM, AhAraM bhuMjasu eyaM // 31 // nisvajjA''hArANaM, sAhUNaM niccameva uvavAso / kiM sumarasi suttamima, na tumaM jaM sosayasi aMgaM // 32 // cittasamAhANaM ciya, kAyavyaM kiM va kaTThakiriyAe / tapasusio vi hu aharaM, gaI gao jeNa kaMDario // 33 // tajjeTTho puNa bhAyA, puMDario suddhacittapariNAmo / akyatayo vi mahappA, uvavanno devalogammi // 34 // tA ujjhiya kuggAhaM, bhuMjasu suvisuddhamevamA''hAraM / jar3a saMjamAo nivveya bhAvamuvvahasi no bhadda! . // 35 // |iya muNivaNa sureNa, bhUriso bhAsio vi mahaseNo |iisi pi jA na calio, jhANAo tA puNo teNa // 36 // suinevatthadharIo, ubbhaDasiMgAramaNaharaMDagIo / jubaIo nimmiyAo, tammaNavAmohaNaTThAe RLI aha saviyAravijaMbhita-kaDakvavikkhevasabaliyadisAhiM / suMdaramuhiMdujonhA-pavAhahasiyA'maranaIhiM relA savilAsullAsiyabAhu-vallipAyaDiyathorathaNayAhiM / caraNapaDilaggaraNaka(jha)Nira-maMjumaMjIrarammAhiM // 39 // rasaNAmaNikiraNasamUha-raiyadisicakkasakkacAvAhiM / maMdAradAmaparimala-AyaDDhiyabhasalajAlAhiM // 40 // nIvIsaMjamaNacchala-payaDiyakhaNapINasoNibimbAhiM / animittuvadaMsiyagAya-bhaMgapisuNiyaviyArAhiM // 41 // bahuhAvabhAvavibhama-suMdaravivihoyayArakusalAhiM / de nAha! pasiya tAyasu, tumameya gaI maI amha // 42 // iya jaMpirIhiM viraiya- karaMjalIhiM pi tiyasajuvatIhiM / utsaggio vi calio, jhANAu na so mhaastto||43|| paDilomaDaNulomamahoya-saggavaggaM ca nipphalaM nAuM / parisaMto so tiyaso, ciMteumimaM samADhato . // 44 // ! pAveNa mae, asaddahaMteNa avitahaM pi giraM / hariNo mahANubhAvassa, esa AsAio sAhU evaMvihagaNagaNarayaNa-rAsimaNijAyaNutthapAyeNa / damijaMtassa mama, kato eto parittANaM 46 1. pavaraM paatthaaN0| 277 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6647-6686 mahasenasyazcilatvam - sarvArthasiddhau utpattiH - mahasenasyabhAvibhAva kathanam taM kuNai kiMpi kajjaM, sayameso maivivajjae jIvo / jeNaMDato salleNa va, pIDijjaMto duhaM jiyar3a // 47 // iya jhUriUNa suciraM parAe bhattIe thuNiya mahaseNaM / jatteNa khAmiUNa ya, jahAgayaM paDigao tiyaso // 48 // mahaseNo vi samamaNo, mANa'camANesu dukkhasukkhesu / savisesamuttarottara - vaDDhatavisuddhapariNAmo accatasamAhIe, kAlaM kAUNaM bhAsuro devo / tettIsasAgarA''U, jAo savvaTThasiddhammi // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 8 // // 59 // // 60 // // 61 // // 62 // ddo // 64 // // 65 // // 66 // aha kAlagayaM taM jANi - UNa therA jahA''gamavihIe / takkAlociyakAyavya - yeiNo muNiyabhavabhAvA tassa sarIraM tasabIja - pANahariyaM'kurA''iNA rahie / puvyapaDilehie thaM- Dilammi sammaM pariThayeMti tayaNaMtaraM paDiggaha- pamuhadhammovagaraNama'vi tassa / ghetuM aturiyacavalaM, goyamasAmiM samallINA tipayAhiNadANapurassaraM ca taM vaMdiUNa paNayasirA / uvaNIyataduvagaraNA, evaM bhaNiuM samADhattA bhayavaM sa tumha sIso, khaMtikhamo vijiyadujjayA'NaMgo / pammukkasavyasaMgo, vajjiyanIsesasAvajjo payaIe cciya saralo, payaIe cciya sucinnasAmanno / payaIe ya viNIo, payaIe Jciya mahAsatto | samma'hiyAsiyadussaha- parIsaho sariyapaMcanavakAro / ArAhaNamA''rAhiya, nissAmannaM divaM patto aha mAlaimAlAhiM va, dasaNapahAhiM pasAhayaMto vva / there goyamasAmI, mahuragirAe samullavai haMho mahANubhAvA!, sammaM nijjAmio sa tubbhehiM / jANiyajiNavayaNANaM, evaM ciya vaTTi juttaM asahAyasahAyattaM, kareMti jaM saMjamaM kareMtassa / eeNa kAraNeNaM, namaNijjA sAhuNo hoMti na ya eto uvayAro, anno vi hu vijjae jae sAro / jamuvadvaMbho kIrai, pajjaMtA''rAhaNAsamae dhanno ya so mahappA, jeNaM ArAhaNAsunAvAe / duhamayaraniyarakinno, tinno vya bhavannavo bhImo aha therehiM bhaNiyaM, bhayavaM! eto kahiM sa uvavanno / kaiyA ya nihayakammo, nivvANaM pAvihI kahasu |tihuyaMNabhravaNa'bmaMtara - vissuyajasavIranAhasisseNa / paDhameNa tao bhaNiyaM, egaggamaNA * NisAmeha so mahaseNamuNivaro, sammaM ArAhaNAe thiracitto / suravaikayappasaMsA - kuviyA'maravihiyaviggho vi jhANAu nimesaM pi hu, acalaMto maMdaro vya kAUNa / kAlaM savyaTThammi, bhAsuraboMdI suro jAo AukkhaeNa tatto, caviUNaM ettha jaMbudIvambhi / uppajjaMtaniraMtara- jiNacakkidasArayaggammi puvyavidehe vAse, vAsavapurimaNaharAe nayarIe / avarAjiyAe jiyaveri-vaggavikkaMtakittissa kittidharaMdharAvaiNo, vayaNohAmiyamayaMkabiMbAe / biMbA'harAe devIe, vijayaseNA'bhihANAe | muhapavisaMtaciruggaya-saMpunnamayaMkasumiNakayasUo / gabbhe pAubbhavihI, puttatteNaM mahappA so | addhaTThamarAIdiya-samatiyamAsesu navasu vigaesu / hohI ya tassa jammo, sohaNanakkhattatihijoge | accaMtapuNNapagarisa- AgarisiyamANasA ya saMnihiyA / devA tajjammammi, paDisaMtarayaM disAbhogaM vAyaMtamaMdapavaNaM, kIlaMtajaNaM samaMtao kAuM / kuMbhaggaso khivissaMti, pavararayaNAI nagarIe aha maMgalamuhalamilaMta - vAravilayAsahassaramaNIyaM / ramaNIyamaNivibhUsaNa-bhUsiyanIsesanayarajaNaM |nayarajaNadijjamANa -ppabhUyadhaNatuTThamagrgeNayalomaM / maggaNaloukkittijja - mANapAyaDaguNappasaraM |guNapasarasavaNasarahasa- milaMtasAmaMtacakkakayatosaM / vadvAvaNayaM hohI, mahayA riddhIsamudaeNaM uciyasamayammi piyaro, rayaNukkaravarisaNeNa ya jahatthaM / rayaNAyaro ti nAmaM, tassa paiTThAvaissaMti ummukkabAlabhAvo, kameNa ahigayasamatthasatthaDattho / kaivayasamavayasuivesa - viusasuvayassapariyario payaIe cciya visaya- ppasaMgavivaraMmuho bhavavirAgI / viyaraMto lIlAe, maNaharakANaNapa egammi avasare nayari- pAsaparivattipavyayaniguMje / so pecchihI visAle, silAyale aNasaNapavaNNaM saMnihinisannamuNijaNa - savvA''yaradijjamANa aNusaTThi / vivihatavakisiyakAyaM, damaghosa'bhihANamuNivasabhaM // 81 // taM pecchiUNa tassa ya, kattha vi ya mae vi erisA'vatthA / sayameva samaNubhUya 'tti, IhApohaM kareMtassa // 82 // jAIsaraNaM uppa-jjihI lahuM tadaNubhAvao sammaM / sumariyapuvyabhava'bbhattha- sayalaArAhaNavihANo // 67 // // 6 // // 69 // // 70 // // 71 // - // 72 // // 78 // // 79 // // 80 // m pAsaM va gharA''vAsaM, visaM va visae dhaNaM pi nihaNaM va / piyajogasuhaM dukkhaM* va, buddhicakyUe pehaMto // 84 // | savyaviraiM pavajjiu-kAmo vi hu jaNaNijaNagavayaNeNa / dArapariggahavimuho, vasihi gehe kaivi varise // 85 // navaraM visAlasAlA - maNaharagouravirAyamANANi / uttuMgasiMgasohA - pahasiyahimasiharisiharAI mn // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // 278 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 6687-10025 gautamagaNadharadarzita mahasenasyAgAmIbhavavarNanam - sthavirakRtA gautamastutiH pvnnpkNpirthyvdd-rnnNtmnnikiNkinniimnnhraaiN| hariNaMka-kumuyakhIroya-pheNaphalihajjalapahAI // 87 // gAyaMtathuNaMtapaDhaMta-bhavyahalabolavAuladisAiM / aNavarayapayaTUsava-kIraMtavisesapUyAI 98nA devaMgadUsaviraiya-ulloyavirAyamANamajjhAI / maNikuTTimatalanimmiya-muttAhalavaracaukkAI // 89 // DajhaMtaniraMtarakuMdurukka-ghaNasArasurahidhUvAI / kusumovahAraparimala-milaMtaraNajhaNirabhamarAI // 9 // aisaMtakaMtasuMdara-saruvajiNabiMbasobhamANAiM / kArAvihI vihIe, paurAI jiNiMdabhavaNAI // 91 // aidukkaratavacaraNovautta-muNipajjuvAsaNAnirao / sAhammiyajaNavacchalla-saMgao usamapahANo // 92 // logaviruddhaccAI, jatteNaM vijiyaiMdiyaggAmo / sammamaDaNuvvayaguNavaya-sikkhAvayapAlaNapahANo // 93 // upasaMtavasadhArI, paDimA'NuTThANavihiyaparikammo / gamiUNa kettiyaM pi hu, kAlaM niravajjavittIe // 94 // sa mahappA rAyasiriM, nayariM dhaNakaNagarayaNasaMbhAraM / ammApiyaro daDhaneha-nibharaM baMdhavajaNaM ca // 95 // mottUNa taNaM va paDaDaggalagga-muvasamadamappahANassa / coddasapuvvamahAsuya-rayaNanihANassa sUrissa // 96 // | dhammajasanAmadheyassa, aMtie tiyasaniyahakayamahimo / ghaNakammaselavaja, pavyajaM giNhihI samma // 97 // to cirakAlaM suttattha-vittharuddAmavilasirataraMgaM / aisayarayaNA''innaM, avagAheMto samayasiMdhuM // 98 // chaTThaTThamA''idukkara-vigiTThatavacaraNabhAvaNAhiM daDhaM / duhao vi hu appANaM, paidiyahaM saMlihaMto ya // 19 // kAyaracittacamakkAra-kArivIrAsaNA''iThANehiM / saMlINataM paramaM, paikkhaNaM abbhasaMto ya // 10000 // saMsArabhIrubhavye, dhammuvaesappayANarajjUe / micchattakUvayAo, samuddharaMto ya karuNAe // 1 // suro vya dittateo, sasi vva somo dhara vya savyasaho / sIho vya duppathariso, egAgI khaggasiMgaM va // 2 // vAu vya apaDibaddho, saMkho vya niraMjaNo giri vya thiro / bhAruMDo vyaDapamato, gaMbhIro khIrajalahiM vya // 3 // iya loguttaraguNagaNa-virAio vihariUNa dharaNIe / pajjaMte savisesaM, kAhI saMlehaNavihANaM // 4 // saMlihiya'pyA ya tao, cauvyihA''hAravihiyasaMvaraNo / mAsaM pAovagao, sukkajjhANA'naleNa lahuM // 5 // nIsesaM kammavaNaM, niddahiUNaM jarAmaraNarahiyaM / iTThaviogADaNiTTha-ppaogadogaccapammukkaM dA egaMtiyaacvaMtiya-avvAbAhappahANasuhamahuraM / appuNarAgamamaDacalaM, nIrayamaruyaM khayavihINaM asuhasuhakammaviTuMbha-labbhamabhayamaNaMtamasavattaM / nivyANamegasamaeNa, pAvihI so mahAbhAgo devA ya bhattivasanissa-raMtaromaMcakaMcuiyakAyA / nivyANamahimamuvautta-mANasA tassa kAhiMti / // 9 // iya bho therA! samma, mahaseNamahAmuNissa soUNaM / payaruttarottaraphalaM, kallANaparaMparaM paramaM - // 10 // parivajjiyappamAyA, mAyAmayamayaNamANanimmahaNA / bhavavAsaviratamaNA, visotiyAhiM viuttA ya // 11 // jiNamayamayaraharuppanna-meyamA''rAhaNA'mayaM piyaha / ajarAmarA sayA vi hu, jeNa paraM nivvuimuveha // 12 // evaM nimmalanANADa-valoyaniddaliyamohatimireNa / goyamapahuNA bhaNie, jahaTThie yatthuparamatthe // 13 // "sthavirakRtA gautamagaNadharastutiH" - matthayathiraviNiyesiya-karakamalA harisaviyasiyakavolA / therA saviNayapaNayA, iya saMthuNiuM samADhattA // 14 // jaya ninnimittavacchala!, atucchamicchattatimiradivasayara! / saparobhayabhayabhaMjaNa!, jaNagaMjaNamayaNanimmahaNa // 15 // nIhAragorapasaraMta-kittipabbhArabhariyatailoya! / sasurA'suranaraviraiya-savvA''yararuirathuiyAya! // 16 // |jaya nivvANapurummuha-paTThiyabhavyohaparamasatthAha! / atthAhaudahivibbhama-nibharakaruNArasapavAha! // 17 // vaDatthi. jeNa uvamijjase tamaM sAmi! / navaraM tamae vi tamaM. uvamijjasi na uNa anneNa // 18 // hINeNuvamANeNa hi, havejja kA caMgimovameyassa / na taDAgo vya samuddo, ti uvamiyaM pAvae sohaM // 9 // sohammA'hivapamuhA yi, jassa guNasaMthave na parihatthA / tassa pahu! tujjha kiM tuccha-buddhiNo saMthuNaMtu pare // 20 // evaM ca niruvamo thui-agoyaro jar3a vi nAha! taM taha vi / suguru ti cakkhudAi ti, dUraparamovagAri ti // 21 // bhattibharataraliehiM, amhehiM thuNijjase tumaM ceva! na tumAhinto vi jao, thoyavyo atthi kira anno // 22 // tA jayasi tuma ciya ettha, jeNa bhavajalahimajjamANANaM / ArAhaNAtaraMDaM, eyaM bhavvANamuvaiTeM - // 23 // iya thoUNaM therA, bhayavaMtaM goyama samaNasIhaM / pAraddhadhammakiccesuM, paTTiuM saMpayaTTati // 24 // evamimeha samappar3a, saMpai saMvegaraMgasAlati / ArAhaNA iyANiM, tassesaM kiM pi jaMpemi // 25 // 279 // 7 // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 10026-10054 = 1-3 granthakartugurvAdInAM nAmAdivarNanam-grantharacanAvarNanam - lekhkprshstiH| "granthakartugudInAM nAmAdivarNanam-grantharacanAvarNanam" - Asi usabhA''iyANaM, titthayarANaM apacchimo bhayayaM / telokkapahiyakitI, caucIsaimo jiNavariMdo // 26 // dittaMDataraMgariuvagga gaMjaNajjiyajattavIrattho / telokaraMgamajjhe, atullamallo mahAvIro lIlAlalaNasuhammo, saMyamalacchIe tassa ya suhammo / sIso tatto jaMbU, guNijaNasauNINa varajaMbU // 28 // nANA''iguNappabhavo, tatto ya abhU mahApabhU pabhavo / tayaNaMtaraM ca bhayavaM, AsI sejjabhayo bhayavaM // 29 // aha tassa mahApahuNo, mUlAo ceva na hu jaDADaNugae / na jahattaraM taNutare, parimiyapavye vi ya na ceva // 30 // savvaMgaM sAre cciya, na appayoccheyadaccharucchaphale / pattantasADarahie, samaMtao niccasacchAe // 31 // va ya annesiM gamme, akaMTae niravasANabuDhiguNe / tuMgamahIdharamuddhA-Nuge vi bhuvi pAviyapaiDhe // 32 // acvaMtaM sarale cciya, apubvayaMsammi parivahaMtammi / jAo ya vairasAmI, mahApabhU paramapayagAmI // 33 // tassAhAe nimmala-jasadhavalo siddhikAmaloyANaM / savisesavaMdaNijjo ya, rAyaNA tho(the)rappavaggo vya // 34 // kAleNaM saMbhUo, bhayavaM sirivaddhamANamuNivasabho / nippaDimapasamalacchI-vicchaDDA'khaMDabhaMDAro // 35 // vavahAranicchayanaya vva, davyabhAvatthaya vya dhammassa / paramunnaijaNagA tassa, doNNi sIsA samuppaNNA // 36 // paDhamo sirisUrijiNesaro ti, sUro bva jammi uiyammi / hotthA pahA'vahAro, dUraMtateyassicakkassa ajja vi ya jassa harahAsa-haMsagoraM guNANa pabbhAraM / sumaraMtA bhavyA uvya-haMti romaMcamaMDagesu 28 bIo puNa viraiyaniuNa-pavaravAgaraNapamuhabahusattho / nAmeNa buddhisAgara-sUri ti ahesi jayapayaDo // 39 // tesiM payapaMkaucchaMga-saMgasaMpattaparamamAhappo / sisso paDhamo jiNacaMda-sUrinAmo samuppanno 4thI anno ya punnimAsasaharo vya, nivvaviyabhavyakumuyavaNo / siriabhayadevasUri ti, pattakittI paraM bhuvaNe 14 jeNa kubohamahAriu-vihammamANassa naravaisseva / suyadhammassa daDhataM, nivyattiyamaMDagavittIhiM // 42 // tassa'bhatthaNavasao, sirijiNacaMdeNa muNivareNa imA / mAlAgAreNa va u-cciNitu varavayaNakusumAiM // 43 // mUlasuyakANaNAo, guMthittA niyayamaiguNeNa daDhaM / viviha'tthasorabhabharA, nimmaviyA''rAhaNAmAlA // 44 // eyaM ca samaNamahuyara-hiyayaharaM attaNo suhanimittaM / savvA''yareNa bhavyA, vilAsiNo iva nisevNtu| // 45 // esA ya suguNamuNijaNa-payappaNAmappavittabhAlassa / supasiddhaseTThigoddhaNa-suyavissuyajajjaNAgassa aMgubbhavANa supasattha-titthajattAvihANapayaDANaM / nippaDimaguNajjiyakumuya-sacchahA'tucchakittINaM 4LI jiNabiMbapaiTThAvaNa-suyalehaNapamuhadhammakiccehiM / attukkAsagadukkuha-cittacamakkArakArINaM 48nA jiNamayabhAviyabuddhINa, siddhavIrA'bhihANaseTThINaM / sAhejjeNaM parameNa, AyareNaM ca nimmaviyA 4 eIe virayaNeNa ya, jama'jjiyaM kiMpi kusalama'mhehiM / pAviMtu teNa bhavyA, jiNavayaNA''rAhaNaM paramaM // 50 // chattAvallipurIe, jejjayasuyapAsaNAgabhuvaNammi / vikkamanivakAlAo, samaikkantesu parisANa // 51 // ekkArasasu saesuM, paNucIsAsamahiesu niSphattiM / saMpattA esA''rA-haNa ti phuDapAyaDapayatthA rAjA lihiyA ya imA paDhamammi, potthae viNayanayapahANeNa / sisseNamasesaguNA''-laeNa jiNadattagaNiNa tti // 53 // tevaNNabhahiyAI, gAhANaM ittha dasasahassAI / savyaggaM ThaviyaM nicchi-UNa sammohamahaNatthaM rAdhanA iti zrIjinacandrasUrikRtA tadvineyazrIprasannacandrAcAryasamabhyarthitaguNacandragaNipratisaMskRtA jinavallabhagaNinA ca saMzodhitA saMvegaraMgazAlAbhidhAnA''rAdhanA samAptA // |saMvat 1203 varSe jyeSTha zudi 14 gurau agheha zrI vaTapadrake daMDazrIvAsare pratipattau saMvegaraMgazAlApustakaM likhitmiti| | zivama'stu sarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSAH prayAntu nAzaM, sarvatra sukhI bhavatu lokaH // 1 // lekhaka-prazastiH | 'janmadine caraNabharA-krAntaziraHsuragireriyAptena / rukmarucisaJcayena, sphurattanurjayati jinavIraH sadrAjahaMsacakra-krIDAkramavati vilAsidalakamale / zrImatyaNahilapATaka-nagare sarasIva kRtavAsaH zrIbhillamAlagurugotrasamuddhRti yaH, cakre'bhirAmaguNasampadupetamUrtiH / tArAdhinAthakamanIyazAH sa dhIraH, zrIjIvavAniti mato bhuvi Thakkuro'bhUt // 3 // 280 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegaraMgazAlA zloka naM. 4-27 lekhkprshstiH| | bhadraprakRtyaiva yathAganAgaH sadA'bhavat satkRtavItarAgaH / kaTapravistAritabhUridAnaH, tannandanaH ThakkuravarddhamAnaH // 4 // tasya cAjani satpatnI, nadInAthakriyAgamA / yazodevIti gaGgava, sumanoharaceSTitA // 5 // putraH preyAnetayozcandratulyo, jajJe zacat ko mudApyAnahetuH / prAptaH sphAtiM vRddhaye vai budhAnA-mIzaH zlAghyaH ThakkuraH pArthanAmA // 6 // yatkAritaM vIrajinendrasadma, caturmukhaM bhAti kumArapallyAm / zubhaM kvaNatkAJcanakumbhamuccaiH, zRja himaadrecldaussdhiiv||7|| satpAdajaGghikAtrika-manyamukhAbharaNabahuvidhavilAsam / yacchAlibhaJjikAgaNa-muddahati svamiva suziraskam // 8 // niHsapatnA'bhavat patnI, tasya zasyacaritrabhUH / gaurIva girIzAlInA, dhaMdhikA bandhuvatsalA // 9 // putrAH paJcAjaniSuranayorlokapAlAyamAnA, mAnamlAnipathanapaTayaH kSudrajiddAlatAnAm / sarvajJA munivitaraNanyAyasaMsthApanotthA, kIrtiryeSAM vicarati zaraccandrakundAvadAtA // 10 // mahattamo nannuka eSu pUrvajo, dvitIyakaH ThakkuralakSmaNaH sudhIH / / vajIva nAsatyakRtapratiSThiti-stRtIya AnandamahattamaH kRtI // 11 // vANI yasya prasarati rasAt sodarI zarkarAyAH, cetovRttivilasati tulAM kalpayantI sudhAyAH / satkarpUrAjanamiva lasacveSTitaM ziSTadRSTIH, puSTiM nityaM nayati yadi vA sundaraM kinna yasya // 12 // |dhanapAlanAgadevau, Thakkurau turyapaJcamau / zriyAdevI ca satputrI, jAtaikA zIlazAlinI // 13 // | eteSvAnandamahattamasya, patnyauM kramAdabhUtAM dve / dhRtazasyazailasaMpat, pULa vasudheva vijayamatiH // 14 // bhillamAlakulavyoma-somaH zrAvakasohikaH / jyotsneva lakhukA tasya, patnI sannItibhUrabhUta // 15 // | guruttaraH saumyakAnti-zchaDDakstanayastayoH / matibuddhisame jAte, rAjinIsIluke sute // 16 // tatropayeme vidhivadvinItA-mAnandamantrI kila rAjinIM tAm / pativratAM yAM pravilokya lokAH smarasti zItAdimahAsatInAm // 17 // | ajani sacivAnandasyAjo-dbhavo bhuvi ThakkuraH, zaraNiga iti khyAto nAmnA mahIzapuraskRtaH / vijayamatitastrAsApetaH sa rohaNasadigare-maNiriva khaneryastejasvI svagotravibhUSaNaH / // 18 // (hariNI) sodarI bhaginI cAsya, zAntApISTasatIvratA / sadutarApi sarveSAM, dakSiNA ghAukAbhidhA // 19 // | rAjinyathAjajamasUta vAkalaGkam, pUrNaprasAdakRtanAmakamiSTabandhum / bhrAtuH priyaM zaraNigasya namasyanamam, rAmasya lakSmaNamiva prasaratsumitram // 20 // (vasantatilakA) tanayA pUrNAdevI ca, tasyAH samudapadyata / sadAmbhasthAnaniratA, haMsIya mRduvAdinI // 21 // | athAnyadAnandamahattamo'sau, zuzrAva samyag gurusannidhAne / dhama' zrutajJAnacaritrarUpaM, mokssaarthismpaaditmokssmuccaiH||22|| huna jinAH kriyAyAH / taddAnamAdAvata eva sarvva-dAneSu zaMsanti paThanti caivN||23|| ye jJAnadAnamaparaM paripAlya yadvA, satpustakAdi ca vilekhya samAcaranti / te naSTamohatimirAH kila kevalena, samyaga vilokya bhuvanaM vibhavo bhavanti 24 na te narA durgatimApnuvanti, na cAndhatAM buddhivihInatAM ca / na mUkatAM naiva jaDasvabhAvaM, ye lekhayantIha jinasya vAkyam // 25 // zrutvedamimAM saMvega-gaGgazAlAmalIlikhadamyAm / nijapatnyA rAjinyAH, puNyAya mahattamAnandaH // 26 // prAsAdaH siddhirarhannRpatiranupamA tatpriyA jJAnalakSmIH-nItiH siddhAntagIH zrI-vyayakaraNasamau sAdhusadmasthadhammau / kArA ghAAdirAdInaviSu guNiSu tu, svaHzivazrIniyogaH, sAmrAjyaM yAvaditthaM pratapatu bhuvane pustakastAvadeSaH // 27 // // samApta // 1. jesalameranA bhaMDAranI chata uparathI pU. munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje karAvelI phoTo kopImAM saMvegaraMgazALAnI prata lakhAvanAranI A prazasti ApalI che. 2. AdInaviSu = kliSTeSu = klezaM prApteSu / 281 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA se paramAtmA banane ke lie saMvega kA mArga hI saMpUrNa nirvighna mArga hai| AtmA zabda saMsAravartI jIvoM ke lie vizeSa prayukta hotA hai aura paramAtmA zabda mukti ke jIvoM ke lie vizeSa prayukta hotA hai| saMsAra se mukta hone vAlA hI mukti meM pahu~ca sakatA hai| saMsArI AtmA baMdhana meM hai| baMdhana aneka prakAra ke haiN| sabhI bandhanoM kA mUla baMdhana karma hai| karma hai to dUsare baMdhana hai| karma nahIM to eka bhI baMdhana nhiiN| hara samajhadAra AtmA mUla kI ora lakSya detA hai| roga ho to roga kA mUla kAraNa naSTa hote hI roga naSTa ho jAtA hai ataH roga ke mUla kAraNa ko dUra karane ke lie prayatna kiyA jAtA hai| vaise hI saMsAra kA mUla kAraNa jo karma usako dUra karane ke lie pratyeka samajhadAra vyakti ko prayatna karanA cAhie yaha siddhAMta nizcita hai| jagata meM upacAra aneka prakAra ke hai| jo upacAra jahA~ kArya kara sake vahA~ usI upacAra ko karanA hitakara hai| karma ko bhI roga kI saMjJA dI huI hai| karmaroga ko dUra karane ke lie aneka prakAra ke upacAra anaMtAnaMta tIrthaMkara bhagavaMtoM ne darzAye haiN| una sabhI upacAroM meM sarva zreSTha upacAra pratyeka bhavyAtmA ke lie eka hI hai| aura vaha hai 'saMvega rasAyaNa kA pAna krnaa|' yaha 'saMvega rasAyana' do kArya karatA hai| roga ko miTAtA hai aura zakti ko prakaTa karatA hai| jayAnaMda Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhuoM ko ajJAta tapa karanA tesi pi tavo asuddho, nikkhaMtA je mahAkulA jaM neva'nne viyANaMti, na silogaM pveye|| vyAkhyA : ye mahAkulotpannA api puujaastkaaraadihetve| tapodAnAdhyayanAdikaM kurvanti teSAmapi tatkRtamunuSThAnamazuddhaM, pUjAsatkArAdikRte saMyamapAlanAdi na nirjarAyai jAyate, yatpunaH kRtaM tapo'dhyayanAdi anye zrAvakAdayo na jAnanti tathA avadheyaM yadi lokAnAM puraH prakAzyate, AtmazlAghA svayameva kriyate, tadapi tapo na nirjarAyai bhavati, svayaM prakAzanena svakIyamanuSThAnaM phlgutaamaapaadyediti| - sUyagaDAMga dIpikA artha : jo mahAn kulo meM utpanna hue dIkSita satkArAdi ke lie| tapa kare to unakA tapa azuddha hai| tapa kaise karanA - jisako loka na jAne aura apane tapa kI sAdhu prazaMsA na kre| vyAkhyA : mahAn kula meM janme AtmA dIkSita sAdhu jo pUjA satkArAdi ke lie tapa, dAna, adhyayanAdi karatA hai, unakA kiyA huA anuSThAna bhI azuddha hai| pUjA satkArAdi ke lie kiyA huA saMyamapAlanAdi nirjarA ke lie nahIM hotA aura kiyA huA tapa adhyayanAdi dUsare zrAvaka Adi na jAne vaise karanA/jo logoM meM jAhira karane meM Aye, svayaM kI prazaMsA svayaM kareM to vaha tapa bhI nirjarA ke lie nahIM hotaa| svayaM (tapAdi ko) prakhyAta kare to svayaM kA anuSThAna niSphala hotA hai| - prabhu tuja zAsana ati bhalu, peja naM.30 isa sUyagaDAMga sUtra kI dIpikA kA varNana dekhate hue vartamAna meM sAdhuoM ke tapazcaryA ke pAraNe hetu boliyA~, varaghor3A, patrikA, mahotsava jo ho rahe hai, usa para caturvidha saMgha ko socanA Avazyaka hai| zAsana prabhAvanA ke nAma para svaprabhAvanA to nahIM ho rahI hai na ? MULTY GRAPHICS (022) 23873222-23884222