________________
संवेगरंगशाला श्लोक नं. २६२७-२६६३
पुत्रस्याशिक्षणे दोषोपरिवज्रकेसरिदृष्टान्तः - कालनिर्गमनद्वारम् परउययारे वित्तं चितं परलोयकज्जचिंताए । धम्मपहाणो जम्मो, निरुवमपुन्नाण जइ होइ
॥२७॥ लद्धे यि दुल्लहे माणु-सत्तणे धम्मगुणविहूणाण । योलेंति जाण दियहा, विहल च्विय ताण ते नेया ॥२८॥ ताण यरमजणणं चिय, जणणे यि हु यरमडरन्नपसुभायो । धम्मगुणविरहिएहिं, जेहिं जम्मो कओ विहलो ॥२९॥ आसन्नं चिय जेसिं, महाणुभायाण भाविभद्दत्तं । धम्मपवित्तिपहाणाइं, जंति तेसिं चिय दिणाई ॥३०॥ ते च्विय धन्ना ते पुन्न-भाइणो ताण जीवियं सहलं । धम्मुज्जयाण जेसिं, रमइ मई नेव पावेसु ॥३१॥ एवं मुणिणा कहिए, नियदुच्चरिएण जायवेरग्गो । पव्यज्जं पडियज्जड़, नेमिलगो सुद्धभावेण । ॥३२॥ एत्तो य सो महप्पा, वइरो मित्ताऽवलोयणं काउं । तविरहहुयवहाऽऽउल-देहो कह कहवि दीणमणो ॥३३॥ कुसुमत्थलंमि पत्तो, कयं च से पारलोइयविहाणं । रयणविणिवट्टणेण य, जाया पउरा समिद्धी य ॥३४॥ भोगे भुंजतस्स य, जातो कालक्कमेण से पुत्तो । सुपसत्थयासरम्मि, अभिदाणं केसरि ति कयं ॥३५॥ अणुकूलयाए कम्मोदयस्स, थेवुज्जमे वि निरवज्जा । धणसंपत्ती जाया, सयणा वि हु सम्मुहीहूया ॥३६॥ तो तेण चिंतियं लच्छि-यज्जिओ सव्यहा इहं मणुओ । तूललवकासकुसुमं य, नूणं लहुयत्तणमुवेइ ॥३७॥ ता एतो उपरि मए, रक्नेयव्यं धणं सजीवियं व । एएण विणा नूणं, पुत्तो वि हु परिभवं कुणइ ॥३८॥ इति चिंतिऊण सव्यो, अत्थचओ सायरं सहत्थेण । निक्खित्तो धरणियले, सुयं पि दूरे ठविंटेण ॥३९॥ अह अन्नया कयाइ, सो खेमिलगाऽभिहाणसाहुवरो । सुत्तउत्थपारगामी, विचित्ततवसोसियसरीरो ॥४०॥ अणिययविहारचरियाए, विहरेमाणो समागतो तत्थ । वरेण यंदिओ तह, कह कहवि य पच्चभिन्नाओ ॥४१॥ अवितक्कियतदुवागम-वटुंताऽऽणंदसंदिरऽच्छेण । भणिओ य सबहुमाणं, भययं! को एस युतंतो ॥४२॥ पायेण मए तुझं, पंचत्तगमो वितक्किओ आसि । तह तेसु तेसु ठाणेसु, पेहणेण वि अदिट्ठस्स ॥४३॥ ताहे मुणिणा निच्छउम-मेय सव्या जहट्ठिया वत्ता । नियगा सवित्थरं तस्स, संसिया सच्छहियएण आयन्निऊण य इम, परमं विम्हयमुवांगओ वइरो । पडिबोहिओ य मुणिणा, विचित्तजुतीहिं वयणेहिं ॥४५॥ अब्भुयगओ य तेणं, संसारुव्येयमुव्यहंतेण । सग्गापवग्गहेऊ, धम्मो सव्यन्नुपन्नतो
॥४६॥ पालेइ निरइयारं, तं च पयत्तेण परमसाहुजणं । अच्वंतभत्तिजुतो, पइदियहं पज्जुवासइ य . ૪ળી; थेरतमि य पत्ते, तेण सुओ केसरी निययठाणे । ठविओ सयं च पवरो, पारद्धो धम्मकम्मविहि ॥४८॥ नयरं सुचिरायासेणु-यज्जियं निहिगणं महिनिहित्तं । मुच्छावसेण साहइ, पुच्छिज्जतो वि न सुयस्स ॥४९॥ अज्जं कहेमि कल्लं, कहेमि एवं पयंपड़ सया वि । जाणतो वि हु नियजीवि-यव्यमऽइथोयदियहथिरं ॥५०॥ सत्तोवरोहरहिए गिहेगदेसे य पोसहाऽऽईहिं । आराहणाभिलासेण, चित्तपरिकम्मणं कुणइ
॥५१॥ पुत्तो वि पियरमडच्वंत-थेरमुयलक्खिउं पड़खणं पि । अत्थं पुच्छड़ सो विय, अच्छइ सामाइयंमि ठिओ ॥५२॥ नो किंपि कहइ अह सो, अन्नम्मि दिणम्मि मरणमडणुपत्तो । इयरो य तेण दुक्त्रेण, दुखिओ जायवियलमणो॥५३॥ हा! हा! निहिणो धरणीए 'सोत्थया ते कहं मुहा विगया । हा! हा! अणज्ज हे ताय!, पुत्तवेरी तुमं परमो ॥५४॥ थी थी धम्मो यि हु तुज्झ, मूढ! थी थी वियेयसारो ते । इय विलवंतो संतो, मरिउं तिरियत्तणं पत्तो ॥५५॥ इय सो थम्मत्थी यि हु, जातो पुत्तस्स कम्मबंधाय । धम्मत्थीणं पुण कम्म-बंधहेउत्तणमऽजुत्तं ॥५६॥ तेणं चिय भुवणगुरु, वीरो तह परिसयालमझे वि । अन्नत्थ विहरिओ ताव-साणमडप्पत्तियं नाउं ॥५॥ ते धन्ना सप्पुरिसा, ते च्चिय सद्धम्मकम्मपडियन्ना । जे नो होति निमित्तं, जीवाणं कम्मबंधस्स ॥५८॥ बहुभवपरंपरावेर-बज्जणट्ठा सुयं ठयेऊण । जत्तेण समाहीए, ता धम्मम्मि जएज्ज गिही
॥५९॥ इय पुत्तसिक्खपडिदार-मेत्थ बीयं इमं समक्खायं । एतो य कालविगमण-पडिदारं तइयमऽक्वामि __॥६०॥
"कालनिर्गमनद्वारम्" - सो पुव्युत्तो सड्ढो, राया या पुत्तनिहियनिययपओ । तप्परिणइमयलोइउ-कामो जा किंपि किर कालं ॥१॥ अच्छिउमिच्छइ ता सव्य-सत्तसंताणबाहरहियम्मि । सच्चरियजणाऽहिट्ठिय-पेरंते पयइसोमंमि .. ॥२॥ सुविवित्तंमि पएसे, परिवाराउणुमयसुद्धचित्तेणं । परिसुद्धेण दलेण य, विड-विलयासंगपरिमुक्कं ॥६३॥ 1. सुस्थिताः = सुगुप्तं स्थिताः।
75