________________
संवेगरंगशाला श्लोक नं. ५५८८-५६२५
प्राणिवधत्यागस्वरूपम्
वहबंधरोहधणहरण-जायणामारणाणि इह चेव । पाणिवहम्मि पसत्तो, सत्तो पायेइ पुणरुत्तं
૮૮ળા दिक्खादेवउच्चणदाण-झाणतवविणयपमुहकिरियाओ । जीवदयाए विहीणा, सव्याउ निरत्थिया होति ॥८९॥ जड़ नाम परमधम्मो, गोबंभणमहिलयहनिवित्तीए । तत्तो वि कहं न परमो, सो सव्वजियाण रक्खाए ९०॥ सव्वे चिय संबंधा, पत्ता जीवेण सव्वजीवहिं । तो मारेंतो जीवे, मारइ संबंधिणो सव्ये
॥९१॥ मारेइ एगमवि जो, जीवं सो बहूसु जम्मकोडीसु । बहुसो मारिजंतो, मरइ विहाणेहिं बहुएहिं ॥९२॥ जावइयाई दुक्खाई, होति चउगइगयस्स जीवस्स । सव्वाइं ताई हिंसा-फलाई निउणं निरुवेसु ॥९३॥ जीयवहो अप्पवहो, जीवदया अप्पणो दया होइ । इय सव्यजीवहिंसा, परिचत्ता अत्तकामेहिं ॥१४॥ नच्या मच्चदुहत्ते, नाणाजोणीसमस्सिए जीये । न हणेज्ज बुहो केयल-मडप्पोयम्मेण पासेज्जा ॥९५॥
। येयणा तिव्वा । किं पुण पहम्ममाणस्स, सेल्लकुंताऽऽइसत्थेहिं ॥१६॥ दटुमुवट्ठियहत्थत्थसत्थ-यहगे थिसायभयविहुरो । कंपड़ जीयो ही! णत्थि, मच्युतुल्लं भयं लोए ॥१७॥ 'मरसु' इमम्मि वि भणिए, जायइ जीयस्स दारुणं दुक्खं । किं पुण मारिजंतस्स, तिक्खसत्थाऽभिघाएहिं॥९८॥ जो जत्थेव य जायइ, जीयो सो तत्थ चेव कुणइ 'रई । दयमेय तेण संतो, निच्वं कुव्यंति जीयेसुं ॥१९॥ अभयप्पयाणसरिसं, अन्नं दाणं न विज्जइ जए वि । ता तद्दाया जो किर, सच्वं सो चेव दाणवई॥५६००॥ दिज्जड़ धणकोडी जीवियं च, इह जंतुणो मरंतस्स । न य धणकोडिं गेण्हइ, इच्छंतो जीवियं जीयो ॥१॥ राया वि देज्ज वसुहं, मरणे समुवट्ठिए इय महग्यं । जो देइ जीवियं अखय-दाणदाई स जियलोए ॥२॥ सो धम्मिओ विणीओ, सुविऊ दक्खो सुई विवेगी य । जीयेसु सुहदुहं जो, अप्पोयम्मेण परिमिणइ ॥३॥ दटुं समुवट्ठियमरण-मऽप्पणो जायए महादुक्खं । दट्ठव्या सव्वे वि हु, जीया तेणाऽणुमाणेणं ॥४॥
, परेसिमडति तं न सव्वहा कज्जा । जारिसयं इह किज्जड, पेच्या वि फलं पि तारिसयं॥५॥ पाणेहिंतो वि पियं, न किंचि जीवाण विज्जइ जए वि । ता अप्पोयम्मेणं, तेसु दया चेव कायव्या ॥६॥ जो जह करेइ पावं, जेहिं निमित्तेहिं जेण विहिणा य । सो तप्फलं पि पायइ, बहुसो तेहिं चिय कमेहिं॥७॥ जह दाया छेत्ता वा, एत्थ फलं लहइ तव्यिहं चेय । सुहदुहदाई वि तहा, पुन्नं पायं च पाउणय ॥८॥ दुट्ठमणवयणकायाऽऽउहेहिं, जीये उ जे विहिंसंति । दसगुणियाऽऽइअणंतं, तेहिं चिय ते विहम्मति ॥९॥ भीमभवक्खयदक्खं, दयं न बुज्झंति जे उ हिंसिल्ला । निवडइ तेसु सगज्जा, अवज्जवज्जाऽसणी घोरा ॥१०॥ ता भो! भणामि सच्चं, विवज्जियव्येव सव्यहा हिंसा । हिंसा वियज्जिया जड़, कुगती वि विवज्जिया चेव ॥११॥ पाणाऽइवायसंजणिय-पावपब्भारभारिया संता । जीया पडंति नरए, जले जहा लोहमयपिंडो
॥१२॥ जे पुण इह जीवेसुं, कुणंति सम्म विसुद्धजीवदयं । ते सग्गे मंगलगीय-तूररवसवणसुहएसु
॥१३॥ अच्छरगणाऽऽउलेसु य, रयणपयासेसु वरविमाणेसु । जहचिंतियसंपज्जत-सयलविसया सुरा होति ॥१४॥ तत्तो वि चुया असरिच्छ-लच्छिविच्छड्डपंडरजसेसु । सुकुलेसु चेय जायंति, सयलजयजीवसुहया य ॥१५॥ दीहाऽऽउया अरोगा, निच्चमडणुप्पन्नसोगसंताया । कायकिलेसविमुक्का, दयाउणुभावेण होन्ति नरा ॥१६॥ जायंति न हीणंडगा, न पंगयो न वडहा न खुज्जा य । नो यामणा न लायन्न-यज्जिया नो विरुया य ॥१०॥ सुंदररूया सोहग्ग-संगया बहुधणा गुणगरिट्ठा । अप्पडिमबलपरक्कम-गुणरयणयिराइयसरीरा
॥१८॥ अम्मापिइपीइपरा, अणुरत्तकलतपुत्तमित्ता य । हुति य कुलबुढिकरा, नरा, दयाधम्मकरणाओ ॥१९॥ न पिएहिं विप्पओगो, न यावि अप्पियसमागमो तेसिं । न भयं न गिलाणतं, न दोमणस्सं न हाणी य ॥२०॥ पुन्नाऽणुबंधिपुन्नाऽणु-भावओ बज्झमंतरं सव्यं । एवं अणुकूलं चिय, सया वि संपज्जए तेसिं . ॥२१॥ लहिऊण य संपुन्नं, जिणमयमाऽऽराहिलं च तं विहिणा । जीवदयाए फलं पार-मत्थियं पाउणंति नरा ॥२२॥ एवं कल्लाणपरं-परं परं पाणिणो समज्जिंति । जीए पसाया पुज्जा य, होति सा जयउ जीवदया ॥२३॥ लोइयसत्थेसुं पि हु, परिहरणिज्जतणेण युत्तमिमं । पुव्वं व पाणिवहणं, किं पुण लोगुत्तरे समए ॥२४॥ एत्थेव भवे पाणिवह-निरयविरयाण होति दोसगुणा । उभयत्थ वि दिटुंतो, सासुयसुन्हा तहा धूया ॥२५॥ 1. रई = रतिम्। 2. दानव्रती।
158