Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૭૦
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૮-૧૧-૧૯૩૭ ભાદરવા સુદ પાંચમે સંવર્ચ્યુરી કરવાનું કહ્યું ત્યારે ચાલતો હતો. ચરિતાનુવાદની અપેક્ષાએ જેવી રીતે સાતવાહનરાજાએ ઇંદ્રમહોત્સવને બહાને એમ આ બે કથાનકો ઉપરથી સંવછરીને દિવસે જણાવ્યું કે મહારાથી ચૈત્યો અને સાધુઓની ચૈત્યપરિપાટીની આવશ્યકતા નક્કી થાય છે, તેવી પર્યાપાસના નહિં થાય, માટે સંવચ્છરીનો દિવસ જ રીતે વિધિવાદની અપેક્ષાએ પણ ફ્લેશ ફેરવો. આવી રીતના શ્રી નિશીથચૂર્ણિના સંવચ્છરી સમાવવાના અધિકારમાં સંવચ્છરીને દિવસે થયેલા સંબંધી લખાણથી બે વાત સ્પષ્ટ થાય છે. એક તો ક્લેશને અંગે શાસ્ત્રકારો જણાવે છે કે ક્લેશ એ કે સંવચ્છરી સરખા પર્વની પરાવત્તિ જેટલી કરનારને પ્રથમ સજઝાયની વખતે શાંત થવા માટે સાંવચ્છરિક પ્રતિક્રમણને આભારી નથી કેમકે તે કહેવું. જો તે વખતે શાંત ન થયો હોય તો સંવચ્છરી પ્રતિક્રમણ તો ઈંદ્ર મહોત્સવની અનશા ચૈત્યપરિપાટીની વખતે તેને શાંત થવા માટે થયા પછી સાંજે પણ થઈ શકત. અને શાલિવાહન સમજાવવો. આવા નિશીથચૂર્ણિ વગેરેના સ્પષ્ટ લેખો
: વાંચનારા મનુષ્યોને સંવચ્છરીને દિવસે ચૈત્યપરિપાટી રાજા પણ સંવચ્છરી પ્રતિક્રમણ નહિં થવાનું
કરવાની શ્રમણ સંઘને તેમજ ચતુર્વિધ સંઘને કેટલી જણાવતો નથી, પરંતુ ઇંદ્રમોહત્સવની અનુજ્ઞાને
જરૂર છે તે સમજાય સિવાય રહેશે નહિં. લીધે ચૈત્યપરિપાટી અને સાધુઓની પર્યુવાસના નહિં થાય એ જ કારણ જણાવે છે. અને ભગવાનું
ચૈત્યવંદન બૃહદ્ભાષ્યમાં પણ ચૈત્યપરિપાટી કાલકાચાર્યજી પણ સંવછરી પ્રતિક્રમણ થાય તો
વળી એ પણ વાત ધ્યાનમાં રાખવાની છે પછી ચૈત્યપરિપાટી અને સાધુઓની પર્થપાસનાની કે
. . શાસ્ત્રકાર મહારાજાએ ચૈત્યવન્દનના નવ ભેદો આવશ્યકતા નથી, અગર તે બીજે દિવસે કરી લેજો
જણાવતાં ચૈત્યપરિપાટીને અંગે સાધુ અને શ્રાવકને એમ જણાવતા નથી. પરંતુ તે ચૈત્યોની પરિપાટી
માટે છ ભેદો ઉપયોગી જણાવ્યા છે અને તેથી
શાંતિસૂરિજી મહારાજ પોતાના ચૈત્યવદન અને સાધુઓની પÚપાસનાને અંગે પર્યુષણની
બૃહદ્ભાષ્યમાં લખે છે કે - પરાવૃત્તિ કરવાની વિનંતી મંજુર કરે છે. આ વાત જ્યારે લક્ષમાં લઇશું ત્યારે શ્રાવકના પર્યુષણ સંબંધી મા ઉથ ૨ઇઝક સેલા પુખ છમેયા, વાયવ્ય રેસાનમાસન
થઈ, જે પાંચ કારણ જણાવતાં ચૈત્યપરિપાટીને છેલ્લા કાર્ય સપોર્દિ સાવદિય વેરૂ પરિવાડમાતા તરીકે મુકુટ સમાન કેમ ગણેલું છે. તે સમજાશે. અર્થાત્ દેશકાલને આશ્રીને બીજુ ઉપર જણાવેલા વૃત્તાન્તની ઉપરથી જ સાબીત ચૈત્યપરિપાટિવિગેરેમાં સાધુ અને શ્રાવકોએ બાકીની થાય છે કે શ્રાવકોએ પર્યુષણા (સંવચ્છરી) ને દિવસે છ ભેદે જે ચૈત્યવદના છે (ઉત્કૃષ્ટ ત્રણ ભેદ જરૂર ચૈત્યપરિપાટી કરવી જ જોઈએ અને તે રીવાજ સિવાય) તે કરવી. આવી જ રીતે શ્રીદેવેન્દ્રસૂરિ ભગવાન કાલકાચાર્યના વખતમાં પણ અવ્યાહતપણે મહારાજે સર્વવૈષ વગેરે વાક્યો કહીને
