Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938

Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti

Page 248

૧૮૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
ફેબ્રુઆરી ૧૯૩૮ થઈ જવાથી અથવા સાતમને સ્થાને આઠમ થઈ સિધ્ધ થાય છે, અને તેથી આઠમ આદિ પર્વતિથિના જવાથી આપોઆપ સાતમનો ક્ષય કહેવોજ પડે. ક્ષયે તેનાથી પહેલાની સાતમ આદિ અપર્વતિથિનો બરાબર ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે કે આઠમના ક્ષયે ક્ષય રહેવાનો, માનવાનો કે લખવાનો રીવાજ ફક્ત સાતમના સૂર્યોદયથીજ આઠમ માનનારાઓને ચાલીશવર્ષનોજ અને કલ્પિત રવૈયો છે, એમ પ્રથમ અને સપ્તમી વિભક્તિના પાઠો પણ અનુકૂલ કહેનારા શાસ્ત્રથી અને પરંપરાથી પણ વિરૂદ્ધ હોવા છે, પણ સાતમ રાખીને આઠમ માની સાતમ આઠમ સાથે અતિ જુઠું બોલનારા તથા સમજાવનારા છે ભેળી માનનારાને તો સપ્તમીવાળા પાઠો પણ તે સ્પષ્ટ જણાય છે. જુઓ તે તત્તરંગિણીનો પાઠ અનુકૂલ નથી તો પછી પ્રથમવાળો પાઠ તો અનુકૂલ અને અર્થ ! આ તત્ત્વતરંગિણીની ટીકાનો પાઠ હોયજ ક્યાંથી?
સંસ્કૃતમાં છે અને સમસ્ત ચતુર્વિધ શ્રીસંઘ સંસ્કૃતિને શ્રી તત્વતરંગિણીનું કથન.
જાણનાર નથી, તેમાં પણ સંસ્કૃતિને જાણનારો વર્ગ પર્વતિથિના ક્ષયે પહેલાની સૂર્યોદયવાળી પણ કેટલોક એવો હોય છે કે જે તેના યથાર્થ અપર્વતિથિમાં અથવા તે અપર્વને પર્વતિથિ કરાય શબ્દાર્થને ન જાણે, તેમજ કેટલાક શબ્દાર્થને યથાર્થ છે. તેથીજ શાસ્ત્રકારમહારાજ મહોપાધ્યાયશ્રી
જાણનારો વર્ગ પણ ભાવાર્થ અને રહસ્યાર્થ ધર્મસાગરજી તત્ત્વતરંગિણીમાં ચઉદશના ક્ષયે
જાણવામાં અસમર્થ હોય, તેથી સંસ્કૃત પાઠ અને તેરસને દિવસે તેરસ છે એમ પણ બોલવાની
તેનો ભાવાર્થ સાથે શબ્દાર્થ આપી રહસ્યાર્થ આપવો સાફસાફ મનાઈ કરે છે. તે તેરસને દિવસે ચઉદશજ
અયોગ્ય ગણાશે નહિં. છે એમ કહેવાની પ્રવૃત્તિ છે એમ જણાવવા સાથે તે દિવસે તેરસ છે એમ કહેનારને તો મૂર્ણશિરોમણિ तिहिवाए तिथिपाते-तिथिक्षये पूर्वैव તરીકે જણાવે છે. એ તત્ત્વરંગિણી સંવત્ ૧૬૧૫માં તિથિદ્યા, ધવાયાં ૨ વૃદ્ધી રોત્તર પ્રહા, બનેલી છે અને તેમાં પણ તેરસે ચઉદશનો ક્ષય રૂપાયેત્વર્થ, યદુ – “ક્ષથે પૂર્વ તિથિગઢI, હોય ત્યારે તેરસ છે એમ બોલવું નહિ અને તેમ વૃદ્ધી પ્રા તથTI શ્રીમવીરસ્ય નિર્વાણ, સેબોલનાર મનુષ્ય મૂર્ખશિરોમણિ છે એમ જણાવી નોટનુસર: " પતાવવોરા સત્તાવ તે તેરસે ચઉદશજ છે એમ કહેવાય એવો વ્યવહાર અર્થવમકીવાજ્યાપિઝિવ માન્યા વમતિનાછે એમ જણાવવાથી પર્વતિથિના ક્ષયે તેનાથી ચUસ્થારિત્તિ હેલાની અપર્વતિથિનો ક્ષયજ કહેવો એ વ્યવહાર
चतुर्दशीक्षये चोत्तरा पञ्चदशी ग्राह्येत्येवंरूपमर्धजरતે કાલથી પણ ઘણો જુનો છે એમ ખુલ્લી રીતે
! रात तीयन्यायमनुसरति तमेवाधिकृत्योत्तरार्द्धमाह .
જ