Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૨૮૨
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૧-૩-૧૯૩૮
કરવો ૧ાા તેમજ ઉદયને વિષે જે તિથિ હોય તે જો તું પૂછે તો તેનો ઉત્તર સાંભલ કે પ્રમાણ કરવી. ઈત્યાદિક ઉમાસ્વાતિવાચક (આદિ) (આરાધનોપયોગી) જૈનટીપ્પણામાં પહેલાં તો ના વચનથી પ્રામાણિક્તાથી વૃદ્ધિ હોય ત્યારે થોડી (તિથિની કે) પર્વતિથિની વૃદ્ધિ જ ન હોય. તેથી પણ બીજી જ તિથિ પ્રમાણ ગણવી. આ ઉપરથી પરમાર્થથી તેરસ જ વધેલી ગણવી, પણ પડવાની આ નક્કી થયું કે સૂર્ય-ઉદય થવાની વખતે જે તિથિ વૃદ્ધિ ન થાય. લૌકિક અને લોકોત્તર એમ બન્ને
શાસ્ત્રથી તેનો નિષેધ છે માટે, આ ઉપરથી આટલી હોય તે જ માનવી, બીજી નહિં, તેમજ શ્રી
વાત સિદ્ધ થઈ કે પુનમની વૃદ્ધિ હોય ત્યારે હીરપ્રશ્નના ચોથા પ્રકાશમાં તૂટેલી તિથિને આશ્રયીને
તેરસની વૃદ્ધિ કરવી. જો એમ તને ન રૂચે તો આવી રીતનો પ્રશ્ન કરેલો છે. તે પ્રશ્ન જણાવે છે ટીપનાની પહેલી પુનમને છોડીને બીજી પુનમ રાખ.
જ્યારે પાંચમની તિથિનો ક્ષય હોય ત્યારે તેનું તપ કદાચ એમ પણ તને ન રૂચે તો અમે તેને પૂછીએ કઈ તિથિએ કરવું? અને પુનમનો ક્ષય હોય ત્યારે છીએ કે ચોમાસા સંબંધી પુનમોની વૃદ્ધિમાં તું તેનું તપ ક્યારે કરવું ? આવા પ્રશ્નના ઉત્તરમાં તેરસની વૃદ્ધિ કરે છે, અને બાકીની પુનમોની વૃદ્ધિમાં જણાવ્યું છે કે જ્યારે પાંચમની તિથિનો ક્ષય હોય પડવાની વૃદ્ધિ કરે છે, આવું ક્યાં શીખેલો છે ? ત્યારે તેનું તપ તેની પહેલાંની તિથિમાં કરવું, અને કેમકે બધી પણ અમાવાસ્યા અને પુનમાદિક પુનમનો ક્ષય હોય ત્યારે તેરસ અને ચૌદસે કરવું, તિથિઓ પર્વપણે આરાધવા લાયક જ છે, જે માટે અને તેરસે ભૂલી જવાય તો પડવે પણ કરવું, આવી શ્રાદ્ધદિનકૃત્ય સૂત્રમાં કહ્યું છે કે - છ તિથિઓમાંથી રીતે નિરૂપણ કરેલું છે, આ જગો પર આજ કઈ તિથિ છે? ઈત્યાદિક પાઠથી સર્વે પણ વિજ્યાદસૂરિના ગચ્છવાળા પડવે પણ એમ કહ્યું તિથિઓ આરાધવા લાયક છે, વળી ચૌદશ આઠમ તેનો પણ શબ્દ લઈને પુનમ વધે ત્યારે પડવાની
ઇત્યાદિક સૂત્રની વ્યાખ્યા આવી રીતે છે - ચૌદશ
અને આઠમ તો પ્રસિદ્ધ જ છે. ઉદિષ્ટ એટલે વૃદ્ધિ કરાવે છે તે મત ખોટો છે એમ નક્કી થયું.
મહાકલ્યાણ સંબંધી હોવાને લીધે પવિત્રતિથિ તરીકે કેમકે પુનમ વધે ત્યારે તેરસની વૃદ્ધિ થાય, પણ
પ્રસિદ્ધ થયેલી તિથિને વિષે, તેમજ પુનમ એટલે ત્રણે પડવાની વૃદ્ધિ ન થાય. ટીપ્પણી વિગેરેમાં પણ ચૌમાસી તિથિઓમાં (સંપૂર્ણ પૌષધવ્રત ચૌદશમાં પુનમનો સંકમ હોય છે, પણ પડવામાં લેપશ્રાવક કરતો હતો.) એવી રીતે સૂયગડાંગસૂત્રના હોતો નથી. શંકા કરે છે કે જ્યારે પુનમ ચૌદશમાં બીજા શ્રુતસ્કંધના સૂત્રની ટીકામાં લેપશ્રાવકના સંક્રમી છે તો પછી તમે બે ચૌદશો કેમ કરતા નથી? અધિકારમાં છે. આ ત્રણ પુનમનું) પર્વનું આરાધન પુનમની વૃદ્ધિ હોય ત્યારે તેને ત્રીજે સ્થાને ચરિતાનુવાદરૂપ છે, રો વખત શ્રાવકની પ્રતિમાને રહેલી એવી તેરસ કેમ વધારો છો? એવી રીતે વહેનારા કાર્તિક શ્રેષ્ઠીની પેઠે એ જાણવું. પરન્તુ
