Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૫૬૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૩-૯-૩૮ નિધ્ય ગાથાની વ્યાખ્યા કરતાં સમ્યગ્દર્શન અને સમાધાન - ચૂર્ણિકાર મહારાજ અને શ્રી ચારિત્રને જ મોક્ષમાર્ગ તરીકે કેમ ગણાવ્યા? જો હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજે શ્રી નન્દીસૂત્રની શરૂઆતમાં કદાચ સમ્યગ્દર્શનથી સમ્યજ્ઞાન આવી જાય છે અનાદિના સામાન્ય તીર્થકરો અને શ્રી મહાવીર અથવા ચારિત્રવાળો જીવ કોઈ દિવસ જ્ઞાન વિનાનો મહારાજારૂપ વિશેષ તીર્થંકરની અને તિસ્થાપવા હોતો નથી. અર્થાતુ નાવિનહંતિ ૨Uા એ ગાથામાં બીજે નંબરે શ્રી સંઘ હોવાથી તેની સ્તુતિ એ વાક્યથી જ્ઞાન વિના ચારિત્ર ન હોય, એટલે કરીને શ્રી તીર્થકર વગેરેની ત્રણ આવલિકા કહેવાની ચારિત્ર લેવાથી જ્ઞાન આવી જાય, એમ ધારીએ પ્રતિજ્ઞા જણાવી છે, છતાં ભગવાન્ હરિભદ્રસૂરિજીએ તો સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યક્યારિત્ર એ બે રૂપ જ જે નિબુ ગાથા માની છે અને તેની વ્યાખ્યા મોક્ષ માર્ગ લઇએ ? અને એમ હોય તો લખી છે તે એમ જણાવવા માટે હોય કે શ્રી તીર્થકર જ્ઞાનક્રિયાપ્યાં મોક્ષ એમ કહેવાય કેમ? અને ગણધરોની પ્રામાણિક્તા જેમ તે તે નામકર્મના
સમાધાન - ભગવાન્ હરિભદ્રસુરિજીને ઉદયવાળા હોવાથી સ્વતઃ છે તેવી સ્થવિરોની સ નજ્ઞાનરાત્રિાળ મોક્ષમા એ સત્ર માન્ય પ્રામાણિક્તા સ્વતઃ નથી પરંતુ સ્થવિરોની
છે, અને નિબૂ ગાથામાં પણ એ ત્રણને જ પ્રમાણિકતા શ્રી શાસનની પ્રામાણિક્તા માનવા અને મોક્ષમાર્ગ તરીકે જણાવેલ છે. છતાં નિર્વતિપથની તે પ્રમાણે વર્તવા ઉપર રહેલી છે. શ્રી વ્યાખ્યા કરતાં જે સમ્યગ્દર્શન અને સમારિત્ર જિનેશ્વરમહારાજ અને શ્રી ગણધર મહારાજા કેવલ એ બેને જ મોક્ષમાર્ગ તરીકે જણાવેલ છે તે મોક્ષગામી જ હોય, પરન્તુ સ્થવિરોમાં શ્રી સત્રમીવ૦ ની જ્ઞાનદ્વારાએ વ્યાખ્યા કરવા માટે છે. જંબુસ્વામીજી જેવા મોક્ષગામી તથા શ્રી પ્રભવસ્વામી અર્થાત્ જે કહેવાથી બલદ અને ગાય બન્ને આવી જેવા સ્વર્ગગામી હોય અને ગૌષ્ઠામાહિલ અને જાય છે. છતાં વનિવર્ડ શબ્દ જોડે હોય ત્યારે એ આર્યરોહ જેવા દુર્ગતિગામી પણ હોય, માટે શબ્દની વ્યાખ્યામાં એકલી ગાયો જ લેવાય છે. સ્થવિરોની પ્રામાણિક્તા અને પૂજાતા તેઓ શ્રી તેમ મોક્ષમાર્ગથી સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન અને વિરતિરૂ૫ જિનવચનને અનુસરતા હોય તો જ અને અનુસરતા ચારિત્ર લેવાં પડે. પણ સત્ર એ પદ અને જ્ઞાનને હોય ત્યાં સુધી જ હોય. આ ઉપરથી એ પણ સમજી દેખાડનાર જોડે છે તેથી મોક્ષપક્ષની વ્યાખ્યામાં શકાય કે જેમ કુગુરૂને સુગુરૂ માનીને કરેલી માન્યતા દર્શન અને ચારિત્ર જ લીધાં છે.
અને આરાધના સાચી શ્રદ્ધા થાય ત્યારે
મિચ્છામિડુક્કડ આદિ કઈ વોસિરાવવાની હોય છે, પ્રશ્ન ૯૯૪ - શ્રી નંદીસૂત્રમાં તીર્થકરાવલિકા -
કરવાની તેમ જમાલિઆદિની શ્રી જૈનશાસનને અનુસરવાની ગણધરાવલિકા કહ્યા પછી નિબુ એ ગાથા બાપ થી માતા અને આરાધનાનું સ્થવિરાવાલિકાના પહેલાં ત્રણ આવલિકાની વચમાં પ્રાયશ્ચિત કરવાનું હોય નહિં.
કેમ લખી ?
