Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૪૭૭
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૫-૮-૩૮ છે. એમ શ્રી નિશીથચૂર્ણિ ઉપરથી સ્પષ્ટ થાય છે. અવસ્થાનપર્યુષણાનો વિધિ. જો ધારણા કરવામાં ભૂલ ન થતી હોય તો એમ ૧. ઊનોદરી કરણ - સ્વાભાવિક રીતે મનાય કે ભગવાન્ નિશીથચૂર્ણિકારના વખત સુધી શ્રી અભયદેવસૂરિજી શ્રી પપાતિકવૃત્તિમાં જણાવે પંચકવૃદ્ધિની પ્રવૃત્તિ અવસ્થાન પર્યુષણામાં હતી અને છે. અનશન એટલે ઉપવાસ કરવો એ ઉત્સર્ગ શ્રી કલ્પસૂત્રનું કથન પણ સાધુઓ તે વખતે કરતા બાહ્યતા અને જ્યારે ઉપવાસ કરતાં સંયમાદિયોગોનો હતા અને આવશ્યક ચૂર્ણિકાર તથા શ્રી નિર્વાહ થતો ન લાગે ત્યારે ઊનોદરીથી ભોજન હરિભદ્રસૂરિજીના પહેલાં અવસ્થાનમાં પંચકવૃદ્ધિની કરવું. આવી રીતે નોકરી દરેક ઉપવાસ સિવાયને વિધિ બંધ થયેલો અને શ્રી કલ્પસત્રનું કથન સાધુઓ દિવસે કર્તવ્ય છે. છતાં શેષઋતુમાં ઊનોદરી એકલી રાત્રે જ કરતા હતા. એ પછી કોઈક અરસામાં શ્રી નિજેરાનું કારણ બને છે, ત્યારે ચોમાસાની ઊનોકરી કલ્પસૂત્રને સભાસમક્ષ વાંચવાની પ્રવૃત્તિ થયેલી છે. નિજેરાની સાથે ચોમાસાની વિરાધના જે એટલે આ ઉપરથી જેઓ શ્રી કલ્પસૂત્રને તો
અજીર્ણઆદિથી થાય તેને બચાવનાર પણ થાય છે સભાસમક્ષ વાંચે, પંચકવૃદ્ધિથી અવસ્થાનરૂપ
અને તેથી શેષઋતુની ઊનોદરતા કરતાં વર્ષોની પર્યુષણા પણ ન કરે, છતાં તેઓ જે ચોથની સંવર્ચ્યુરી
ઊનોદરતા આત્મા સંયમ અને પ્રવચનની
વિરાધનાને બચાવનાર હોવાથી નિયમિત કરવા છે. તે કરે નહિ, તેઓ જે વિધિને કરનાર તથા
લાયક છે, એમ જણાવે છે. સામાન્ય પણ એમ પ્રવર્તાવનારનો પંચાંગીમાં સ્પષ્ટ લેખ છે તેને
કહેવાય છે કે સિદ્ધ થયેલ વિધિનો આરંભ નિયમ નહિમાની પાંચમની સંવર્ચ્યુરી કરે છે અને જે માટે હોય છે. એટલે ચોમાસામાં તો ઊનોકરી પંચકવૃદ્ધિની વિધિના વિચ્છેદનો લેખ નથી તથા જે અવશ્ય કરવી જ જોઈએ. સભાસમક્ષ કલ્પસૂત્રના વાંચનનો પણ પંચાંગીમાં
૨. વિગઈનવકનો ત્યાગ - દશમી લેખ નથી તેને માને છે અને તે પ્રમાણે આચરે છે
પકવાન નામની વિગય શિવાયની નવ વિયોનો તે લોકો શાસ્ત્રને અમાન્ય કરનાર અને શાસ્ત્રમાં
ત્યાગ અવસ્થાનપર્યુષણા વખતથી થવો જોઈયે. અનુકતવિધિને જ માનનાર છે એમ ચોક્કસ થાય
*સ થાય ચોમાસાના શિવાયના કાલમાં પણ વિશ્વ છે. પંચકવૃદ્ધિની વિધિએ અવસ્થાન કરવા રૂપ નિશ્વિI૬ નવા જ એ વચનથી એટલે પહેલાં પણ પર્યુષણા કરવાનો હોય ત્યારે વિચ્છેદ થયો હોય નક્કી હતું કે વગર કારણે વિગયો લેવાની હોતી, પરંતુ વર્તમાનમાં દરેક ચૌમાસી દિવસથી અવસ્થાન પણ ચોમાસામાં વિશેષપણે નિષેધ છે અને તેથી પર્યુષણાને જણાવેલો વિધિ દરેક ગચ્છવાળા દરેક જ શ્રી કલ્પસૂત્રમાં દૃા ઈત્યાદિ સૂત્ર ચોમાસા સાધુ ચૌમાસીથી જ કરે છે. તે અવસ્થાનપર્યુષણાનો માટે કહ્યું અને ગ્લાનને માટે પણ કેટલી અને કેટલી વિધિ સંક્ષેપથી શ્રી અભયદેવસૂરિજી મહારાજ આ વખત જોઈએ એ વગેરે વિધિ રાખ્યો અને તે દ્વારા પ્રમાણે જણાવે છે.
ગ્લાનનિશ્રાએ તે લેવાનો નિષેધ કર્યો. જો કે
