Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938

Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti

Page 572

૪૭૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૫-૮-૩૮
પ્રદ્યુમ્નક્ષમાશ્રમણ અને શ્રી નિશીથ ચૂર્ણિને નીકળી ગયો છે અને તે વિચ્છેદ થયો ગણાયો છે બનાવનારા તેમના શિષ્ય થયા, એટલે જો નવસે તે ખરેખર વિદ્વાનોએ તપાસવાની જરૂર છે. એંશી વર્ષે ચોથની સંવચ્છરી મનાયતો પૂર્વગતશ્રુતનો ભગવાન્ શ્રી હરિભદ્રસૂરિજી આવશ્યકવૃત્તિમાં કાલ શ્રી ભગવતીજીમાં કહેલા કાલ કરતાં લાંબો સંવચ્છરી પડિક્કમણા પછી શ્રી કલ્પસૂત્રનું કથન માનવો પડે.
જણાવે છે તે ઉપરથી એમ માની શકાય છે કે મલવારી શ્રી હેમચંદ્રસૂરિજી વગેરે તો શ્રી પંચકવૃદ્ધિની વિધિનો વિચ્છેદ તેમના પહેલેથી થયો પુષ્પમાલાવૃત્તિ વગેરેમાં ચોથની સંવચ્છરી હશે. એમ ન હોત તો કલ્પસૂત્રનું કથન સંવર્ચ્યુરી વિક્રમાદિત્યથી પણ પહેલાં થયેલ શ્રી કાલકાચાર્યે કરી પડિક્કમણાને અંત્યે જણાવત નહિ. વળી શ્રી છે. એમ સ્પષ્ટપણે જણાવેલ છે. વળી જ્યારે આવશ્યકચૂર્ણિકાર મહારાજ પણ જ્યારે સંવર્ચ્યુરી સંવચ્છરીની તિથિનો પલટો વિક્રમાદિત્ય કરતાં પણ પડિક્કમણા પછી કલ્પસૂત્રનું વાંચન જણાવે છે ત્યારે પહેલાંનો હોય તો ચોમાસની પુનમનો પલટો પણ તો વળી પંચકવૃદ્ધિની પ્રથાનો વિચ્છેદ ઘણા હેલેથી હેલાંનો હોય એ સ્વાભાવિક જ છે અને તેથી જ શરૂ થયો. એટલે તીર્થોદ્ગારિકની ગાથાને નામે જે ચૂર્ણિકારમહારાજાઓ કેટલેક સ્થાને ચોમાસા પછી નવસંએંશીએ પંચકવૃદ્ધિનો વિચ્છેદ જણાવાય છે તે વિહાર કરવાનો પ્રસંગ જણાવતાં કાર્તિકી પુનમના યથાર્થ હોવો મુશ્કેલ છે. વળી કલ્પસૂત્રના ટીકાકારો દિવસે આચાર્ય મહારાજને વિહારનું સાધક નક્ષત્ર
વાયuતરે તેણ૩ સંવરે છ એ સૂત્રની ન હોય તો હેલો મોડો વિહાર જણાવતાં મુખ્યતાએ
ટીકામાં સંભવની અપેક્ષાએ જે ટીકા કરે છે કે શ્રી કાર્તિક સુદ પુનમને દિવસે વિહાર કરવાનું જણાવે
વિરમહારાજથી નવસંત્રણ વર્ષથી શ્રી કલ્પસૂત્રનું છે. છતાં તે પણ ચોમાસની પુનમનું પલટવું નવસે
સભાસમક્ષ વાંચન એમ જે જણાવે છે તે પણ શ્રી અંશીમાં થયું એમ કહેવાતી તીર્થોદ્ગારિકની ગાથાઓથી જણાવાય છે. વળી જે સંવચ્છરી અને આવશ્યકની વૃત્તિ અને ચૂર્ણિના લેખથી અનુકૂલ થતું ચોમાસીની તિથિના પલટાની વાત ચૂર્ણિકાર
a s નથી. જો કે શ્રીમાન્ મુનિસુન્દરસૂરિજીએ મહારાજ આદિના વચનોથી સિદ્ધ છે તેની સાથે સ્તોત્રરત્નકોશમાં શ્રીવીરમહારાજથી નવસૅત્રાણુ વર્ષે પંચક વૃદ્ધિના વિચ્છેદની વાત પણ સાથે જ નવસે આનન્દપુરમાં શ્રી કલ્પસૂત્રની આદ્ય વાચના થઈ એશીમાં થઈ એમ બતાવવામાં આવે છે પરંતુ શ્રી એ વીરાત્ ત્રિાન્તાં શરદસ્વીરત્ ઈત્યાદિ પર્યુષણાકલ્પસૂત્રની સંસ્કૃત ટીકાઓ થયાના કાલ કાવ્યથી જણાવેલ છે, પણ તે કલ્પસૂત્રોના કરતાં કોઈપણ પ્રથમના ગ્રંથમાં તેનો ઈશારો પણ અન્તર્વાચ્યોનું અનુકરણ અને પ્રસિદ્ધતાને લીધે જ નથી. એટલે આ પંચકવૃદ્ધિની વિધિનો લુચ્છેદ થયો છે. શ્રી આનંદપુરમાં મૂલધરમાં શ્રી કલ્પસૂત્રનું છે કે ઉપર જણાવેલા કારણથી તે વિધિ પ્રચારમાંથી સભાસમક્ષ વાંચન તો શ્રી ચૂર્ણિકારથી પણ પહેલાનું