Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
પપ૭.
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૩-૯-૩૮ જવા અને આવવાનું મળીને પાંચ કોશ થવું જોઈએ નિષેધ કરવો હોય તો સર્વથા નિષેધ કરવો જોઇએ એવું કહેવાનો વખત ભાગ્યે જ આવત. ધ્યાનમાં અને જો ગમનાગમનની છુટ રાખવી હોય તો પાંચ રાખવાની જરૂર છે કે ઇંદ્રિગિરિ ઉપર રહેલા કોશની અવગ્રહની મર્યાદા ન રાખવી જોઇએ, સાધુઓના ક્ષેત્રથી અયોધ્યા પાંચ કોશ ઉપર રહે પરંતુ આવો વિચાર કરવો યોગ્ય નથી. કારણ કે અને તેથી જો પાંચ કોશ જ ઉપાશ્રયનું ગ્રામ ના ગ્રામજોર જવાના માર્ગો કેવી સંયમ વિરાધના લેતાં ઉપાશ્રયનું ધામ લેવામાં આવે તો ઉપર કરવાવાળા હોય છે તે વાત ચર્તુમાસના પ્રારંભમાં જણાવેલી રીતિ પ્રમાણે અયોધ્યામાં ગોચરી કરી કોઈક વખત વહેલો આકસ્મિક વિહારના વખતમાં શકાય જ નહિં, વળી દ્વારિકા અયોધ્યા રાજગૃહી જ વરસાદ આવે છે અને તે વખત કેટલી બધી વિગેરે નગરીઓમાં ત્યાંની બારબાર જોજન લંબાઈ અને કેવી ત્રાસ છોડનારી વિરાધના થાય છે તેના અને નવનવ જોજન પહોળાઈની અપેક્ષાએ અવગ્રહ અનુભવવાળો સાધુ વિગેરે સહેજે સમજી શકે તેમ ગ્રામની વચમાં જ સમાપ્ત જ થઈ જાય, આ બધી છે, વળી ચર્તુમાસમાં વસ્ત્રપાત્ર અને વિહારનો વસ્તુ વિચારતાં સુજ્ઞ મનુષ્ય હેજે સમજી શકશે કે નિષેધ છતાં પણ સંયમનિર્વાહને માટે અન્નપાન અને જે ગામમાં સાધુઓએ ચોમાસા માટે ઉપાશ્રય ગ્રહણ ઔષધાદિકના ગ્રહણને માટે ગમનાગમન કરવું પડે કરેલો હોય તે ગામથી ચારે બાજુ કોશ સહિત એવો તે અનિવાર્ય છે, અને આટલા જ માટે શાસ્ત્રકારોએ યોજન એટલે પાંચ પાંચ કોસ ચોમાસામાં સાધુઓને સક્રોશ યોજનથી અધિક ગમનનો નિષેધ કરીને જવું આવવું રહી શકે. શાસ્ત્રકાર પણ ક્ષેત્ર મંતા સાધુને વર્તવાનું જણાવ્યું છે. જો કે પૂર્વે જણાવેલા સો નોય નતું ળિયેર, અર્થાત્ ઊણોદરી આદિનવે કલ્પોમાં અપવાદનો માર્ગ નથી ચોમાસાના ક્ષેત્રની એટલે ઉપાશ્રયવાળા ગામની એમ કોઇથી કહી કે માની શકાય તેમ નથી અને ચારે બાજુ ક્રોશ સહિત યોજન એટલે પાંચ ક્રોસ શાસ્ત્રકારોએ પણ તેમ ફરમાવ્યું નથી, છતાં આ સુધી જઈને આવવાનું કહ્યું છે એમ જણાવે છે. દસમા સોશયોજન અવગ્રહ નામના કલ્પને અંગે આ સૂત્રને સમજનારો મનુષ્ય કોઈ દિવસ પણ જવા ખુદ મૂળ સૂત્રકાર મહારાજે અપવાદને પ્રદર્શિત અને આવવાના લઈને પાંચ ક્રોશ અવગ્રહ છે એમ કરીને ગ્લાનની બરદાસ માટે ઔષધ લાવવા નહિ કહે, તથા ઉપાશ્રયનું જે મકાન તે મકાનથી ચારપાંચ જોજન સુધી પણ ચોમાસામાં જવાની જવા આવવાના મળીને પાંચ ક્રોશ જ થવા જોઇએ આજ્ઞા ફરમાવી છે, પરંતુ નો મિત્સા પડયર એવું પણ નહિ જ કહે. આ અવગ્રહની સો મં હવન ઈત્યાદિ સૂત્રથી વેયાવચ્ચનું અને મર્યાદાનામના દસમા કલ્પમાં વિચારવાનું જરૂર તેમાં પણ ગ્લાનના વેયાવચ્ચનું માહાત્મય રહેશે કે જો જીવ વિરાધનાને લીધે ગમનાગનનો સમજનારો સૂત્ર મનુષ્ય મૂળસૂત્રકાર મહારાજે
