Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૪૬૪
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૭-૭-૩૮ આવે છે અને તેને માટે માન્ય કસિ વિગેરે વિરમેલા હોતા નથી, છતાં ફક્ત આ ચારને માટેજ પાઠ કહેવામાં આવે છે અને વ્યાખ્યાકારો પણ સાફ દેવતાઓ પણ દેવલોકમાં ભગવાનની પ્રતિમાઓનું શબ્દોમાં જણાવે છે કે શ્વાસનું રૂંઘન કરવું કોઇપણ અર્ચન કરવા પહેલાં મોરપીંછીથી પ્રમાર્જન કરે છે. પ્રકારે વ્યાજબી નથી માટેજ ઉશ્વાસ અને વિશ્વાસનો આ દેવલોકની સ્થિતિને વિચારવાવાલો કોઈપણ આગાર રાખવામાં આવ્યો છે, આવી રીતે જ્યારે સુમનુષ્યજીનેશ્વર ભગવાનની પ્રતિમાના શાસ્ત્રકારો શ્વાસ રોકવાની મનાઈ કરે છે, ભગવાન્ અભિષેકાદિકને કરવા પહેલાં પ્રમાર્જનની આવશ્યકતા હરિભદ્રસૂરિજી શ્વાસના રોધને માટે યથાસમાધિ ગણ્યા શિવાય રહેશે નહિં. લખે છે, તો પછી આચાર્ય મહારાજ શ્રી દેવેન્દ્રસૂરિજી અગા એજ ઇ. નાકનો શ્વાસ રોકવા માટે નિશ્ચય કેમ બતાવે છે ? આવી રીતે કથન કરનારે ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ
| ઉપલી વસ્તુસ્થિતિ સમજનારો મનુષ્ય હેજે કે અષ્ટપટનો મુખકોશ બાંધવાથી માત્ર ભગવાનની સમજી શકશે કે પૂજા કરનારાના ભાવ યતનામાં પ્રતિમા ઉપર સીધા શ્વાસનું જવંજ રોકાય છે. પરન્ત ઓતપ્રોત થયેલા હોય છે, અને તેથીજ સ્નાનની મુખકોશની અંદરથી શ્વાસનું નવું સર્વથા રોકાત ભૂમીમાં પણ જયણા અને સ્નાનના પાણીમાં પણ નથી, તેથીજ મુખકોશ બાંધવાનું પ્રયોજન જે જયણા, સ્નાન કરવામાં પણ જયણા, વાવ નાસિકાના શ્વાસના નિરોધને માટે જણાવે છે. તે ગૃહચૈત્યના બિંબોને પૂજવાથી પહેલાં પણ જયણાના ભગવાનુની પ્રતિમાજી ઉપર જતા શ્વાસની અપેક્ષાએ પરિણામ આગળ પડતાજ રહે છે, આવી રીતે છે, અને એવી રીતે તો મુખકોશની માફક નાસિકાના જયણાના પરિણામવાળા શ્રાવકોને ઉદેશીને શાસ્ત્રકારો શ્વાસનું રોકાણ ભગવાન્ ગૌતમસ્વામિજીએ કહે છે કે જો કે ભગવાન્ જીનેશ્વરની પ્રતિમાના મૃગાપુત્રને દેખવાની વખતે કર્યું છે, એમ પૂજનરૂપી દ્રવ્યસ્તવમાં છએ કાયની વિરાધના વિગેરે શ્રીવિપાકસૂત્રમાં સ્પષ્ટ સ્થાન છે.
કંઇક બાધ હોય છે તો પણ કુવાના દષ્ટાન્ત કરીને ગ્રહમૈત્યમાં પ્રથમ પ્રતિમાજીનું પંજણીથી શ્રાવકોને દ્રવ્યસ્તવ કરવા લાયક છે. શાસ્ત્રને પ્રમાર્જન થવું જોઇએ.
સમજનારો મનુષ્ય હેજે સમજી શકશે કે યતના સ્નાન કરી શ્વેતવસ્ત્ર પહેરી આઠપડો મુખ કરનારાથી થતી વિરાધના કોઈપણ પ્રકારે બંધના કોશ કરીને ગૃહચૈત્યના બિંબોને પંજણીથી પ્રમાર્જન ફળને દેનારી નથી. તેવી રીતે અહિં પણ યતના સાથે કરે. પૂજા કરનારા દરેકે ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે ભક્તિના પરિણામવાળાને વિરાધનાના અશુભફળનો કે તીર્થો લોકમાં તો વિકલેન્દ્રિય વિગેરે જીવોની નાશ થઈ શુભફળની પ્રાપ્તિ થાય છે, જો કે કુવાનું ઉત્પત્તિ પણ છે અને તે ત્રસજીવોના આરંભના દ્રષ્ટાત્ત આવશ્યકાદિ શાસ્ત્રોમાં દ્રવ્યસ્તવને માટે ત્યાગને માટે મોરપીંછીથી ભગવાનની પ્રતિમાજીનું સ્થાને સ્થાને કહેવામાં આવે છે, પરન્તુ આચાર્ય પ્રમાર્જન કરવાની જરૂર છે, પરંતુ દેવલોકમાં મહારાજશ્રી દેવેન્દ્રસૂરિજીએ તો એ દૃષ્ટાન્તને કુંથુઆ વિગેરે વિકલેન્દ્રિય જીવોની ઉત્પત્તિ નથી, જ્ઞાતતરીકે ઉપનયમાં ઉતારેલું છે. તે ઉપનય આવી વળી દેવતાઓ ત્રસજીવના સંકલ્પવાળા વધથી પણ રીતે છે.
(અપૂર્ણ)
