Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
તીર્થયાત્રા - સંઘયાત્રા (ગતાંક પા. ૨૦૮ થી ચાલુ)
અને મોટી પ્રતિમા ભરાવવાવાળો મનુષ્ય શબ્દાર્થ આગળ કરી મહોટાં બિંબો કરવાની ક્રિયામાં શું આ ભવમાં સમ્યકત્વઆદિની તીવ્રશુદ્ધિને પામે અલ્પફલતા ધારવી નહિં અગર હાનાં બિંબો અગર ભવાંતરમાં તીવ્રશુદ્ધિની પરાકાષ્ઠાને પામે? કરવામાં જ હોટું ફલ છે એમ પણ ધારવું નહિં, આ શંકાના ઉત્તરમાં ભગવાન્ હરિભદ્રસૂરિજી વિવું જેવી રીતે ભગવાન્ જીનેશ્વરમહારાજની પ્રતિમાના મહ૦ એ વગેરે કારિકા દ્વારાએ સ્પષ્ટ કહે છે કે મોટા અને હાનાપણાને અંગે ફલનું અધિકપણું ભગવાનની પ્રતિમાના મહત્પણાથી ફલનું મહત્ત્પણું કે ન્યુનપણું નિયમિત નથી, તેવી જ રીતે પાષાણનથી, તેમ તેના ન્હાનાપણાથી ફલનું અલ્પપણું નથી, ચાંદી-સોનું-હીરા-પન્ના-રત્નવિગેરેથી કરવામાં પરન્તુ તે પ્રતિમા બનાવતી વખતે જાળવવામાં આવતી મૂર્તિઓમાં પણ અલ્પફલપણાનો કે આવેલો વિધિ અને થયેલ પરિણામની વૃદ્ધિ તે મહાફલપણાનો નિયમ નથી, કિન્તુ ઉપર જણાવ્યા આધારે જ ફલ ઉત્પન્ન થાય છે. આ સ્થાને એ શંકા પ્રમાણે વિભવ અને શક્તિથી સમર્થ થયેલા જરૂર થશે કે જ્યારે મોટા અને હાના એવી મનુષ્યને જે લાભ રત્નની પ્રતિમાથી થાય છે તેટલો જીનેશ્વરનાં બિંબ કરાવવાથી કંઈપણ ફલનો ફરક જ લાભ વિભવ અને શક્તિથી સમર્થ થયેલા પડતો નથી, તો પછી અત્યંત પ્રયાસથી અને ઘણું મનુષ્યને જે લાભ રત્નની પ્રતિમાથી થાય છે તેટલો ધન ખર્ચીને હોટા હોટાં બિંબો શા માટે ભરાવવાં જ લાભ વિભવ અને શક્તિથી રહિત મનુષ્યને અને કેમ ભરાવાયાં અને ભરાવાય છે ? આવી પાષાણની પ્રતિમા ભરાવવાથી થાય છે, માટે શંકા કરનારે પ્રથમ સમજવું જોઈએ કે વૈભવ અને પાષાણ કે રત્નને અંગે પણ ફલનું અલ્પપણું કે શક્તિને પામેલો શ્રદ્ધાલુ મનુષ્ય જો મહાન્ બિંબને મહત્ત્વપણું નિયમિત હોતું નથી, જો કે કરે તો જ તેને શક્તિ ગોપવી ન ગણાય અને ઉદારતા જીનેશ્વરમહારાજની મોટી પ્રતિમા દેખીને જે કરી ભાવઉલ્લાસ સફલ ર્યો એમ ગણાય. પરન્ત ભવોલ્લાસ થાય અને રત્નની પ્રતિમા દેખીને જે જો તે વિભવ અને શક્તિસંપન મનુષ્ય મહદ બિંબ પ્રસન્નતા થાય અને તે દ્વારાએ તે દેખનાર આત્મામાં નહિં બનાવડાવતાં માત્ર હાનું જ બિંબ બનાવે તો પોતાની જે પવિત્રતા કરે તે પવિત્રતા પાષાણની તેને પોતાના શક્તિ અને વિભવને અનુસરતું ન ક્યું પ્રતિમામાં કે હાની પ્રતિમામાં ન થાય એમ કહી એમ કહેવાય અને તેથી તેના ભાવોલ્લાસની ખામી શકાય? પરન્તુ તે પ્રતિમાના કરાવનારને જે ફલ જ છે એમ નક્કી થાય અને ભાવોલ્લાસદ્ધારાએ થતું મુખ્યતાએ હોય છે તે માત્ર પોતાના ભાવોલ્લાસને ફલ તે મેળવી શકે નહિં એ ચોખું જ છે. અંગે હોય છે. અને તેથી હાની કે મોટી પાષણની
ભગવાન્ હરિભદ્રસૂરિજી જે મોટા બિંબ અને કે રત્નની જે કોઈ પ્રતિમા કરવામાં ભાવોલ્લાસની હાના બિંબમાં સરખાવટ કહી છે તેનો અર્થ એટલો વૃદ્ધિ જળવાઈ રહે તો નિર્જરાની પરાકાષ્ઠા થાય જ કે વિભવ અને સંપન્ન મનુષ્ય પાંચસે ધનુષ્ય છે એમ શાસ્ત્રકારોનું કથન છે, આવી આવી અનેક જેટલા પ્રમાણવાળા હોટાં બિંબો ભરાવીને ફલ વાતો ધ્યાનમાં રાખનારો યાત્રિક ગણનો નેતા સ્થાને મેળવી શકે તે ફલ ભાવોલ્લાસને ધરાવવાવાળો જ સ્થાને શ્રીજીનેશ્વર મંદિરનાં દર્શન કરતો તેનાં દર્શન વિભવ અને શક્તિથી હીન હોય તો હાનાં નાનાં પૂજન દ્વારા જેમ પોતાના આત્માને પવિત્ર કરે છે, પ્રતિમા ભરાવવામાં પણ મેળવી શકે. અર્થાત્ એ તેવી જ રીતે તે મૂર્તિ ભરાવનાર ભાગ્યશાળીઓની કારિકાને તાત્પર્ય દ્વારાએ સમજ્યા વિના માત્ર અનુમોદના કરીને પણ ઘણો જ લાભ મેળવે છે.
