Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૩૧૦
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૪-૧૯૩૮ બની શકે કે ચારે ખુણામાં શ્રીજીનેશ્વરભગવાનાં નિર્જરા વગેરે થાય અને તે નિર્જર થવાનું પ્રતિમાના દર્શન સરખી રીતે થતા હોય અર્થાત્ મૂલ અને લોપકોને પણ કબુલ કરવું પડે છે, તો પછી પ્રતિબિંબમાં ફરક ગણાતો ન હોય.
પ્રતિમાદ્રારાએ અરિહંતાદિને થતો નમસ્કાર મૂર્તિ જેમ દર્શનીય તેમ વંદનીય પણ ખરી? નિરાદિને કરનારો કેમ ન થાય? અર્થાત્ ભગવાન
જીનેશ્વર મહારાજાદિની પ્રતિમાને નામધારાએ એ ઉપરથી ભગવાનની પ્રતિમાની કેવલ દર્શનીયતા જ સિદ્ધ થાય છે એમ નહિં, પરન્તુ તે
નમસ્કાર કરવાથી ઘણો લાભ છે એમ શાસ્ત્ર અને
યુક્તિને માનનારાઓને માનવું જ જોઈશે. સકલપર્ષદા હાથ જોડીને વિનયપૂર્વખ બેસતી , હોવાથી તે પ્રતિમાઓ નમન કરવા લાયક હતી એમ
* ઉચ્ચતમ અધ્યવસાય શામાં ? શાસ્ત્ર અને યુક્તિને અનુસરનારાઓને માનવું જ
વળી નામદ્વારાએ અરિહંત મહારાજાદિના જોઈએ, વળી જંઘાચારણ અને વિદ્યાચારણ વિગેરેએ ગુણોના ઉપયોગમાં જેવી આત્માની સ્થિરતા ન રહી શ્રીજીનેશ્વર ભગવાનની મૂર્તિ સ્પષ્ટપણે વંદન કરવા શકે તેના કરતાં ઘણી જ ઉંચા નંબરની સ્થિરતા લાયક જ ગણેલી છે. જ્યારે પૂર્વો જેવા જ્ઞાનને ધારણ ભગવંત અરિહંત મહારાજાદિની પ્રતિમા દ્વારાએ કરનારા અને લબ્ધિશાળી એવા મનિરાજો જીનેશ્વર તેમના ગુણોના ઉપયોગથી થાય એ જૈનમતને ભગવાનની પ્રતિમાને વંદનીય ગણે, તો પછી પર્વનું જાણનારો જો અધ્યવસાયની કિંમતને સમજી શક્યો જ્ઞાન નહિં ધારણ કરનારા મુનિ મહારાજાઓ તથા કા
હોય તો માન્યા સિવાય રહે જ નહિ. સ્થાપનાના તેવી લબ્ધિથી રહિત એવા મુનિમહારાજાઓ તેમજ બહુમાનમાં નામનું તો બહુમાન છે જ. એટલે નામ સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓ ભગવાન્ જીનેશ્વર
કરતાં સ્થાપનામાં વિશેષ શુદ્ધિની કારણતા છે. આ મહારાજની પ્રતિમાને વંદનીય ગણે તેમાં આશ્ચર્ય
ભગવાન્ જીનેશ્વરમહારાજની પ્રતિમા દ્વારાએ થતા આત્માના શુભ અધ્યવસાયની કિંમત કે મહત્તા
સમજનારા મનુષ્યને નામમાત્રના સ્મરણઆદિ પ્રતિમા પણ નિર્જરાનું કારણ છે.
કરતાં પ્રતિમાદ્વારાએ થતા સ્મરણાદિથી ઘણો મોટો એ વાત તો હેજે સમજાય તેવી છે કે લાભ થાય છે એમ માનવું જ પડે. કેટલાકો તરફથી ભગવાન્ જીનેશ્વર મહારજના નામનું સ્મરણ એમ કહેવામાં આવે છે કે ભગવાન્ જીનેશ્વર કરવાથી શબ્દવર્ગણાનાં એકલાં પુદગલો જ કે તાણે મહારાજની દર્શનીયતા અને વંદનીયતા માનીએ તે પરિણમેલા મનનાં પુદ્ગલો જ નિર્જરી કરાવી દે ખોટું નથી. પરંતુબાહ્ય પદાર્થોના આકારો માત્ર તે છે એમ નથી, પરન્તુ તે તે નામથી ઓળખાતા એવા તે પદાર્થની સ્થિતિને સમજાવવા માટે જ ઉપયોગી જીનેશ્વરમહારાજના ગુણોના સ્મરણથી અને તેમના છે, પરંતુ તે તે બાહ્ય પદાર્થો વંદનીય નહિં હોવાથી ગુણોના બહુમાનથી જ નિર્જરા વગેરે થાય છે, તો તે તે વસ્તુના આકારો વંદનીય ન થાય, પરન્તુ પછી જીનેશ્વર મહારાજના મુખ્ય એવા વીતરાગત્યાદિ ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવંતો તો ત્રણે લોકના ગુણો તેને સ્પષ્ટપણે સુચવીને જે પ્રતિમા સંભારી જીવોને આરાધવા લાયક છે માટે તેઓની પ્રતિમા આપે છે તે પ્રતિમા નિર્જરાનું કારણ કેમ ન બને? વંદનાદિકારાએ આરાધ્ય થાય એમાં કશું ખોટું નથી. વળી શ્રીજીનેશ્વર ભગવાનાદિકનું નામ માત્ર પ્રતિબિંબની કિમત વ્યક્તિના હિસાબે જ હોય. સંભારીને નમો હિંતાઈi આદિ પદો કહી નમસ્કાર જગતમાં પણ જે મનુષ્યાદિ વ્યક્તિની જેવી કરવામાં જો ગુણના જાણનાર અને બહુમાનવાળાને કિંમત હોય છે તેને અનુસારે જ તેના બાવલાઓની
