Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૨૬૫
તા. ૩૧-૩-૧૯૩૮ અને શાસ્ત્રીયપુરાવાની ચોપડીમાં આપેલા અનેક પૂર્વવ્યાં ચાત્ ક્ષ ક્રિયા, પ્રામાનાથના , પાઠોને કહેનારાઓએ પુનમના ક્ષયે તેરસનો ક્ષય | નિયમતિઃ ઈત્યાદિ પાઠો આરાધનાના સ્પષ્ટપણે અનેકશઃ જણાવ્યો છે, જો કે આ અધિકાર નામે જ કહેત, પણ દ્રાવિકપ્રાણાયામની માફક પર્વતિથિની વૃદ્ધિને અંગે ચાલે છે અને હાનિના તિથિનું વિધાન કરીને તે દ્વારા આરાધનાનું વિધાન અધિકારને માટે આગલના બે લેખમાં વિવેચન થઈ જણાવત જ નહિ, વળી આ પ્રઘોષથી શ્રાદ્ધવિધિમાં ગયું છે, છતાં શ્રીઉમાસ્વાતિવાચકજી મહારાજના પર્વકૃત્યો જણાવવા પહેલાં જ તિથિ કઈ રીતે કઈ પ્રઘોષનો સ્પષ્ટપણે અર્થ જણાવવા માટે અને ગણવી એ અધિકાર લીધો છે. અને તેમ કરીને પ્રથમપાદના અર્થનો આધાર બીજાપદને આશ્રિત તિથિનો નિયમ આથી કરીને આરાધના જણાવી છે. હોવાથી આ પદમાં અહિં આટલો વિસ્તાર કરવાની તિથિનું માન કેટલું ? જરૂર જણાઈ, હવે વૃતી વાર્થી તથોત્તરી આ પદનો
વળી તિથિની વૃદ્ધિ તો જૈનજ્યોતિષના અધ્યાહાર સાથે એ જ અર્થ થાય છે તેમજ પર્વતિથિ
ગણિતથી હોય જ નહિં, કારણ કે ૬૧/૬૨ માનથી જે બીજ પાંચમ આઠમઆદિ છે તેની લૌકિકમાં વૃદ્ધિ
કોઈ વધારે માનવાળી તિથિ હોતી જ નથી, દિવસ હોય ત્યારે ઉત્તરાતિથિ કરવી. આ સ્થાને પ્રથમ એ
કે વારથી તિથિનું પ્રમાણ જ વધારે ન હોય તો વિચારવાનું છે કે તિથિની વૃદ્ધિ એટલે શું? ધ્યાન
તિથિની વૃદ્ધિ હોય જ ક્યાંથી ? તિથિની ઉત્પત્તિ રાખવું કે જૈનજ્યોતિષને હિસાબે તિથિનું માન
ચંદ્રથી છે, માટે ચંદ્રવર્ષ અને કર્મવર્ષના આંતરામાં ૬૧/૯૨ જેટલું નિયમિત હોવાથી તિથિ અગર
તિથિયોની હાનિ આવે, પણ કર્મમાસ કરતાં કે પર્વતિથિનો ક્ષય તો જરૂર આવે. પણ વૃદ્ધિ તો આવે
કર્મવર્ષ કરતાં ચંદ્રમાસ કે ચંદ્રવર્ષ અધિક ન હોવાથી જ નહિ વૃદ્ધિ લૌકિકથી જ હોય, અને તે પણ તેર
તિથિની વૃદ્ધિ તો હોય જ ક્યાંથી ? શાસ્ત્રોમાં જે તિથિની હાનિની અપેક્ષાએ છની વૃદ્ધિ હોવાથી અલ્પ
અતિરાત્રે જણાવ્યા છે તે કર્મવર્ષ અને સૂર્યવર્ષના જ વૃદ્ધિ હોય.
અંતરરૂપે છે, અને તે બન્ને વર્ષમાંથી કોઈપણ જાતનું તિથિ વા શા માટે ?
વર્ષ તિથિઓ ઉપરથી નિષ્પન થતું નથી. તેથી છ યાદ રાખવું જરૂરી છે કે ટીપવાની અપેક્ષાએ અતિરાત્રથી છ તિથિયોની વૃદ્ધિ લેવાય જ નહિં, એ પર્વતિથિનો ક્ષય આવે તોપણ આરાધનાની પરન્તુ એ કર્મવર્ષ અને સૂર્યવર્ષ એ બન્ને અહોરાત્રથી અપેક્ષાએ પર્વતિથિનો ક્ષય થતો નથી, માટે તો ક્ષ૦ જ થવાવાળા છે, માટે બન્નેના આંતરામાં અહોરાત્ર વાળો પ્રઘોષ માનવો પડ્યો. તેમાં પણ આરાધનાને જ વધે. અને તેથી છ અતિરાત્રની વૃદ્ધિથી છ અખંડિત રાખવા પહેલાં પર્વતિથિને અખંડિત અહોરાત્ર જ વધારવા એ જ શાસ્ત્રીય છે. છ રાખવા માટે તિથિઃ એમ જણાવ્યું, નહિતર અહોરાત્રની જગ્યા પર જો છ તિથિ વધારવામાં
