Book Title: Siddhachakra Varsh 06 - Pakshik From 1937 to 1938
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૮૨
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨-૧૨-૧૯૩૭ કાર્યનો ઉપચાર કરાય અને તે ઉપચારધારાએ યાત્રા એ પવિત્રમાં પવિત્રચીજ માનવામાં આવેલી વરસાદ વરસતાં જેમ ધાન્ય વરસે છે અને સોનું હોવી જોઈએ અને તેથીજ ત્રિલોકનાથ તીર્થકર વરસે છે એમ કહેવાય છે, તેવી જ રીતે વાસ્તવિક ભગવાને રૂપકારાએ સંયમની એક યાત્રા જણાવી. તીર્થરૂપ સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન અને ચારિત્રના કારણરૂપ એટલુંજ નહિ, પણ ગુરૂમહારાજને સુખ શાતા જે જે પદાર્થો હોય તેને પણ તીર્થ તરીકે ગણવા પૂછવાની વખતે પણ સંજમ યાત્રાનો પ્રશ્ન કરવામાં તે સર્વપ્રકારે વ્યાજબી છે. આજ કારણથી સાધુ આવ્યો. સાધ્વી શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓ પોતાના આત્મામાં ખરી યાત્રા કઈ? રહેલા સમ્યગ્દર્શન શાન ચારિત્રને તારનારા માની
ધ્યાન રાખવું કે તપ એ પણ મોક્ષનું તીર્થરૂપ માને અને તે દ્વારાએ સંયમયાત્રા એજ અદ્વિતીય સાધન છે. છતાં તપને કોઇપણ જગો પર પોતાનું પરમ કર્તવ્ય છે એમ માને તે વ્યાજબી
યાત્રા તરીકે જણાવવામાં આવ્યું નથી, પરંતુ સ્થાન છે. છતાં તે સમ્યગ્દર્શનઆદિકનાં સાધનો સિવાય સ્થાન ઉપર સંયમને યાત્રા તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું તે સમ્યગ્દર્શનાદિકની ઉત્પત્તિ થતી નથી. છે. ઉડીદષ્ટિએ જોઇશું તો સ્પષ્ટ માલમ પડશે કે સમ્યગ્દર્શનાદિકની વૃદ્ધિ પણ થતી નથી, અને તે સર્વ જૈનદર્શન ધારી ગૃહસ્થવર્ગમાં તીર્થયાત્રાનું સમ્યગ્દર્શનાદિકની પરાકાષ્ઠા મેળવવાનું કાર્ય પણ ઉંચામાં ઉંચું સ્થાન હતું અને તે ઉંચામાં ઉંચા સાધનો સિવાય થતું નથી. એ હકીક્ત જૈનના સ્થાનની કોઈપણ પ્રકારે મહત્તા ઓળવી શકાય તેમ ધારીને પણ જાણ બહાર હોયજ નહિં. ન હતી. અને તેથી જ તે મહત્તા સંયમની સાથે લાગુ સિદ્ધશિલાએ મોક્ષે ગયા એ વાક્યનું રહસ્ય. કરવામાં આવી. જો યાત્રાની મહત્તા ન હોય તો યાત્રા
- આ ઉપરથી જેઓ શ્રી અનુયોગદ્વાર શબ્દ જોડીને સંયમને સંયમયાત્રાશબ્દથી કહેતજ જ્ઞાતાસૂત્ર અને અંતગડઆદિ સૂત્રોમાં સિદ્ધિશિલાતલ નહિં. વળી જેવી રીતે સાધુઓને સંયમયાત્રાધારાએજ પુંડરીકગિરિ રૈવતાચલ અને સમેતશિખર વિગેરે સંસારસમુદ્રથી પાર ઉતરવાનું હોય છે, તેવી રીતે બાહ્યતીર્થોના ઉલ્લેખ છતાં પણ તે તીર્થોને નહિં ગૃહસ્થોને સંપૂર્ણ સંયમ હોતું નથી, એ ચોક્કસ છે, માનતાં કેવલ સંયમયાત્રાનેજ યાત્રા માને છે તો તે ગૃહસ્થોને તરવાને માટે યાત્રા જેવું પવિત્ર તેઓએ કાર્યકારણ ભાવને વિચારવાનું આવશ્યક કાર્ય હોવું જોઈએ અને યાત્રાનું પવિત્ર કાર્ય એટલું હોવા સાથે કારણ વિના કાર્ય થતું નથી એ વાત બધું પ્રચલિત અને રૂઢ હોવું જોઈએ કે જેની પવિત્રતા ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે. બારીકષ્ટિએ વિચાર અને રૂઢિને અંગે સંયમની અંદર યાત્રાશબ્દનો કરીએ તો ભગવાન્ તીર્થંકર મહારાજની વખતે ઉપચાર કરવો પડયો.
