________________
૩૮
દાન અને શીળ દે છે ત્યારે તે જ માણસ દયાથી ગરીબને એક પૈસો પણ આપવાની ચેકખી ના પાડે છે કારણ કે ગરીબને આપવાથી સમાજને તેની ખબર પડતી નથી અને તેથી તેની કીર્તિ વધતી નથી. માટે કીર્તિ ન વધે એવું કે માનપ્રતિષ્ઠા ન વધે એવું દાન કઈ કરતું નથી.
ખેદની વાત એ છે કે આજે ઉપાશ્રયમાં પણ અને તેમાંય સાધુ મુનિરાજેની રૂબરૂમાં કીર્તિદાનની જ ઘેષણ કરવામાં આવે છે. ઉપાશ્રય માટે, દવાખાના માટે કે બીજા કોઈ કામ માટે મકાન બંધાવવું હોય તો અમુક રકમ આપે તે દાતાનું નામ તે મકાન સાથે જોડવામાં આવશે, અમુક રકમ આપવાથી તે મકાનમાંના એક ઓરડામાં તે દાતાના નામની તખતી એડવામાં આવશે વગેરે વગેરે રીતે માણસોને કીર્તિદાન તરફ વાળવામાં આવે છે, છતાં ખેદની વાત એ છે કે સાધુ મુનિરાજે એટલું પણ સમજાવતા નથી કે આ કીર્તિદાનનું દાતાના આત્માને કશું સારું ફળ મળવાનું નથી.
માન, પ્રતિષ્ઠા, કીર્તિ, એ સાંસારિક ભાવના છે અને એ ભાવના સંસાર વધારનાર છે, સંસાર ઓછો કરનાર નથી. ત્યારે માણસનું લક્ષ્ય સંસારમુકત થવાનું છે અથવા હોવું જોઈએ. અને સંસારમુક્ત થવામાં મદદરૂપ થાય તે દાન જ સાચું દાન ગણાય. કીર્તિદાન સંસાર વધારનાર હોઈ તે શુભફળ આપનાર એટલે આત્માભે કલ્યાણકારી દાન નથી.
વળી બીજી વાત એ છે કે આજે નીતિથી, પ્રામાણિકતાથી ધન કમાનાર તે ભાગ્યે જ મળશે. આજે ધનવાન દેખાતા દરેક માણસના જીવનની તપાસ કરશો તે માલુમ પડશે કે તે દરેક ધનવાન અનીતિથી, કાળાબજારથી, લુચ્ચાઈથી કમાયેલ હોય છે. બનાવટી માલ ઉપર જાણીતું નામ ચોડી દેવું, દેશી માલને પરદેશી કે વિલાયતી કારખાનાવાળાનું નામ આપવું, સારો માલ દેખાડી હલકે માલ આપ
