________________
દાન. પ્રકરણ ૪
૯૩
ઉત્તમ સાધન તું કેમ નથી કરતો ? ઈહલોકની આ બધી રિદ્ધિ-સિદ્ધિ તો વિદ્યુતના ચમકાર જેવી છે. જેમ વીજળીનો પ્રકાશ ક્ષણમાત્ર રહીને પાછો અંધકાર જ રહી જાય છે તેવી રીતે જ આ આયુષ્ય રૂ૫ સૌંદર્ય પણ! આ માટે પરલોકનું જ્ઞાન મેળવવું અને વાસ્તવિક સુખને માટે સાધના કરવી-એવું કઈ તું કેમ નથી કરતો ?
दाराणि य सु या चेव, भित्ता य तह बंधवा । નીવંતળુનીવંતી, મથે રવ નાણુર્થથતિ ય | ૨૪ ||
અર્થાત્ સ્ત્રીઓ, રાજરાણીઓ, પુત્ર-મિત્ર-બાંધવ-સગા-સંબંધીઓ બધા સ્વાર્થવૃત્તિવાળાં હોવાથી, જ્યાં સુધી તેમના અનુકૂળ એવા સ્વાર્થને પૂર્તિ-પોષણ મળે છે ત્યાં સુધી તેઓ અનુછવિ બનીને સાથે રહે છે, કવ્યાદિકનો ભોગપભોગ કરે છે, એજ મજા ઉડાવે છે, પરંતુ મૃત્યુરૂપી દુઃખ આવતાં કોઈ સાથે નથી આવતું, તેમ નથી દુઃખથી બચાવી શકતું.
આ બધા કૃતની હોવાથી આદર નથી કરતા, સ્ત્રી–પુત્રાદિકની આવી વાત છે તે ગૃહાદિક, રાજમહેલાદિક સ્થાવર સંપત્તિ તે કેમ સાથ દઈ શકે ? ચેતન પણ તને સાથ નથી દેતું તો જડ તો કયાંથી સાથ આપશે ? આ માટે, આ બધા પર રાગ ન કરતાં પોતાના આમાર્ચે વીતરાગતાનું સેવન કર !
नीहरंतिमयंपुत्ता, पितरं परमदुक्खिया ।
पित्तरो वि तहा पुत्ते, बंधूरा यं तवं चरे ॥ १५ ॥ હે રાજન ! પિતા જ્યારે અવસાન પામે છે ત્યારે તેને શોકાકુળ પુત્ર ઘરની બહાર કાઢે છે, તેવી જ રીતે મૂતપુત્રને પિતા પણ ઘરની બહાર કાઢે છે, આ પ્રમાણે ભાઈ ભાઈને, સગાસંબંધી વગેરેને કાઢી નાખે છે. તેમને કોઈ પણ ઘરમાં નથી રાખતું એમ સમજીને સર્વ કર્મને નાશ કરવાવાળા તપ સંયમની આરાધના કર !
