________________
ન. પ્રકરણ ૫
૨૮૧ મિત્વમાં ૧૧૭ પ્રકૃતિઓને બંધ થતો હતો તેમાંથી ૪૬ પ્રકૃતિઓ બાદ જતાં હવે માત્ર ૭૧ પ્રકૃતિઓનો બંધ પડે છે.
પ્રાગ્ય લબ્ધિના સમયમાં જીવની પ્રવૃત્તિ પિતાના કલ્યાણ તરફ અતિ ઉત્કટ ભાવે થતી હોય છે. કોઈ પણ પ્રકારે સત્ય પુરૂષાર્થ કરી હું સમ્યકદર્શનને પાત્ર બનું” એવી ભાવના જાગૃત રહે છે.
આ લબ્ધિ ભવ્ય અભવ્ય બંનેને હોય છે. ભવ્ય જીવ ઉપર ચઢવામાં આવરણ રૂપ એવા કર્મપટલને દૂર કરે છે, ત્યારે અભવી જીવ દૂર કરી શક્તો નથી. (શ્રીગુરૂએ તપદેશ આપ્યો, તેને વિચારે, પછી વિચાર કરતાં “તેને આમ જ છે” એવી પ્રતીતિ થઈ જાય, અથવા અન્યથા વિચાર થાય, ઉપદેશને નિર્ધાર ન કરે તે પ્રતીતિ ન પણ થાય; તેનું મૂળ કારણ તો મિથ્યાત્વ કર્મ છે, તેને ઉદય જેને માટે તેને પ્રતીતિ થાય અને ન મટે તો ન થાય એ નિયમ છે, પણ તેને ઉધમ તો માત્ર તત્ત્વ વિચાર કરવાનો જ છે. )
ભવ્ય જીવ વારંવાર શ્રીગુરુના ઉપદેશને વિચાર કરે છે કે હું કોઈ પણ પ્રકારે શુધ્ધ નિશ્ચયનયના વિષયભૂત મારા શુદ્ધાત્માનું દર્શન પ્રાપ્ત કરૂં. આવી અભિરૂચી દ્વારા પણ તે સાચા સુખ અને શાંતિને કિંચિત લાભ મેળવે છે. વાસ્તવમાં જ્યાં આત્મ વિચાર છે ત્યાં સુખ અને શાંતિ છે.
એક આત્મશોધક વીરપુરૂષ પ્રાગ્ય લબ્ધિમાં રહીને પરિણામો ઊંચા લાવવા ઉદ્યમ કરી રહ્યો છે. આ લબ્ધિના પ્રતાપથી અગાઉ જણાવ્યા પ્રમાણે ૩૪ બંધ અપસર દ્વારા બંધગ્ય ૪૬ પ્રકૃતિઓનો નાશ થાય છે. તેમાં ચાર આયુને સમાવેશ છે. તેથી એ વાત સિદ્ધ થાય છે કે પ્રાગ્ય લબ્ધિના પ્રારંભથી જ્યાં સુધી ઉપશમ સમ્યકત્વ ઉત્પન્ન થઈ અંતર્મુહૂર્ત સુધી રહે છે તે દરમ્યાન આયુષ્યને બંધ