________________
પરિશિષ્ટ ૩
ભાવના
લેખક
સુનિ : જયવિજયજી
*
દાન, શાળ, તપ અને ભાવના એ ચાર ધર્મના પ્રકાર છે. તે સમાં ભાવની જ મુખ્યતા છે, ભાવની હયાતી એ જ પૂર્વના ત્રણની સફળતા છે. ભાવ વિના ત્રણેની નિષ્ફળતા છે.
“ માત્રનાસદૃશી સિદ્ધિ: '' ગમે તેવું દાન આપતાં, ગમે તેવી ધર્મક્રિયા કરતાં તથા ગમે તેવી તપસ્યા કરતાં તેની સિદ્ધિ ભાવનાને આધારે જ છે. ભાવના પવિત્ર હાય તેા ઉપરે।ક્ત સત્પ્રવૃત્તિએ સફળતાને પામે છે. ભાવના મલીન, પાપી યા સ્વાર્થી હેાય તે ફળસિદ્ધિ પણ તેવી જ થાય છે. લૌકિક કહેવત છે કે- ગેાળ નાંખે તેટલું ગળ્યું થાય.’ તેમ જેવી ભાવના હોય તેવી સિદ્ધિ થાય છે.
ભાવના એ હૃદયની શુદ્ધિ તથા મનેાબળની દૃઢતા છે, અને તે ખેલવાથી પ્રગટ થતી નથી, પણ યાગ સ્થિર કરવાથી, અંતરશુદ્ધિ તથા વૃત્તિય કરવાથી જ ઉત્પન્ન થાય છે. ધર્મસ્થાનકે અથવા મંદિરેમાં જઈ ચક્ષુ તથા મનને પ્રભુ સન્મુખ સ્થિર રાખ્યા વિના આડીઅવળી દૃષ્ટિ કરતાં ચંચળપણે યાગ રાખી ફેાનાયાની માફક :—
ΟΥ
ભાવે ભાવના ભાવીએ, ભાવે દીજે દાન,
ભાવે જિનવર પૃષ્ટએ, ભાવે કેવળ જ્ઞાન,
એમ એલી જવાથી ભાવના ઉત્પન્ન થતી નથી અને વિશુદ્ધપણે
તથા દૃઢપણે ભાવના થયા વિના આત્મસિદ્ધિ પણ નથી.