________________
પરિશિષ્ટ ૨
દાન, શીળ, તપમાં ભાવની જરૂર
પ્રવચનકાર :
આચાર્ય શ્રી વિજયરામચંદ્ર સૂરિજી
*
દાન, શીળ અને તપ એ ત્રણ, ભાવશુદ્ધિ ચાળે જ મુક્તિનું કારણ અને
પ્રમાદના ત્યાગપૂર્વક જે ધર્મનાં કાર્યમાં સમ્યક્ પ્રકારે ઉદ્યમશીલ બનવાનું છે, તે ધર્મને સર્વ શ્રી જિનેશ્વરદેવોએ ચાર પ્રકારને ઉપદેશ્ય છે. દાન, શીલ, તપ અને ભાવ એ ધર્મના ચાર પ્રકાર છે.
અહીં ગણુધરભગવાન શ્રી ગૌતમસ્વામીજી મહારાજા, એ વાત પણ સ્પષ્ટ કરે છે કે દાન, શીળ અને તપની સાચી સફળતા, ભાવના યેાગે જ છે. ભાવ વિનાનું દાન, સિદ્ધિસાધક બની શકતું નથી; શાળ પણ જે ભાવ વિનાનું હોય, તેા તે લેાકમાં નિષ્ફળજ છે અને તપ પણ ભાવ વિનાનેા હાય, તે ભવસમૂહના વિસ્તારનુ કરણ બને છે.
મુકિતના કારણુસ્વરૂપ ક્રિયા પણ, આ રીતે ભાવ વિના ભવ— ભ્રમણનું કારણ બની જાય છે, દાન, શીળ અને તપ એ જો ભાવ-શૂન્ય હાય, વિપરીત ભાવે યુકત હોય, તે વસ્તુતઃ એ દાન, શાળ અને તપ છેજ નહિ. દાન મુકિતનુ કારણ છે, શાળ મુકિતનુ કારણ છે અને તપ પણ મુક્તિનુ કારણ છે. પણ તે ત્રણેય મુક્તિના કારણપણાને ત્યારે જ પામી શકે છે કે જ્યારે તે ભાવયુકત બને છે.