________________
૩૨૨
દાન અને શીળ
રાત્રિના સમયમાં ભેજન તૈયાર કરતી વખતે તથા ભજન કરતી વખતે દીપક, ગેસલાઈટ કે વિજળીના પ્રકાશમાં પણ ચામડા કે હાડકાના ટુકડા, જીવજંતુ, વાળ વગેરે ભજનમાં પડી જાય તે જોવામાં આવી શકતા નથી તેથી તે ખાવા માં આવી જાય છે. તેથી વતી અવ્રતી સર્વ શ્રાવકે રાત્રિભોજનથી હિંસા સમજીને તેને સર્વથા ત્યાગ કર જોઈએ. અહિંસાવ્રતની રક્ષા માટે તેમજ મૂળ વતની વિશુદ્ધિ માટે ગૃહસ્થીએ રાત્રિના સમયમાં ખાનપાનનો ત્યાગ કરવો જોઈએ.
મનુષ્ય માત્રને ધર્મ અહિંસ છે. હિંસા પૂરમો ધર્મ એ વાક્ય જૈનેનું જ નહિ પણ સર્વનું છે. વાસ્તવમાં હિંસારહિત ભાવના અને પ્રવૃત્તિનું નામ જ ધર્મ છે. સત્ય, અચૌર્ય, બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહ એ અહિંસાના જ અંગ છે. માનવી માનવતા તે પણ અહિંસા જ છે. માનવમાં હિંસાની ભાવના અને પ્રવૃત્તિ એ રાક્ષસી વૃત્તિ છે
રાત્રિમાં ભેજન કરવાથી બે ઇંદ્રિય આદિ ત્રસજીવોને ઘાત થાય છે ત્રસજીવોના કલેવરનું નામ જ માંસ છે. રાત્રિમાં ભેજન તૈયાર કરવામાં તથા ખાવામાં રાજીવ મરે છે તથા તે મરેલા જીવન કલેવર ખાવામાં પણ આવે છે. ભજન સામગ્રીમાં ત્રસજીવોના કલેવર પડી જાય છે અને તે ભેજન ખાવામાં આવે એટલે રાત્રિભેજીને માંસ ભક્ષણનું પાપ આપોઆપ લાગી જાય છે. અને રાત્રિભેજી માનવ માનવતાહીન બની જાય છે.
જે માનવીએ પિતાના માં માનવતાની સુરક્ષા રાખવી હોય તે મઘમાંસાદિના ત્યાગની સાથે રાત્રિભેજનનો પણ ત્યાગ કટ્ટરપણે પાળવો જોઈએ.