________________
દાન. પ્રકરણ ૨
૩૨૭
મારી પાસે આવ્યા અને કહેવા લાગ્યા કે “તમે જે પંદર દિવસે એક ઉપવાસ કરવાની વાત કહેતા હતા તે બરાબર છે, એમ હવે અમને લાગ્યું !”
મેં પૂછયું “કારણ શું? એ કહે કે, “અમેરીકન ડાકટરો એમ કહે છે. જુઓ, આ છાપામાં લેખ છે. '
- ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા તરીકે જે વાત ન રુચી, તે વાત અમેરીકન ડોકટરોના અભિપ્રાય તરીકે રચી ! અમેરીકન ડોકટરની વાત પણ સુચવાનું કારણ શું? શરીરનો પ્રેમ ! ધર્મ માટે જેની ઠેકડી, તેને જ શરીરસુખને માટે સ્વીકાર !
વિચારો કે આવા માણસને તપ-ઉપવાસ મોક્ષનું કારણ બને કે ભવભ્રમણનું કારણ બને ? શરીરના પ્રેમથી જેમ ઉપવાસ આદિ તપ કરાવી શકાય છે, તેમ લક્ષ્મીની મૂચ્છથી દાન . દેવડાવી શકાય છે અને વિષયસુખની લાલસાથી શીળ પણ પળાવી શકાય છે. પણ, એથી જે હેતુ માટે ધર્મ છે, તે હેતુ સિદ્ધ ન થાય અને વિપરીત હેતુ સિદ્ધ થાય. ' આપણે તો દાન, શીળ અને તપ મોક્ષનું કારણ બને એવું કરવું છે. શાસ્ત્ર કહે છે કે, એ માટે ભાવવિશુદ્ધિ વિના ચાલી શકે તેમ નથી. ગણધરભગવાન શ્રી ગૌતમસ્વામિજી મહારાજાએ, શ્રી શ્રેણિક મહારાજા આદિને ઉદ્દેશીને ફરમાવ્યું છે કે, ભાવ વિના દાન સિદ્ધિદાયક બની શકતું નથી, ભાવરહિત શીળ પણ લોકમાં નિષ્ફળ જ નીવડે છે અને ભાવ વિનાનો તપ પણ ભવસમૂહના વિસ્તારનું જ કારણ છે. આથી, ભાવને જ સુવિશુદ્ધ બનાવવો જોઈએ. દાનાદિને સફળ બનાવનાર ભાવ તરફની ઉપેક્ષાને
ટાળવાની જરૂર છે આજની મોટા ભાગની ધર્મક્રિયાઓ, જેવી ભાવવિશુદ્ધિપૂર્વક થવી જોઈએ તેવી ભાવવિશુદ્ધિપૂર્વક નથી થતી. ભાવવિશુદ્ધિપૂર્વક દાનાદિ કરવાની વાત થાય, તો કેટલાક એવા પણ પ્રશ્ન પૂછે છે કે, દાન શું ભાવ વિના જ અમે દઈએ છીએ ? ભાવ વિના જ શીળ