________________
૩૨૦
દ્વાન અને શીળ
આદિ અધિક સંખ્યામાં નીકળે છે. ઘણા જીવડાએ રાતના જ પ્રગટે છે. એટલે વિજ્ઞાનથી પણ સિદ્ધ થાય છે કે દિવસના ભાજન કરવુ એ સ્વાસ્થ્ય વક છે અને તેમાં હિંસા પણ એછી છે. તેથી ઊલટુ રાત્રિ ભેજન સ્વાસ્થ્યનું ઘટીક છે. અને તેમાં હિંસા પણુ અધિક હોય છે. તેથી જ પ્રાચીન ભારતમાં અને ખાસ કરીને જૈનેામાં દિવસે ભેજન કરવાની પરપરા રહેલી છે.
ગૃહસ્થ તથા સાધુએ પ્રકાશમાં બરાબર દેખાય તેવી રીતે ખાવાપીયાનુ રાખવુ જોઈ એ. ખાવાની વસ્તુએને બરાબર જોયા વિના અહિંસા વ્રતની સ્થિરતા તથા કક્ષા કદી થઈ શક્તિ નથી.
કોઈ એમ પ્રશ્ન કરે કે દીવા કે વિજળીના પ્રકાશમાં ભાજન બનાવીને ખાવામાં આવે તે શું વાંધા ? દીવા કે વિજળીના પ્રકાશમાં ખાવાપીતાની વસ્તુ બરાબર જોઈ શકાય એમ સમજીને આવા પ્રશ્ન કરવામાં આવે છે પરંતુ અહીં વસ્તુસ્થિતિની તેમની અનભિજ્ઞતા છે.
દીપક કે વિજળીના પ્રકાશ ગમે તેટલા તેજ હોય છતાં પણુ ખાવાપીવાના પદાર્થો સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકાતા નથી. ઘણા સમૂચ્છિમ જીવે તેા માટે ભાગે તેવા જ રંગના પેદા થઈ જાય છે અને તેથી તે જોવામાં આવી શકતા નથી.
સૂર્ય પ્રક શ જીવનશક્તિનેા દાતા છે ત્યારે ચંદ્રમા, દીપક, વિજળી આદિના પ્રકાશમાં તે ગુરુને અભાવ છે. સૂર્યના પ્રકાશના
જેવા ખીજો કાઈ પ્રકાશ જ નથી.
સૂર્યોદય થતાં જ જીવનમાં જ્યોતિ સ્કુરાયમાન
થઈ જાય છે. બિમાર પણ સવારના પેાતાને કાંઈક એા રાગી માને છે. સૂર્યને પ્રકાશ થતાં જ કીડી, મકેાડી વગેરે કેટલાય જીવજંતુ જ્યાં ત્યાં ચાલી જાય છે, ભરાઈ જાય છે અને રાત્રિના સમયમાં મેટી સખ્યામાં પ્રગટ થાય છે.
ગાજર, મૂળા, બટાટા, કાંદા વગેરે કંદમૂળ જમીનની અંદર જ
