________________
૩૦૦
દાન અને શીળ
પરંતુ મેક્ષ આત્માનો નિજ ભાવ છે, ત્યાં આકુળતાનો અભાવ છે. ત્યાં નિરંતર જ્ઞાન, દર્શન, સુખ, વીર્ય, સમ્યક્ત્વ, ચારિત્ર આદિ ગુણોની સત્તા રહેલી છે. ત્યાં રાગદ્વેષ મોહરૂપી વ્યાં પ્રવેશ કરી શકો નથી, ઈ અને કપટરૂપી ભયાનક સર્ષ આવી શકતો નથી. ત્યાં એક આત્મા એક જ પિતાના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં કર્લોલ કરે છે, સ્વાનુભવને સ્ત્રોત સદા વહે છે, અતીંદ્રિય આનંદનો સ્વાદ સદા ચાલુ છે. આ અવસ્થાનું ફરી પલટવું થવું થતું નથી, કારણ વિરોધી કર્મોની સત્તા હોતી નથી, માત્ર સ્વાધીનતાનું પૂર્ણ સામ્રાજ્ય વર્તે છે.
આ દિવ્ય વાણીને સાંભળી આ ભવ્ય જીવ અત્યંત પ્રસન્ન થાય છે, ઊઠીને નમસ્કાર કરે છે, ત્યાં અહે! એ એક ભામંડલમાં આ શું દેખાય છે ? આ ભવ્ય જીવને પોતાના પૂર્વના ત્રણ ભવનું દિવ્ય દર્શન થાય છે તથા વર્તમાન ભવનું સર્વ ચારિત્ર નજર સામે પ્રત્યક્ષ થાય છે.
આ આશ્ચર્યકારી મહાત્માના દર્શનથી તેનું શ્રદ્ધાન અત્યંત નિર્મળ બની જાય છે. સભામંડપની બહાર આવી ચૈત્યવૃક્ષની નીચે ભગવાનને નમસ્કાર કરી બેસે છે, અને પિતાના આત્માના સ્વરૂપના ચિંતવનમાં મગ્ન થાય છે. તરત જ કરણલબ્ધિના પરિણામોની પ્રાપ્તિ થતાં અનંતાનુબંધી કષાયરૂપી દ્રવ્યકર્મ અપ્રત્યાખ્યાનાદિ ચાર કષાય અને હાસ્યાદિ નોકષાયમાં પલટાય છે. એ ભવ્ય જીવ તે પોતાના સ્વરૂપના વિચારમાં એકચિત્ત છે. આ સમયે આત્મચિંતવનના ફળરૂપ સુખ અને શાંતિ અનુભવે છે અને તેના સર્વ અંગ આનંદસાગરમાં ખુલે છે.
તત્ત્વવિચારમાં લીન વેદક સમદષ્ટિ છવ શ્રી મહાવીર ભગવાનના સમવસરણની અંદર એક ચૈત્યવૃક્ષની નીચે બેસીને પિતાના પરિણામેની ઉજજવળતા કરી રહ્યા છે, અનંતાનુબંધી કષાયનું વિસંવે.જન કરી, અન્ય કપાયરૂપી કર્મદ્રવ્યને પલટાવી, અંતર્મુહૂર્ત સુધી સામ્યભાવમાં લીન થાય છે અને પરિણામેની ઉજ્જવળતા વધારે છે તથા અધઃકરણ,
