________________
૨૮૪.
દાન અને શીળ
ભાના સ્થાન શુભ ભાવો રેકી રહ્યા છે, આથી આ જીવ પાપ પ્રકૃતિઓનો બંધ નહિ બાંધતા, પુણ્ય પ્રકૃતિઓને બંધ કરે છે.
આ જીવની દશા એવા પુરૂષની દશા સાથે સરખાવી શકાય કે જેને સંબંધ કોઈ ઈષ્ટ કન્યાની સાથે નક્કી કર્યો હોય આ ભવ્યજીવ જ્યારે નિશ્ચય સમ્યકત્વને પામશે ત્યારે મુકિતરૂપી કન્યા સાથેનું તેનું સગપણ દૃઢ થશે.
વાસ્તવમાં ધન્ય છે આ જ્ઞાની જીવને કે જેણે પરમાર્થ માર્ગ જાણી લીધે છે. જેના જ્ઞાન વગર તે અનાદિકાળથી રખડ્યો હતો, રાગદ્વેષના પ્રબળ તરંગમાં વ્યાકુળ બની રહ્યો હતો. હવે તે પિતાની દષ્ટિ પોતાના શુદ્ધ આત્માની પ્રાપ્તિ પર ઠેરવે છે અને આત્મપ્રભુની ઝલક હાંસિલ કરવા ભાવના ભાવે છે.
એક જ્ઞાની ભવ્યજીવ પ્રોગ્ય લબ્ધિમાં વિશ્રામ કરીને પિતાની સમયે સમયે ઉન્નતિ કરી રહ્યો છે. તે હવે કરણલબ્ધિમાં જવાની તૈયારીમાં છે. તેના ભાવમાં શુભ સ્વચ્છ ભાવનાઓ કલ્લોલ કરે છે.
એ અત્યારે દશ લક્ષણ ધર્મનું મહત્વ વિચારી રહ્યો છે. (૧) ઉત્તમ ક્ષમા જ આત્મભૂમિને શાંત રાખે છે; ક્રોધ આત્મ સ્વભાવથી ભિન્ન છે અને કષાયરૂપી મેલ છે. (૨) ઉત્તમ માર્દવ એ પિતાને સ્વભાવ છે; માર્દવ માન ભાવથી વિપરીત છે. વિનય અને કોમળતા આત્માને સદ્ગોના નિવાસ અર્થે પાત્ર બનાવે છે. (૩) ઉત્તમ આર્જવથી આત્માના પરિણામો સરળ થાય છે, એને જોઈને દુષ્ટ માયા તરત જ દૂર ભાગી જાય છે; ઋજુના એ સર્વ દેષોને હઠાવનાર છે. (૪) ઉત્તમ સત્ય એ તે આત્મ પદાર્થનો સ્વભાવ છે, પદાર્થ અનેક ધર્મમય છે. એવું જ્ઞાન આપનાર ઉત્તમ સત્ય છે. જ્યાં કપટજાળ નથી. ત્યાં સત્યનું સામ્રાજ્ય છે. સત્યતા સર્વ ગુણોને દીપાવે છે. (૫) ઉત્તમ શૌચ આત્માને
